De man van Woodstock blijft altijd jong Renze Ferwerda: traag maar zeker a Stemmen uit Bulgarije zijn kosmisch geworden Troubadour Iain Matthews na 25 jaar terug in Breda Bredase zanger/liedjesschrijver maakt cd over reizen en ontdekken n Ayckbourn 1 Etten-Leur ui UI STEM IVI U K D3 Fairport Integer Jeugdig Russisch Driehoek N D i i DONDERDAG 24 APRIL 1997 RDAG 24 APRIL 1997 [)l STERDAM acrobatiek, dans en theater - tent Sti TWERPEN or het Nieuw Ensemble Raamthesto 0 uur (t/m 27 apr) neate' KNS - Bourlaschouwburg - Woe tnt m 25 mei) 1 EN HAAG iter - di t/m za 20.00 uur, zo 14.00 uur ei uu ERNEUZEN 0.00 uur (29 en 30 apr) NDERDAG BREDA Company - Chassé Theater - 20 30 EN LEUR tty Verhoogt - De Nobelaer - 2015 IDDELBURG tadschouwburg - 20.00 uur OSENDAAL burg de Kring - 20.15 uur RIJDAG -EN OP ZOOM n Thomas van Luyn en Mike Bodde - HEN LEUR e Nobelaer-20.15 uur OSENDAAL cabaret- De Kring - 20.15 uur TILBURG - Lenette van Dongen - Schouwburi Leo Mierse «(sentiment kan wonder- t contrasten blootleggen, jueer Iain Matthews van- itd op het podium van De jjue in Breda staat, kijkt dikele tientallen bemiddel- levensgenieters op hun jjes, Het merendeel van rekent op deze doorde- jkse dag zeven tientjes per :ert af, om de ooit wereld einde folkrock- en coun- rock-zanger nog eens te optreden, tussen de vier ien van hun diner door. kan raar lopen in een ar- itenleven. BREDA d - dans/live muziek. - Chassé Theate naai Toneel - Chassé Theater - 20.30 u TTEN LEUR -DeNobelaer-20.15 uur IDDELBURG Stadsschouwburg -15.00 uur OSENDAAL e Kring Kerkstraat 1 - 20.15 uur TILBURG ers en de Vaste Mannen - 20.30 uur ONDAG ERNEUZEN dermusical - Zuidlandtheater -15.001 AANDAG BREDA steem - Chassé Theater - 20.30 uur INSDAG BREDA - Chassé Theater - 20.00 uur IDDELBURG schouwburg - 20.00 uur OSENDAAL p Ivonne Lex - De Kring - 20.15 uur TILBURG Amsterdam - Schouwburg - 20.15 uur OENSDAG IDDELBURG Tiouwburg - 20.00 uur is het de tweede keer in I dertigjarige carrière dat de ue singer/songwriter Breda doet. En wat een verschil, lentwintig jaar geleden stond ftews - die zijn voornaam Ian gewoon op zijn Engels reef - hier in een bioscoopzaal hippies. Er was geen sprake chic dineren. Het was 1972 ilser al gegeten werd, ging het teil macrobiotische koek. Of plak hash-cake. De halfvolle van het Grand Theater zag blauw van de cannabis- ipen. Die vermengden zich met de doordringende geur ipatchouli, het favoriete reuk- itertje waarmee de Woodstock- itratie haar spijkerpakken, ïvan Indiakatoen, militaire 's en Afghaanse bontjassen icht te parfumeren. Matthews, die daar op het het projectiedoek ontdane «ooppodium stond te zingen tzijn nieuwe groep Plainsong, iseen onverbiddelijke ster. Een reerder had hij met zijn vori- d, Matthews' Southern de wereldhit Woodstock scoord, een nummer van Joni Ithell dat in zijn bewerking al- ir heel anders klonk dan de rervande 'supergroep' Crosby Ills Nash Young. npffi jaar oud had de, als Ian McDonald in Lincolns- ren zanger/gitarist zijn [e heldere zangstem geleend de oudste formaties van het altijd legendarische Fairport ivention. Had hij sindsdien -(albums in de Ameri- ie, Britse en Europese hitpa- En stond behalve de Ier genoemde hippie-hymne Iain Matthews. Woodstock, ook zijn a capella versie van de oude Chrystals-hit Da Doo Ron Ron in de Ameri kaanse toptien. En nu speelde Matthews, aan de vooravond van een grote Ameri kaanse tournee, zomaar ineens in Breda. Achter hem stond zijn nieuwe band Plainsong, waarvan ook de destijds vermaarde gita- IMAN NIJOF rist Andy Roberts (ex-Bonzo Dog Band) deel uitmaakte. Dit viertal - dat het trouwens maar enkele maanden met elkaar zou uithou den - had zojuist het wonder schone semi-akoestische album In Search Of Amelia Earhardt opgenomen. Het was wat in die dagen een concept-album ge noemd werd, over de eerste vrou welijke piloot die de wereld wou rondvliegen maar spoorloos bo ven de Javazee verdween. De plaat zou al spoedig een eultsta- tus verwerven en geldt tot op de dag van heden als een felbegeerd collector's item, te meer omdat hij ook nooit op cd heruitge bracht is. In het 'alternatieve' en 'ludieke' jaar 1972 waren die laatste gege vens natuurlijk nog letterlijk toe komstmuziek. Hyper eigentijds was juist de elpee Second Spring van Matthews' Southern Com fort. Heel (weekblad) Aloha-le- zend jong Nederland dweepte er mee, en het Bredase enthousias me sloeg helemaal alles: nergens elders werd de plaat naar ver luidt zo goed verkocht als juist hier. En dus verlieten de Bredase 'vogels' hun honk aan de Oude Vest, 'open jongerencentrum Pro- vadya?', om drie straten verder voor het podium aan het Van Coothplein neer te strijken. 'Wow man, verre muziek maakt die Matthews...' Die jaren dus. Kort na dat eerste Bredase optre den vestigde de zo Amerikaans georiënteerde Engelsman zich voor de eerste keer in de VS. En kele jaren vierde Matthews er triomfen met een dozijn solo-al bums, waarop hij eigen songs af wisselde met geraffineerd gese lecteerde en even eigenzinnig als integer vertolkte covers. Zoals Terence Boylans compositie Sha ke It!, die hem in 1978 zijn laatste Amerikaanse toptien-hit ople verde. Waarna het ineens snel bergafwaarts ging. Inmiddels te rug in Engeland, was zijn popu lariteit enkele albums later zoda nig getaand, dat zijn platenmaat schappij in 1983 zijn album Shook niet eens meer in de States wou uitbrengen. Jarenlang moest Matthews zijn kostje langs de zijlijn bij elkaar scharrelen, als werknemer van platenlabels aan beide zijden van de oceaan. Totdat hij in 1989 op dook in Austin, Texas, de thuis haven van gereputeerde sin ger/songwriters als Guy Clark, Willie Nelson, Kris Kristofferson, wijlen Townes Van Zandt, Lyle Lovett en Matthews' huidige mu zikale reisgezel Eric Taylor. Hier voelde de Brit, die prompt zijn voornaam verkeltiseerde tot Iain, zich als een Arabier in Mekka. En ontpopte hij zich tot een veel ge- talenteerder songsmid dan hij ooit al beloofde te worden. Wars van enig effectbejag, de so berheid als wapen, legt Matthews tegenwoordig zijn ziel bloot in regels die zo trefzeker en soepel zijn geschreven, dat ze - melodi eus getoonzet - hem ter plekke uit de mond lijken te vallen. Hij heeft er in de afgelopen vijf jaar drie sterke solo-cd's mee gevuld, naast de twee albums die hij op nam met zijn na 20 jaar herenig de band Plainsong. Over jeugd sentiment gesproken. Bijna 51 is hij nu, maar Mat thews' heldere tenor is niet enkel onaards mooi, maar ook van een verbluffend jeugdige souplesse gebleven. Evenals zijn fysieke verschijning trouwens. Al is het smalle gezicht van de zanger toch door aanzienlijk minder haar omkranst dan in 1972. Voor vanavond staat hij aange kondigd voor een solo- én een duo-optreden met zijn Texaanse vriend en collega Eric Taylor. Maar Matthews heeft iets on voorspelbaars. Voor het zelfde geld herhaalt hij zijn stunt van een half jaar geleden. Begin okto ber stond de man in het Gelderse Beusichem voor een soloconcert op de affiche, maar verscheen hij samen met zijn oude maten van Plainsong op het podium. Als dat ook in Breda zou gebeuren, kon de Bredase cirkel zich na 25 jaar wel heel erg mooi sluiten. Maar alleen door haar te noemen, wordt die kans al onwaarschijn lijk klein. lain Matthews en Eric Taylor, van avond in theaterdinersalon De Avenue, Waterstraat 5, Breda. Aanvang 19.30 uur. Entree 69,50; zonder couvert 30. :rs III in 'Slippers'. #TomSmeets foto wiLBERTo van den boogaar j |,oemt zicjlzeif een kieine zelfstandige in muziek". Renze Ferwerda, tekstschrijver «Ier meer van Conny Vandenbos) en zan- figen beheer heeft hij zijn derde cd uitge pit, Over de grenzen. Daarin verenigt hij -is waar hij van houdt: zingen, schrijven en sen, vader is. De oudere vriend veron ie(]ereen naar (je Uedjes-cd Over de derstelt dat de jongeman de mm jsaB ]ujs(erj. zaj snej duidelijk zijn: naar is van zijn vrouw. Uitein e Se Ferwer(ja pakb gj-aag zijn koffers. Dat lijk blijkt een paar slippers ai (ma komt in allerlei variaties steeds weer in verwarring te kunnen ontknopen üe^es ^erug Tot nog toe was de leukste a feUsook echt zo>, ze^ in zijn huis beste Nederlandse versie nog ^centrum van Breda. „Ik reis veel. Ik vind ®n heerlijk. Ik vind het ook lekker om in tijd de allereerste, uit 1967 bi de rol van de jonge Twaalf jaar geleden kwam er op^ nieuw een vrije productie^ Luc Lutz, Trins Snijder de Lint en Liz Snoyini. giek1 Het ener* dansduo Blok Steel komt vijf dansers de hip h;,i groep F°° Naked naar W da FOTO DIANA 81 -« JT TV/Tori vmu 11e 1 uujv um ui Toneelgroep Centrum met Maq :grensstreek te wonen. Omdat ik dan zo in Dresselhuys, Guus Hennus, Je ilgië ben. Ik houd van andere culturen. Ik roen Krabbé en Ina van de oon al lang in Brabant, maar heb tussen- J1, T1._r, 'or °°k in Amsterdam gewoond, m'n ge- Als vrije theaterproductie wer< Westad Togn vQnd Qm het zes jaar later in nagenoeg ae marfet c]Mwen daar zelfde bezetting nogmaals ge alle eetculturen. Dat vind ik prachtig. speeld, nu met Willeke Albertiii bat bjj 2ingt halMuja_ „r nnïf1!11' h'i belicht ook kritisch de keerzijde medaille. Hij zingt bijvoorbeeld over nieuw een vrije productie, die alsmaar op reis zijn, maar hun ei- Luc Lutz, Trins Snijders, Dere» kennen Dat gddt nigt vQor „Ik ken m'n eigen buren, jawel. Ik "het belangrijk dat ik ze ken, al is het na- ®ijk wel zo dat het met de ene wel klikt en peen ander niet." 11 euren zijn soms een bron van inspiratie 'rnem. „Boven me heeft een jongen ge- 1 die rich helemaal opsloot in zijn huis. ^3rwas geen contact mee te krijgen. Ik heb .,n geleden voor Conny Vandenbos een leschreven dat geïnspireerd was op die tor T Z^n er e yaan 'lef leven maar m,' "i!et v'etend waarom, niet wetend waar- >e 'evensverhalen zitten soms vlak naast concludeert hij. „Ik heb enh °uW'wat meegemaakt, dat is telrt oor'°g in een Duits amp gezeten. Die vrouw zegt altijd: !0 e' a's )e te eten hebt, dan ben je rijk'. Ze met tjJ hier al dertig jaar en verbaast zich nog en jus °^er wat wij in Nederland allemaal hop[(ij11 ^aar z'i beeft geen tik van de molen v 8en dat ze alsmaar meer hoeft." e vraag 'wie is Renze Ferwerda' ant woordt hij: „Zanger en tekstschrijver. In die volgorde. Het zingen komt het eerste. Het schrijven van teksten is ook belangrijk, maar komt op de tweede plaats. Geboren in Am sterdam. M'n vader was Fries, daarom heet ik zo. Ik ben op latere leeftijd gaan zingen. Ik ben nu vijftig. Ik heb op de kunstacademie gezeten en ben eigenlijk grafisch ontwerper. Maar ik ben het niet. Ik heb het papiertje ooit gehaald, maar er niets mee gedaan." Z'n biografie telt nog veel meer wapenfeiten. Zo was hij oprichter van een groep kritische filmers, die sociaal bewogen films maakte. Hij rolde daardoor in het dramavak en werd theaterdocent. „De combinatie van zelf ar tiest zijn en daarnaast je informatie doorge ven heb ik altijd gehouden. Zonder les geven zou ik ook niet rond kunnen komen. Ik vind les geven heel leuk. Ik geef zangles aan men sen die willen zingen, aan groepen en aan in- dividuelen. Mijn eigen praktijkervaring kan ik zo doorgeven." Alle teksten voor zijn derde cd Over de gren zen schreef hij zelf. 'Dertien strookjes wereld wijsheid', liet een BRT-producer hem heel complimenteus weten. Renze: „Ik word pre- cieser in het schrijven van teksten. In het be gin durfde ik het niet aan anderen te laten zien, zeker niet aan echte vakmensen. Dat vond ik doodeng. Inmiddels heb ik voldoende vertrouwen in wat ik op op papier kan zetten. Maar ik leer nog steeds bij. Hetzelfde geldt voor het zingen. Daarin kan ik nog zo ontzet tend veel leren." Af en toe is hij ook wel tevreden over zichzelf. „Het zachte zingen heeft veel meer kwaliteit gekregen. Dat kon ik een aantal jaren geleden niet. Daar groei je in. Dat is een technisch verhaal, maar het heeft ook een diepere ach tergrond in de zin van een stuk ontwikkeling. Als mens, als totaliteit. Dat staat nooit stil. Over deze cd had ik een heel kloppend gevoel. Dat is waar ik nu ben. Maar het is natuurlijk slechts een fase in mijn ontwikkeling." Ook over zijn optredens krijgt hij een steeds beter gevoel. Optreden is zijn grootste drijf veer. „Ik heb al lang geleden gemerkt dat ik mensen genoeg te geven heb. Ik krijg soms he le uitgebreide brieven van mensen waarin ze hun hele ziel en zaligheid vertellen. En me vertellen dat mijn liedjes hen zoveel heeft ge daan." Dat is ook zijn opzet, aan mensen iets vertel len. „Maar wat er terugkomt is soms iets heel anders. Ik merk dat een liedje soms een hele andere uitwerking heeft als ik zelf heb be oogd. Dat vind ik leuk. Ik observeer iets, schrijf een liedje en dan blijkt dat andere mensen aan te spreken. Ik vind het mooi als dat gebeurt." Hij werkt het liefste in een intieme sfeer. Zo iets als Ahoy is niets voor hem. „Dan zou veel van m'n teksten niet overkomen. Op dit mo ment voel ik me goed in een kleine zaal. Ik heb wel grote zalen meegemaakt, in het kader van een groter geheel. Ik vond het ook heel lekker om daar te zingen. Ik wil ook niet een soort subcultuurtje kweken, dat ik alleen maar in kleine zaaltjes zou thuishoren." Zelfs tegenover een fenomeen als de hitpara de staat hij niet afkerig. „Absoluut niet. Aan de ene kant heb ik ontzettend veel beschei denheid en voorzichtigheid. Daarom gaat het ook niet hard bij mij. Maar uiteindelijk laat ik toch van me horen. Ik had ook anoniem lied jes kunnen blijven zingen in achterzaaltjes. Ik heb zelf besloten cd's te maken. Van het geld dat ik had heb ik niet een nieuwe auto ge kocht, maar een cd gemaakt." Is hij bereid concessies te doen? Hij begint te lachen en zegt: „Ik ben wie ik ben. Als ik doe wat ik echt voel wat ik moet doen, dan ge beurt het opk. Want dan kun je er achter staan. Dan komt het, daar geloof ik echt in. Zelf hoef ik niet zo nodig. Het gaat niet om mij, het gaat om mijn liedjes. Ik ben die lied jes, alsof het kinderen zijn, nu aan het bege leiden de wereld in." Op Over de grenzen komen al zijn kanten naar boven, vindt hij. „Ik kan dat toch niet onderdrukken. Ik kan me niet tot een facet beperken. Af en toe lach ik en af en toe huil ik. Het komt allemaal op mijn cd voor. Tij dens het schrijven ben ik heel onzeker. Ik zit heel veel op een weegschaaltje te wegen. Het moet echt kloppen. Vakmatig klopt het alle maal wel, maar wat voorop moet blijven staan is het gevoel. Vanuit mijn gevoel stro men teksten uit mijn pen." „Ik werk van onderaf", zegt hij tot slot. „Ik zet heel veel liedjes op de wereld. Dat stapelt zich op. Het gaat traag maar zeker. Het moet vanuit een goed gevoel gaan, niet vanuit op dringerigheid. Als je in een klap bekend bent, kan het daarna alleen maar achteruit gaan. Dan heb je een driehoek die op z'n puntje staat. Ik heb een driehoek die op zijn basis staat. Ik kan dus nog een hele tijd vooruit." 0 2 ANTWERPEN Resurrextion - opera - Transparant en solisten - Singel - 20.00 uur (25 t/m 27 apr) ROTTERDAM Rotterdams Philharmonisch Orkest - De Doelen - za 20.15 uur zo 15.30 uur (26 en 27 apr) Marco Borsato - Ahoy - 20.00 uur (25 en 26 apr) DONDERDAG BREDA lain Mattews 8r Eric Taylor - De Avenue Waterstraat 5 -19.30 uur Intermezzo - Tour '97 - Chassé Theater - 20.30 uur Les Voix Cosmiques Bulgares - Chassé Theater - 20.00 uur Opex Jungle Fever - Poppodium PARA - 21.00 uur EINDHOVEN Willeke Alberti - MC Frits Philips - 20.15 uur TILBURG Nederlands Kamerkoor - Concertzaal - 20.30 uur Shamus en The Bartales - Noorderligt - 21.00 uur VRIJDAG ANTWERPEN Promenade Concert - Nationaal Orkest van Vlaanderen - Elisabet- zaal -15.00 uur BERGEN OP ZOOM Dance World - met Sander en Geert - Botte Hommel - 21.00 uur BREDA Fixation - in voorprogramma Witte Veder - PARA - 21.00 uur Laura Fygi - Chassé Theater - 20.00 uur EINDHOVEN Het Brabants Orkest - MC Frits Philips - 20.15 uur ETTEN LEUR Grant and Forsyth - De Nobelaer - 20.15 uur MIDDELBURG Maarten van Roozendaal - Stadschouwburg - 20.00 uur ROTTERDAM St. Petersburg Festival - Marius van Paassen - De Doelen - 20.15 uur TILBURG Bettie Serveert en Goreslut - Noorderligt - 20.30 uur ZATERDAG ANTWERPEN Glenn Miller concert - Elisabethzaal - 20.30 uur BERGEN OP ZOOM Ancient Rites Pleurisy - Botte Hommel - 21.30 uur De Barbier van Sevilla - staatsopera van Timisoara - De Maagd - 20.15 uur BREDA Swingnight - PARA - 22.00 uur EINDHOVEN Koninklijk Concertgebouworkest - MC Frits Philips - 20.15 uur Björn Again - Effenaar - 20.30 uur GENT Clouseau - Concertzaal de Vooruit - 21.00 uur (uitverk) UTRECHT Tricky - Tivoli ZONDAG BREDA Der Graf von Luxemburg - Opera van Wroclaw - Chassé Theater - 14.30 uur Di Goijm Klezmer - Chassé Theater -15.00 uur BRUSSEL Warren G - Ancienne Belgique - 20.00 uur OUDENBOSCH Maja Roodveldt en Kerstin Scholten - Fidei et Arti -12.00 uur TILBURG Koninklijke Harmonie Orpheus Harmonie Orkest St. Jan Wier den - Concertzaal -14.30 uur Manowar - Noorderligt - 21.00 uur MAANDAG ANTWERPEN Zoo Concert - door het Brabants Orkest - Elisabethzaal - 20.30 uur BREDA Golden Earring - Unplugged - Chassé Theater - 20.00 uur ROTTERDAM Nederlands Blazers Ensemble - De Doelen - 20.15 uur DINSDAG ANTWERPEN Cosi fan Tutte - Vlaamse Opera -19.30 uur BREDA Hans Visser Friends - Chassé Theater - 20.30uur BRUSSEL Manowar - Vorst Nationaal - 20.30 uur ROTTERDAM Nacht van Oranje - Ahoy -19.00 uur TILBURG Golden Earring - Unplugged - Concertzaal - 20.30 uur WOENSDAG AMSTERDAM Pavarotti - Arena BERGEN OP ZOOM The Mix Up - - Botte Hommel - 21.00 uur Renze Ferwerda: „De levensverhalen zitten soms vlak naast je." FOTO DE STEM IJOHAN VAN GURP Vanavond treedt in het Chassé Theater in Breda een koor van Bulgaarse vrouwen op, onder de naam Les Voix Cosmiques Bulga res. Liefhebbers moet deze naam als muziek in de oren klinken, maar opgelet: er is een verschil met de naam waaronder het koor ooit legendarisch werd. Jaren geleden veroverden de Bul gaarse zangeressen van Le Mystère des Voix Bulgares stor menderhand de podia. Veelvuldig waren de dames op de tv te zien en te horen, waardoor een groot publiek onder de indruk kon ko men van deze onnavolgbare wijze van zingen. De vrouwen presenteren zich nu in een vernieuwde samenstelling en onder een nieuwe naam: Les Voix Cosmiques Bulgares. Het mysterie van de Bulgaarse stem men heeft een kosmische dimen sie gekregen. We wisten al dat Bulgarije muzi kaal en zangtechnisch op een geografisch kruispunt ligt waar invloeden uit oost, west, noord en zuid hoorbaar samenkomen. Maar nu blijkt dat de invloed ook nog van boven komt, uit de kos mos. Daarmee blijken de invloeden overigens nóg niet helemaal uit geput te zijn. Want er is ook nog een lijn vanuit het verleden. Het zeer verre verleden, de mytholo gie. Les Voix Cosmiques Bulgares trekt rond als onderdeel van een grotere Bulgaarse manifestatie die Orpheus en de Vier Elemen ten genoemd is. Daarmee willen de Bulgaren te kennen geven dat zij muzikaal rechtstreekse af stammeling zijn van Orpheus, de goddelijke zanger en harpspeler uit de Griekse mythologie, die met zijn muziek de natuur en de dieren kon betoveren. Het tragische verhaal van Orp heus en zijn mythische geliefde Eurydice speelde zich af in Thra- cië, een land ten noorden van Griekenland. Dat is het huidige Bulgarije. Onder leiding van Vanja Moneva zingt Les Voix Cosmiques Bulga res zowel a capella als met bege leiding van traditionele Bulgaar se muziekinstrumenten als de ka vel en de gaida, herdersfluit, doe delzak en slaginstrumenten. Les Voix Cosmiques Bulgares, van avond in het Chassé Theater Breda. Aanvang 20.00 uur.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1997 | | pagina 23