de stem
rxpn.n:
Verbrandingsoven Moerdijk: prachtig staaltje milieutechniek
deStem
-
remen.
1} 7) Jantje Smit - Ik zing dit lied v
1> F""» Bauer Marianne
Weber - De regenboog
3 3) Spice Girls - Mama
(5) Az Yet-Hard to say I'm sorry
2) R. Kelly -1 believe I can fly
'f 4) KeBy Family - Fell in love wil
(12) Lutricia McNeal - Ain't that iu
the way
6) No mercy - When I die
<8> Hakkuhbar - Supergabber
llfc (27) Flamman Abraxas feat I
Rynx - I'll be
9) En Voguer - Don't let go (love)
(10) Sarah Brightman Andrea
Bocelli - Time to
(19) Gala - Let a boy cry
(21) Skunk Anansie - Hedonism (ius
because you)
(11) No Doubt - Don't speak
(15) Sash-Encoreunefois
(18) The blue boy - Remember me
(14) Future Breeze-Why don't voi
dance with me
(20) Eternal - Don't you love me
|(13) DJ Cool - Let me clear my thro!
(17) Foxy Brown Feat, blackstri
Get me home
(16) Party Animals - We like to pa
(22) Cirque du Soleil - Alegria j
I (42) Juggernaut -Ruffneck rules da
artcore scene
I (23) Backstreet boys- Anywhere for
you
I (25) Carlo Irene - Pittige tijden
w
I (26) The Frank Cunimondo trio
feat L.Marino -
(24) Monstars of Space Jam -Hit'm
high
(45) Gabber Piet - Love U hardcoref.
j (51) Katja Schuurman -
Wereldmeid...
(39) Blackstreet - Don't leave me S
(30) Captain Jack - Together and
forever!
(54) The Course - Ain't nobody
I; (28) BN'ers voor BNN- Hij gaat coor
(43) Bee Gees - Alone
(31) Puff Johnson-Over and over.®
(j (65) Republica - ready to go
ii (29) ICT - Lasciati tentare
k (32) Chris Rea/Shirley Bassey 0
La Passione
(50) Delinquent Habits - Tres
delinquentes
41'. (41) Tatjana - The first time
(56) 'n Sync-Tearin'up my heart
i (87) Hero - Toen ik je zag
(46) Red 5 -1 love you....stop!
(35) Texas - Say what you want
(59) Ruth Jacott - Hartslag
j (33) 3T - Gotta be you
(-) Soundlovers - Run a way
(38) Whitney Houston - Step by step
(71) Depeche Mode - It'no good
j (49) Dignity - Talk to me
(37) White town - Your woman
(40) Apollo 440 - Ain't talkin' 'boui
dub
(52) Gordon - Niet een zoals jij
(47) BZN - La spagnola
(60) MR-To France
I (36) Gabber wijfie - Klappus in je
handjes
i) (44) Madonna - Don't cry for me
Argentina
ii (63) Spiros - Denk ook aan mij
(34) Charly Lownoise Mental
Theo - Party
(53) Toni Braxton - Un-Break my
heart
k (81) The source feat, candi staton -
You got the
E) (-) Nasty - Hou me vast
li (64) Lisa Stansfield - The real thing
(-) Willy Alberti Andre Hazes -
Jij bent het
(55) Gala - Freed from desire
(48) N-Sync -1 want you back
P (-) Bloodhound gang - Fire water
burn
i) (74) Quad City DJ's-Space Jam
I) (75) Spice Girls-Say you'll be there j
I (57) Linda, Roos en Jessica - Goeie i
dingen
it (83) Nana - Darkman
Weekend
ZATERDAG 19 APRIL 1997
Men ruime een
ontbijttafel af.
De broodkorstjes
gaan in de
gft-emmer, het
lege jampotje naar
de glasbak, het
hagelslagdoosje mag
bij het oud papier,
alleen het melkpak
en margarinekuipje
gaan nog gewoon
de kliko in.
Dankzij
afvalscheiding
produceert een
gemiddeld
Nederlands gezin
een stuk minder
huisvuil, maar nog
altijd teveel om
te storten.
Daarom wordt een
deel van ons afval
tegenwoordig
verbrand.
Een van de plekken
waar dat gebeurt is
op het
industrieterrein
Moerdijk, waar
begin dit jaar
een nieuwe
verbrandingsoven in
gebruik is genomen.
Foto's: Ben Steffen
Tekst: Jan van Zuilen
(70) Mrs. Einstein - Niemand heeft
nog tijd
(-) Flashback - Black Betty
(61) Khaled - Aicha
(78) Cake - The distance
(79) Rowwen Heze - En dan is t ma'
78 (-) DJ Jean SPeran-Let yourself
791 (85) Candy Dulfer- For the love of
you
>801 (76) Elton John 8r Luciano
Pavarotti - Live like horses
(91) Gerard Joling - Without your
love
821 (67) Spice Girls - 2 become 1
(62) 3T-lneedyou
(72) Boudewijn de Groot - Avond
>85; (80) TWB (The Wonderboys) It's
over
86- (82) Paul de Leeuw en Simone
Kleinsma -
187) (--) Bruce Springsteen - Secret
Garden „j
;S8> (66) De Dijk -Laat het vanavond
gebeuren
;S9) (93) Gino Politi - Viva la mamma
(95) Simone Kleinsma - Doe een
,91(88) Puff Daddy -Can't nobody hold
(89) WetWet Wet - If I i>ever see *°U
17 (-) Total Touch -Standin' strong,
together!
(100) Babette - Why can t we live
95; (-) Beck - The new pollution
(99) Daft punk - Da funk
97; (94) Madonna - Another suitcase
another hall A hit more I
(-) Sandy Kandau - A little
(84) Real DJ-You make me feel
(58) Mc Lyte - Cold rock a parV
ife.--
De skyline bij avond van verbrandingsoven en elektriciteitscentrale op industrieterrein Moerdijk. De twee zijn met elkaar verbonden in die zin dat de verbrandingsoven hete stoom
produceert die in de elektriciteitscentrale gebruikt wordt om stroom op te wekken.
a wat aan
loopproble
men tijdens de
opstartfase begint de ver
brandingsoven nu aardig
warm te draaien. Overdag
rijden vuilniswagens af en
aan, 's nachts wordt het af
val in containers op treinen
aangevoerd. Bij optimaal
gebruik heeft de oven een
verbrandings capaciteit
van 600.000 ton afval per
jaar. De bedoeling is dat 70
tot 80 procent per spoor
naar Moerdijk komt. Daar
voor zijn dagelijks twee
treinen nodig. De ene trein
laadt afval in Eindhoven
en Tilburg, de andere in
Goes en op de Kragge bij
Bergen op Zoom. De rest
wordt per auto aangevoerd
vanaf de vuilstort bij Ze
venbergen. Vanuit de ker
nen Moerdijk, Zevenber
gen en Klundert rijden de
vuilniswagens rechtstreeks
naar de verbrandingsoven.
Voor de chauffeurs is het al
routine geworden. Eerst
wegen, dan via een schuin
oplopende weg naar het
losplatform, bij binnen
komst in de loshal de vuil
niswagen recht voor de
stortbunker rijden, een
stukje achteruit zetten,
klep losmaken en kiepen
maar. Nog een keer schud
den, door met de rem inge
drukt de koppeling snel op
te laten komen en meteen
weer in te drukken, om de
bak helemaal leeg te ma
ken en klaar is Kees.
De vuilniswagen is nog
niet weg of het vrachtje
hangt al in de klauwen van
een van de twee hijskranen
die het afval vanuit de
bunker in de oven depone
ren. Per keer hangt acht tot
tien ton afval in zo'n grij
per, maar ondanks het me-
ga-karakter van de ver-
m
Twee hijskranen takelen het afval uit de bunker in de oven. Per keer pakken de klau- K Sa
wen van de grijper acht tot tien afval beet.
'De centrale controlekamer vanwaaruit de verbrandingsinstallatie wordt aange
stuurd. De bediening is vrijwel geheel geautomatiseerd, zodat met een minimum aan
personeel kan worden volstaan. Omdat het verbrandingsproces vol continu doorgaat
wordt er gewerkt in een vijf ploegendienst. Per ploeg zijn maar zeven mensen nodig,
voor vijf ploegen samen komt dat neer op 35 man. In totaal werken bij de vuilverbran
dingsoven Ê5 mensen. Dat is inclusief onderhoudsmonteurs, chauffeurs van container
auto's, mensen die de reststoffen verwerken, portiers en kantoorpersoneel.
Door een kijkluikje is een blik
in de oven mogelijk. De vuur
haard wordt overigens vanuit
de controlekamer permanent in
de gaten gehouden via een ge
sloten videocircuit.
Na verbranding blijft een kwart van het af
val in de vorm van slakken over. Die slakken
worden nog zoveel mogelijk gezuiverd, on
der meer door er met behulp van magneten
resten van metalen uit te halen. Daarna wor
den de slakken op het terrein van de ver
brandingsoven gestort en nat gehouden om
goed uit te logen. Als ze een week of zes gele
gen hebben, mogen de slakken gebruikt wor
den voor onderverharding van wegen en ter
ms. v
ms
brandingsoven is het toch
aardig om te zien dat het
proces volgens dezelfde
foefjes werkt als het stoken
van een vuurtje in een open
haard, een allesbrander of
een hoop tuinafval. Om de
zaak brandend te houden,
moet je zorgen dat er lucht
(is zuurstof) bij komt en
dat het vuur gelijkmatig
verdeeld wordt. Dat doe je
door er met een pook in te
porren.
Precies zo, maar dan in het
groot gaat het ook bij de
verbrandingsoven. Eerst
schudden de hijskranen het
vuilnis goed los door het
een keer op te pakken en
meteen weer te laten val
len. Als de grijper boven de
oven hangt, wordt het niet
in één keer gedumpt maar
geleidelijk losgelaten, an
ders zou het vuur verstik
ken.
De lucht die het vuur aan
wakkert, wordt aangezo
gen uit de loshal en via de
afvalbunker in de oven ge
blazen. Voordeel daarvan
is dat ook meteen de stank
wordt afgezogen, jle moet
al haast met je neus boven
de afvalbunker gaan han
gen om te ruiken wat voor
product de verbrandings
oven verwerkt.
De ovens (het zijn er drie
naast elkaar met uitbrei
dingsmogelijkheden voor
een vierde) worden op een
temperatuur van 950 tot
1000 graden celsius gehou
den. Zonodig, bijvoorbeeld
als het afval erg nat is,
wordt met gasbranders bij
gestookt. Om de verbran
ding te bevorderen wordt
het vuur regelmatig opge
pookt door de rastervloer
hydraulisch heen en weer
te bewegen.
Toch verbrandt niet alles.
Wat overblijft zijn slakken
en as. Het as wordt afgezo
gen en opgevangen in een
filter waarna het herge
bruikt kan worden voor de
productie van asfalt. Op
jaarbasis blijft van de
600.000 ton afval circa
12.000 ton as over. De berg
slakken is aanzienlijk om
vangrijker. Onder slakken
wordt verstaan alles wat
niet verbrandt of niet vol
ledig verbrandt, bijvoor
beeld lege blikjes. Op jaar
basis blijft er ongeveer
150.000 ton onverbrand af
val over, een kwart van het
totale aanbod. Slakken
worden gebruikt voor on
derverharding van wegen,
maar worden eerst nog wel
zoveel mogelijk gezuiverd^
op componenten die wel
recycelbaar zijn, zoals me
talen en aluminium.
Blijft verder over de rook
die via de tachtig meter ho
ge schoorstenen naar bui
ten wordt geblazen. Ook
die is grondig gezuiverd op
de aanwezigheid van scha
delijke stoffen, met name
dioxyne, zware metalen,
zoutzuur en zwavel.
Laatstgenoemde stof wordt
uit de rook gehaald door er
kalk aan toe te voegen.
Door het mixen van kalk
en zwavel ontstaat gips,
dat naar de bouwindustrie
gaat. Op jaarbasis gaat het
om 3000 ton gips. Dioxyne
wordt opgevangen in een
filter en opnieuw ver
brand. Wat er verder nog
aan giftige stoffen inzit,
wordt via allerlei chemi
sche reacties uiteindelijk
neergeslagen in een slib-
bad, waar na droging een
soort koek van overblijft.
Omdat dit puur chemisch
afval is dat nergens anders
meer voor gebruikt kan
worden, wordt dit afge
voerd naar de speciale ver
brandingsoven voor che
misch afval in het Rijn
mondgebied. Op jaarbasis
gaat het naar verwachting
om 3000 tot 4000 ton.
De rook die uiteindelijk via
de schoorsteen de verbran
dingsoven verlaat bestaat
na deze behandeling voor
99 procent uit volstrekt on
schuldige waterdamp.
Maar het verhaal is nog
niet af. Behalve slakken, as
en rook blijft er ook nog
warmte over en ook die
wordt zoveel mogelijk her
gebruikt en wel om stoom
te produceren. Dat gebeurt
in ketels die boven de
ovens hangen. Die stoom
wordt gebruikt om stroom
op te wekken in de naast de
vuilverbrandingsoven ge
bouwde elektriciteitscen
trale, wat een aanzienlijke
besparing aan brandstof
oplevert. Vanwege de band
met de verbrandingsoven
wordt gesproken van een
warmte-kracht-centrale.
Na gebruik in de elektrici
teitscentrale wordt de nog
steeds behoorlijke hete
stoom naar het nabijgele
gen fabriekscomplex van
Shell Chemie gevoerd.
Daar wordt de stoom onder
meer gebruikt voor het rei
nigen van pijpleidingen.
Via Shell komt de stoom
uiteindelijk weer terug bij
de verbrandingsoven om
opnieuw verhit te worden,
waarmee de cyclus rond is.
Al met al mag het proces
van begin tot eind een
prachtig staaltje milieu
techniek genoemd worden.
Daar is het prijskaartje
ook naar. De bouw van de
verbrandingsoven vergde
een investering van bijna
negenhonderd miljoen gul
den. Die investering moet
worden terugverdiend door
het verbranden van afval,
waar de aangesloten ge
meenten een rekening voor
krijgen. En die verhalen
die rekening uiteindelijk
via de reinigingsrechten op
Tachtig jaar
waakzaamheid
over het
Derde Gebod
Ramp met de
Titanic blijft
tot verbeelding
spreken
Stille stranden
op Grieks
eiland vol
toeristen
Zo verandert hujsvuH in eleMriciioil
92 «*iCv -
PAGINA
PAGINA
PAGINA
j r-1^5
neniand
tenlanfl
Hwmis
Internet 1
levert De Stem
nieuwe schare
lezers
PAGINA
t)-
