rouwen in
leeland gaan
ar trekken
DE STEM
Monument voor eerste Zeeuwse neger
Jiltof weer aan de
lag in Village Scaldia
Een roos
voor meneer Kole
Terneuzenaar slaat
er op los met knuppel
Staten akkoord met
fusie waterschappen
Landbouw verontwaardigd over onteigening
:oek naar
ke baan?
[ibeidsaanbod mannen krimpt
puisjes gekocht door bevriende relatie
'Zeeland geen
"ereenstemming
Jubileumboek over veertig jaar Porgy Bess
C1
nu is ver weg
dichtbij....
aamsdonkSveer.
.-metaal met aanvullende
ig-
art Raamsdonksveer,
162) 52 31 20.
sdonksveer.
'APRO-diploma. Het
egendienst met uitzicht op
'.art Raamsdonksveer,
62) 52 31 20.
in de richting landmeten,
erk en om kunnen gaan met
systemen.
tart Oosterhout,
'0162) 42 74 40.
erhout.
-opleiding in de richting
ok schoolverlaters kunnen
tart Oosterhout,
>2) 42 74 40.
ische dienst m/v
installeren van machines en
ig kunnen werken, enige
chuifmaat is een pré.
ar een schoolverlater.
Start Oosterhout,
(0162)42 74 40.
sdonksveer, (0162) 52 31 20;
erhout, tel. (0162) 42 74 40
'oor gemotiveerd personeel.
DÉTACH Éd'
INTERNATIONAL B.V.'
Détaché International
B. V. is gespecialiseerd in
werving en selectie,
uitzenden en detacheren
van productiepersoneel.
Ook adviseert Détaché
International B.V.
omtrent
organisatiestructuren en
operationeel personeel.
cii Brabants"Nieuwsblad
telefoon 076-5312300. fax 076-5312310 of
1165-^78882. fax 0165-578149
alleen te maken met
he vakken en
Je kunt de studie
jdie krijg je opdrachten
verschillende
in teamverband
:udie beginnen;
Le verslaggever
[razen - De Zeeuwse vrouwen gaan in de komende jaren de
ttrekken van de provinciale economie.
laannelijke beroepsbevolking
(«lijk hard aan het krim-
1 terwijl er steeds meer vrou-
i werken. Dit blijkt uit
[onderzoek van het Centraal
[bureau (CPB) naar de bevol
ken het arbeidsaanbod,
fie cijfers komt verder naar
adat de beroepsbevolking in
Jst-Zeeuws-Vlaanderen en de
taaizone de komende jaren
[sterkst terugloopt. Zuid-Be-
Indkan de grootste groei ver
tillen, gevolgd door Tholen.
[onderzoek naar de ontwikke-
tvan het Zeeuwse arbeidsaan-
ji-onderdeel van een lande-
onderzoek - heeft betrek-
Kop de periode tussen 1995 en
Pi,
it moet een houvast bieden
i het overheidsbeleid op het
1 van verkeer en vervoer,
hlelijke ordening, energie en
hl.
komst
|idat niemand de toekomst pre-
3 kan voorspellen, is er voor
]l onderzoek - naast de pro-
pale bevolkingsprognoses -
in van drie verschillende
Imrio's. Het eerste gaat uit van
ittonomie in een verdeeld Eu-
ii, het tweede van een samen-
ikend Europa en het derde van
le economie met scher-
tinternationale concurrentie,
ijens het Planbureau hebben
scenario's evenveel kans om
èlijkheid te worden,
ha het begin van het onderzoek
|ï)had Zeeland een beroeps-
stlking van ongeveer 150.000:
1 mannen en 54.000 vrou
wen.
Voor het jaar 2020 verwacht het
CPB in geval van scenario één
een beroepsbevolking van
149.580 (83.650 mannen/65.930
vrouwen), bij scenario twee
167.580 (93.080/74.500) en bij
scenario drie 173,540
(94.390/79.150).
Voor Zeeuws-Vlaanderen - met
in 1995 een beroepsbevolking van
44.000 - deed het CPB de vol
gende voorspelling: in geval van
een verdeeld Europa daalt de be
roepsbevolking met ruim drie
duizend en bij een samenwer
kend Europa met 70. Alleen bij
een globale economie is er een
stijging te verwachten van 1610.
Wat opvalt is dat in alle scena
rio's het aantal werkende man
nen daalt, in het eerste scenario
zelfs met ruim 13.000.
Vergrijzing
Een medewerker van de CPB-af-
deling Welzijn, Economie en Be
stuur wijt dat aan de ene kant
aan de aankomende vergrijzing
en aan de andere kant aan het feit
dat steeds meer jongeren de pro
vincie verlaten. „Maar dat is na
tuurlijk geen verrassing, dat wis
ten we allang."
De opmars van de vrouwen op de
arbeidsmarkt is te danken aan de
grote inhaalslag die nog steeds
gaande is, zegt hij. „De maat
schappij wordt steeds geëmanci
peerder. Wat je ook ziet dat het
aantal tweeverdieners stijgt. In
Nederland zijn er overigens nog
steeds minder vrouwen aan het
werk dan in de landen om ons
heen."
p® verslaggever
Mdplaat/Zierikzee - René Coltof Beheer bv uit Zierikzee
pt de negentien huisjes van Village Scaldia in Hoofdplaat
®og afbouwen. Binnen twee weken wordt met de bouw be
ien, over drie maanden moeten ze klaar zijn.
woensdag werden de
op een veiling gekocht
VAN VOORPAGINA
j van Zeeuwse Ge-
n trok echter eind vorig
de conclusie dat de condities
M een uniform beleid te ko
er niet beter op worden. Dit
punt wordt gebaseerd op de
.Mien in de gehanteerde
Weldingsnormen bij de
lïse gemeenten onderling en
verschillen met de water-
"ppen.
ui trekt het dagelijks be-
®van De Drie Ambachten de
™sie dat er vooralsnog op
niveau geen overeen-
"ung valt te verwachten,
moet vanwege gewijzigde
Relingen de kwijtschel-
sJegeling van het waterschap
januari 1998 worden aan-
De algemene vergadering
- daarom in de loop van dit
e® concreet wijzigingsvoor-
f| concept-convenant en
5 ®sndöle gevolgen worden
"urstei om de ontwikkelin-
even af te wachten komt
aan de orde tijdens de
vergadering.
door een toen nog onbekende
partij. Gisteren werd bekend dat
het gaat om Elander Properties I
bv, een projectontwikkelaar uit
Amsterdam. Het blijkt om een
bevriende relatie te gaan van
Cöltof. Die gaat nu in opdracht
van Elander de huizen helemaal
afbouwen en vervolgens verko
pen. Hiermee lijkt een einde te
zijn gekomen aan de problemen
rond het bungalowpark Village
Scaldia, die twee jaar geleden be
gonnen. De twee grote aandeel
houders van de Village Scaldia
bv kregen ruzie, met als gevolg
dat de bouw van de huisjes kwam
stil te liggen. Er volgde zelfs een
kort geding van de Vereniging
van Huiseigenaren tegen de aan
deelhouders, waarin zij een
dwangsom van tienduizend gul
den per dag bedongen als de eer
ste fase niet op tijd (op 1 maart
jl.) zou worden opgeleverd.
Coltof is blij dat er eindelijk
schot in de zaak zit. Hij geeft toe
dat het een wat omslachtige con
structie is, maar het was volgens
hem de enige mogelijkheid. „Wij
kunnen als aandeelhouders na
melijk niet zomaar de hele zaak
aankopen. Vandaar dat wij ie
mand gevraagd hebben dat voor
ons te doen. Het is nu zaak die
huisjes zo snel mogelijk afge
bouwd te krijgen. We willen ze
verkocht hebben voordat het zo
merseizoen begint."
Zeeland
Porgy Bess, veertig jaar jazz onder de kerktoren.
FOTO'S WIM KOOYMAN
'LEKKERRR!' Wie er
binnenstapte kreeg al
tijd een stevige hand
druk, vergezeld van die,
wat raadselachtige, be
groeting. 'Lekkerrr'.
Misschien was het ge
ven van een hand voor
Frank Kotden wel net
zo'n genoegen als het
zoenen van de vrouwen
die een bezoek brachten
aan zijn jazzcafé. Porgy
Bess, zo heet het nog
steeds, maar vroeger zei
je: Ga je mee naar de
neger?
Door Ronald Verstraten
Die hand was geen klantenbin
ding, vertelt Frank in een inter
view uit 1972 dat in het jubi
leumboek '40 Jaar Porgy Bess'
wordt aangehaald. „Ik zie een
bar meer als een trefpunt. De
mensen die bij me binnenkomen,
zijn mijn gasten. Als bij mij
thuis iemand binnenkomt, dan
wordt-ie ook begroet. Als de
mensen hier binnenstappen,
moeten ze zich thuisvoelen.
Vandaar die begroeting."
Een kleine dertig jaar eerder
ging hij in dienst bij de mari
niers op Curagao. Om de landing
in Normandië voor te bereiden
werden de militairen verzameld
in New York. Daar draaide Ger-
schwin's Porgy Bess. Een ope
ra voor zwarte mensen, dat ver
raste 22-jarige Frank. Tot dan
toe had hij gedacht hij dat opera
alleen voor blanken was.
Bezienswaardigheid
Het zou later de naam worden
van zijn café. Voor het zover
was, trok hij in oktober 1944
met het Britse bevrijdingsleger
Terneuzen binnen. Voorop, als
hoornblazer en tegelijk, als
'zwarte neger' een bezienswaar
digheid. „Nee, Zeeland had toen
nog nooit negers gezien. Maar
het was wel een mooie," zegt
echtgenote Vera in het boek. Hij
trouwde haar in 1947. Tien jaar
later begonnen ze Porgy Bess.
Aanvankelijk als lunchroom,
uitgebaat door 'de eerste
Zeeuwse neger'.
Gaandeweg veranderde Porgy in
Een wereldberoemde jazzclub. 'Ah, Porgy Bess in Terneuzen'.
een jazzcafé. De geschiedenis,
gelardeerd met veel foto's, anek
dotes en herinneringen beslaat
grotendeels de eerste helft van
het boek. Wapenfeiten als de
eerste New Orleans streetparade
in de Benelux, in 1967, Franks
bemoeienissen met het Terneu-
zense varenscentrum ('het is een
sociale plicht om zeelieden goed
te ontvangen'). Grote namen
passeren de revue: Eddy Boyd,
Jimmy Witherspoon, Pim en Ri
ta en Art Blakey die in 1982 op
het jazzfestival speelde en dat
het mooiste optreden van zijn
hele Europese tournee vond.
Porgy stond aan de bakermat
van dat Schelde Jazz Festival en
Porgy was wereldberoemd. Bur
gemeester Barbé getuigt daar
van in zijn voorwoord, want
toen hij ooit de wereldberoemde
Blue Note in Manhattan be
zocht, werd iedereen enthou
siast toen hij vertelde dat hij uit
Terneuzen kwam: „Ah, Porgy
Bess, in Terneuzen."
Hij noemt de verschillende ge
bruikers van Porgy, maar ver
geet de Blues-jongens die er toch
ook al weer tien jaar concerten
houden. We praten dan over het
post-Koulen tijdperk, want
Frank overleed in 1985. Nog net
had hij zijn droom zien uitko
men: een live-elpee van Lillian
Boutté, opgenomen in Porgy.
Een week later zong ze aan zijn
graf en Terneuzen huilde. Hon
derd vrijwilligers waren nodig
om Porgy voort te zetten, al was,
zoals Vera zegt, zijn ziel eruit.
Alhoewel, als je er langsloopt zie
je in gedachten nog altijd die af
fiches van Oscar Harris The
Twinkle Stars, of van Big John
Russel. En je hoort voor de dui
zendste keer: my pappa was a
rolling stone...
Toeverlaat
Er werd een stichting in het le
ven geroepen, Maja Lemmen,
'vrouw der vrouwen' werd het
nieuwe boegbeeld. Was dat na
tuurlijk eigenlijk ai, naast Frank
die haar wegplukte uit de wol
zaak aan de overkant van de
straat. Haar rol wint citaatge-
wijs aan belang. Eerst: 'eewige
steun'. Dan: 'eeuwige steun en
toeverlaat', tenslotte met de toe
voeging '..van iedereen'.
Als jong meisje helemaal in de
war van de muziek van John
Coltrane, later eigengereide
Frank voordurend bijsturend,
ziet ze zichzelf nu al te beschei
den als deel van het meubilair.
Haar uitspraak 'weg gaan ge
woon lekker door', typeert haar
helemaal.
Stichting
Waar zij aanvankelijk dacht dat
het na de dood van Frank ge
daan was met Porgy, pakten de
leden van de stichting de draad
uitstekend op. Van jazz alleen
kon het café niet meer draaien,
dus kwamen er allerlei andere
podiumactiviteiten bij, van lite
raire avonden, klassieke concer
ten tot film en dixieland. Het
boek, samengesteld door Wout
Bareman, Pim Broekhuysen en
Frits Jansen, vertelt het comple
te verhaal tot op heden. Door al
die verhalen en interviews heen,
die zijn voorzien van vaak schit
terende foto's, blijft Frank Kou-
len als rode draad door het boek
lopen. Dit is dan ook meer dan
een stukje geschiedenis. Het is
een monument voor de eerste
Zeeuwse neger.
40 Jaar Porgy Bess, met teksten van Luc
de Baets, Wout Bareman, Guus Heutinck
en Marcel Modde. Uitgegeven door W.H.
Broekhuysen, i.s.m. Stichting Watermerk.
ISBN 9080361410. Intekenprijs 40 tot en
met 20 april. Daarna 54.
ZATERDAG 19 APRIL 1997
EEN rode roos in
een witte stoel. Een
bloem voor een ver
dwenen meneer.
Nogal wat Statenle
den gingen er giste
ren bij de maande
lijkse Statenzitting
gedachtenloos aan
voorbij. Maar ande
ren weer niet. Want
meneer Kole is ge
storven, en de be
jaarde meneer Kole is jaren
lang vaste toeschouwer ge
weest bij de Statenzitting. Me
neer Kole was een instituut. Ze
noemden hem het achtenveer
tigste Statenlid.
Hij zat altijd in de witte stoel
koffie te drinken in de foyer,
een beetje krom de laatste tijd,
want het ging niet zo goed
meer. Hij was gezien bij de bo
des en het bedienend perso
neel en daarom heeft dat per
soneel een rode roos gekocht
en in de stoei gelegd vandaag.
'De herinnering blijft', staat op
het kaartje. Een prachtig ge
baar op deze eerste Statenzit
ting na zijn dood.
Meneer Kole reisde elke
maand voor de Statenvergade
ring af uit zijn woonplaats Ka-
Door Cees Maas
pelle en kreeg dan
een lift van de ook
daar woonachtige
gedeputeerde Dek.
Die bracht hem
meestal ook weer
thuis. Samen hebben
ze honderden kilo
meters afgelegd. Een
politicus en een in
politiek geïnteres
seerde burger. Soms
kreeg de gedeputeer
de een chocoladeletter of een
reep, als dank voor het ver
voer. Soms ook kocht de gede
puteerde op de terugweg twee
kroketten, voor straks bij het
eten, voor meneer en me
vrouw Kole. Want dat is lekker
bij de boterham.
Meneer Kole en ik maakten
redelijk vaak een praatje in de
losse uren tussen de agenda
punten. Hij noemde gedepu
teerde Dek 'een heel goeie
jongen'.
En vandaag hoor ik van de ge
deputeerde dat hij meneer Ko
le heel erg mist.
Zo gaan de dingen in het le
ven. Meneer Kole is niet meer.
Maar de herinnering blijft. Dat
vertelt een rode roos in een
witte stoel.
Van onze verslaggeefster
Terneuzen - Vanwege het slaan van een Terneuzense met een
honkbalknuppel moest de 23-jarige Terneuzenaar M.G. giste
ren voor politierechter M. Zomer verschijnen. Met diezelfde
knuppel had hij ook nog eens het interieur van de vrouw 'be
handeld'.
Het honkbalknuppelincident in
augustus vorig jaar was niet de
eerste keer dat G. met justitie in
contact kwam. In januari 1996
had het bijzijn van acht politie
mensen en de marechaussee hem
er niet van weerhouden om de
auto van zijn ex-vrouw zwaar te
beschadigen.
De politierechter vond dat G. in
kort tijdsbestek nogal vaak 'ont
plofte'. De verdachte voerde aan
dat zijn hoge alcohol-gebruik de
oorzaak was. Daarnaast zou hij
de neiging hebben op zaken op te
kroppen. De politierechter vroeg
hem gisteren of hij op dat mo
ment ook alcohol ophad, omdat
ze zoiets meende te ruiken. De
Terneuzenaar bevestigde dit ver
moeden. „Ik heb het nodig om
rustig te blijven, anders zou ik
hier zitten beven als een rietje,"
legde G. uit.
Officier van justitie J. Valente
stelde voor om een reclasserings-
rapportage op te laten stellen en
het Zeeuws Consultatiebureau
Alcohol en Drugs een verslag te
laten maken. De politierechter
sloot zich aan bij dit voorstel. Als
voorwaarde stelde ze dat G. de
mishandelde vrouw 125 gulden
voor een nieuw horloge geeft.
Van onze verslaggever
Middelburg - Provinciale Staten hebben gisteren de fusie tus
sen de drie Zeeuws-Vlaamse waterschappen unaniem goedge
keurd.
„Eindelijk is het dan zover, twee
waterschappen in Zeeland. Een
tje boven en eentje onder de Wes-
terschelde," zo luidde de reactie
van de PvdA-er Holtkamp.
„Het is een belangrijke stap die
hier vandaag gezet wordt," voeg
de de CDA-gedeputeerde Dek
(Waterhuishouding) er aan toe.
„En als je zoals ik vind dat de
waterschappen kunnen worden
opgegeven is een fusie van drie
naar één een stap op de goede
weg," zo deed Statenlid Van Koi-
lem (Groenlinks) zijn duit in het
zakje.
Veel woordvoerders lieten weten
opgelucht te zijn dat het er einde
lijk aan zit te komen. Binnen Pro
vinciale Staten is immers al ja
renlang aangedrongen op fusies
in de wereld van de waterschap
pen.
Al klonken politiek nog wel eens
andere geluiden. Zo herinnerde
Holtkamp het CDA eraan dat die
fractie zeven jaar geleden een
motie had gelanceerd met de
strekking dat er in Zeeland zeven
waterschappen zouden blijven.
En ook de SGP is niet altijd on
verdeeld voor fusies geweest. De
motie haalde het overigens niet.
Maar de tijden zijn veranderd en
sommige politieke opvattingen
ook, liet gedeputeerde Dek in
antwoord op Holtkamp weten.
„Achteraf constateer ik, het is
goed gegaan," aldus Dek.
De PvdA vroeg aandacht voor
een zaak die straks in het nieuwe
waterschap besproken gaat wor
den, de vertegenwoordiging van
de natuurbeheerders in dat be
stuur. Holtkamp vindt het aan
deel en de invloed van de natuur
beheerder veel te mager gezien
het aantal hectaren dat die be
heerders onder hun hoede heb
ben.
Wanneer er nieuwe verkiezingen
komen is nog niet duidelijk, bleek
gisteren. De bedoeling is dat het
nieuwe schap in jauari 1999 ope
rationeel wordt, dus dan zouden
in het najaar van 1989 verkiezin
gen kunnen worden gehouden.
Een optie is ook de verkiezingen
te koppelen aan de Statenverkie
zingen in maart 1999 en vanaf ja
nuari een overgangsbestuur in te
stellen.
Maar een nadeel kan zijn dat de
Statenverkiezingen in tijd wor
den verschoven indien Goeree-
Overflakkee bij Zeeland komt.
Gedeputeerde Staten gaan dat
nog uitzoeken.
In een brief maken de organisa
ties kenbaar dat de betrokkenen
van de percelen niet of nauwe
lijks zijn benaderd door zowel de
gemeente als door Rijkswater
staat.
„Betrokkenen zijn dan ook zeer
slecht geïnformeerd over de ont
eigeningsplannen van de ge
meente Terneuzen. Het feit dat
wordt gestart met onteigening
zonder dat de belanghebbenden
goed zijn geïnformeerd verdient
geenszins een schoonheidsprijs.
Dat de belanghebbenden de in
formatie via de schaars verkre
gen informatie van ZLO Zeeuws-
Vlaanderen dienen te ontvangen
is op zijn minst gezegd onbehoor
lijk." De eigenaren/gebruikers,
pachters en verpachters van
gronden en gebouwen die zijn ge
legen in het traject waar de toe-
leidingsweg naar de tunnel is ge
pland hebben zich een aantal
maanden geleden onder leiding
van ZLO Zeeuws-Vlaanderen ge
groepeerd. Bij het ter visie leggen
van de plannen blijkt dat er van
af de Willemskerkenweg een tij
delijke werkweg wordt aange
legd. Bij belanghebbenden en bij
ZLO Zeeuws-Vlaanderen komt
de vraag naar voren of de over
heid is bevoegd om voor tijdelijke
werkzaamheden te onteigenen.
Daarom worden grote vraagte
kens gezet bij de mogelijkheid te
onteigenen. Tevens wordt in de
brief opgemerkt dat in de stuk
ken niet duidelijk is aangegeven
of onteigening noodzakelijk is.
Volgens de landbouworganisaties
is er geen sprake van urgentie,
van algemeen belang en van
noodzaak. De organisaties menen
daarom dat het huidige gebruik
van de percelen niet mag worden
aangetast. De bezwaren kwamen
eerder aan de orde tijdens een
hoorzitting in Terneuzen. Gede
puteerde Hennekeij legde uit dat
met de procedure is begonnen om
grote vertragingen te voorkomen.
Daarnaast blijft Rijkswaterstaat
in overleg met de belanghebben
den over een redelijke afkoopsom
van de percelen.
(ADVERTENTIE)
met een SIEMENS S4 GSM-telefoon
errit
bereikbaor in heel Europa
ejonge
axel
Oranjestraat 5 - Telefoon 01 IS S62710
ichelsmolen 1,
tudenten alles te weten
tuit Hogeschool Eindhoven,
ergangen. Hogeschool Venlo.
Eindhoven en Pedagogisch
Ierland.
- De drie Zeeuws-
lse landbouworganisa-
l" verontwaardigd over
onteige-
door de ge-
iJttal I neuzen voor aan
»iinrj "bouwpercelen ten
D(;e "van de H. Dowweg.
is nodig voor de
L.flatl de Westerschelde-
