Hulp
met H
eel tc
Verhuizing van zalen vol dood
HET WEER
Minder zon
DE STEM
BINNENKRANT
I.C.F.
Tien miljoen fragiele natuurschatten naar nieuw museum
DESTEM
BEL
LEZERSCONTACT
076-5 312 312
tori
Zon en maan
Hoogwater
Justitie stelt vc
dikke acht
voor presentatie
"aul Witteman
i i i i i
VRIJDAG 18 APRIL 1997 J\J
De beweging heeft, zeg
ik altijd maar, iets ge
kregen van een chris
telijke rotary. Maar wij dóen
geen dingen, ook niet ten be
hoeve van anderen. Wij ko
men een keer per maand bij
een om met elkaar aan bezin
ning te doen of informatie op
te doen over religieuze dan
wel culturele onderwerpen, al
dan niet met hulp van een
gastspreker. Daarna eten we
met elkaar, op eigen kosten."
Zo typeert drs. H. Berflo,
voorzitter van de Bredase af
deling, kort de I.C.F. Neder
land. I.C.F. is de afkorting van
International Christian Fel
lowship. Het is een beweging
die in de jaren dertig van deze
eeuw in de Verenigde Staten
is opgericht en die na de
Tweede Wereldoorlog door
niemand minder dan koningin
Wilhelmina in Nederland is
geïntroduceerd.
De I.C.F. behoort heden ten
dage ongetwijfeld tot de cate
gorie 'grote onbekende'. In
ons land telt ze achttien plaat
selijke afdelingen. De Breda
se afdeling is morgen de gast
heer van de jaarlijkse natio
nale I.C.F.-conferentie.
De herkomst ligt dus in Ame
rika. In de dertiger jaren, de
tijd van de grote economische
crisis, waren daar een aantal
mensen die de erbarmelijke
sociale omstandigheden van
grote delen van de bevolking
zagen en zeiden datje daar als
christen wat aan behoorde te
doen. Maar wat dan en hoe?
Ze namen het initiatief om
groot-industriëlen en hoge
ambtenaren regelmatig bij el
kaar te brengen in een infor
mele sfeer en daar het be
wustzijn tot ontwikkeling te
brengen dat juist zij er vanuit
hun persoonlijke levensover
tuiging iets aan konden doen
in hun positie.
Het ging dus om een sociale
beweging vanuit christelijke
inspiratie. Maar wel een eli
taire beweging, wat ook bleek
uit de naamgeving: Interna
tional Christian Leadership.
Men mikte op leidinggevende
figuren in de samenleving.
Koningin Wilhelmina bracht
dit na de oorlog mee naar Ne
derland. Maar hier waren de
sociale verhoudingen anders.
De maatschappij was nog ge
heel verzuild; binnen elke zuil
was sprake van arm en rijk en
in de christelijke zuil had je in
elk geval de diaconie en de ar
menzorg. Als sociale bewe
ging voorzag de I.C.F. in ons
land met andere woorden nou
niet direct in een behoefte.
Maar er was wel iets anders.
De I.C.F. begon in Nederland
nog als een zuiver protestant
se beweging. Je had na de
oorlog nog de bloeiende Ne
derlandse Christelijke Stu
dentenvereniging. Leden
daarvan hielden na hun afstu
deren contact met elkaar.
Langs die lijn schoot de I.C.F.
wortel. De I.C.F. werd zo
doende een van de eerste mi
lieu's waar protestantse oecu
menische contacten mogelijk
werden en tot stand kwamen.
In de jaren zestig werd al
thans in Nederland de naam
gewijzigd in International
Christian Fellowship. Toen
ook kwam ook de doorbraak
naar de katholieke wereld.
De Adelbertvereniging (de
vereniging voor katholieke
intellectuelen) liep in die tijd
snel leeg en enkele Adelbert-
afdelingen sloten zich aan bij
de I.C.F.Nederland. Het is tot
op de dag van vandaag een
club, die haar ledenbestand
recruteert uit het milieu van
leidinggevende figuren in sa
menleving en kerk.
Vandaag de dag kampt de
I.C.F.zoals zovele clubs en
verenigingen, met vergrijzing.
De vraag is natuurlijk of de
I.C.F.-formule is uitgewerkt.
Ze wil een beweging zijn van
christenen die door samen
gaan in vriendschap, weder
zijds begrip en respect hun
christenzijn én de daaruit
voortvloeiende verantwoor
delijkheid in de wereld gestal
te wil geven. Aan die formule
mankeert, dunkt mij, niets.
Het potentieel aan nieuwe le
den is echter in de actuele si
tuatie van secularisatie en
ontkerkelijking sowieso be
perkt. Kwaliteit zal het moe
ten doen.
.3'» sn to ioov
Maquette van het nieuwe Natuurhistorisch Museum in Leiden met rechts het Pesthuis dat er ook bij
gaat horen. foto natuurhistorisch museum
Door Rinze Brandsma
Het gaat om onafzienbare
stellingen, kasten, zalen, hele
gebouwen vol dode natuur.
Zo'n tien miljoen objecten,
bij elkaar de historische
schatkamer van moeder aar
de, moeten het komende jaar
verhuizen naar een nieuw
museum. Dat wordt een
mammoet-operatie, en niet
alleen omdat het onder meer
om de grootste verzameling
mammoet-botten van de we
reld gaat.
Medewerker drs. Hans Dautzen-
berg van het Nationaal Natuur
historisch Museum in Leiden
(voorheen Rijksmuseum voor
Natuurlijke Historie, opgericht
1820): „De verhuizing wordt zo
moeilijk door de combinatie van
de gigantische omvang, de extre
me kwetsbaarheid van veel ob
jecten en de lastige toeganke
lijkheid van de gebouwen. Het is
kruip-door, sluip-door met die
tien miljoen skeletten, potten
met vissen en reptielen op alco
hol, opgeprikte vlinders en an
dere insecten, opgezette vogels,
fossielen, stenen en mineralen."
In een van de oude museumma
gazijnen zucht een sec.uur a^8e"
sloten kastdeur open. in een
adembenemende walm van naf-
taline staan daar honderden fel
groene papegaai-achtigen, stuk
voor stuk puntgaaf opgezet. Na
soms meer dan tweehonderd jaar
bewaren glanzen de veertjes nog.
De ogen van de conservator
glanzen mee: „Voor we ze inpak
ken gaan we er met een speciaal
stofzuigertje overheen. Daar ko
men ze schitterend, als nieuw
onder vandaan.
We trekken laden vol geconser
veerde dode dieren uit; 'ik vind
dit nog altijd een beetje lugu
ber'. Alle soorten vogels, in win
ter- en zomerkleed, mannetje en
vrouwtje, jonkies erbij. Andere
kastdeuren gaan voorzichtig
open: een duizelingwekkende
hoeveelheid broze skeletten van
vissen, balancerend op de twee
ijzerdraadjes waarmee ze op een
plankje staan. „Wij moeten alles
stuk voor stuk inpakken. Eén
man zou daar twaalf jaar mee
bezig zijn.
Dat kan niet zomaar even in een
doosje, alles moet vastgezet. We
leggen die tien miljoen objecten
en objectjes letterlijk en figuur
lijk in de watten. Anders wordt
het na het uitpakken in de nieu
we gebouwen nog meer een puz
zel dan het nu al is. En we moe
ten heel voorzichtig zijn met alle
oude etiketjes die er bij horen.
Die zijn hier heilig. Raken we
die kwijt, dan is het object verló
ren voor de wetenschap."
Op 19 mei wordt het nieuwe Na
tionaal Natuurhistorisch Mu
seum (NNM) opgeleverd, achter
het Leidse Centraal Station,
naast het opgeknapte oude Pest
huis, dat onderdeel gaat vormen
van het nieuwe museum. Pas
volgend jaar april kan het nieu
we NNM (kosten 25 miljoen)
geopend worden voor het pu
bliek.
Een nieuwe start, want op wat
open dagen na is het oude mu
seum - gevestigd in zes oude ge
bouwen in de Leidse binnenstad
- nooit open geweest voor het
publiek. De taak was het puur
wetenschappelijk onderzoek,
beheer en onderhoud van de col
lecties. Het nieuwe NNM mikt
ambitieus op 150.000 bezoekers
per jaar.
Wat met geen mogelijkheid te
verhuizen is, en achterblijft in
de oude museumzalen aan de
Raamsteeg in het centrum, zijn
de meeste reusachtig grote ske
letten van walvissen, olifanten
en giraffen, de tere vogelskelet
ten en de collectie eieren. „Dat is
zo fragiel, als die iets bewegen
valt er al wat af."
Dertigduizend glazen potten met
vissen op alcohol, 15.000 potten
met reptielen op sterk water,
meer dan een miljoen vlinders,
meer dan 2vmiljoen weekdieren,,
213.000 opgezette vogels: alles
moet tevoren schimmel- en stof
vrij gemaakt worden.
Uitgave van Uitgeversmaatschappij Zuidwest-Nederland B.V.
Directie:
D.H. Ahles en AAM, Verrest,
Hoofdredactie:
A. Verplancke - hoofdredacteur.
C. Hamans en H. Vermeulen - adjunct-hoofdredacteuren.
Hoofdkantoor:
Spinveld 55, Breda.
Postadres: Postbus 3229,4800 MB Breda.
0 076-5312311 Telefax 076-5312355.
Telefax redactie 076-5312512.
Telefax lezerscontact 076-5312330.
Rayonkantoren:
In Hulst, Terneuzen, Goes, Bergen op Zoom, Roosendaal,
Etten-Leur en Oosterhout.
Zie voor meer informatie het colofon in het editie-deel van
deze krant.
Abonnementsprijzen via automatische incasso:
(tussen haakjes de prijs via acceptgiro)
maand 32,50 n.v.t.
kwartaal 93,50 97,50)
halfjaar 185,00 190,00)
jaar 367,00 377,00)
Voor posttoezending geldt een toeslag.
Fotoservice:
0 076-5312312.
Advertenties:
(tijdens kantooruren 8.30 - 17.0p uur):
Rubrieksadvertenties:
0 076-5312313 (8.30 - 20.30 uur), telefax 076-5312340.
Grote advertenties:
uitsluitend 0 076-5312300, telefax 076-5312310.
Overlijdensadvertenties:
maandag t/m vrijdag tot 16.00 uur
0 076-5312300, telefax 076-5312310.
zondag van 18.30 tot 20.30 uur
0 076-5312313, telefax 076-5312310.
Alle advertentie-opdrachten worden uitgevoerd onder
toepassing van de Algemene Voorwaarden van
Uitgeversmaatschappij Zuidwest-Nederland B.V.
alsmede de Regelen voor het Advertentiewezen.
Bankrelaties:
Postgiro 1114111 - ABN/AMRO rek. 520538447
De Stem op band:
Centrum voor gesproken lektuur 0 0486-486486.
De Stem op internet:
http://www.dse.nl/stem
Copyright 1996 Uitgeversmaatschappij Zuidwest-Nederland B.V. Breda
BEZORGKLACHTEN
LEZERSSERVICE
ABONNEMENTENADMINISTRATIE
MA. T/M VRIJ. 8.00 -17.00 UUR
ZAT. 8.00 -12.00 UUR
Beëindiging abonnementen: uitsluitend schriftelijk,
1 maand vóór het einde van de betaalperiode.
(Anders automatische verlenging
met de voor u geldende betaalperiode)
SUSKE EN WISKE: TEX EN TERRY
Tex bloedtToen het schol aTjing, moei die
hogel hem geraakt hebben
Hntnooeis niHfTHom.
ii ii i
Lambik1 lambik uord u/akker i
[koe Uat Uaar zijn ze dan J
[ftoejje
en Uiske zijn met op hun hamer!
Ik ben er zeker van dat ze naar het dol
finarium zjjn! Uiske moet Schanutlehe
ferughebben, je kent haar toch
%tHljaarRustverstoorders J
Na het schitte
rende zonnige
weer van gisteren
moeten we van
daag een stap te
rug doen. In het
zuiden van het
land wordt dat
een kleine stap,
maar in de noor
delijke provincies
zijn de verschil
len met gisteren
een stuk groter.
De zon gaat daar
namelijk schuil
achter een pakket
bewolking.
Slechts nu en dan
zal de zon weten
door te breken. In
de zuidelijke
helft van het land
komen de wolken
pas later vandaag zodat de dag daar eerst nog met zon begint. Van
avond is de bewolking zover gevorderd dat in het hele land wolken
velden te zien zijn. Het blijft wel droog en ook de wind houdt zich
rustig. De middagtemperatuur ligt vandaag rond 12 graden. Tijdens
het weekeinde lossen de wolken geleidelijk op zodat de zon weer te
rugkeert. De wind zoekt de komende dagen de oosthoek op waar
door de temperatuur stapje voor stapje omhoog gaat.
I Weerrapporten 17 april 20 uur
Amsterdamonbewolkt13 gr
De Biltonbewolkt13 gr
Deelenonbewolkt14 gr
Eeldelicht bew13 gr
Eindhovenonbewolkt....,14 gr
Den Helderonbewolkt11 gr
Rotterdamonbewolkt13 gr
Twenteonbewolkt14 gr
Vlissingenonbewolkt12 gr
Maastrichtonbewolkt13 gr
Aberdeenzwaar bew10 gr
Atheneregen16 gr
Barcelonazwaar bew17 gr
Berlijnlicht bew13 gr
..8 gr
Berlijn
Boedapestregen
Bordeauxonbewolkt18 gr
Brusselonbewolkt13 gr
Cyprusonbewolkt18 gr
Dublinlicht bew14 gr
Frankfurthalf bew13 gr
Genèveonbewolkt12 gr
Helsinkihalf bew10 gr
Innsbruckonbewolkt8 gr
Istanbulhalf bew9 gr
Klagenfurtonbewolkt12 gr
Kopenhagenlicht bew12 gr
Las Palmaslicht bew23 gr
Lissabonhalf bew21 gr
Locarno onbewolkt14 gr
Londenonbewolkt15 gr
Luxemburgonbewolkt12 gr
Madridzwaar bew19 gr
Malagalicht bew25 gr
Mallorcahalf bew21 gr
Maltahalf bew20 gr
Moskouzwaar bew11 gr
Münchenhalf bew7 gr
Nicelicht bew14 gr
Oslohalf bew16 gr
Parijsonbewolkt14 gr
Praagregen4 gr
Romelicht bew15 gr
Splitonbewolkt12 gr
Stockholmlicht bew11 gr
Warschauregenbui13 gr
Wenenregenbui7 gr
Zürichonbewolkt9 gr
Bangkok„.onbewolkt38 gr
Buenos Airesonbewolktgr
Casablancahalf bew21 gr
Johannesburgonbewolkt24 gr
Los Angelesonbewolkt18 gr
New Orleansonbewolkt22 gr
New Yorkregen13 gr
Tel Avivlicnt bew20 gr
Tokyoonbewolkt18 gr
Torontozwaar bew4 gr
Tunishalf bew23 gr
Vancouverhalf bew12 gr
maandag dinsdag
Weersvooruitzichten van het KNMI, gemiddeld over Nederland:
voor vrijdag zaterdag zondag
zonneschijn
in proc.: 50
neerslagkans:., ,„10
minimumtemp.: J -
middagtemp.: 12
wind: NW 3
50
20
2
12
N 3
40
12
03
50
10
2
13
NO 3
50
10
1
14
VAR 3
(Windrichting en windsnelheid gelden voor overdag boven open gebieden)
VANDAAG/ Zon op: 06.36. Zon onder: 2042. Maan op: 16.09. Maan onder: 04.59. MORGEN/ Zon
op: 06.34. Zon onder: 20.44. Maan op: 17.12. Maan onder: 05.23.
VANDAAG/ Bath: 01.26-13.52. Dordrecht: 02.55-15.04. Hansweert: 00.56-13.25. Hoek van Holland:
01 06-13.26. Terneuzen: 00.32-12 55.Vlissingen: 00.16-12.41. MORGEN/ Bath: 02.15-14,38. Dord
recht: 03 50-15 54 Hansweert: 01.48-14.12. Hoek van Holland: 01.55-14.10. Terneuzen: 01.22-13.45.
Vlissingen: 01.02-13.21
Groot-Brittannië en ieriand.
Geregeld zon, maar vooral in
Schotland vaak wolkenvelden
In de vroege ochtend plaatse!
lijk mist. Vrijwel overal droos
Middagtemperatuur ongeveer
14 graden, langs de Noordzee
kust en in Schotland rond 10
graden.
België en Luxemburg; Vrijdae
eerst plaatselijk mist. 0
enkele wolkenvelden en u™
Zaterdag meer zon. Middag,
temperatuur ongeveer 12 gra
den.
Noord- en Midden-Frankrijk
Flink wat zon. Vrijdag in het
noorden en oosten ook enkele
wolkenvelden en droog. Mid
dagtemperatuur van 12 graden
in de Elzas tot tegen de 20 gra
den in de Vendee.
Zuid-Frankrijk: Vrij zonnig
maar aan de voet van de Pyre!
neeën vaak hardnekkige be
wolking en vrijdag wat regen
in de bergen sneeuw. Iets fris!
ser met op vrijdag middagtem-
peratuur rond 16 graden, za
terdag maxima uiteenlopend
van 17 graden in het oostenen
langs de Middellandse Zee kust
tot 20 graden in Les Landes.
Portugal: Veel bewolking en
regen- of onweersbuien. Som
mige met veel neerslag. In de
loop van zaterdag van het wes
ten uit tijdelijk wat zon en dro
ger. Maxima aan zee rond 20
graden, zaterdag in het noorde
lijk kustgebied nog maar 16
graden.
Spanje: Geregeld zon. Vrijdag
aan de Costa Brava en zaterdag
vooral in het zuiden en westen
kans op een regen- of onweers
bui. Zaterdag in het zuiden
plaatselijk rond 25 graden.
Canarische Eilanden: Vrijdag
flink wat zon, maar zaterdag
toenemende kans op een enkele
regen- of onweersbui. Middag
temperatuur dichtbij 25 gra
den.
Mallorca en Ibiza: Overwegend
bewolkt en vooral vrijdag en
kele buien. Middagtempera
tuur ongeveer 20 graden.
Italië: Perioden met zon, maar
in het zuiden en op Sicilië meer
bewolking en enkele buien.
Maxima rond 15 graden, zater
dag enkele graden hoger.
Griekenland en Kreta: Perio
den met zon,maar zaterdag op
de stranden in het zuiden en op
Kreta kans op een regen- of on
weersbui. Vrijdag maxima op
de stranden ongeveer 16 gra
den, zaterdag rond 18.
Duitsland: Wolkenvelden,
maar ook af en (Óe zpri, Zater
dag in het oosten kans op een
winterse bui., Middagtempera
tuur ongeveer 14 graden, in de
noordelijke deelstaten rond 10
graden.
Zwitserland: Flinke perioden
met zon en droog. Middagtem
peratuur rond 14 graden, za
terdag wat hoger.
Oostenrijk: Flinke
met zon. In het
meer bewolking
overal droog. Middagtempera
tuur van 14 graden in het noor
den tot 17 in het zuiden.
EVEN PIEKEREN
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
TELEFOONTJE
HEINZ
j£~
JOA, MOAR, re M4AS JUVST V£ve
m/£ oaa/'t £7£ar"a/ £a/ to£m
xyrAAM jofzAAJve?
£as 7&£rv OAAcs-rr zee
AAAAS ArfinA£j£ Are£>
to£A/.
Op elke regel dient een woord van vier een van vijf en een van
zes letters te worden ingevuld. Het woord van vijf letters
bestaat uit de letters van het voorgaande woord plus 1, het
woord van zes letters bestaat uit de vijf letters van het voor
gaande woord plus 1. Als de hele puzzel juist is ingevuld, vor
men de letters in de vet omlijnde kolom een woord.
1. Inwendig orgaan - vervoermiddel - jaargetijde; 2. zwak - interest -
toegang; 3. deel v.d. voet - Spaans rijpaard - zekere afmeting; 4. draai
kolk - hemelwater - bestuurder; 5. deel v.e. vliegtuig - olifantssnuit -
invoer; 6. kleur - jam - treurdicht; 7. ondeskundige - voetgewricht - hon-
denverblijf; 8. snijwond - schampere opmerking - hier of daar; 9. wilde
beest - kleur - gehucht; 10. vers - rij manschappen - rekenkundige opga
ve.
Bij dit spelletje bellen we een
bekend persoon. Zijn of haar
naam is in het telefoonnummer
verstopt. Een 2 in het nummer
staat voor de letter A, B of C etc.
Wie bellen we?
3-0-5-5-9 7-2-7-8-0-6
Oplossingen van gisteren:
Cryptogram:
Horizontaal: 3. Tikfout; 6. portee;
8. rand; 11. lover; 13. ophef; 14.9IS"
sen.
Vertikaal:! Vilt; 2. Sfeer; 4. uien;
5. speling; 7. revers; 9. acht; 10. 0 -
12. rose.
Visitekaartje: S. Schierder uit Echt is
'scheidsrechter'.
DJFS
ONTDEK DE VERSCHILLEN
BOES
bestem
-a6 'sitpaj uf|| 'ueui uba )jos tuepjo uba joo 'ueui uba joo 'ubuj uba isjoq do 'uiooqui|Bd 'd[!ds>|aojq 'J9ts 'lueW°
poor Kees den Exter
Utrecht - „Als de minis
JUen van nul tot twee wek
ld laat afmaken, dan maE
hij feitelijk een einde aan
varkenshouderij". Zo reage
varkensfokker Jack Jansen
Strijbeek op het plan van n
^ter Van Aartsen om ze
ionge biggen af te maken,
jjjiddel in de strijd tegen
varkenspest.
Van onze redactie binnenland
Den Haag - Het Openbaar M
lelijk vooronderzoek in te ste I
verlening na de ramp met de
Set toestel stortte op 15 juli vor:
jaar neer op de vliegbasis Einc
loven. De feitelijke redding
werkzaamheden kwamen pas i
25 minuten op gang. Een verkil
ring daarvoor is er niet. Daaro
leeft het OM besloten een onde
zoek te vorderen. Door het ong
kwamen 34 van de 41 inzi
lenden om het leven.
De Stichting Herculesramp 19'
blij met het voornemen v<
justitie. „De onderste steen mo
bovenkomen," aldus woordvoe
der R. van de Burgt. Maar de b|
langrijkste vraag van de Stiel
- wat gebeurde er de eerg
25 minuten na de ramp - is ook
de definitieve rapporten, die gl
aan de Tweede kamer zi
eboden, nog steeds niet b
antwoord,
een van de rapporten stelt 1
ad van Advies inzake Lucl
vaartongevallen bij Defensie c
iet veiliger was geweest als
Ijemanning de aangevangen la
ding gewoon had doorgezet,
verband met een grote zwerm v
heeft dé' piloot geprobee
zogenaamde doorstart te m
ken. Omdat drie van de vier ir
toren door een grote hoeveelhe
vogelresten niet meer werkte
was het ongeval vervolgens c
vermijdelijk.
Respect
Maar de keuze om een doorst:
te maken, is ook verdedigbaL
aldus Minister Dijkstal van Bi
nenlandse Zaken in een begeh
Jende brief bij de rapporten. V
de bewindsman verdient
jsche bemanning resp'
'oor de pogingen om de na
trash uitgebroken brand te bl
sen en de deuren te openen
passagiers waren allemaal
van het Fanfarekorps van de
ninklijke Landmacht.
®t de onderzoeken blijkt vol,
flat er wel allerlei rampenpk
flen waren, maar die zijn no
gezamenlijk door de civiele
militaire brandweerkorpsen
oefend. De raad vindt dat
Plannen ook voor verbete:
vatbaar zijn.
Hoofdinspecteur voor de
aondheidszorg is van mening
hulpverleners beter zouden ml
iveten welke gevolgen slac
®erc ondervinden van hitte
blusmiddelen.
Naar aanleiding van de ra
het ministerie een aai
aatregelen genomen om
«gelijke ramp in de toekoms
{■«den (anp) NOVA-pres
h, ?r?aul Witteman krijgt
kijkend Nederland een
or z'jn werk. Dat is het ho
7n kr u 8r Van ziJn colleg
znei- a^hans uit een one
R]e onder 500 mensen.
^«iquete over nieuwsprogr,
rirht "Presentatoren werd
uit t °j r ^haka Media Con
fcoD va Harmen Siezen;
'ievelüif 11 worden met resu
2eer een 7>8 en een 7,7 i
zon vanWM rdeerd' Milika Pel
vindt; i,ar* van Nederland
dus ,met eveneens een
Philir, „Ultstekend gezelsc
Pr®gzbn en Marga
,6 jn met ieder een 6,:
Clavandeheleklas.
iOs i„ aa§den waarderer
'•6hgeTHallnN0VAmet
(7,2). g dan het RTL4-nie
istisni?6 NOS-journaal
ijp er> betrouwbaarde
^widan het