Nederland
op wielen
ï|l
Nederland op wielen
Als er met de auto niets gebeurt,
dreigt een massaal verkeersinfarct
DE COMPLETE AUTO
ieStem
E1
Getallen
Doorbraak
Fiets
De toekomst
Techniek rukt op
tINSDAG 15 APRIL 1997 Q2
eronica, 19.25 uur).
ie mengen,
gasten behoren onder anderen PaiL,
lal en de advocaat van de familie JB§|
F naast vertegenwoordigers van de
Vacht, het gerecht en de commissieleï
If.
Ich Nederlands 2, 15.00 uur 20.05
■a, 20.30 uur).
FOTO KIPPA
be-
le r-
tste
.45-
tar-
eri-
gie:
tien:
ndie
Een
loor
oot-
de
>nge
een
erug
nid-
•atie
ontdekt hij dat de beschaving j
wreder kan zijn dan de jungle
van zijn jeugd.
(BBC 1,23.45-02.05)
The Mating Game Amerikaanse
speelfilm uit 1959. Regie: George
Marshall. Hoofdrollen: Debbie
Reynolds, Tony Randall en Paul
Douglas. Komedie. De alom ge
liefde boerenfamilie Larkin
krijgt onaangenaam bezoek van
belastinginspecteur Lorenzo
Charlton, die vast van plan is el
ke cent die de familie de staat
schuldig is terug te krijgen. Hij
had alleen geen rekening gehou
den met de slimme en charmante
Mariette, de oudste dochter van
de boer.
(Duitsland 1, 00.45-02.20)
13.10
cd's.
lag van
Klassie-
t: De
Petri.
ke
it
Nieuws.
7.05
leven.
)N: 8.54
Je 20ste
eeuw. 10.02 Is er wel vooruitgang? 11Nj
wMetropolis. 12.05 Debat. 13.08 Goe I
de vooruitgang in Nederland: Chriet
14.02 Vooruitgang in de compute
15.02 Is het einde van de wetenscrlap
zicht. RVU: 15.02 Kleur bekennen NP5. i
Radio UIT. PP: 17.50. RKK/KRO. 18.08 0 «j
dienst. 18.55 Scheepspraat. NP5:19.00 N J
en actualiteiten in het Turks, 19. «i
kaans en Berbers; 20.30 Chin J
IEAC/NOT: 21.00 NL-Radio: Turks, 21.
rokkans) Arabisch. 21.30 Hos geldinaJ
voor beginners. VPRO: 22.02 De Av
23.55)
(ADVERTENTIE)
cgs Maxime, een filosofie op haar
ontwikkeld door Mickel en Christiaan a
'haar' in harmonie. Geen trend maar
actuele visie op lang en kort haar. Ope
maar vooral onderhoudsvriendelijk. Je
ie je 'hoofdzaak'. Toepasbaar voor
-| Coupe^Maxime: wassen, knippen, modelleren
inclusief 54.
de bijbehorende producten J
DINSDAG 15 APRIL 1997
tide eerste auto's, meer 'paardloze voertuigen', zorgden voor
I itel opschudding op de weg. foto spaarnestad fotoarchief
De auto. Geliefd en ver
vloekt, maar hoe dan
ook één van de belang-
I rijkste uitvindingen van deze
1 lijd. Een wereld zonder auto is
lawelijks meer voor te Stel
la Tegelijkertijd wordt het -
r in Nederland - elke
I hg duidelijker dat er ook voor
I de auto 'grenzen aan de groei'
|rijii.
lis de bijlage 'Nederland op
alen'staat deze krant uitge
breid stil bij het fenomeen au-
|lo.Wat is het (economisch) be
ng, waar gebruiken we hem
I«oor en wat kost een karretje
werkelijk per maand?
Maar ook aandacht voor de
voortschrijdende techniek in
en om de auto, de files en op
lossingen die er voor moeten
zorgen dat ook na het jaar
2000 Nederland kan blijven
rijden.
PAGINA 2: HET BELANG VAN WIELEN
PAGINA 3: VASTLOPEN WIELEN
PAGINA 4: DE PRIJS VAN WIELEN
PAGINA 5: HET ALTERNATIEF VOOR WIELEN
VORMGEVING: FONS DE WEERT
EINDREDACTIE: WtM VAN LEEST
Een file van oplossingen
Ons land staat zo massaal in de file,
dat de radio-verkeersinformatie de
gangbare opstoppingen niet eens
meer meeneemt. Tenzij ze tot een on
afzienbare lengte van zes, zeven kilo
meter zijn aangezwollen. Een voor
proefje van een sombere toekomst?
Dat is de vraag. Als er niets gebeurt,
lijkt een massaal verkeersinfarct in
derdaad voor de deur te staan. Maar
positiever gestemde specialisten me
nen, dat de patiënt zeker niet redde
loos verloren is. Als we tenminste be
reid zijn wat anders met onze mobili
teit om te springen.
Door Rob van Ginneken
De auto. Je kunt er tegenaan kijken zoals
je wilt, maar het is zonder twijfel een van
de belangrijkste technische ontwikkelin
gen van de afgelopen eeuw. Hij heeft let
terlijk en figuurlijk een groot deel van
onze wereld gevormd. En onze welvaart
en mobiliteit immens verbeterd.
Zonder de auto zag ons leven er waar
schijnlijk totaal anders uit. Aan de ande
re kant: tegenover de gunstige aspecten
staat uiteraard ook een aantal minder
prettige. De productie en het gebruik
van auto's betekenen nu eenmaal een be
lasting van het milieu. Bovendien is het
bezit van een automobiel inmiddels zo
gewoon geworden, dat onze wegen
dichtslibben, met alle bijbehorende ge
volgen voor diezelfde economie die zo
van de automobiliteit profiteert. En ons
humeur wordt van al die files ook al niet
beter.
De spil van het probleem ligt eigenlijk
voor de hand: de pure aantallen. Je zou
het wat uitdagend zo kunnen stellen: we
zijn allemaal bijzonder begaan met het
milieu, maken ons grote zorgen over de
fileproblematiek, zijn als het even kan
lid van Greenpeace en Natuurmonumen
ten, maar hebben intussen wel gewoon
met z'n allen een auto voor de deur
staan. Slechts bij één op de vier huishou
dens is dat niet het geval. De overtuigde
openbaar vervoer-gebruikers?
Nou, de werkelijkheid ligt iets'anders. In
feite heb je het binnen dat kwart voor
hét grootste deel over mensen die bij
voorbeeld te oud zijn geworden om nog
auto te rijden of anderszins niet in staat
zijn om dat te doen. Of - ook dat komt in
ons land helaas voor - gewoon geen auto
kunnen betalen. Daarnaast zijn er veel
huishoudens, die je bijvoorbeeld in het
hartje van Amsterdam moet zoeken en
eigenlijk geen behoefte aan een auto
hebben.
Kortom: de groep 'bewuste onthouders'
is uiterst beperkt. Alsof dat nog niet erg
genoeg is: om dat te vereffenen vind je in
bijna 15 procent van de huishoudens
twee of meer auto's op de oprit.
De auto bestaat net een eeuw. Het over
grote deel van die periode was hij een
vervoermiddel voor de gegoede klasse.
Want vergis u niet: pas in 1960 werden er
voor het eerst meer dan 100.000 auto's in
een jaar verkocht. De echte doorbraak
volgde in het midden van de jaren zestig.
Het inkomen van de Nederlander groeide
en - wat wellicht nog belangrijker is - de
autoprijzen daalden. De ouderen onder
ons herinneren zich wellicht nog hitnum
mers als de Fiat 124, de Ford Cortina en
Taunus 12M en uiteraard de Opel Kadett.
de twee miljoen, in de volgende tien jaar
groeide het park dramatisch naar zo'n
vier en een half miljoen en inmiddels zit
ten we op een 5,6 miljoen personen
auto's.
Rijden wij er - zoals menig criticus weet
te melden - op elk moment van de dag
met zijn allen lustig op los? Zeker niet.
Dat zou overigens niet eens kunnen. Je
staat er niet bij stil, maar als je al dat
blik bumper aan bumper neerzet, vormt
het Nederlandse wagenpark een rij van -
gaat u even zitten - 25.000 kilometer.
Een niet onverdienstelijk stukje rond de
aardbol dus. Je zou pakweg een dag met
een vliegtuig onderweg zijn om het laat
ste achterlicht te kunnen zien. Ga maar
na: we hebben het over zo'n 5,6 miljoen
auto's en ongeveer 650.000 bedrijfswa
gens. In ons land, wel te verstaan.
Dat de auto niet het alleenrecht heeft,
mag wel blijken uit het feit dat er in ons
land meer dan twee keer zoveel fietsen
worden verkocht als auto's. Vorig jaar
waren het er 1,3 miljoen. En die gebrui
ken we ook. Met zijn allen pedaleren we
toch zo'n 13 miljard kilometer bij elkaar.
Als positieve noot is een aantal Bra
bantse projecten te noemen. Zoals de
aanleg van een zogenaamd hogesnel-
heids fietspad tussen Helmond en Eind
hoven. Terwijl de autobranche er veel
aan doet om het plaatsbeslag en de mi
lieubelasting van de auto te verbeteren,
zijn er ook in de wereld van de fietsen
technische verbeteringen te zien. As
pecten als extra comfort, een lagere ge
wicht en een gunstiger luchtweerstand
moeten ertoe bijdragen dat de fiets ook
voor wat langere afstanden wordt inge
zet.
Toch speelt het zich allemaal in de mar
ge af. Vooralsnog neemt de personen- en
bedrijfsauto ongeveer driekwart van on
ze vervoersbehoefte voor zijn rekening.
Het is duidelijk, dat daar toch een ver
schuiving in zal moeten plaatsvinden.
Thuiswerken, alternatieve vormen van
vervoer, een verbeterde infrastructuur,
spreiding van de verkeersdruk en een
optimaal gebruik van de wegen. Het
moet ervoor zorgen, dat de verkeersklu-
wen zo rond het jaar 2005 uit de knoop
begint te raken.
Die laatste bleef samen met zijn opvolger
Astra 27 jaar de nummer één in ons land.
Ze waren destijds allemaal te koop voor
een bedrag van rond de 5500 gulden. De
A Kadett kwam met zijn 998 cc motor en
een vierbak, maar zonder verwarming
bijvoorbeeld op 5495 gulden. Mét ver
warming werd dat 5900 gulden.
Kom daar anno 1997 maar eens om. De
gemiddelde aanschafprijs is met enorme
stappen omhoog geklommen naar ruim
38 mille. Waar het zich vanwege de fis
cale bijtelling en vooral de enorme con
currentiestrijd in autoland nu even lijkt
te stabiliseren. J
Vooral de afgelopen decennia is het aan
tal verkochte auto's enorm snel gegroeid.
Zo rond 1970 zaten we een" stukje bov'en
Dat is verrassend genoeg bijna de helft
van de afstand die het openbaar vervoer
laat noteren. Om een beeld te geven: op
de fiets worden net zoveel kilometers af
gelegd als in bus, metro en tram.
Overigens is het de specialisten een gru
wel, dat de kennelijk zo belangrijke fiets
door de overheid als ondergeschoven
kind wordt behandeld. Zo besteedt de
overheid voor het fietsbeleid ongeveer
een honderdste deel van het budget dat
naar bus, tram en metro vloeit. Tenzij de
gemeenten en provincies snel aandacht
gaan besteden aan fietspaden en stallin
gen, zo meent men in de fietsenbranche,
gaat de fiets ten onder aan zijn eigen
succes. Terwijl de overheid juist mikt op
een verdere toename van het fietsge
bruik...
Of zoals het Ministerie van Verkeer en
Waterstaat het zelf zo mooi zegt: „Struc
turele files buiten de Randstad moeten
op de achterlandverbindingen nagenoeg
zijn opgelost. En het economische ver
keer rond en naar de grote steden kan
doorstromen, niet met een snelheid van
100 kilometer per uur, maar wel onge
hinderd. Rond die steden moet een sa
menhangend personen- en goederen ver
voerssysteem met een voorspelbare reis
tijd komen."
U voelt, geen geringe opgave. Reken in
de komende vijf, zes jaar dus maar op
doortastende maatregelen. Zoals zo vaak
zullen die vooral gevoelig aankomen in
de portemonnee.
De trendys al ingezet: autobezit is niet
zo'n probleem, je kunt moeilijk de eco
nomie ontwrichten en en passant drie
kwart van de kiezers schofferen, maar
het autogebruik wordt krachtig aange
pakt.
Een ingrijpende beperking van het au
togebruik betekent automatisch dat het
openbaar vervoer aanzienlijk wordt
verbeterd. Om op de weg echt iets te
weeg te brengen, moet je al gauw aan
een procent of tien minder auto's den
ken. Voor een deel is dat in te vullen
met bijvoorbeeld autodelen en tele
werken, maar het zal ook een aanzien
lijke uitbreiding van het openbaar ver
voer vereisen. Men spreekt zelfs over
een verdubbeling.
Harde praktijk is intussen, dat er na de
hausse van de OV-studentenjaarkaart de
afgelopen tijd een duidelijke neerwaart
se trend van het aantal treinpassagiers te
noteren valt. Terwijl het aantal vertra
gingen van Intercity-treinen juist toe
nam.
Kortom: het wordt geen geringe opgave
om de beoogde kentering teweeg te
brengen. Zoals de automobilist aan den
lijve ondervindt, wordt er inmiddels al
flink aan de infrastructuur getimmerd
en stropen de diverse ministeries de
mouwen op. Op relatief korte termijn
ziet hun boodschappenlijstje er als
volgt uit: variabilisatie van de autokos
ten, fiscale maatregelen, de introductie
van doelgroepstroken (zo wordt er ge
dacht aan vrije stroken waar zakelijk
verkeer tegen betaling gebruik van kan
maken), spitsstroken, filevermijdend
wegbeheer, een inhaalverbod voor
vrachtwagens in de ochtend- en
avondspits, terugdringen van goede
renvervoer over de weg, een betere
spreiding van vrachtvervoer (dag,
avond en nacht), transferia moeten
parkeergelegenheid buiten de stad bie
den, meer fietsvoorzieningen en meer
aandacht voor vervoermanagement op
het werk.
Het staat ook als een paal boven water,
dat er in de toekomst een grotere rol is
weggelegd voor de elektronica. Die moet
de verkeersstromen versoepelen. Elek
tronische tolheffing, toerit-dosermg,
snelheidsregeling, route-indicatie en va
riabele rijstroken. Er staat de automobi
list de komende jaren nog een boel te
wachten.
Actieve hoofdsteun
^Bij aanrijding van achter
Saab heeft een
hoofdsteun ontwik
keld die bij een aan
rijding van achter
zowel omhoog ais
naar voren beweegt.
Hierdoor wordt de
kans op whiplash
aanzienlijk kleiner.
Airbags worden bijna
standaard op alle mo
dellen geleverd. De si-
debag (deze bevindt
zich aan de zijkant)
raakt steeds meer in
zwang. In tegenstelling
tot wat men vaak
denkt is de driepunts
gordel van meer be
lang voor de veiligheid
van de inzittenden.
Ultrasone parkeerhulp
Sensors in de achterbumper
registreren bij het achteruitrij
den of er iets achter de auto
staat. Ze sturen een pieptoon-
tje én een kastje met lampjes
aan dat in de achteruitkijk
spiegel zichtbaar is. Ford le
vert het voor ƒ1295,-.
Actieve vering
l^'ing past zich aan omstandigheden aan.
n Formule I is een aantal jaren geleden actieve
sering verboden, omdat de snelheid in bochten te
°°9 werd. Het systeem zorgt ervoor dat de wagen
ln bochten niet overhelt. Ook bij hard optrekken of
remmen blijft de auto stabiel. Citroen hanteert een
ergelijk systeem op de Xantia Activa die sinds kort
Jj^e markt is.
Pmbekrachtiging is heel nor-
aai op een moderne auto.
als een digitaal klokje.
aar er is meer: abs, aircondi-
'oning, cruise-control en anti-
"^''Pregeling. De auto van
"daag en morgen zit vol met
rusting, waarvoor vroeger
jj. Seld betaald moest wor-
fort' trust'ng die het com-
Verhomaar C'e ve'''9heid
tee st,artonderbreker, een sys-
sio h l voorkomt dat de eer-
de beste dief er met de au
to,,3"?001' gaat, is normaal
«orden. Als hij niet de con-
Werking van airbag en sidebag
3
O Elektronische voelers (sensors)
meten de vertraging. Bij een
frontale aanrijding werkt alleen
de normale airbag, bij een aan
rijding in de flank de sidebag.
Indien de vertraging veel groter
is dan men met remkracht kan
bereiken, ontstaat er een explo
sie waarbij C02, waterstof en
stikstof vrijkomen.
©Bij een botsing
wordt binnen een
fractie van een se
conde (25 millise
conden) de airbag
opgeblazen. In de
bestuurdersairbag
gaat ca. 30 liter, in
de bijrijdersairbag
60-75 liter.
Bijna net zo helder als daglicht
Transformator zorgt
voor hoge spanning
(6.000-12.000 volt)
Lens
Regeleenheid zorgt I
voor wisselspanning
Mercedes, BMW en VW/Audi leveren
als optie xenon-veriichting op be
paalde modellen. De lichtopbrengst
hiervan is bijna tweemaal zo hoog
als bij halogeenlampen. De gasontla
dingslampen, die ook in straatver
lichting wordt gebruikt, leveren een
zeer helder licht. Wel verblinden ze
tegenliggers sneller, waardoor een
niveauregeling op de auto noodza
kelijk is. Bij BMW vraagt men voor
het complete systeem ƒ2715,-.
Motoren met directe benzine-inspuiting
tactsleutel met de juiste code
in het contact steekt, weigert
de motor te werken. Mercedes
en BMW passen dubbel glas
toe in de portieren. Scheelt la
waai. Stoelen en de complete
achterzitting worden elektrisch
in lengte en hoogte verscho
ven. Elektrisch verwarmde bui
tenspiegels, stoelen en zelfs
een verwarmd stuurwiel lijken
onzinnig, maar bewijzen hun
nut als de temperaturen ver
onder nul zakken. Er zijn al au
tomatische versnellingsbakken
met fuzzy logic geheugen voor
de rijgewoonte van de chauf
feur. Een automaat kan tegen
woordig zo maar vijf versnel
lingen tellen.
Een elektrochroom binnens
piegel, die automatisch dimt
bij fel licht. Hij bestaat allang.
Mercedes-Benz en BMW heb
ben zelfs een stabiliteitsrege-
ling: wanneer een van de wie
len in de bocht dreigt te slip
pen, wordt het andere wiel
volautomatisch geremd, zodat
de slip stopt.
Een regensensor, die de rui
tenwissers automatisch be
dient zodra het begint te rege
nen is ook al uitgevonden.
Schraven
HAIRDESIGNERS_
Abs eri Traction-control
Indien bij sterk remmen een of meer
dere wielen blokkeren treedt abs in
werking. De remdruk in de remleiding
vermindert totdat het wiel niet meer
blokkeert. Vervolgens wordt de rem
druk weer opgevoerd totdat het wiel
weèr blokkeert. Dit gebeurt tientallen
keren per seconde.
Traction-control zorgt er juist voor dat
bij het optrekken een wiel niet kan
doorslippen. Hierdoor heeft men altijd
maximale grip.
Tot voor kort waren er alleen
dieselmotoren met directe in
spuiting. Nu brengt Mitsubishi
dit voorjaar een benzinemotor
met directe inspuiting op de
markt. Doordat het brandstof
mengsel veel 'armer' kan zijn
(meer lucht, minder brandstof)
is de motor veel zuiniger en
krachtiger. Doordat de ver-
brandingstemperatuur hoger is
komen er echter schadelijke
stikstofverbindingen vrij. Deze
kunnen met een speciale kata
lysator worden geneutrali
seerd. De direct ingespoten
motoren produceren ook meer
lawaai, waardoor er extra moet
wórden geïsoleerd.
Directe benzine-inspuiting
Lucht
Indirecte inspuiting
Verticaal in-
laatkanaal (a)
zorgt voor op
timale lucht-
vulling.
Benzine/lucht-
verhouding 1:50
Tijdens compressie-slag wordt
benzine onder hoge druk geïn
jecteerd. De uitholling in de zui
ger zorgt voor een goede vorm
van de verbrandingskamer.
Conventionele benzine/
Otto-motor. Benzine
komt tegelijk met de
lucht in de verbrand
ingskamer.
Graphic Julius Wintermans, Foto Mare Bolsius
