Hennie Kuipers dagen van heimwee
DE STEM
Na de hel de
hemelpoort
rkend voorman
I i,, at"'eze nam, want
I i» fu we' 9a3n ''99en- Do ar-
Oud-winnaar Parijs-Roubaix bekijkt de wielersport vanaf de zijlijn
I voor een periode van
ogelijk.
Lder gemeente Maastricht
Issies in Sittard en in
Tiissie Stadskwaliteit bij de
lidaten in staat moeten zijn
te beoordelen, onbevangen
eel aangaande stijl of hand-
on van de ontwerper,
i over een grote ervaring en
goed te kunnen communi-
Jj niet in Venlo of omgeving
zijzelf noch het bureau
i aan een in Venlo of
stedenbouwkundig bureau,
zij/hij kennis moet hebben
cultuurhistorie.
2 weken op woensdag in
benodigd hun sollicitatiebrief
it college van burgemeester
oirecteur VROM. Bij gelijke
|ndidaten de voorkeur,
nemen met mr. J. Arts,
tel. (077) 359 63 28, of
itedenbouw, Planning en
^rd spuitgietbedrijf dat kleine,
vaardige kunststoffen ten be-
^n. Naast het spuitgieten wor-
assembleerd met gebruikma-
lanisatie met een hoog kwali-
1)02 gecertificeerd.
Idienst gewerkt wordt, zijn wij
I een kundig vakman (KB 1 en
(meerdere jaren allround erva-
heeft oog voor kwaliteit en
leidinggevende, zijn team te
Boelstellingen te behalen.
(rzoeken wij u te reageren door
|BL BREDA,
isb-rs-ffbA ,ri0!
immmm
de volgende vacatures ontstaan:
nbad De Stok rn/v
Stie-eisen:
■stekende zwemvaardigheid en zwem-
Ind redden (niveau zwemvaardigheid 3);
lidig EHBO-diploma;
ploma zwemleider A of B /KNBRD A of
lof studerende voor zwemonderwijzer;
pntvriendelijke instelling en een goede
amgeest.
Irisindicatie:
Iriëring is afhankelijk van opleiding en
ping en bedraagt maximaal 2.850,-
I maand bij een fulltime dienstverband.
v'embaden m/v
ROEP-CAISSIÈRES M/V
ktie-inhoud:
let verrichten van loketwerkzaamheden,
oals kaartverkoop, informatiever
trekking en bediening teletooninstallalie,
'errichten van diverse administratieve
werkzaamheden
nktie-eisen:
Mavo/tekstverwerking.
formatie is te verkrijgen bij Mevr. C.
reyvoets, telefoon (0165) 54 29 50.
Leen beetje belangstelling
Erf beeft, koestert wel be-
momenten uit de carrière
jpsporter. Die herinnerin-
laanwat ooit geweest Is, kun-
:"nqvoort blijven leven. Bij som-
totdat één helft van het duo
Lg en Korsakov zich in de
Lpan meldt. En bij anderen, die
^definitieve overgang van tijde-
|>jj(eeuwig over een gemiddel-
1(8» grijze cellen blijven be
ken, tot dan.
lil er onder u zijn die getuige
fcoeweest van de kopbal van Bep
tof die zich de rel over zijn
Uriel kunnen herinneren.
Leen gloeiend oor tegen een
fcnadio hebben zitten kleven,
i naar de verslagen van Ir.
Fmmenes. Maar er zullen er
jjnlijk meer zijn wier sportief
•h besef pas ontwaakt is bij
llt JeEuropa Cup van Ajax, en ik
«edst ik bij die laatste categorie
pKDte helaas niet zo zijnde, heb
loot mijn verzameling herinnerin-
Tjfcnog niet vervaagd zijn. Het
L, van de doos van Pandora
Ljweer eens open toen ik het
lis: hiernaast zatte lezen, zoe-
iJnsar inspiratie op een niet bijs-
11 aan herfst dan aan voorjaar
ideed.
;je! Da's iemand die
(jltjd heb gemogen om-
io vanzelfsprekend
li kon zijn. Dat mo
et in 1983 waarop hij
r in die berm stond,
dat wiel hulpeloos en
omhoogstekend,
(ntoen die ploegleiderswa-
3i er eindelijk aankwam
feiijezenuwen in zijn han-
sliapie terwijl dat wiel
ken werd. Ik ben
diijnlijk niet de enige
t die toen met nog
si miljoen of wat landge-
mee heeft zitten
en, scheldend op die
Wait 'Schiet verd...
diop man!'
ielk, toen die in Giavera del
ontello wereldkampioen werd. Er
git hier een collega rond die je 's
this om vier uur uitzijn bed kunt
als-ie daar tenminste op dat
inligt, en dan dreunt-ie uit
ijl blote hoofd het laatste kwartier
ji het verslag van Mart Smeets van
fatwwtl voor woord op. 'Joop
l-Mooh - is - ooooh - wereldkampi-
oooh. Acht-en-dertig jaar en
hijheeft'm
I in die extase namen en
s en luister in uw herinne-
|m) weer naar Theo Reitsma, tijdens
pieme honderd meter van Ellen
[tanlangenop weg naar het goud in
Het duurde een jaar of
oordat Reitsma zich voor de
ir liet gaan, maar dat deed-
leton ook erg lekker. Voor dat zo
Ito? uitgestelde orgasme had-ie ei
ns! ook wel een medaile ver-
ig werd op deze sportpagi-
B ra het pak slaag van Ajax ge-
»gd om eert vergelijking te trek-
«tosen het Oranje van de jaren
Ifflsitig en het Juventus van van-
lis? Gezellige kroegpraat, maar,
zolang we onszelf nog niet in tijd
tonnen verplaatsen, niet aan enige
It'bsaan clubs van gerespecteerde
id die proberen om veldslagen
P de oudheid opnieuw te beslech-
IMp militaire academies doet de
■wieme krijgskunde haar voordeel
I «ft analyses van die reprises. Maar
I® haalt niemand het in zijn hoofd
■iach af te vragen hoe Hannibal
I met zijn olifanten tegen Norman
l-Twarzkopf en zijn tanks gedaan
I® hebben.
I^ bjden, andere wapens. Zou
I? ID djn beste tijd door die
I ^champs in het pak gestoken zijn?
I® oie Amoruso bij Neeskens of
I "inde buurt hebben durven te
I Niemand zal dat ooit weten,
I «t is hier en nu, en dat was
I"1 het niet weten, en ik ga lek-
I verder met het koesteren van
E jdu"®lljes in die doos van Pan-
I f?ens' over strafschoppen ge-
i -aen. Die keeper van, ik meen
"«BSC, waar Oranje in 1974 te-
|S« oefende. Ze hadden hem ge-
Igchuwddatde Nees de straf-
I nam!! -,or Hidden placht te
I zona J l '1ad('en er ™et dijge-
2'bleef staan, een witte pet
y™?'en die was-ie even later
■n Nadat de bal zijn hoofd net
I.J f1®' naar zo ontaard hard
I het loo 'el 1et was gevlogen, dat
:«wi5"S9,fepa,in
I ben? e'UÖ' ^em wél gehouden heb-
ollicitati es:
ihriftelijke sollicitaties worden vóór 21
ipril 1997 ingewacht bij de bedrijfsleider
ran de zwembaden,
Ie heer H.A.J. Voogt, zwembad 't Zand,
lundertseweg 136. 4707 PB Roosendaa
i een ondernemende stad.
Léon Krijnen
Na de scheiding van zijn
vrouw Ine volgde het voor
lopige afscheid als ploeg
leider. Onlangs moest hij
zijn huis in Denekamp
verlaten. De stenen kei, die
geldt als herinnering aan
zijn triomf in Parijs-Rou
baix in 1983, siert nu de
huiskamer van zijn vrien
din. Een relikwie uit een
gekoesterd verleden. Hen
nie Kuiper (48), gefortu
neerd boerenzoon, rijdt
morgen als gast van de or
ganisatie mee door de Hel
van het Noorden.
Door John Graat
Hengelo - Zijn stem hoorde bij de kas
seien. Afgebeten, stotterend. Alsof de
stenen van het Noord-Franse land het
ritme van zijn woorden voorgoed deden
haperen. Maar stotteren deed hij al als
kleine Twentse jongen, toen hij nog
dacht dat er op aarde geen hel was. Het
gaf Hennie Kuiper, de man die op de
fiets als een duivel tekeer kon gaan, een
vertederende kwetsbaarheid.
Twee weken geleden was hij terug op de
plaats waar zijn wiel brak, in 1983.
Toen hij als koploper in de finale moest
uitwijken voor een toeschouwer, in de
slip raakte en daarna veel te lang moest
wachten op een nieuwe fiets. In stro
mende regen stond een moddermanne
tje met de wanhoop in de ogen in zijn
handen te klappen. Kuiper: „Ik was op
die plek terug voor opnamen voor Eu
rosport. Duclos-Lasalle was er ook. Hij
vertelde hoe dicht hij mij toen was ge
naderd. Hij zei: 'Hennie, van hier tot die
dennenboom daar, dat was het verschil.'
Hij en Moser zaten heel dicht achter
mij."
De afloop is bekend. Ze kwamen er niet
meer bij. Pretoogjes. „Het mooiste van
die dag was het moment waarop ik op
een kasseistrook wegreed van Moser en
Duclos-Lasalle." Grijns. „Echt op
kracht."
Opgejaagd
Hennie Kuiper is nu, veertien jaar ou
der, een man van 48 die keurig in het
pak zijn afspraken nakomt. Hij maakt
niet de opgejaagde en wat schuchtere
indruk die hem als renner en later als
ploegleider typeerde. Na zestien actieve
profjaren en acht jaar als ploegleider is
hij bevrijd van de spanning. Vorig jaar
draaide het Amerikaanse Motorola, dat
zijn wielerploeg drie jaar had gefinan
cierd, de geldkraan dicht. Manager Jim
Ochowicz kon geen nieuwe geldschieter
vinden. „Misschien lukt het dit jaar
wel."
Voorlopig is Kuiper werkloos. Het pelo
ton wacht op niemand. Hij noemt de
rust „verkwikkend, verrijkend. Ik zat al
zó lang in het metier, ik ben ondertus
sen 48 geworden. Misschien was het na
al die tropenjaren wel tijd voor bezin
ning."
Natuurlijk beleeft hij onwezenlijke mo
menten. Alsof hij spijbelt. Zoals laatst,
op de dag van Milaan-Sanremo, de
klassieker die hij zelf in 1985 nog won.
Een dag van heimwee. „Het werd niet
op de televisie uitgezonden. Toch heb ik
de hele dag thuisgezeten. Ik was al
vroeg wakker, keek voortdurend op
mijn horloge. Nu zitten ze aan het ont
bijt en nu rijden ze weg, dacht ik. Voor
al dat eerste stuk door Milaan vond ik
altijd heel mooi. 's Middags heb ik naar
de radio zitten luisteren."
Graag was hij als ploegleider van Forel-
dorado-Golff in het peloton gebleven.
Veel bescheidener dan Motorola, maar
Kuiper zag het zitten. In januari ketste
de deal plotseling af. „Dat is heel raar
gelopen. Ik had gesprekken met Gerrie
van Gerwen, alles leek positief. Achter
af blijkt dat ze mijn naam twee weken
in de publiciteit hebben gebruikt. Ik zou
te duur zijn. Flauwekul. Foreldorado-
Golff had veel aan mij kunnen hebben."
Uitlaatkleppen
Ook nu hij geen baan in het wielrennen
heeft, blijft hij van de sport afhankelijk.
Hij zoekt naar uitlaatkleppen voor zijn
onvoorwaardelijke liefde. Vervelen doet
hij zich niet. Hij is adviseur van de ama-
teurploeg Vredestein, verslaggever van
TV-Oost bij regionale koersen en in de
Tour zal hij als chauffeur van VIP's
meerijden. Daarna wil Kuiper lezingen
gaan geven voor het bedrijfsleven.
„Over de parallellen tussen sport en de
maatschappij. Ik ga werken met kreten
als 'doorzettingsvermogen', 'kameraad
schap' en 'tegenslag overwinnen'. Ik
kan daar wel een mooi verhaal over ver
tellen."
Misschien, bekent hij schoorvoetend,
zaak. Tegenwoordig worden ze medisch
goed begeleid. Wij hadden vroeger een
verzorger die ook voor dokter speelde
en er van alles bij rommelde. Nu heeft
elke ploeg een arts met veel kennis."
Zonder morren
Kuipers' fascinatie voor de sport lijdt er
niet onder. Als hij naar buiten kijkt en
ziet dat het regent, denkt hij aan ren
ners die een lange training voor de boeg
hebben. „En ze doen dat, zonder te mor
ren." Met diverse renners uit zijn ploeg
bouwde hij een goede relatie op. Kuiper
heeft de laatste tijd regelmatig contact
met Lance Armstrong, de man die eind
vorig jaar hoorde dat hij aan teelbalk
anker lijdt. Het bericht was een klap
voor Kuiper, die drie jaar intensief
werkte met de Texaan.
Kuiper kreeg als ploegleider meer voor
de kiezen. Zoals het dodelijke ongeluk
van Fabio Casartelli in de Tour van '95.
Casartelli was zijn oogappel. „Weet je,"
zegt Kuiper, „als je jong bent, ga je voor
de lol fietsen. Je hebt eigenlijk geen idee
wat er allemaal kan gebeuren. En dan
blijk je onderweg veel hindernissen en
valkuilen tegen te komen. Sommige la
ten littekens achter. Natuurlijk is het
verschrikkelijk voor Lance: je staat op
het punt de wereld te veroveren en je
hoort ineens dat je kanker hebt. Maar
hij krijgt wel weer een kans, hij is gene
zen verklaard. Fabio werd helemaal
niks gevraagd. Hij fietste, lag ineens op
het asfalt en een paar dagen later was
hij begraven. Dat is slikken."
Kuiper is ook realist. „Waarom is wiel
rennen, en zeker de Tour, zo populair?
Omdat alles zó hard en zó meedogen
loos is, de inspanningen zijn zo ex
treem. Iedereen vindt dat mooi. Onder
tussen staat niemand stil bij de moge
lijkheid dat iemand ook nog kan veron
gelukken. Iedereen zwijgt daarover,
misschien uit angst. Wielrennen wil
ook niet geassocieerd worden met de
dood."
Twee dagen na de dood van Casartelli
zegevierde Armstrong in de rit naar Li
moges. Kuiper krijgt kippenvel als hij
weer aan die dag denkt. Zijn bewonde
ring voor Armstrong is groot. „Met zijn
charisma tilde hij de hele ploeg naar een
hoger niveau. Lance is een zeldzaam ty
pe, een echte leider. Eigenlijk zijn er
maar weinig leiders in het leven. Ieder
een wil toch graag even horen hoe die
het doet, en wat hij zelf moet doen. Ik
had dat ook."
1997. Hennie Kuiper, een man van 48, keurig in het pak: „Waarom is wielrennen, en zeker de Tour, zo populair? Om
dat alles zó hard en zó meedogenloos is, de inspanningen zijn zo extreem." foto jan wameunk
gaat hij ook een boek schrijven. „Daar
laat ik mijn gedachten wel eens over
gaan. Het is nog niks concreets hoor. In
de Tour ga ik ook een column schrijven
voor een krant. Ik weet niet of ik kan
schrijven, maar je moet dat ook niet te
moeilijk maken. Als je er zin in hebt,
moet je dat gewoon doen."
Als iemand bewezen heeft dat talent een
relatief begrip is, dan is het Hennie Kui
per. Afzien was zijn specialiteit, bloe
men of kapot zijn devies. „Ach, talent, je
hoort zo vaak van die kreten over ren
ners met pure klasse of veel talent. Maar
wat is talent? Als je van iets bezeten
bent, dan kun je geweldige dingen doen.
Dat geldt voor elk vak. Ik heb van thuis
uit de wil en de mentale gesteldheid
meegekregen om een goed renner te
worden. Dat is belangrijker dan talent.
Ik heb grote renners op latere leeftijd op
een hele rare manier zien eindigen. Ze
gingen veel drinken, kwamen op een ei
land te leven. Eenzaam. Blijkbaar kon
den ze in mentaal opzicht toch niet om
gaan met dat leven zoals het voor hen
liep."
Mijn kinderen
Zelf heeft hij nooit op een eiland ge
leefd, zegt hij. Maar „het is wel zo dat
ik er voor ging. Er werd steeds ver
wacht dat ik het waarmaakte. Dus stak
ik er al mijn energie in. Dat betekent
wel dat ik veel dingen in het leven niet
heb meegemaakt. Het opgroeien van
mijn kinderen bijvoorbeeld. Maar dat
kan een aannemer ook overkomen. Die
is ook vaak tot 's avonds laat bezig om
de zaak op te bouwen. In de sport is het
misschien heel extreem omdat er ont
zettend veel stress bij komt kijken."
Dat hij zijn familieleven lang verwaar
loosde, betreurt hij. Zijn ene zoon
woont nu op kamers, de andere woont
bij zijn vrouw, van wie hij tweeëneen
half jaar geleden scheidde. „Ik kan die
zaken niet meer terugdraaien." Uit zijn
ogen spreekt berusting. „Ik durf niet
met zekerheid te zeggen dat de wieler
sport mijn huwelijk kapot heeft ge
maakt. Je weet nooit hoe het anders
was gelopen. Het is toch gebeurd."
„Vroeger, als je in de Tour zat, kon je
niet naar huis als je vrouw moest beval
len. Dat ging niet. Ik heb dat nooit als
een gemis ervaren. Als je dat wel zo
voelt, moet je de fiets acuut aan een
spijker hangen. Wat Tony Rominger
doet - overal zijn hele familie mee naar
toe nemen - was vroeger ondenkbaar.
Dat deed je niet. Misschien ga ik pas
echt beseffen wat ik gemist heb als ik
grootvader word."
Drie jaar geleden verhuisde hij van het
West-Brabantse Putte naar zijn ge
boortestreek Twente. Denekamp zou
voor de rest van zijn leven zijn uitvals
basis zijn. „Toen ik dat huis had ge
bouwd in Denekamp heb ik gezegd:
hier ga ik nooit meer weg.Het liep an
ders. De scheiding met zijn vrouw was
een pijnlijk proces en onlangs moest hij
zijn huis verlaten. Kuiper verblijft nu
afwisselend bij een van zijn zes broers
in Losser en zijn vriendin in Hengelo.
1983Een dolgelukkige Hennie Kuiper komt alleen aan op de wielerbaan
van Roubaix, hij is de winnaar van de Hel van het Noorden. foto archief oe stem
„De dingen in het leven lopen vaak an
ders dan ze voorzien waren. Misschien
is het maar beter zo.
De prijs is hoog. Kuiper verkocht zijn
ziel aan een harde wereld waaraan hij
veel kennissen overhield. „Maar als
puntje bij paaltje komt, kun je maar op
een paar mensen terugvallen." De wie-
lerwereld wordt gekenmerkt door wan
trouwen, hypocrisie, flikken en geflikt
worden. „Dat negatieve beeld is juist en
dat komt voort uit de openheid van de
wielersport. De buitenwereld staat er
dicht op. Bij Ajax gaat de deur van de
kleedkamer dicht en die gaat pas weer
open als de gemoederen zijn bedaard.
Maar ook daar worden mensen bedro
gen, die treden alleen niet naar buiten."
„Dat is niet alleen in de sport zo. Ieder
mens heeft wel wat te verbergen. Het is
cru gezegd, maar er liggen mensen op
het kerkhof die eigenlijk nog hadden
moeten leven, slachtoffers van menselij
ke fouten die nooit opgehelderd zijn. Er
worden soms linkerbenen afgezet, ter
wijl het eigenlijk het rechter had moe
ten zijn. Meestal blijft dat in de doofpot.
Bij wielrennen niet, omdat journalisten
er met hun neus bovenop staan. In de
Tour kun je tot vlak voor de start nog
met Bjarne Riis praten.
Geen wereld zo open en toch zo raadsel
achtig als de wielerwereld. Kuiper
schaart het eeuwige gespeculeer over
doping en EPO onder „de mystiek van
het wielrennen. Want zo erg als de ver
halen is het in de praktijk natuurlijk
niet."
„Ik snap werkelijk niet waar journalis
ten het recht vandaan halen om EPO in
verband te brengen met overleden ren
ners als Bert Oosterbosch en Johannes
Draaijer. Dat is schandalig, hun dood
had niets met EPO te maken. Boven
dien, EPO wordt in ziekenhuizen veel
gebruikt. Met dat middeLop_zichzelf is
niks mis. Het gevaar is dat renners er te
veel van gebruiken. Je moet je ook reali
seren dat het heel verleidelijk is. Je bent
prof, wilt presteren, traint er hard
voor."
Volgens Kuiper moet niet te alarmerend
gedaan worden over doping. „Ik vertel
de de jongens wel hoe ik het vroeger zelf
deed. Voor de rest zijn renners zelfstan
dige bv'tjes. Ze weten waar de grenzen
liggen en ze hebben hun verplichtingen
naar de sponsor toe. Het is hun eigen
Hij werd olympisch kampioen in
'72, wereldkampioen in '75, twee
keer tweede in de Tour ('77 en '80)
en won de klassiekers Ronde van
Vlaanderen ('81), de Ronde van
Lombardije ('81) en Milaan-San re-
mo ('85). Maar zijn mooiste was Pa
rijs-Roubaix.
Op 10 april 1983 reed de verregen
de Hennie Kuiper onder de vlag
van de laatste kilometer door, toen
organisatiedirecteur Felix Lévitan
met de auto naast hem kwam rij
den. Kuiper: „Die man was nooit
spraakzaam. Alles aan hem was af
gemeten: zijn haar, zijn pak, zijn
woorden. Hij draaide het raampje
open en zei: 'Monsieur Kwiepèr,
formidable.' Mooi moment."
Na de barre hel wachtte de hemel
poort, het stadionnetje van Rou
baix. „Ik zag wat supporters staan,
mensen die er elk jaar stonden. Ik
reed alleen het stadion binnen.
Winnen in de sprint is mooi, maar
alleen aankomen in Roubaix is toch
iets grootser."
In schril contrast met Kuipers
triomf staat de ontknoping van vo
rig jaar. Drie renners van Ma-
pei/GB -Museeuw, Bortolami en
Tafi- kwamen samen aan. In een
van te voren door ploegleider Lefe-
vere bepaalde volgorde passeerden
ze de meet. Museeuw was de geluk
kige. Kuiper: „Zoiets is niet goed
voor de sport. Die Parijs-Roubaix
zal heel snel vergeten zijn. Geen
van die drie renners was ook echt
uitbundig. Ze waren niet gelukkig
met de situatie. Maar Tafi en Bor
tolami hielden hun lippen op el
kaar."
Tot nu toe wonnen slechts drie Ne
derlanders in Roubaix de klassie
ker: Peter Post ('64), Jan Raas ('82)
en Hennie Kuiper ('83). Morgen om
10.15 uur valt voor het peloton op
het Place du Palais in Compiègne
het startschot voor de 97e editie.
Van de in totaal 266 kilometers
gaan 49 kilometers over kasseien.
De aankomst van de derde wereld
bekerwedstrijd van het seizoen
wordt rond 16.30 uur verwacht.
Car Hifi apparatuur
autoradio's basspeakers,
tweeters, boosters etc.
NU EXTRA VOORDELIG!
14 - Breda/Princenhage - Tel. 076-5212881
Sport
ZATERDAG 12 APRIL 1997
r
