De Parelvissers vol romantisch realisme Slagerij van Kampen, kruisbestuiving tussen pop en wereldmuziek l brengt Sinatra u 0 UI Festival vol met jiddische cultuur in film en muziek Cyprien Katsaris in twee pianokwintetten 2 MUZIEK D3 F Droom Mandela Diashow Topsport Tikken Aftellen Inspireren Computer N D °RIL 1997 0 ima Europese tournee 'ent stadionplein (t/m Ivburg - 20.15 uur (van .nsemble Raamthea^ vburg-woetotzo2o.| bgd-20.15 eSTEM Mil DONDERDAG 10 APRIL 1997 uw 02 er i jiur (15 en 16 apr) 'e Nobelaer Anna V Be 0.00 uur, zo 14.00 uur j uur (15 t/m 17 apr) j uur (10 en 11 apr) straat!-20.15 uur |0.30 uur (15 en 16 apr) - Chassé Theater - 20.1 20.00 uur Oros - Stadsschouwburg b.a. Anne-Wil Blankers-d 10.15 uur luur Ritmes die roffelen in de maag isschouwburg de Maagd 20.30 uur |ei et Arti - 20.00 uur Schouwburg-20.15 uur Iter-19.00 uur ram! - Chassé Theater 20.4 'burg -15.00 uur n Timisoara - Schouwburg ilerwijk - Schouwburg -20.3 - vanaf 6 j - Chassé Theater tburg -16.00 uur tlandtheater -14.00 uur 'e Bussel-20.15 uur rr CC De Bussel Torenplein 12 IL luur theater - 20.00 uur \G - 20.30 uur AL Be Kring -14.00 uur :e Luchtmacht ^Angelique Spaninks pS zijn er in alle soorten maten. Touwslagers, ko- [slagers en slagers die var- j. en koeienvlees verko- Soms heten deze slagers t Kampen, maar dat is toe- Want er is maar één echte van Kampen. En die pp alles. Al vijftien jaar. (lom deze percussie-groep met Eindhoven in de kijnwerpers te zetten: Willem Kruysdijk en Mies Wilbrink jgers van het eerste uur), Bou- evan Slobbe en Koen - arties- aam Coon - Rijnbeek (allebei jaar geleden tot de Slagerij getreden). it hun zo goed als uitverkochte rto the Sea-theatertour trek- ze momenteel door Neder- (J en België. Aanstaande za- dag staan ze in Den Dullaert Buist. door felle studiolam- izit Willem van Kruysdijk sa- Jeroen Kramer, presen ter van het kindertv-program- Klckhuis achter een piano in artiestenfoyer van het Bredase Theater. „Stilte," sist de jisseur van de andere kant. opname", de westerse muziek waren iimonie en melodie eeuwenlang belangrijkst. Ritme speelde «nauwelijks een rol," vertelt met rustige stem, terwijl aandachtig luistert. „In rika bijvoorbeeld was dat pre- ts omgekeerd. Daar is ritme ist het belangrijkst. En de Afri- die als slaven over de hele ereld verspreid werden, namen (ritme mee. Het is de basis van jazz, blues en popmuziek ge- oden. Met Slagerij van Kam- willen wij het ritme, dat in de esterse muziek zo verdrukt is, «maar voren halen." is het stil, dan ontspant Te il. „Okee," zegt de regisseur, it doen het nog één keer over orde zekerheid." Buis, het bekende jeugdpro- nma dat iedere werkdag tus- tien over half zes en zeven t wordt uitgezonden, behan- Itper aflevering een ander the- i Om het begrip 'ritme' eens tot achter uit te spitten, cht de redactie contact met de ndhovense slagwerkgroep Sla- rij van Kampen. i? Omdat Slagerij van ■pen vijftien jaar tijd is tgegroeid een ritmisch f eno- van wereldformaat. Hun (redens trekken niets dan uit- rkoehte zalen. De telefoon van >®Ser Peter Willigendael n- voortdurend. Is het niet Wmis dat opnamen wil ma- Man zijn het wel Veronica of 'lionale Nederlanden - na Ti- ftmer is de Slagerij weer aan »eurt om de producten van de Stlreraar onder luid geroffel "de man te brengen. I om een dergelijke producm^ realiseren. Het is ook voo rst dat een blaasorkest ae- jaar een commerciële tour het theatercircuit maan tieken over de voorstem tot nu toe lovend, voor: ige de verdienste van ■die onder leiding van ma los Pommer erin sifa8, 1 en transparant te khnk .peelt een big band die zo 'big' is als een doorsn tand en die toch "goor ïrde liow draait voora^ onL"a n jaren van Frank Sin fia de oorlog, toen hl] I vestigde als de zang6 ïkaanse jazz en mus^d van in. Het was de tijd vu and Day en I get a YOU. vnml ook de latere Sinatrai od, de zanger van P°^L, mmers als My Way, m Stupid en New York, W atra, the Bands, the Muft ur het Orkest van de Kon'Bre Luchtmacht CoJ!Pa Xj Chassé Theater, 12apn Met een vloedgolf van geluid en licht neemt Slagerij van Kampen de zaal in haar greep. Sociaal leven fcm.Mies Koen en Bo houden hoofd koel onder alle drukte, is echte professionals slaan zij "aast alle interviews en televisie-opnamen, in vier maan den tijd letterlijk door bijna zes tig optredens heen. Dat betekent een gemiddelde van drie a vier shows per week. „Van een nor maal sociaal leven is deze maan den nauwelijks sprake," zucht Van Kruysdijk. „Maar ook dat went." Van Kruysdijk en Wilbrink ston den samen met Dree van Beeck en Renée Frankhuizen in 1982 aan de wieg van Slagerij van Kampen. „De groep ontstond na een open podium bij sociale aca- 'tïèmie Den Elzent waar ik lesgaf en Mies studeerde. We speelden drie keer hetzelfde stuk op omge keerde bassdrums. Maar het was een daverend succes," vertelt Willem. Het grootste vat vol creatieve ideeën van de band speelde voor 1982 de dienstbare, weinig bevre digende rol van drummer in al lerlei jazz- en andere groepjes. „Mijn droom was een eigen per cussieband, maar dat was niet makkelijk. Zodra je drummers de ruimte geeft gaan ze freaken op techniek en dat wilde ik juist niet. Ik zocht het ritme." In een jaar tijd ontwikkelde Sla gerij van Kampen zich, gesteund door de Eindhovense sociale dienst, tot een klein bedrijfje met Willem en Mies, in het dagelijks leven ook partners, aan het roer. Overal traden ze op, want Slage rij van Kampen horen is één ding, je moet ze zeker ook eens gezien hebben. Beginnend in het club circuit wist de groep een fors uit dijend publiek te veroveren. De eerste plaat - met de vier mu zikanten in ouderwetse slagers- voorschoten op de cover - sloeg keihard aan, de daarop volgende elpee's en cd's Out of the dol drums (1987), A long walk on a short pier (1989), Tan (1992), Link (1993), Spit in the Storm (1994) en Live (1996) verkochten eveneens uitstekend. Zelfs het buitenland kreeg lucht van de eigenzinnige Van Kam pensound; ze werkten met de be faamde New Yorkse producer Robert Musso, sloten in 1992 de internationale tentoonstelling Documenta IV in Kassei af en speelden bij het officiële staats bezoek van Nelson Mandela. Zowel op als achter het podium blijkt de firma Van Kampen te draaien als een goed geoliede ma chine, die zelfs na vijftien jaar amper slijtage vertoont. De vaste Slagerij van Kampen-crew bij voorbeeld ('supercrew toch?' - schreeuwen de sweaters van de technici) test in amper een urn- tijd geluid en licht voor het op treden van die avond. Ze vormen een niet weg te denken deel van de tourfamilie - 'zijn hun ge wicht in goud waard,' geint Wil lem, 'daarom geven we ze niet te veel te eten.' Lichttechnicus Peer van Sprang laat niet alleen het gebruikelijke toneellicht flitsen maar onder houdt ook een fraaie, computer gestuurde diashow. Maar de meest cruciale rol speelt geluids man Hans van de Ven. Achter de knoppentafel in de zaal bestuurt hij de typische Van Kampen sound die de zaal als een vloed golf in zijn greep neemt. De zware bassdrums maar ook de kleine tom-toms en de octopads - rubberen kussens waaronder honderden melodieuze elektroni sche geluiden schuilgaan - stemt hij haarfijn op elkaar af. „Som mige mensen vinden dat we het geluid te zeer oppeppen," zegt hij. „Voor anderen is het nooit hard genoeg. Maar Slagerij van Kampen wil het ritme fysiek voelbaar maken. Het moet soms roffelen in de maag om daarna weer zachtjes te tikken en klep peren." Dat de Slagerij haar naam geen eer aandoet door de ploeg techni ci weinig eten voor te zetten is overigens gelogen. Ze huren er zelfs speciaal iemand voor in. Dus staan niet alleen de technici al in de middag bij de theaters op de stoep, ook cateraar Arnold Boeken met zijn een mansbedrijfje Food for Reflec tion - gespecialiseerd in back sta ge catering - is vroeg van de par tij. Kratten vol verse groenten, vlees, vis, fruit, fris, koffie, wijn en an dere versnaperingen sleept hij met zich mee. „Niets is zo belangrijk als goed eten tijdens een slopende tour nee," pleit kok Arnold - ook ge huld in Van Kampen-shirt met tamboertrommel op zijn borst. „Want vergeet niet, ze staan bij elkaar misschien maar anderhalf uur te spelen, maar in die tijd wordt wel alles van ze gevraagd. Het is echt topsport hoor, wat zij staan te doen." Dikke lagen eelt en pijnlijke bloeduitstortingen op vingers en handen van de bandleden getui gen van hun zware fysieke ar beid. Terwijl op toneel de laatste soundcheck wordt afgerond, warmt Arnold de verschillende vers bereide schalen voedsel op in zijn reizende magnetrons Mac en Maggie. Klokslag zes uur is etenstijd, een gewoonte die al na een maand touren is ingebakken: niemand hoeft geroepen te wor den, ze komen allemaal als van zelf op de geur af. Tussen de happen door en bij de koffie-na wordt er stevig ge boomd over van alles en nog wat: feestjes, vrienden en het leven van alledag. Maar het hoofdon derwerp van gesprek is toch tel kens weer muziek. Het blijft trouwens niét' bij praten alleen. Vdötal Willem heeft de neiging op alles te tikken; de tafel, bor den, bekertjes, bonbondoosjes, zijn buurvrouw of -man en een halfvolle pet-fles Spa - 'gewel dig die holle klank met het gesis van dat water' - niets is veilig voor zijn roffelende vingers. Tot Mies ingrijpt: „Willem hou op." Ze wordt er bloednerveus van, zegt ze, zeker zo vlak voor een optreden. Een uur voor aanvang van het concert gaat ieder zijns weegs, Mies en Willem trekken zich te rug. Hij om wat te lezen - Congo van Redmond O'Hanlon, een ge weldig boek -, zij om nog even een opkomende hoofdpijn weg te werken. Bo regelt de gastenlijst, Koen friemelt en grapt nog wat na met bassist Erik, zij hebben blijkbaar weinig rust nodig om zich op de eerste set voor te berei den. Een kwartier voor tijd begint technicus Meindert van de Werf met aftellen, een ritueel waar voor hij iedere dag iets anders verzint. „Nog vijftien minuten en veertien seconden, nog vijftien minuten en twaalf seconden, nog vijftien minuten..." Een voor een duiken de bandleden op, omge kleed in Slagerij-tenue: zwarte broek, zwart hemd of shirt, zwar te schoenen eventueel aangevuld met zweetbanden om hoofd en polsen. En terwijl de laatste toe schouwers in de zaal hun plaat sen bezetten, wensen Willem, Mies, Bo, Koen en bassist Erik el kaar in de coulissen sterkte met wat flinke klappen: „We maken er wat van," roept Mies op de zelfde opzwepende manier waar mee ze even later het publiek in pakt. Door het aardedonker sluipen ze vanuit de zwarte coulissen achter hun drumkits om met een stem mige eerste dreun de show te be ginnen. Zo ging het in Breda, Et- ten-Leur en Alkmaar, zo zal het ook gaan in Hulst, Hoorn, Em- men, Helmond, Amsterdam, Vught en al die andere plaatsen waar ze komende weken nog zul len spelen. Kijkend naar de show lijkt het alsof de Slagerij al improviserend van thema naar thema fladdert. Niets is echter minder waar. „Onze stukken liggen erg vast, we tellen zo goed als alles. Alleen Willem improviseert soms wat in zijn solo's," bekent Mies en zij kan het weten. Zij en Willem, slechts af en toe bijgestaan door gastcomponisten, tekenen voor bijna alle composi ties. Ideeën voor nieuw werk ha len ze overal vandaan. Ze laten zich inspireren door de muziek van andere continenten - met name Afrika, maar ook Azië en Amerika - en alledaagse ritmes en geluiden. „We hebben altijd een klein recordertje bij ons waarmee we iets kunnen vastleg gen. Zoals altijd zat Willem tij dens een vakantie eens wat voor zich uit te trommelen op een strandbal. Dat klonk plots zo leuk dat ik het heb opgenomen. En ook geluiden van treinen, vo gels, de zee of een bepaald loopje dat ons te binnen schiet, nemen we op om later eventueel verder uit te werken." Die uitwerking gebeurt altijd op de computer. Daarin worden de stukken, de noten geboren. Maar pas tijdens de repetities met Koen en Bo erbij ontstaat het echte werk. „Dan pas krijgen de geluiden in houd, betekenis en kleur. Daar aan merk je ook hoe dicht percus sie bij de menselijke stem staat. Het heeft alles met intonatie te maken, met klemtoon en uit spraak. In de computer klinkt al les even plat en ingeblikt, maar zodra wij onze handen of stokken gebruiken wordt het een ander verhaal." Het unieke 'Slagerij van Kam pen-verhaal', de ultieme kruisbe stuiving tussen westerse popmu ziek en het ritme van alle moge lijke andere culturen. Slagerij van Kampen, zaterdag 12 april, grote zaal Den Dullaert Hulst, aanvang 20.15 uur. •ons verslaggever bestaat niet meer. -t eiland is omgedoopt "Sn Lanka wordt de para- Mijke rust wreed verstoord J moordpartijen tussen Ta- en Singhalezen. Maar staat nog in de opera 'issers van Georges KI. ling (jlonbet f hrelv samenwerkingsverband van lc"tog Bredase Opera en «Tilburg brengt De Parel- maa^ De Pr®niière is in stadsschouwburg -o- 'n Bergen op Zoom. er muzikale leiding van Jaak "r brengen de gecombi- operagezelschappen van a ffl Tilburg de opera in drie en vier tonelen met het we- ëroemde duet ten gehore. en zijn Thea Vermeulen- IruJ. an<^ Hekkers, Bernard en Henk Verheijden. - aai van de Parelvissers is tomantisch, een dramati- teri fclma,rtlap 'n tropische ver- (3-"et speelt zich af op het D j van Ceylon en het draait rivaliteit tussen de jager Nadir en koning Zurga, met als inzet de gesluierde priesteres Leila die moet waken over een goede parelvangst. Verraad, wraak en berouw tussen de vroe gere gezworen vrienden leiden uiteindelijk tot de dood van ko ning Zurga. Voor die laatste rol heeft de gecombineerde Bredaas- Tilburgse opera de 'oude rot' Ber nard Kruysen kunnen strikken (zijn operacarrière begon in 1958). De Parelvissers ging in 1863 in première in Parijs. Georges Bizet was 25 jaar toen zijn beroemde 'duet uit de Parelvissers' voor het eerst klonk. Twaalf jaar later, in 1875, overleed de componist vroegtijdig na het échec van Car men, de opera die later 's werelds populairste werd. De enscenering van deze Parel vissers is geheel in de roman- tisch-realistische sfeer. Er is veel zorg besteed aan pruiken, grime, kostuums, decors en belichting. De producenten staan voor de opgave om een voorstelling te maken die zonder meer goed moet zijn. Want anders dan vroe ger vergelijkt het publiek nu een maal alles met het beste wat ze van de televisie gewend zijn. Er wordt door 160 mensen aan deze productie meegewerkt. Het Tilburgs Begeleidingsorkest be staat uit ongeveer 50 muzikan ten, topamateurs, conservato riumstudenten en voormalige le den van Het Brabants Orkest. Muzikaal zit het allemaal wel goed. Muzikaalleider is Jaak Gregoor, die sinds 1995 aan de Bredase Opera is verbonden. Gregoor is als gastdirigent ver bonden aan de BRTN in Brussel, de Vlaamse Opera, de NOB (Hil versum) en de Nederlandse Reis opera. Hij verleende zijn mede werking aan een tiental opera opnamen op cd. De Parelvissers (Les Pêcheurs de Perles), opera in drie bedrijven. Teksten Eugène Cormon en Michel Carré. Muziek Georges Bizet. Uit voerenden Stichting Bredase Ope ra en Opera Tilburg. Solisten Thea Vermeulen-Peek, Amand Hekkers, Bernard Kruysen, Henk Verhe- ijden. Tilburgs Begeleidings Or kest, regie Frans Meeuwis, ballet Paso Mezzo, muzikale leiding Jaak Gregoor. Vanavond Schouwburg De Maagd Bergen op Zoom, vrij dag 11 april Chassé Theater Breda, dinsdag 15 april Schouwburg Til burg. (De voorstellingen in Breda en Tilburg zijn zo goed als uitver kocht) 0 1 BERGEN OP ZOOM De Parelvissers - de Maagd Grote - 20.15 uur (10 en 11 apr) Singin' in the rain - de Maagd - 20.15 uur (12 en 13 apr) St. Petersburg Festival - De Maagd - do, za en zo 20.15 uur za 10.30, 13.15,14.00 en 17.00 uur zo 11.00 uur Rotterdams Philharmonisch Orkest - De Maagd - 20.15 uur (10 en 1 apr) BREDA Eindeloos (popmusical) - met o.a. Liesbeth List - Chassé Theater - 20.00 uur (15 en 16 apr) EINDHOVEN Het Brabants Orkest - Schubert en Brahms - MC Frits Philips - 20.15 uur (11 en 13 apr) TILBURG De Dijk en Skik - Noorderligt - 20.30 uur (10 en 11 apr) Dream Theater (USA) - Noorderligt -19.30 uur (15 en 16 apr) DONDERDAG BREDA Deadshot - PARA -15.00 uur Nadja (video) en Indie Guitar Dance - PARA - 21.00 uur EINDHOVEN Radio Filharmonisch Orkest - MC Frits Philips - 20.15 uur ETTEN-LEUR Eindeloos - vanaf 10 j - met o.a. Liesbeth List en Ten Sharp - De No belaer-20.15 uur VRIJDAG BERGEN OP ZOOM Noisy Act of Protest Ruige Buigers - Botte Hommel - 21.30 uur BREDA Het Groot Niet Te Vermijden - Chassé Theater - 20.00 uur Voorronde Breda Barst - PARA - 21.00 uur UTRECHT Koninklijk concertgebouworkest - Vredenburg - 20.15 uur ZATERDAG BERGEN OP ZOOM City Pig Unit - VPRO's Vila 65 DJ Know How - Botte Hommel - 21.30 uur BREDA Het Brabants Orkest - Chassé Theater - 20.30 uur Sinatra, come fly with me - Koninklijke Luchtmachtkapel - met o.a. Joke Bruys en Gerard Cox - Chassé Theater - 20.00 uur Swingnight - PARA - 22.00 uur OOSTERHOUT Jan Vayne - CC De Bussel - 20.15 uur TILBURG Osdorp PosseBlind Justice en Spookrijders - Noorderligt - 20.30 uur UTRECHT Nederlands Philharmonisch Orkest - Vredenburg - 20.15 uur ZONDAG BERGEN OP ZOOM Zondagochtendconcerten - De Maagd -11.00 uur Laureaten Nederlandse Muziekprijs - De Maagd -14.30 uur BREDA Eric Vloeimans Kwartet - Chassé Theater -15.00 uur MAANDAG BREDA Marco Borsato - De Waarheid - Chassé Theater - 20.30 uur DINSDAG Katsaris Piano Kwintet - Chassé Theater - 20.30 uur UTRECHT Rob de Nijs - Vredenburg - 20.15 uur WOENSDAG TILBURG Mathilde Santing The Whole band - Schouwburg -20.15 uur Op zaterdag 12 en zondag 13 april vindt het Multicultureel Festival Oosterhout plaats, ge wijd aan Oosteuropese (Jiddi sche) cultuur in film en muziek. Het festival wordt gehouden in De Slotjes. Het programma draait om het verschijnsel Klez- mermuziek, en bestaat uit films, een lezing en een concert. Zaterdagavond (20.30 uur) wordt een film uit 1936 vertoond, een Poolse rolprent van anderhald uur in zwartwit. De film heet Jidl mit 'n Fidl en is Jiddisch gespro ken. Het is een muzikale kome die, waarin nummers worden ge zongen als Oy Mame Bin lch Far- liebt, Jidl mitn Fidl, Shiker, Wed ding Chant en Teibele's Song. De film, die gaat over rondtrek kende muzikanten, bevat onder meer een jiddische bruiloft, het soort gelegenheid waarop de vro lijke Klezmer-muziek ooit ont stond. Het verhaal verkrijgt na tuurlijk een extra tragische ach tergrond in het licht der gebeur tenissen. De film eindigt met een emigratie naar New York. De tweede film die wordt ver toond is Rebro Adama (Adam's Rib), een Russische film, en van veel recenter datum (1990). Ver wikkelingen rond vrouwen van drie generaties in een overvol driekamer appartement in een Russische stad. Spottende, war me en gevatte grappen tegen een joodse achtergrond. De pers noemde de film een hartverwar mende tragikomedie. Deze film voorstelling begint zondagoch tend om 11.30 uur. Op zondagmiddag om 13.00 geeft de Oosterhoutse specialist Cees Lokenberg een lezing over Klez- mermuziek, een muzieksoort die hij al jaren propageert. Hij legt uit welke achtergronden hebben bijgedragen aan de totstandko ming van deze rijke muziek in Oost-Europa, en bovendien hoe deze muziek op haar beurt het ontstaan van muzieksoorten el ders in de wereld heeft beïnvloed, met name de Noordamerikaanse jazz. Tenslotte illustreert de Klezmer- groep de Klezmerantics met een concert wat deze muziek inhoudt. Het optreden van dit orkest be gint om 14.00 uur en sluit het fes tival af. Het Multicultureel Festi val Oosterhout is een plaatselijke voortzetting van het ter ziele ge- gane Festival Cultureel Ge kleurd. Een van de laatste repetities voor de uitvoering van Bizets Parelvissers door de gecombineerde Bre dase Opera en Opera Tilburg. foto van eijndhoven Het Katsaris Pianokwintet speelt op dinsdag 15 april in het Chassé Theater in Breda. Op het pro gramma staan twee werken uit het romantische repertoire, na melijk de Pianokwinteten van Jo hannes Brahms en César Franck. De Franse pianist Cyprien Katsa ris (Marseille, 1951) heeft het op merkelijke initiatief genomen tot de oprichting van een vast kwin tet, bestaande uit piano, twee violen, altviool en cello. De werken die het Katsaris Kwintet uitvoert, behoren tot de mooiste en meest doorwrochte uit de kamermuziekliteratuur. De werken die zij in Breda spelen duren beide ongeveer drie kwar tier. Aanvang 20.30 uur. De Franse pianist Cyprien Katsaris en zijn kwintet spelen in Breda werken van Brahms en Franck. fotosonv

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1997 | | pagina 21