lESTEM
Hein van de Geyn
gebruikt de bas om in dialoog te gaan
>g even
Sferen...
Intiem
Conservatorium
Gepolariseerd
Les
De beste
Negatief
E R
MUZIEK
KUN
BOEK
Grote Gids
DONDERDAG 10 APRIL 1997
Een muzikant die
pdhuisstraat 2-4
1 overigens)
)NZE TOTALE
ÈCTIES SEIKO,
'rijzen reeds v.a.
laanbiedingen met
KORTING!
5 collecties gouden
Is, oorknoppen etc.
lieuwste.
j)LITAIR RING
|0ctl()50.-nu 525.-
15 ct 1525.- nu 760.-
t() ct 2050.- nu 1025.-
|5 ct 2600.- nu 1295.-
IUWELENCHEQUE.
LRANTIE!
25% cheque
[HETZELFDE VOORDEEL
Iers Holl. kwaliteit
1169.- cheque etc.
I DAMESHORLOGES
Ie keus.
Ille
1 occasions nu
25% korting.
Dat is 70 tot 75
voordeliger
dan nieuw-'
Door Hans Rooseboom
Hein van de Geyn laat zijn bas zingen
als een lyrisch instrument. Hij aait en
streelt de snaren en het hout, hij heeft
er een intieme relatie mee. Zijn instru
ment is tweehonderd jaar oud en ver
toont alle kenmerken van een intensief
bestaan.
Je zou ermee kunnen volstaan om Hein van
de Geyn simpelweg de beste jazzbassist van
Nederland te noemen. Of van Europa. En
dat is geen overdreven lof. Hij trekt over de
wereld met de allerbesten in het vak. Als je
de lijst ziet, geloof je je ogen niet.
De carrière van Hein van de Geyn loopt van
Brabant naar Amerika, van Amerika terug
naar Europa en vandaar de hele wereld
over. Hij was de vaste bassist van Philip Ca
therine en van D. D. Bridgewater. Hij speel
de met Chet Baker tijdens diens laatste con
cert.
Deze weken maakt Hein van de Geyn met
zijn groep Baseline de jaarlijkse grote tour
nee. Baseline is door Hein speciaal opge
richt om zijn artistieke verlangens te kun
nen realiseren. De groep bestaat nu drie
jaar.
„Het zijn de beste jazzmusici van de we
reld." Op de route liggen dit jaar Noorwe
gen, Zweden, Berlijn, Praag, Amsterdam.
Zaterdagavond zijn ze in Breda, op uitnodi
ging van de stichting Beaux Jazz, in jazz
café Het Hijgend Hert.
Hein van de Geyn - van huis uit is hij klas
siek violist! - heeft gekozen voor de kleine
formatie van gitaar, bas en slagwerk. Geen
piano, geen blaasinstrument. Heel intiem,
drie solisten die kamermuziek maken. Ove
rigens speelt Heins gitarist John Abercrom-
bie zaterdag in Breda niet mee. Voor de ver
andering treedt er een pianist aan, te weten
Enrico Pierannunzi. Maar intiem blijft het.
„Voor deze vorm van muziek maken heb ik
gekozen," legt Van de Geyn uit. „Ik houd
van trio's. Alleen op deze wijze is een dia
loog mogelijk, bij voorkeur dus tussen de
bas en de gitaar. Die dialoog is wat ik zoek.
Gitaar en bas kun je bijna zien als één in
strument, ze liggen in eikaars verlengde, lo
pen in elkaar over. Tussen gitaar en bas is
een intieme interactie mogelijk. Met een
piano erbij gaat dat wat minder goed, want
dat is van zichzelf al zo'n compleet instru
ment. Met mijn Baseline-gitarist John Ab-
ercrombie kan ik als bassist uit de voeten.
Met hem kan ik bereiken wat ik artistiek
wil. Hij is een van de toonaangevende jazz-
gitaristen ter wereld."
Hein van de Geyn werd geboren in 1956 in
Schijndel, groeide op in Roosendaal en ging
studeren aan het Conservatorium in Til
burg. „Ik heb vijftien jaar klassiek viool ge
speeld." Hij stamt uit een muzikale familie.
Vader en ooms, broer en zus Van de Geyn,
het zijn in de Brabantse en Nederlandse
muziekwereld allemaal bekende namen.
Jazz, blues en pop speelde Hein van de Geyn
tussen de bedrijven van de klassieke muziek
door. Eerst als basgitarist, later als bassist.
Hij koos uiteindelijk voor een leven in de
jazz toen hij als bassist met zijn bebop groep
op het Jazz Festival Laren in 1977 de prijs
behaalde als beste solist. Dat was voor hem
aanleiding om definitief te kiezen voor de
contrabas. Aan het Rotterdams Conservato
rium studeerde hij af als de eerste student
ever in de nieuwe jazz-opleiding.
Hein kijkt terug naar het moment dat hij
zijn studie afrondde: „Toen ik van het con
servatorium kwam, rond 1980, was de situa
tie in de Nederlandse jazzwereld sterk ge
polariseerd. Enerzijds was er de gevestigde
jazzwereld, anderzijds dat hele experimen
tele. Ik was in zekere zin te jong voor het ene
en te oud voor het andere. Beide richtingen
hgen mij niet."
Hein van de Geyn besloot zijn heil elders te
zoeken, en wel in het moederland van de
jazz, Amerika. Hij zou er drie jaar blijven.
»ln Amerika is de jazz lang niet zo gepolari
seerd als hier. Jazz is er iets gewoons. Het is
altijd blijven bestaan, altijd blijven leven.
Jazz wordt in Europa tegenwoordig als een
stylisme gezien, iets dat je kunt studeren
aan het conservatorium. In Amerika is jazz
Sewoon muziek. In de steden spelen honder-
n musici in de traditie. Die hebben nog
gespeeld met Charley Parker en andere
grootheden."
n Begrip
muzikale ervaringen die Hein van de
™yn in Amerika opdeed, zouden hem in
Z'in latere leven nog goed van pas komen.
contrabas speelt
Bassist Hein van de GeynTussen gitaar en bas is een intieme interactie mogelijk
FOTO MARCO VELLINGA
Na een korte beginperiode in Seattle vestig
de hij zich in 1981 in San Francisco. „Daar
kende ik helemaal niemand. Maar dat ver
anderde snel doordat ik ging meedoen aan
jamsessies, ik kwam in het schnabbelcir
cuit. Ik heb daardoor begrip gekregen van
die cultuur van Amerikaanse jazzmuzikan
ten. Ik speelde in een band met John Aber-
crombie (mijn gitarist in Baseline) en Larry
Schneider. Daar leerde ik alles over de rea
liteit van het bestaan van de jazzmuzikant.
Dat bleek een groot voordeel toen ik weer
terug was in Europa. Als er Amerikaanse
musici op tournee kwamen wisten ze mij al
tijd te vinden. Ik kon ze aanvoelen en vond
makkelijk aansluiting." In 1983 keerde
Hein van de Geyn terug naar Europa. Hij
woonde afwisselend in Brussel en Engeland.
Het werden de jaren van de grote wereld
tournees, vooral in de bands van D.D.
Bridgewater en Philip Catherine. Maar ook
veel met bijvoorbeeld Toots Thielemans. En
niet te vergeten met de betreurde trompet
tist, zanger en junkie Chet Baker, die in Ne
derland aan zijn einde kwam.
„Ik heb met Chet een tournee gemaakt in
Japan en daar ook opnamen gemaakt. Ik
heb het laatste concert van Chet meege
maakt. Dat was in Rotterdam, bij Thelo-
nious. Hij heeft daarna nog even gejamd en
is toen verdwenen. Later bleek dat hij in
Amsterdam uit een hotelraam was gevallen.
Hij gebruikte tot het einde."
In de loop van de jaren '80 groeide Hein van
de Geyn uit tot een van de meest gevraagde
bassisten in Europa. Zijn muzikale carrière
is een dermate succes dat je niet ontkomt
aan een lijst met namen en wapenfeiten. Het
moet maar even, zo'n greep uit de wereldna
men met wie Van de Geyn in alle uithoeken
van de wereld heeft gespeeld: Freddie Hub
bard, Nat Adderley, Jack DeJohnette, Ed
Thigpen, Hank Jones, Tommy Flanagan,
Horace Silver, Michel Petrucciani, Tete
Montoliu, Martial Solal, Harold Danko, Ab
bey Lincoln, Tony Bennett, Lee Konitz, Ar
chie Shepp, Bob Brookmeyer. En uiteraard
met alle Nederlandse jazzhelden.
Op 65 platen en cd's speelt hij als bassist
mee. In 1990 maakte hij de eerste cd onder
eigen naam, een duo met Lee Konitz. Die
keus is tekenend voor de intieme samenwer
king die Hein van de Geyn in de muziek no
dig heeft om tot zijn beste resultaten te ko
men, in een duo of in een trio.
Welke bassist was eigenlijk je grote voor
beeld?
„In het begin was dat Ray Brown, die onder
andere heel lang de vaste bassist van Oscar
Peterson is geweest. Maar al gauw werd
mijn favoriete bassist Scott LaFaro. Die
was rond 1960-1961 de spil in de evolutie
van het contrabasspel. LaFaro is vooral be
kend geworden als de bassist in het trio Bill
Evans."
Je spreekt over de evolutie van het basspel?
„Je hebt bij het spelen van contrabas in de
jazz verschillende scholen. Je kunt ruwweg
een onderscheid maken tussen de meer me
lodische richting en de meer functionele
richting. Ik ben meer van de melodische
richting. Ik voel me een muzikant die bas
speelt, en niet een bassist die muziek maakt.
Daarmee geef ik geen waarde-oordeel."
In het begin van de jaren '90 heeft Hein eni
ge tijd in Breda gewoond, nu is hij in Dord
recht gevestigd. Hij geeft les aan het Ko
ninklijk Conservatorium in Den Haag, waar
hij hoofd van de bassectie van de afdeling
Jazz is. Bovendien geeft hij op regelmatige
basis workshops aan het conservatorium in
Arnhem.
Zo'n les, hoe gaat dat in z'n werkKun je
mensen jazz leren spelen
„Dat gaat intuïtief, niet via het woord. Daar
kom ik steeds meer achter. Je moet zo veel
mogelijk spelen met de studenten. Ik stuur
ze niet in een richting, ik leer ze wel om voor
alles open te staan. Jazz op het conservato
rium, ach... Het is nodig dat de informatie
voor de studenten beschikbaar is maar het
hoeft niet per se in zo'n structuur."
De meeste stukken die Hein van de Geyn te
genwoordig speelt, heeft hij zelf geschreven.
„Ik componeer al zo lang als ik speel. Ik
schrijf stukken die ik zelf graag wil spelen.
Over zijn ontwikkeling: „In het begin heb je
dromen. Je wilt de beste zijn, een held. Toen
ik 22 was had ik een eigen kwintet, dat ab
soluut niet diepzinnig was. Later heb ik het
geluk gekend dat ik met de grote helden van
de jazz heb samengespeeld, Chet Baker,
Hank Jones, Freddie Hubbard. Ik denk nu
anders, meer aan de artistieke verwezenlij
king van mezelf. Ik wil niet meer oppervlak
kig zijn. Dat kost heel veel, ook financieel.
Ik ben dus erg blij met de 100.000 gulden die
ik vorig jaar kreeg omdat ik de Prins Bern-
hard Anjer Fonds Award toegekend kreeg.
Dat geld gaat bijna helemaal naar optre
dens met topmuzikanten. Ik werk nu met de
beste musici van de wereld, maar ik heb op
die manier wel de voorwaarden geschapen
om het beste te realiseren wat ik me kan
voorstellen. Ik heb een artistiek point of no
return bereikt. Dit is wat ik wil."
Dat hier een bassist speelt die weet hij wil,
dat blijkt wel uit de lyrische recensies die
het spel van Van de Geyn veroorzaakt in
binnen- en buitenland.
Een paar trefwoorden: 'diepte, originaliteit,
technische vaardigheden, genuanceerd en
intelligent, reageert en vult aan, altijd op
melodische wijze, verre van de stereotiepe
manier van bas-plukken, humor en trefze
kerheid'.
Helaas trekt het soort muziek dat Hein van
de Geyn nastreeft slechts een klein publiek.
„Dat is het negatieve image van de term
jazz. Men denkt ofwel aan oude stijl jazz of
aan het experimentele geluid. Maar er ligt
zo veel tussen die twee uitersten in. Ik pro
beer er in mijn woonplaats Dordrecht iets
aan te doen. Eén maal per maand organiseer
ik een avond waarop ik korte solo-optre
dens verzorg, muziek laat horen en daarover
met het publiek praat. Spelen moet je nooit
te lang aan een stuk doen, dan verslapt de
concentratie van het publiek. „Interactie is
het enige wat belangrijk is, tussen de spelers
onderling en tussen de spelers en het pu
bliek. Altijd zonder je identiteit te verlie
zen.
Graag breekt Hein een lans voor zijn vaste
maten van Baseline.
„Gitarist John Abercrombie, die in Breda
dus niet meespeelt, is toonaangevend op het
ECM-label. Drummer Joe LaBarbera was
de laatste drummer van de legendarische
pianist Bill Evans, en tevens z'n beste. Zelf
ben ik zoals ik al zei geïnspireerd door Scott
LaFaro, de bassist van Bill Evans. De geest
van Bill Evans hangt heel sterk over ons.
Hein van de Geyn speelt met drummer Joe La
Barbera en pianist Enrico Pierannunzi op za
terdag 12 april in café Het Hijgend Hert, Pas-
baan 7 Breda. Toegang 15, donateurs 10.
Aanvang 22.00 uur.
Geweld als
amusement bij
Nationale
Toneel
PAGINA D2
Opera Breda
en Tilburg
samen in De
Parelvissers
Onthullende
portretten
van vrouwen
in vierluik
Kunst in
interieur van
huizen rond
eeuwwisseling
Alles is
ironie bij
schrijver
Rogi Wieg
PAGINA D3
PAGINA D4
PAGINA D6
PAGINA D7
