udax ziet insten verdwijnen Vrije keuze bij Akzo: atv of geld Amusementsconcern Endemol loopt als trein Holec Holland maakt voor het eerst jaarcijfers bekend Op korte termijn geen gevolgen voor Elmo en Fokker Services 2 DE VIJANDEN gVAN VALS aALARM peStem ECONOMIE A7 Oriflame Produktie- medewerkers VLS Van Leeuwen Service Groep timmerlieden Lodewijks BV extra Kleintje fegenslag treft Gilzer concern »- met ervaring Creatieve vakbonden banen uitweg in conflict met Akzo Nobel ÏM: 076-5143986 KOP MUNT Luchtjesvaart S ECONOMIE KORT Bedrijfsleven is slechte betaler OM onderzoekt optieregelingen Roest Wald nieuwe exploitant Archeon Vereniging waarschuwt voor waterbed Topsalaris Londen: 31 miljoen dollar 9 APRIL 1997 1 Wall Street 07/04 Begon 667, Bhofd 67 kzo 697, llied signal 71% mer.brands 49 mer.tel.tel 34% mococorp 85% sarco ine. 26 sm intern 12 smlith 84% aan company 47 ethl steel 8% oeing co 99 urlington sfe 73% an.pacific 23% ■hevron 65 Hchiquita 15% Bhrysler 29 Biticorp 112 Bons.edison 28 Bigitequipm. 26% Bupont nemours 103% Bow chemical 79% Bastman kodak 76 Bxxon corp 104% ■ord motor 31% Ben. electric 100% Igen. motors 54 53% Ihewlett-pack. 52% Int. bus.mach. 132% Itt industries 22% Idm at'rlmes 29% 36 Incdonnell 60% Imerck co. 86% Imobil oil 126 loce vd grinten 123% Kimega financ. 41 45% loyal dutch 169 isears roebuck 49% shell tr. 100% [texaco inc. 106 travelers 49 lun lever nv 180% united techn. 74 Iwestinghouse 18% [whitman corp 24% woolworth 22/ 70 m 34* 84V, 27 12V, m 47'A 87, 1017, 7314 24 6?/, 1514 29 my, 7714 104 32 1017, 547, 5214 53 13654 22 2914 357, 617, 857 1267, 1237, 4014 467, 1697, 507, 101% 106 497, 1807, 74 187, 247, 227, I I I I I WOENSDAG 9 APRIL 1997 lA Ivk vorige koers |sk sfotkoers gisteren r I e If gedaan /laten I g bieden en ex dividend ih laten en dividend Ik gedaan en laten ex dividend II gedaan en bieden ex dividend 858 3,00 2,30 658 1,10 0,70 654 0,10 0,10 472 3,80 b 3,30 562 2,60 2,20 944 42,00 41,00 b 813 0,90 0,90 1554 2,30 2,80 a 900 120,00 a 117,50 1043 59,00 b 59,00 589 15,90 14,90 1846 10,40 8,20 b 1554 6,50 5,00 717 3,60 2,50 700 1,80 1,30 a 1334 11,00 9,20 679 18,00 a 16,70 1088 3,80 a 3,80 945 7,80 b 8,00 a 562 12,00 12,50 866 18,50 19,50 624 23,00 23,00 713 21,00 22,00 b 753 12,00 12,50 a 747 49,00 49,00 a 494 8,00 7,90 462 5,50 a 5,90 606 1,70 2,40 b 571 1,60 1,60 1253 2,80 2,95 613 3,90 4,00 1337 2,00 2,00 596 1,10 1,00 2511 1,50 a 1,50 1276 5,30 5,30 2508 2,00 a 1,50 1120 3,90 3,50 1045 2,30 1,90 948 1,20 0,80 766 0,50 0,30 477 6,40 6,00 b 193 28,50 27,80 511 22,60 22,00 755 16,30 15,90 463 1,90 1,50 584 4,10 3,00 919 2,40 b 2,60 627 4,10 4,60 597 1,40 1,60 957 2,50 1,80 Dames boven 20 jr. met belangstelling in cosmetica kunnen nu op 'n leuke manier goed verdienen biedt u verschillende moge lijkheden, geen investering. Tel. 0161-222045. gezocht, ook opdrachten voor langere tijd. Informatie: 0162-423520, Saskia. zoekt met spoed nette schoonmakers/sters voor een relatie in Prinsen beek-Noord. De werktijden zijn 3 keer per week om 7.30 uur 's ochtends. Heen u interesse bel dan naar 078-6191919- Sr. CAFE ZEEZICHT zoekt barmedewerker Ervaring vereist! Sollioitali® op afspraak, t 076-5148248 j Met spoed gevraagd! Enthousiaste, vakkundige Indien je houdt van erg afwisselend werk op stee andere plaatsen eni een behoorlijk loon bel dan.. Tel. 0165-315040__, Maak een reclame met een Het helpt. „sterdam (anp) - De netto- just van het amusements- cern Endemol is in de eer- u helft van het lopende Ujaar (per 31 januari) ge wen met 19 procent van f ,j miljoen naar f 33,7 mil- i' [emols activiteiten groeiden 1 ie hele linie. Uitschieters echter de productie van .programma's in het buiten en de gang van zaken bij de ;al Miss Saigon. Voor het boekjaar handhaaft Ende- Jjge eerder uitgesproken ver- ,chting dat de winst met 15 tot [procent toeneemt. in het eerste half- jaar van f 318 miljoen tot f 441 miljoen. De toename was vooral te danken aan de verdere groei van de tv-activiteiten in zowel binnen- als buitenland. De omzet was voor 75 procent afkomstig van de tv-sector. Ruim 43 procent van de omzet komt uit het bui tenland. Endemol is met eigen vestigingen in twaalf landen ac tief. De omzet van de televisieactivi teiten ging in de eerste zes maan den met 21 procent omhoog naar f 332 miljoen. De belangrijkste groeifactor in Nederland was de productie van sportprogramma's. Deze voor Endemol nieuwe acti viteit begon met opdrachten voor de ter ziele gegane sportzender Sport7. Nadat deze zender stop te, had er een herverdeling van de voetbalrechten plaats, waardoor Endemol de productie voor ande re zenders voor een deel kan voortzetten. De verdere financiële consequen ties voor Endemol die voortvloei den uit het stoppen van Sport7 zijn geheel opgevangen door de grootaandeelhouders Joop van den Ende en John de Mol, die het aandeel van Endemol in de sport zender overnamen. Zij wilden het prille beursleven van Endemol niet belasten. De tv-omzet buiten Nederland groeide met ruim 31 procent tot f 142 miljoen. De omzet op het gebied van live entertainment bedroeg f 109 mil joen. De musical Miss Saigon in het Scheveningse VSB Circus theater trekt enorme belangstel ling, waardoor de bezettings graad maximaal en het resultaat boven verwachting is. Het succes komt slechts ten dele in de half jaarcijfers tot uitdrukking, om dat de eerste voorstelling drie maanden na het begin van het boekjaar plaatshad. Endemol heeft in moeten grijpen bij dochterbedrijf Holiday on Ice, de producent van de bekende ijs- shows. De nieuwe show Asterix on Ice is geflopt en wordt na dit seizoen al weer van het ijs ge haald. Bij de andere program ma's vallen de bezoekersaantal len ook tegen en heeft Endemol de kosten teruggebracht. Asterix on Ice beleefde op 2 okto ber vorig jaar in Berlijn zijn we reldprimeur. Volgens een Ende- mol-woordvoerder draait dit programma slecht als gevolg van verkeerde marketing. „De inhoud was sterk op kinderen gericht, terwijl Holiday on Ice juist ook voor een ouder publiek leuk moet zijn." Ook werd in de titel niet di rect verwezen naar het bij het wereldpubliek bekende Holiday on Ice. Het in de winter van 1945/46 op gerichte Holiday on Ice trad in juni vorig jaar toe tot de Ende- mol-stal. „Met een omzet van on geveer 100 miljoen en een uitste kend rendement is Holiday on Ice een interessante nieuwe activiteit voor de live-entertainmentdivi- sie", verklaarde het bedrijf de overname. Endemol maakte de precieze re sultaten van Holiday on Ice in het eerste halfjaar van het boekjaar 1996/97 niet bekend. IftjMze verslaggever -Hevige concurrentie voor Weekend en Actueel, het weg- ivan de distributie van de Veronica-gids, tegenslagen in [automatisering en aanloopkosten van nieuwe producten. Het e voornaamste redenen waarom de winst van Audax in |lS96 vrijwel verdampt is. i pdelijke en zelfstandige bij Snackbar 't Leurtje, ten-Leur tel. 076-5016285. [Het uitgevers- en distributiecon- srn uit Gilze sloot 1996 af met ij» netto-resultaat van 241.836 zo blijkt uit het gisteren Ivtrschenen jaarverslag. In 1995 ■werd nog een winst van 6,8 mil- Ijoen gulden geboekt l,Het is een jaar om gauw te ver in," zegt bestuursvoorzitter J. |ïe Leeuw over 1996. „Maar ge- j zijn de de meeste tegen- lallers niet structureel. ■De omzet van Audax daalde vo- |rig jaar met bijna vijf miljoen i tot 405 miljoen gulden, [terwijl de kosten 'aanmerkelijk ger' waren. |Delagere omzet heeft veel te ma li met 'het leesgedrag van de ■consument', zegt De Leeuw. „We ■vechten niet meer om de consu- Iintengulden maar om de con- [aimentenimnuut. Door het grote 1 onstaat verdringing, met druk op de verkoop i publiekstijdschriften, zoals ekenden Actueel." het marktsegment waarin I Weekend en Actueel opereren, t Audax onder meer opbok- I sen tegen nieuwkomer Party en ;epaste Panorama. Met I wtiilmo en verbetering van de iele kwaliteit wil Audax I ie lezersbinding van beide bla- Jen vergroten. De omzetdaling werd ook veroor- I taakt doordat Andax begin vorig I jaar de distributie van de Veroni- kwijtraakte aan VNU. Deze activiteit was goed voor een t van circa 20 miljoen gul- I Hogere kosten werden onder an te gemaakt bij Audax doordat J Je invoering van een automatise- gssysteem mislukte. Er waren ra investeringen nodig in 'H- en software om de kwaliteit ®n de bedrijfsprocessen te waar- jen. Deze problemen plus het atig zetten van reorganisaties Hen het resultaat vorig jaar I raet circa vier miljoen gulden ge- I drukt. I Jerder werden forse aanloopkos- S®iaakt voor de integratie I wn de verkoop van TrosKompas (ADVERTENTIE) en TV-krant (orders die Audax vorig jaar van Telegraaf over nam). Ook waren er aanloopkos ten voor nieuwe uitgaves, waar onder Tuin vrije tijd en TOP-10 Popmagazine. Door de tegenvallende resultaten ziet Audax zich gedwongen de organisatie in te krimpen. In ja nuari werd al bekend dat er 65 (fulltime-)banen komen te ver vallen. Gedwongen ontslagen zijn niet uit te sluiten. Maar vol gens De Leeuw blijft dat aantal beperkt tot vijf a tien. Bij Audax werkten vorig jaar 1.041 mensen (circa 950 full-time banen), waarvan ruim de helft in Gilze. Naast de tegenvallers waren er ook positieve zaken te melden over 1996. Zo is de herpositionering van het opinieblad HP/De Tijd goed ver lopen. De losse verkoop stijgt en de advertentiewerving verloopt voorspoedig. Ook de resultaten van het glamourblad AvantGar- de waren goed. Audax is ook te spreken over de resultaten van Van Ditmar (im port en distributie van buiten landse boeken) en van Van Gel der Import (distributie van bui tenlandse dag- en opiniebladen). Voor dit jaar rekent Audax op een sterk verbeterd resultaat. Re organisaties en herstructurerin gen zullen hun vruchten gaan af werpen, verwacht De Leeuw. Op commercieel gebied zullen inves teringen in tijdschriften en het uitbrengen van TrosKompas en TV-krant belangrijke bijdragen aan de resultaten leveren. De doelstelling van Audax blijft om in de toekomst een netto-re sultaat te realiseren dat vijf pro cent van de omzet bedraagt. Akzo Nobel en de vakbonden hetbben het conflict over de 36-urige werkweek bijgelegd. fotow Door Louis van de Geijn Arnhem - Akzo Nobel en de bonden zijn het gisterochtend vroeg eens geworden over de verkorting van de werkweek. Veertienduizend werknemers krijgen er acht atv-dagen bij. Werknemers kunnen die dagen verkopen waarmee zij maximaal 3,2 procent loonsver hoging krijgen. Als de extra dagen worden in geroosterd krijgen de Akzo-werknemers er vier extra vrije dagen bij. Dan komt de werk week op 36 uur. De vierduizend werknemers in de vijfploe gendienst krijgen er 3,5 procent loon bij. Hun werkweek is al 33,6 uur gemiddeld. Daar naast krijgt iedereen een eenmalige uitkering van 1,5 procent. Bij Akzo Nobel werken in to taal 18.000 inensen. Met name de Industrie bonden van FNV en CNV krijgen zo de door hen felbegeerde kortere werkweek. Akzo houdt de mogelijkheid het bedrijf flexibeler te maken door roosterafspraken te maken over de extra vrije dagen. De VHP (hoger per soneel) legt het akkoord neutraal aan haar le den voor. Is een zwartbonte koe nu wit met zwarte vlekken of zwart met witte vlekken? Die vraag dringt zich op nu de directie van Akzo Nobel Nederland en de vakbonden alsnog een uitweg hebben gevonden uit hun zo princi pieel ogende conflict over de 36-urige werk week. Personeel dat voluit kiest voor korter werken, komt op basis van het gisterochtend in alle vroegte bereikte compromis uit op een werk week van 36 uur. Maar door de keuzevrijhe- den die zijn ingebouwd, ook voor volledige uitbetaling, kan deze uitkomst bezwaarlijk worden uitgelegd als een collectieve door braak naar die begeerde urennorm. De industriebonden kwamen maandagmid dag met een initiatief waartegen de Akzo No- bel-directie uiteindelijk moeilijk 'nee' kon zeggen: toekenning van negen atv-dagen, met een bonus van vier dagen voor wie die volle dig laat inroosteren. Er is nog tot de volgende ochtend na vijven over doorgepraat, maar Akzo Nobel kon het op basis van dit voorstel niet meer maken de afspraken van 1995 links te laten liggen. Voor het oog hebben de bonden hun punt ge scoord: niet het geld (zoals in het Akzo-voor- stel) maar de extra vrije tijd is de norm. Van daaruit kan de werknemer zijn keus bepalen: maximaal 3,2 procent extra loon of (bijvoor beeld) een vierdaagse werkweek. Zoals bij eik degelijk onderhandelingsresul taat het geval is, kan elk van de partijen zijn zegeningen tellen. Akzo Nobel was in wezen gebonden aan een afspraak waarvan de on derneming later blijkbaar steeds meer spijt had gekregen. De gunstige resultaten van de experimenten brachten het management niet van de opvatting af dat dit akkoord een blok aan het been was. De keuzevrijheid die nu is ingebracht, haalt veel van de bezwaren weg. Van een collectie ve verkorting van de werkweek tot 36 uur is geen sprake. De door Akzo Nobel zo gewens te flexibiliteit krijgt de ruimte. De helft van de extra vrije tijd kan door de onderneming worden ingeroosterd. Voor de andere helft is daarvoor de toestemming van de betrokken werknemer vereist. De industriebonden kunnen niettemin vol houden dat het generiek toekennen van acht atv-dagen, plus een vakantiedag en een 'in- roosterbonus' van vier dagen, wel degelijk neerkomt op een 36-urige werkweek. Zij gaan er van uit dat bij deze aanbiedings vorm het gros van de Akzo-medewerkers voor de extra vrije tijd zal kiezen en dat er een be hoorlijk werkgelegenheidseffect zal zijn. Met name in bedrijven waar reorganisaties lopen, kan dat collega's binnenboord houden, hopen en verwachten de bondsbestuurders. De vraag is waarom de bonden, met het ak koord van 1995 en de positieve uitkomsten van intussen uitgevoerde experimenten met de 36-urige werkweek op zak, alsnog water bij de wijn hebben gedaan. Mogelijk zijn zij de afgelopen anderhalf jaar bij de achterban in de Akzo-bedrijven toch ook gestuit op aar zeling of regelrechte weerstand tegen een col lectieve verkorting van de arbeidsduur. De vrijwilligheid doet daaraan recht, maar de prijs is dat er (waarschijnlijk) minder banen bij zullen komen. 1 'O gecertificeerd I SJ 'SO-9001 gecertificeerd Wilhelminastraat 4, Breda Hengelo (anp) - Holec Hol land, het verzelfstandigde Be- gemann-onderdeel en leve rancier van onderdelen voor de elektriciteitsvoorziening, heeft in het afgelopen jaar een nettowinst van 24,1 miljoen behaald. Hoeveel de winst is gestegen, maakt het concern met een omzet van 322,7 miljoen pas tijdens de pers conferentie op 21 april be kend. De winst was wel hoger, zo deel de een woordvoerder van Holec mee. „De vergelijking met 95 is moeilijk te maken, want toen za ten we nog gedeeltelijk in het Be- gemann-concern en waren ver antwoordelijk voor meer bedrij ven." Alle werkmaatschappijen droegen aan de winst bij. Dat het bedrijf met de cijfers en een persconferentie naar buiten komt, past binnen het beleid om op termijn naar de beurs te gaan. Het is voor het eerst dat Holec zijn resultaten aan het grote pu bliek laat zien. Holec Holland is nu grotendeels in handen van een bankensundi- caat onder leiding van UBS Equity, dochter van de Union bank of Switserland. De Zwitsers willen Holec naar de beurs bren gen. Wanneer is niet duidelijk. Binnenkort neemt de raad van commissarissen een besluit over de beursgang. Daarmee zou na een afwezigheid van enkele jaren de naam Holec opnieuw op het koersenbord terugkeren. Holec werd in het begin van de jaren negentig door Begemann van de beurs gehaald. Een paar jaar later werden de onderdelen van Holec weer verkocht, omdat Begemann geld nodig had. UBS bezit de meerderheid van de aandelen. Daarnaast bezit een Brits pensioenfonds een aande lenpakket, terwijl management en personeel eveneens belangen hebben. Vorig jaar werd bekend dat de helft van het 1615 mede werkers tellende personeel certi ficaten in Holec Holland had ge nomen. Elke avond surf ik even langs teletekst-pagina 524 van RTL. Op die pa gina staan vaak prachtige rei zen tegen afbraakprijzen. Call Go heet deze special van de KLM. Voor 's avonds tien uur bellen en de volgende dag zit je al onder een palmboom in Afri ka (Nairobi, 999 gulden), sta je in het Prado van Madrid (299 gulden)of bezoek je de blues kelders van Chicago (797 gul den). Vaak zitten er onbekende exo tische bestemmingen bij. Zo heeft het mij volstrekt onbe kende Aarhus voor 249 piek een vaste plaats op de pagina. Niemand wil naar zo'n winde rig Deens dorp, denk ik dan, want de KLM wil met deze ac tie natuurlijk alleen de laatste lege stoelen vullen. Een onver kochte stoel is met het sluiten van de gate voorgoed onver koopbaar. Als ik het lijstje heb doorgeno men, zucht ik nog eens diep en weet dat mijn Citroën om ne gen uur het luchtruim zal kie zen met als bestemming Spin- veld 55 te Breda. Reizen lokt. Moest je vroeger nog met Arie Beukennoot, te genwoordig legt ook de Ko ninklijke Luchtvaartmaat schappij jaar rode loper uit om ons tegen Zwaanzinnige Aan biedingen te mogen vliegen. Trouwens, volgens Albert He- ijn en Shell hoef je niet eens te betalen om te vliegen naar Mexico of Malmö. Een kwestie van Airmiles sparen. De concurrentie blijft niet ach ter. Omdat iedereen zo snel mogelijk moet vliegen voordat Schiphol met 44 miljoen reizi gers definitief op slot gaat, is Etos een nieuwe actie gestart. Als je bij deze Ahold-dochter een geurtje koopt, krijg je bij de kassa een vliegbon. Bij inleve ring van de bon bij het reisbu reau krijg je automatisch vijftig procent korting op een zelf ge kozen retourvlucht. Opmerke lijk trouwens datje ondertussen bij betaling gewoon je Airmiles krijgt, zodat je reis met concur rent KLM ook dichterbij komt. Twintigduizend tickets heeft BA beschikbaar voor deze ac tie, die feitelijk een tegenoffen sief tegen de Zwaan is. Als we de prijzen vergelijken met de Zwaanzinnige Aanbiedingen Door Willem Reijn van KLM, dan komen de Brit ten er goedkoper uit. Maar de service bij de KLM is door de bank gemeten net wat beter, zelfs wat warmer dan bij de stiff upperlips van de allereerst cor recte Britten. Maar BA blijft natuurlijk garant staan voor klasse. Het grote verschil zit in de voorwaarden. Geen last minu te, geen beperkingen, belooft British Airways. De trips kun nen tussen 1 september en 1 april '98 worden gemaakt. Boe kingen tot 14 juli. Daarmee is BA wat soepeler dan KLM, die voor de lente-aanbiedingen een boekingsperiode van twee we ken bood. Maar wie BA vliegt moet over stappen in Londen. Dat kost tijd. 'Een mooie gelegenheid om nog wat tax free inkopen te doen voor je vakantie', roept Etos wat te optimistisch, want Heathrow was al niet goedkoop en de pond is tegenwoordig ook weer duur. Per saldo voeren Etos en Bri tish Airways een prima recla mecampagne. Politiek is de campagne natuurlijk politiek zo incorrect als de pest. Want als luchtvaart een gevaar is voor milieu en leefomgeving, als wij Schiphol op 44 miljoen passa giers willen houden en geen vliegeiland de kust willen laten verpesten, dan kun je toch geen half-ticket cadeau doen bij een flesje Mille Fleurs? Luchtvaart met een luchtje derhalve. Zo zit dat. Maar neemt u mij toch niet kwalijk als ik straks voor moederdag naast het ver plichte geurtje stiekem een ticket onder de beschuit-op- bed schuif? Ik ben namelijk een tikje hypocriet aangelegd. Den Haag - Het Nederlandse bedrijfsleven behoort tot de trage betalers in Europa. De betaling van bijna 50 procent van alle fac turen is gemiddeld 19 dagen te laat. Alleen in Portugal, Italië en België duurt dat langer. Dat blijkt uit een onderzoek dat Intrum Justitia Inkasso, de grootste incasso-organisatie van Europa, heeft laten instellen. De Europese Commissie heeft aan de studie meegewerkt. Die beschouwt het slechte betalingsgedrag als een belangrijke barrière voor de ontwikkeling van het midden- en kleinbedrijf. Het te laat betalen brengt veel Nederlandse bedrij ven in de problemen. Amsterdam - Het Openbaar Ministerie laat een onderzoek ver richten naar de optie- en aandelenregelingen voor bestuurders van beursgenoteerde ondernemingen. De officieren van justitie M. van Zwieteren en H. de Graaff willen nagaan of de optierege lingen mogelijk effectenhandel met voorkennis in de hand wer ken. Indien de barrières te laag blijken, zullen Van Zwieteren en De Graaff zich beraden op nadere stappen, 'maar we zullen zeker iets doen'. Aanleiding voor het onderzoek is een reeks van publi caties in kranten en tijdschriften. Alphen a/d Rijn - Het consortium Roest Wald wordt de nieuwe exploitant van het themapark Archeon in Alphen aan den Rijn. Dat zijn de gemeente Alphen aan den Rijn, ABN Amro Project ontwikkeling, curator Bouma en Roest Wald gisteren met elkaar overeengekomen. Het park gaat op 8 mei weer open, maar wordt in de toekomst afgeslankt. Rijswijk - De Vereniging van Ouders van Wiegedood-Kinderen twijfelt aan de veiligheid van een nieuw waterbed speciaal voor baby's. De organisatie raadt ouders zelfs af een zogêno.emde Small Waves aan te schaffen. Het bed wordt vandaag gepresen teerd tijdens de Negen Maanden Beurs in Amsterdam. Volgens voorzitter R. Hopmans van de vereniging is er geen onderzoek ge daan naar de veiligheid van het bed. Hij vindt dat 'elk risico' moet worden uitgesloten. Volgens hem kunnen ouders beter een nor maal matras kopen. iBiJÏ nsv'ugnaar ™'*m/Manchc5ter^ \N"t«urlijk ^'n<>f EindhoverUUrport! ««„70<li9rnelMSE Airlines I crverb ridmgen wereldwijd °°k rechtstreeks naar 11 dndere bestemmingen 9ra1's nieuwe dienstregeling: *>el 040 2524255 Door Willem Reijn Woensdrecht - De mislukte door start van Fokker heeft op korte ter mijn geen gevolgen voor de bedrij ven Elmo en Fokker Services in Woensdrecht. Of de bedrijven daar nu ook meteen blij mee moeten zijn, is een andere vraag. Zoals bekend maken de twee bedrijven sinds vorige zomer deel uit van het Stork-concern. Elmo en Services be hoorden tot de gezonde delen van het oude Fokker en bleven buiten het fail lissement. Bij Elmo werken momenteel circa vierhonderd mensen, bij Services zijn dat er duizend, inclusief de groep die op Schiphol actief is. Een doorstart zou behoorlijke invloed op Woensdrecht hebben gehad. Zo zou het onderhoudsbedrijf Services zijn overgegaan in het nieuwe Fokker 2. Het bedrijf had een waarde van circa 125 miljoen gulden en voor dat bedrag kreeg Stork een belang van twaalf pro cent in Fokker 2. Nu zat Services daar niet op te wachten. De paraplu van Stork was na hectische jaren onder het Fokker-regime een wel kome beschutting tegen gevreesde Stormachtige tijden. En zakelijk ging het na een reorganisatie in het voorjaar van 1996 weer redelijk voor de wind. Het bedrijf haalde behoorlijke orders binnen en slaat wereldwijd de vleugels uit met dochters in Azië en de Verenig de Staten. Een doorstart van Fokker zou niettemin op lange termijn goed uitpakken voor Services. Het bedrijf is wat civiele vliegtuigen betreft, gespecialiseerd in het onderhoud van Fokkers. Weliswaar poogt Services al geruime tijd ook an dere toestellen naar Woensdrecht te lokken, maar daar slaagt het tot nog toe niet in. Services is bijvoorbeeld gecertificeerd voor onderhoud aan Boeings 737. Van dit meest verkochte toestel uit de lucht vaartgeschiedenis moest altijd wel wat omzet te genereren zijn, dachten ze op Woensdrecht. Maar in de uiterst con currerende onderhoudswereld zijn er (te) velen die dezelfde filosofie hante ren. Probleem voor Services is dat met de ondergang van de Fokker Aircraft op voorhand vast staat dat de eigen markt opdroogt. Een doorstart zou daarom goed zijn geweest. En de risico's be perkt, want Stork zou bij problemen Services weer kunnen opeisen. Ook voor kabelboomproducent Elmo zou een doorstart extra omzet hebben betekend. Hoewel het bedrijf niet wilde ingaan op de personele consequenties, mag een productie van veertig Fokkers per jaar toch worden geschat op zeker honderd extra banen. Door personeelsvertegenwoordigers is - na informatie uit de Stork-koker - sterk het accent gelegd op de risico's van een doorstart. Deels is dat terecht. Onder nemen is risico lopen. Dat geldt niet al leen voor Fokker. Stork wedt nadruk kelijk op het Europese paard Airbus. De Superjumbo, een compleet nieuw toestel voor 600 passagiers, geldt als een veelbelovend project dat nieuwe werk gelegenheid zal opleveren. Elmo, Fok ker Aerostructures en een Belgisch be drijf zullen voor 2,5 procent participe ren in het project dat op papier vijftien miljard gulden gaat kosten. De risico's van de Superjumbo met de codenaam A3XX zijn echter groter dan wel voorgespiegeld. Airbus is geen on derneming maar een Groupement d'Intérêt Economique en maakt winst noch verlies. Die cijfers zijn onvindbaar versluierd in de jaarrekeningen van deelnemers Aerospatiale, British Ae rospace, Dasa en Casa. Maar ook de di recties bij Fokker Aviation weten op voorhand dat het niet bij de vijftien miljard gulden ontwikkelingsgeld zal blijven. Daarna moeten er nog voldoen de klanten komen om dat geld terug te verdienen. Dan is er nog de verleiding van de re- gio-liner van de Frans-Italiaanse com binatie AIR, waar Aerostructures en El mo aan willen leveren. Dat toestel wordt een Chinees-Europees project en zou een behoorlijke concurrent voor Fokker zijn geweest. De stelling dat een toeleverancier niet twee klanten tevreden kan houden, is echter een merkwaardige. De hele in dustrie is de afgelopen jaren geher structureerd, waarbij toeleveranciers zelfstandige kenniscentra zijn gewor den. Toeleveranciers in de auto-industrie le veren aan merken, die in de markt als kemphanen met bloedige gevechten om de klanten strijden. In de vliegtuigin dustrie bouwt Dasa rompen voor Fok ker en Airbus, die elkaar ook tegenko men. Een voordeel voor Elmo was geweest dat het ontwikkelingskosten op meer dere projecten zou kunnen laten druk ken. Dat zou de innovatie hebben ver sterkt en juist in dat soort werk moet Woensdrecht haar kracht zoeken. Want voor het gewone uitvoerende werk opende Elmo niet voor niets een joint- uentare-fabriek in China. Londen (afp) - Een hande laar van het effectenhuis Sa lomon Brothers heeft vorig jaar 31 miljoen dollar ver diend. Het salaris van de 47- jarige Shigera Myojin, die in Londen werkt, is het hoogste dat ooit in Groot-Brittannië is betaald. Myojin, bijge naamd Sugar, verdient al ja ren kapitalen. Hij is geboren in Japan en leidt bij Salomon Brothers de afdeling die is gespecialiseerd in beleggin gen met grote risico's. Hij rijdt Ferrari, maar is op zijn afdeling vaak op de fiets te zien, getooid met een Ameri kaanse legerhelm en en honkbalknuppel. In 1991 haalde Myojin voor Salomon Brothers 450 miljoen dollar binnen, bijna de helft van de winst over dat jaar.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1997 | | pagina 7