Israël beschouwen als dé zondebok, is onjuist
M&S
beder:
winst
Wereld lijkt blind voor ramp die tuberculose heet
Albanië, geen uitzichtsloze crisis!
Gratis rechtshulp
is weer
verleden tijd
Loonaanbt
DE STEM
OPINIE
'Resultaat zeer te
taar4200 wTr2000vandet°-
i i i i i
ZATERDAG 5 APRIL 1997 A
Door Johan Stekelenburg
Johan Stekelenburg.
NEE, we moeten niet overdrijven.
Fondsenwervers zitten de laatste
maanden in de hoek waar de klappen
vallen, omdat ze het niet altijd even
nauw zouden nemen met de omvang
van de door hen gepresenteerde mis
standen. Toch is op dit moment on
derschatting een groter probleem dan
overdrijving.
Neem het geval van de wereldomvat
tende epidemie die tuberculose heet.
Misschien is het omdat ik zelf als 12-
jarige door tbc geveld werd en twee
jaar van mijn jeugd kwijtraakte aan
deze slopende ziekte. Misschien is het
omdat ik sinds kort voorzitter ben
van het Nederlands Tuberculose
Fonds. Maar vast staat dat ik een
ramp op wereldschaal zie voltrekken
waar de meesten van ons fluitend aan
voorbij lijken te gaan.
Natuurlijk, als er een geval van open
tbc geconstateerd wordt bij een leer
kracht van een basisschool in Laren,
of in een discotheek in Schoonhoven,
levert dat een eenkolomsberichtje op
in de marge van onze dagbladen.
Maar wie weet vandaag de dag dat
tbc wereldwijd meer slachtoffers eist
dan Aids, cholera en malaria samen?
Meer dan 30 procent van de wereld
bevolking is besmet met de tuberkel
bacil en jaarlijks sterven meer dan
twee miljoen mannen en vrouwen,
vaak op jonge leeftijd en met achter
lating van een incompleet gezin. Bo
vendien zorgt een toenemende mon
dialisering ervoor dat tbc niet langer
het relatief veilige gevoel van ver-
van-ons-bed oplevert, maar ook in
ons land opnieuw de kop opsteekt.
Nederland kende in het laatste de
cennium een toename van tbc-geval-
len van maar liefst 50 procent. We
krijgen daarmee de rekening gepre
senteerd van de verwaarlozing van de
bestrijding elders in de wereld. De
rust die tien jaar geleden heerste op
de tbc-afdelingen van Europese zie
kenhuizen, is veranderd in hectische
bedrijvigheid.
Tbc reist in razend tempo over de we
reld, bijvoorbeeld via de lucht in
vliegtuigcabines. De ziekte bedreigt
iedereem die adem haalt en wordt
steeds bedreigender, doordat de be
smettingshaard resistent begint te
worden tegen antibiotica. Een resis
tentie die onder meer veroorzaakt
wordt door het niet afmaken van ku
ren door tbc-patiënten, veelal in ont
wikkelingslanden.
Het door de Nederlandse onderzoe
ker dr. Karei Styblo ontwikkelde
Dots-programma, dat mensen in de
omgeving van de patiënt verantwoor
delijk maakt voor het afmaken van de
kuur, redt jaarlijks al 150.000 mensen
het leven. Maar het blijft bijzonder
wrang dat een ziekte, die met betrek
kelijk eenvoudige middelen doeltref
fend te bestrijden is, elk jaar zo veel
(en steeds meer) slachtoffers eist.
Het probleem tbc wordt in Nederland
gezien als zó klein, dat het de moeite
niet is je er druk over te maken. En in
ontwikkelingslanden wordt het pro
bleem zó groot geacht, dat het als on
oplosbaar beschouwd wordt. Iets
waarvan het geen zin heeft je er druk
over te maken.
Het is een gebrek aan beschaving en
medemenselijkheid dat we in de wes
terse wereld zo weinig doen aan een j
probleem waarvan de oplossing bin
nen handbereik ligt. En dat daarmee
onze verantwoordelijkheid is gewor
den. Voortdurende nonchalance is
niet alleen uit oogpunt van wereld
wijde solidariteit onacceptabel. Het
zal ook zijn tol eisen in ons deel van
de wereld, met een resistente vorm
van tbc. Onze zorgeloosheid kan als j
een boemerang terugslaan op onszelf.
Maar het is niet alleen daarom dat ik I
de verantwoordelijke instanties en
overheden oproep ernst te maken met
de bestrijding van de meest omvang
rijke epidemie die de mensheid ooit
heeft getroffen.
Johan Stekelenburg is voorzitter van het
Nederlands Tuberculose Fonds
Het begin van de bouw van de
nieuwe joodse nederzetting
Har Homa in Oost-Jeruzalem
zet het Palestijns-Israëlisch
vredesproces onder zeer grote
druk. Niettemin zou het on
juist zijn de schuld alleen bij
Netanyahu te leggen.
Door Cyril Widdershoven
DE Likud-regering van premier Neta
nyahu staat al maanden onder druk. In de
Knesset, het Israëlische parlement, pro
beerden de Arbeiderspartij en Meretz
meer dan eens een einde te maken aan de
regering-Netanyahu. Tot dusver zonder
resultaat. Ook binnen de regeringspar
tijen rommelt het. Dat heeft al geleid tot
het vertrek van Benny Begin en de op
richting van een Comité 2000, dat het vre
desproces wil stilleggen.
Na de terugtrekking uit Hebron verlegde
de aandacht zich naar Jeruzalem, de vol
gende stap in het vredesproces. Toen de
rechtse Likudniks en de NRP dreigden
een motie van wantrouwen te ondersteu
nen van de oppositie, gaf Netanyahu toe.
Hij gaf toestemming voor de bouw van
6500 huizen in Oost-Jeruzalem.
Met de bouw van Har Homa komt er een
afscheiding tussen de Arabische wijken
van Jeruzalem en de Westbank. Daardoor
wordt de positie van een ondeelbaar
joods-Israëlisch Jeruzalem versterkt. De
ze Israëlische visie op Jeruzalem, als on
deelbare historische hoofdstad van Israël,
staat lijnrecht tegenover de droom van
Arafat: Jeruzalem in tweeën te delen en
de oprichting van een Israëlische en Pa
lestijnse hoofdstad. Door de bouw van
Har Homa wordt de droom van Arafat
vernietigd.
De protesten tegen Har Homa verwijzen
naar de Oslo-akkoorden. Daarin staat dat
beide partijen nog moeten onderhandelen
over de status van Jeruzalem. De meeste
internationale deskundigen zijn het er
echter over eens dat Israël nooit zal toe
geven. Als er al een Palestijnse staat zal
komen, is het zonder Jeruzalem als
hoofdstad. Een deling van de stad is on
denkbaar. Zelfs vóór de oprichting van de
staat Israël was Jeruzalem een joodse
stad, na de verovering in 1967 is dit ook
een politieke realiteit geworden.
De onrust onder de Palestijnse bevolking
is te begrijpen. De opgelopen frustraties
na vijf jaar vredesproces zijn legitiem.
Toch kan men ook de publieke opinie en
de Palestijnse leiding een aantal verwij
ten maken.
De Palestijnen moeten begrijpen dat de
Israëlische democratie onderhevig is aan
wisselingen. Politieke voorkeuren kun
nen in een periode van vijf jaar verande
ren. Dat is in feite gebeurd met de verkie
zingsoverwinning van Netanyahu. Daar
mee komen de afspraken die met de Ar
beiderspartij-coalitie zijn gemaakt onder
druk te staan.
De Palestijnen zouden er goed aan doen
aandacht te schenken aan de onrustge
voelens onder de Israëlische bevolking.
De bouw van de nieuwe joodse nederzetting Har Homa in Oost-Jeruzalem zet het Palestijns-Israëlisch vredesproces onder grote druk.
Zij zouden moeten inspelen op de laatste
Gallup-polls in Israël. Daaruit blijkt dat
52 procent van de Israëlische bevolking
geen nieuwe nederzettingen in bezet ge
bied wil. De Palestijnen zouden die 52
procent moeten overtuigen van hun
vreedzame bedoelingen. Retoriek en drei
gementen werken averechts.
Daarnaast zou de Palestijnse leiding de
realiteit onder ogen moeten zien en de
hooggespannen verwachtingen van de
Palestijnse bevolking moeten temperen.
Politieke retoriek, normaal in de Arabi
sche wereld, is niet realistisch als er geen
concreet resultaat te verwachten is. Drei
gementen aan het Israëlisch adres versto
ren alleen maar de fragiele basis.
Er zijn genoeg signalen dat er van Israëli
sche kant vergevorderde militaire plan
nen zijn om, indien er inderdaad een op
stand uitbreekt, de totale Westbank en
Gaza-strook met militaire middelen on
der controle te houden. Netanyahu zal
niet terugschrikken voor een militaire op
lossing van de geweldspiraal. Deze con
frontatie moet met alle middelen voorko
men worden.
De onbekende factor is de Arabische we
reld. De positie van Jordanië wordt lang
zamerhand duidelijk. Koning Hussein
heeft, gedwongen door interne problemen
en onder grote druk van fundamentalisti
sche groeperingen, afstand genomen van
zijn pro-Israëlische houding.
Wat Syrië betreft is er weinig veranderd.
De positie van Assad binnen de Arabische
wereld en onder de diverse anti-Arafat
groeperingen wordt alleen maar sterker
door het stroeve verloop van de vredesbe
sprekingen. De Israëlische pogingen om
de vastgelopen vredesonderhandelingen
met Syrië op de rails te zetten, zullen er
niet gemakkelijker door worden.
Egypte speelt een belangrijke rol bij de
vredesonderhandelingen. In de Egypti
sche media wordt Israël echter steeds va
ker afgeschilderd als een imperialistische
paria van de eerste orde. Ook de uitspra
ken van Mubarak beloven weinig goeds.
Voor Israël is het van levensbelang een
vriendschappelijke band te hebben met
de machtigste Arabische staat in het Mid
den-Oosten.
De harde houding die Egypte de laatste
weken laat zien, gecombineerd met de af
wijzende geluiden uit Jordanië en Syrië,
geven aan dat Israël deze keer echt in een
crisis is geraakt. De basis voor deze frus
tratie ligt niet in Har Homa. Ze is ouder.
Ze is gebaseerd op de niet-realistische
verwachtingen die werden geschapen na
het begin van de vredesbesprekingen in
Madrid. Economische voorspoed, wel
vaart en stabiliteit kunnen niet worden
gerealiseerd zonder het brengen van of
fers. Arabische staten zijn hiertoe niet in
staat. De zondebok is nog steeds Israël.
Nieuwe nederzettingen in Jeruzalem, ver
traging van het vredesproces en confron
taties tussen Israëliërs en Palestijnen zijn
hiervoor een juiste voedingsbodem. De
VS en de EU moeten duidelijk maken dat
men serieus een alomvattende vrede wil
realiseren. Eenzijdige druk op Israël is
niet de juiste manier.
Politieke druk om de Israëlische regering
ervan te overtuigen om een meer flexibele
houding aan te nemen is uitstekend, als er
tegelijkertijd ook maar meer druk wordt
uitgeoefend op de Palestijnen. Niet alleen
Israël maakt fouten, ook de PNA moet ge
dwongen worden om haar nationalisti
sche ideeën te relativeren, haar opzwe
pende retoriek en dreigememen te verge
ten en een meer open overlegstructuur te
scheppen met Israël.
Cyril Widdershoven is Midden-Oosten-deskundige
Door R. Willemsen
TERWIJL de onrust in Albanië voortduurt, blijkt het
wederom moeilijk voor Europa een gepast antwoord
te vinden op de ontstane crisis. Te laat hebben de ver
schillende Europese organisaties onderkend dat de
protesten rond het faillissement van de piramide
fondsen niet alleen gericht zijn tegen de organisato
ren van deze fondsen, maar veel meer een protest zijn
tegen de schrikbarend toegenomen rechteloosheid
van burgers en de afbraak van democratische kana
len om ongenoegen te uiten.
Het is president Berisha en de recentelijk afgetreden
regering van Meksi in de afgelopen twee jaar gelukt
om alle vertrouwen en respect van de burgers te ver
liezen. Het faillissement van de piramidefondsen
heeft het faillissement van Berisha en zijn regering
dan ook genadeloos blootgelegd.
Als één van de laatste in Europa lijkt minister Van
Mierlo nog heil te zien in samenwerking met deze
uitgerangeerde regeringsleider. In de ogen van vele
Albanezen is president Berisha de personificatie van
de crisis waarin het land terecht is gekomen en daar
door is zijn vertrek een voorwaarde om te komen tot
een stabilisatie van de situatie.
Reeds twee maanden geleden bestond er in Zuid-Al-
banië een zekere concensus omtrent een mogelijke
oplossing voor de crisis: aftreden van de president en
de regering en de vorming van een niet politiek ge
bonden zakenkabinet. Dit kabinet zou helderheid
kunnen geven over de verdwenen gelden van de pira
midefondsen en voorbereidingen kunnen treffen voor
nieuwe en eerlijke verkiezingen. Het manco van de
door veel politici voorgestelde politieke dialoog met
de huidige politieke partijen is namelijk dat niemand
weet, door de grote fraude tijdens de laatste verkie
zingen, wie welke achterban vertegenwoordigt.
Zo leeft er bij de mensen in het zuiden van Albanië
het gevoel dat geen enkele van de huidige politieke
partijen hun belangen behartigt. Een zogenaamde
politieke oplossing, zoals voorgesteld door westerse
politici, zou wel eens een academische exercitie kun
nen zijn zonder enige praktische relevantie!
Wat kan Europa dan wel doen?
Gezien de huidige anarchistische toestanden in Al
banië is het te verwachten dat essentiële levensmid
delen voor de gemiddelde burger over enkele dagen
niet meer te krijgen zullen zijn. Daarnaast lopen
voorzieningen als drinkwater, elektriciteit, medische
zorg en telecommunicatie direct gevaar. Het is dan
ook zaak dat de wereldgemeenschap zo snel mogelijk
noodhulp aan Zuid-Albanië levert, zodat de recht
geaarde burger niet naar wapens hoeft te grijpen om
in zijn elementaire levensbehoeften te voorzien.
Op dit moment zien de volksopstandelingen in Zuid-
Albanië zich als bevrijders van een ondemocratisch
en corrupt regime. Wanneer Europa een positief sig
naal aan Zuid-Albanië afgeeft door met nood- cq.
humanitaire hulp te starten, kan hopelijk vookomen
worden dat anarchistische en criminele elementen
verder de overhand krijgen. De signalen die Europa
tot nu toe heeft afgegeven - grenzen sluiten, militaire
paraatheid verhogen, aanvankelijk vluchtelingen te
rugsturen en de dialoog zoeken met een in alle op
zichten failliet politiek leider - dragen alleen maar
bij tot verslechtering van de situatie in Zuid-Albanië.
Het is belangrijk om te realiseren dat een groot deel
van de bevolking in Zuid-Albanië niet gelukkig is
met de huidige anarchistische situatie. Het is de uit
daging om deze grote bevolkingsgroep te betrekken
bij het stabiliseren van de situatie in het zuiden van
Albanië. De humanitaire hulp kan zonodig be
schermd worden door een internationale politie
macht en die kan versterkt worden met lokale co-
mité's en groeperingen. Aangezien Zuid-Albanië aan
Griekenland grenst, een EU-land, moet het mogelijk
zijn deze hulp relatief eenvoudig en snel te organise
ren.
Natuurlijk bestaat Albanië uit meer dan het zuiden
alleen. Zodra door het vertrek van Berisha er enige
politieke rust ontstaat, kan ook in andere delen van
Albanië met noodhulp begonnen worden. Gezien de
slechte ervaringen die Albanese burgers met hun po
litieke leiders hebben, is voor de nabije toekomst een
niet-politiek gebonden, maar wel door een afvaardi
ging van verschillende groeperingen gecontroleerd
zakenkabinet de meest optimale oplossing. Dit kabi
net zou desnoods door - door de VN aangestelde -
specialisten geadviseerd kunnen worden. Een van de
hoofdtaken van dit kabinet zal het voorbereiden van
vrije en eerlijke verkiezingen zijn, iets dat in de hui
dige situatie wel een jaar kan vergen. Pas dan kan de
democratie in Albanië, na een aantal valse starts, pas
echt uit de startblokken.
R. Willemsen uit Raamsdonk is ontwikkelingsmedewerker in Albanië H. Willemsen.
Door Jan de Wit
FOTO DE STEM/JOHAN VAN GURP
DAT ook Jan met de Pet recht
op de wet moest hebben, was
dertig jaar geleden een aanspre
kende nieuwe gedachte. De ont
dekking van 'de leemte in de
rechtshulp' bracht in die tijd de
nodige beroering teweeg, en
bleef niet zonder gevolgen. Dat
het gat tussen gelijk hebben en
gelijk krijgen werd 'ontdekt',
had meerdere oorzaken.
Ten eerste was er de opkomst
van de verzorgingsstaat, die
volgde op de periode van we
deropbouw, en van hard wer
ken en mond houden. De nieu
we verzorgingsstaat gaf mensen
steeds meer rechten, maar zon
der ingang om die aanspraken
ook daadwerkelijk te realiseren,
kwam je niet ver. Daarnaast
groeide de verontwaardiging bij
juridische studenten, weten
schappers, vakbonden en poli
tieke partijen over de ongelijk
heid tussen de mensen in de
nieuwe welvaartsstaat. Onge
lijkheid in de positie van werk
nemers ten opzichte van werk
gevers, huurders ten opzichte
van verhuurders en uitkerings-
gerechtigheden en buitenlandse
werknemers ten opzichte van de
bureaucratische overheid. Dat
leidde tot een roep om nieuwe
rechten.
Het besef groeide dat de idealen
van het recht, zoals rechtvaar
digheid en gelijkheid, te vaak
slechts theorie waren en in
schril contrast stonden met de
dagelijkse praktijk. En - last
but not least - er was de ongelij
ke toegankelijkheid van de
rechtshulp. Een grote groep
mensen kon als gevolg van de
hoge advocaatkosten haar recht
niet halen. Deze financiële bar
rière werd maar zeer ten dele
weggenomen door de Wet
Rechtsbijstand On- en Minver
mogenden. Bovendien was er
een sociale drempel, veroor
zaakt door het verschil in milieu
en status tussen rechtshulpzoe-
kende en rechtshulpverlener.
Het protest tegen de leemte in
de rechtshulp leidde tot storm
achtige groei van rechtswinkels
en daaropvolgend de bureau's
voor rechtshulp en advocaten-
collectieven. De rechtshulp
werd meer en meer de zorg en
verantwoordelijkheid van de
overheid. De door de overheid
gefinancierde rechtshulp gaf
aan een grote groep mensen be
tere mogelijkheden om voor
hun rechten op te komen. Bo
vendien werd op veel terreinen
wetgeving aangepast en meer
dan voorheen gericht op be
scherming van de zwakkere
partij.
Lang duurde dat helaas niet. Al
begin jaren tachtig begonnen
allerlei bezuinigingen, die leid
den tot afbraak van eerder ver
worven rechten van grote delen
van de bevolking. Illustratief is
de vermindering van sociale
rechten. Sociale voorzieningen
en het sociale zekerheidsstelsel
waarop mensen sinds eind jaren
zestig aanspraak konden ma
ken, werden soms shockerend
snel afgebroken.
De bezuinigingen leidden niet
alleen tot minder rechten, maar
ook minder recht op gefinan
cierde rechtshulp. Per 1 januari
1994 werden de inkomensgren
zen drastisch verlaagd en de ei
gen bijdragen fors verhoogd.
Alleenstaanden met een inko
men boven de 2195 gulden netto
en partners met een gezamen
lijk inkomen hoger dan 3140
gulden komen daardoor niet
meer in aanmerking voor gefi-
Van onze verslaggever
Breda - Kappers zijn slechte
ondernemers en de branche is
financieel ongezond. Dit
blijkt uit een onderzoek van
het Economische Instituut
voor het Midden- en Kleinbe
drijf in opdracht van onder
nemersvereniging ANKO en
de vakbond.
De kappers zijn het met de con
clusies eens. Eén van adviezen
aan hen: verhoog de prijzen.
Maar daar zijn ze het niet mee
Terwijl de televisie begonnen is aan een serie
over pro deo-advocaten, is gratis rechtshulp al
weer geschiedenis. We zien een nieuwe sociale
tweedeling in de rechtshulp ontstaan tussen
mensen die dure advocaten kunnen betalen en
grote groepen die onrecht lijdelijk moeten aan
vaarden.
eens.
In Nederland zijn momenteel
12.000 kapperszaken. Daarvan
doen de grote trendy salons, die
zowel mannen als vrouwen kap
pen, het redelijk goed. Zij hebben
een flinke omzet, die ook nog
groeit.
De gespecialiseerde dameskap
pers (30 procent van het totaal)
da
D<f
kl|
on
kafl
wi
c
dei
hel
de
en
he
neil
del
me,
ecf|
Hil
Zu
'eei
bee
natj
nancierde rechtsbijstand, maar
moeten de advocaat geheel zei!
betalen.
Dat heeft ingrijpende gevolgen.
Een voorbeeld: een ontslagzaak I
kost in dat geval al gauw zo'n
paar duizend gulden. Een 'g
tis advocaat' bestaat niet meer
Ook de mensen die nog wel val
len onder de gefinancierde
rechtshulp, krijgen te maker
met een hoge eigen bijdrage,
kan oplopen tot 96
Daarnaast worden ook de
fierechten steeds hoger. Zo
wordt bijvoorbeeld in een
schil rond de huursubsidie i
griffierecht van 200 gulden op-1
gelegd, waarbij er geen moge-1
lijkheid is tot verlaging.
De gevolgen van deze ingrepen I
laten zich raden. Kwam onder
de oude wet nog tweederde van
de bevolking in aanmerking
voor gefinancierde rechtsbij
stand, uit een recente tussenre-
portage vdn het onderzoekscen
trum van het ministerie van I
Justitie blijkt dat dit percentage
inmiddels is gekelderd tot nog
maar 43 procent. Het aantal za
ken waarin beroep op gefinan
cierde rechtshulp wordt ge-I
daan, is met 39 procent gedaald
Daarbij moet niet vergeten wor-1
den dat veel mensen, ondanks
de hoge kosten, toch genood
zaakt zijn rechtsbijstand te vra
gen, eenvoudigweg omdat het-j
erbij-laten-zitten nog veel ern
stiger consequenties heeft. Wat I
dat betreft geven de percenta-1
ges zelfs nog een te optimistisch I
beeld. Bijvoorbeeld: een werk-j
nemer die ontslagen wordt, is
meer nog dan voorheen genood-
zaakt met behulp van een advo-1
caat tegen zijn werkgever
procedure aan te spannen, om-1
dat hij anders zijn volle
WW-uitkering dreigt mis telo-l
pen. Staatssecretaris Schmitil
van Justitie is tot nu toe nauwe-1
lijks bereid geweest de gefinan-1
cierde rechtsbijstand in ere te
herstellen. Zij wacht al
tijd op de eindconclusie van eetI
onderzoek naar de gevolgen vat I
de wet. Deze hele evaluatie isj
gericht op de hoop dat uit 4
onderzoek zal blijken dat vee
mensen hun toevlucht im#|
dels zullen hebben gezocht bil
een rechtsbijstandverzekeriifj
of de vakbond.
Dat het kabinet mensen
wijst naar de private verzeke-1
ring en dus naar de vrije mark' I
past weliswaar in het gel»l
marktdenken, maar misketj
dat door veel mensen een verze I
kering niet kan worden betaaM I
Het miskent bovendien dat ^1
overheid op grond van t!|
Grondwet en het Europees Veï-1
drag voor de Rechten vaIj J
Mens de taak heeft de
toegankelijkheid tot de recti's-B
bijstand te waarborgen. T
Door deze weigerachtig!1® I
van de staatssecretaris woij
het een grote groep mens®. I
meer dan drie jaar feitelijk
mogelijk gemaakt hun reu® II
zoeken. Deze mensen zien et.1
steeds groter gat gapen tus
gelijk hebben en gelijk M
en merken in de praktijk i
toenemende tweedeling
recht.
Een regering die dat toestas
dat zelfs bevordert door reen
af te breken en de gefinanC1fl,™
rechtshulp in te krimpen
delt in strijd met het uitg*l
punt dat in dit land iederee7.1
lijk is voor de wet, en or
graaft daarmee één van de
Iers waarop een fatsoenhj e
menleving rust.
Jan de Wit is lid van de Eerste Kamer
de Socialistische Partij
1 Van onze verslaggever
Amsterdam - Het netto-resultaat va
Beheer (KBB) is in het afgelopen bo
met 36,9 miljoen gedaald tot 61,
eigenaar is van warenhuizen als de
de winst per aandeel met 37 procent
KBB schrijft de slechte resulta
ten toe aan het inkoopbeleid van
kledingdochter M&S Mode.
De omzet steeg met 1,7 procent
tot 5,97 miljard; gecorrigeerd
voor de verkoop van Hubo en
Bruna was de groei 8,8 procent.
Op grond van de goede resultaten
van de grote warenhuizen en de
sterke solvabiliteit meent KBB
I toch een dividend te kunnen uit-
keren van 3 gulden, 'slechts' 11
procent lager dan in het vooraf
gaande jaar.
Winstval
Topman Th. Henselijn noemde
het totale bedrijfsresultaat giste
ren tijdens de presentatie van de
jaarcijfers in Amsterdam 'uiter
mate teleurstellend'. Hij haastte
zich erbij te zeggen dat de winst
val werd veroorzaakt 'door één
probleem bij één onderdeel van
het concern'. Hij doelde hiermee
op M&S Mode, dat in 1996 een
verlies boekte van circa 50 mil
joen.
Henselijn gaf toe dat de mode
keten al enkele jaren met matige
resultaten kampt. „De verliezen
werden in het jaar ervoor nog op
gevangen door de overige werk
maatschappijen, in 1996 was het
verlies hiervoor te groot," zei hij.
»ilet informatiesysteem voor de
Mkoop bij M&S Mode reageerde
te traag op schommelingen in de
markt. Toen de optimistische
Prognose van 25 procent omzet-
p'oei m de praktijk circa 12 pro-
cent lager uitviel, kon de bestel- i
ng niet meer worden aangepast, i
de grote voorraden weg te
werken, moesten we de kleding i
heN^fi? Sterk afPrijzen. Dit 1
leidmiljoenenverlies ge-
«tPwbleenizouindehandzijn c
gewerkt door slechte interne e
Door Willem Reijn
Rotterdam - Shell heeft de
oonden aardig in het nauw
S bracht. Een redelijk loon-
aanbod en een cosmetisch
atv-voorstel maakt het de
oonden lastig om de barrica-
wow°P gaan voor korter
Sen m°P vele plaat-
sen elders lijkt ook bij Shell
wert i voor een 36-urige
werkweek te verzanden.
geeCAntdag van de altiid lasti"
troeho prekinSen biihet Pe"
derdat °ncern heeft don"
sultiaf Seen onderhandelingsre-
moetl, oPgeieverd. De CAO
PernitI Jerknemers bij Shell
rif, n i Moerdijk.
bod d h eft de bonden een eind-
ziet- 3311 da* er a^s v°lgt uit-
k
