OCENTEN
orp
'Het is mengeling
van gêne en vermaak'
DE STEM
Ursul de Geer tussen vakantievierend Nederland Vormgever Benno
Holland Art Fair
met 70 galerieën
Zeeuws Meisje als computergestuurde heldin
rremsela overleden
Schetsen van Lennon
te zien in Amsterdam
ess-
werker m/v
Henry Rollins is een
muzikale krachtpatser
D1
2710
Volksschool West Brabant
uwkartonnages
Dure VPRO-serie geschikt voor de hele familie
ART 1997
ZIE RAG AZZI OP ACHTERPAGINA - D6
Gids
ZATERDAG 29 MAART 1997
ica van morgen.
rd)
MUNICATIE
voor:
rchologie
n. Indische keuken
■inaamse keuken
naar Mw. M. v. Gaans
rniastraat 61
CB Roosendaal
6)165-55 19 03
Gorp Vouwkartonnages in Tilburg is
middelgroot modern grafisch bedrijf
tecialiseerd in het vervaardigen van
lakkingsdrukwerk.
zoeken op korte termijn een:
nedewerker die wij zoeken heeft tot
et verrichten van rneerkleuren
ontages en plaatvervaardiging voor
rllenoffset.
et bedienen van een step-en-repeat
achine.
et archiveren van montages en het op
ail houden van archiefbestanden,
et bewerken van digitale gegevens op
ple Macintosh apparatuur,
et onderhouden van contacten met de
hograaf.
ïidingseisen:
Is basis heeft hij/zij de opleiding
rafische MTS, GT gevolgd.
rrder verwachten wij van de
ndidaat dat hij/zij zelfstandig en
:uwkeurig kan werken en stress-
rstendig is.
:n u belangstelling heeft voor deze
ture gelieve uw schriftelijke sollicitatie
chten aan Mevr. E. van Gorp.
ruwkartonnages bv
>st 10 Postbus 4055
>urg 5004 JB Tilburg
i 32 35
Amsterdam (anp) - De vormgever, binnenhuisarchitect en voor
vechter van de homorechten Benno Pjemsela is donderdag
overleden. Dat heeft een goede vriend bevestigd. Premsela is 76
jaar geworden. Hij leed aan buikvlieskanker.
Ursul de Geer (51), gees
telijk vader van het ge
prezen en verguisde va
kantieprogramma 't Is
hier Fantasties. Sinds
kort ook écht vader. Van
Fleur. Vijftien jaar vol
leyballer in de eredivi
sie. Acteur, regisseur,
presentator, plus een
boek in de maak. „Ik
ben niet zo eenduidig.
Als iets lukt, is er wel
weer wat anders dat ik
ook leuk vind."
Door Anjavan den Akker
Zijn boek is nog lang niet
af. En met het tempo van
twee hoofdstukken in pak
weg vier jaar zal dat ook
nog wel even duren. Een
roman die zich afspeelt in
het adellijke milieu waar
Ursul de Geer vandaan
komt. Niet auto-biogra
fisch overigens. „Ik heb
nog het laatste restje feoda
lisme van voor de oorlog
meegemaakt. Daar is veel
over te vertellen."
„Een uitnodiging bijvoorbeeld
werd in de derde persoon gesteld.
'Meneer en mevrouw - laten we
zeggen Bicker Caarten - hebben
het genoegen jonkheer Ursul de
Geer uit te nodigen voor het
avondfeest, hetwelk zij zich voor
stellen te geven op die en die da
tum.' Als antwoord ging je van
tevoren je visitekaartje afgeven
en schreef je een briefje terug.
'Het zal voor Ursul de Geer een
eer en genoegen zijn gevolg te ge
ven aan de zo vriendelijke uitno
diging van de heer en me
vrouw...'"
„Ooit had een vriendje van me
geschreven: 'Het zal voor mij een
eer en genoegen zijn gebruik te
maken van de zo vriendelijke uit
nodiging...' Komt-ie op dat feest
je, hangt zijn briefje op de wc met
het onderschrift: 'Gebruik maken
doen wij van de wc.' Wij vonden
dat verschrikkelijk."
Nee, in zijn boek zal het hoofd
stuk premier De Geer niet wor
den aangesneden. Dirk de Geer,
de neef van zijn opa, de minister
president die in 1940 onder druk
van koningin Wilhelmina mee
ging naar Engeland, waarna hij
een oneervolle overeenkomst met
de Duitsers wilde sluiten.
Plat
„Er is geen moment dat ik aan
deze kwestie denk, tenzij iemand
haar weer oprakelt. Dat heeft
toch helemaal niks met mij te
maken? De geschiedenisleraar zei
vroeger altijd: 'Vind je het goed
dat ik dit onderwerp behandel?'
En dan zei ik: 'Ga je gang. Dan
vertel ik straks wel mijn verhaal,
als ik het er niet mee eens ben.
Bat vond hij prima. Ik herinner
me ook nog dat ik ooit voor de
PSP optrad in Den Haag met een
politiek cabaret en na afloop
mijn reiskosten moest declareren.
'De Geer... van die minister-pre
sident? vroegen ze. Het heeft to
taal geen zin hier nog lang over te
praten, want het zegt helemaal
niets over mij of mijn program-
Vader en moeder De Geer leven
Hij is vandaag al gecremeerd.
Dat de plechtigheid zo snel
plaatshad, was op eigen verzoek.
Premsela wilde zijn naaste vrien
den zo de kans geven in alle rust
afscheid te nemen.
Twee weken geleden gaf Premse
la nog een interview aan De
Volkskrant: „Ik zie doodgaan als
een avontuur. Binnenkort, of
weet-ik-veel wanneer, staan mij
dus allemaal onbekende dingen
te wachten. Dat is toch span
nend? Een stervensproces moet je
op dezelfde wijze waarop je hebt
geleefd. Positief." De joodse Ben
no Premsela overleefde de Twee
de Wereldoorlog door onder te
duiken. Doordat hij de jodenver
volging had overleefd, had hij na
de oorlog het gevoel dat niets
hem meer kon deren. Dat maakte
hem sterk als homo in een tijd dat
homoseksualiteit nog veroor
deeld werd. Hij trad toe tot het
jonge COC en zou uiteindelijk
voorzitter worden. In 1963 zette
hij samen met Jan Vonk zijn ei
gen ontwerpersbedrijf op. Hij
werd steeds belangrijker in de
kunstwereld. Beroemd werden
zijn zogenoemde Lotek-lamp in
een kubusvorm van ijzerdraad en
het katoenen lusjestapijt waar
mee de firma Van Besouw we
reldwijd succes oogstte.
Door Gerrit van den Hoven
Zijn eerste grote liefde was de beeldende kunst, maar die werd
door zijn tweede liefde volledig weggedrukt. Als John Lennon
bij een galerie vroeg of hij zijn tekeningen mocht exposeren
was het antwoord altijd: 'ja, maar dan willen we wel dat je gi
taar speelt en zingt bij de opening'. Waarop Lennon vriendelijk
bedankte.
Ursul de Geer: „Mensen die echt iets uit te huilen hebben, kunnen direct bij mij terecht. Ik zie er groot en sterk uit, maar ben in wezen een emotioneel mens." foto dijkstra
beiden nog. 't ls hier fantüsties,
waarin zoonlief vakantievierend
Nederland opzoekt, is niet hun
favoriete programma. „Meestal
vinden ze het erg plat. Mijn vroe
gere talkshow bij de NCRV von
den ze wel leuk."
,,'t Is hier fantasties blijft mijn
hoofdbaan, Showtime doe ik er
bij. Ze hebben mij weieens ge
zegd dat ik als een rare meneer
over die campings loop. Er zit een
licht ironische toon in mijn pro
gramma. Wellicht vormt die de
sleutel tot het succes."
„Het idee is uit totale verbijste
ring geboren. Ik werd ooit eens
aan tafel gevraagd bij een stelle
tje kickboksers en ik dacht: hier
had een camera bij moeten staan.
Natuurlijk verbaas ik me soms
over dingen. Zoals die misterver-
kiezingen laatst op de Canarische
Eilanden, waarbij mannen aller
lei buitengewoon seksueel getinte
spelletjes moesten doen. Dat gaat
m'n verstand te boven."
„Ik heb makkelijk praten. Ik doe
dingen die ik leuk vind. Maar als
je van 's ochtends vroeg tot 's
avonds laat vervelend werk moet
doen om een béétje te kunnen le
ven, maakt dat natuurlijk ver
schil. Die mensen kunnen einde
lijk eens van God los. Hoeven
geen ja en amen te zeggen tegen
hun baas. De meesten houden
niet van vreemd eten, dus wordt
het Broodje Amsterdam. Twee
weken schnitzel, erwtensoep en
gehaktballen. Andere vakantie
gangers gaan culturele dingen
bekijken. Die worden intellec
tueel heel erg geprikkeld en ko
men met prachtige foto's thuis.
Maar zij hebben niet zoveel gela
chen als het publiek in mijn pro
gramma. Sommigen zijn twaalf
dagen bezopen geweest en heb
ben zich helemaal suf gelachen."
„Ikzelf doe het soms bijna in mijn
broek. Het is een soort mengeling
van gêne en vermaak. Iets dat ik
niet ken uit mijn jeugd. Dit pro
gramma maakt het bouwpakket
compleet. De cirkel is rond."
„Ik ben lang een flierefluiter ge
weest. Zat na mijn studies econo
mie en andragologie, die ik niet
heb afgemaakt, bij het toneel.
Linkse gezelschappen. Deed van
alles. „Ik ben niet zo eenduidig.
Als iets lukt, is er wel weer wat
anders dat ik ook leuk vind."
Ommekeer
Rond mijn dertigste kwam de
ommekeer. Bij De Nieuwe Kome
die had ik het wel gezien en bo
vendien was mijn relatie naar de
klote. Ik wilde een tijdje weg.
Voor Cuba kreeg ik geen visum,
kennelijk was ik niet links ge
noeg. Ben vijf maanden in de VS
geweest en twee maanden in En
geland. Toen heb ik bedacht dat
ik terug moest naar mijn wortels.
Ik ontdekte dat ik liever naar
Brahms luister dan naar Stock-
hausen. Die linkse periode had
zich voornamelijk in mijn hoofd
afgespeeld."
„Ik heb nooit broodangst gehad.
Kan met heel weinig toe. Heb als
toneelspeler om de zoveel tijd in
de ww gelopen. Eerlijk gezegd, ik
ben een buitengewoon matig ac
teur. Regisseren is het enige dat
ik echt goed kan. Verder ben ik
heel goed in het omgaan met
mensen. Mensen die echt iets uit
te huilen hebben, kunnen direct
bij mij terecht. Ik zie er groot en
sterk uit, maar ben in wezen een
emotioneel mens. Er zijn veel te
veel vrouwen die mijn grote
schouders gebruikt hebben zon
der te weten dat ik zelf ook wei
eens mijn hoofd wilde neerleg
gen. Dat formele zit aan de bui
tenkant. Ik ben een aardige, maar
ook moeilijke man."
„Ik hoop dat mijn dochter later
zal zeggen dat ik haar veel aan
dacht heb gegeven. Emotionele
aandacht. Mijn eigen vader heeft
me voornamelijk intellectuele
aandacht geleverd. Hij was
kunstschilder, nam ons mee naar
tentoonstellingen. Vader kon
prachtig vertellen, maar zei heel
weinig over zichzelf. Het ging al
tijd over cultuur en de politiek.
Er kwam eens een vriendje langs.
Toen vroeg mijn vader aan dat
jongetje wat hij vond van het Va
ticaans Concilie. Hij meende dat
je dat als gymnasiast van dertien,
veertien moest weten. Nou, je be
grijpt dat vriendje dacht: hier
moet ik niet meer wezen."
Gehaktballen
„Mijn ouders rookten niet en
dronken niet. Er werd vroeger bij
ons thuis nooit een biertje of een
borrel geschonken. Toch maak
ten wij als kinderen veel lol.
Maar je kon niet zomaar door de
keuken naar binnen lopen. Als er
iemand kwam eten, moest je dat
van tevoren aankondigen. Ik ging
op zoek naar gezinnen waar wel
van alles kon. Kwam veel bij tan-
tje Sjaan en Ome Jaap, de ouders
van een volleybalvriendje. Ik heb
vijftien jaar in de eredivisie ge
speeld. Hij werkte als vertegen
woordiger in nietjes en nietma
chines. Het was 't gezelligste ge
zin dat ik me kon bedenken. Op
zondag kwam het biljart op tafel
en hij had duiven. Daar bouwden
we hokken voor. In de auto mee
naar een motorcross. En je kon
altijd blijven eten, dan werden de
gehaktballen verdeeld. Een to
taal ander leven. Toch vond ik
het altijd heel leuk om weer thuis
te komen. Ik hoop dat Fleur, mijn
dochtertje van één, dat later ook
heeft."
„Het ouderschap is voor mij het
ultieme mens-zijn. Bij vrouwen is
dat natuurlijk nog veel sterker.
Papa's zijn totaal anders dan ma
ma's."
„Ik leer heel veel van Fleur. Ik
kan uren naar haar kijken. Ik ben
51 en dus een oudere pa. Er zijn
hiervoor absoluut momenten ge
weest dat ik een kind wilde. Maar
op de eerste plaats hoort daar een
vrouw bij."
„Soms kijk ik met lichte jaloezie
naar al die vakantievierende jon
geren die nachten kunnen door
gaan, dat haal ik fysiek niet meer.
Zij hebben bovendien een heel le
ven voor zich en het verdriet nog
niet in hun tenen gevoeld. Of ik
dat weieens voel? Als ik de we
reld beschouw op mijn meest se
rieuze momenten kan ik erg ver
drietig worden. Over kwetsuren
die mensen elkaar kunnen toe
brengen, liefdes die verloren
gaan. Gelukkig biedt het leven
enorme mogelijkheden voor
troost."
Deze week opende in galerie Im
maculate Conceptions in Amster
dam een expositie met een kleine
honderd drukken van tekeningen
van de in 1980 in New York ver
moorde ex-Beatle.
De tentoonstelling is in nauwe
samenwerking met Lennons we
duwe Yoko Ono tot stand geko
men. Het is 28 jaar geleden dat
het toen net getrouwde echtpaar
zijn intrek nam in het Hilton Ho
tel in Amsterdam om daar in bed
een openbaar pleidooi te houden
voor de vrede. Het Amsterdamse
hotel speelt ook in op de tentoon
stelling door gedurende de expo
sitie de suite van Lennon en Ono
van toen voor een prijs van 750
gulden per nacht inclusief cham
pagne, bloemen en ontbijt te ver
huren.
Want John Lennon betekent ook
nu nog business. De prints zijn
gedrukt in een oplage van 300 en
zijn ook te koop. Wie wil, kan bij
de galerie een print kopen die
vervolgens in New York wordt
besteld. De prijzen variëren, de
goedkoopste druk kost 1000 gul
den, de duurste fl. 12.000.
John Lennon was een fanatiek te
kenaar en hij wilde ook graag er
kenning als beeldend kunstenaar.
Yoko Ono heeft op zich genomen
Johns werk aan de hele wereld te
laten zien. Ze selecteerde werk
uit de schetsboeken van Lennon
en kleurde een aantal tekeningen
zelf in. In 1986 verschenen de
eerste serie drukken. In Amster
dam zijn ook twee tekeningen te
zien die nog niet eerder waren te
zien. Power to the people uit 1978
verscheen eerder als ansichtkaart
bij de lp Some time in New York
(1972). A day in the life (1970) is
een cartoon-achtige tekening van
Lennon.
Lennon volgde aan het einde van
de jaren vijftig de kunstacademie
in Liverpool. In 1970 trok zijn
eerste expositie met beeldend
werk in Londen grote belangstel
ling. Vanwege een vermeend por
nografisch karakter werd een
deel van de tentoongestelde wer
ken door de politie in beslag ge
nomen.
In Amsterdam is een serie druk
ken te zien met afbeeldingen uit
zijn schetsboeken. Ook zijn er te
keningen uit Bag One, de serie
schetsen die hij voor Yoko maak
te bij het huwelijk en uit Karui-
zawa Series, tekeningen van Len
non in 1977 gemaakt in Japan.
Expositie 'John Lennon: The ballad of John
Yoko' in Immaculate Conceptions World
Art Gallery, Max Eeuweplein 45, Amster
dam, t/m 26 mei. Open di t/m zondag 12-18
Den Haag (anp) - Zeventig voornamelijk Nederlandse galeries
exposeren hun koopwaar tot en met dinsdag 1 april in het Con
gresgebouw in Den Haag. De bezoeker van de Holland Art Fair
krijgt in één klap een indruk van wat er op dit moment aan be
taalbare moderne kunst te koop is.
Voor minder dan 1000 gulden
kan al een schilderij worden ge
kocht, Devonshire Street van
Martin Grover bijvoorbeeld. De
kunst in het Congresgebouw is
niet echt de top, is waarschijnlijk
evenmin voor de eeuwigheid en is
niet grensverleggend. Leuke ver
rassingen zijn er wel, zoals de
schilderijen van de Russin Laris-
sa Naumova, het superrealis
tische werk van Ramon Lombar-
te en de genoeglijke dikke dames
in olieverf van Ada Breedveld.
De kunst op de Holland Art Fair
is vervaardigd tussen 1900 en nu.
Behalve de zeventig handelaren
exposeren zestien kunstenaars
hun eigen werk, onder wie Patty
Harpenau en Evert van Hemert.
Van onze rtv-redactie
Nederland in de nabije toe
komst: het land is één grote fi
le van autowrakken waarin
Mensen wonen en werken.
Geen plek is meer onbe
bouwd, er is geen boom of
grasspriet meer te bekennen.
Slechts de augurk, met de
Productie waarvan augurken-
baron August Horks de mach-
hgste man van het land is ge
worden, wil nog gedijen.
?en harteloze man in een harte-
°ze wereld is Horks. Hij dreigt
zijn dochter dreigt kwijt te raken,
3 !j verjaardag vergeet
omdat hij meer aandacht heeft
°or het megaproject waarvoor
hij de laatste windmolen van het
land wil laten wijken. Maar dan
vliegt daar ineens Zeeuws Meisje
door de lucht, om dochterlief uit
de klauwen van geboefte te red
den en vader nader tot haar te
brengen. Eind goed, al goed.
Titel
Zeeuws Meisje is de titel van de
zevendelige familieserie die van
af zondag in de programmering
van VPRO's Villa Achterwerk is
opgenomen. De jeugdtelevisie-
afdeling van die omroep had al
een en ander gepresteerd om trots
op te zijn. Met deze geheel uit ei
gen middelen geproduceerde dra
maproductie - de duurste in de
geschiedenis van de afdeling,
waarmee bewezen is dat Zeeuws
niet per se synoniem voor zuinig
is - laat de omroep andermaal
zien dat ze de jeugdige kijker se
rieus wenst te nemen en niet wil
bedelven onder nóg meer van de
grauwe, meest Amerikaanse mid
delmaat die op andere kindernet-
ten heerst.
Ouderwets escapisme, maar dan
computergestuurd, dat is Zeeuws
Meisje geworden. Het is alsof de
vliegende non in Batman's Got
ham City is terechtgekomen. In
een apocalyptisch decor, dat voor
een groot deel met computertech
nieken tot stand is gekomen,
wordt de eeuwige strijd tussen
goed en kwaad uitgevochten. En
in de eerste twee afleveringen,
die afgelopen week tijdens een
voorvertoning in Tuschinski in
Amsterdam waren te aanschou
wen, trok - goddank - goed aan
het langste eind. Tot opluchting
van de duizend met zelfgemaakte
oorijzers getooide basisscholie
ren die voor de première waren
uitgenodigd.
Oorijzers
Zeeuws meisje - een rol die actri
ce Roos Ouwehand op het lijf
lijkt geschreven - is Hollands
welvaren in de zure wereld die
Nederland in het scenario van
Robert Alberdingk Tijm is ge
worden. Met haar oorijzers vangt
ze signalen op van mensen in
nood, die terstond op haar bij
stand kunnen rekenen.
Een vette laag van hel en doem
ligt over het land dat in Zeeuws
Meisje is geschapen, onder de re
gie van de aan de Arnhemse Ho
geschool voor de Kunsten afge
studeerde Norbert ter Hall. Het
lijkt de voedingsbodem waarop
naar macht en materialisme hun
kerende megalomanen als Horks
bij uitstek kunnen gedijen. Maar
in de persoon van Zeeuws Meisje
flikkert in deze futuristische ver
sie van de Staat der Nederlanden
op gezette tijden een oud-Hol
landse waarde als nuchterheid
op, nét voldoende om de zaak niet
helemaal uit de klauwen te laten
lopen. Familiedrama van het be
tere soort, op zondagochtend.
Opstaan dus, of de video aan.
Serie 'Zeeuws meisje', zondag,
Nederland 3,10.30 uur
In stijl uitgedoste kinderen bij de presentatie van de tv-serie Zeeuws meisje'.
foto willem middelkoop
