DE STEM
'Bij Aj ax keep ik een stuk beter'
Edwin van der Sar
stilletjes naar
record-moyenne in Oranje
B1
Vanavond krijgt hij
waarschijnlijk niet meer
dan twee of drie terug-
speelballetjes. Toch
noemt doelman Edwin
van der Sar, van Ajax en
Oranje, wedstrijden als
die van Nederland tegen
San Marino belangrijk.
Al bekent de zestienvou
dige international uit
Noordwijk dat hij zich
vooral verheugt op de
'Hel van Bursa', komende
woensdag: Turkije - Ne
derland. „Die hectiek, ja,
soms geeft je dat zelfs
een exra kick," zegt de
koele keeper koel.
Jacobs Breda Electronics
je voordeligste winkel voor geluid, licht en communicatie
Zoekt U ook voor uw
GSM telefoon de
passende accessoires?
Nu extra voordelig!
nwhosstraat 14 Breda/Princenhage Tel. 076-
5212881
Sport
ZATERDAG 29 MAART 1997
zitten
Wat is het toch in godsnaam dat dat
voetbal zo onderscheidt van alle an
dere sporten? Ik, die er nooit veel
mee opgehad heb, probeer dat mijn
hele leven lang al te begrijpen, en ik
snap er desondanks steeds minder
van. Nu het wachten op de tweede
dode is, kan ik er met mijn verstand
helemaal niet meer bij. Die collega's
die aan dat spelletje vastgebakken
als het spek in een uitsmijter
mij wel eens als voetbalha
ter, maar dat is niet terecht. Bedenk
ik,'terwijl ik fronsend naar mijn, na
déze eerste vijftien regels minder
maagdelijke monitor zit te staren,
eens te meer vruchteloos met woor
den worstelend, op zoek naar een
mijzelf bevredigende analyse.
Zij denken intussen ongetwijfeld dat
die eerste dode voor mij aanleiding
is om weer eens lekker uit te halen.
'Laat maar, we weten nou onder
hand wel wat-ie van voetbal vindt',
zie je ze denken, maar waar zou ik
vandaag anders over moeten en
kunnen schrijven?
Wat bezielen vaders van kinderen
om met een paar honderd anderen
op zondag in een naargeestig wei
land naast een troosteloze snelweg
op elkaar in te gaan hakken? Waar
om doen mensen zoiets? Wat heeft
die zinloze idioterie met voetbal te
maken?
'Niets!Dat is wat nogal wat voorzit
ters inderhaast van de daken van
hun burchten roepen, de angst in
het hart voor de volgende keer dat
die hersenloze horden voor de poort
staan. Die litanie ken ik nou onder
handwei. Het is een refrein dat al ja
ren wordt opgedreund: ze kunnen
er niets aan doen, ze worden er
moedeloos van, en ze hebben om
die relschoppers niet gevraagd. Ver
der ligt het altijd allemaal aan
politiek en politie, die te slap
optreden, en die allerlei sig
nalen genegeerd hebben.
Van alles zal wel een beetje
waar zijn, en ik weet ook wel
dat het misschien maar een
procent is dat het voor de re
delijk normale rest verstiert.
Maar is die rest zo redelijk?
Die keren dat ik in een sta
dion geweest ben, heb ik al
tijd mijn oren en ogen goed
open gehouden, ledereen die
dat ook wel eens gedaan
heeft weef dat niet alleen op
die vermaledijde sides alle
fatsoensnormen twee maal
drie kwartier'l/erkracht wor
den. Complete eretribunes
vol volwassenen, en uitpui
lende business-units scande
ren schuimbekkend in woor
den van hooguit drie letters
ials de scheidsrechter een
I honderdste seconde te vroeg
of te laat op zijn fluit blaast.
Daar kan het voetbal natuur
lijk ook allemaal niets aan
doen, want dat kan niks doen aan
wat er rondom het veld gebeurt,
nietwaar? Dat is een redenerifig die
ik niet kan volgen. Wat ik voetbal
noem is een optelsom van veel meer
factoren dan waar nogal wat be
trokkenen uit het wereldje het bij
willen houden. De uitkomst van die
som der delen bevalt mij maar ma
tig, maar ben ik daarom een voet-
balhater? Ik vind het een aardig
spelletje, maar ik moet niets hebben
van al die smakeloze flauwekul er-
omheen.
laat dat wat zich voetbal noemt en
.roept dat het niets met hooligans
van doen wil hebben, eerst eens bij
zichzelf te rade gaan. De hooligans
van de toekomst lopen nu op de pu-
pillenvelden vrijwilligers uit te schel
den die niet op het juiste moment
fluit of vlag beroeren. In het week
einde ziet het aspirant-tuig zelf dat
er geen profspeler meer is die nog
een greintje respect voor een
scheidsrechter heeft. Ze zien zelf
i hoe hun idolen lijnrechters bij iedere
beslissing in woord en gebaar voor
ratte vis uitmaken zonder daarvoor
bestraft te worden en hoe ze elkaar
veel te vaak half dood schoppen
zonder dat er enige sanctie volgt.
Of, zoals bij Groningen-NAC, waar
die kaarten voor de verandering wel
getrokken worden, na afloop met
zijn allen lopen te zaniken dat het al
lemaal de schuld van die Jan Jurk
raet zijn fluit geweest is.
Worden de relschoppers niet hard
genoeg gestraft door politie en justi
tie? Misschien niet, maar daar lijkt
verandering in te komen, nu active
rende hooligans als leden van een
criminele bende beschouwd en be
handeld mogen gaan worden. Het
ijkt mij dat wat zich binnen de KN
VB met orde en tucht bezig houdt,
er nu ook niet aan ontkomt om
voortaan alle regels zo toe te laten
passen als ze bedoeld zijn. Vinger in
de richting van de scheidsrechter, en
dat hoeft niet eens de middelste te
zijn? Wegwezen, de rest van het sei
zoen. Een bond die zelf zijn regels
naleeft komt iets overtuigender over
als hij beweert dat politie en justitie
te slap optreden.
Léon Krijnen
Door Henri van der Steen
Keepers die reserve waren bij het Ne
derlands maar nooit, nog geen minuut
je speelden: Frans Körver van JVTW,
Nico van Zoghei van Go Ahead, Heinz
Stuy van Ajax. Anders dan bij veldspe-
lers worden doelmannen immers niet zo
snel gewisseld. Toch weet Edwin van
der Sar niet zo zeker of hij nog jaren in
Oranje staat...
Men is geneigd zoiets nuchterheid te
noemen. Van der Sar: „Een loopbaan
kan raar lopen, wie weet staat Ed de
Goey er straks ineens weer in. Goed,
niet ineens, maar het kan gebeuren. Hij
haalt weer een zeer hoog niveau." Hij
zelf natuurlijk ook.
Edwin van der Sar is de 42e keeper van
het Nederlands elftal in 91 jaar inter
land-voetbal; een doelman van Oranje
houdt het gemiddeld vier jaar vol. Een
enkeling blijft heel wat langer betrok
ken bij de nationale ploeg. Piet Kraak
werd zelfs over een periode van bijna
20 jaar geselecteerd: mei 1940 voor het
eerst, eind 1959 voor het laatst.
Kraak kwam overigens, mede door de
oorlog, 'slechts' tot 33 interlands. Gejus
van der Meulen haalde 54 caps, Piet
Schrijvers kwam nog altijd tot 46 inter
lands, ondanks blessures en pech tij
dens en rond de WK's van '74 en '78.
Tot hoever Edwin van der Sar zal rei
ken, blijft de vraag.
Ooit informeerde FC Den Bosch of de
bijna twee meter lange all-rounder niet
kon worden gehuurd; Van der Sar zat
zijn tijd toch maar te verdoen achter
Stanley Menzo. „Ik zag dat niet zitten,
FC Den Bosch, en ik geloof dat Ajax het
ook niet zag zitten. Het was net effe te
vroeg, ik had nog het geduld om op de
bank te zitten bij Ajax." Het was zijn
tweede seizoen ook pas in de wond're
wereld van het topvoetbal.
Sober
Enkele jaren later is hij de vaste eerste
man bij Ajax én het Nederlands elftal.
Van der Sar greep zijn kansen toen res
pectievelijk Menzo en De Goey even de
vorm verspeelden. De sobere Van der
Sar (26) staat inmiddels op zestien in
terlands. Hij zou de 73 van recordhou
Van der Sar (tweede van rechts) viert na de eenvoudige winst op België een feestje met zijn ploeggenoten.
der Hans van Breukelen dus kunnen
halen, in theorie. „En ik denk ook wel
dat ik over tien jaar nog speel. Dat zeg
ik nu terwijl je nog langer wilt doorspe
len naarmate je ouder wordt. Maar mis
schien dat ik er wel genoeg van heb als
ik 34 ben..."
ten het doelvlak getikt, reflex op de
doellijn, redding met de voet, safe naar
voorzet die anders zou zijn binnenge-
kopt...
Vier dagen na de heksenketel van Ma
drid moest hij op doel in het stadionne
tje van Waalwijk.
Een beetje verrassend is zijn medede
ling dat er een verschil zit tussen zijn
prestaties in Oranje en die bij Ajax. „Bij
Ajax keep ik beter. In het Nederlands
elftal heb ik m'n top nog niet bereikt.
Het verschil is niet groot, eigenlijk niet
eens te duiden. Het is een gevoel. Mis
schien dat je in een clubteam altijd be
ter speelt dan in een nationaal team.
Het is een kwestie van gewenning. Bij
Ajax spelen we zomaar zeventien wed
strijden in twee maanden. Die ervaring
neem je wel mee naar het Nederlands
elftal, maar het is andere ervaring."
Het is de ervaring van een thriller als in
het Vicente Calderon van Atletico Ma
drid waar Van der Sar de harten stal
van kenners en leken. Uitmuntend
keepte hij die avond. Strafschop ge
stopt, van richting veranderde vrije
trap (bijna a la de Engelse doelman
Gordon Banks op het WK van '70) bui
Vanavond wachten hem twee terug
speelballen tegen San Marino. „Het
gekke is dat al die wedstrijden belang
rijk zijn. De competitie is zo'n beetje
gelopen, maar je wilt toch zo hoog mo
gelijk eindigen, bovendien speel je voor
je premies. En dan moet je ook nog zor
gen fit en scherp te blijven, omdat er
andere wedstrijden aankomen, tegen
Juventus. Wat betreft het Nederlands
elftal vind ik het persoonlijk eigenlijk
een knappe prestatie van ons dat het
stadion vanavond vol zit. En die hec
tiek, ja, soms geeft je dat zelfs een exra
kick. Panathinaikos uit, vorige week
Atletico. Die Spanjaarden dachten echt
dat ze er al bijna waren na die 1-1 in
Amsterdam. Als je dan dat veld op
komt, met die schreeuwende massa,
dan krijg je iets extra's." Woensdag
krijgt hij die kick in 'de hel van Bursa',
waar Turkije wacht...
Edwin van der Sar verricht tijdens de training een redding.
Vanavond en woensdag speelt hij in
die prachtige groene trui die de keep
er van het Nederlands elftal draagt
sinds Nike sponsor is. Het is 'Engels
groen', de kleur groen zoals die hon
derden keren door doelmannen als Pe
ter Bonetti en Peter Shilton is gedra
gen. „Persoonlijk vind ik de trui van
Ajax mooier, die zit me althans lek
kerder. Maar die draag ik ook al vier,
vijf jaar. Die trui van Nike heb ik pas
een wedstrijd of vijf aan gehad. Ik heb
er ook wat aan laten veranderen.
Eerst was die trui glad, van polyester.
Ik wilde 'm in katoen. Bij Adidas geef
ik ook weieens een adviesje over hun
handschoen. Over de sluiting, of het
soort foam."
Hij zou niet weten hoe het is een wed
strijdje met blote handen te keepen.
Van der Sar was een jaar of zeven toen
hij keeper werd, in die tijd al waren de
ballen niet meer geheel van leer. Het
keepen is toch wel veranderd; ook de
doelman moet tegenwoordig kunnen
voetballen. Curieus was het wel woens
dag bij de eerste training van het Ne
derlands elftal bij de Arena keeper Van
der Sar te zien voetballen. Hiddink had
een partijspel bedacht met een grote
goal en twee kleine goaltjes. De Goey
verdedigde het grote doel, Van der Sar
moest meespelen.
„Af en toe is dat best leuk. En leerzaam.
Je leert openingen zien. Maar het be
langrijkste is misschien wel dat je
werkt aan je balbehandeling, die is
nogal belangrijk tegenwoordig voor een
keeper."
Van der Sar staat bekend als een van de
beste voetballers onder de keepers, zijn
foutjes onlangs tegen Roda JC ten spijt.
Twee keer verspeelde hij de bal, een
keer kostte dat een goal. „Het kan je al
tijd een keer gebeuren. Je moet er al
leen voor zorgen dat het op het goeie
moment gebeurt, niet vijf minuten voor
tijd bij een gelijke stand. Gelukkig
wonnen we alsnog met 3-1 van Roda.
Na de wedstrijd is er wel een dolletje
over gemaakt, verder niks."
NAC
In het stadion van FC Utrecht zou hij
na zijn slippertje mogelijk een vijandi
ge meute in de nek hebben gevoeld.
„Het liefst heb ik toch enige ruimte tus
sen goal en tribune. Zoals het bij NAC
in het oude stadion was, was het geen
pretje. Als je dan een bal ging halen bij
het reclamebord, wist je zeker dat je
meteen onder de rochels zat. Diekman
is weer te groot, ik zou het niet leuk
vinden als dat mijn thuisstadion was.
Iets ertussenin is ideaal." Zelf ging hij
als manneke nota bene naar het eerste
van Noordwijk kijken, vanachter het
doel van de tegenstander. Om de keeper
uit te joelen en nerveus te maken...
Hij is er zelf het type niet naar om erg
zenuwachtig te worden, al is de kwali
ficatie 'ijskonijn' ook bezijden de waar
heid. Hij werd bloednerveus toen hij in
dertijd hoorde dat Ajax belangstelling
had, hij was op van de zenuwen toen hij
Menzo voor het eerst moest vervangen.
Ooit zei hij: „Ik ben niet zo rustig. Dat
onderkoelde heb ik geaccentueerd."
Bij Ajax kijken ze dwars door hem
heen. Bobby Haarms, keeperstrainer
Frans Hoek, assistent Gerard van der
Lem, hoofdtrainer Louis van Gaal. De
laatste is een van de weinige coaches
met verstand van keepen. Zegt Van der
Sar. „Maar ja, nou heb ik Van Gaal na
tuurlijk wel heel erg hoog zitten. Hij
heeft mij min of meer ontdekt, ik heb
een uitstekende relatie met hem. Maar
hij heeft ook echt kijk op keepen, be
gint over foutjes, goals tegen. Als ik een
bal binnen krijg bij de eerste paal, wat
nooit mag, is Van Gaal de eerste om er
over te beginnen."
Bij het Nederlands elftal heeft hij te
maken met Guus Hiddink. Of niet? Van
der Sar: „Nauwelijks. Ik heb te maken
met Pim Doesburg, met hem werk ik
aan specifieke dingen. Hiddink höudt
wel contact over vaste momenten, pjoals
corners en vrije trappen. Maar bij het
Nederlands elftal ben je eigenlijk ook
steeds te kort om echt met elkaar te
werken."
Vanavond is dat waarschijnlijk geen
probleem. Twee opraapballen, daarmee
zal het werk voor Van der Sar er wel op
zitten. Hij heeft dan zeventien inter
lands, twaalf goals tegen, een moyenne
van 0,71. Precies het gemiddelde van
Hans van Breukelen en Jan Jongbloed,
de meest succesvolle Oranje-keepers
aller tijden...
TB'
Eerste keeper Van der Sar en
ning van het Nederlands elftal.
De Goey (rechts) tijdens de trai-
FOTO ANP