Turks drama
vermoedelijk
door aanslag
CDA 'regionaal'
verkiezingen in
F okker-doorstart
nu al in tijdnood
Het Muskeeen
Zeeuwen leven langer dan andere Nederlanders
de Stem
Massale
zelfmoord
sekte VS
JWWMIU
Lang zullen ze leven
il Class
voriete
kans op
In Haagse Schilderswijk
Paasweekeinde
met 200.000
toeristen
uit buitenland
Geen zuivel uit
Nederland
naar Rusland
Vergrijzing maakt van provincie Zeeland
het 'Florida van Nederland'
Bisschop Muskens voor een mand met Muske's. Naast hem bakker Van den Bos.
Door Paul de Schipper zeischap. En de mand met Is dat niet een mooie combina-
bróodjes die op tafel staat. De tie?"
trotse bakker Van den Bos uit We kauwen. Het smaakt nog
Roosendaal krijgt een klap op de ook, het Muske.
schouder. Hij heeft het Muske „Het was eigenlijk zomaar een
gebakken. idee," vertelt John Willems. „We
„Een broodje om te delen," zegt zochten naar materiaal, naar
bisschop Muskens, die de daad een thema voor de Dag van de
bij het woord voegt, een broodje Diakonie, die dit jaar samenvalt
van de paarse strik ontdoet, het met Sacramentsdag. We hebben
in tweeën trekt en de brokken een map met informatie en litur-
uit begint te delen: aan de bak- gie voor de pastores en voor de
ker, aan zijn perschef John Wil- parochies samengesteld en we
lems en aan de dames en heren hebben een recept gemaakt voor
Het bisdom Breda introduceer- van de media die voor de intro- een broodje. Het ondersteunt
de het Muske gisteren. Dit keer ductie van het Muske bijeen zijn het thema van de Dag van de
geen brood om te stelen, maar geroepen in het bisschoppelijk Diakonie. Dat thema is: brood
'een broodje om te delen'. hoofdkwartier. van verbondenheid."
Het eerste dat de bisschop doet „Maar," zegt hij, „laten we het Bisschop Muskens, die sinds zijn
als hij de vergaderzaal binnen- niet bij brood alleen houden. Dit opmerkingen over armoede
komt, is de gordijnen opentrek- is een symbool van geloven en sterk met brood geassocieerd
ken. Hij is een man die licht samenleven. Het delen van wordt, stelt dat diakonie, het
brengt. Dan monstert hij het ge- brood is het delen van je leven, kerkelijk hulpbetoon, op de
FOTO DE STEM/JOHAN VAN GURP
agenda van de parochies houden
'misschien nog wel moeilijker is
dan aandacht voor de armoede
vragen'. „Toch is diakonie een
noodzakelijke opdracht."
Een bisschop die zijn naam aan
een broodje leent: na het Panda
broodje, nu het Musfce-broodje.
Is hij niet bang dat de commer
cie met het idee aan de haal
gaat? Hij haalt de schouders op:
„Zou de commercie daar brood
in zien?"
Bakker Vos heeft zijn recept, dat
straks op kaartjes in de paro
chies wordt uitgedeeld, niet ge
patenteerd. Bisschop Muskens:
„Moet dat dan? Commercie, ach,
ik heb er geen moeite mee als
anderen dit brood gaan bak
ken."
Breda - Nederland heeft er
een nieuw broodje bij: het
Muske. Het is vernoemd naai
de Bredase bisschop M. Mus
kens, de man die vooral be
kend is geworden doordat hij
met opmerkingen over het
stelen van brood de armoede
in Nederland op de politieke
agenda heeft gezet.
RECEPT HET MUSKE OP PAGINA A3
zigingen voorbehouden.
SIEEHSMI17-13 HOLST.
137e JAARGANG
©MEN:
cottonfield
diesel
WOMAN marc O-POLO
eddy's jackets
ft WOMEN:
;£f) diesel donna
/CASUALS <7 marc 0' polo
more more
piibi ir
TELEFOON 0114-310000
thomas basics
3 KATERNEN
De Binnenkrant
Binnenland
Buitenland
Beurs
Economie
Sport
Zeeland
Gids
A2
A3/A4
A5
A6
A7
B1/B2
C1 t/m C4
D1
BTV-programma's D2
Surplus El t/m E4
Van onze verslaggever
Den Haag - De brand in de Haagse Schilderswijk waarbij
dinsdagnacht zes leden van een Turks gezin om het leven kwa
men, is vrijwel zeker aangestoken. De Haagse persofficier van
justitie Horstink-von Meyenfeldt heeft dat gisteren gezegd.
Politie en justitie hebben van
meet af aan rekening gehouden
met een aanslag. Vandaar dat on-
San Diego (rtr) - De politie heeft
woensdag 39 mensen dood aan
getroffen in een villa in Rancho
Santa Fe, even ten noorden van
de Californische stad San Diego.
De autoriteiten gaan uit van een
collectieve zelfmoordactie, de
grootste massa-zelfmoord van
deze eeuw in de Verenigde Sta
ten. De doden zijn voornamelijk
jonge blanke mannen en enkele
vrouwen. Volgens mensen die re
cent contact hadden met de
groep, gaat het om een sekte met
'banden met de bijbel'. De politie
vond geen sporen van geweld.
Vermoedelijk hebben de sektele
den vergif ingenomen en zijn zij
in een tijdsbestek van enkele da
gen op verschillende momenten
overleden.
I ZIE OOK BUITENLAND-A5:
Zelfmoordenaars geloven in reis met UFO
Terneuzen - Het Bureau voor
Toerisme Zeeland (BTZ) schat
dat zo'n 200.000 buitenlandse
toeristen het paasweekeinde
in deze provincie doorbren
gen. Dit aantal is vrijwel ge
lijk aan vorig jaar, aldus BTZ-
directeur ing. R. ter Heide gis
teren. Ruwweg herbergt Zee
land een kwart van het totaal
aantal buitenlandse toeristen
dat dezer dagen Nederland
kiest voor een korte vakantie.
Zoals gebruikelijk, zegt Ter
Heide, zijn het vooral Duit
sers. Er komennaar schatting
65.000 oosterburen naar Zee
land. Verder zijn er naast Bel
gen ook veel Franse en Engel
se gasten.
Ter Heide noemt het aantal
'een behoorlijke seizoenstart'.
„Pasen valt dit jaar vroeg en
het weer is nog frisjes." De
meeste vakantiegangers zit
ten in bungalows en apparte
menten, maar ook sommige
campings zitten vol.
middellijk een onderzoeksteam
werd samengesteld van dertig
mensen. Wie verantwoordelijk is
voor de daad en wat de motieven
zijn, is nog niet duidelijk.
Premier Kok is ernstig verontrust
over de brand. Hij wil dat er een
onderzoek 'tot op de bodem'
komt naar de oorzaak van de
brand. „De gedachte dat er spra
ke kan zijn van brandstichting
met etnische oogmerken is dra
matisch," aldus de premier.
Als wordt aangetoond dat het
gaat om brandstichting met ra
cistische motieven, 'is dat voor
Nederland een vrij nieuw ver
schijnsel en een ernstig signaal',
meent Kok. Hij wil in dat geval
zo snel mogelijk alle betrokken
instanties en organisaties mobili
seren om na te gaan hoe dit ver
schijnsel in de kiem kan worden
gesmoord.
De vader verklaarde gisteren dat
hij vlak voor het uitbreken van de
brand een harde knal heeft ge
hoord. Toen hij poolshoogte ging
nemen, bleek de voordeur open
en in brand te staan. Volgens de
Regionale Steunfunctie Allochto
nen in Den Haag hebben omstan
ders naderhand een jerrycan on
der de auto van de vader gevon
den. Kort voor de brand in de
Schilderswijk werden in Den
Haag het Cultureel Centrum
Azerbeidjan en een Turks-islami
tisch jongerencentrum bestookt
met molotov-cocktails. Diezelfde
nacht al arresteerde de politie
vijf verdachten. Volgens een poli
tiewoordvoerster hebben deze
verdachten echter niets van doen
met de brandstichting in het huis
van het Turkse gezin. „Die zaken
staan los van elkaar."
Vanmiddag om zes uur herden
ken de bewoners van de Schil
derswijk de slachtoffers van het
gezinsdrama met een 'stille
tocht'. Volgens de bewonersorga
nisatie, die het initiatief voor de
ze herdenking nam, wordt het
een 'tocht van verdriet en wan
hoop'. Gisteren werden er al hon
derden bossen bloemen bij het
huis van het Turkse gezin gelegd.
DE STEM
8 "710311M000218"
I I I I I
VRIJDAG 28 MAART 1997
LOS EXEMPLAAR: MAANDAG T/M VRIJDAG: 2,00 - ZATERDAG: 2,75
Ferdy Vierklau
vervanger
Stan Valckx
bij Oranje
Aantal Zeeuwse
alcoholisten
neemt toe
PAGINA
Grote
xtc-vangst
in Zeeland
PAGINA
PAGINA
Nederlandse
roem voor
Samson
en Gert
Nederland tikt i
in buitenland
1,3 miljard j
eitjes op de kop
PAGINA I
Rijswijk (anp) Nederlandse zui-J
velproducten kunnen voorlopig
riet naar Rusland, omdat Neder
land niet meer BSE-vrij is.
Rusland eist bij de import van zui
velproducten een certificaat dat
net land van herkomst BSE-vrij
is. In Nederland wordt dat ver
strekt door de Rijksdienst voor de
Keuring van Vee en Vlees. Sinds de
ontdekking van BSE gebeurt dat
riet meer. Aan de grens worden de
Nederlandse producten daarom
•ZIE OOK BINNENLAND-A3:
Handel luchtig over export-stop
Door Cees Maas
ZEEUWEN leven langer dan
andere Nederlanders, maar of
ze leuker leven, is de vraag. Ze
hebben namelijk gemiddeld
minder geld te besteden dan
die andere Nederlander, al is
het verschil heel klein en het
leven in de provincie is goed
koper dan bijvoorbeeld in de
Randstad.
Zeeland met zijn stranden is weer
wèl de kampioen van het meer
daagse toerisme. Per honderd in
woners overnachten er vier keer
zoveel gasten als in de rest van
Nederland. En met de banengroei
gaat het ook niet verkeerd: Zee
land zit 0,6 procent boven het
landelijk gemiddelde.
Zeeland ook, telt beduidend min
der geregistreerde misdrijven dan
het landelijk gemiddelde. Per
1000 inwoners ligt het landelijk
gemiddelde op 85,1; in Zeeland op
67,2.
Het zijn van die prikfeitjes. Van
die cijferstatistiekjes, een pro
centje meer dan gemiddeld, een
procentje minder dan gemiddeld.
Veel mensen houden van statis
tieken. Het gisteren gepresenteer
de derde deel van de Index 97 van
het Centraal Bureau voor de Sta
tistiek staat er weer vol mee. De
Index is ditmaal gewijd aan toe
risme en van Zeeland is een apart
profiel gemaakt.
Zeeuwen leven langer. Zeeland
heeft per honderd inwoners ruim
twintig procent meer senioren
dan Nederland. De vergrijzing
van de provincie is bekend, het
zijn er 28 procent meer oudere
mannen en 18 procent meer oude
re vrouwen dan landelijk.
Het aantal mannen van 85 jaar en
ouder per honderd inwoners ligt
in Zeeland maar liefst 70 procent
hoger dan in Nederland. Het aan
deel van vrouwen in deze catego
rie ligt een kwart boven het natio
naal niveau.
Per duizend inwoners ligt de
sterfte voor mannen en vrouwen
zo'n 80.000 slaapplaatsen be
schikbaar, verdeeld over 250 ac
commodaties.
In het meetjaar trok de provincie
bijna 900.000 toeristen, die er ge
middeld ruim vijf keer overnacht
ten. De gemeenten Domburg,
Oostburg en Westerschouwen zijn
samen goed voor de helft van het
meerdaagse toerisme.
Van iedere honderd overnachtin
gen komén er in Zeeland 39 op
heeft het gebied al eens de kwali
ficatie opgeleverd van het 'Flori
da van Nederland'.
Bij de 65- tot 74-jarigen is de
oververtegenwoordiging 15 pro
cent. Bij de 75- tot 84-jaren is de
oververtegenwoordiging 30 pro
cent en bij de 85-plussers zelfs 40
procent. Onder hen tellen we iets
meer mannen en ook iets meer ge
huwden dan landelijk.
De oververtegenwoordiging van
senioren is bij de Zeeuwse man
nen dan ook hoger dan bij de
vrouwen. Per honderd inwoners
in Zeeland 1,3, respectievelijk 0,9
personen lager dan in Nederland.
De cijfers lijken erop te wijzen
dat vooral mannen in Zeeland
langer leven dan andere Neder
landers, meldt het statistiekenbu
reau.
Over toerisme meldt het nieuwe
Zeelandprofiel ook van alles. Met
vijf miljoen overnachtingen van
gasten per jaar op een bevolking
van ruim 360.000 inwoners is
Zeeland de onbetwiste nummer 1
van het meerdaagse toerisme. De
provincie heeft voor de bezoekers
conto van buitenlandse gasten.
Duitsers nemen daarvan met 33
overnachtingen het leeuwendeel
voor hun rekening. Het gehalte
aan buitenlanders in Zeeland is
hoger dan in Nederland. Neder
land telt per 100 overnachtingen
32 buitenlanders, onder wie 17 uit
Duitsland.
In Zeeland is de camping met bij
na 60 procent van de overnach
tingen veruit favoriet. Ook bij de
Duitse gasten is de camping in
trek: meer dan de helft van de
Zeeuwse nachten brengen zij
PAGINA I
Fris weer
Na de onverwacht mooie lentedag van gisteren wordt het
vandaag even wennen. Er is veel bewolking, met kans op
buien. De wind is guur en vrij krachtig.
Door Arnold Mandemaker
Den Haag - Het CDA zet bij de verkiezingen van volgend jaar
niet alle kaarten op de nieuwe lijsttrekker De Hoop Scheffer.
De partij schuift per provincie 'regionaal bekende mensen'
naar voren als stemmentrekker. Voorkeursacties krijgen voor
taan alle ruimte. Dat zegt CD A-voorzitter Helgers.
„Wij willen zichtbaar maken dat
het CDA niet alleen bestaat uit
Haagse gezichten," aldus Helgers.
„Het CDA is ook de wethouder uit
de eigen gemeente, of de provin
ciebestuurder die om de hoek
woont. In een provincie als Bra
bant is veel meer behoefte aan een
persoonlijk getinte campagne met
eigen, herkenbare kandidaten. We
willen duidelijk maken dat er
maar één lokale partij in Neder
land is en dat is het CDA."
Het CDA moest tot nu toe niets
hebben van voorkeursacties. Die
houding wordt radicaal omge
gooid, zegt Helgers. „We kenden
de traditie dat iemand die met
voorkeurstemmen werd gekozen
afstand moest doen van z'n zetel.
We hielden vast aan de volgorde
van de lijst. Dat wordt nu afge
schaft. We gaan het voortaan niet
alleen honereren als iemand met
voorkeur is gekozen, we gaan per
soonlijke voorkeunsacties zelfs
stimuleren." Wie een voorkeurs
actie wil voeren, krijgt van het
CDA een budget om dat te doen.
Op de CDA-kandidatenlijst voor
de verkiezingen van 1998 zullen
veel nieuwe namen op verkiesbare
plaatsen prijken, aldus Helgers.
Bij de verkiezingen van 1994 is het
met de voorgenomen vernieuwing
helemaal fout gelopen, erkent hij.
De nieuwelingen stonden vrijwel
allemaal onderaan de lijst, in de
veronderstelling dat minstens
vijftig CDA'ers in de Kamer te
recht zouden komen. Dat bleken
er slechts 34 te zijn. De huidige
fractie bestaat dan ook overwe
gend uit oud-gedienden.
„We moeten de fractie volgend
jaar vanaf de top vernieuwen en
niet meer vanaf de staart," zegt
Helgers. Hij wil daarom bij de eer
ste vijf plaatsen ten minste twee
nieuwelingen.
ZIE OOK BINNENLAND-A4:
Nieuwe CDA-leider houdt kruit droog
Door Willem Reijn
Amsterdam - De doorstart van Fokker wordt, ondanks de eer
dere 'doorbraak' bij de Nederlandse partijen, steeds onwaar
schijnlijker. Sinds het akkoord tussen de curatoren, Deleye,
Staat en Stork is geen substantiële vooruitgang meer geboekt.
Vóór de cruciale datum van 1 mei kan er nagenoeg onmogelijk
nog een akkoord met het Maleisische staatsconcem Kazanah
worden bereikt.
Kazanah en de Maleisische over
heid hebben nog steeds niet inge
stemd met het Memorandum of
Understanding (MoU) van de Ne
derlandse partijen. Volgens een
direct betrokken toponderhan
delaar is er zelfs nog niet echt
onderhandeld.
Het voorliggende schema van 13
maart voorzag in een Maleisisch-
Nederlands akkoord op hoofdlij
nen binnen twee weken. Dat tijd
schema is niet gehaald. Sterker
nog, de ingewijde heeft met ver
bazing aangezien hoe weinig er
de afgelopen veertien dagen aan
activiteiten is ontwikkeld om de
boel op de rails te zetten.
Berichten uit Kuala Lumpur als
zou een MoU een kwestie van de
tails zijn, doet de onderhande
laar af als 'volslagen los van de
realiteit'. „Want dan zul je het
toch eerst op hoofdlijnen met el
kaar eens moeten zijn. De Malei-
siërs hebben het Nederlandse ak
koord nog niet verteerd. Het is
ook moeilijk voor hen om een
plaats te vinden binnen een MoU
dat eerst door anderen is over
eengekomen," aldus de bron.
„Zij hebben andere ideeën over
de samenwerking dan in dat
MoU is neergelegd."
Een Maleisische delegatie is
woensdag in Nederland aange
komen en bezoekt dezer dagen de
Fokker-bedrijven. Een topdele-
gatie is het volgens de onderhan
delaar niet. „Dit is meer een ken
nismakingsbezoek.
Het essentiële boekenonderzoek,
een zogeheten due dilligence, is
vooralsnog niet aan de orde. Dan
zou eerst het MoU op tafel moe
ten liggen.
„De Maleisiërs hebben eerder ge
steld dat zij zes tot acht weken
nodig hebben voor dat onder
zoek. Die tijd is er niet meer.
Misschien is het niet helemaal
onmogelijk om eruit te komen,
maar het wordt zo wel heel erg
moeilijk."
VERVOLG OP ECONOMIE-A7:
'Stork werkt voor het laatst mee'
door in tent of caravan. Even te
rug nog naar de ouderen. Ze heb
ben de mooiste plekken van Zee
land gevonden. De hoogste per
centages vinden we namelijk
langs de Noordzee. Westerschou
wen telt 24 procent ouderen,
Sluis-Aardenburg 22 procent, en
Domburg plus Oostburg zitten op
21 procent.
Het statistiekenbureau noemt het
opvallend dat dit rijtje de meest
toeristische gemeenten omvat.
Alleen de gemeente Arnemuiden
met 9 procent ouderen en de ge
meente Mariekerke met 10 pro
cent liggen onder het landelijk
cijfer van 13 procent.
Nog wat losse feitjes. Het be
steedbaar inkomen van de
Zeeuwen ligt licht onder het lan
delijk gemiddelde. Een Nederlan
der heeft gemiddeld 19.200 gul
den te besteden, een Zeeuw
19.000 gulden. Het aantal uitke
ringen en de hoeveelheid fosfaat
in dierlijke mest zijn er het laagst
van alle provincies.
Ook scoort de provincie laag op
bevolkingsdichtheid, gerealiseer
de nieuwbouw, de waarde van
nieuwe hypotheken op woonhui
zen en het percentage stemmen op
de huidige coalitiepartijen.
De Stem houdt u op de hoogte van het nieuws uit stad en
streek, binnen- en buitenland en van al het andere dat zich
afspeelt in de wijde wereld van sport, economie, kunst en
cultuur. Daarom neemt u een abonnement op De Stem.
Uw abonnementskeuze is:
een proefabonnement van 6 weken voor 31,-
of een abonnement waarbij u De Stem de eerste 2 weken gratis ontvangt
Per maand d.m.v. automatische afschrijving32,50'
Per kwartaal d.m.v, automatische afschrijving93,50*
Per kwartaal d.m.v. acceptgiro97,50
U kiest voor automatisch betalen en ontvangt een Parkerpen
Naam;
Adres:
Postcode:Plaats:
Telefoon:Bank/Gironr:
Handtekening:...
Stuur deze bon in een open envelop zonder postzegel naar;
Dagblad De Stem, Afdeling Lezerscontact,
Antwoordnummer 112, 4800 VB Breda
i m m m m
dagblad voor zuidwest-nederland
