Alles kan, zolang je maar cool bent
DE STEM
ZEELAND
C4
De huidige jongerencultuur is een caleidoscoop van stromingen en substromingen
Éi AWZV
WESTDORPE
ardenwoning aan de Witte Leeuw
slaapkamers, direct beschikbaar
rprijs £L_5fi3u2fi per maand
PHILIPPINE
nswoning aan de Burp.van Hoe.kstraat
i slaapkamers, direct beschikbaar
jrprijs fl- 75 7-52 per maand
OOSTBURG
nswoningen aan de Orion en de Skius
ers, beschikbaar per 01/04/97 en 01/05/97
irprijs fl- figü.49 per maand
BRESKENS
«(gezinswoningen in Chiste.lke.rke
imers, direct beschikbaar en na 01/05/97
srijs v.a. fl- 7BS.22 per maand
IJZENDIJKE
woning aan de Kleine lonkvrnuu/estraat
apkamers, beschikbaar na 01/04/97
urprijs fl- 7fi8.91 per maand
SCHOONDIJKE
inswoning aan de a. instndestraat
lapkamers, beschikbaar na 01/04/97
urprijs fl- 793.66 per maand
Wilt u meer weten
één van bovenvermelde woningen
gen, neem dan telefonisch contact
op met de AWZV.
aagt u naar mevrouw Boeye.
De AWZV heeft iedere maand
opnieuw een ruim aanbod aan
comfortabele woningen in een
betaalbare prijsklasse.
voor iedere nieuwe huurder...
de eerste week gratis wonen!
Woningstichting Zeeuwsch-Vloanderen
1, Postbus 128, 4510 AC Breskens
0117-382840 Fax 0117-383285
TÓP IN COMFORTABEL WONEN
Door Bas Timmers
zaterdagavond in jongerencentrum Ka-
lashnikov in Terneuzen. Zo'n tweehonderd
verzamelen zich voor een optreden
de punkband Catweazle. Maar wie
slechts punkers verwacht, komt bedrogen
•it. Hier en daar lopen wel mensen rond in T-
tts van punkbands als De Heideroosjes of
Dead Kennedy's, maar het overgrote deel van
'e bezoekers is van verschillend pluimage.
Hoewel de kleur zwart de boventoon voert en
Winschoenen en wijde broeken het meest
'Mkomen, is niemand hetzelfde. De een
doet zijn haar in vlechtjes, de ander heeft een
bijna kale kop. De een draagt baggy trousers,
do ander loopt in een trainingsbroek van
Adidas rond. Alles kan, zolang je maar cool
11 vooral jezelf bent.
zijn tegenwoordig zoveel verschillende
•ijlen dat zelfs 'normaal' een stijl is gewor-
®n. Elke stijl heeft zijn eigen kenmerk. Zo
«ben de skaters hun sport, straight-edgers
un gedachtengoed en gabbers hun muziek
®t elkaar gemeen. Verder trekken de ver
schillende groepen veel met elkaar op, tole-
®>tie staat bij velen hoog in het vaandel.
Pure fun
.-•-beweging staat bekend als een van
®e tolerantste scenes. De sport, die in de ja-
tachtig ontstond toen Californische surf-
s een rolschaats ombouwden tot een ska-
°ard, heeft het laatste jaar veel aan popu-
•nteit gewonnen door de komst van inline
skates,
paters worden vaak geassocieerd met wijde
toeken en punkmuziek. Volgens Fausto Co-
(18) uit Hoek is dat onzin. „Je bent ska-
!tals je skate. Het is wel zo dat je, als je aan
•sport doet, niet om de mode heen kunt. De
s ate-beweging is steeds op zoek naar iets
anders."
B Saman (eveneens 18) uit Sas van Gent
baar een goed voorbeeld van. Jarenlang
TOd hij op een board, maar die tijd is voor-
«Het is tof vanwege de snelheid en de ac-
':e-Skaten is puur om de fun. Maar als je ou-
wordt, heb je meer angst om stunts uit te
w. En ik vind de scene niet echt leuk
ho'a '''e8enwoorc'ig ben ik homeboy, wat in-
U(>t dat ik probeer er zo duur en patserig
uit te zien.»
u ®U2tkale voorkeur van skaters is heel
j - Jasper: „Punk is natuurlijk wel popu-
u' °ncler skaters. Maar zelf houd ik bijvoor-
va t °°'t van biphop en jungle. Zo luister ik
ak naar acts als Underworld en The Che
mical Brothers."
austo luistert af en toe ook naar gabber,
ieiT nf' scene lijkt hij weinig op te heb-
L, "hk denk dat gabber een van de meest
atl(jtomPen scenes is. Ze sluiten zich af van
pete[en' zÜn muzikaal eenkennig." En Jas-
r 1 bat het probleem met gabbers is
dat 'ze rondlopen met Nederlandse vlagge
tjes, ze zijn vaak racistisch. En dat is geen
vooroordeel'.
Jo Stanneveld is als jongerenwerker verbon
den aan de stichting Welzijn West-Zeeuw-
sch-Vlaanderen. Hij heeft het gevoel dat de
tolerantie tussen de verschillende groepen
afneemt. „Men is niet meer zo geneigd met
andere cultuurgroepen om te gaan. Er is
sprake van een stukje verharding ten opzich
te van elkaar. Het gaat overigens niet om
agressie, men duldt elkaar wel."
Om een beeld te krijgen van de verschillende
scenes in Zeeuws-Vlaanderen start de stich
ting een onderzoek. „We hebben het gevoel
dat zich een aantal groepen aan het ontwik
kelen is. We willen deze subculturen door
middel van een film in beeld brengen, en de
videoband als lesmateriaal gebruiken op
school. Op die manier kunnen we jongeren
een spiegel voorhouden."
„Wat we op dit moment weten, is dat in de
jeugdsoos van IJzendijke veel skaters zitten.
En in Schoondijke en Sluiskil zit een vrij for
se groep gabbers. Vooral de gabberbeweging
is heel manifest. Het is een hele stoere bewe
ging."
Volgens Stanneveld is er een vrij duidelijke
scheiding tussen de gabbers en de 'alternatie
ve' scene, waaronder bijvoorbeeld de pun
kers, skaters en alto's vallen. „Maar ook de
gabberscene is heel breed. Er is een harde
kern, die house ziet als het enige echte. Een
andere groep is echter meer tolerant ten op
zichte van andere muziek."
Naar zijn mening is een indeling in groepen
nog wel mogelijk. „Maar het is de vraag hoe
lang dat nog duurt. Zo hebben skaters en al
to's een brede muzikale interesse. Op een
popfestival staan mensen het ene moment
naar gitaarmuziek te luisteren, op het andere
moment staan ze in de danee-tent."
Levenswijze
Straight-Edge (SxE) is een van de kleinste
bewegingen in Zeeuws-Vlaanderen. Ian Mae-
kaye, zanger van de legendarische punkband
Minor Threat, vatte de principes van de be
weging voor het eerst samen in het nummer
Straight-Edge: 'I don't smoke, I don't drink
and I don't fuck around, but at least I canfuc-
kin' think'. Daarmee is SxE een van de wei
nige subculturen die nog een eigen gedach
tengoed heeft. Straight-Edgers roken en
drinken niet en houden zich afzijdig van
drugs.
Sandor Schmits (17) uit Aardenburg kwam
via hardcore-muziek en via punkgroepen als
Propagandhi in contact met SxE. „Ik kwam
erachter dat ik verkeerd bezig was. Je kunt
jezelf niet onder controle houden ais je alco
hol gebruikt. Maar ik word niet agressief of
zo." Almir Kadric (15) uit Oostburg vult aan:
„Iedereen in mijn omgeving rookt, het is iets
vanzelfsprekends. Maar het is moeilijker om
niet te roken. Als je Straight-Edger wordt wil
ZATERDAG 22 MAART 1997
Punk, hardrock, alto: jongeren op die manier in groepjes inde
len kan dus niet meer. Het onderscheid tussen de verschillende
stijlen vervaagt snel. Kleding zegt niets meer over iemands
ideeën of muzikale voorkeur. Skaters luisteren naar zowel
hardcore als techno en jungle. En een metalfan schaamt zich
er niet voor om bij The Prodigy uit zijn dak te gaan. Alles mag,
alles kan. De verschillende subeultuurtjes zijn nauwelijks van
elkaar te scheiden, gaan zelfs in elkaar over. En een ideologie?
Daar doen de meesten niet meer aan. Punkfans lopen tegen
woordig rond in T-shirts met de opdruk 'I can't change the
world'. Het motto is have fun, met de gabbertjes als meest
spraakmakend voorbeeld.
j
FOTO'S CAMILE SCHELSTRAETE
<OOP
Woningstichting Zeeuwsch-M laanderen
BIEDT DEZE MAAND TE HUUR'.
SAS VAN GENT
zinswoningen aan 't Hoge Sas
lapkamers, direct beschikbaar
v.a. fl- 1S5-53 per maand
(woningen aan de P. loannesstraat
lapkamers, direct beschikbaar
i v.a. fl. *;B5.53 per maand
iswoningen aan de Beneluxstraat
rs, direct beschikbaar en na 01/04/97
5 v.a. fl- ■>94.1 3 ner maand
nswoningen aan de Baljuwstraat
rs, direct beschikbaar en na 15/04/97
axwoningen aan de Europalaan
ning: 1 slaapkamer, direct beschikbaar
g: 1 slaapkamer, beschikbaar na 01/04/97
s v.a. fl. 9Z2-nB per maand
enwoningen aan de Kloosterlaan
ning: 1 slaapkamer, direct beschikbaar
oning: 1 slaapkamer, direct beschikbaar
S v.a. fl. tlZ-Hg per maand
«woning aan de Alexanderstraat
I slaapkamer beschikbaar na 01/04/97
rijs fl. 3QR.49 per maand
zinswoning aan de lulianastraat
aapkamers, direct beschikbaar
rijs fl- 574.2A per maand
gezinswoning aan het Bmüsjn
kamers, beschikbaar na 01/04/97
vijs fl- 4*»f».Q7 per maand
ezinswoning aan de Frisostraat
skamers, beschikbaar na 01/04/97
arijs fl- 9fifi.2 5 per maand
cinswoning aan de Malotauxstra
pkamers, beschikbaar na 01/04/97
gezinswoning aan de Poelstraat
slaapkamers, direct beschikbaar
woningen aan de Zandstraat
ipkamers, beschikbaar na 01/04/97
ezinswoning aan de Vredestraat
pkamers, beschikbaar na 01/04/97
prijs fl- 481 r59 per maand
Ezinswoning aan het Stationsplein
slaapkamers, direct beschikbaar
scheiden zijn, kun je een gabber eenvoudig
herkennen aan het trainingspak van het
merk Australian en Nike trimschoenen. Van
de laatste moet je trouwens 'wel de Air Max
hebben, want daar kun je beter op zweven',
aldus Eugène.
Het imago van de gabbers is niet al te best.
Frangois baalt van het beeld dat de media
schetsen van gabbers. „Er wordt wel aan do
pe gedaan, maar hier is het veel minder dan
in Rotterdam. Daar is de scene veel meer ge
concentreerd. Maar op televisie zie je altijd
weer de pillen. Bij mij draait het gewoon om
de liefde voor de muziek. Ik hou het wel vol
met een colaatje. Het rechts-extremisme is
hier ook verminderd. De mensen beginnen
hun ogen open te doen. Hier in Zeeuws-
Vlaanderen zijn vooral brave gabbers.
Problemen
Dries Alexander is werkzaam bij het Zeeuws
Consultatieburo voor Alcohol en Drugs. Vol
gens hem is er wel een relatie te leggen tussen
een bepaalde subcultuur en het gebruik van
bepaalde middelen. „In de hardrock-wereld
wordt bijvoorbeeld veel alcohol gebruikt, dat
is problematisch. In de reggae wordt veel ma
rihuana gebruikt. En bij gabbers gaat het
vooral om pep-achtige middelen. Speed is
daar in opkomst, omdat het goedkoper is en
het effect beter is. Doel is immers zo lang mo
gelijk door te gaan met dansen."
Overigens is het niet zo dat alle gabbers zou
den gebruiken. „Maar er zijn ook mensen die
denken dat een party niet zonder XTC-pil
kan. Terwijl je het natuurlijk een nacht vol
kunt houden als je goed gegeten hebt, uitge
rust bent en in er zin in hebt."
Alexander constateert een stijging van
drugsgebruik onder jongeren. „Het lijkt er op
dat steeds meer jongeren naar middelen grij
pen om de realiteit te ontvluchten. De be
zorgdheid daarover onder het jongerenwerk
is groot. Gelukkig zijn ze, vooral in West-
Zeeuws-Vlaanderen, veel bezig met preven
tieve activiteiten."
Het zal veel ouders niet geruststellen. De
overzichtelijke jongerenculturen van vijftien
jaar geleden hebben plaats gemaakt voor een
caleidoscoop van stromingen en substromin
gen, die vaak dwars door elkaar heen lopen.
Er is geen overheersende jeugdstijl meer.
Verschillen zijn vaak maar subtiel, de hok
jesgeest is grotendeels verdwenen.
André van Himme is coördinator bij het Jon
geren Advies en Informatie Buro in Terneu
zen en vader van een zoon van vijftien. Hij
maakt zich minder ongerust. „Drugs horen
gewoon bij experimenterende jeugd. Het
heeft vooral te maken met het afzetten tegen,
met een afwijkende mening. Die had ik vroe
ger ook. Je moet als ouder gewoon info ver
strekken, laat de kinderen dan maar zelf hun
conclusies trekken. Je kunt als ouder niet
zeggen: dat en dat mag niet. Dan sta je buiten
de maatschappelijke realiteit."
je zelf beter worden. Het is een levenswijze."
Over Straight-Edge bestaan tal van misver
standen. Zo zou de gemiddelde aanhanger
van de beweging een kale kop hebben, een
camouflagebroek dragen en een zwart kruis
op zijn of haar hand hebben (in Amerika kre
gen minderjarigen vroeger een zwart kruis op
hun hand, zodat ze in bars geen.alcohol kon
den krijgen). Van al die opvattingen klopt
niet veel, aldus Almir, die zelf een spijker
broek en een lichtblauw t-shirt aan heeft.
„Er is geen kledingcode meer, en ook geen
zwart kruis. Dat is er allemaal door de media
ingebracht. Het zijn allemaal stereotypen.
Ook seksuele onthouding is erbij gehaald,
maar dat heeft niets met SxE te maken. Er
zijn Straight-Edgers die prefereren geen seks
te hebben, maar dat is zeker niet kenmerkend
voor de hele beweging. Het is wel zo dat, als
je Straight-Edger wordt, je beter wilt wor
den. Daar ga je steeds verder in. Velen zijn
bijvoorbeeld vegetarisch."
De beweging werd in de media vaak in ver
band gebracht met geweld. Almir: „In zekere
zin heb je geweld soms nodig. Maar dan be
doel ik niet dat je meteen iemand in elkaar
gaat meppen. Bepaalde teksten mogen
shockerend zijn, zodat je boodschap over
komt. Dat kan wel, vind ik. Maar lichamelijk
geweld roept alleen maar geweld op."
Sandor ziet voor wat betreft het imago van
de SxE-beweging dan ook een gelijkenis met
de gabbers. „Gabbers worden ook vaak
zwart gemaakt, dat is onterecht. Ik ga veel
met gabbers om, ik respecteer ze. Ik vind dat
iedereen met elkaar om moet gaan. Straight-
Edgers houden inderdaad voornamelijk van
punk en hardcore, maar ik kan toch nog best
met gabbers omgaan?"
Nostalgie
Straight-Edgers zijn qua ideologie misschien
wel de punks van nu. De punkbeweging vier
de onder het motto No Future hoogtij in de
jaren zeventig. Bands als de Sex Pistols of
Joy Division (met Ian Curtis, die in 1980 zelf
moord pleegde) shockeerden de wereld met
hun piercings, het piekerige haar in alle kleu
ren van de regenboog en hun ongekende ne
gativisme.
Maar misschien is het beter om de punkbe
weging van toen te vergelijken met de gab
bers van nu, zo concludeert Gertjan van
Schoonhoven in het weekblad Elsevier. 'Nu
krijgen gabbers nog, net als eens hun voor
gangers, de volle laag van de goegemeente.
Maar die misprijzende verbazing zal van
voorbijgaande aard blijken te zijn. Om over
een paar jaar weer van stal gehaald te wor
den voor weer een nieuwe beweging'.
En hij trekt zijn vergelijking door. 'De tijd
heeft van de voorgangers van de gabbers al
lang onschuldige, bijna nostalgische figuren
gemaakt. De nozems zouden met hun keurige
pak en stropdas door jongeren van nu ver
moedelijk voor lullo's worden gehouden'.
Zijn conclusies maken echter geen eind aan
de ophef over de gabberbeweging. De house-
fanaten worden geassocieerd met pillen,
kaalgeschoren hoofden en trainingspakken.
Terneuzenaar Francois Maas (23), alias MC
Tern Terror, treedt samen met onder anderen
plaatsgenoot DJ Euzer (Eugène Hofman, 26
jaar) op onder de naam Tern Terror Division.
Ze reizen het hele land af. Zo speelden ze in
de Energiehal in Rotterdam voor negendui
zend mensen, op een van die massale raves
uit de house-scene. Een scene die in Neder
land inmiddels vele tienduizenden aanhan
gers kent.
De beide dj's zitten al jarenlang in de dance.
Vanuit de new beat - een Belgische variant
van house die begin jaren negentig populair
werd - kwamen ze terecht in de house.
Eugène: „We hebben alles meegemaakt. Maar
gabber is voor mij alles, je kunt alles van je
afzetten. En het toffe is dat het uit Nederland
komt."
Een bepaalde ideologie zit er niet achter de
beweging, of je zou Tol hebben' als ideologie
moeten bestempelen. Frangois, in het dage
lijks leven werkzaam bij Footlocker, daar
over: „De hele week moet je werken of zit je
op school. In het weekend kan alles eruit."
En Richard (17) vindt het heerlijk om uit zijn
dak te gaan. „De bas is gewoon ontzettend
tof." Een bas die vaak met 260 knallen per
minuut (bpm's, beats per minute) uit de luid
sprekers komt. Frangois: „De muziek is zó
snel, dan ben je gelijk wakker. Je kunt er wel
geen dingen van jezelf in leggen, maar het
gaat mij er om mensen te vermaken."
Afgesloten
Wie denkt dat gabber de enige stroming is
binnen de dance-scene zit verkeerd. Gabber-
house is uiteraard wel het populairst onder
gabbers, maar stromingen als mellow of am
bient kennen ook een behoorlijke aanhang.
Eugène bijvoorbeeld luistert niet alleen naar
gabber. „Ik hou bijvoorbeeld ook van techno-
trance. En ik ben vorig jaar naar David Bo
wie geweest, dat was te gek."
Frangois luistert vooral naar gabber, maar 'je
moet wel voor alle dingen open staan'. „Ie
dereen heeft zijn eigen stijl, je kunt er altijd
wel iets van leren." Richard is meer eenken
nig. „Ik luister alleen naar gabber, niet naar
andere muzieksoorten. Ik ga ook nauwelijks
met niet-gabbers om. Wat alto's doen, moe
ten ze zelf weten."
Dat geeft al aan dat de gabber-scene wat
meer afgesloten is van andere subculturen.
Waar bijvoorbeeld hiphoppers en skaters
veel met elkaar om gaan, en voor buiten
staanders qua kleding moeilijk te onder-
V
