'De b Schoenenbranche krijgt meer oog voor het milieu Beleeft mee... A I IL IToch Mijl CARLOS n 01 HET WEER Koude start van de lente DE STEM BINNENKRANT Jota DESTEM BEL LEZERSCONTACT 076-5 312 312 Zon en maan Hoogwater Oud-commando's Huizenprijzen sterk gedaald in januari i i i i VRIJDAG 21 MAART 1997 God zwijgt in alle talen'. In grote letters siert deze tekst ;de omslag van het eerste nitmnief' van het geheel vernieWvvde tijd schrift 'Jota'. Voor' een tijd schrift, dat zich geheel toelegt op de bijbel, is dat op zijn minst een wat opmerkelijke start. Daar blijft het niet bij. In klei nere letters volgt de bood schap, dat God doof is voor onze schreeuw om hulp, dat onze tranen en pijn Hem niet beroeren en dat niet iets is van onze tijd, maar de ge- loofsbeproeving van alle tij den. Of zoals bijbelonderzoe ker Han Renckens het eens zei: „Uit het bijbelverhaal volgt niet, dat God zich vroe ger meer met mensen heeft ingelaten dan Hij het nu doet." Bij zo'n boodschap is, het bekende schilderij van Edvard Munch, 'De schreeuw', als omslagillustra tie geheel op zijn plaats. Zaagt een bijbeltijdschrift op deze manier niet gelijk de po ten onder zijn eigen stoel van daan? Zo'n vaart zal het wel niet lopen. Het is immers dui delijk, dat Jota het er niet bij wil laten zitten, bij dat zwij gen van God. Het tijdschrift maakt op bovengenoemde wijze echter direct duidelijk wat voor theologisch vlees de lezer in de kuip heeft. De bijbel mag dan Gods woord zijn, maar voor Jota is hij allerminst Gods open boek. Een opvatting als zou de bij bel van kaft tot kaft letterlijk waar zijn, is aan de makers er van niet besteed. Hun ada gium is veeleer: lees maar, er staat niet wat er staat en er staat wat er niet staat. Het tijdschrift afficheert zichzelf dan ook als een 'wegenkaart' voor het lezen van de bijbel. Het wil dus voor bijbellezers een wegwijzer zijn. Want doel van het tijdschrift is om een breed publiek, kerkelijk en niet kerkelijk, dichter bij de bijbel te brengen. Niet vanuit de ivoren toren der bijbelwe tenschap, maar op gevarieer de wijze door ook aandacht te hebben voor de eigentijdse maatschappelijke context: de bijbel in de kerk en de cultuur van nu. De kerk zal in dit geval wel hoofdzakelijk de Rooms- Katholieke Kerk zijn, want Jota is een'gezamenlijke Ne- derlands-Vlaamse uitgave van de >Katholiekei Bijbel stichting en de Vlaamse Bij belstichting. Die katholieke voedingsbodem van het tijd schrift zal ook wel meer zaken in het redactionele aanbod kleuren. Het nieuwe Jota wil zich niet zo beperkt opstellen dat al leen maar strikt bijbelse on derwerpen een plaatsje in de kolommen krijgen. Men wil ook aandacht besteden aan actuele ontwikkelingen en verschijnselen op de 'markt van godsdienst en geluk'. Nieuwe boeken en films, tv- programma's en tentoonstel lingen vormen daartoe een handvat. Het lijkt een waagstuk om in deze tijd nog een publiekstijd schrift als Jota uit te brengen. Want is er nog wel een markt voor zo'n specialistisch reli gieus tijdschrift? Natuurlijk, leerhuizen en parochiële bij- belgroepen zal het goed van pas komen, maar die zijn nou ook weer niet zo dik gezaaid. Het aardige aan Jota is nu, dat elk individu dat wel eens na der kennis zou willen maken met het meest besproken en meest verkochte boek ter we reld, er inderdaad een goede wegwijzer aan heeft. De bijbel laat zich immers toch niet zo gemakkelijk le zen. Enige basiskennis erom heen is aan te bevelen. Zo be gint het nieuwe Jota met een prima artikel over het ont staan van het Oude Testa ment en komt in het volgende nummer het ontstaan van het Nieuwe Testament aan bod. Maar er wordt ook in ruime mate ingegaan op allerlei voetangels en klemmen, waar het gaat om de vraag hoe je de bijbel wel en niet zou mogen lezen. Nu God weer mag, is het minstens handig Jota erbij te hebben. BrusuiJim /13 E [B nstblnl I Jota; uitg. KBS, Den Bosch, 55 per jaar. Door Joop van Dalfsen, anp Het lijkt erop dat de schoe nenbranche meer oog krijgt voor het milieu. Onlangs in troduceerde schoenfabriek Van Bommel in Moergestel een schoen die het predikaat 'Milieukeur' mag voeren en over enkele maanden is in Ne derland een milieuvriendelij ke Spaanse schoen te koop, waaraan Greenpeace zijn naam heeft verbonden. De leerindustrie trekt traditio neel een zware wissel op het mi lieu. Met name bij het looien van de huiden worden veel schadelij ke stoffen gebruikt, zoals ch room. Directeur F. van Bommel zegt dat in zijn bedrijf al enkele jaren geleden het besef is ge groeid dat het zo niet verder kan. „We kunnen niet als een blind paard schoenen blijven maken en de troep gewoon ergens achter la ten." Vijf jaar geleden ontwikkelde de Brabantse onderneming een schoen die voor 97 procent be stond uit milieuvriendelijke ma terialen. Een groot succes is het niet geworden. „De winkeliers waren enthousiast, daar lag het niet aan. We zijn er echter achter gekomen dat een klant een schoen koopt, omdat die leuk en modieus is en goed past. De mi lieuvriendelijkheid speelt daarbij veel minder een rol." „Dat viel dus tegen," zegt Van Bommel. Het bedrijf is deson danks blijven zoeken naar moge lijkheden het milieu minder te belasten. Dat resulteerde in een schoen die voldoet aan de eisen die de Nederlandse stichting Mi lieukeur stelt. „Dat betekent niet dat alle gebruikte materialen honderd procent milieuvriende lijk zijn. Het houdt wel in dat het productieproces binnen het ka der van de reële mogelijkheden zo min mogelijk belastend is." Dat betekent dus dat nog steeds op beperkte schaal gebruik wordt gemaakt van bepaalde milieube lastende stoffen. „Doen we dat niet, dan zijn we binnen een paar jaar failliet," aldus de directeur. De milieuvriendelijke schoen valt in detzelfde prijsklasse als de an dere schoenen van Van Bommel. De Greenpeace-schoen, milieuvriendelijk Spaans schoeisel dat over enkele maanden te koop is in Nederland. foto anp Afval Bij het verlenen van het Milieu keur heeft de stichting nadrukke lijk de hele productieketen onder de loep genomen. „Daarbij is niet alleen gekeken naar de manier van produceren, hoeveel energie dat kost en welke stoffen er zijn gebruikt, maar ook bijvoorbeeld wat voor afval er over blijft. Ook de wijze van transporteren en het aantal kilometers dat nodig is voordat de schoen in de winkel ligt, spelen een rol." Van Bommel - de oudste schoen fabriek in Europa, de grootste in de Benelux en in Nederland goed voor zeventig procent van de markt in het duurdere segment - heeft inmiddels alle toeleveran ciers laten weten in de toekomst in toenemende mate te willen overschakelen op een milieu vriendelijke productie. De reac ties zijn overwegend positief, zegt directeur van Bommel. De filosofie achter de Green peace-schoen gaat helemaal uit van het product zelf. De schoen bestaat vrijwel volledig uit mi lieuvriendelijk materiaal. Van Bommel erkent dit, maar stelt daar tegenover dat dit niets zegt over de manier van produceren. „Dat moeten ze er gewoon eerlijk bij zeggen," vindt hij. Schoon Volgens A. Paans van Vabal bv, het bedrijf dat de schoen in Ne derland op de markt brengt, is daar echter niets mis mee. „Om dat we met schone materialen werken is ook de productie schoon. In het product zit alleen nog een minimale hoeveelheid chroom omdat het niet mogelijk is die stof helemaal te verwijde ren uit de vaten in de looierij." Beide bedrijven kermen elkaar goed. Vabal staat voor Van Bom mel Alternatief. De onderneming is een initiatief van enkele ach terneven van de familie Van Bommel. „Die wilden ook actief zijn in de schoenenbranche. Dat kan echter niet onder dezelfde naam," zegt Paans. Geen chroom Bij de productie van de Green peace-schoen wordt gebruik ge maakt van een looiproces waar aan behalve de minieme, achter gebleven restjes geen chroom te pas komt. De zool bestaat uit hergebruikt rubber en de veter voor 80 pro cent uit katoen. De ringetjes daaraan zijn van lood- en nikkel- vrij ijzer. De schoen zit in een doos van hergebruikt papier. In tegenstelling tot Van Bommel denkt Vabal wel dat er een markt is voor de schone schoen. Het be drijf mikt daarbij op de ongeveer 600.000 donateurs die de milieu organisatie in Nederland telt. Uitgave van Uitgeversmaatschappij Zuidwest-Nederland B.V. Directie: D.H. Ahles en A.A.M. Verrest. Hoofdredactie: A. Verplancke - hoofdredacteur. C. Hamans en H. Vermeulen - adjunct-hoofdredacteuren. Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda. Postadres: Postbus 3229,4800 MB Breda. S 076-5312311 Telefax 076-5312355. Telefax redactie 076-5312512. Telefax lezerscontact 076-5312330. Rayonkantoren: In Hulst, Terneuzen, Goes, Bergen op Zoom, Roosendaal, Etten-Leur en Oosterhout. Zie voor meer informatie het colofon in het editie-deel van deze krant. Abonnementsprijzen via automatische incasso: (tussen haakjes de prijs via acceptgiro) maand 32,50 n.v.t. kwartaal 93,50 97,50) halfjaar 185,00 190,00) jaar 367,00 377,00) Voor posttoezending geldt een toeslag. Fotoservice: S 076-5312312. Advertenties: (tijdens kantooruren 8.30 -17.00 uur): Rubrieksadvertenties: a 076-5312313 (8.30 - 20.30 uur), telefax 076-5312340. Grote advertenties: uitsluitend S 076-5312300, telefax 076-5312310. Overlijdensadvertenties: maandag t/m vrijdag tot 16.00 uur S 076-5312300, telefax 076-5312310. zondag van 18.30 tot 20.30 uur S 076-5312313, telefax 076-5312310. Alle advertentie-opdrachten worden uitgevoerd onder toepassing van de Algemene Voorwaarden van Uitgeversmaatschappij Zuidwest-Nederland B.V. alsmede de Regelen voor het Advertentiewezen. Bankrelaties: Postgiro 1114111 - ABN/AMRO rek. 520538447 De Stem op band: Centrum voor gesproken lektuur 0486-482345. De Stem op internet: http://www.dse.nl/stem Copyright 1996 Uitgeversmaatschappij Zuidwest-Nederland B.V. Breda BEZORGKLACHTEN LEZERSSERVICE ABONNEMENTENADMINISTRATIE MA. T/M VRIJ. 8.00 -17.00 UUR ZAT. 8.00 -12.00 UUR Beëindiging abonnementen: uitsluitend schriftelijk, 1 maand vóór het einde van de betaalperiode. (Anders automatische verlenging met de voor u geldende betaalperiode SUSKE EN WISKE: VOLLE MAAN Afgelopen nacht heeft het op ver schillende plaat sen licht gevroren en ook is er lokaal wat sneeuw ge vallen. Niet echt de start van de lente zoals de meesten die van te voren in hun hoofd hadden waarschijnlijk, maar extreem voor deze tijd is het ook niet. De komende dagen overheerst vooral rust in het Neder landse weer. Van ochtend valt er nog een enkele bui, maar van middag blijft het op de meeste plaatsen droog. Vanuit het noorden komt er meer zon en de temperatuur loopt op tot zo'n 7 a 8 graden. De wind waait uit het noordwesten en is meest matig, kracht 3 tot 4. De eerste dag van het weekend lijkt veel op vandaag. Na opnieuw een koude nacht met op veel plaatsen lichte vorst blijft het overdag waarschijnlijk op de meeste plaatsen droog. Af en toe laat de zon zich zien. Zondag wordt de kans op regen groter en gaat het ook iets harder waaien. Weerrapporten Amsterdam De Bilt Deelen Eelde Eindhoven Den Helder Rotterdam Twente Vlissingen Maastricht Aberdeen Athene Barcelona Berlijn Boedapest Bordeaux Brussel Cyprus Dublin Frankfurt Genève Helsinki Innsbruck Istanbul Klagenfurt.... Kopenhagen Las Palmas Lissabon Locarno Londen 20 maart 19 uur regen8 gr regen7 gr zwaar bew6 gr regenbui6 gr .regen7 gr .zwaar bew7 gr .regenbui8 gr regen6 gr regen8 gr regen7 gr onbewolkt8 gr half bew17 gr onbewolkt18 gr .half bew2 gr sneeuw6 gr licht bew16 gr .zwaar bew9 gr zwaar bew15 gr half bew11 gr zwaar bew5 gr zwaar bew10 gr onbewolkt-2 gr sneeuwbui.7 gr .half bew15 gr half bew11 gr licht bew5 gr onbewolkt24 gr onbewolkt24 gr licht bew19 gr regen15 gr Luxemburgzwaar bew6 gr Madridonbewolkt23 gr Malagaonbewolkt29 gr Mallorcalicht bew19 gr Maltalicht bew18 gr Moskousneeuw-1 gr Münchensneeuw3 gr Niceonbewolkt18 gr Oslolicht bew3 gr Parijsonbewolkt12 gr Praaghalf bew-1 gr Romeonbewolkt19 gr Splitlicht bew16 gr Stockholmlicht bew2 gr Warschaulicht bew0 gr Wenenhalf bew4 gr Zurichlicht bew7 gr Bangkoklicht bew38 gr Buenos Airesonbewolkt24 gr Casablancahalf bew28 gr Johannesburglicht bew24 gr Los Angeleslicht bew29 gr New Orleanszwaar bew13 gr New Yorkreaen5 gr Tel Avivlicht bew21 gr Tokyoonbewolkt13 gr Torontozwaar bew1 gr Tunislicht bew19 gr Vancouverhalf bew10 gr maandag dinsdag Weersvooruitzichten van het KNMI, gemiddeld over Nederland: voor vrijdag zaterdag zondag zonneschijn in proc.: 30 30 20 neerslagkans: 30 30 50 minimumtemp.: - -2 2 middagtemp.: 7 8 8 wind: N4 ZW2 W4 20 30 2 7 NW4 (Windrichting en windsnelheid gelden voor overdag boven open gebieden) 30 30 1 8 W3 VANDAAG/ Zon op: 06.40. Zon onder: 18.54. Maan op: 16.17. Maan onder: 05.31. MORGEN/ Zon op: 06.38. Zon onder: 18.56. Maan op: 17.20. Maan onder: 05.55. VANDAAG/ Bath: 01.56-14.13. Dordrecht: 03.25-15.47. HansweertOl.27-13.48 Hoek van Holland: 01.29-13.39. Terneuzen: 00.58-13.18. Vlissingen: 00.38-13.00. MORGEN/ Bath: 02.35-14.52. Dord recht: 04.15-16.24. Hansweert: 02.06-14.25. Hoek van Holland: 02.04-14.15. Terneuzen: 01.38-13.55. Vlissingen: 01.16-13.31. Groot-Brittannië en ierlani. Veel bewolking en vooral in het noorden en westen van Ierland en Schotland regen. In Enge land en het zuiden van Ierland vrijdag geregeld zon en droog Vrijdag maxima rond 9 graden zaterdag een fractie hoger. België en Luxemburg; Af en toe zon en bijna overal droog. Mid. dagtemperatuur ongeveer 8 graden. Noord- en Midden-Frankrijk' Geregeld zon maar vrijdag in het oosten nog wolkenvelden Bijna overal droog. Middag- temperatuur uiteenlopend van een graad of 7 rond Nancy tot 13 lokaal in het westen. Zuid-Frankrijk; Vrij rustig weer met zonnige perioden Droog. Middagtemperatuur uiteenlopend van een graad of 11 in de omgeving van Lyon tot 20 lokaal aan de voet van Pyre neeën. Portugal: Perioden met zon. Een kleine kans op een enkele lokale regen- of onweersbui. Middagtemperatuur aan zee iets onder 20 graden, landin waarts iets daar boven. Spanje: Veel zon maar vooral in het noordoosten ook soms wolkenvelden. Droog. Maxima meest tussen 20 en 25 graden. Canarische Eilanden: Naast zon ook bewolking en kans op enkele buien, ook met onweer. In de loop van het weekeinde een aantrekkende wind. Mid dagtemperatuur ongeveer 23 graden. Mallorca en Ibiza: Droog en ge regeld zon, vooral zaterdag. Middagtemperatuur ongeveer 18 graden. Italië: Zon maar soms ook wol kenvelden en met name in het noorden langs de Adriatische Kust kans op een bui en soms veel wind. Middagtemperatuur rond 15 graden. Griekenland en Kreta: Perio den met zon en vooral in het oosten kans op een regen- of onweersbui. Vrij fris met maxi ma tussen 10 en 15 graden. Duitsland: Vrijdag bewolkt en regen of sneeuw. Zaterdag van het westen uit geleidelijk meer zon en droger. Middagtempe ratuur van 5 graden in Slees- wij k-Holstein tot 10 of meer plaatselijk in het Rijndal. Tem peratuur op 1500 meter in de Beierse Alpen rond min 5 gra den. Zwitserland: Eerst veel bewol king en vooral in het noord westen nog regen, boven 1000 meter sneeuw. Later van het zuidwesten uit geleidelijk dro ger en meer zon. Maxima in de dalen uiteenlopend van 8 gra den in het noorden tot 15 in het zuiden. Oostenrijk: Veel bewolking en enige tijd regen, vanaf 800 me ter sneeuw en plaatselijk veel wind. Zaterdag later op de dag van het westen uit geleidelijk droger en enkele opklaringen. Middagtemperatuur dalend tot ongeveer 6 graden. EVEN PIEKEREN 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 TELEFOONTJE HEINZ a//£t \r££s££t£at, "£//vz bzaatjzs zrrr&sb/j abv o/vt9/jta3d£k, maak ook z?// z3sv zoi. 0£scavi//r/ Op elke regel dient een woord van vier een van vijf en een van zes letters te worden ingevuld. Het woord van vijf letters bestaat uit de letters van het voorgaande woord plus 1, het woord van zes letters bestaat uit de vijf letters van het voor gaande woord plus 1. Als de hele puzzel juist is ingevuld, vor men de letters in de vet omlijnde kolom een woord. 1. Verharde huid - muggenlarve - honingklaver; 2. paar - meubelstuk - stijloefening; 3. echtgenoot - keukengerei - versuikerde pil; 4. lusthof - geestelijke - filosoof; 5. deel v.e. bureau - soort hert - door water omge ven land; 6. vogelverblijf - graveren - overblijven; 7. schop - geestelijke - roofdier; 8. zode - gang v.e. paard - aantal afdrukken; 9. warme drank - verdovingsmiddel - evenwel; 10. kleur - lil - onwaarheid spreken. Bij dit spelletje bellen we een bekend persoon. Zijn of haar naam is in het telefoonnummer verstopt. Een 2 in het nummer staat voor de letter A, B of C etc. Wie bellen we? 2-7-4-3 4-2-2-6 Oplossingen van gisteren: Cryptogram: Horizontaal: 1. Ribben; 4. splitrok; 6. pet; 7. are; 9. slowfox; 11. klink. Vertikaal: 1. Rose; 2. balie; 3. erts; 5. oerbos; 6. pas; 8. zwijn; 10. lol. Visitekaartje: 0.0. Ruwel uit Berg is 'orgelbouwer'. PB STEM poorAnnemarie Buijk Roosendaal - Vermoeiend maar vooral ook mooi. Bij tijd en wijle gevaarlijk en zo nU en dan bijzonder emotio neel Vraag de oud-comman do's H. Boelman (62) en J. van Seeters (59) naar hun erva ringen tijdens de Memorial March Achnacarry-Roosend- aal en dat zijn de eerste losse kreten die bij hen opkomen. Vanmiddag komen ze aan in de spoorstad, vierentwintig prachtige dagen ouder en twaalfhonderd loodzware ki lometers in de benen. „Het is ons zeker niet tegengevallen. Al hebben we elke dag wei eens een moment gedacht 'tsjongejonge, waar zijn we nan begonnen'." Het is maandag 24 februari als Boelman en Van Seeters met 24 collega-lopers en een groep ver zorgers aankomen in het Schotse Achnacarry. Vanaf die dag wor den de oud-commando's, varië rend in leeftijd van 26 tot 66 jaar, getest op hun uithoudings vermogen en kameraadschap. Dingen die er tijdens hun bikkel harde diensttijd af en toe letter lijk zijn ingeramd. Die wijze lessen zijn ook tijdens deze barre tocht hard nodig. De commando's van weleer lopen de beruchte Highland-route in Schotland. „Dat was absoluut niet de bedoeling, veel te gevaar lijk. Maar de Engelse comman do's hebben ons overgehaald. Als we die route niet zouden lo pen, kregen we volgens hen ont zettende spijt," vertelt Boelman. En inderdaad, de groep heeft ge noten van het ruige Schotse heu velland. „Een schitterende na tuur. We hebben er alles meege maakt. Onweer, hagel, sneeuw, regen en storm. Het was zwaar, maar het ging prima. Een dag nadat wij die route hebben afge maakt, zijn er drie mannen van zo'n berg afgewaaid. Die waren morsdood. Dat is wel even slik ken." Elke dag opnieuw wordt Di kilo een Om een pisc boni zien mer juist vooi man op d Goe rust 26 Apeldoorn (anp) - De verkoop prijzen van woningen zijn tussen december en januari gedaald. Bracht de gemiddelde bestaande woning in december nog 238.163 gulden op, in januari was dat 233.298 gulden. Dat heeft het Kadaster gisteren bevestigd. Het Kadaster stelt echter dat 'op basis van één maand amper uitspraken te doen zijn'. Niet alleen de prijs van de wonin gen is gedaald, ook het aantal verkochte huizen is flink afgeno men. In december werden ruim 20.0 0 0 woningen verkocht, in ja nuari ruim de helft. Overigens was december wel een topmaand: gemiddeld werden vorig jaar bij na 15.000 woningen per maand verkocht. De Nederlandse Vereniging van Makelaars ziet geen reden tot pa niek. Volgens algemeen secretaris G. Cremers is er wel in een aantal regio's een afvlakking van de Phjzen, maar van een dalende trend zou geen sprake zijn. In an- uere regio's, onder meer in West- Brabant, stijgen de prijzen nog steeds. Van on Rotte grijn: „Net om zi de ka bover kronl wen.' graai door duize zwart Maar helem worm staani sionel Aas ts voor e haalt Maar; gelegc damse Een beeld Twiste Nou, net zo niet zi De b( overdi (ADVERTENTIE) Vine ver ,i 8 kis PtiSte'-Y'-'EQ Üil'tHJi.VlCf» I pp» i-^ gjj? ï§|g|| j^rivé sprak eenz '\BOf\ 'ujeepje| 'japuosjipaj 'uopnjojne 'uoAoq usuajs 'Mnoiu do ojnjs '|;q 'pjooq do jpjjs T!|dssef'||!J®t"llï <n de wereld

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1997 | | pagina 2