Israël walst over het vredesproces De zon gaat snel onder voor John Major Voedsel in Noord-Korea is bijna op Rebellen dreigen met coup als Berisha blijft Kabila wil heel Zaïre Jeltsins favoriet Nemtsov paait de kiezers Geldgebrek als offer voor de 'bevrijding' de stem BUITENLAND A5 NIEUWS KORT Harnas roept op tot geweld I Tirana/Brindisi (dpa/afp/rtr/efe) - Het ultimatum van de sa- I menwerkende rebellen in het zuiden van Albanië verscherpt de I politieke tegenstellingen in het land. 'jl— BUITENLAND KORT I jongensachtige gouverneur I'j de regio Nizjni Novgorod, OPSTAND ZAÏRE 19 MAART 1997 I I I 1 I WOENSDAG 19 MAART 1997 I gespannen voet. Het effect van r het grootkapitaal met dreiqe 1 ijd, sluikreclame en advertentie- jven van enige omvang kunnen enst te nemen om hun imago te eguleren. Vandaar dat in de we- j wantrouwen naar de sfeer van de bewegingen en goede-doel- I streepje voor. Zij streven immers 11. Zij hebben het beste voor met Idemens. rnteren zijn, zodra zij enige om- I I likt hebben, in wezen echter niet ^stuurlijke instellingen. Of het nu inten of Artsen zonder Grenzen i/eei belang bij als het zakenleven isvoorziening en beeldvorming te Se voorlichters in dienst, voeren óver voldoende financiële hulp- ibiliseren en de menigsvormingte uitbreidingsplan IJburg vormtéén we tactiek. Natuurmonumenten handtekeningen op te halen, enties laten plaatsen en zelfs een die een half uur durende tv-spot En dat alles om het milieu-stand- de koppen van de Amsterdamse hebben het volste recht om hun en van de daken te schreeuwen, van het IJburgplan, heeft immers de hand om propaganda te voe- zich in het verleden bij de media estuur en geld, nu dezelfde werk- ledia reeds voldoende doordron- asitie van deze voormalige mach- Zij dienen met dezelfde scepsis anderen die de meningsvorming and proberen te zetten. ddelbare school middelbare school willen op- lengemeenschap te zijn. Een ipsonderwijs en mavo, danwel s Netelenbos (Onderwijs) gis- mkelijk wilde Netelenbos dat rwijs van vbo tot en met vwo te streng. Het zal ouders nooit en. En dat is juist het doel van Veede Kamer heeft gestuurd: voorkeur kunnen beginnen. computer der Heijden wil dat de Kamer n. Een stemcomputer kan de nmingen met hand-opsteken irvoorzitter Bukman die vori- ningen. Van der Heijden is na echarmeerd geraakt van elek- ent. Binnnen een uur verwer- emmingen. erzoek technolease imentair onderzoek komt naar ;tie is nihil. Alleen de WD >men. taire werkgroep de resultaten c naar deze fiscale steuncon- :hten via deze constructie in Rabobank en ontvingen daar- e bank kon de kennis als kos- amer vorige week weten dat er structie. Volgens de bewinds- ks geld gekost. Media schreven elastinginkomsten was misge- an worden de belastinggelden veer aan de slag Schiphol in Hoofddorp is van op korte termijn weer tot zijn :er in Haarlem gisteren ook he it vonnis houdt, kan het tot een onderd gulden per dag met een an de sikh als voorwaarde ge- kleuren van het hotel op heeft, nesje moet hij onzichtbaar on- r vrije voeten amse hoofdagent die eind fe- nking van seksuele intimidatie vrij. Onder de artiestennaam ■ig jaar deel aan het Eurovisie voorlopige hechtenis gezeten- verklaarde eerder dat het om i ging, maar dat de slachtoffers Wiske lïhe Sun van gisteren Door Bob van Huët Londen - The Sun, met een oplage van ruim vier miljoen exemplaren Engelands populair ste krant, heeft al gekozen. Zes weken voor de rest van Groot-Brittannië. The Sun backs Blair, zo proclameerde de voormali ge Tory-vriend gisteren zijn 'historische' omme zwaai. Het Britse volk heeft behoefte aan een leider met visie, vastberadenheid en moed, die kan inspi reren en het vuur van de verbeeldingskracht aan wakkert, aldus de veel gelezen tabloid. 'Tony Blah- is de beste voor die baan. Voor onze tien miljoen le zers en voor het land' was de conclusie op de voor pagina. Daarbij een foto van een wat moeilijk lachende Blair met in de hand een vroege editie van het spraakmakende nummer. Pagina drie van de krant bleef overigens gereserveerd voor de priemende borsten van de lovely van de dag. Op de ochtend van de eerste volledige dag van de marathoncampagne (tot 1 mei) ging de zon dus al meteen onder voor John Major. Hij en zijn regering werden afgewezen als 'Vermoeid, verdeeld en stuur loos'. Het was daarom tijd voor verandering, be toogde The Sun. John Major kon moeilijk anders dan voorzichtig hopen dat de miljoenen Sun-lezers zich niet laten leiden door hoofdredactionele advie zen. Conservatieve woordvoerders waren wat moe diger: „We zullen op de verkiezingsdag het ongelijk van The Sun bewijzen." Probleem is dat The Sun nooit ongelijk heeft. Dat het helpt als je Engelands populairste massa krant aan je zijde hebt, ondervond Major zelf bij de laatste verkiezingscampagne. Dag in dag uit bom bardeerde The Sun zijn lezers toen met de dubbele waarschuwing: 'Labour zal de belastingen verho gen en Neil Kinnock - de toenmalige Labourleider - is absoluut niet te vertrouwen. Hoogtepunt van de hetze was de voorpagina op de verkiezingsdag zelf. Neil Kinnocks hoofd was in een lichtpeer gemon teerd, waarnaast de inmiddels fameuze kop: 'Als Kinnock vandaag wint, wil de laatste die Groot- Brittannië verlaat dan alsjeblieft het licht uitdoen'. De Conservatieven wonnen de verkiezingen tegen alle voorspellingen in. Bob Worcester, de baas van het onderzoeksbureau Mori, wil de invloed van de tabloids niet overschat ten, maar denkt dat de berg die John Major moet beklimmen hoger is geworden. Volgens hem heeft The Sun vooral ingehaakt op de hardnekkige anti- Tory stemming onder de lezers. „Het is een teken des tijds dat een van de meest pro-Conservatieve kranten John Major heeft opgegeven." Met een voorsprong van tussen de 20 en 28 procent in de pei lingen heeft Blair The Sun overigens niet meer echt nodig, meent Worcester die al maanden een afgete kende overwinning voor Labour voorspelt. De vriendelijke zonneschijn voor Tony Blair dateert overigens niet van gisteren. Sinds een bezoek aan Australië waar hij een diner had met Rupert Mur doch - eigenaar van The Sun, The (Sunday) Times, News of the World, Sky tv en nog veel meer - oogst Blair van die kant meer sympathie. Boze tongen be weren dat de ambitieuze mediamagnaat, destijds goede maatjes met Margaret Thatcher, heel openlijk investeert in de volgende Britse premier. Politiek redacteur Trevor Kavanagh hield vol dat niet The Sun was veranderd, maar Labour. „We hadden nooit iemand als Kinnock kunnen steunen. Bob Worcester vermoedt dat andere 'Tory-kranten' het voorbeeld van The Sun zullen volgen. Jeruzalem/Den Haag (dpa/afp/rtr/anp) - Israëlische bulldo zers zijn gisteren, ondanks wereldwijde protesten, begonnen net de voorbereiding van de aanleg van een nieuwe joodse wijkbij Oost-Jeruzalem. I Jen zwarte dag in het vredes- I traces,zo reageerde Palestijns I mdesonderhandelaar Saeb Ere kat „De bulldozers dienen om de I deur voor onderhandelingen I dichtte gooien en elke zin te ont- nemen aan het vredesproces. laag volgt een spoedbijeen- komst van de Palestijnse lei- ig." De Palestijnse president I Arafat riep de bevolking op zich 1 van geweld te onthouden. Maar de radicaal-islamitische Hamas- iging vroeg de Palestijnen lom een 'permanente intifada' uit I protest tegen de Israëlische I tav/plannen. Volgens Hamas- woordvoerder Goshe in Jordanië e 'weg van het verzet de enige I die de Israëliërs iets doet'. De nieuwe intifada mag volgens i niet beperkt blijven tot en- I iele dagen, zoals vorig jaar sep tember bij het protest tegen een omstreden tunnel in Jeruzalem. Toen kwamen 61 Palestijnen en vijftien Israëliërs om. De Israëlische premier Netanya hu beschuldigde Arafat er intus sen van gewelddadige acties voor te bereiden. „Arafat en de Pales tijnen willen een escalatie van het geweld," aldus de Israëlische premier in een interview met het Duitse tijdschrift Stern. Het Pa lestijnse zelfbestuur heeft vol gens hem aanhangers van Harnas vrijgelaten en het licht op groen gezet voor zelfmoordaanslagen. Israël sloot gisteren de autonome Palestijnse steden voor Israëliërs om aanslagen te voorkomen. Al maandag waren militaire ver sterkingen gestuurd met het oog op mogelijke Palestijnse prote stacties. I De rebellen stelden gisteren de l'is dat president Sali Berisha l'oor morgen aftreedt. Doet hij I datniet, dan richt het rebellenco- I Bé zelf een presidentiële raad I "P die de plaats van de president I toet innemen. [Het hun ultimatum brengen de ['pstandelingen de vorige week akte afspraken over de 'na- Ie verzoening' en een geza menlijke uitweg uit de crisis, in I fevaar. In die afspraken is het te- I "Streden van Berisha niet voor- I ön. Ook rond de voor juni op de I «'enda staande verkiezingen kan lfen probleem ontstaan, omdat de I 'Dellen er alleen aan willen mee- Idoen als Berisha weg is. 'vice-president van het rebel scomité, Albert Shyti waar- rauwde de nieuwe premier Fino s' de opstandelingen zijn rege- lrj|Sniet langer ondersteunen als hij blijft 'collaboreren met Beris ha'. Berisha heeft gisteren de EU- missie onder leiding van de Ne derlander De Marchant et d'An- sembourg om voedsel en medi sche ondersteuning gevraagd. Bovendien wil hij assistentie door politie-eenheden bij de ver deling van de voedselhulp. Vol gens de minister van Financiën en Economie Arben Malaj is er voor de komende zes maanden zeker driehonderd miljoen dollar noodhulp nodig om de economie niet geheel te laten instorten en om de inflatie - die het afgelopen jaar 21,5 procent bedroeg - enigs zins binnen de perken te houden. De vluchtelingenstroom naar Ita lië zwelt nog steeds aan. Volgens de VN-vluchtelingenorganisatie hebben al bijna 12.000 Albanezen hun heil gezocht in Italië en Grie kenland. DoorJan van der Made Peking - De Noord-Koreaan- se overloper Hwang Jong- yop is vanuit Peking overge bracht naar de Philippijnen. Dit hebben zowel het Chine se persbureau Xinhua als de Zuid-Koreaanse overheid bevestigd. Hwang is de hoogstgeplaatste Noord-Koreaanse ambtenaar die het door hongersnood ge teisterde land ontvlucht. Tege lijkertijd bezocht mevrouw Ca therine Bertini, uitvoerend di recteur van het Wereld Voedsel programma van de Verenigde Naties, Pyongyang en omstre ken. „Voedsel voor de bevolking van Noord-Korea is bijna op. Mensen hebben hooguit hon derd gram graan per dag om zich te voeden. Ze moeten zich behelpen met plantenwortels en bladeren die ze verzameld heb ben. Eind maart of april zijn de voedselvoorraden van Noord- Korea uitgeput." Dit zijn de alarmerende woor den van Catherine Bertini, die de afgelopen week als hoogste VN-vertegenwoordigster sinds de overstromingen van 1995 een bezoek bracht aan Noord-Ko rea. Een videofilm toonde uitge teerde kinderen en boeren die bezig waren met het herstellen van door de overstromingen verwoeste bruggen. Het Wereld Voedselprogramma zal vanaf april dit jaar honderd duizend ton graanproducten naar Noord-Korea sturen. Do norlanden, waaronder de VS, de EU, Japan en Australië zullen bijdragen aan de totale kosten van 41,6 miljoen dollar. Mevrouw Bertini zei geen mede delingen te kunnen doen over de politieke implicaties die de voedselhulp met zich mee brengt. Noord-Korea's politieke filosofie is die van 'juche' of 'zelfvoorziening', een mengsel van socialisme en extreem na tionalisme dat het land veertig jaar van de buitenwereld heeft afgesloten. De theorie werd ge bruikt door 'Grote Leider' Kim li-Song, en na diens dood in 1993, door zijn zoon Kim Jong- H. Hwang Jang-yop, voormalig lid van het Centrale Comité van de Noord-Koreaanse communisti sche partij, de Arbeiderspartij, die op 12 februari politiek asiel aanvroeg bij het Zuid-Koreaan se consulaat in Peking, was een van de ontwerpers van deze theorie. In een brief die werd openbaar gemaakt door Zuid- Koreaanse autoriteiten, zei hij dat Noord-Korea 'zich niet so cialistisch kan noemen als het i 'mi»- - - yva*.:T ■xL Een Noord-Koreaanse vrouw ruimt samen met haar collega's stenen op die overstromingen vo rig jaar achterlieten op akkers, die daarvoor werden gebruikt voor het verbouwen van voedsel. Het bewerken van de akkers was een onderdeel van een project van het Wereld Voedselprogramma van de Verenigde Naties. foto reuter zichzelf niet kan voeden'. Hwang Jang-yop's vlucht viel samen met een schemerige wis seling van enkele van Noord- Korea's machtigste posities. Premier Kang Son-san werd vervangen; in een week tijd stierven minister van Defensie Choe Kwang en vice-minister van Defensie Kim Kwang-jin (de eerste zou aan een hartaan val zijn overleden, oorzaken voor de dood van de tweede werden niet gegeven); op 11 maart werd minister van Land bouw Kim Won-Jin vervangen door een relatief onbekende provinciale bureaucraat. Met deze politieke verschuivin gen en het overlijden van de twee defensie-topmannen en op de achtergrond de hongersnood, lijken de eerste scheuren in het machtsevenwicht van Pyong yang zich af te tekenen. Dankzij Hwang Jang-Yop, die waar schijnlijk later deze week van de Philippijnen naar Zuid-Korea zal worden overgebracht, ver krijgt Seoel ook nog eens een uniek inzicht in de innerlijke werking van het schemerige re gime in Pyongyang, iets wat zal bijdragen tot onzekerheid bin nen het politieke machtscen trum aldaar. Zware censuur Indonesische verkiezingen Jakarta - De regering van Indonesië heeft buitenlandse waarne mers gewaarschuwd de verkiezingen op 29 mei niet al te zeer on der de loep te nemen. Procureur-generaal Singgih zei dat buiten landse waarnemers mogen waarnemen, maar niet mogen contro leren, onderzoeken en geen vragen mogen stellen. Bij verkiezin gen in het verleden klaagden oppositiepartijen stelselmatig over onregelmatigheden. De regering in Jakarta heeft voor de verkie zingscampagne scherpe regels vastgesteld. Brochures en pro gramma's moeten aan de censuur worden voorgelegd en niemand mag kritiek leveren op de regering. Hasjcontainers gevonden bij kust Portugal Lissabon - De Portugese politie heeft met hulp van informatie uit Nederland in de zee voor de kust van Portugal tien containers met hasj gevonden. De opslagtanks, die een omvang van ongeveer één kubieke meter hebben, liggen op een diepte van negentig meter ten zuidwesten van de hoofdstad Lissabon, zo verluidt in poli tiekringen. Handelaren hebben de tanks waarschijnlijk in zee ge gooid, nadat zij door een patrouille van de Portugese marine wa ren verrast. Vijftig doden door vliegramp in Kaukasus Moskou - Een Russische Antonov-24 is gisteren tijdens een vlucht tussen de Zuid-Russische stad Stavropol en Trabzon in Turkije neergestort. Daarbij zijn volgens Russische persbureaus alle vijf tig inzittenden om het leven gekomen. Het toestel stortte neer in het noordelijke deel van de Kaukasus, bij Tsjerkessk. Een ontploffing aan boord is mogelijk de oorzaak van het ongeluk. VN: Hongersnood dreigt in Laos Genève - Na zware overstromingen dreigt er in Laos een hongers nood. Daarop heeft het Wereld Voedselprogramma van de VN gis teren in Genève gewezen. Voor 420.000 Laotianen in het zuiden van het Aziatische land ontbreken 179.000 ton rijst. De inwoners eten ratten en hagedissen, aldus een WFP-woordvoerder, die de internationale gemeenschap vroeg om hulp ter waarde van 15 miljoen dollar. Veto Jeltsin tegen nationalisatie kunst Moskou - De Russische president Boris Jeltsin heeft gisteren de wet geblokkeerd die bepaald dat alle tijdens de Tweede Wereld oorlog buitgemaakte kunstwerken, die het Rode Leger uit Duits land heeft meegenomen, Russisch staatseigendom worden. In Rusland bevindt zich onder andere de van oorsprong Nederland se Koenigscollectie, die ook uit Duitsland is meegenomen. Jeltsin meent dat het parlement bij de stemming over de wet geen reke ning heeft gehouden met 'in het internationaal recht algemeen aanvaarde regels', aldus het Kremlin via het persbureau Interfax. Het parlement kan het veto van de president nog overstemmen met een tweederde meerderheid. 'Ierland is solidair met Oost-Europa' Wassenaar - Ierland voelt zich verwant met de Midden- en Oost- Europese landen die willen toetreden tot Europese Unie. Dublin maakt zich dan ook sterk voor de uitbreiding van de EU, ook als dat voor Ierland zelf op korte termijn nadelig zou zijn. Het land is immers een grote ontvanger van gelden uit het Europees Struc tuurfonds voor de ontwikkeling van arme regio's. Dat zei de Ierse presidente Mary Robinson gisteren op een persconferentie in Wassenaar. Van onze redactie buitenland Goma/Brazzaville/Brussel - Rellenleider Laurent-Désiré Kabi la'hefeft gisteren'itTKisa'flgani tegen een gëbiöör fair zeker tien duizend mensen gezegd dat zijn coalitie van opstandelingen heel Zaïre zal bevrijden. Kabila kondigde ook een eenzij dig staakt-het-vuren van zeven dagen af. Het bestand is in een straal van twintig kilometer rond de stad Kisangani van kracht. Kabila voerde als reden voor zijn besluit 'humanitaire redenen' aan. De strijd aan andere fronten gaat door. Het bestand moet de gevluchte bevolking de mogelijk heid bieden naar Kisangani terug te keren en humanitaire organi saties in staat stellen hulpgoede ren te laten aanvoeren. In een toespraak tot duizenden aanhangers in Goma viel Kabila fel uit tegen de Franse politiek. Hij verweet Parijs dat het 'zich erg slecht gedraagt' tegenover de rebellen en drong erop aan dat het onmiddellijk zijn houding wijzigt. In Brussel logenstrafte Mobutu's zoon Nzanga tegenover een Bel gische omroep dat de gezond heidstoestand van zijn vader erg is verslechterd. Het gaat om 'ge ruchten om het land te destabili seren', aldus Nzanga. Hij beloof de een persconferentie zodra zijn vader het ziekenhuis heeft verla ten. Mobutu wordt behandeld in Monaco, vlakbij bij zijn Zuid- Franse villa in het badplaatsje Rocquebrune-Cap-Martin. Hij lijdt aan kanker. Mocht de zieke dictator Mobutu Sese Seko overlijden, dan kent het door opstandelingen aan het wankelen gebrachte Zaïrese regi me een nieuw probleem: er is for meel geen opvolger. De voorzitter van het overgangsparlement, die volgens de wet de formele opvol ger is, werd in 1995 naar huis ge stuurd en nooit vervangen. Ondertussen hebben familieleden en vertrouwelingen van Mobutu hun toevlucht gezocht in de Con golese hoofdstad Brazzaville. Volgens een medewerker van het plaatselijke Rode Kruis kijkt de kring rond Mobutu vanaf de overzijde van de rivier de Congo, ook wel de Zaïre genaamd, de kat uit boom. De Zaïrese hoofdstad Kinshasa op de tegenovergelegen oever wordt te gevaarlijk nu re bellen steeds verder oprukken. Morgen houden Afrikaanse lei ders in Nairobi een topconferen tie over de crisis in Zaïre. De re bellen zijn niet uitgenodigd. Ka bila verwacht niets van de bij eenkomst en noemde de gastheer, de Keniaanse president Daniel arap Moi, minachtend 'een ande re Mobutu'. PoorWierdDuk IMoskou - Boris Nemtsov (37), I eet hij hoe zijn kiezers moet ■Paaien. Nemtsov was maan- IJ8 koud benoemd tot eerste 11Ce-premier in de nieuwe I nssische regering, toen hij «end maakte dat in het ver- Russische functio- an het 45-jarig bestaan van de lenteerd. n geld opzij gezet van vijftig jaar en ouder he het inkomen, voor financie Den. Slechts 8 procent heeft ge het bureau Research Marke- ;rd in het april-nummer van ïrs geniet ruim de helft (55 Pj- Ie geld dan dat ze het opp de helft van de ouderen een ln> Weer gewoon in een |„,i?rte Wolga naar het werk 1*1 gaan. l 's afgelopen met de Merce- iii,jn,fn Rolls Royces als dienst ig5, zei Nemtsov. V;.„(geeR de 'provinciaal', zoals Li zichzelf omschrijft, niet Cl?* scherpzinnige fysi- Lj ®et voormalige Gorki - de L ™aar.de dissident Andrej |biJa'ov in ballingschap ver- lW 'S onc*anks zijn bliksem- plevffl6 rf gewone jongen ge- L„ "ik beloof dat ik niet zal en^6en smeergeld zal aanne- eW®ïen staatseigendom zal ®n> aldus Nemtsov. Souverneur van Nizjni Nov gorod, de oude handelsstad op zo'n zeshonderd kilometer van Moskou, wordt al enkele jaren getipt als de toekomstige leider van Rusland. Nemtsov is een dui delijke favoriet van Boris Jeltsin, die hem graag als zijn opvolger zou zien. Het was Jeltsin die Nemtsov in 1991 benoemde tot gouverneur. In 1995 werd Nemtsov, die zijn politieke carrière ooit begon als milieu-activist, met een comfor tabele meerderheid herkozen. Ook westerse financieel-econo- mische experts lopen weg met Nemtsov, die zijn regio aan het begin van de jaren '90 tot een proeftuin maakte van Ruslands privatiseringsprogramma. Nemt sov werd hierbij overigens gehol pen door de econoom en voorma lige presidentskandidaat Grigori Javlinski. Boris Nemtsov, die door Ameri kanen wegens zijn charisma veel vuldig wordt vergeleken met John F. Kennedy en Bill Clinton, begreep dat Rusland allereerst een middenklasse nodig had en besloot daarom over te gaan tot de privatisering van de kleine- en Boris Nemtsov foto reuter middelgrote bedrijven in zijn re gio. De openbare veilingen in 1992 van winkels en transportbedrij ven in de jaarmarkthal van de Wolgastad waren, onder auspi ciën van de Wereldbank, heuse gebeurtenissen. In 1993 maakte een staatsboerde rij in Nizjni Novgorod geschiede nis door, voor het eerst sinds Sta- lins bloedige repressie van de boerenstand in de jaren '30, over te gaan op vrij ondernemerschap. Door de jaren heen is Boris Nemtsov trouw gebleven aan Bo ris Jeltsin. Desondanks heeft hij er nooit voor teruggedeinsd van uit Nizjni Novgorod kritiek te ui ten op de politiek van het Krem lin. Nemtsov keerde zich bijvoor beeld onomwonden tegen de Tsjetsjeense oorlog. In weerwil van zijn jonge uiter lijk en laconieke manieren dwingt Nemtsov wel degelijk ge zag af bij de bevolking. Veel meer dan zijn collega eerste vice-pre- mier Anatoli Tsjoebais - die im populair is bij 85 procent van de Russen - is Nemtsov in staat zich onder de kiezers te begeven en met hen te communiceren. Dat Nemtsov niet met zich laat spotten werd duidelijk in een twistgesprek op de tv met Vladi mir Zjirinovski in 1995. Zjirinov- ski noemde Nemtsov een 'vuilak' en gooide woedend een glas vruchtensap in het gelaat van de gouverneur. Nemtsov bedacht zich geen moment en gooide zijn eigen glas terug. Het spatte uit een op het hoofd van de flam boyante ultra-nationalist. Goma - De rebellenstaat in het oosten van Zaïre functio neert nog bijna zonder geld. Salarissen worden niet be taald. De Zaïrezen overleven, zoals al ruim dertig jaar, 'als door een wonder'. Ester staart in het niets. Ze mij mert over haar toekomst, zegt ze. Voor jonge mensen in het 'bevrijde' deel van Zaïre, ofwel de Republique Democratique de Congo, is vooral de toekomst ab soluut ongewis. Ester is de re ceptioniste van het Commissa riat Général de Sécurité, het mi nisterie van Staatsveiligheid. De 23-jarige kleurrijk en goedge- klede Zaïrese zit achter een hou ten tafel in een kleine blauw ge verfde betonnen ruimte. Ieder een die minister Kabongo of diens adjudant Ilunga wil spre ken, helpt zij met het invullen van de benodigde formulieren. Het ministerie van Staatsveilig heid van de nieuwgevormde re bellenstaat in het oosten van Zaïre heeft veel weg van een oud koloniaal huis. Opmerkelijk ge noeg is het juist een van de wei nige huizen in Goma, de hoofd stad van de Democratische Re publiek van de Congo, die niet omringd zijn door een hoge muur met glasscherven. Als je het gebouw gewoon binnen loopt, stuit je op Ester en Tony. Tony is hoofd van de bewaking. Hij moet iedereen tegenhouden die het gebouw wil inlopen voorbij de receptie. Tony is on gewapend. Het rebellenleger heeft alle wapens nodig voor de oorlog in het westen tegen het leger van dictator Mobutu. To ny, een Kasai, had zich eigenlijk aangemeld voor het leger, maar de nieuwe president Kabila stak daar persoonlijk een stokje voor. „Hij zei: 'We hebben intelligente mensen nodig om het bestuur op poten te zetten; jij moet dus in dienst komen van het bestuur'." Ester en Tony werken van 's morgens half acht tot 's middags vijf uur. Ze krijgen niets be taald. Toch blijven zij op hun post. Geld is het grootste probleem van de nieuwe staat in het oos ten van Zaïre, vertelt gouver neur Balumi Tusi van de provin- Onze speciale verslaggever Chris Halkes in Zaïre cie Noord-Kivu. „We zijn dus bezig geld te genereren via be lasting. Dat doen we op een eer lijke manier. We willen een goedwerkend eerlijk belasting systeem, waarbij de mensen een acceptabele belasting betalen. Te hoge belasting leidt alleen maar tot ontduiking. Bovendien, de soldaten aan het front beta len soms met hun leven voor de bevrijding. Dan is het voor non combattanten toch niet zo erg als ze eens een paar maanden moeten wachten op hun salaris. En dat vinden ze zelf ook." Ester en Tony klagen niet dat ze geen geld krijgen. Zelfs Ester niet, die toch zo'n hekel heeft aan haar slaapverwekkende werk. „In Zaïre is het altijd zo geweest, maar nu weten we waar we het voor doen. Nu is er geen geld om ons te betalen, maar ooit zal er dat wel zijn. Daar geloven we in. Dit is onze bijdrage aan de revolutie." Ester is de enige in haar familie - va der moeder en negen kinderen - die werkt. Twee broers zijn priester, haar vader is werkloos en de rest is te jong. De familie heeft helemaal geen geld om wat dan ook te ko pen en beschikt ook niet over een stukje grond om voedsel te verbouwen. Hoe blijven ze dan in leven? „Op zijn Zaïrees," ant woordt Ester. „Als door een wonder. Zo gaat dat hier. Je krijgt wel eens iets van iemand. Iemand helpt je ergens mee en zo blijven we in leven." „Maar er is een verschil met vroeger," zegt Tony. „Toen leefden we zo omdat de dictator ons land plunderde en we arm gehouden werden. Nu is het vanwege de oorlog, maar daarna gaat het beter. We geloven in de alliantie, het zijn mensen die hebben laten zien dat zij goede ideeën heb ben, van goede wil zijn en gewe tensvol zijn. En zich zorgen ma ken om de bevolking."

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1997 | | pagina 5