Israël walst
over het
vredesproces
De zon gaat snel onder voor John Major
Voedsel in Noord-Korea is bijna op
Rebellen dreigen met
coup als Berisha blijft
Kabila wil heel Zaïre
Jeltsins favoriet Nemtsov paait de kiezers
Geldgebrek als offer voor de 'bevrijding'
de stem
BUITENLAND
A5
NIEUWS KORT
Harnas roept op tot geweld
I Tirana/Brindisi (dpa/afp/rtr/efe) - Het ultimatum van de sa-
I menwerkende rebellen in het zuiden van Albanië verscherpt de
I politieke tegenstellingen in het land.
'jl—
BUITENLAND KORT
I jongensachtige gouverneur
I'j de regio Nizjni Novgorod,
OPSTAND
ZAÏRE
19 MAART 1997
I I I 1 I
WOENSDAG 19 MAART 1997
I gespannen voet. Het effect van
r het grootkapitaal met dreiqe
1 ijd, sluikreclame en advertentie-
jven van enige omvang kunnen
enst te nemen om hun imago te
eguleren. Vandaar dat in de we-
j wantrouwen naar de sfeer van
de bewegingen en goede-doel-
I streepje voor. Zij streven immers
11. Zij hebben het beste voor met
Idemens.
rnteren zijn, zodra zij enige om- I
I likt hebben, in wezen echter niet
^stuurlijke instellingen. Of het nu
inten of Artsen zonder Grenzen
i/eei belang bij als het zakenleven
isvoorziening en beeldvorming te
Se voorlichters in dienst, voeren
óver voldoende financiële hulp-
ibiliseren en de menigsvormingte
uitbreidingsplan IJburg vormtéén
we tactiek. Natuurmonumenten
handtekeningen op te halen,
enties laten plaatsen en zelfs een
die een half uur durende tv-spot
En dat alles om het milieu-stand-
de koppen van de Amsterdamse
hebben het volste recht om hun
en van de daken te schreeuwen,
van het IJburgplan, heeft immers
de hand om propaganda te voe-
zich in het verleden bij de media
estuur en geld, nu dezelfde werk-
ledia reeds voldoende doordron-
asitie van deze voormalige mach-
Zij dienen met dezelfde scepsis
anderen die de meningsvorming
and proberen te zetten.
ddelbare school
middelbare school willen op-
lengemeenschap te zijn. Een
ipsonderwijs en mavo, danwel
s Netelenbos (Onderwijs) gis-
mkelijk wilde Netelenbos dat
rwijs van vbo tot en met vwo
te streng. Het zal ouders nooit
en. En dat is juist het doel van
Veede Kamer heeft gestuurd:
voorkeur kunnen beginnen.
computer
der Heijden wil dat de Kamer
n. Een stemcomputer kan de
nmingen met hand-opsteken
irvoorzitter Bukman die vori-
ningen. Van der Heijden is na
echarmeerd geraakt van elek-
ent. Binnnen een uur verwer-
emmingen.
erzoek technolease
imentair onderzoek komt naar
;tie is nihil. Alleen de WD
>men.
taire werkgroep de resultaten
c naar deze fiscale steuncon-
:hten via deze constructie in
Rabobank en ontvingen daar-
e bank kon de kennis als kos-
amer vorige week weten dat er
structie. Volgens de bewinds-
ks geld gekost. Media schreven
elastinginkomsten was misge-
an worden de belastinggelden
veer aan de slag
Schiphol in Hoofddorp is van
op korte termijn weer tot zijn
:er in Haarlem gisteren ook he
it vonnis houdt, kan het tot een
onderd gulden per dag met een
an de sikh als voorwaarde ge-
kleuren van het hotel op heeft,
nesje moet hij onzichtbaar on-
r vrije voeten
amse hoofdagent die eind fe-
nking van seksuele intimidatie
vrij. Onder de artiestennaam
■ig jaar deel aan het Eurovisie
voorlopige hechtenis gezeten-
verklaarde eerder dat het om
i ging, maar dat de slachtoffers
Wiske
lïhe Sun van gisteren
Door Bob van Huët
Londen - The Sun, met een oplage van ruim
vier miljoen exemplaren Engelands populair
ste krant, heeft al gekozen. Zes weken voor de
rest van Groot-Brittannië.
The Sun backs Blair, zo proclameerde de voormali
ge Tory-vriend gisteren zijn 'historische' omme
zwaai. Het Britse volk heeft behoefte aan een leider
met visie, vastberadenheid en moed, die kan inspi
reren en het vuur van de verbeeldingskracht aan
wakkert, aldus de veel gelezen tabloid. 'Tony Blah-
is de beste voor die baan. Voor onze tien miljoen le
zers en voor het land' was de conclusie op de voor
pagina.
Daarbij een foto van een wat moeilijk lachende
Blair met in de hand een vroege editie van het
spraakmakende nummer. Pagina drie van de krant
bleef overigens gereserveerd voor de priemende
borsten van de lovely van de dag.
Op de ochtend van de eerste volledige dag van de
marathoncampagne (tot 1 mei) ging de zon dus al
meteen onder voor John Major. Hij en zijn regering
werden afgewezen als 'Vermoeid, verdeeld en stuur
loos'. Het was daarom tijd voor verandering, be
toogde The Sun. John Major kon moeilijk anders
dan voorzichtig hopen dat de miljoenen Sun-lezers
zich niet laten leiden door hoofdredactionele advie
zen. Conservatieve woordvoerders waren wat moe
diger: „We zullen op de verkiezingsdag het ongelijk
van The Sun bewijzen." Probleem is dat The Sun
nooit ongelijk heeft.
Dat het helpt als je Engelands populairste massa
krant aan je zijde hebt, ondervond Major zelf bij de
laatste verkiezingscampagne. Dag in dag uit bom
bardeerde The Sun zijn lezers toen met de dubbele
waarschuwing: 'Labour zal de belastingen verho
gen en Neil Kinnock - de toenmalige Labourleider -
is absoluut niet te vertrouwen. Hoogtepunt van de
hetze was de voorpagina op de verkiezingsdag zelf.
Neil Kinnocks hoofd was in een lichtpeer gemon
teerd, waarnaast de inmiddels fameuze kop: 'Als
Kinnock vandaag wint, wil de laatste die Groot-
Brittannië verlaat dan alsjeblieft het licht uitdoen'.
De Conservatieven wonnen de verkiezingen tegen
alle voorspellingen in.
Bob Worcester, de baas van het onderzoeksbureau
Mori, wil de invloed van de tabloids niet overschat
ten, maar denkt dat de berg die John Major moet
beklimmen hoger is geworden. Volgens hem heeft
The Sun vooral ingehaakt op de hardnekkige anti-
Tory stemming onder de lezers. „Het is een teken
des tijds dat een van de meest pro-Conservatieve
kranten John Major heeft opgegeven." Met een
voorsprong van tussen de 20 en 28 procent in de pei
lingen heeft Blair The Sun overigens niet meer echt
nodig, meent Worcester die al maanden een afgete
kende overwinning voor Labour voorspelt.
De vriendelijke zonneschijn voor Tony Blair dateert
overigens niet van gisteren. Sinds een bezoek aan
Australië waar hij een diner had met Rupert Mur
doch - eigenaar van The Sun, The (Sunday) Times,
News of the World, Sky tv en nog veel meer - oogst
Blair van die kant meer sympathie. Boze tongen be
weren dat de ambitieuze mediamagnaat, destijds
goede maatjes met Margaret Thatcher, heel openlijk
investeert in de volgende Britse premier.
Politiek redacteur Trevor Kavanagh hield vol dat
niet The Sun was veranderd, maar Labour. „We
hadden nooit iemand als Kinnock kunnen steunen.
Bob Worcester vermoedt dat andere 'Tory-kranten'
het voorbeeld van The Sun zullen volgen.
Jeruzalem/Den Haag (dpa/afp/rtr/anp) - Israëlische bulldo
zers zijn gisteren, ondanks wereldwijde protesten, begonnen
net de voorbereiding van de aanleg van een nieuwe joodse
wijkbij Oost-Jeruzalem.
I Jen zwarte dag in het vredes-
I traces,zo reageerde Palestijns
I mdesonderhandelaar Saeb Ere
kat „De bulldozers dienen om de
I deur voor onderhandelingen
I dichtte gooien en elke zin te ont-
nemen aan het vredesproces.
laag volgt een spoedbijeen-
komst van de Palestijnse lei-
ig." De Palestijnse president
I Arafat riep de bevolking op zich
1 van geweld te onthouden. Maar
de radicaal-islamitische Hamas-
iging vroeg de Palestijnen
lom een 'permanente intifada' uit
I protest tegen de Israëlische
I tav/plannen. Volgens Hamas-
woordvoerder Goshe in Jordanië
e 'weg van het verzet de enige
I die de Israëliërs iets doet'.
De nieuwe intifada mag volgens
i niet beperkt blijven tot en-
I iele dagen, zoals vorig jaar sep
tember bij het protest tegen een
omstreden tunnel in Jeruzalem.
Toen kwamen 61 Palestijnen en
vijftien Israëliërs om.
De Israëlische premier Netanya
hu beschuldigde Arafat er intus
sen van gewelddadige acties voor
te bereiden. „Arafat en de Pales
tijnen willen een escalatie van
het geweld," aldus de Israëlische
premier in een interview met het
Duitse tijdschrift Stern. Het Pa
lestijnse zelfbestuur heeft vol
gens hem aanhangers van Harnas
vrijgelaten en het licht op groen
gezet voor zelfmoordaanslagen.
Israël sloot gisteren de autonome
Palestijnse steden voor Israëliërs
om aanslagen te voorkomen. Al
maandag waren militaire ver
sterkingen gestuurd met het oog
op mogelijke Palestijnse prote
stacties.
I De rebellen stelden gisteren de
l'is dat president Sali Berisha
l'oor morgen aftreedt. Doet hij
I datniet, dan richt het rebellenco-
I Bé zelf een presidentiële raad
I "P die de plaats van de president
I toet innemen.
[Het hun ultimatum brengen de
['pstandelingen de vorige week
akte afspraken over de 'na-
Ie verzoening' en een geza
menlijke uitweg uit de crisis, in
I fevaar. In die afspraken is het te-
I "Streden van Berisha niet voor-
I ön. Ook rond de voor juni op de
I «'enda staande verkiezingen kan
lfen probleem ontstaan, omdat de
I 'Dellen er alleen aan willen mee-
Idoen als Berisha weg is.
'vice-president van het rebel
scomité, Albert Shyti waar-
rauwde de nieuwe premier Fino
s' de opstandelingen zijn rege-
lrj|Sniet langer ondersteunen als
hij blijft 'collaboreren met Beris
ha'. Berisha heeft gisteren de EU-
missie onder leiding van de Ne
derlander De Marchant et d'An-
sembourg om voedsel en medi
sche ondersteuning gevraagd.
Bovendien wil hij assistentie
door politie-eenheden bij de ver
deling van de voedselhulp. Vol
gens de minister van Financiën
en Economie Arben Malaj is er
voor de komende zes maanden
zeker driehonderd miljoen dollar
noodhulp nodig om de economie
niet geheel te laten instorten en
om de inflatie - die het afgelopen
jaar 21,5 procent bedroeg - enigs
zins binnen de perken te houden.
De vluchtelingenstroom naar Ita
lië zwelt nog steeds aan. Volgens
de VN-vluchtelingenorganisatie
hebben al bijna 12.000 Albanezen
hun heil gezocht in Italië en Grie
kenland.
DoorJan van der Made
Peking - De Noord-Koreaan-
se overloper Hwang Jong-
yop is vanuit Peking overge
bracht naar de Philippijnen.
Dit hebben zowel het Chine
se persbureau Xinhua als de
Zuid-Koreaanse overheid
bevestigd.
Hwang is de hoogstgeplaatste
Noord-Koreaanse ambtenaar
die het door hongersnood ge
teisterde land ontvlucht. Tege
lijkertijd bezocht mevrouw Ca
therine Bertini, uitvoerend di
recteur van het Wereld Voedsel
programma van de Verenigde
Naties, Pyongyang en omstre
ken. „Voedsel voor de bevolking
van Noord-Korea is bijna op.
Mensen hebben hooguit hon
derd gram graan per dag om
zich te voeden. Ze moeten zich
behelpen met plantenwortels en
bladeren die ze verzameld heb
ben. Eind maart of april zijn de
voedselvoorraden van Noord-
Korea uitgeput."
Dit zijn de alarmerende woor
den van Catherine Bertini, die
de afgelopen week als hoogste
VN-vertegenwoordigster sinds
de overstromingen van 1995 een
bezoek bracht aan Noord-Ko
rea. Een videofilm toonde uitge
teerde kinderen en boeren die
bezig waren met het herstellen
van door de overstromingen
verwoeste bruggen.
Het Wereld Voedselprogramma
zal vanaf april dit jaar honderd
duizend ton graanproducten
naar Noord-Korea sturen. Do
norlanden, waaronder de VS, de
EU, Japan en Australië zullen
bijdragen aan de totale kosten
van 41,6 miljoen dollar.
Mevrouw Bertini zei geen mede
delingen te kunnen doen over de
politieke implicaties die de
voedselhulp met zich mee
brengt. Noord-Korea's politieke
filosofie is die van 'juche' of
'zelfvoorziening', een mengsel
van socialisme en extreem na
tionalisme dat het land veertig
jaar van de buitenwereld heeft
afgesloten. De theorie werd ge
bruikt door 'Grote Leider' Kim
li-Song, en na diens dood in
1993, door zijn zoon Kim Jong-
H.
Hwang Jang-yop, voormalig lid
van het Centrale Comité van de
Noord-Koreaanse communisti
sche partij, de Arbeiderspartij,
die op 12 februari politiek asiel
aanvroeg bij het Zuid-Koreaan
se consulaat in Peking, was een
van de ontwerpers van deze
theorie. In een brief die werd
openbaar gemaakt door Zuid-
Koreaanse autoriteiten, zei hij
dat Noord-Korea 'zich niet so
cialistisch kan noemen als het
i 'mi»- -
- yva*.:T
■xL
Een Noord-Koreaanse vrouw ruimt samen met haar collega's stenen op die overstromingen vo
rig jaar achterlieten op akkers, die daarvoor werden gebruikt voor het verbouwen van voedsel. Het
bewerken van de akkers was een onderdeel van een project van het Wereld Voedselprogramma
van de Verenigde Naties. foto reuter
zichzelf niet kan voeden'.
Hwang Jang-yop's vlucht viel
samen met een schemerige wis
seling van enkele van Noord-
Korea's machtigste posities.
Premier Kang Son-san werd
vervangen; in een week tijd
stierven minister van Defensie
Choe Kwang en vice-minister
van Defensie Kim Kwang-jin
(de eerste zou aan een hartaan
val zijn overleden, oorzaken
voor de dood van de tweede
werden niet gegeven); op 11
maart werd minister van Land
bouw Kim Won-Jin vervangen
door een relatief onbekende
provinciale bureaucraat.
Met deze politieke verschuivin
gen en het overlijden van de
twee defensie-topmannen en op
de achtergrond de hongersnood,
lijken de eerste scheuren in het
machtsevenwicht van Pyong
yang zich af te tekenen. Dankzij
Hwang Jang-Yop, die waar
schijnlijk later deze week van de
Philippijnen naar Zuid-Korea
zal worden overgebracht, ver
krijgt Seoel ook nog eens een
uniek inzicht in de innerlijke
werking van het schemerige re
gime in Pyongyang, iets wat zal
bijdragen tot onzekerheid bin
nen het politieke machtscen
trum aldaar.
Zware censuur Indonesische verkiezingen
Jakarta - De regering van Indonesië heeft buitenlandse waarne
mers gewaarschuwd de verkiezingen op 29 mei niet al te zeer on
der de loep te nemen. Procureur-generaal Singgih zei dat buiten
landse waarnemers mogen waarnemen, maar niet mogen contro
leren, onderzoeken en geen vragen mogen stellen. Bij verkiezin
gen in het verleden klaagden oppositiepartijen stelselmatig over
onregelmatigheden. De regering in Jakarta heeft voor de verkie
zingscampagne scherpe regels vastgesteld. Brochures en pro
gramma's moeten aan de censuur worden voorgelegd en niemand
mag kritiek leveren op de regering.
Hasjcontainers gevonden bij kust Portugal
Lissabon - De Portugese politie heeft met hulp van informatie uit
Nederland in de zee voor de kust van Portugal tien containers met
hasj gevonden. De opslagtanks, die een omvang van ongeveer één
kubieke meter hebben, liggen op een diepte van negentig meter
ten zuidwesten van de hoofdstad Lissabon, zo verluidt in poli
tiekringen. Handelaren hebben de tanks waarschijnlijk in zee ge
gooid, nadat zij door een patrouille van de Portugese marine wa
ren verrast.
Vijftig doden door vliegramp in Kaukasus
Moskou - Een Russische Antonov-24 is gisteren tijdens een vlucht
tussen de Zuid-Russische stad Stavropol en Trabzon in Turkije
neergestort. Daarbij zijn volgens Russische persbureaus alle vijf
tig inzittenden om het leven gekomen.
Het toestel stortte neer in het noordelijke deel van de Kaukasus,
bij Tsjerkessk. Een ontploffing aan boord is mogelijk de oorzaak
van het ongeluk.
VN: Hongersnood dreigt in Laos
Genève - Na zware overstromingen dreigt er in Laos een hongers
nood. Daarop heeft het Wereld Voedselprogramma van de VN gis
teren in Genève gewezen. Voor 420.000 Laotianen in het zuiden
van het Aziatische land ontbreken 179.000 ton rijst. De inwoners
eten ratten en hagedissen, aldus een WFP-woordvoerder, die de
internationale gemeenschap vroeg om hulp ter waarde van 15
miljoen dollar.
Veto Jeltsin tegen nationalisatie kunst
Moskou - De Russische president Boris Jeltsin heeft gisteren de
wet geblokkeerd die bepaald dat alle tijdens de Tweede Wereld
oorlog buitgemaakte kunstwerken, die het Rode Leger uit Duits
land heeft meegenomen, Russisch staatseigendom worden. In
Rusland bevindt zich onder andere de van oorsprong Nederland
se Koenigscollectie, die ook uit Duitsland is meegenomen. Jeltsin
meent dat het parlement bij de stemming over de wet geen reke
ning heeft gehouden met 'in het internationaal recht algemeen
aanvaarde regels', aldus het Kremlin via het persbureau Interfax.
Het parlement kan het veto van de president nog overstemmen
met een tweederde meerderheid.
'Ierland is solidair met Oost-Europa'
Wassenaar - Ierland voelt zich verwant met de Midden- en Oost-
Europese landen die willen toetreden tot Europese Unie. Dublin
maakt zich dan ook sterk voor de uitbreiding van de EU, ook als
dat voor Ierland zelf op korte termijn nadelig zou zijn. Het land is
immers een grote ontvanger van gelden uit het Europees Struc
tuurfonds voor de ontwikkeling van arme regio's. Dat zei de Ierse
presidente Mary Robinson gisteren op een persconferentie in
Wassenaar.
Van onze redactie buitenland
Goma/Brazzaville/Brussel - Rellenleider Laurent-Désiré Kabi
la'hefeft gisteren'itTKisa'flgani tegen een gëbiöör fair zeker tien
duizend mensen gezegd dat zijn coalitie van opstandelingen
heel Zaïre zal bevrijden.
Kabila kondigde ook een eenzij
dig staakt-het-vuren van zeven
dagen af. Het bestand is in een
straal van twintig kilometer rond
de stad Kisangani van kracht.
Kabila voerde als reden voor zijn
besluit 'humanitaire redenen'
aan. De strijd aan andere fronten
gaat door. Het bestand moet de
gevluchte bevolking de mogelijk
heid bieden naar Kisangani terug
te keren en humanitaire organi
saties in staat stellen hulpgoede
ren te laten aanvoeren.
In een toespraak tot duizenden
aanhangers in Goma viel Kabila
fel uit tegen de Franse politiek.
Hij verweet Parijs dat het 'zich
erg slecht gedraagt' tegenover de
rebellen en drong erop aan dat
het onmiddellijk zijn houding
wijzigt.
In Brussel logenstrafte Mobutu's
zoon Nzanga tegenover een Bel
gische omroep dat de gezond
heidstoestand van zijn vader erg
is verslechterd. Het gaat om 'ge
ruchten om het land te destabili
seren', aldus Nzanga. Hij beloof
de een persconferentie zodra zijn
vader het ziekenhuis heeft verla
ten. Mobutu wordt behandeld in
Monaco, vlakbij bij zijn Zuid-
Franse villa in het badplaatsje
Rocquebrune-Cap-Martin. Hij
lijdt aan kanker.
Mocht de zieke dictator Mobutu
Sese Seko overlijden, dan kent
het door opstandelingen aan het
wankelen gebrachte Zaïrese regi
me een nieuw probleem: er is for
meel geen opvolger. De voorzitter
van het overgangsparlement, die
volgens de wet de formele opvol
ger is, werd in 1995 naar huis ge
stuurd en nooit vervangen.
Ondertussen hebben familieleden
en vertrouwelingen van Mobutu
hun toevlucht gezocht in de Con
golese hoofdstad Brazzaville.
Volgens een medewerker van het
plaatselijke Rode Kruis kijkt de
kring rond Mobutu vanaf de
overzijde van de rivier de Congo,
ook wel de Zaïre genaamd, de kat
uit boom. De Zaïrese hoofdstad
Kinshasa op de tegenovergelegen
oever wordt te gevaarlijk nu re
bellen steeds verder oprukken.
Morgen houden Afrikaanse lei
ders in Nairobi een topconferen
tie over de crisis in Zaïre. De re
bellen zijn niet uitgenodigd. Ka
bila verwacht niets van de bij
eenkomst en noemde de gastheer,
de Keniaanse president Daniel
arap Moi, minachtend 'een ande
re Mobutu'.
PoorWierdDuk
IMoskou - Boris Nemtsov (37),
I eet hij hoe zijn kiezers moet
■Paaien. Nemtsov was maan-
IJ8 koud benoemd tot eerste
11Ce-premier in de nieuwe
I nssische regering, toen hij
«end maakte dat in het ver-
Russische functio-
an het 45-jarig bestaan van de
lenteerd.
n geld opzij gezet
van vijftig jaar en ouder he
het inkomen, voor financie
Den. Slechts 8 procent heeft ge
het bureau Research Marke-
;rd in het april-nummer van
ïrs geniet ruim de helft (55 Pj-
Ie geld dan dat ze het opp
de helft van de ouderen een
ln> Weer gewoon in een
|„,i?rte Wolga naar het werk
1*1 gaan.
l 's afgelopen met de Merce-
iii,jn,fn Rolls Royces als dienst
ig5, zei Nemtsov.
V;.„(geeR de 'provinciaal', zoals
Li zichzelf omschrijft, niet
Cl?* scherpzinnige fysi-
Lj ®et voormalige Gorki - de
L ™aar.de dissident Andrej
|biJa'ov in ballingschap ver-
lW 'S onc*anks zijn bliksem-
plevffl6 rf gewone jongen ge-
L„ "ik beloof dat ik niet zal
en^6en smeergeld zal aanne-
eW®ïen staatseigendom zal
®n> aldus Nemtsov.
Souverneur van Nizjni Nov
gorod, de oude handelsstad op
zo'n zeshonderd kilometer van
Moskou, wordt al enkele jaren
getipt als de toekomstige leider
van Rusland. Nemtsov is een dui
delijke favoriet van Boris Jeltsin,
die hem graag als zijn opvolger
zou zien.
Het was Jeltsin die Nemtsov in
1991 benoemde tot gouverneur.
In 1995 werd Nemtsov, die zijn
politieke carrière ooit begon als
milieu-activist, met een comfor
tabele meerderheid herkozen.
Ook westerse financieel-econo-
mische experts lopen weg met
Nemtsov, die zijn regio aan het
begin van de jaren '90 tot een
proeftuin maakte van Ruslands
privatiseringsprogramma. Nemt
sov werd hierbij overigens gehol
pen door de econoom en voorma
lige presidentskandidaat Grigori
Javlinski.
Boris Nemtsov, die door Ameri
kanen wegens zijn charisma veel
vuldig wordt vergeleken met
John F. Kennedy en Bill Clinton,
begreep dat Rusland allereerst
een middenklasse nodig had en
besloot daarom over te gaan tot
de privatisering van de kleine- en
Boris Nemtsov foto reuter
middelgrote bedrijven in zijn re
gio.
De openbare veilingen in 1992
van winkels en transportbedrij
ven in de jaarmarkthal van de
Wolgastad waren, onder auspi
ciën van de Wereldbank, heuse
gebeurtenissen.
In 1993 maakte een staatsboerde
rij in Nizjni Novgorod geschiede
nis door, voor het eerst sinds Sta-
lins bloedige repressie van de
boerenstand in de jaren '30, over
te gaan op vrij ondernemerschap.
Door de jaren heen is Boris
Nemtsov trouw gebleven aan Bo
ris Jeltsin. Desondanks heeft hij
er nooit voor teruggedeinsd van
uit Nizjni Novgorod kritiek te ui
ten op de politiek van het Krem
lin. Nemtsov keerde zich bijvoor
beeld onomwonden tegen de
Tsjetsjeense oorlog.
In weerwil van zijn jonge uiter
lijk en laconieke manieren
dwingt Nemtsov wel degelijk ge
zag af bij de bevolking. Veel meer
dan zijn collega eerste vice-pre-
mier Anatoli Tsjoebais - die im
populair is bij 85 procent van de
Russen - is Nemtsov in staat zich
onder de kiezers te begeven en
met hen te communiceren.
Dat Nemtsov niet met zich laat
spotten werd duidelijk in een
twistgesprek op de tv met Vladi
mir Zjirinovski in 1995. Zjirinov-
ski noemde Nemtsov een 'vuilak'
en gooide woedend een glas
vruchtensap in het gelaat van de
gouverneur. Nemtsov bedacht
zich geen moment en gooide zijn
eigen glas terug. Het spatte uit
een op het hoofd van de flam
boyante ultra-nationalist.
Goma - De rebellenstaat in
het oosten van Zaïre functio
neert nog bijna zonder geld.
Salarissen worden niet be
taald. De Zaïrezen overleven,
zoals al ruim dertig jaar, 'als
door een wonder'.
Ester staart in het niets. Ze mij
mert over haar toekomst, zegt
ze. Voor jonge mensen in het
'bevrijde' deel van Zaïre, ofwel
de Republique Democratique de
Congo, is vooral de toekomst ab
soluut ongewis. Ester is de re
ceptioniste van het Commissa
riat Général de Sécurité, het mi
nisterie van Staatsveiligheid. De
23-jarige kleurrijk en goedge-
klede Zaïrese zit achter een hou
ten tafel in een kleine blauw ge
verfde betonnen ruimte. Ieder
een die minister Kabongo of
diens adjudant Ilunga wil spre
ken, helpt zij met het invullen
van de benodigde formulieren.
Het ministerie van Staatsveilig
heid van de nieuwgevormde re
bellenstaat in het oosten van
Zaïre heeft veel weg van een oud
koloniaal huis. Opmerkelijk ge
noeg is het juist een van de wei
nige huizen in Goma, de hoofd
stad van de Democratische Re
publiek van de Congo, die niet
omringd zijn door een hoge
muur met glasscherven. Als je
het gebouw gewoon binnen
loopt, stuit je op Ester en Tony.
Tony is hoofd van de bewaking.
Hij moet iedereen tegenhouden
die het gebouw wil inlopen
voorbij de receptie. Tony is on
gewapend. Het rebellenleger
heeft alle wapens nodig voor de
oorlog in het westen tegen het
leger van dictator Mobutu. To
ny, een Kasai, had zich eigenlijk
aangemeld voor het leger, maar
de nieuwe president Kabila stak
daar persoonlijk een stokje voor.
„Hij zei: 'We hebben intelligente
mensen nodig om het bestuur op
poten te zetten; jij moet dus in
dienst komen van het bestuur'."
Ester en Tony werken van 's
morgens half acht tot 's middags
vijf uur. Ze krijgen niets be
taald. Toch blijven zij op hun
post.
Geld is het grootste probleem
van de nieuwe staat in het oos
ten van Zaïre, vertelt gouver
neur Balumi Tusi van de provin-
Onze speciale
verslaggever
Chris Halkes
in Zaïre
cie Noord-Kivu. „We zijn dus
bezig geld te genereren via be
lasting. Dat doen we op een eer
lijke manier. We willen een
goedwerkend eerlijk belasting
systeem, waarbij de mensen een
acceptabele belasting betalen.
Te hoge belasting leidt alleen
maar tot ontduiking. Bovendien,
de soldaten aan het front beta
len soms met hun leven voor de
bevrijding. Dan is het voor non
combattanten toch niet zo erg
als ze eens een paar maanden
moeten wachten op hun salaris.
En dat vinden ze zelf ook."
Ester en Tony klagen niet dat ze
geen geld krijgen. Zelfs Ester
niet, die toch zo'n hekel heeft
aan haar slaapverwekkende
werk. „In Zaïre is het altijd zo
geweest, maar nu weten we
waar we het voor doen. Nu is er
geen geld om ons te betalen,
maar ooit zal er dat wel zijn.
Daar geloven we in. Dit is onze
bijdrage aan de revolutie." Ester
is de enige in haar familie - va
der moeder en negen kinderen -
die werkt.
Twee broers zijn priester, haar
vader is werkloos en de rest is te
jong. De familie heeft helemaal
geen geld om wat dan ook te ko
pen en beschikt ook niet over
een stukje grond om voedsel te
verbouwen. Hoe blijven ze dan
in leven? „Op zijn Zaïrees," ant
woordt Ester. „Als door een
wonder. Zo gaat dat hier. Je
krijgt wel eens iets van iemand.
Iemand helpt je ergens mee en
zo blijven we in leven." „Maar
er is een verschil met vroeger,"
zegt Tony. „Toen leefden we zo
omdat de dictator ons land
plunderde en we arm gehouden
werden. Nu is het vanwege de
oorlog, maar daarna gaat het
beter. We geloven in de alliantie,
het zijn mensen die hebben laten
zien dat zij goede ideeën heb
ben, van goede wil zijn en gewe
tensvol zijn. En zich zorgen ma
ken om de bevolking."