Sch Som; terug Lied van de gewone taal LTO wil Uniek oud-Egyptisch beeld wam, HET WEER Temperatuur bergafwaarts DE STEM BINNENKRANT Dierenbescherming Orgaandonatie Poëzie Judith Herzberg van verrassende eenvoud DESTEM BEL LEZERSCONTACT 076 - 5 312 312 Zon en maan Hoogwater ^1 PESTEM Tweede Kame Ëx-politicnii vervolgd voi beïnvloeding van 'Sapmai V i i i i DONDERDAG 13 MAART 1997 Soms vraag je jezelf af waar mensen zich mee bezig houden. Neem nu de laatst verschenen advertentie van de Dierenbe scherming. Natuurlijk, ieder een weet dat de 'jagers' al ja renlang niets anders en niets liever doen dan huisdieren schieten Nee, als weldenkend Nederlander weet u dat het los laten van uw hond/kat, buiten de eigen tuin, onmiddellijk zal leiden tot de dood door jagers hand. Natuurlijk. Kennelijk is niets de leden van de Dierenbescherming te gek om 'de jagers' weer eens in een kwaad daglicht te zetten. In een land waar we jaarlijks hon derdduizenden dieren doden voor consumptie en andere doeleinden, waar bijna ieder een wel eens gaat vissen, daar kun je toch eigenlijk niet meer jagen Helaas word je zo af en toe ge confronteerd met een verwil derde kat. Nee, dit is niet uw lieve huisdiertje. Dit is een an dere slag kat. Door ons mensen uitgezet in bos en veld, omdat 'we naar Italië op vakantie moesten en het dierenpension zo duur is'. Nooit geleerd heb bende zich te handhaven in de vrije natuur probeert deze kat zich te redden. Zichzelf voe dend met alles wat bereikbaar is. Juist dit gedrag maakt hem tot een vijand van alle kleinere diersoorten, inclusief alle zang vogels. Uiteraard wil de Dierenbe scherming u anders doen gelo ven; als u er even over nadenkt weet u, dat als deze mensen hun zin krijgen en er in Neder land heel snel niets anders meer zal voorkomen dan ver wilderde katten, kraaien, rat ten, vossen en eksters. Alle an dere diersoorten zullen als ge volg van deze rovers verdwij nen als de jagers ze niet in aan tal beperken. Ik ben ervan overtuigd dat de Nederlander nuchterder is dan de Dierenbescherming hoopt. Haar pogingen om u anti-jacht te maken zijn onjuist en beledi gend. Bergen op Zoom C. Snijders Lezers «ageren °P °e Stem I tekortl 00reen brief in Geeb/ntebe^en. pJL.Tnop* f'e betefeent niet I au]°™tischdatde I L f'ehetm»uw J standpunt eens is. Behalve een verbod op particu liere ziekenhuizen heeft de merkwaardige gelijke behan deling van minister Borst ook zijn uitwerking op de orgaan donatie. Wie in zijn donorcodi cil opneemt dat zijn organen bijvoorbeeld alleen maar be schikbaar mogen komen voor mede-codicildragers, selecteert immers ook op niet-medische gronden. Zo'n selecterende codicildrager wordt in Nederland nog net niet juridisch vervolgd. In de vorig jaar aangenomen Wet op de Orgaan Donatie (WOD) is het orgaantransplanteurs im mers verboden om organen toe te wijzen naar de wens van de donor. Daarmee meent het mi nisterie het web van de 'gelijke behandeling' te hebben geslo ten. Mocht na toewijzing van de or gaanontvanger, naar de wette lijke criteria als bloed- en weefselovereenkomst, medi sche urgentie en wachttijd, niet voldaan worden aan eventueel door de donor gestelde voor waarden dan moet het uitgeno men levensreddende orgaan volgens de Wet op de Orgaan donatie art. 18 lid 3 worden weggegooid, ook als een ander op de wachtlijst wel aan de voorwaarden voldoet! Als die ander daardoor overlijdt, is dat jammer. Kruisland, L. Nelen Cairo (DPA/RTR/AFP) - Een Egyptische arbeider heeft bij de bouw van zijn huis in de Nijldelta een uniek vrouwenbeeld uit de tijd van de farao's gevonden. Het minstens drieduizend jaar oude kunstwerk overtreft in zijn schoonheid praktisch alle 160.000 stukkeh van het Egyptisch Museum in Cairo, aldus de Hoge Raad van Oudheden. Bij de kalkstenen sculptuur van 95 centimeter hoogte en 25 centimeter breedte gaat het om een vrouw met twee meisjes en een jongen tegen haar borst en een vierde kind op haar knie. Door Ton Verbeeten In de bundel Wat zij wilde schil deren (1996) lees ik nog eens het gedicht Rijgdraad, ongetwijfeld geschreven in de tijd dat Judith Herzberg aan haar toneelstuk Rijgdraad werkte. En opnieuw word ikgetroffen door de verras sende en bedrieglijke eenvoud van de poëtische taal van Judith Herzberg. Het gedicht Rijgdraad beschrijft in zes regels, of in drie varianten van de twee eerste regels inclu sief die twee regels, de kern van die twee toneelstukken over de herinneringen die leven bij drie generaties joden: Rijgdraad ik ben degene niet meer die het zich herinnert ik ben degene die het overkwam. ik ben degene niet meer die het overkwam ik ben degene die het zich niet meer herinnert. ik ben degene die het zich herin nert maar niet degene die het over kwam. 'Herzbergs taal is geen spreek taal, maar de halfaffe hardop- denkende taal van wie nog niet aan conclusies toe is', zegt Guus Middag in zijn bespreking van de bundel Zoals (1992). Herman de Coninck heeft het over 'gestot ter', 'je taal bij elkaar aarzelen' in zijn bespreking' van Zoals. In het gedicht Rijgdraad viel mij veeleer de drang naar precisie op. De ik poogt zo scherp mogelijk te formuleren waar hij staat in de herinnering aan wat is gebeurd, hoe zijn verhouding is tot datge ne wat is gebeurd en wat de func tie is van wat hij zich herinnert. Daar zou je dan nog alle mogelij ke kruis- en diepteverbindingen van de taal aan toe moeten voe gen om enigermate afdoende te beschrijven wat Judith Herzberg allemaal wel niet zegt - of juist niet zegt - in die zes regels van het gedicht Rijgdraad. 'Als het maar amusant is, dan krijg je de diepte er vanzelf bij', zei Judith Herzberg ooit als be knopte omschrijving van wat voor haar mogelijk het wezen van toneel en per saldo ook van poëzie is. Nog een uitspraak van belang is de volgende, die zij doed-in 1978 in een essay over haar eigen werk: 'Mijn gedichten komen Judith Herzberg. voort uit mijn poging twee din gen, die op het eerste gezicht geen verband lijken te hebben met elkaar, toch te rijmen'. Geraffineerd De jury van de P.C. Hooft-prijs 1997 bestaat uit publiciste Mar- joleine de Vos (voorzitter), dich ter Robert Anker, hoogleraar moderne letterkunde aan de Katholieke Universiteit van Nij megen Wim Bronzwaer en de dichters Jan Kuijper en Huub Oosterhuis. Zij verwoordt haar keuze en lof voor de poëzie van Judith Herz berg als volgt: „Judith Herzberg maakt geraffineerd gebruik van klank, van rijm dat ze onregel matig gebruikt en vaak ook ver momt als binnenrijm, van ellip sen en onverwachte accenten." „Ze heeft een niet meer weg te denken dichterlijke stem, een ka- pafeteristieke en Verbazingwek kende blik, met opbeurende re gels." FOTO BERT NIENHUiS Als voorbeeld noemt de jury: Het leven wordt plotseling ontroe rend/als je denkt aan de poste rijen. Haar poëzie bevat volgens de jury ook onthutsende zinnen: Het valt ons allemaal niet ge makkelijk meer/ons met onszelf te vereenzelvigen, en door te le ven. „Judith Herzberg heeft," zo gaat het jury-rapport voort, „als geen ander een oog voor het allerge woonste en een melodieuze taal die bedrieglijk op spreektaal lijkt. Die combineert ze met heel ongewone waarnemingen en met een ongegeneerd voorstellings vermogen." Judith Herzberg krijgt de prijs in juni in het Letterkundig Museum in Den Haag. Ter gelegenheid van het 50-jarig jubileum van de P.C. Hooftprijs verschijnt een bundel korte essays, waarin Kees Fens alle Hooft-winnaars por tretteert.1 Kees1'Pens is vöorzittef van het bestuur van de Stichting P.C. Hooft-prijs. Uitgave van Uitgeversmaatschappij Zuidwest-Nederland B.V. Directie: D.H. Ahles en A.A.M. Verrest. Hoofdredactie: A. Verplancke - hoofdredacteur. C. Hamans en H. Vermeulen - adjunct-hoofdredacteuren. Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda. Postadres: Postbus 3229,4800 MB Breda, a 076-5312311 Telefax 076-5312355. Telefax redactie 076-5312512. Telefax lezerscontact 076-5312330. Rayonkantoren: In Hulst, Terneuzen, Goes, Bergen op Zoom, Roosendaal, Etten-Leur en Oosterhout. Zie voor meer informatie het colofon in het editie-deel van deze krant. Abonnementsprijzen via automatische incasso: (tussen haakjes de prijs via acceptgiro) maand 32,50 n.v.t. kwartaal 93,50 97,50) halfjaar 185,00 190,00) jaar 367,00 377,00) Voor posttoezending geldt een toeslag. Fotoservice: S 076-5312312. Advertenties: (tijdens kantooruren 8.30 -17.00 uur): Rubrieksadvertenties: a 076-5312313, telefax 076-5312340. Grote advertenties: uitsluitend 076-5312300, telefax 076-5312310. Geboorte- en overlijdensadvertenties: maandag t/m vrijdag tot 16.00 uur 076-5312300, telefax 076-5312310. zondag van 18.30 tot 20.30 uur a 076-5312242/5312311, telefax 076-5312310. Alle advertentie-opdrachten worden uitgevoerd onder toepassing van de Algemene Voorwaarden van Uitgeversmaatschappij Zuidwest-Nederland B.V. alsmede de Regelen voor het Advertentiewezen. Bankrelaties: Postgiro 1114111 - ABN/AMRO rek. 520538447 De Stem op band: Centrum voor gesproken lektuur a 0486-482345. De Stem op internet: http://www.dse.nl/stem Copyright 1996 Uitgeversmaatschappij Zuidwest-Nederland B.V. Breda bezorgklachten lezersservice abonnementenadministratie MA. T/M VRIJ. 8.00 -17.00 UUR ZAT. 8.00 -12.00 UUR Beëindiging abonnementen: uitsluitend schriftelijk, 1 maand vóór het einde van de betaalperiode. Anders automatische verlenging met de voor u geldende betaalperiode) SUSKE EN WISKE: VOLLE MAAN \jij moithjteruolf lokken'. Vacht aantrekken en blaten I als schaap HEINZ ffFST£ F/Z/TS. HÉT IA//£Z£/£U &FCAIT /HF l//7S7FF£/V£>. /klS P£ ZOf/ OF/rOMT £v F£^ST£ /&2£IS F&£>fVA£7V T£ ZJMS&V, /AT Al OP£tf BOES De temperatuur moet de komende dagen een flinke stap terug doen. De wind komt tij delijk vanuit het noordwesten en voert koelere lucht aan. In het weekeinde wordt het overdag hooguit een graad of 8 en 's nachts zal het kwik rond het vriespunt schommelen. Het wordt niet alleen kouder. De zon zal vaker achter bewolking schuil gaan en droog blijft het ook niet. Vooral vrijdag kunnen er enkele buien vallen. De ze weersomslag hangt samen met de toenemende invloed van lage drukgebieden. Deze zorgen er voor dat van tijd tot tijd storingen over ons land trekken. Vandaag is een soort overgangs davan de af gelopen dagen zijn er meer wolkenvelden. De hemel is niet totaal bedekt, want af en toe breekt de zon door. Het blijft wel overal droog. De maximumtemperatuur komt rond 12 graden uit. De naar het westen gedraaide wind is in het binnenland meest matig, rond kracht 3. Aan de kust waait het af en toe vrij krachtig en vanavond neemt de wind in het Waddengebied toe tot krachtig, 6 bft. Weersvooruitzichten van het KNMI, gemiddeld over Nederland: voor zonneschijn in proc.: neerslagkans: minimumtemp.: middagtemp.: wind: (Windrichting en windsnelheid gelden voor overdag boven open gebieden) bewolkt mist warmte- front r- koufront cir^ sneeuw onweer opklanngen wind richting lagedruk bogedruk -1000- luchtdruk in hecto pascal temDeratuur donderdag vrijdag zaterdag 30 10 12 W4 20 60 4 10 W4 30 30 3 8 NW4 zondag maandag 20 30 40 30 0 2 8 9 ZW3 W3 Weerrapporten 12 maart 19 uur Amsterdamonbewolkt13 gr De Biltonbewolkt14 gr Deelenonbewolkt14 gr Eeldeonbewolkt12 gr Eindhovenonbewolkt16 gr Den Heldermist13 gr Rotterdamonbewolkt14 gr Twenteonbewolkt13 gr Vlissingenonbewolkt14 gr Maastrichtonbewolkt17 gr Aberdeenregenbui15 gr Atheneonbewolkt14 gr Barcelonaonbewolkt18 gr Berlijnlicht bew7 gr Boedapestonbewolkt15 gr Bordeauxonbewolkt22 gr Brusselonbewolkt17 gr Cypruslicht bew21 gr Dublinlicht bew15 gr Frankfurtonbewolkt17 gr Genèveonbewolkt17 gr Helsinkionbewolkt9 gr Innsbruck...;onbewolkt20 gr Istanbulhalf bew9 gr Klagenfurtonbewolkt15 gr Kopenhagenmist3 gr Las Palmaslicht bew.30 gr Lissabononbewolkt25 gr Locarnoonbewolkt17 gr Londene.t.zwèarbew16 gr Luxemburgonbewolkt17 gr Madridonbewolkt21 gr 1 MalagaV!half bew,k'19 gr Mallorcaonbewolkt18 gr Maltaregen16 gr Moskouonbewolkt7 gr Münchenonbewolkt18 gr Niceonbewolkt17 gr Oslozwaar bew8 gr Parijsonbewolkt20 gr Praagonbewolkt14 gr Romeonbewolkt19 gr Splitonbewolkt16 gr Stockholmlicht bew12 gr Warschauzwaar bew2 gr Wenenonbewolkt14 gr Zurichonbewolkt18 gr Bangkokonbewolkt36 gr Buenos Aireszwaar bew22 gr Casablancaonbewolkt22 gr Johannesburgzwaar bew28 gr Los Angeleslicht bew17 gr New Orleanszwaar bew24 gr New Yorklicht bew5 gr Tel Avivonbewolkt22 gr Tokyoonbewolkt15 gr Torontoonbewolkt-1 gr Tunislicht bew17 gr Vancouverzwaar bew4 gr 39fsufono*j <>b t)W 9tUïOV t.mod'rev VANDAAG/ Zon op: 06.59. Zon onder: 18.40. Maan op: 09.20. Maan onder: MORGEN/ Zon op: 06.56. Zon onder: 18.42. Maan op: 09.58. Maan onder: 00.28. VANDAAG/ Bath: 06.06-18.33. Dordrecht: 07 15-19.34. Hansweert: 05.35-18.05. Hoek van Holland: 05.27-17,49. Terneuzen: 05.03-17.29. Vlissingen: 04.43-17.06 MORGEN/ Bath' 06.53-19.18. Dord recht: 08 10-20.35. Hansweert: 06.26-18.51. Hoek van Holland: 06.11-18.45. Terneuzen: 05.49-18.17. Vlissingen: 05.28-17 57. Groot-Brittannië en Ierland- Wisselend bewolkt en enkele buien, maar vooral donderdag middag ook zon. Vrijdag op. nieuw buien, in Schotland mo gelijk ook met sneeuw. Mid- dagtemperatuu r van 7 g op de Shetlandeilanden tot 14 in het zuiden. Donderdag nog overal rond 13 graden. België en Luxemburg: Geleide lijk meer bewolking en met na- me vrijdag af en toe i Middagtemperatuur tussen 10 j en 14 graden. Noord- en Midden-Frankrijk: Donderdag flinke zonnige pe. rioden, maar later op de dag in I het noordwesten en noorden ook wolkenvelden. Vrijdag af en toe wat regen. Middagtem- peratuur rond 13 graden. Zuid-Frankrijk: Donderdag I zonnig bij temperaturen van 20 graden of meer. Vrijdag vooral later op de dag wat meer be wolking. Middagtemperatuur dan rond 18 graden. In het Rhone-dal en langs de kust van i Languedoc-Roussillon vrijdag in de loop van de dag een stevi ge Mistral. Portugal: Zonnig. Middagtem peratuur ongeveer 22 graden. Spanje: Zonnig. Middagtempe ratuur tussen de 20 en 25 g den. Canarische Eilanden: Zonnig. Maxima tussen 24 en 30 den. Mallorca en Ibiza: Zonnig Middagtemperatuur ongeveer 20 graden. Italië: Donderdag zonnig. Vrij dag iets minder zon. Middag temperatuur tussen 15 en 20 graden. Griekenland en Kreta: Op de Egeische Zee minder wind. j Verder flinke zonnige perio den, maar donderdag vooral op de meest zuidelijke eilanden nog kans op een bui. Midda; temperatuur tussen 12 en graden. Duitsland: Donderdag eerst lo kaal mist. Daarna flinke zonni- j ge perioden, maar in het mid- den en noorden ook wolkenvel den. Vrijdag in het noorden en I midden kans op wat regen, in het zuiden nog zon. Middag temperatuur rond 12 graden, in I het zuiden donderdag nog iets j boven de 15. Zwitserland: Donderdag zon nig, maar aan de noordflank ook enkele wolkenvelden. Vrij dag overal meer bewolking, maar het blijft droog. Mid temperatuur omstreeks 15 gra den. Oostenrijk: Donderdag 2 maar in het noorden ook wat I wolken. Vrijdag vooral later op J de dag meer bewolking, maar droog. Maxima rond 15 graden. EVEN PIEKEREN VISITEKAARTJE R.A. Saas Bedum De letters van naam en woonplaats van deze man vormen in een andere volgorde de naam van zijn beroep. Wat doet hij voor de kost? Horizontaal: 1. Jongen bij de bank die weinig voorstelt (6); 4. Vogel die nog laat op stap is (8); 6. Vaartuig met niets ervoor in deze plaats (3); 7. Water met heel veel ruimte (3); 9. In dit lokaal is zij voornaam (7); 11. Valt te horen als het heel stil is (5). Vertikaal: 1. Die vogel is het helemaal (4); 2. Tweetonige vakan tie voor politici (5); 3. Neem het ervan om te betalen! (4); 5. Plotseling blijken de seinen verward te zijn (6); 6. Bovendien is een rondje in orde (3); 8. Aangenomen duo (4); 10. Niet leuk om voor dit beest te staan (3). ONTDEK DE VERSCHILLEN Oplossing van gisteren Horizontaal: 1. Ukelele, marathon; 2. negen, aker, edel, ra; 3. ste len, eland, leeg; 4. teler, troetel, ere; 5. elan, lek, ever, egel; 6. rangeren, elk, rank; 7. latei, fee, nor maal; 8. Uri, laars, tooi, are; 9. niemand, punter, km; 10. eer, integer, order; 11. Trier, ene, Eire, Eli; 12. alk, ransel, fez, oot; 13. lang, koord, eg, Uria; 14. one, Ier, moor, oud, sr; 15. Eden, nest, pan, reek. Vertikaal: 1. Unster, lunet, aloe; 2. ketelaar, Ierland; 3. egelan tier, ik, nee; 4. lel, engel, mier, gin; 5. enerlei, aanra ken; 6. lanterfanten, ore; 7. eker, keer, den, soms; 8, meloen, esp, geer, ot; 9. ara, eventueel, dop; 10. rente, loon, rif, era; 11. adder, krot, Oregon; 12. tel ler, mierezuur; 13. hl, eega, aarde, orde; 14. oreren, arkel, Oise; 15. nagel, klem, rit, ark. @jfs 'stjuii uh| 'pueqim do 'jajsuaA 'jous 'uaoips 'ua>je| uba jund 'pueg 'afjuajoj 'sjipaj je/ipueq 's^ll u81|(* Den Haag (anp)-De boere tie LTO Nederland vindt d Van Aartsen (Landbouw) lijk een einde moet make Vervoersverbod voor spe bryo's en eicellen van varki Volgens de organisatie draagt regel niet bij aan het vermind risico's op verspreiding van pest. Het ministerie ziet voor reden het verbod weer in te t: is vanaf dinsdag in en rondo: Best en Rijsbergen verboden bryo's en eicellen van varken ren. Het departement nam d Den Haag (anp) - De Schmitz van Justitie gistej rugsturen van uitgeproce afkomstig zijn uit Noord-B sen de tweeduizend en dri| merking. De staatssecretaris zei dat willige terugkeer voorop s| maar dat Justitie gedwongen zetting niet uit de weg gaat.l derland wil zich ook mei hulp van Ontwikkelingssaif werking sterk maken vool opzetten van terugkeerprojef in Noord-Somalië, aldus staatssecretaris. Aan het beleid van Schmit^ een in januari uitgebracht an bericht over de situatie inl Afrikaanse land ten grondl Dat is dit keer ook gebaseer| de bevindingen van ambten van Buitenlandse Zaken enB Justitie die op een missie Noord-Somalië zijn geweest! is de bedoeling de nieuwe i wijze ook toe te passen op Somalië, dat nog niet als vl geldt. Criteria :fiDT9bnc I Schmitz wil ook uitgeprocec de Somaliërs terugsturen die half jaar of langer in Noord malië hebben gewoond of eet latie hebben met een van Noord-Somalische clans. P| woordvoerder Van Oven zei 1 over grote aarzelingen te hem Hij wil dat Schmitz deze cril niet zonder meer hani GroenLinks verklaarde ziel monde van fractievoorzitter] senmöller geheel tegen het të sturen van Somaliërs. Het uitzettingsbeleid ten aai] van uitgeprocedeerde Soma heeft geruime tijd stilgelegej juni vorig jaar mislukte een ging om negentien Somaliëi] Den Haag (anp) - Voormalig bewerker J. van Vondel ve| criminele inlichtingendk Kennemerland zal behalve! gens meineed, ook worden 1 gd vo°r het beïnvloeden «en getuige. Dat heeft het baar Ministerie in Den Haad teren bevestigd. De ex-politieman wordt verdacht te hebben geprol e zogeheten 'Sapman' ovl alen zijn verklaring te wijzf bovendien zou Van Vondel 4 m°nadefabrikant hebben 1 waarschuwd dat als hem iet] overkomen - een gevangeniJ O'] voorbeeld -hij de sapmal to ^er .zou kunnen beschel gen zijn criminele contact! tand deze maand begint hetf lega TeT Va" Vondel en ziji| rooi, Langendoen. De beid d,ok!rCo eurs worden ervan acht tegenover de comm him ia, Selogen te hebberi eenr de financiering] mj,1m°nadefabriek van del nip.i 'n Puador. Het duo zc| io nW,°?te richten bedrijf vl brik» P wonende fimonal voor H gebruiken als deknl rinsgecontroleerde doo! VolsrI §s uit Zuid-Ami San ,een verklaring vJ ZPn heeft het zogehete! gu]§ °PPel' enkele miljd deon SkeSchikbaargestelcl rik PHehtmg van het Zuid". biervan c°mmissievoor| I fiian aangifte bij justitie!

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1997 | | pagina 2