DE STEM
'Hel is een totale kaalslag'
Moralistische kunst voor een kleine beurs
Mahler beleven kun je leren
Jonge acteur Thomas de Bres in 6Phaedra' van Theater van het Oosten
Erik Vos gaat opera
regisseren in Carré
Belcanto-festival
wordt 'summerschool'
«•ss.d'si'sar"
Performance-drama uit
Wales naar Etten-Leur
Oude Nederlandse prenten in Rijksmuseum in Amsterdam
pE STEM
nederland 1
nederland 2
belgië frans 1
belgië frans 2
I 16.10 lei Bla bla (h) 17.05 Tour des salles
j I") 17.35 Autosport races van Spa (h)
I 8.00 lei Bla bla (h) 19.00 Du bout des ai-
I es 19.30 Nieuws 20.00 La musique habite
au 21. Werken van Mozart en Beethoven,
uitgevoerd door het filharmonisch orkest
Sarajevo Riet Yehudi Menuhin, viool
«'■Is Tous les violons du monde (h) 21.50
«enfilm 22.00 Nieuws 22.25 Javas
-35 L'hebdo (h) 23.05 La pensee socia-
'lste 23.35 PME Créateurs
duitsland 1
Duitsland 2 Jp
rtl
dui
bbc
bbc
Gids
Door Ermy Brok
Acteur Thomas de Bres
(23) heeft gevochten met
zijn rol van Hippolytus in
Jean Racines classicisti
sche tragedie Phaedra.
„Als ik hem tegenover me
zou hebben, zou ik zeggen:
'Oen! Vergeet die eer en
leef die liefde'."
Hippolytus, oorspronkelijk een
figuur in vertellingen van Euri
pides en Seneca, wijst uit eerbe
sef de schandelijke liefde van
zijn stiefmoeder Phaedra af.
Phaedra's voedster schildert
Hippolytus echter als de verlei
der af bij zijn vader Theseus, de
koning van Athene, waarop de
vader zijn zoon vervloekt. Hip
polytus komt wreed om het le
ven. Inmiddels is de strijd gestre
den: morgen staat het Theater
van het Oosten in Schouwburg
Tilburg met Phaedra, in een re
gie van Mark Timmer.
De Bres, afkomstig uit Berkel-
Enschot, ontdekte zijn liefde
voor het toneel toen hij in Til-
burg-Noord op de middelbare
school zat. „Ik was meer bezig
met de schooltoneelclub dan met
school. Huiswerk maken was
ideeën bedenken voor toneel
stukken en decors. Al die plan-
i onder mijn bureauleg
ger, zodat ik ze gauw kon weg
moffelen als ik huiswerk-contro
le van mijn ouders kreeg."
Twee Nederlandse leraren hiel
pen bij de voorbereiding van zijn
auditie voor Toneelschool Maast
richt en bij de eerste poging werd
De Bres aangenomen. Daarna
ging het snel. Na een toneel
schoolstage bij Toneelgroep Am
sterdam kreeg hij rollen in Lulu
bij toneelgroep Hollandia en in
Thomas de Bres: „Durf te leven, sodeju. Dat is eigenlijk mijn verhaal. Ik zeg het tegen anderen, maar ook tegen mezelf."
FOTO THEO VAN ZWAM
de Van den Ende-theaterproduc-
tie Torch Song Trilogy. Vorig jaar
vroeg het Theater van het Oosten
hem voor de rol van Jozef in de
Jozef trilogie, een muziektheater
productie naar de bijbelvertellin
gen van Vondel. Na de speelpe
riode van Phaedra ligt er bij het
Arnhemse gezelschap weer een
rol voor hem klaar in De ijsman
kome van Eugene O'Neill.
De rol in Phaedra is goed voor
zijn ontwikkeling, als acteur,
vindt De Bres. „Ik wil omgaan
met handicaps, spelen in stukken
die wat de vorm betreft niet
makkelijk zijn." Racine's stuk
ken zijn aan strenge vormregels
gebonden en vertaler Laurens
Spoor handhaafde in zijn Neder
landse versie van Phaedra Raci
nes onberijmde alexandrijnen.
Die tekst is voor regisseur Mark
Timmer bepalend voor de stijl
van de voorstelling.
„Mark geeft vooral regie-aanwij
zingen over de interpretatie. Hij
gaat zo ver terug naar Racine dat
je drie dingen overhoudt: Racine,
je tegenspeler en jezelf. Het is
een totale kaalslag; woord voor
woord moet je weten wat je zegt,
zodat het stuk uit de as herrijst.
Die strakke vorm dwingt je na te
denken over het invullen van je
personage - en dat kan alleen
met jezelf. Zelfkennis blijf ik
heel belangrijk vinden."
Verliefd
De strijd tussen vorm en inhoud
in het theater fascineert Thomas
de Bres, of het nu gaat om de
confrontatie tussen Racines vor
melijkheid en de persoonlijkheid
van de acteur of om het conflict
tussen de codes van eer en de
liefde bij Hippolytus. „Durf te
leven, sodeju. Dat is eigenlijk
mijn verhaal. Ik zeg het tegen an
deren, maar ook tegen mezelf.
Als ik verliefd word bijvoor
beeld, ga ik toch elke avond spe
len, dan ga ik er ook niet in mee.
Het is een angst om los te laten,
maar je moet juist durven te zijn
wie je bent. Helemaal."
Toch is het volgens de jonge ac
teur een utopie te denken dat al
le vormelijkheid overboord gezet
kan worden. „Er zou geen thea
ter meer zijn, want zonder con
flict geen drama. We zouden te
rug zijn in het paradijs, maar de
mens zou afsterven." Lachend:
„Dan zouden de beesten revan
che gaan nemen. Zolang de men
sen nog beesten zijn, hebben de
beesten geen kans van slagen."
Het zijn geen gelukkige persona
ges die De Bres te spelen krijgt.
Jozef wordt door zijn broers als
slaaf verkocht, Hippolytus be
koopt zijn eerzaamheid met zijn
leven en in De ijsman kome gaat
hij een jongen spelen die zelf
moord pleegt nadat hij zijn moe
der heeft verraden. „Ik heb wel
sympathie voor mensen die de
moeilijkere weg kiezen", zegt De
Bres. Voor Hamlet bijvoorbeeld.
„Shakespeare zou ik een keer
willen spelen, omdat hij het alle
maal uitspreekt: dat je als acteur
naar een soort nulpunt in jezelf
moet zoeken, naar onbevangen
heid, totale rust. Ik bedoel, 'te
zijn of niet te zijn, dat is de
vraag', dat is precies wat ik ei
genlijk ook zeg."
'Phaedra' door Theater van het
Oosten. Op 18 febr. in Tilburg,
Schouwburg, 20.30 uur; 20 febr.
in Den Boscn, Theater a/d Parade,
20.30 uur.
Door Lauran Toorians
Tegenwoordig waarschuwt
Postbus 51 ons tegen de geva
ren van het gewone leven, ter
wijl talloze soapseries ons een
emotionele spiegel voorhou
den. In de zestiende en de ze
ventiende eeuw lag deze taak
bij de schilderkunst en, veel
sterker nog, de prentkunst. Het
Rijksprentenkabinet exposeert
een representatieve keuze uit
Nederlandse genreprenten uit
de periode 1550-1700.
Prenten waren goedkoop - een
stuiver voor een doorsnee formaat
- en werden in grote oplagen ge
drukt. Daarmee waren zij voor ie
dereen in de samenleving bereik
baar, en bereikte hun boodschap
ook iedereen. En die boodschap
was niet mis te verstaan. Anders
dan bij de vergelijkbare genre
schilderijen, hadden de prenten
namelijk vaak een onderschrift
met al dan niet op rijm een mora
liserende boodschap. De aard van
die boodschap wijkt meestal nau
welijks af van wat de overheid ons
tegenwoordig via Postbus 51
voorhoudt: roken is ongezond,
drank maakt meer kapot..., gok
ken is sociaal ongewenst en seks
kan gevaarlijk zijn.
Het belangrijkste verschil zit hem
eigenlijk nog in dat laatste thema:
seks. Gaat het nu bijna uitsluitend
om het fysieke gevaar dat Aids
heet, bij onze voorouders moest de
'Kaartspelers' van Theodor Rombouts, circa 1628-1630
prostitutie het vooral ontgelden
omdat die in de praktijk vaak ge
paard ging met diefstal en oplich
terij. Een geliefd thema in de
prentkunst was dan ook de simpe
le ziel die zich laat verleiden door
een mooie jonge vrouw, zonder in
de gaten te hebben dat zijzelf of
een handlanger er met zijn beurs
vandoor gaat. Op de achtergrond
staat dan vaak nog eens een nar
die als het ware de toeschouwer
uitnodigt om mee te lachen om de
ze stommiteit.
Op andere prenten is het dan weer
een vrouw die zich, meestal in
licht beschonken toestand, laat
betasten door een oudere man. Als
de handeling op zichzelf al niet
onzedig genoeg is, staat er op de
achtergrond nog wel een persoon
die middels een onmiskenbaar ge
baar duidelijk maakt wat het ver
volg zal zijn. Een mooi voorbeeld
hiervan is een prent van Johannes
Visscher, naar een ontwerp van
Adriaen van Ostade. Ter lering is
op deze pent geen tekst toege
voegd, maar wel hangt aan de
schouw achter de hoofdpersonen
een prent waarop een vrouw een
stevig pak slaag op haar ontblote
achterste krijgt, terwijl naast die
prent ook nog eens een roe hangt.
Natuurlijk komen ook talloze an
dere thema's in prenten aan bod.
Zo zijn er reeksen over de jaarge
tijden, kinderspelen, of tamelijk
neutrale afbeeldingen van huise
lijke bezigheden. Vaak is ook de
vermeende domheid van de boe
ren onderwerp. Dat afbeeldingen
van ondeugden duidelijk in de
meerderheid zijn, zal te maken
hebben met het feit dat het daar
naar aantrekkelijker kijken is dan
naar de deugd. Elke minuut soap
serie bevestigt dat en wat dat be
treft is er dus niets veranderd.
De expositie in het Rijksprenten
kabinet (in het Rijksmuseum) is
vrijwel geheel samengesteld met
prenten uit de rijke eigen collec
tie. Er hangen prenten vanaf on
geveer 1550 tot en met produkten
van grote meesters als Rem
brandt. Er is bij de presentatie
niet alleen bewust gekozen voor
drukken van een hoge kwaliteit en
met een visuele aantrekkings
kracht die ook vanaf de museum-
wand tot zijn recht komt. Ook
MAANDAG 17 FEBRUARI 1997
Van onze kunstredactie
Kort na elkaar presenteert De Nobelaer in Etten-Leur twee
buitenlandse bewegingstheaterachtige groepen; het Spaanse
Teatro Comico Yllana op 21 februari en de groep Earthfall uit
Wales op 26 februari. De twee groepen zijn door HDV-Produc-
ties uit Tilburg naar ons land gehaald voor een toernee.
Bij een demonstratie werd haar
beste vriendin, Anna Soares, ont
voerd en drie jaar lang opgeslo
ten in een kamer op een geheime
locatie. Ze werd zo ernstig ge
marteld dat ze verlamd raakte.
Het bloedstollende relaas van An
na Soares en Margarida Morini js
de basis van de voorstelling
waarin acteurs en musici de ex
treme lichamelijke relatie tussen
gevangenen en beul onderzoeken
in heftige maar ook ontroerende
scènes, zonder pamflettisme of
moralisme. Earthfall laat daarbij
zien hoe liefde en geweld griezelig
dicht bij elkaar liggen. 'De bood
schap is sterk, de emotie ram',
aldus een krant uit Cardiff.
Eerder baarde Earthfall opzien
met 1 1, een indrukwekkende
dansvoorstelling naar aanleiding
van een krantefoto uit Serajewo
met de dode lichamen van twee
geliefden die op hun vlucht uit de
stad door scherpschutters wer
den gedood, waarna hun lijken
vijf dagen in een stuk niemands
land bleven liggen.
Op donderdag 20 februari komt
de Staatsopera van Tatarstan
naar De Nobelaer met het klas-
siek-romantische balletsprookje
The Sleeping Beauty, het 19e
eeuwse academische danswerk
van Tsjaikowsky en Petipa dat
met zijn feestelijke ensembles en
virtuoze solo's en duetten tot het
beste van de Russische ballet
kunst behoort. Eerder verraste
het enorme gezelschap uit Kasan
ons land met voorstellingen van
o.a. Het Zwanenmeer en Giselle.
Op 1 maart is deze spectaculaire
dansvoorstelling ook in Bergen
op Zoom en op 28 maart in
Roosendaal.
Het komische beeldend theater
Yllana uit Madrid komt met de
hilarische voorstelling !Muu!
waarin het stierenvechten op de
korrel wordt genomen. Zij biedt
een aaneenschakeling van kol
derieke scènes, waarin de natio
nale sport van Spanje woordloos
en zonder een druppel bloed te
vergieten wordt bespot, maar ook
het diepgewortelde machismo.
Hanengedrag en stierenvechten
horen bij elkaar laten de vier ma
tadors in !Muu! op groteske en
absurde wijze zien. Hun caprio
len en rituelen komen aan bod,
vanaf het kostumeringsritueel in
de kleedkamer tot en met de be
slissende confrontatie met de
stier, 2.432 kilo zwaar. Het beest
zelf blijft onzichtbaar maar is
met zijn geloei en gebries (muu)
wel te horen. Het overmoedige
viertal klappertandt van angst
voor de onzichtbare tegenstan
der, hervindt moed, jut elkaar op,
valt aan en blaast de smadelijke
aftocht.
De Madrileense groep, in 1991
opgericht, heeft op buitenlandse
festivals veel succes geoogst met
'.Muul, ondermeer in Edinburgh,
op het prestigieuze Just for
Laughs Festival in Montreal en
op het Singapore Festival of Arts.
'Een vleesgeworden cartoon'
werd de voorstelling genoemd.
De muziektheatergroep Earthfall
uit Cardiff is van een heel andere
orde. Dit spraakmakende gezel
schap kiest voor de dramatische
(politieke) actualiteit in een hef
tige combinatie van beweging,
acteren en levende muziek. In De
Nobelaer wordt het nieuwe pro
gramma Forever and ever uitge
voerd, gebaseerd op de waar ge
beurde geschiedenis van twee
Braziliaanse vrouwen en de beul
die hen martelde.
Actrice Margarida Morini van
Earthfall nam als jong meisje in
Brazilië in de jaren zeventig deel
aan betogingen tegen het regime.
I De Staatsopera van Tatarstan is op
donderdag 20 februari in Etten-
Leur met 'The Sleeping Beauty'.
I Teatro Comico Yllana is op vrij
dag 21 februari in De Nobelaerin
Etten-Leur met '!Muu! en Earth
fall uit Wales op woensdag 26
februari.
gaan de gekozen prenten vaak
vergezeld van 'ondersteunende'
prenten die ofwel de voorstelling
ofwel de gebruikte techniek nog
eens extra toelichten. De samen
hang tussen de diverse afbeeldin
gen wordt daardoor nog eens
extra benadrukt, iets wat met al
leen begeleidende tekst toch vaak
maar behelpen blijft.
Bij de expositie verscheen tevens
een catalogus waarin alle prenten
uitvoerig worden besproken en die
is voorzien van een interessante in
leiding. Na de doorgeslagen mode
om alles in de genrekunst symbo
lisch te willen interpreteren, levert
dit boek een belangrijke bijdrage
aan een hernieuwde waardering
van deze kunstvorm die weliswaar
'ter lering ende vermaeck' diende,
maar die toch ook een soort visuele
lof der zotheid vormde. Het gaat
ten slotte om een kunstvorm die
voor iedereen bereikbaar was. Ko
pers waren zowel gewone mensen,
die er de wanden van hun huis mee
opsierden, als verzamelaars die de
prenten in mappen bewaarden en
hun best deden zoveel mogelijk
van de mooiste exemplaren te be
machtigen. Het zijn juist deze ver
zamelobjecten die bewaard bleven,
en die nu in het Rijksprentenkabi
net alsnog een tijdje aan de muur
mogen pronken.
'Spiegel van alledag. Nederlandse
genreprenten 1550-1700'. Tot en
met 4 mei in het Rijksmuseum in
Amsterdam. Open: dagelijks 10-17
uur.
Den Haag/Amsterdam (anp) - Toneelregisseur Erik Vos gaat
een opera regisseren. Het Amsterdamse theater Carré maakt, in
eigen huis, de productie van de voorstelling mogelijk als cadeau
aan Vos. De vertrekkende artistiek leider van De Appel bracht
maar liefst zeventien verschillende voorstellingen in Carré op
de planken.
„Dat vonden ze nogal bijzonder. Ze zeiden: 'we hebben een
voor je'. Ik dacht wel dat het iets meer dan een bos bloemen zou zijn,
plakboek ofzo", aldus een opgetogen Vos donderdag.
Hij mag zelf een (bestaande) opera uitzoeken. Hij denkt aan opera's van
Mozart, Purcell of aan een Italiaanse opera uit deze eeuw. Het zal nog ze
ker twee jaar duren voordat de opera zijn première in Carré zal beleven. I
Dordrecht (anp) - Het Belcanto-festival in Dordrecht verandert
van opzet. De organisatie richt zich in 1997 met een summer-
school volledig op aankomend zangtalent.
07.00 Journaal
q7 05 Roseanne
29 Ontbijt tv met 8.00 en 8.30 Jour
naal; 7.43 en 8.15 Sportjournaal
(906 Get the Picture (h)
0933 Ook dat nog (h)
]019 Vesuvius (h)
103 De late ochtend (tot 11.48)
,5.07 Kookgek Co (h)
i; 35 'n Goeiedag met Jos Brink
]6 29 The Cosby Show
,658 Alles kits met Bamboo Bears;
17.22 Quatro; 17.47 Alles kits kwis
,7 57 Roseanne, comedy
,125 Get the Picture
,j 55 ja, natuurlijk: Baboons (1)
,9 23 Waku waku, spelletje
20.00 Journaal
20 24 Netwerk, actualiteiten
21.03 Opsporing verzocht
2,.59 De beesten, de baas: De natuur
van Koos Vos, voorheen schaap
herder
22.29 Dokument: T.B.S. - Voordeel van
de twijfel, 4-delige documentaire
over ontoerekingsvatbare crimine
len en hun behandeling in de TBS-
Kliniek. Deel 1
23.14 Miniatuur: Leo Bron
23 22 Murder One, rechtbankserie (tot
00.05)
09.30 Zig zag: De oude Egyptenaren
(tot 09.50)
10.00 Huisje, boompje, beestje (tot
10.20)
10,30 Bisteboat: Ferklaaifeest (h, tot
10.40)
11.00 Wat en waar is wiskunde. Afl. 1
(tot 11.20)
11.30 Mijlpalen in de natuurweten
schappen. Afl. 1 (tot 11.45)
12.30 Como dice (Spaans voor begin
ners)
13.00 Studio Sport (h)
15.00 Spreekuur. Serviceprogramma.
Thema: Politiek
15.54 (PP): CDA (h)
16.00 Journaal
16.08 De ark van Stekeltje
16.36 The Waltons, serie
17.20 Peter (h)
17.29 2Vandaag, actualiteiten met
17.30 en 18.00 Journaal, 18.43
Sportjournaal en 18.51 Hoofdpun
ten uit het nieuws
19.02 Het pakhuis (h)
19.28 Radar, consumentenrubriek
20.00 Helmut Lotti, registratie concert
m.m.v. het Golden Symphonic Or
chestra o.l.v. André Walschaerts
(slot)
20.33 Monument, magazine
21.16 Door weer en wind, documen
taire over weersituaties. Deel 1:
Manilla
21.45 Operatie Afrika, reportage over
Interplast Holland, een organisatie
die op basis van vrijwilligheid re
constructieve operaties uitvoert bij
ernstig verminkte kinderen in ont-
12.50 Nieuws 13.15 Du bout des ailes
13.45 (K+ZW) Inédits, 2-delige documen
taire over het agrarische erfgoed in Wal
lonië. Deel 1 (h) 14.40 Courants d'art (h)
15.15 La chanson du siècle (h) 16.15 On
bekend 16.40 Die Schwarzwaldklinik, se
rie 17.30 The Fall Guy, misdaadserie
18.30 Regions soir 18.50 Cartes sur table,
magazine 19.10 Le quotidien des sports
19.30 Nieuws 20.10 L'écran témoin: And
Then There was One, Amerikaanse tv-film
uit 1994 21.45 Débat. Discussieprogram
ma n.a.v. de hiervoor uitgezonden film.
Thema: Kinderen en aids 23.05 Nieuws
23.30 Javas (h) 23.45 La pensee et les
hommes, filosofisch magazine (tot 23.55)
De organisatie wil daarmee het
komende jaar ruim 250.000 gul
den bezuinigen. De begroting in
1996 was meer dan een miljoen
gulden.
Volgens directeur Nicolai Cok be
tekent het omgooien van het roer
geen artistieke aderlating. „Het
betekent wel dat we het festival
definitief een andere richting ge
ven", zegt Cok.
De organisatie heeft wereldwijd
op conservatoria folders verspreid
om aankomend zangtalent aan te
trekken voor de summerschoolD'
zangers wordt een gratis verblijf»
Dordrecht aangeboden. Van 0
augustus tot 14 september vr"
hun een intensieve begeleb
Uiteindelijk nemen de zang®
deel aan de festival-producties.
Enkele tientallen jonge zang®
worden geselecteerd voor deen»;
me aan de summerschool. He
Belcanto-festival wordt dit
voor de vijfde keer gehouden.
Door Hans Rooseboom
Op vrijdag 21 februari gaat in De Nieu
we Veste in Breda de cursus De symfo
nieën van Gustav Mahler van start. Ge
durende tien avonden krijgen muziek
liefhebbers inzicht in de thema's en de
structuur van het symfonische werk van
Mahler.
De cursus - opgebouwd rond de begrippen
analyseren, beluisteren, beleven - is een ini
tiatief van Anton van Kalmthout, hoofd van
de afdeling muziek en dans van De Nieuwe
Veste. Van Kalmthout geeft de cursus zelf.
Op tien avonden komen successievelijk de
tien symfonieën van Mahler aan de orde. Ie
dere cursusavond wordt één symfonie in zijn
geheel ten gehore gebracht. De cursusleider
geeft een inleiding vóór ieder deel. Dat lijkt
wat veel inleiding, maar afzonderlijke sym-
foniedelen bij Mahler duren soms langer dan
een hele symfonie van bijvoorbeeld Mozart.
Een inleiding per symfonie is bij Mahler on
doenlijk.
Tijdens het draaien van de muziek wordt al
les wat je hoort via overhead-projectie in
beeld gebracht. Thema's, verwijzingen, tek
sten, etc. Anton van Kalmthout heeft dat
monnikenwerk op zich genomen. „Ik heb de
hele Mahler in beeld gebracht. Voorzover ik
weet heeft niemand dat nog op deze wijze
gedaan."
Het opmerkelijke van de symfonieën van
Gustav Mahler is dat ze onderling totaal ver
schillend zijn, al zijn ze allemaal in Mahlers
onverwisselbare idioom geschreven. Elke
symfonie is een apart individu, een nieuw
avontuur. Anton van Kalmthout: „Ik heb een
dergelijke analyse ook willen toepassen op
de symfonieën van Anton Bruckner. Maar na
twee symfonieën ben ik daarmee gestopt. Er
valt al snel niets nieuws meer in te ontdek
ken. Heb je er één gehad, dan weet je ook hoe
de rest is gestructureerd. Maar bij Mahler is
iedere symfonie een nieuwe ontdekkings
reis."
Analyses kunnen behulpzaam zijn bij het
luisteren naar muziek, zeker als het om zul
ke gecompliceerde en gestructureerde mu
ziek gaat als de symfonieën van Mahler. Van
Kalmthout: „Er zijn muziekliefhebbers die
zeggen: je moet muziek niet analyseren. Mu
ziek is om naar te luisteren. Natuurlijk is dat
zo! Maar het herkennen van thema's en het
zien van partituren kan bijdragen aan ver
hoging van het luistergenot. Sommige aspec
ten van de muziek kun je niet horen maar
wel zien."
„Neem de Tweede Symfonie, bijgenaamd
Auferstehung. Ik toon aan hoe Mahler het
thema van het eerste deel, dat erg tragisch is,
in het laatste deel gebruikt om de blijde op
standing te verklanken. Hetzelfde thema
wordt dus gebruikt voor twee tegengestelde
doeleinden."
Dat er over de symfonieën van Gustav Ma
hler het nodige valt te zeggen blijkt wel uit
het feit dat de schrijver Simon Vestdijk er in
de jaren '50 een compleet boek aan wijdde.
Uitgangspunt van dat boek is de afwisseling
van spanning en ontspanning die Vestdijk in
de opeenvolgende symfonieën constateerde.
Hij gebruikte daarvoor de termen 'systole'
en 'diastole', termen die in de medische we
tenschap worden toegepast op de werking
van het hart: samenknijpen en weer loslaten.
Volgens Vestdijk begint Mahlers cyclus met
een 'diastolische' symfonie: de Eerste. De
Tweede is dan een 'systolische', enzovoort.
De cursus van Anton van Kalmthout wordt
gegeven in de concertzaal óf in de balletzaal
van De Nieuwe Veste, afhankelijk van het
aantal deelnemers. In ieder geval niet in een
kleine ruimte. „Een kleinere ruimte is niet
geschikt. Deze muziek heeft ruimte nodig
om te klinken. Ik kan overigens maximaal
250 cursisten plaatsen," aldus een hoopvolle
Anton van Kalmthout.
Voor welke mensen is de Mahler-cursus be
stemd? „Allereerst voor mensen die met Ma
hler begaan zijn, de Mahlerianen. Maar na
tuurlijk zijn ook mensen die Mahler niet
kennen en daarin verandering willen bren
gen van harte welkom."
Alle cursisten krijgen na afloop de hele do
cumentatie over de tien symfonieën van Ma
hler in gebundelde vorm mee naar huis. De
Kosten voor de cursus van 10 avonden a
twee uur bedragen 193. Aanmelden kan
aan de balie van De Nieuwe Veste, Molen
straat 6 Breda of telefonisch via de nummers
076 522 64 00 of 076 520 21 03.
Gustav Mahler: tien avonturen
0°Ün? Morgenmagazin 09.00 Tagesschau
I# ML Mona Lisa, magazine 09.45
neippen für die Gesundheit 10.00 Ta-
1045 o 10,03 We'tspiegel, reportages
tint 11 in DetJtschland, juridische
L-®° Tagesschau 11.04 Musikanten-
- 12-5S Presseschau 13.00 Ta-
9 chau 13.05 Mittagsmagazin 13.45
'«minus-News 14.00 Tagesschau 14.03
(hl ïa^ Zoo: Ramba-Samba in Brasilia
orJr Cart°°ns im Ersten 15.00 Ta-
16 nn tU 15,03 Wunschbox, amusement
17 nn I39essc'lau 16.03 Fliege, talkshow
ne'n _t9essc'1at' 17'15 Brisant, magazi-
Mario u botene Liebe, serie 18.25
ExdpHt S6rie 20,00 Tagesschau 20.15
sirid t ins. Tierreich: Gemeinsam
21 nn n star^~l-öwinnen der Serengeti
°3ga°zfno ?4«and.113'45 Gesundheit!,
de auf h En'd B'yton: Fünf Freun-
Theos rim Leuchtturm' jeugdserie 14.32
milieumanUr-Sta9Secke 14,35 mittendrin.
Logo - V°?r de jeugd (h) 15,00
[15.35 'S'0"™3'15,10 Alfred J- Kwak
16.05 T„ In Sp8lletje 16,00 Heute
Horsicht c m mediamagazine 16.10
4S «4157-00 Heu,e 17-15 Abend-
(18-«TS Leut u Alte' m'sdaadserie
te 19 25 M e' ma9a2ine 19.00 Heu-
l»rte vprSnne^ind was Wunderbares, 2
'v-film 2i «Ij 15 Verda™tes Glück,
Heute 22.15 Menace II So-
12.00
12.07
13.00
13.07
13.37
14.32
14.57
16.00
16.07
17.02
17.52
18.00
18.15
18.30
18.40
19.00
19.30
19.58
20.30
22.00
22.16
22.34
23.07
07.00
07.10
08.08
08.35
09.30
10.00
11.00 Th
11.45
12.30
13.10 Ei
14.10
15.00
16.00
16.10
17.00
17.05
18.30
19.00
19.30 Ni
20.00
20.30
21.30
22.00 W
23.00 Ni
23.50 Ca
00.40
01.25
08.15 Telr
sus gesch
Exklusiv:
den in ein
Diebe-gro
Rohr 12.3
pol 13.31
14.00 Kaf
15.00 Hit
Schilfmeei
mt lang hi
de jaren
renmagaz
nich-Könii
strasse, se
dammt lat
18.50 Ak
20.00 Tag
beck, mis<
privat, ge;
Lindenstra
22.00 Mar
Angst vor
Duitsers in
gel: Brant
Jenseits 2!
00.30 Vo
und Bindu
02.00)
07.00 Bus
News, och
News Ex-
schoonhei!
cussie 11.!
peloze kol
maaitijd te
The Really
gazine 12,
ne 13.00 I
me, spelle'
lingspel 11
Nieuws 1
Honey, I'm
16.50 Pine
and Badg
Boy, teken
ers Gold,
jeugdjouri
magazine
Nieuws 20
and Now,
EastEnder;
re, corned
ma, repo
meets..., t;
Fran Dresc
ge-serie. I
voormalig
se crickett
gegaan i
Cry Freed'
02.20)
