Kennis voor 'Dummies'
ETTERS
Vedior
Postorderen, de bestelgids voor succesvol zaken doen
Winkelen via kabel
Japanners knuffelen
met elektronisch ei
TJRES
Spruitjes over de
elektronische snelweg
EET wijzer
SURPLUS
E2
ASB
is nu ook
ti Oostburg!
:ible workforce
Concurrentie
Ideëel
Verzendkosten
Uitgever van boeken voor 'onbenullen' bestrijkt steeds groter terrein
Toeval
Opstand
Televisie
997
51» deSTEM
VRIJDAG 14 FEBRUARI 1997
- Tel. 0114-313016
J5AG-ZATERDAG-ZONDAG
OOR EEN DANSCURSIis i
jr: op zondagmiddag in Hulst
op woensdagavond in Hulst8
en: half september.
.DERBEEK Tel.: (0114)319037
jen voor
icement,
erving
jdior asb
den voor
tknemers
op zoek
reot aan de slag in één van
nde functies (M/V):
iemedewerkers. Voor onze
jen Terneuzen, Oostburg en
I wij op zoek naar gemoti-
roductiekrachten. Voor de
j Terneuzen eventueel met
merachtergrond. Het bezit
n vervoer is een pre. Het be-
k o.a. in ploegendiensten,
ttersonen: Lieneke de Wolf en
akker van onze vestiging in
en. Marja Kielman en Eldina
/an onze vestiging in Oost-
wemiek Veldhoen en Ingrid
Wagt van de vestiging Hulst.
makers. Wij hebben regel
werk voor diverse schoonmaak
te op verschillende projecten,
op zoek naar werk voor een
r per dag? Neem dan contact
op. Contactpersoon: Inè1
van de vestiging Terneuzen.
ik/keukenhulp. Voor enkele
mts in de omgeving van Oost
eken wij hulpkoks. Bent u be
et de Roemeense smaak/keu-
teeft u ervaring met het opma-
borden? Bel dan met de vesti-
istburg. Contactpersoon:
üelman.
r. Voor een bedrijf in de omge-
n Hulst zijn wij op zoek naar
cker brood/banket. Het betreft
ctie voor langere tijd per mei/
97. Heeft u de juiste diploma's?
dan contact op met de vesti-
Ist. Contactpersoon: Anne-
ildhoen.
'houdsmonteur. Voor een be-
Terneuzen zoeken wij een on-
idsmonteur met een afgeronde
ng MTS-Electrotechniek. De
amheden zijn o.a. het uitvoe-
reparaties en onderhoud van
kte gereedschappen, (las)ma-
en toebehoren. Het betreft een
met toekomstperspectieven
iverse projecten op verschillen-
ities. Contactpersoon: Lieneke
If van de vestiging Terneuzen.
rders/plaatopzetters. Voor
n isoleerders/plaatopzetters
wij regelmatig werk in de om-
van Terneuzen. Wanneer u in
zit bent van VVA-I is dat een
int u per direct of binnen afzien-
d beschikbaar? Neem dan con-
i met de vestiging Terneuzen.
:tpersoon: Lieneke de Wolf-
istaande vacatures zijn slechts
lectie uit ons totaal pakket. Ook
ndere functies kunt u altijd bij
irecht voor informatie.
'euwe adres voor werk is
/verijstraat 1, 4501 CM Oostburg/
onnummer: (0117) 454760.
meer informatie kunt u contact
men met één van de vestiginger
edior asb: Noordstraat 81, Ter-
in. Telefoon: (0115) 618600. Vis
5-7, Hulst. Telefoon: (0114)
00.
Het succes
van een pak papier
Het is maar goed dat er
sterke postbodes zijn.
Want als de voor- of na
jaarscatalogi weer rond
gebracht moeten worden,
gaan er kilo's papier mee
in de rode fietstas. Er is
echter een nare bijkom
stigheid voor de bezor
ger: er komen steeds
meer boeken bij. Via de
bestelgids is het namelijk
succesvol zaken doen.
Door Kirsten Poorta
Een kwart van de Nederlanders
baalt via de telefoon of bestelbon
nel eens een nieuwe trui, dekbed
of kunstwerk in huis. Hoewel de
meeste mensen er nog steeds niet
voor uit durven komen dat de
nieuwe jas van de Otto of
Neckermann komt, neemt het
postorderen alleen maar toe.
Seem nu de Wehkamp. Het gi
gantische warenhuis op papier is
al jarenlang marktleider van de
tomeshoppingbedrijven in Ne
derland. Vijftig procent van de
huishoudens krijgt de Wehkamp
thuis. Het bedrijf kan zich meten
met zaken als C A en Peek
Cloppenburg.
Twintigduizend bestellingen ver
laten iedere dag de magazijnen
van het Zwolsche bedrijf. De
badkleding is zeer populair.
Maar ook de verkoop van hard-
mre als televisies en magnetrons
moet niet onderschat worden. Al
les is tegenwoordig via een gids te
halen en kan net zo makkelijk
weer retour gestuurd worden.
Dus waarom zou de klant de deur
nog uitgaan?
De concurrentie voor bedrijven
als Wehkamp wordt alleen maar
groter. Je hebt de Klinger, Otto
en Neckermann. En er komen er
steeds bij. Dat blijkt wel uit de
toename van het aantal catalogi
die de brievenbussen vullen. Via
Yves Rocher is make-up te be
stellen en via ECI boeken en cd's.
Ook kan kunst aan huis bezorgd
worden via de gids van Graphics
Home Gallery uit Breda. 'Voor
mensen die hun woonomgeving
graag stijlvol willen aankleden,
maar voor wie de drempel naar
Postorderbedrijven leggen letterlijk en figuurlijk heel wat gewicht in de schaal.
foto marc bolsius
een galerie toch te hoog is,' meldt
de folder. Kalenderwisselaars,
designlampjes en sculptures lo
pen het best.
„Consumenten vinden het be
langrijk persoonlijk contact te
hebben met een bedrijf. Dat is de
toegevoegde waarde waardoor de
catalogi nog steeds succesvol
zijn. Kunst is voor veel mensen en
bedrijven vrij ontoegankelijk. Ze
weten niet naar welke galeries en
winkels ze moeten gaan om iets
geschikts te vinden. De kunstca
talogus biedt het op een presen
teerblaadje aan," meent direc
teur J. Oomen van Grafics Home
Galery.
Ook sommige ideëele stichtingen
brengen bestelgidsen op de
markt. Het Wereld Natuurfonds,
Greenpeace en de Stichting
DOEN (Duurzame Ontwikkeling
en Natuurbescherming) bijvoor
beeld. Deze laatste brengt twee
maal per jaar een catalogus op de
markt. De natuurliefhebber die
graag ecologisch verantwoorde
producten gebruikt en draagt is
in de gids meteen van alle mark
ten thuis. Handgemaakte kleding
uit de Derde Wereldlanden,
cosmetica en gebruiksartikelen
staan in één overzichtelijk boek
je-
Postorderen draait om het ge
mak. Wehkamp-directeur Th.
Schellekens. „Mensen willen iets
kopen op het moment dat het no
dig is. Een voorbeeld daarvan
heb ik zelf meegemaakt. Mijn
vrouw en ik wilden een flinke
fietstocht maken. Maar we had
den geeri fatsoenlijke fietsen.
Toen heb*" ik even de Wehkamp
gebeld. De volgende morgen om
negen uur reed er een busje voor
met onze fietsen. Geweldig toch."
Catalogi zijn succesvol omdat ze
toegankelijk en voor iedereen
zijn. Kleding bijvoorbeeld is niet
trendsettend, maar wel trendy.
Voor elk wat wils dus. Vanuit al
le lagen van de bevolking wordt
aan homeshopping gedaan. Voor
veel klanten is het kopen op kre
diet een uitkomst. Uit een onder
zoek van de Consumentenbond
naar het functioneren van Weh
kamp, Klingel, Neckermann en
Otto bleek dat bestellen op afbe
taling een dure zaak kan zijn.
Postorderbedrijven rekenen na
melijk de wettelijk toegestane
maximumrentes. Een voorbeeld:
een wasmachine van 2000 gulden
wordt in 25 termijnen afbetaald.
De klant is dan aan rente 465 gul
den kwijt. Bij een bank zou dat
186,00 zijn.
De verzendkosten van de postor
deraars verschillen nogal, zo
blijkt uit het onderzoek van de
Consumentenbond. Wehkamp is
het gunstigst en vraagt 6,95
voor de bezorgkosten. Necker
mann rekent voor de 24-uursser-
vice ƒ27,50. Otto laat iets nog
dezelfde dag van de bestelling
bezorgen voor 50,00 en rekent
normaal 7,95 per verzending.
Die verzendkosten lijken de kop
ers weinig te interesseren. Win
kelen onder het genot van een
kopje koffie heeft nu eenmaal
een prijs. En dat blijkt heel po
pulair.
Om de service naar de klant te
verbeteren, hebben postorderbe
drijven met de Consumenten
bond nieuwe voorwaarden opge
steld. Sinds kort is er een Ge
schillencommissie Thuiswinkel
in Den Haag waar klanten met
klachten naar toe kunnen.
Postorderbedrijven mogen dan
wel kilo's papier aan de man
brengen, winkelen kan ook via
het Internet, cd-rom en cd-i.
Wehkamp heeft sinds vorige
week ook een Web-rom, een
combinatie tussen cd-rom en
het Internet. „Het is iets yoor de
liefhebber. We verwachten niet
dat gezinnen nu massaal achter
de computer gaan zitten," zegt
voorlichtster J. Vrolijk.
Postorderbedrijven vinden het
belangrijk bovenop nieuwe
media-ontwikkelingen te zit
ten. Wehkamp-directeur Th.
Schellekens: „Als er een nieuw
product op de markt komt,
kunnen we dat vaak niet meer
in de catalogus plaatsen. We
bieden het wel direct op het In
ternet aan." Tot nu toe staan er
nog geen files op de elektroni
sche snelweg. Slechts enkele
honderden bestellingen wor
den er per jaar via dit compu
tersysteem gedaan.
Schellekens is daarom onder
andere lid van de Initiatief
groep Elektronische Snelweg,
voorgezeten door minister Wij-
ers (Economische Zaken),
waarbij hij onderzoek doet
naar onder andere de twee-ka-
belyveg.. „Twee miljoen huis-
houdëhs zijn daar over twee
tot drie jaar op aangesloten. Al
die gezinnen zouden dan een-z
aansluiting op het Internet
kunnen nemen, zodat we een
groter bereik hebben," zegt
hij.
Wehkamp doet ook mee aan de
ontwikkeling van de bodyscan,
een apparaat dat met behulp
van laserstralen de omvang
van iemand in enkele seconden
precies kan meten. Zo kan kle
ding op maat worden aangebo
den. Voor de postorderbedrij
ven is dit een uitkomst, omdat
er dan minder kleding retour
gaat en de keuze voor de klant
veelzijdiger is.
Vijf jaar geleden bewees
'DOS voor Dummies' dat
romputerhandboeken
Diet saai en vervelend
hoeven zijn. Het 'Dum-
mies'-concept is succes
vol gebleken, met wereld
wijd meer dan dertig mil
joen verkochte exempla
ren. En sinds kort is er
roeer dan alleen compu
ters en software 'voor
Dummies'.
Dt)or Niels Swinkels
Het is zo'n vijf jaar geleden dat in
jUMrika het eerste 'Dummies'-
"oek verscheen. Dit boek, 'DOS
'°or Dummies', was een ware re-
ken comPuterhandboe-
ïiM?aats van zoveelste vuist-
u j®' gortdroge en frustrerende
andleiding die alleen bestemd
ek 'oor ingewijden, was 'DOS
l Dummies' een computer-
jJ j er comPleet anders uit-
S aan wat er tot dan toe op de
was. Op relatief eenvoudi-
e lnf°rmatie wil omtrent
welen in deze bijlage, kan
Sskantooruren bellen naar
076-5312344 of 076-5312272.
Sffift reageren kan ook.
n adres daarvoor is:
oe Stem, redactie Surplus,
Ebuj3229.4800 MB Breda,
ondredactie: Wim van Leest.
ge wijze en in gewone-mensentaal
werden de moeilijkheden van
DOS uitgelegd, met zoveel moge
lijk humor, relativeringsvermo
gen en zelfs cartoons. Het werd
een enorm succes.
Inmiddels zijn er wereldwijd
meer dan dertig miljoen 'Dum-
mies'-boeken verschenen, ver
spreid over zo'n driehonderd ti
tels en meer dan dertig verschil
lende talen. Het merendeel is nog
steeds gewijd aan computers en
software, maar de uitgever, IDG
Books Worldwide, heeft zich in
middels ook buiten de computer-
markt begeven. Aanvankelijk met
'Sex voor Dummies', maar in
Amerika is er inmiddels een hele
waslijst van andere lifestyle-
'Dummies'-boeken verschenen.
Sinds kort zijn er zelfs cd's (audio
en cd-rom tegelijk) met 'Klassie
ke Muziek voor Dummies'. Het is
de bedoeling dat een deel van de
ze nieuwe 'Dummies'-producten
in de loop van dit jaar ook in Ne
derland wordt gelanceerd.
John Kilcullen, de huidige direc
teur van IDG Books, kreeg het
idee voorde 'Dummies'-serie al in
1987. In een softwarewinkel, er
gens in New York hoorde hij toe
vallig hoe een klant vroeg om een
handig, elementair boek over
DOS. En omdat hij helemaal niks
van computers wist, zei de klant,
zocht hij zoiets als DOS voor
dummies (domkoppen red.). Kil
cullen zag onmiddellijk de moge
lijkheden van dit concept. In 1991
verscheen het eerste boek.
„Iedereen verklaarde mij voor
gek," zegt Kilcullen in het hoofd
kantoor van IDG Books in Foster
City, even ten zuiden van San
Francisco. „We braken alle mar-
ketingregels. Deskundigen keur
den het concept van het 'Dum-
mies'-boek af. Het geel van de
kaft was veel te schreeuwerig, de
toon te badinerend, je lezers uit
maken voor 'dummies' was een
belediging en bovendien was de
nieuwste versie van DOS al een
half jaar op de markt. Voor een
handleiding bij nieuwe software
kwam het boek veel te laat. We
beseften dat het een groot zake
lijk risico was. Bovendien hadden
we al twee 'normale' DOS-boeken
uitgegeven die totaal waren ge
flopt. Maar een van onze stelre
gels is: 'altijd blijven proberen'."
Kilcullen weet waarom de 'Dum-
mies'-boeken zo aanslaan bij het
grote publiek. „Het protestbord
op de kaft is een teken van op
stand tegen de gevestigde orde in
de computerindustrie: techneuten
die het ene na het andere saaie,
droge en ondoorgrondelijke
handboek produceren. De mensen
begrepen er niks van, konden -
dus - niet met de software over
weg en raakten gefrustreerd.
Maar iedereen wil leren. Ze wil
len gewoon genoeg weten om zo'n
ding te kunnen -gebruiken. En
daar zijn onze boeken zo goed
voor."
IDG besloot om wereldwijd het
'Dummies'-beeldmerk te handha
ven. Ook het woord 'Dummies'
werd in zoveel mogelijk talen ge
handhaafd. Voor een aantal ande
re talen is naar een goed synoniem
gezocht. Op de Franse markt heet
'Sex voor Dummies' bijvoorbeeld
'Le Sexe pour Les Nuls'.
Met 'Sex voor Dummies', ge
schreven door de Amerikaanse
sexuloge Dr. Ruth, waagde IDG
Books zich voor het eerst buiten
de computer- en softwaremarkt.
„Niemand zal zichzelf tot seksu
ele 'dummie' verklaren door dit
boek te kopen," zeiden de critici.
Maar John Kilcullen bleek op
nieuw gelijk te hebben. 'Dummie'
is ondertussen een soort Geuzen
naam geworden. Mensen hebben
het druk, ze hebben niet veel tijd,
maar ze willen hun kennis ver
groten. Niet alleen op zakelijk en
technisch gebied, maar ook in
hun vrije tijd."
Er zijn inmiddels Dummies-boe-
ken over onderwerpen als tuinie
ren, koken, fitness, rode wijn,
witte wijn, bier, kinderopvoe
ding, honden, katten, investeren,
belastingen, videorecorders en -
camera's, solliciteren, golf en
schaken.
Een cd-serie is de eerste poging
het 'Dummies-concept buiten de
boekenbranche toe te passen. En
daar blijft het niet bij. John Kil
cullen denkt al weer veel verder.
Aan een informatief televisiepro
gramma bijvoorbeeld. Of aan
spelletjes, cursussen op allerlei
gebied, websites, talen, reizen en
zelfs aan kleding. Kilcullen: „We
hebben bewezen dat we nummer
één worden zodra we ergens in
stappen. We hebben het meest
verkochte DOS-boek, het beste
golfboek enzovoorts. En het blijft
doorgaan. De mogelijkheden zijn
onbegrensd."
Japanse kinderen zijn dol op hun nieuwe huisdier. foto reuter
Door Kirsten Poorta
In Japan is het niet vreemd als je
voorbijgangers plotseling een ei
ziet kussen of strelen. Voor een
knuffel heeft het misschien wel
een harde buitenkant, maar het
gaat om de inhoud. In het ei be
vindt zich een virtueel kuiken
dat tip-top verzorgd moet wor
den wil het overleven.
Tamagochi heet het computer
kuiken. Het heeft voedsel nodig
om te groeien en wanneer het te
weinig aandacht krijgt gaat het
dood van verdriet. Een paar keer
per dag moet er dus op een knop
je gedrukt worden. Om het 'dier'
een plas te laten doen, de keutels
op te ruimen en het een liefko
zende brok virtueel voedsel te
geven. Als er niet goed genoeg
voor het beestje gezorgd wordt,
zal het uiteindelijk doodgaan.
Hartstikke gek, zullen wij in Ne
derland zeggen. Maar Japanners
hebben in him huiskamers zel
den ruimte voor een huisdier.
Het ei is daarom een uitkomst
voor alle mensen die een beetje
warmte en gezelschap best kun
nen gebruiken. Dat heeft niets te
maken met leeftijd: kinderen,
mannen en vrouwen en zelfs be
jaarden lopen met het ei over
straat.
Twee maanden geleden werden
de Tamagochi geïntroduceerd
door fabrikant Bandai en nu al
zijn er al 550.000 elektronische
eieren verkocht. De fabrikant
verwacht dat het er binnen een
half jaar zes miljoen zijn. Het
speeltje, dat zo'n zestien dollar
kost, is voortdurend uitverkocht.
Op straat worden er prijzen voor
betaald die boven de driehon
derd dollar uitstijgen.
Achter het virtuele kuiken zit
naast een leuk geintje ook een
moraal. Het leert vooral jonge
meiden zorgzaam en verant
woordelijk te zijn. In de Verenig
de Staten krijgen middelbare
scholieren soms ook een - echt -
ei mee naar huis om voor te zor
gen. De opdracht is dan het on
gekookte ei een week bij zich te
dragen, maar het moet wel intact
blijven. Opvoeders doelen met de
opdracht op de zorg die de tie
ners later ook voor baby's en
peuters moeten dragen.
Bij de Tamagochi gaat het op
voeden een stuk gemakkelijker.
Als een echt ei breekt, is het niet
meer te repareren en zo is het in
wezen ook met een kind. De Ta
magochi trekken zich van die
wijze les niets aan. Als het kui
ken dood gaat, is er nog geen
man overboord. Met een druk op
de knop wordt er gewoon weer
een nieuwe geboren en kan het
opgroei-spelletje weer van voor
af aan beginnen. Het kuiken
houdt tenslotte zijn snavel wel
dicht.
Een selectie 'Dummies'-boeken bestemd voor Nederland.
foto rick gerharter
Door Marijke Prins
De laatste tijd surf ik nog wel eens op Internet en zo kwam ik
laatst uit bij een waarachtige site over spruitjes
(http://www.sproutS.nl). Het is een voor de genteresseerde ui
terst boeiende winkel vol weetjes en wetenswaardigheden en re
cepten. Zo kan ik nu vertellen dat er jaarlijks acht miljard
spruitjes worden gekweekt in Nederland, maar dat meer dan
tachtig procent naar Duitsland wordt geëxporteerd waar ze als
'Rosenkohl', een veel mooiere naam trouwens, de winkel uit
gaan.
Die acht miljard worden gekweekt door zo'n 750 telers, voorna
melijk in West-Brabant en Zeeland; een deel van Nederland met
relatief het minste vorst, want daar kunnen veel spruitjes niet te
gen. De volkswijsheid dat 'de vorst er over heen moet' is dus nep.
Het gros van de telers schakelt inmiddels over op milieuvriende
lijker teelt (herkenbaar aan het logo met de groene vlinder) en
nog meer goed nieuws van de website: de volautomatische pan-
klaarmaehine is bijna gereed voor productie!
De Stichting Spruitjes, in 1994 opgericht toen de consumptie van
deze spreekwoordelijke groente gevaarlijk begon te dalen, maak
te zich vooral zorgen over de geringe bereidheid van de Neder
lander om een spruitje schoon te maken, de belangrijkste reden
dat men ze niet meer kocht. Er moest dus een 'panklaarmachine'
komen.
Negen miljoen gulden werd uitgetrokken voor 'imagoverbete-
ring'. Dat leidde tot een ijzingwekkende taalvondst als 'Jonge
spruiten - maak ze wild', de slagzin waaronder de campagne
vaart. Maar hoe weinig geld er missschien nog op de begroting
stond, de kurk moet van de champagnefles zijn gegaan toen
Henk Angenent de Elfstedentocht won. Want nu schrijft en
praat Jan en Alleman over spruitjes en niet meer over spruit
jesgeur. Zelfs De Nieuwe Revue, toch een blad met een jong en
niet tot groente schoonmaken genegen lezerspubliek, wijdde
een artikel aan het product. En dan nu ik. Ik maak ze sinds jaar
en dag eenvoudig klaar. Eerst kort de kook erover. Want dat is
de belangrijkste manier om spruitjes licht verteerbaar en geu
rig te houden: ze zeker niet langer laten koken dan zo'n 15 mi
nuten.
voor vier personen
Spruitjes in de oven
750 - 900 gram spruiten,
750-1000 gram aardappelen,
125 gram kaas, drie eetlepels bloem,
30 gram boter,
'A liter lauwe melk, zout en peper naar smaak
en een snufje knoflookpoeder en kerrie.
Verwarm de oven op 175 graden.
Maak de aardappelen schoon, snijdt die in niet te grote blokjes en
kook ze in 5 minuten beetgaar. Maak ook de spruitjes schoon en
blancheer die vijf minuten.
Smelt de boter in een steelpannetje en laat hierin de bloem brui
sen. Giet onder voordurend roeren (liefst met een garde) voor
zichtig de melk in de pan en klop gedurig. Wanneer een mooie
gladde saus is ontstaan, gaat de 100 gram kaas erbij, alsmede de
kruiden. Laat de saus 5 minuten zachtjes koken.
Stort de groenten in een lage ovenschaal en giet de saas erover
heen. Het restant van 25 gram kaas wordt dan over de schotel ge
strooid. Zet de schotel in de oven.
De schotel is klaar als de saus begint te bubbelen (circa 25 minu
ten).
Lekker als vegetarische schotel (met sla).
'U
