HH11
SS
Piet doet het voor de gabbers
(D
0
Ql
H
0
TJ
O
O
R&B gaat het maken
Een nieuw land, een nieuwe cultuur
H
Vereniging 31 komt op voor jongeren in Europa
1 1) No Doubt - Don't Speak
2 2) Gabber Piet - Hakke Zagge
3 3) Spice Girls - 2 Become 1
4 (14) No Mercy - When I die
5 4) Madonna - Don't cry for me
Argentina
6 9) Zxibit - Paparazzi
7 6) Gala - Freed from desire
8 8) Mc Race - Fuck the Macarena
9 5) Marco Borsato De Waarheid
10(l3)Ginuwine-Pony
11(7) 3T -1 Need you
12 (11) Hakkuhbar - Gabbertje
13 (56) BN'ers voor BNN - Hij gaat
voor C.'
14 (12) Toni Braxton - Un-Break my
heart
15 (10) Flamman Abraxas Feat) Mc
Remsy - Good to go
16(15) Khaled - Aicha
17 (20) Whitney Houston - Step by step
18 (23) Grooveyard - Mary go wild
19 (17) AZ Yet - Last night
20 (16) Babra Steisand/Bryan Adams -
I finally found someome
21 (18) 2 Pac -1 ain't mad at 'cha
22 (69) En Vogue - Don't let go (love)
23 (44) Erik Huizebosch - Hulzebosch,
Huizebosch
24 (26) Robert Miles Feat) Maria
Nayler - One one
25 (21) Braids - The -1 can't help myself
27 (38) Red 5 - Da beat goes
28 (27) Critical Mass - Happy
generation
29 (22) Dune - Who wants to live
forever
30 (24) Linda Ross Jessica - Lange
nacht
31 (28) Prodigy - Breathe
32 (47) Sarah Brightman Andrea
Bocelli - Time to say goodbye
33 (25) Backstreet Boys - Quit playing
games
34 (34) LL Cool J -1 need love/Mama
said knock you out
35 (31) Van Dik Hout - Laat het los
36 (35) Rene Froger - In dreams
37 (33) Total Touch - 'One moment
your mind'
38 (42) ICT - Lasciati Tentare
39 (29) Nasty - Een moment zonder jou
40 (32) Ghetto People Feat) L-Viz - In
the ghetto
41 (30) Charly Lownoise Mental
Theo - Streetkids
42 (52) Anneke Douma - Bonkevaart
43 (49) Faithless - Salva Mea
44 (40) Delinquent Habits - Tres
delinquentes
45 (36) Peter Andre I feel you
46 (76) George Michael - Older
47 (48) Guus Meeuwis Vagant -
Verliefd zijn
48 (45) Total Touch Somebody else's
lover
49 (39) Blackstreet Feat) Dr) Dre -
No diggity
50 (37) Nakatomi - Sing
51 (46) Faithless - 'Insomnia'
52 (41) Rob de Nijs - Banger hart
53 (43) Paradisio Bailanao
54 (50) Snoop Doggy Dogg - Snoop's
upside ya head
55 (55) Kakkertje - Kakkertje
56 -N-Sync) -1 want you back
57 (62) De nachroaf Frans Theunisz -
Zing 'ns eve, spring 'ns eve
58 (60) Nada Surf - Popular
59 (53) Andre Rieu - The last rose
60 (82) Puff Johnson - Over and over
61 -David Bowie - Little Wonder
62 (63) Urban Dance Squad -
Temporarily expendable
63 -De Mosselman Mossels
64 (61) Kaieef - Golden Brown
65 (58) Clouseau - Nobelprijs
66 -The Offspring - All I want
67 (74) Armand van Helden - The funk
phenomena (old school)
68 (65) BZN - MaMa
69 (66) Metallica - Mama said
70 (72) Blossom - Bicycle race
71 (59) Jiskefet - Hemel
72 (57) The Artist Betcha by golly
wow!
73 (86) Chris Rea/Shirley Bassey
Disco La Passione
74 (73) Zucchero Sugar Fornaciari -
Cosi Celeste
75 (81) K's Choice - Dad
76 (70) Spice Girls Say you'll be there
77 (68) Kristine W - Land of the living
78 (78) Jamiroquai - Cosmic girl
79 (71) Lois Lane - Simply beautiful
80 -McLyte - Cold rock a party
81 (98) Velvet - Weg van jou
82 -Dare van Dijk - Je kan de hele
wereld aan
83 (80) Elton John 8> Luciano
Pavarotti - Live like horses
- 86 (87) Donna Lewis -1 love you always
forever
87 (95) Reef - place your hands
88 (83) Mariah Carey - Forever
89 (89) Andrea Bocelli - Vivo per lei
90 De Kast - De ideale vrouw
91 (84) Celine Dion - It's all coming
back to me now
92 (88) Farahy - Wake Up
93 (85) Anita Meyer - De warmte in je
hart
94 -Texas - Say what you want
95 -Mark Morrison Horny
96 -East 17 - Hey Child
97 -Lisa Stansfield - People hold on
98 -De Havenzangers - Hallelujah
99 Herman Brood Van Dik
Hout - Pijn
100 (97) Maribelle - Geef mij je hand)
Eindredactie Paul Vertinden
Reacties: Vind je jezelf heel interessant,
heb je een goed idee of wil je gewoon je
gal spuwen?
Schnjf of bel naar: Ragaal
Postbus 3229,4800 MB Breda.
Telefoon: 076-5312379.
8W „room
Corey
■Letterlijk over mensen gekropen
Door Ann Bouwma
Soul is terug en het heet R&B. De zwoele, sensuele
zangpartijen van weleer zijn verpakt in een heden
daags jasje: met stukjes rap en moderne samples en
beats. De Amerikaanse hitparade stond er vorig
jaar vol mee, nu gaat het in Nederland gebeuren.
„Er was hier nog geen markt voor," zegt talent-
scouter Harvey Pian, „vaak liepen carrières al stuk
voordat een artiest goed en wet begonnen was.
Maar het leeft hier wel. Nu R&B groot is in Ameri
ka, wordt het ook hier opgepikt".
R&B is een rekbaar begrip. De term is eind jaren
veertig gemunt, als verzamelnaam voor muziek van
de zwarte jeugdcultuur. Daarna raakte de term vrij
snel in onbruik, maar werd een paar jaar geleden
weer van stal gehaald om een nieuwe stroming in
de zwarte muziek naam te geven.
Waren het vroeger Marvin Gaye, Stevie Wonder en
James Brown die de toon zetten, nu vallen namen
als Blackstreet, Keith Sweat, R. Kelly, Genuwine,
Teddy Riley, New Edition, TLC, Mary J. Blige. Zelfs
grote artiesten als Oleta Adams en Toni Braxton
worden bij R&B ingelijfd. Dat is op zich niet zo
vreemd, want het draait in dit genre om de kwali
teit van de zang.
Hoewel er leentjebuur wordt gespeeld bij hiphop,
lijkt R&B eerder een reactie op het zware geschut
van de rapscene. De muziek heeft een hoog zwij-
mel-gehalte, de produkties zijn vaak aalglad en ui
terlijk ligt het accent op chique en sexy.
Ato Sweat - Dutch R&B Flava heet de verzamel-cd,
waarmee de Stichting Popmuziek Nederland het
Unsigned Project lanceert. Stromingen in de pop
muziek, die nog niet zijn ontdekt of 'getekend',
worden met een cd en een tour langs het clubcir
cuit onder de aandacht gebracht.
In eerste instantie hadden zich maar liefst vierhon
derd gegadigden gemeld, voornamelijk uit de Suri
naamse en Antilliaanse gemeenschap. Daar zijn uit
eindelijk tien artiesten uit gekozen. De eerste sin
gle is Talk to me van de meidengroep Dignity, die
ontstond na een optreden op een bruiloft.
„Nu is onze hobby uitgegroeid tot prioriteit num
mer één", zegt Susan Haps (20). „Het heeft lang
geduurd voordat er in ons land aandacht voor
kwam, in Hilversum hoefde je al helemaal niet aan
te komen met R&B. Maar als mensen nu nog niet
weten wat het is, dan hebben ze echt zitten sla
pen."
De misverstanden zijn echter nog lang niet opge
ruimd. „Ik wil graag één ding duidelijk maken. Wat
je vaak ziet bij andere artiesten en in clips, is veel
luxe en sex. Dat is in onze ogen helemaal niet be
langrijk, het is in elk geval niet waarover wij willen
zingen. Muziek is meer dan koetjes en kalfjes."
Bovendien wordt Dignity ten onrechte vaak verge
leken met de Spice Girls, zegt Susan. „Zo willen wij
absoluut niet overkomen".
Almere is dé R&B-city van Nederland, meent zanger
Joshua (Siegfried Peroti, 22). „Er zit ongelooflijk
veel talent, mensen zijn daar dol op R&B. Dat is wel
apart, want er is bijna geen uitgaans-gelegenheid.
Er zijn geloof ik maar twee discotheken, en die lo
pen niet eens goed."
Net zoals de soulsterren van vroeger vaak uit een
gospelkoor kwamen, zo is ook Joshua begonnen in
een kerkkoor. Meedoen aan No Sweat beschouwt
hij als een voorrecht. „Het is niet gemakkelijk om
een ereplaats te verwerven in de muziek, er zijn zo
ontzettend veel goeie artiesten. Je moet gewoon
doorzetten. En als je eenmaal een bepaald punt
hebt bereikt, moet je je omdraaien en kijken wie er
na jou komen. Ik denk niet alleen aan mezelf. God
heeft mij de kracht gegeven om door te gaan, en
het is mijn streven om ook anderen te helpen."
Beroemd worden wil iedereen. Maar geld en roem
is niet het belangrijkste, vindt Joshua. Het gaat
vooral om erkenning. Dat mensen zeggen: 'ik weet
wie dat is'.
„Je moet een doel voor ogen hebben om ergens te
komen. En dat doel is een droom. Daar moet je je
aan vastklampen, want voor iedereen is er een
kans. Of je nou zingt of voetbalt."
Corey van den Nes (22) heeft altijd het volste ver
trouwen gehad in R&B. „Niet alleen de soul-kant,
ik ga voor het hele pakket met rap en ragga. Ik wil
alle kwaliteiten benutten."
Als engelen konden zingen, dan was Corey een van
hen. Daar hebben zelfs de Amerikanen al een voor
proefje van gehad, toen Corey tijdens een verblijf
in New York een Amateurnight in het beroemde
Apollo Theatre bezocht. Alle groten uit ze zwarte
muziek hebben ooit op het podium van Apollo ge
staan, van James Brown tot Michael Jackson.
Op amateur-avonden fungeert het publiek als jury.
Artiesten, die zich daar na de nodige voorrondes
mogen presenteren, zijn aan de leeuwen overgele
verd. „Het is echt gruwelijk hoe het er daar aan
toegaat", zegt Corey, „ze mogen blij zijn als ze het
eind van een nummer halen. Het publiek kan je
maken en breken. Sommigen worden meteen al
weggejoeld".
Na de pauze werd de microfoon opengezet voor
het publiek, onder het mom van: 'als jullie het be
ter kunnen...'. Corey zag haar kans schoon. „Met
heel veel zenuwen ben ik naar voren gegaan. Ik
ben letterlijk over mensen heen gekropen. Tenslot
te heb ik het met drie anderen gehaald. En toen
moest ik opeens een liedje zingen. Ik begon acapel-
la met 'Weak' van Sisters With Voices. Het bleef stil,
tot ik merkte dat er een drummer ging meetikken.
Steeds meer muzikanten speelden mee, zelfs ach
tergrondzangeressen. Ik heb het hele nummer uit
gezongen, en kreeg een staande ovatie. Dat was
niet te geloven. Huilend ben ik van het podium ge
vlucht."
Door Muriel Boll
Zo langzamerhand weet iedereen wel
dat Nederland een tijdje voorzitter is
van de Europese Unie. De Unie is ont
staan om de aangesloten landen vooral
op economisch gebied sterker te ma
ken, daarom wordt binnenkort in Am
sterdam een Eurotop gehouden waar
belangrijke afspraken zullen worden,
afspraken voor een betere toekomst.
Wie de jeugd heeft, heeft de toekomst,
maar tot nu toe is nog nooit vastgelegd
dat zorgen voor de jeugd ook een taak
is van de Europese Unie. Als het aan de
Vereniging 31 ligt, gaat dat er nu ein
delijk van komen.
In het splinternieuwe blad van die vere
niging, kun je lezen dat het hoog tijd
wordt dat de belangen van agrarische
jongeren op Europees niveau behartigd
worden. Voor hen is de maat vol; de
landbouwprijzen worden steeds meer
losgelaten en de milieueisen worden
zwaarder. Een rampscenario voor jon
geren die hun hart hebben verpacht
aan het leven op de boerderij.
In een interview zegt Cindy te Voortwis
(19): „Ik pas ervoor om me mijn hele le
ven de pleuris te moeten werken, zon
der ook maar een centje waardering te
krijgen."
Cindy wist al heel jong dat ze koste wat
kost agrariër wilde worden, het liefst
fokker van koeien. Ze ging vol overtui
ging en ambitie naar de Middelbare
Agrarische School. In het derde jaar liep
ze stage in Michigan en daar gingen
haar ogen open. „In Amerika liggen de
mogelijkheden in de landbouw voor
het oprapen. In Michigan is zelfs een
tekort aan melk." Kom daar in Europa
eens om, met de melkquota. Hier wor-
den de boeren afgeremd, anders ont-
De cover van het blad Vereniging 31
staan er overvolle graanschuren, boter
bergen en melkplassen.
Cindy werkt op het bedrijf van haar ou
ders, honderd koeien, maar binnenkort
vertrekt ze voor twee jaar naar Michi
gan om te werken op een bedrijf met
duizend beesten. Ze droomt ervan om
in die tijd daar haar eigen ranch te ko
pen.
De emigratiebijeenkomsten die het NA-
JK (Nederlands Agrarisch Jongeren
Kontakt) organiseert, trekken steeds
meer geinteresseerden. Ook de cursus
sen en de discussieavonden worden
goed bezocht. De jonge agrariërs zijn
goed bij de tijd.
Het NAJK is een van de ruim dertig jon
gerenorganisaties die bij de Vereniging
31 zijn aangesloten, net als de FNV- en
de CNV-jongeren, en de politieke jon-
Door Margot Smolenaars
Gabber Piet is het gezicht van het programma Hak-
kuh! op de Nederlandse variant op MTV, The Music
Factory. Hakkuh! is uniek in Europa. Het is het enige
muziekprogramma in televisieland dat op een positie
ve manier aandacht besteedt aan gabbers en de hele
cultuur daaromheen. „Ik zie het als mijn opdracht om
gabbers een positiever imago te geven."
De laatste tijd is Gabber Piet (van Dolen) toch ietwat
teleurgesteld in de hele gabberscene. Dat komt door
dat veel gabbers hem massaal hebben aangevallen
vanwege zijn singeltje met de titel Hakken en Zagen.
Gebaseerd op de herkenningsmelodie van de tv-serie
Peppi en Kokki hakken gabber Piet en kornuiten een
eind weg.
I Het plaatje ging al zo'n 40.000 keer over de toonbank.
Gabber Piet is in de ogen van zijn mede-gabbers daar
om commercieel bezig. Op Internet zijn de scheldka
nonnades niet van de lucht. Lekker anoniem halen
gabbers flink uit naar 'zwabber' Piet. Hij zou 'rete-
commercieel' zijn, geld als water verdienen en dus een
zwabber zijn geworden.
„Luister, kan ik er wat aan doen dat dat singeltje zo
goed verkoopt?", zegt Piet verontwaardigd. „Ik vind
dat nummer ook belachelijk. Ik zou het zelf niet eens
kopen. Echt, ik heb het alleen ingezongen om wat
meer begrip te kweken voor gabbers. Als ik mijn zak
ken had willen vullen, had ik wel drie keer per week
end een paar minuten op het podium gestaan in een
of andere discotheek. Ik heb al een aanbod gehad.
Vijfduizend gulden voor drie minuten optreden. Heb
ik niet gedaan, want dat vind ik commercieel." Hij
kijkt wat verongelijkt. „Ach, dat liedje is een uit de
hand gelopen grap."
Ook de insinuatie dat het nummer wel erg handig in
springt op de hit Gabbertje van gelegenheidstrio Hak
kuhbar wuift Piet weg: „Dat nummer vind ik pas echt
negatief. 'Honderd pillen op, ingevallen kop', dat
klopt gewoon niet. Niet alle gabbers slikken pillen. Ik
bijvoorbeeld drink liever een biertje. Word ik ook re
laxed van." Volgens Piet hebben de mannen van Hak
kuhbar geen idee waar ze het over hebben.
Bij oppervlakkige beluistering zijn Hakken en Zagen
en Gabbertje broertjes van elkaar. Het melodietje is in
beide gevallen geleend van een populair kinderpro
gramma en vervolgens voorzien van een stompende
beat. Bij nadere inspectie blijkt het nummer van Hak
kuhbar echter bol te staan van de vooroordelen, ter
wijl Gabber Piet enkele heikele kwesties in de scene
aansnijdt. Zo trekt hij in de videoclip bijvoorbeeld aan
een waterkraan. Scène uit het liedje: „Tering, hebben
ze de waterkraan dichtgedraaid. Moet ik weer uit de
sloot drinken."
„De achterliggende gedachte daarbij is dat de organi
satie van feesten vaak erg fout bezig is", legt Piet uit.
„Ze draaien de waterkranen in de toiletten dicht, zo
dat de gabbers geen water meer kunnen drinken. En
als je drugs hebt gebruikt, moet je gewoon veel water
Gabber Piet: „Ik zou 'Hakken en zagen' zelf ook niet kopen.
FOTO BAS RUTTEN
hebben. Op deze manier moeten gabbers tegen beta
ling een glaasje water halen bij de bar."
Gabbers staken als maatschappelijk verschijnsel een
jaar of vijf geleden voor het eerst hun koppen op.
Sindsdien is deze subcultuur in ons land enorm ge
groeid. Daarom besloot TMF-bobo Lex Harding er een
programma aan te wijden. Overigens op initiatief van
Gabber Piet. „Ik was mei vorig jaar op een party. Ik
zag daar Harding staan en ben gewoon op hem afge
stapt met de vraag of het niet eens tijd werd om te
gaan hakküh. Later kreeg ik een persbericht dat Hak-
küh en Zagen in september de lucht in zou gaan. In
oktober ben ik het programma gaan presenteren."
Gabber Piet werd meteen in het diepe gegooid. Tij
dens het dansfestijn Mysteryland kreeg hij een micro
foon onder zijn toet geduwd met de opdracht 'doe
maar wat'. „Dat vond ik niet erg", lacht hij. „Ik houd
wel van een goede vuurdoop." Al na de eerste uitzen
ding wist Piet dat presenteren dé baan voor hem was.
Het presenteren van Hakküh is niet het enige waar
Piet zich mee bezighoudt. Voor de platenmaatschappij
XSV-Music loopt hij met verschillende platen radio- en
tv-stations af om een plaatje gedraaid te krijgen. Een
plugger noemt men zo iemand. Piet is verantwoorde
lijk voor verschillende grote hits. Nieuwste kindje is
Mosselman van de Mossels. Nu al veelgedraaid op TMF
en hard op weg een nieuwe hit te worden. „Ik zie me
zelf als brug tussen het publiek en de gabberscene. Ik
probeer bij het publiek goodwill te kweken voor de
gabbers. Want we hebben wel een negatieve reputa
tie, maar dat is grotendeels te danken aan de media."
In de paar maanden dat Hakküh bij TMF te zien is, is
het uitgegroeid tot een populair programma. Het
staat in de top vijf van de best bekeken TMFprogram-
ma's.
Binnenkort gaat Piet samen met de samensteller van
Hakküh, Kemal Seref, naar Schotland om daar twee
afleveringen te maken. „De sfeer is in Schotland echt
geweldig, net als aan het begin van het gabbertijd
perk in Nederland. Heel ontspannen. Het maakt niet
uit uit welke stad je komt of hoe je erbij loopt. Dat is
hier wel anders."
In Nederland is nu een vete ontstaan tussen Amster
damse en Rotterdamse gabbers. De Rotterdammers
denken het patent te hebben op het oppergabber-
dom, Amsterdammers ook. Gabbers uit de provincie
tellen niet eens mee.
Meest gehoorde klacht onder de gabbers is dat de mu
ziekstijl niet meer underground is. Underground staat
voor niet-commercieel, met kleine feesten en een ge
zellige sfeer. „Underground is voorbij", zegt Gabber
Piet, die zelf al jaren meegaat in de hardcore-scene.
„Daarvoor is de groep te groot geworden. Hoe graag
ik ook zou willen, die sfeer uit de begintijd is er niet
meer op party's."
gerenpartijen. Er zijn werkgroepen die
zich bezighouden met de VN, de Unes
co, Midden- en Oost-Europa of met de
Nederlandse oud-kolonieën.
Veel politiek dus, maar ook de scou
ting, milieugroepen, het homojonge
renwerk en organisaties die zich bezig
houden met cultuur of met multicultu
rele zaken, zijn bij de vereniging onder
dak. Samen vertegenwoordigen ze zo'n
250.000 jongeren.
Het blad 31 houdt je vier keer per jaar
op de hoogte van de stand van zaken.
Aan de hand van een onderzoek van de
FNV blijken de nadelen van de nieuwe
ziektewet. Ook jongeren bij ziekte wor
den gepusht om snel weer aan het
werk te gaan of anders met ontslag be
dreigd.
De jongerenvertegenwoordiger die in
de Nederlandse VN-delegatie mee
loopt, doet verslag van zijn toespraak
voor de Algemene Vergadering van de
VN, van zijn gesprekken met de Human
Rights League, Amnesty International,
de Iraanse verzetsvrouwen.
Als je het niet bij lezen alleen wil laten,
kun je je aanmelden als vrijwilliger. „Er
zijn een heleboel zaken waar we niet
aan toe komen," vertelt Eddy Habben
Jansen, voorzitter van Vereniging 31.
(31 is het internationale toegangsnum
mer voor Nederland, vandaar.) „We
zouden graag een Europees Jongeren-
jaar tegen racisme organiseren, een
landelijk werkgelegenheidsproject on
der anderen voor Marokkaanse jonge
ren opzetten. En het is nuttig als jonge
ren meer met vakbonden en werkge
vers discussiëren."
Wie het blad wil ontvangen of meer
over Vereniging 31 wil weten, kan bel
len naar 020-6383918.
Johan Martens (24) uit Sprundei schreef vorig
jaar over zijn belevenissen in Australië. Inmid
dels is hij op de weg terug naar huis, maar
maakt eerst nog een tussenstop in Azië. Be
richt uit Bali.
Door Johan Martens
Een nieuw jaar, een nieuw land, een nieuwe cultuur.
Na ruim negen maanden Australië doe ik nu Indone
sië aan. Het betekent ook de overgang van een wes
terse beschaving naar die van een ontwikkelings
land.
Maar eerst nog even terug naar Australië. Rachel
maakte mijn laatste dag Down Under er een om niet
gauw te vergeten. Cycloon Rachel, wel te verstaan.
Ze kwam gevaarlijk dicht bij de kust en zorgde voor
een officiële waarschuwing om voorbereidingen te
treffen voor een 'eventueel noodzakelijk evacuatie'.
Dat klonk serieus voor mij en de andere gasten in
het hostel in Darwin. Maar eigenaar Nick maakte
zich minder druk. Darwin krijgt ieder jaar wel be
zoek van een orkaan, maar ze blijven altijd boven de
oceaan. Maar in het museum had ik beelden gezien
van Rachels Zusje, Tracey, die in 1972 de hele stad in
puin legde. Maar voor deze keer kreeg Nick gelijk, 's
Avonds ging ook het vliegveld weer open. Ik kon
weg. Door dit natuurgeweld hadden alle vliegtuigen
vertraging, waardoor ik pas om 03.00 uur in Bali
landde. Een veel te jonge taxichauffeur bracht me
naar Kuta, het uitgaanscentrum met een heleboel
hostels (in het Indonesisch 'losmen', geheten) en dis
co's. Ook hier achtervolgde Rachel me. Daags tevo
ren hadden zware regenbuien de straten laten on
derlopen. En de chauffeur wilde niet verder het wa
ter inrijden. Hij wees me vaag in de richting van een
losmen, en reed weg. Dichte deuren en gesloten rol
luiken staarden me aan. Ik was alleen, maar niet
voor lang. Een jongen die voor zijn leeftijd allang op
bed had moeten liggen, vertelde me in gebrekkig
Engels wel een losmen te weten. Aan mijn andere
arm trok een flets uitziend hoertje, die zei ook wel
een kamertje vrij te hebben. Ik kwam geen seconde
in de verleiding en gelukkig wist de jongen me de
juiste kant op te wijzen.
Na een beroerde nachtrust ging ik 's morgens de be
ruchte sfeer van Kuta proeven. Om de paar meter
wordt je aangesproken door straatverkopers met
koffers vol horloges, sieraden en aanstekers. Ge
woon negeren en doorlopen blijkt het beste te wer
ken. En mocht je geïnteresseerd zijn in iets dan ga je
afdingen. Het wordt van je verwacht en het leidt
soms tot belachelijke discussies over 500 Roepiah
(Rp), oftewel twee dubbeltjes. Maar het is een leuk
spel.
Het is allemaal even wennen, net iets anders, net iets
minder. Verroeste minibusjes voeren je over hobbeli
ge wegen, zowel links als rechts inhalend. Wist je dat
er op een één-baansweg een busje, motor en paar-
dekar naast elkaar passen? Na een dag crossen met
een gehuurde motorbike heb ik de simpele en effec
tieve verkeersregels geleerd; het grootste voertuig
neemt voorrang en als je een claxon hoort, word je
ingehaald.
Maar zodra je je aan dit alles aangepast hebt kun je
genieten van een fascinerend land. Ik heb gezwom
men en gedoken bij de paradijselijke Gilli-eilanden
van Lombok, en eindelijk mijn eerste haai gezien! Ik
heb rolletjes volgeschoten van de uitgestrekte rijst
velden van Ubud en het indrukwekkende landschap
van vulkaan Batur op Bali. Na vier weken heb ik ge
leerd er van te genieten. Aan de aandacht en opmer
king die je als westerse toerist met blanke huid
voortdurend krijgt zal ik wel nooit wennen. En dat
maakt reizen in Indonesië tot iets wat me langzaam
uitput. Maar ik ben hier tenslotte niet voor mijn rust
gekomen.
8
N
H
m
73
O
O
CD
73
c
73
C7
cn
