Ruzie bij de
politie, vrij
spel Dutroux
Als u wilt
weten hoeveel u
kunt lenen
Staking Bulgarije bij regeringsvorming door socialisten
Albanese regering
zet tegenaanval in
0900-9275
Gespitste oren, gesluierde gezichten
Socialisten tot zuivering gemaand
'Vrijheid' staat er in de Tsjetsjeense ogen te lezen
A4
OMMENTAAR
l
BUITENLAND
A5
België stelt vast:
In 1996 veel
meer doden in
luchtverkeer
BUITENLAND KORT
De nieuwe Servicenummers. Voor alle duidelijkheid.
JANUARI 1997
mieJ t0.t de opstand teqen
Schmitz van Justitie- dd
erdam en Den Haag volg.
procedeerde asielzoekers
if te nemen. Zij vinden het
zeggen niet met de riqide
zijn er ook vast van over
e illegaliteit worden inge.
in haar beleid moet voor
rwacht gekomen zijn Zii
aten weten dat ze niet in
Justitie te werken,
dat de asielzoekersstroom
nomen. De vele twijfelge-
n voor het merendeel ge-
ng beschikbaar was. In de
ten de spoedgevallen te-
Kamer heeft Schmitz hard
ededure gewerkt, waarbij'
tlzoekers die in de opvang-
antal van de in huizen ver-
i/achttijd daardoor nog lan-
genametaakom mensen -
tsluitsel- uit hun huizen te
eren. Sommigen verdwij-
:n naar de rechter. Die nog-
rgenomen uitzetting geen
tting is omgeven met een
de gemeenten in een on-
enslotte om mensen die al
nenleving. Het is begrijpe-
m als kop van Jut te funge-
hun positieve houding van
overheden het rijksbeleid
trde is dat het uitvoerbaar
enten hebben staatssecre-
dat zij met haar asielbeleid
LAND KORT
tter Senaat
n fractievoorzitter worden
[lgens Wiegel is het fractie
zijn functie van voorzitter
repel van particuliere ziek-
rlof uitbreiden
|vil ouders de mogelijkheid
te nemen tot het kind 8
^aken en Werkgelegenheid
gen. Dat bleek gisteravond
;el over de verruiming van
Het wetsvoorstel beoogt
om werk en zorgtaken te
tal versoepelingen ten op-
aemers die minder dan 20
ook voor ouderschapsver-
rr werknemers van Neder-
■der zitten ouders voortaan
gedurende zes maanden.
i hongerstaking
n de gevangenis in Scheve
staking waren, hebben gis-
jevangenisdirecteur B. Le
igen in hongerstaking om-
ngene die bij hen op de af-
g voor senatoren
Tweede Kamer van PvdA,
lositie die het kabinet voor
!n bij het lidmaatschap van
en een dergelijke combina-
jg in de hand werken. D66
ii PvdA een amendement in
ippen van de Staten-Gene-
nanente adviesorganen on-
erbod in
.d trekt vandaag vanaf 06.00
landse waterwegen groten
den Rijn - Schiphol en Den
iten. Volgens de provincie is
iken. Wel geldt er voorlopig
eter per uur. Voor het varen
■an kracht is, kunnen schip-
;en.
de baan
ie ondersteunende diensten
i. De AbvaKabo is tevreden
santoren NV, zo maakte de
die bij de reorganisatie be-
nu meer zekerheid dat het
n voor hen te vinden. De di-
l om te gaan met een groep
iciale Begeleidings Regeling
?n gezamenlijke organisatie
indersteunende diensten in
banen en krijgen 700 men-
moeten verhuizen. In totaal
lensen.
nen
t kritiek op de wijze waarop
k gisteren bij de Raad van
ral uit Oost-Brabant naar de
egen brengen. De provincie
hiervoor in principe gewet|
ïog. De provincie gaf de N»
1 een „export"-vergunning
;ens BFI is er daarom sprake
n vier afvalregio's verdeeld.
AVI op de Moerdijk. NV Al-
ren bij de AVI-west in Am-
RN in Nijmegen. BFI wilnU
egen minister
ie het niet eens zijn met een
fiek vervolgingsbeleid, kun-
isontwerp dat de reorganise'
Jelt, spreekt alleen van een
ip, dat in maart door hel
andere de gezagsverhouding
iet OM, alsmede de nieu#
Het ontwerp geeft de i®
aanwijzingen te geven ove
.e zaken. Vooral de wens va
ervolging te kunnen geve 1
opwaaien.
DE STEM
11111
WOENSDAG 29 JANUARI 1997
Sofia (rtr/afp/dpa) - De ex-
communisten in Bulgarije
willen, ondanks alle protes
ten, vasthouden aan de
macht. Zij accepteerden gis
teren de opdracht een nieuwe
regering te vormen.
Uit protest hiertegen riepen de
drie grootste Bulgaarse vakbon
den hun leden gisteren op van-
jaag een algemene staking te
beginnen. De bonden eisen dat
de beoogd premier Dobrev en
zijn socialistische partij de for
matie-opdracht teruggeven,
meldde de Bulgaarse radio. Te
vens willen zij net als de politie
ke oppositie dat nog dit voorjaar
vervroegde verkiezingen worden
gehouden.
De Bulgaarse president Petar
Stojanov, die de oppositie
steunt, kon weinig anders doen
dan de socialistische PSB de for
matie-opdracht geven, aange
zien deze de grootste groepering
in het parlement is. Een compro
misvoorstel van de president aan
de socialisten, om de opdracht
niet te aanvaarden om zo een
uitweg uit de politieke en econo
mische crisis in het land moge
lijk te maken, wezen dezen af.
Stojanov wilde spoedig nieuwe
verkiezingen houden en belang
rijke wetgeving voor economi
sche hervormingen doorvoeren.
De socialistische kandidaat voor
het premierschap, Nikolai Do
brev, stelde zich verzoenend op
en zei dat hij een 'brede coalitie
regering' wil leiden. Een kabinet
van niet-partijgebonden techno
craten moet een einde maken
aan de economische crisis. „Ik
wil alle Bulgaren van alle poli
tieke richtingen de hand reiken
en ik sta erop dat we samen een
anti-crisisprogramma opstel
len," aldus Dobrev nadat hij de
opdracht had aanvaard. Hij
heeft een week de tijd om een
kabinet te vormen.
Eind vorig jaar diende de vorige
socialistische premier zijn ont
slag in wegens de rampzalige
economische toestand. De oppo
sitie ondersteunt haar eis voor
onmiddellijke nieuwe verkiezin
gen met talrijke massademon
straties.
Ook gistermiddag betoogden
weer duizenden studenten in het
centrum van Sofia. Voor het
hoofdkwartier van de socialisten
riepen zij in spreekkoren 'nieu
we verkiezingen' en 'wij zijn de
studenten, wij hebben nog geen
angst'.
De Bulgaarse oppositie zal de
druk op Dobrev versterken, zei
Ivan Kostov, leider van de Vere
nigde Democratische krachten.
Hij waarschuwde dat de politie
ke crisis tot een failliet van het
land kan leiden.
Brussel (anp) - Had de rijkswacht het onderzoek naar de ver
dwenen meisjes An en Eefje alleen gevoerd, dan had men het
spoor naar Dutroux waarschijnlijk wel ontdekt.
Dit heeft de hoofdcommissaris
van de gerechtelijke politie in
Brugge, Bob Seynhaeve, gisteren
verklaard voor de parlementaire
onderzoekscommissie-Dutroux.
De getuigenis van Seynhaeve
bracht wederom de competentie
strijd en het schrijnende gebrek
aan samenwerking tussen de ver
schillende politiediensten in Bel
gië voor het voetlicht. Ook het on
derzoek naar de verdwijning van
de Hasseltse meisjes An en Eefje
liep daardoor schade op.
De hoofdcommissaris van de ge
rechtelijke politie haalde fel uit
naar de rijkswachttop die zelfs
voor zijn eigen mensen informatie
verborgen houdt. Sinds de zaak
Dutroux is de concurrentiestrijd
tussen de gerechtelijke politie en
de rijkswacht alleen maar toege
nomen, constateerde Seynhaeve.
Hij vindt dat de politiek stappen
Belgische douane
onderschept
'diepvriesmussen'
Antwerpen (anp) - De Bel
gische douane heeft gisteren
in de haven van Antwerpen
een container met achttien
ton diepgevroren huismus
sen in beslag genomen. De
container had als bestem
ming Rotterdam. De onge
veer 1.236.000 dode vogels
zijn afkomstig uit China.
Een douaneman die lid is
van de Vogelbescherming
Vlaanderen ontdekte de
mussen. De vogels zaten per
twintig verpakt in doosjes.
Volgens de vogelbescher
ming zijfi de huismussen in
Vlaanderen beschermd en is
handel in de diertjes verbo
den. De lading is in beslag
genomen.
Een transportbedrijf uit
Riemst in Limburg zou de
container in Rotterdam afle
veren. In 1993 werd daar al
eens een partij van bijna
twee miljoen ingevroren
mussen uit China onder
schept. De mussen waren
bestemd voor consumptie.
moet ondernemen tegen deze
voortwoekerende politie-oorlog.
De hoorzitting spitste zich toe op
de vraag waarom een - overigens
niet-urgent - opsporingsbericht
van de rijkswacht over Dutroux,
kort na de ontvoering uitgegeven,
nooit bij de gerechtelijke politie
van Brugge is terechtgekomen.
Die leidde het onderzoek naar de
vermiste meisjes, maar heeft nooit
het verband met kinderontvoer
der Dutroux kunnen leggen. Pas
in september 1996 toen Dutroux
zelf de ontvoering van An en Eefje
had bekend, hoorde het parket in
Brugge over hem.
De commissie hoorde van een ver
klaring van een spoorwegbeambte
die een man met twee meisjes in
een grijze Citroen CX had gezien.
Naar zo'n soort wagen was de
rijkswacht op zoek. Later is de au
to aangetroffen op het terrein van
Dutroux in Sars-la-Buissière
waar de lichamen van Julie en
Mélissa zijn gevonden.
Uit het verhoor werd ook duide
lijk dat de gerechtelijke politie de
verdwijning van de meisjes gedu
rende de eerste dagen 'niet veront
rustend' vond. Volgens de com
missaris waren er aanwijzingen
dat het tweetal gewoon op stap
was. Aan een zedenmisdrijf werd
niet gedacht.
Ondanks de zaak-Dutroux wordt
seksueel misbruik van kinderen
nog steeds onderschat. Dat heeft
de Belgische koning Albert giste
ren gezegd in een toespraak tot
vertegenwoordigers van de ver
schillende overheden in het land.
De vorst blijft pleiten voor een
'krachtdadige internationale be
strijding' van seksuele mishande
ling van minderjarigen, vooral
waar het incest betreft.
Het Belgische staatshoofd roept
de overheden ook op tot meer ne
derigheid en dienstbaarheid aan
de burger. Hij denkt er aan de ver
schillende overheidsdiensten aan
een kwaliteitscontrole te onder
werpen. Deze verschillende in
stanties en politiekorpsen moeten
beter met elkaar samenwerken.
„Het is een dwingende noodzaak
een einde te maken aan de naijver
tussen instellingen die als taak
hebben het algemeen belang te
dienen."
In Pakistan luisteren gesluierde
rig jaar door militairen is afgezet,
ken vooral een grote aanval op de
vrouwen naar Benazir Bhutto, de eerste, vrouwelijke premier van het islamitische land die eind vo-
Op dit ogenblik is Bhutto op verkiezingstournee in haar 'thuisprovincie' Sindh en zijn haar toespra-
zittende president. Onder haar aanhangers zijn veel vrouwen. foto anp
Londen (dpa) - Bijna 1600 men
sen zijn vorig jaar door vliegtuig
ongevallen om het leven geko
men. Dat is ruim tweemaal zoveel
als het jaar daarvoor. Dit blijkt
uit cijfers die de verzekeringsor
ganisatie Institute of London Un
derwriters gisteren heeft gepu
bliceerd.
Van de 1597 mensen die vorig
jaar door luchtvaartongelukken
het leven lieten, zaten er 1306 in
straalvliegtuigen van westerse
fabrikanten en 131 in dergelijke
machines van fabrikanten uit het
oosten. De overige 160 doden
werden geborgen na ongevallen
met vliegtuigen voor korte af
standen en turbopropmachines.
Ook voor de scheepvaart was
1996 een zwart jaar, aldus de ver
zekeraarsorganisatie. Bij onge
vallen met schepen van meer dan
500 brutoregisterton kwamen
1190 opvarenden om het leven.
Dat is ruim driemaal zoveel als
de 316 slachtoffers uit 1995. Vo
rig jaar vergingen 105 schepen.
Dat is tien meer dan in 1995.
(ADVERTENTIE)
Door Bert Schampers
Brussel - Hoe bestaat het.
Een prominent politicus
wordt weggestuurd, omdat
de partij, waarvan hij voor
zitter was, in opspraak is
gekomen door een smeer
geldzaak bij de bestelling
van gevechtshelicopters.
Maar de kiezers sturen hem
een jaar later opnieuw naar
het parlement. Hij wordt
zelfs voorzitter van de
Waalse volksvertegenwoor
diging. Alsof er niets is
gebeurd.
De man in kwestie is Guy Spi-
taels, in Wallonië ook wel
'Dieu' genoemd. Maar God
dreigt opnieuw en misschien
wel voorgoed van zijn voetstuk
te vallen. Politiek België is on
dergedompeld in een nieuwe
affaire. De zoveelste op rij. Dit
keer gaat het om 30 miljoen
frank - 1,6 miljoen gulden -
commissieloon, dat aan de Par
ti Socialiste (PS) is betaald
door de Franse luchtvaarton
derneming Dassault. Een gift
zonder tegenprestatie, beweren
sommige partijleden. Smeer
geld, roept de oppositie.
Hoe dan ook. Twee voormalige
kaderleden van de PS zitten in
Luik in de cel. Een van hen,
Merry Hermanus, verklaarde
maandag bij monde van zijn
advocaat, dat Guy Spitaels -
tot 1992 voorzitter van de PS -
op de hoogte was van het com
missieloon van Dassault. Op
diens advies is het geld op de
privéïrëkening van Hermanus
.bij een Zwitsers bankfiliaal in
Luxemburg gezet. Daar staat
nu nog tien miljoen frank op,
waarvan Spitaels zou hebben
gezegd het geld te laten staan
tot betere dagen aanbreken.
De affaire heeft geleid tot een
interne crisis binnen de PS en
bedreigt bovendien het voort
bestaan van de regeringscoali
tie in België. Premier Dehaene
heeft zijn socialistische coali
tiepartner gemaand snel met de
grote schoonmaak te beginnen.
De politieke en bestuurlijke
chaos in België ondermijnt niet
alleen de regering, maar dreigt
er ook toe te leiden dat België
zijn entreekaartje voor de Eco
nomische en Monetaire Unie
misloopt.
Prominente leden van de PS
roepen dat de schuldigen moe
ten opstappen. Voor leden die
zich hebben laten verleiden tot
het aannemen van steekpen
ningen, is binnen de partij geen
plaats meer, schijnt nu opeens
het credo te zijn. Zelfs 'Dieu' is
niet meer heilig.
Guy Spitaels werd in Vlaande
ren lange tijd verafschuwd om
zijn arrogantie. Als partijvoor
zitter had hij daar misschien
ook reden toe. De PS kon in
1991 nog rekenen op 40 procent
van het electoraat. De techno
craat Spitaels, die de val van
de Muur betreurde, is geen
straatvechter, maar een man
van de rede. Bovendien bouw
de hij een partij-apparaat om
zich heen waar - blijkbaar tot
voor kort - iedereen elkaar in
bescherming nam. Of anders
gezegd: iedereen elkaar gijzel
de. Zelfs voor wie in ongenade
viel, werd wel weer een baantje
gevonden.
PS-minister van Sociale Zaken
Magda De Galan zei gisteren
op de radio dat de beschuldig
den hun conclusies moeten
trekken en moeten opstappen.
Haar partijgenoot Charles Pic-
qué pleitte zondag nog voör
amnestie voor iedereen die in
corruptie-schandalen verwik
keld is. Dat voorstel is door al
le politieke partijen verwor
pen.
In het hoofdkwartier van de PS
is gisteren de boekhouding in
beslag genomen. De twee ka
derleden van de PS blijven
voorlopig aangehouden. In de
meeste krantencommentaren
wordt met ongeloof gereageerd
op het verhaal dat Dassault het
geld schonk zonder een tegen
prestatie te vragen. De PS
kreeg de cheque een maand na
dat de regering in 1989 het
contract voor de modernisering
van de F16 gevechtsvliegtuigen
aan Dassault had toegewezen.
Door Aart Heering
Tirana - Tritan Shehu, vice-premier, minister van Buiten
landse Zaken en secretaris van de regerende Democratische
Partij, krijgt een rood hoofd van woede. Hoe durft de inter
nationale pers, die hij gisteravond te woord stond, te sugge
reren dat de Albanese regering mede-verantwoordelijk zou
zijn voor het financiële debacle van de 'piramidemaat
schappijen'.
Kortaangebonden en beslist
dicteert Shehu dat de malafide
beleggingsfondsen waarin hon
derdduizenden Albanese gezin
nen hun spaargelden hebben
verloren, weliswaar jarenlang
ongestoord hun gang hebben
kunnen gaan, maar dat het ka
binet daarvoor geen blaam
treft. Albanië is tenslotte een
vrij land met een vrije econo
mie, waarin de activiteiten van
particulieren niets in de weg
mag worden gelegd. Toen de
eerste piramides failliet gingen,
heeft de regering resoluut inge
grepen, om erger te voorkomen.
Had het Internationaal Mone
tair Fonds al vele maanden eer
der aangedrongen op het ver
bieden van de piramides? Daar
van is Shehu niets bekend.
De tegen de regering gerichte
demonstraties van de afgelopen
weken zijn daarom slechts het
werk van 'stalinistische terro
risten', die erop uit zijn om het
land te destabiliseren en voor
het front van de wereld te
schande te maken. Maar zo ver
zuilen wij het niet laten komen!,
dreigt de bewindsman, die zelf
het afgelopen weekeinde in de
stad Lusje urenlang werd gegij
zeld en geslagen door woedende
gedupeerden die hem daarbij
een ui in zijn mond stopten om
hem tot zwijgen te brengen.
Shehu's tirade wordt begroet
met een daverend applaus van
tientallen tussen de journalisten
verspreid zittende aanhangers.
Want zo gaat dat bij Albanese
persconferenties.
De Albanese regering heeft de
tegenaanval ingezet. In het
nauw geraakt en internationaal
in diskrediet gebracht door de
rellen en de financiële chaos
proberen de rechtse democraten
de schuld daarvoor te leggen bij
de socialistische oppositie, die
inderdaad dankbaar gebruik
maakt van de deconfiture van
de piramides. Daarom hebben
de Democraten gisteren, naar
het voorbeeld van de aanhan
gers van de Servische premier
Milosevic, alvast een tegende-
monstratie gehouden. 'Leve Be-
risha! Leve de president!' scan
deerden gistermiddag enkele
duizenden regeringsgezinde Al
banezen in het centrum van de
hoofdstad Tirana. Anderen
voerden spandoeken mee met
leuzen als 'Weg met de rode ter
reur' en 'Albanië is van ons', in
het Albanees en in het Engels,
om via de camera's van de in Ti
rana verzamelde wereldpers
ook de rest van de wereld te
overtuigen.
De datum waar regeringsgezin-
den, oppositie en gedupeerden
allen naar uitkijken, is 5 fe
bruari. Dan zou de regeling vol
gens plan een begin moeten ma
ken met de teruggave van de
spaargelden die bij het bank
roet van de piramides verloren
zijn gegaan.
Klima beëdigd als bondskanselier
Wenen - De socialist Viktor Klima is gisteren beëdigd als nieuwe
bondskanselier van Oostenrijk. Hij volgt zijn partijgenoot Franz
Vranitzky op, die bijna tien jaar regeringsleider van de republiek
is geweest.
Evenals Vranitzky gaat Klima leiding geven aan een coalitie van
de sociaal-democratische SPÖ en de conservatieve Oostenrijkse
Volkspartij ÖVP.
Bonn gelast slacht van runderen
Bonn - In Duitsland moeten ongeveer 5200 runderen die zijn
geïmporteerd uit Zwitserland, Groot-Brittannië en Noord-Ier-
land, onmiddellijk worden geslacht. Het Duitse ministerie van
Landbouw heeft dat gisteren besloten om de kans op besmetting
door de gekkekoeienziekte BSE weg te nemen.
Gijzelnemers openen vuur in Lima
Lima - De strijders van de linkse guerrillagroep Tupac Amaru die
in de ambtswoning van de Japanse ambassadeur in de Peruaanse
hoofdstad Lima 72 mensen al 41 dagen in gijzeling houden, heb
ben maandag het vuur geopend op voorbijtrekkende politietroe-
pen. De veiligheidstroepen voeren een zenuwoorlog tegen de gij
zelnemers in de residentie.
In juli raadsverkiezingen in Bosnië
Sarajevo - In Bosnië worden op 12 en 13 juli gemeenteraadsver
kiezingen gehouden. De drie bevolkingsgroepen zijn het daarover
eens geworden, zo maakte de missieleider van de Organisatie voor
Veiligheid en Samenwerking in Europa in Bosnië, gisteren be
kend.
De verkiezingen zijn al tweemaal uitgesteld door onder meer me
ningsverschillen tussen de bevolkingsgroepen over de manier
waarop de vluchtelingen moesten stemmen.
Belgische radio en tv passen programma aan
Brussel - De BRTN-radio en -televisie passen vandaag hun pro
gramma's aan wegens een vakbondsactie. De staking duurt de he
le dag.
Op T71 zijn er voor 18.00 uur geen uitzendingen. Tussen 18.00 en
20.00 uur lopen de normale programma's. Na 20.00 uur is alleen
nog de speelfilm 'A river runs through it' van Robert Redford te
zien. TV2 zendt om 10.00 uur de Dutroux-commissiezittingen
rechtstreeks uit. Het jeugdprogramma tussen 17.00 en 20.00 uur
blijft ongewijzigd. Na 20.00 uur wordt de speelfilm van TV1 over
genomen.
Elk BRTN-radionet zendt de hele dag een eigen muziekprogram
ma uit zonder presentatie. Er zijn verder alleen nieuwsuitzendin
gen om 0.00, 7.00, 8.00,13.00,18.00 en 22.00 uur. In dringende ge
vallen wordt een uitzondering gemaakt voor verkeersinformatie.
dan belt u voortaan
De Rabobank heeft
vanaf 1 januari 1997 een nieuw Servicenummer
dat u kunt bellen als u wilt weten hoeveel u
maximaal kunt lenen. Dit nieuwe Servicenum
mer vervangt het huidige 06-informatienummer.
Voortaan weet u precies wat voor soort
Servicenummer u belt. Een nummer dat
begint met 0900, zoals dat van de Rabofoon
Leenlijn, is betaalde serieuze informatie; 0909
RABOFOON LEENLIJN
is betaald amusement;
0906 zijn de overige betaalde nummers waar
onder erotisch amusement en babbelboxen;
en nummers die beginnen met 0800 belt u
voor gratis informatie.
Dus vanaf nu weet u precies waar u aan
toe bent. Voor meer informatie over de nieuwe
Servicenummers kunt u
gratis 0800-0402 bellen. IP
telecom
♦CIRCA 20 CENT PER MINUUT
Door Wierd Duk
ASLAN Maschadov (45)
werd, zoals de meeste Tsjets
jenen van zijn generatie, in
ballingschap geboren. In
1944 was het Tsjetsjeense
volk, samen met de aan hen
verwante Ingoesjen, door
Stalin op transport gesteld.
In veewagens werden ze af
gevoerd uit de Kaukasus
naar het verre Kazachstan.
Bijna de helft kwam onder
weg om het leven.
In 1957 keerden de Tsjetsjenen
terug naar hun bergachtige land.
Maar het fundamentele wan
trouwen tegen de Russen en het
verlangen om ooit onafhankelijk
te zijn verdwenen nooit. In 1991
was het zover. De flamboyante
Sovjet-generaal Dzjochar
Doedajev verklaarde Tsjetsjenië
een soevereine staat. Tsjetsjeen
se officieren als kolonel Asian
Maschadov, die was opgeleid
aan militaire academies in Tbili
si en Leningrad, keerden terug
naar hun vaderland.
Maschadov begreep dat hij zich
moest voorbereiden op een oor
log met Moskou. Hij wist hoe het
Kremlin van oudsher reageert
op oproer in haar provincies: in
1990 had Maschadov zelf als ba
taljonscommandant in de Li
touwse hoofdstad Vilnius mee
geholpen het onafhankelijk
heidsstreven van Litouwers met
geweld de kop in te drukken. Te
genwoordig kijkt hij met weinig
trots op die gebeurtenissen te
rug.
Hij werd aangesteld als vice-
chefstaf van de Tsjetsjeense
strijdkrachten; voor wat die
waard waren: in het operette
staatje telden protserige unifor
men en grote snorren meer dan
reële gevechtskracht. Wapens
om mee te poseren waren er voor
de strijdbare Tsjetsjenen echter
voldoende: officieren van het in
Tsjetsjenië gelegerde Russische
garnizoen hadden grote aantal
len wapens - vaak onder dwang
- verkocht aan lokale nationalis
tische politici en aan rivalise
rende krijgsheren. Bij hun te
rugtrekking lieten de Russen bo
vendien een enorme hoeveelheid
wapentuig achter.
Onder de paranoïde Doedajev
gleed Tsjetsjenië af naar de
chaos. De kleine Kaukasische
republiek werd een criminele
staat: de markt in Grozny veran
derde in een wapenbazaar en ri
valiserende clans betwistten el
kaar de macht. Tot de tanden
bewapende bendes schuimden
het land af en bedreigden
Doedajaves autoriteit. Het was
Maschadov die Doedajev te hulp
schoot en daarom tot chef-staf
werd gepromoveerd.
Toen Russische troepen in de
cember 1994 Tsjetsjenië binnen
vielen, had Maschadov niet de
beschikking over een getraind
leger noch over voldoende zware
wapens. De kleine Tsjetsjeense
luchtmacht werd binnen een dag
vernietigd. De commandant kon
wel een beroep doen op enkele
duizenden fanatieke jongeman
nen, die bereid waren hun leven
te geven in de strijd tegen de ge
hate Russen, net als hun groot
vaders en overgrootvaders dat
eerder hadden gedaan. De man
nen stelden zelf kleine gevechts
groepen samen, zij kozen hun ei
gen commandanten en kregen
anti-tankwapens uitgereikt. Die
kleine, mobiele eenheden
brachten de onervaren en onge
motiveerde Russen in de slag om
Grozny onwaarschijnlijk grote
verliezen toe.
Maschadov was op een na de
laatste Tsjetsjeense comman
dant die de brandende stad ver
liet om zich terug te trekken in
de zuidelijke bergen. De laatste
was, zegt men, Sjamil Basajev.
Maschadov - door Doedajev tot
generaal gemaakt - maakte op
sluwe wijze gebruik van de Iuw-
tes in de strijd om zijn man
schappen te hergroeperen en
zijn autoriteit te bestendigen.
Hij wees verschillende comman
danten aan voor diverse fronten
en gaf hen grotendeels vrijheid
van handelen. Hij zorgde voor
nieuw materieel, dat onder meer
via Azerbeidzjan binnenstroom
de en hij bleef intussen op de
Russen een redelijke indruk ma
ken door telkens weer naar de
onderhandelingstafel terug te
keren.
Maschadov behoort tot een 'teip'
(clan) uit de noordelijke vlaktes,
waar men in het algemeen ge
nuanceerder aankijkt tegen de
Russische invloed in de regio
dan in de zuidelijke bergen. Hij
overleefde enkele aanslagen op
zijn leven en werd, na de dood
van Doedajev in april 1996, een
van de belangrijkste nationale
Tsjetsjeense leiders. Het respect
in Tsjetsjenië voor de kleine,
taaie generaal met de zachte
stem is groot. Toen Maschadov
er vorige zomer in slaagde om
samen met Aleksandr Lebed de
Tsjetsjeense oorlog te beëindi
gen - lees: Ruslands capitulatie
te accepteren - was voor hem een
heldenstatus verzekerd.
Maschadov werd premier in de
Tsjetsjeense interim-regering.
Als president van de Tsjetsjeen
se republiek Isjkerië zal Asian
Maschadov zich naar verwach
ting gematigd opstellen. Maar
hij heeft er geen twijfel over la
ten bestaan dat hij Tsjetsjenië
naar onafhankelijkheid zal voe
ren. Daar was het immers alle
maal om begonnen. Na bijna
driehonderd jaar strijd tegen de
Russen, zeggen de Tsjetsjenen
opgelucht, zijn we eindelijk vrij.
De opwinding en blijdschap
daarover waren gisteren op een
zonovergoten, feestelijke verkie
zingsdag op hun gezichten te
lezen.
