'Raket El Al-t Bijlme] Slapen onder vetplantjes 'Oranje-\ a2 de Stem Inbrekers HET WEER m Wolken en nevel pestem DE STEM DE BINNENKRANT Ortolaan Milieuvriendelijke bungalows gezond voor de gasten BEL LEZERSCONTACT 076 - 5 312 312 Zon en maan Hoogwater Israëlische kra i i i i i WOENSDAG 29 JANUARI 1997 De eerste keer dat ik de naam tegenkwam, wist ik niet eens wat een or tolaan was. We waren met een groepje journalisten in de buurt van Bordeaux, op be zoek bij een wijnboer. Onze man uit Saint-Emilion gaf toe dat hij een enthousiaste jager was. Dat was op zich niet no dig, gezien het waanzinnige aantal geweien en andere tro feeën dat hij aan de wanden had gespijkerd. Ieder zijn meug, dacht ik nog. We zaten aan zijn zwembad (omgeven met opgezette zwaardvis- en haaienkoppen) en lieten ons de maaltijd goed smaken. Bij één gerecht had den de meesten van ons een kleine aarzeling. Want onze wijnmagnaat zette, door hem zelf bereide, in eigen vet gebra den 'grives' voor. Die schoot hij in zijn vrije tijd uit de bo men en struiken op zijn wijn- goed. Weer had ik een woordenboek nodig. Want ik ken de namen van alle Franse zangvogels niet uit mijn hoofd. De volgende dag las ik dat ik een lijster had opgegeten. Ondanks het wat vreemde gevoel dat bij die ont dekking door mijn hoofd suis de, had het beestje lekker ge smaakt. Die avond ook, hoor de ik voor het eerst van de or tolaan. Een collega - blijkbaar een jachtkenner - vroeg op sa menzweerderige toon aan de wijnboer of hij ook wel eens ortolanen ving. Onze jager dook half verschrikt weg en be zwoer dat hij daar niet aan deed: „Want het is immers ver boden", zei hij met een grijns van oor tot oor. Thuisgekomen keek ik in de vogelencyclopedie. En leerde dat de ortolaan wel wat op de geelgors lijkt en bijzonder zeldzaam is. Vandaar dat het diertje zelfs in Frankrijk is be schermd. De jacht op die beestjes is verboden. Flet ver kopen ervan ook. Maar iedereen weet dat de stropers in het zuidwesten van Frankrijk ieder jaar vele dui zenden ortolanen vangen. Ze passeren van eind augustus tot eind september in de streek onder Bordeaux. De stropers lokken ze met lokvogels en wat zaadjes. Gedurende een maand worden ze dan in kleine kooitjes in het donker vetge mest. Het beestje wordt daar op verdronken in de armagnac, geplukt en slechts ontdaan van de slokdarm. De rest van de in gewanden, botjes, snavel en het bloed blijven in de vogel. Daarna wordt het in een indivi dueel pannetje zeven tot acht minuten in een gloeiend hete oven gezet. De eter vouwt een doek over zijn hoofd, en stopt het beestje volledig in de mond. Nadat het is fijnge- kauwd wordt het 20 gram we gende diertje doorgeslikt. On der de mantel worden ortola nen verkocht voor 100 gulden per stuk. Het schijnt een lekkernij te zijn. Maar het is verboden. Strikt verboden. Door Wilko Voordouw Wie schetst dus mijn stomme verbazing dat in enkele weken tijd zowat de complete top van de Franse politiek min of meer gnuivend toegeeft dat ze een ortolaantje op zijn tijd niet ver smaden. Het begon met pre mier Alain Juppé. 'Le bel Alain' wil zo graag aardig en menselijk gevonden worden. En dus vertelde hij in het da mesweekblad Elle van zijn 'Gasconse festijnen', eetgela- gen in zijn geboortestreek. Tij dens het laatste feestmaal, vlak voor Kerst had hij nog een or tolaantje gegeten. „Het amu sante met ortolanen is, dat de jacht en de handel verboden zijn, maar dat je op de juiste plaatsen er altijd wel vindt", grijnsde Juppé. Hij, premier van Frankrijk, vond het wel 'amusant' dat er wordt ge stroopt. Bij het lezen van zo'n uiting van minachting van de wetten - uitgevaardigd door de regering waar hij destijds deel van uitmaakte - had ik spontaan zin om geen belasting meer te betalen. Enkele dagen geleden kwam het tweede be wijs van hoe politici in Frank rijk zich regelmatig nieuwe ko ningen en almachtigen voelen. Oud-president Mitterrand at, luttele dagen voor zijn dood, ook nog enkele ortolaantjes. Het was, zo blijkt uit het boek van Georges-Marc Benamou, een van de lievelingsgerechten van Mitterrand. En zo voelen de stropers zich door steun van Mitterrand vanuit het hiernamaals en van premier Juppé uit het onder maanse boven alle wetten ver heven. Een bio-ecologische vakantie-bungalow in Herperduin. foto herperduin De toeristische industrie houdt steeds meer reke ning met de milieube wuste vakantieganger. Op het vakantiepark Herperduin in het Bra bantse plaatsje Herpen zijn zelfs bio-ecologische bungalows neergezet. Door Mart van der Sanden Verscholen tussen de bomen van het vakantieoord Herperduin lig gen ze, de trots van de camping, de vijf eerste bio-ecologische bungalows in Nederland. Op het eerste gezicht gaat het om gewo ne vakantiehuisjes, zoals er vijf tig in het park staan. Maar als je dichterbij komt, blijkt dat het dak is beplant met vetplantjes, groen in de winter, maar straks in de zomer goed voor een kleurrij ke dakbedekking. Dat is niet alleen leuk om te zien, de vegetatie werkt ook als uitste kend natuurlijk isolatiemateri aal, zegt Conny van Dijk. Zij bes tiert, samen met haar man, het bungalowpark in het Oost-Bra bantse Herpen, dicht tegen Gel derland aan. Door de plantjes blijft het lekker koel in de zomer en 's winters is minder energie nodig om het warm te houden. In de afwerking van de bunga lows is in alle details gedacht aan duurzaamheid en milieuvriende lijkheid. De eco-huisjes zijn be schilderd met natuurverf zonder chemische toevoegingen. Uit de kranen in de badkamer komt eerst een klein straaltje om snel de handen te wassen; een gast die wil douchen, moet echt even moeite doen om de kraan verder open te draaien. In de muren is wandverwarming aangebracht en de tegels houden de warmte vast. Op het dak staat een zonne collector die de boiler van energie voorziet. En het afvalwater uit de keukens wordt gezuiverd in een rietveld en daarna hergebruikt als spoelwater voor de toiletten. Agressieve schoonmaakmiddelen als chloor zijn daarom uit den bo ze. Volgens Van Dijk zijn de bio- bungalows gezonder voor de gas ten. Onlangs nog kwam in het nieuws dat in veel woningen een nogal ongezond leefklimaat heerst. De moderne huizen zijn zo goed geïsoleerd dat veel schade lijke stoffen zich ophopen omdat ze niet naar buiten kunnen ont snappen. Door de toepassing van doorlatende en milieuvriendelij ke bouw- en afwerkingsmateria len is de luchtkwaliteit in de eco- huisjes een stuk aangenamer en met name cara-patiënten onder vinden daarvan de prettige ge volgen, aldus Van Dijk. Het idee voor de eco-bungalows is geboren uit idealisme, zegt ze tijdens een wandeling over het vakantiepark. „We zitten hier midden in een natuurpark en we wilden zo natuur- en milieu vriendelijk mogelijk uitbreiden. Bovendien is dit toch de manier van bouwen voor de toekomst. We kunnen immers niet de afval hoop steeds groter laten worden. Al het materiaal dat in deze bun galows is gebruikt, kan worden gecomposteerd of hergebruikt. En als we al kunststoffen moeten toepassen, gebruiken we gerecy cled plastic". Veel van de praktische ideeën die in de eco-huisjes zijn gestopt, zijn afkomstig van architect R. Pij- nenborgh uit Den Bosch. Hij is een van de weinige ontwerpers die is gespecialiseerd in bio-eco- logisch bouwen. Hij heeft ook een nieuwe sanitaire ruimte op de te kentafel gezet, die in de loop van dit jaar gebouwd moet worden. Hij kreeg er de Novemprijs 1996 voor, omdat hij de zonnecollecto ren volgens de jury zo fraai in het gebouwtje heeft ingepast. De belangstelling voor de eco- bungalows is groot. Conny van Dijk heeft bijna een dagtaak aan het rondleiden van mensen die een kijkje willen nemen. Er staat dan ook een uitbreiding van het aantal bio-huisjes op stapel. Bin nen nu en twee jaar moeten er nog zestien stuks verrijzen. Het bouwen van deze bungalows schat Conny van Dijk zo'n twin tig procent duurder dan via de traditionele methode. Maar op de lange duur -Conny van Dijk denkt aan tien tot vijftien jaar - moeten de hogere investeringen zichzelf terugbetalen. Uitgave van Uitgeversmaatschappij Zuidwest-Nederland B.V, Directie: D.H. Ahles en A.A.M. Verrest. Hoofdredactie: A. Verplancke - hoofdredacteur. C. Hamans en H. Vermeulen - adjunct-hoofdredacteuren. Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda. Postadres: Postbus 3229,4800 MB Breda. 0 076-5312311 Telefax 076-5312355. Telefax redactie 076-5312512. Tefefax lezerscontact 076-5312330. Rayonkantoren: In Hulst, Terneuzen, Goes, Bergen op Zoom, Roosendaal, Etten-Leur en Oosterhout. Zie voor meer informatie het colofon in het editie-deel van deze krant. Abonnementsprijzen via automatische incasso: (tussen haakjes de prijs via acceptgiro) maand 32,50 n.v.t. kwartaal 93,50 97,50) halfjaar 185,00 190,00) jaar 367,00 377,00) Voor posttoezending geldt een toeslag. Fotoservice: 0 076-5312312. Advertenties: (tijdens kantooruren 8.30 -17.00 uur): Rubrieksadvertenties: 0 076-5312313, telefax 076-5312340. Grote advertenties: uitsluitend 0 076-5312300, telefax 076-5312310. Geboorte- en overlijdensadvertenties: maandag t/m vrijdag tot 16.00 uur 0 076-5312300, telefax 076-5312310. zondag van 18.30 tot 20.30 uur 0 076-5312242 5312311, telefax 076-5312310. Alle advertentie-opdrachten worden uitgevoerd onder toepassing van de Algemene Voorwaarden van Uitgeversmaatschappij Zuidwest-Nederland B.V. alsmede de Regelen voor het Advertentiewezen. Bankrelaties: Postgiro 1114111 - ABN/AMRO rek. 520538447 De Stem op band: Centrum voor gesproken lektuur 0 0486-482345. De Stem op internet: http://www.dse.nl/stem Copyright 1996 Uitgeversmaatschappij Zuidwest-Nederland B,V. Breda BEZORGKLACHTEN LEZERSSERVICE ABONNEMENTENADMINISTRATIE MA. T/M VRIJ. 8.00 -17.00 UUR ZAT. 8.00 12.00 UUR Beëindiging a uitsluitend schriftelijk, 1 maand vóór het einde van de betaalperiode, bij voorkeur met vermelding van reden beëindiging. (Anders automatische verlenging met de voor u geldende betaalperiode) SUSKE EN WISKE; VOLLE MAAN Het rustige, bewolkte en nevelige weer houdt zeker tot het week einde aan. Daarbij blijft het bijna over al droog, 's Nachts komt het op veel plaatsen tot een graadje vorst, in de middag ligt de temperatuur enkele graden boven nul. Ook vanoch tend bevindt het kwik zich plaatselijk iets onder nul kun nen de wegen door a an vrie zing van vocht lokaal glad zijn. Verder is het in vrijwel het hele land bewolkt en komt hier en daar mist voor. In de loop van de dag loopt de temperatuur op tot on geveer 3 graden. Verder verandert er weinig en slechts op een enkele plaats komt de zon even tevoorschijn. Waaien doet het niet of nauwe lijks. Het zeer rustige weer wordt veroorzaakt door een zeer sterk ho- gedrukgebied. De kern ervan ligt vandaag pal boven ons land; de ba rometer wijst waarden aan van meer dan 1040 hPa. De komende da gen blijft de luchtdruk hoog en staat de atmosfeer boven Nederland nagenoeg stil. Er verandert dan ook erg weinig. Tijdens het weekein de wordt de invloed van een zwak lagedrukgebied groter. Er komt dan iets meer wind en ook neemt de kans op wat neerslag toe. Weerrapporten 28 januari 19 uur Amsterdam zwaar bew5 gr Luxemburg zwaar bew3 g De Bilt zwaar bew4 gr Madrid licht bew15 g Deeien mist3 gr Malaga half bew17 Eelde zwaar bew7 gr Mallorca zwaar bew14 g Eindhoven motregen3 gr Malta half bew15 Den Helder zwaar bew5 gr Moskou zwaar bew-2 Rotterdam mistbanken5 gr München half bew3 g Twente mist2 gr Nice zwaar bew12 g Vlissingen zwaar bew6 gr Oslo onbewolkt6 g Maastricht ijzel1 gr Parijs onbewolkt5 g Aberdeen zwaar bew9 gr Praag zwaar bew1 g Athene onbewolkt12 gr Rome licht bew16 g Barcelona regen12 gr Split onbewolkt13 g Berlijn regen3 gr Stockholm zwaar bew2 g Boedapest zwaar bewOgr Warschau sneeuwOg Bordeaux sneeuw5 gr Wenen onbewolkt4g Brussel zwaar bew3 gr Zürich zwaar bew5 g Cyprus onbewolkt16 gr Bangkok onbewolkt34 g Dublin licht bew8 gr Buenos Aires licht bew27 g Frankfurt zwaar bew4 gr Casablanca zwaar bew20 g Genève zwaar bew4 gr Johannesburg half bew27 g Helsinki onbewolkt-4 gr Los Angeles licht bew20 g Innsbruck onbewolkt4 gr New Orleans regen20 g Istanbul onbewolkt7 gr New York zwaar bew10 g Klagenfurt mistbanken-4 gr Tel Aviv zwaar bew17 g Kopenhagen onbewolkt5 gr Tokyo onbewolkt12 g Las Palmas onbewolkt27 gr Toronto sneeuwbui-2 g Lissabon licht bew16 gr Tunis half bew18 g Locarno onbewolkt9 gr Vancouver regen4 g Londen onbewolkt8 gr Weersvooruitzichten van het KNMI, gemiddeld over Nederland: voor zonneschijn in proc.: neerslagkans: minimumtemp.: ml /oensdag donderdag vrijdag zaterdag zondag 10 10 10 20 20 20 10 20 30 30 -1 -1 -2 -2 3 4 3 2 2 VAR 3 VAR 3 VAR 3 ZO 4 ZO 4 wind: (Windrichting en windsnelheid gelden voor overdag boven open gebieden) VANDAAG/ Zon op: 08.24. Zon onder: 17.22. Maan op: 23.45. Maan onder: 10.31. MORGEN/ Zon op: 08.23. Zon onder: 17.23. Maan op: --.50. Maan onder: 10.55. VANDAAG/ Bath: 06.37-18.58. Dordrecht: 07.51-20.10. Hansweert: 06.11- 18.32. Hoek van Holland: 05.58-18.15. Terneuzen: 05.34-17.55. Vlissingen: 05.15-17.36. MORGEN/ Bath: 07.09-19.27. Dordrecht: 08.31-20.51. Hans- weert: 06.43-19.01. Hoek van Holland: 06.36-18.56. Terneuzen: 06.06-18.24. Vlissingen: 05.47-18.05. Groot-Brittannië en Ierland Rustig weer met wolkenveld™ of mist en 's middags ook wat zon. In Schotland kans op een bui, verder droog. MiddaiL peratuur ongeveer België en Luxemburg: bewolkt, mistig en rustig'weer Droog. MiddagtemperatttUr ongeveer 4 graden. Noord- en Midden-Frankrijk Wolkenvelden, ook af en toe zon en droog. Langs de west- kust wel kans op wat regen ln de nacht en ochtend plaatselijk mist. Verder vrij rustig en bis met maxima iets boven het vriespunt. Zuid-Frankrijk: Langzaam wat meer zon en droog. Alleen woensdag langs de Middel landse Zee nog kans op een bui Minder koud met maxima van ongeveer 9 graden, in het uiter ste zuiden plaatselijk 15 gta. den. In de Alpen en Pyreneeën temperatuur op 2000 meter weer oplopend tot rond -5 gra. den. Portugal: Af en toe zon, ook wolken en een enkele bui,'don derdag aan de westkust'kans op pittige buien en vrij veel wind. Maximumtemperatuur aan zee rond 15 graden. Spanje: Eerst in het noordenen oosten wolkenvelden en af en toe (buiige) regen, misschien met onweer. In de loop van donderdag juist van het westen uit wolken en regen. Overigens flink wat zon en droog. Mid- dagtemperatuur woensdag van een graad of 7 in het noorden tot 17 aan de costa's in het zui den, donderdag warmer. Canarische Eilanden: Af en toe zon en een enkele regen- of on weersbui. Maxima rond 23 gra den. Mallorca en Ibiza: Naast zon ook bewolking en vooral woensdag kans op een enkele regen- of onweersbui. Midda temperatuur rond 15 graden. Italië: Perioden met zon en op de meeste plaatsen droog. Inde nacht en ochtend kans op mist. Middagtemperatuur van 4 in het noorden tot een graad of 15 op Sicilië. Griekenland en Kreta: Flinke zonnige perioden en op de meeste plaatsen droog. Op de Egeïsche Zee vooral op donder dag veel wind. Koud met maxi ma meest tussen de 6 en 12 gra den. Duitsland: Wolkenvelden hier en daar wat lichte sneeuw of mogelijk ijzel. 's Nachts plaatselijk mist en overdag soms wat zon. Middagtempera tuur uiteenlopend van rond het vriespunt in het zuiden tot plus 4 graden langs de Noordzee kust. Zwitserland: Geleidelijk meer zon en droog. In de dalen maxi ma rond het vriespunt. Tempe ratuur op 2000 meter naar min 4 graden. Oostenrijk: Wolkenvelden, ook langzaam wat meer zon en de meeste plaatsen droog. Maxima in de dalen rond h vriespunt. Temperatuur i 2000 meter gaat naar min graden. nen Haag (anp) - De functio narissen die verantwoordelijk waren voor de beveiliging van het pand van het Landelijke Recherche Team (LRT) in ZeiSt, hangen disciplinaire maatregelen boven het hoofd. Dit blijkt uit de brief over de in braak in het LRT-pand, die mi nister Sorgdrager van Justitie gisteren naar de Tweede Kamer heeft gestuurd. 2e heeft inmiddels een onder- EVEN PIEKEREN HORIZONTAAL: 1. Vogel, insect; 2. welpenleidster, 1 roofvogel, Engels telwoord; 3. 2 onkruid, zangstem, jam; 4. werpan ker, deel v.d. hals, voedsel, naald- 3 boom; 5. vroeger, natuur, desgelijks, kledingstuk; 6. weg met bomen, dak- 4 gebint, dienstwagentje; 7. Turkse 5 titel, muziekinstrument, vluchtige stof, dorpsweide; 8. wandelweg, mid- 6 del, schrijfkosten; 9. deel v.e. fiets, 7 knevel, lang stuk metaal, akelig; 10. luisterrijk, gast, riviermonding; 11. a vreemde munt, plaaggeest, ook; 12. stad in Duitsland, kaartenboek, voeg- 9 woord; 13. zwak, stapel hooi, 10 schouwburgrang, bevel; 14. sneeuw- hut, gereedschap, soort papegaai, 11 niet waterdicht; 15. waagstuk, grap- 12 penmaker, godsspraak, loofboom. 10 11 12 13 14 is VERTIKAAL'. 1. Kaarshouder, met graagte; 2. kleur, Amerikaanse goudmunt, strijdpaard, ik (Latijn); 3. doopvader, liefdegave, ieder; 4. sierlijk, loofboom, elfenkoning; 5. vogel, oog holte, interest, taaie lekkernij; 6. balspel, binnendijk; 7. denkbeeld, vrouw, overblijfsel, voor (Latijn); 8. indivi du, Europeaan, voordat; 9. vaarboom, voelspriet, zangstuk; 10. aaneensluiting van producenten, vertrek, weekdier; 11. bevlieging, masker, bevrachten, vreemde munt; 12. loven, iandweg, bijbelse vrouw, bitterheid; 13. leren harnas, insecteneter, man van adel; 14. een zekere, voortreffelijk, spijker; 15. gesteente, niemen dal, genodigde, grote bijl. Oplossingen van gisteren Cryptogram: Horizontaal: 1. Skisok; 7. piano; 8. oenen; sten; 11. paraat; 12. kolbak. Vertikaal: 2. Kroon; 3. sonnet; 4. kunnen; 5, kerel; 10. stok; 11. puk. Letterraadsel: Het gezochte woord luidt: "boven-die-n". 9. laken;'1 spul; 6. fl Mnpeqos 'jsjoq do 'pueqinj uba doi 'japnoqas jaje; ue/\ puej 'jejsua/i 'japuo uauajs 'dsaB 'jeeiapueifsiA ue/'T Amsterdam (anp/rtr) - De Boe vaartmaatschappij El Al die 0 de Bijlmer, zou Sidewinder-ral Dat zou de kracht van de explc taal 43 mensen kwamen bij de De Israëlische krant Yediot Aharonoth meldt dat de raketten deel uitmaakten van een lading van 189 artikelen voor militaire doeleinden. De krant baseert zich op verklaringen van Neder landse milieu-organisaties. Milieudefensie en de vereniging Natuur en Milieu zeggen echter van niets te weten. El Al ontkent dat er raketten of onderdelen daarvoor aan boord van het ramp vliegtuig waren. Sidewinder-raketten zijn infra rood geleide luchtwapens, die doelen op korte afstanden kun nen onderscheppen. Over de lading van het toestel wordt al sinds de ramp druk ge speculeerd. Na een aanvankelij ke ontkenning, gaf de toen ver antwoordelijk minister van Ver keer Maij-Weggen eind oktober 1992 toe dat de Boeing behalve producten voor tax-freewinkels, militair materieel vervoerde. De juiste samenstelling was onbe kend. Een woordvoerder van El Al zegt nu dat het militaire deel van de lading bestond uit reserve-on derdelen voor straaljagers en an dere militaire goederen. Hij ont kent dat er raketten of explosie ven aan boord waren. Na de zoveelste onthulling over gevaarlijke stoffen en militair materieel aan boord, kondigde minister Jorritsma vorig jaar september aan dat er desnoods een onafhankelijk onderzoek moet komen naar de exacte sa menstelling van de lading. De Tweede Kamer stelde in juni Door Barenda Grutterink (anp) Den Haag - Koningin Beatrix wordt vrijdag 59 jaar. De Oranjefans moeten het geju bel zoals elk jaar opzouten tot 30 april. Koninginnedag wordt deze keer gevierd met een bezoek van de koningin en haar familie aan Marken en Velsen. Maar Beatrix viert haar verjaar dag deze week ongetwijfeld met een klein feestje op Huis ten Bosch. Hoewel, klein... Met haar ouders, haar man, de drie zonen, de drie zussen, de zwager, de acht neven en de drie nichten is het ook ten paleize een volle bak. Als iedereen komt natuurlijk, want ook de 'prinsjes en prinses jes' van weleer zijn inmiddels al lemaal volwassen of bijna-vol- wassen mensen met hun eigen beslommeringen. Ze bevinden zich soms ver van Den Haag. Prins Willem-Alexander (29) is - sinds zijn studie geschiedenis - als 'vermoedelijke erfgenaam van de troon' volop in het openbaar actief. De Prins van Oranje verte genwoordigt het Koninklijk Huis bij tal van evenementen in Ne derland en neemt ook meer en ®eer de honneurs waar in het buitenland. In Nederland oriënteert hij zich verder, via een afgewogen pro gramma, zoveel mogelijk op de samenleving en brengt hij werk bezoeken aan provincies, ge nieenten en maatschappelijke in stellingen. Daarnaast heeft hij zitting in de Baad van State, heeft hij rangen "tl landmacht, luchtmacht en marine en is hij adjudant in bui- der^eWOne ^enst van ziin moe" Dok is hij beschermheer van het Vaderlands Olympisch Comité. Als hij even de kans krijgt kruipt J achter de stuurknuppel van ccn vliegtuig. Hij heeft onder "leer het groot militair vliegbre- lu en ma® een Fokker Friend- stup vliegen. Hij bestuurt ook

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1997 | | pagina 2