Onderzoek
naar wensen
landinrichting
ben gezondmaar zo stijf als een bok
adem
DE STEM
Versoberde reconstructie weg Roofack-Potjes bij Goede
Dijkgraaf Evers dijk
is man van netwerken
Weinig bezoekers bij
open dag moskee Axel
MENTAJ
ws
Ind KOR
lidstaten'
y-moord
zeiaar vrij.
eldt-Jakob
e studenten
A5
Aanleiding verkaveling Biervliet ]\|jnister Jorritsma doopt nieuwe veerboot
Hengstdijkenaar
aangehouden voor
zware mishandeling
Drugsvangst Midden-Zeeland
RPF wil drugssmokkel
via vliegveldjes aanpakken
Snelheidsduivels
in Vogelwaarde
UARI 1997
het schoolplein.
urocommissaris
ders meer mach
Anders komt er
vreest hij.
teert dat de Euro;
lands beleid. De
schamende wijze
tijd op één lijn te
kleinere leden va
grote aantal partr
van de grote land
e zich al vroeg op
ndpunt, terwijl p
r de laatste werelc
-Europese lander
het de vraag of rr
ige keus is. De klei
spiraties en prete
eederangs behan
d werkt. Dit voor
aardigheidsgevof
otie funest,
spunt, als dat var
etsheid. Het dien
umenten. De Euro
tellingen van mac
gkeert naar klas
e dat hij, hoe hor
ets begrepen heel
iropese Unie mor
•meel een zwaarc
lolitiek. In ruil d;
n buitenlandse p
an den Broek za
n. Volgens Van
n de kleinere lid:
tannië, Frankrij]
ldtoneel. Zonder
ers het risico dal
;e politiek hun ei
asse doorbreken di
ilandse beleid.
arnië heeft 50.000 t
e leidt tot de aanh
de zoon van de act
k doodgeschoten,
ond te verwisselen,
verspreid. Het gaat
taties verricht.
use residentie ip Li
ijgelsiten, De Perpa
ting uitgezonden,
sé Rivas Rodriguez
in, begeleid door Ri
isschop Juan Luis
anuari. Rebellen var
vielen en toen hond
nog 72 gijzelaars v<
idheid van de Noo:
duidelijkheid heb!
rrouw. Het vermoec
>m van Creutzfeldt
kte wordt veroorzaa
f aan de gekkekoeie
antonen, of de vrou
hleswig-Holstein is t
iteld. In februari 19!
jrd rund aan de ziek
an BSE in Duitsland
et Joegoslavische lej
identen die al een wr
5e in burger geklede
in de lucht, terwijl
udenten en het kort
colonel Sreten Simo'
;n hier gekomen om
n hun formidabele w:
is een kwestie van
jdens de politieke cr
:n toen president Mil
iezingen van 17 nove
de oppositie in veert
klaarde.
EMU heeft het stim
ewerkt. Wat is er A
t formuleren van soc.
ia? Waarom elkaar n
en door onze socii
ook duidelijk te
vroeg hij. Vooralsn
haal beleid binnen
e Unie echter een kwe
ange adem.
érentie vormt een o
>ar de Europese Top
aar het Verdrag vi
;ht moet worden hf
derland grijpt het tijo
•zitterschap van de Ui
te hameren op
egenheidsparagraaf
ieuwde verdrag,
il ging de doos van Pa
het driedaagse congi
ierdam niet open, Me
ervan overtuigd dat
ïtie zijn sporen zal n<
Er is grote zorg uitg1
over de toekomst va
orgingsstaat en er fl
itingen gewekt. Dus hj
;rp vindt ongetwijf®
g in het Europese
Zeeland
MAANDAG 27 JANUARI 1997
Van onze verslaggever
Oostburg - De reconstructie van het
traject Roofack-Potjes bij Nieuw-
vliet en Groede wordt versoberd uit
gevoerd. Er is echter nog een tekort
van 1,3 miljoen gulden om de verso
berde plannen uit te voeren.
De Directie Infrastructuur en Vervoer
van de provincie maakt dit kenbaar in de
uitwerking van het concept-plan.
De reconstructie van dit traject wordt
uitgevoerd in het kader van het verkeers-
veiligheidsproject Duurzaam Veilig in
West-Zeeuws-Vlaanderen.
De versoberde versie kost 7,2 miljoen gul
den. Er is 'slechts' een investeringsruimte
van 5,9 zodat de provincie kampt met een
tekort van 1,3 miljoen gulden.
Door de aanbesteding van het gedeelte
Nieuwvliet krijgt de provincie meer in
zicht in de werkelijke kosten en kunnen
de ramingen wellicht goedkoper uitval
len. Als dat niet het geval is, zoeken de ge
zamenlijke partners van het project een
oplossing voor het ontstane tekort. In ie
der geval is besloten met het versoberde
plan aan de slag te gaan.
De eventuele reacties uit het overleg, met
de maatschappelijke en economische sec
toren uit het desbetreffende gebied zullen
waar mogelijk in de plannen worden ver
werkt, voordat de werkgroepleden het
project opnieuw bespreken. Daarna volgt
een tweede overlegronde.
Na het verwerken van de reacties uit dit
overleg wordt Gedeputeerde Staten voor
gesteld het plan vast te stellen. Dan kan
het plan verder worden uitgewerkt en
planologisch worden ingepast. Ook kun
nen dan de benodigde gronden worden
verworven en besteksgereed gemaakt
waarna het project daadwerkelijk kan
worden uitgevoerd. Het project beslaat de
wegvakken Roofack-Groede, Groede-
Nieuwvliet en Nieuwvliet-Potjes en be
staat uit de aanleg van rotondes, gebieds-
ontsluitingswegen, erftoegangswegen,
parallelwegen en fietspaden. Bij het
buurtschap Boerenhol en bij Groede wor
den verkeersplateaus aangelegd waarmee
een maximum snelheid van vijftig kilo
meter per uur wordt afgedwongen. Op de
weg Nieuwvliet-Potjes wordt ter hoogte
van de Molenweg een landbouwviaduct
aangelegd om een ongelijkvloerse over-
steekmogelijkheid voor landbouwverkeer
te realiseren.
Een van de doelstellingen van Duurzaam
Veilig is immers een scheiding van land
bouwverkeer en overig verkeer. Het con
ceptplan wordt 4 februari om 19.30 uur
door medewerkers van de provincie toe
gelicht tijdens een bijeenkomst in de Pan-
nenschuur in Nieuwvliet-Bad.
Van onze verslaggever
Terneuzen - De Zeeuwse Land- en Tuinbouw Organisatie (LTO)
laat een representatief onderzoek uitvoeren naar de verwach
tingen die de Zeeuwse boer heeft van landinrichting. Deze stu
die is mede ingegeven door het afstemmen van de ruilverkave
lingen Biervliet en Aardenburg.
LTO Zeeland hoopt met het on
derzoek boven water te krijgen
wat de wensen en verwachtingen
zijn van de ondernemers ten aan
zien van landinrichting en welke
factoren de meeste invloed heb
ben gehad op het afstemmen van
de ruilverkavelingen Biervliet en
Aardenburg.
Het extern onderzoek wordt be
kend gemaakt in de laatste uitga
ve van GLTO Nieuws, het week
blad van de Gewestelijke Land
en Tuinbouw Organisatie Zuid,
Midden en Oost. Het onderzoek
wordt gefinancierd door de pro
vincie en de Landinrichtings-
dienst.
Interviews
Het onderzoek bestaat uit onge
veer vijfig diepte-interviews met
landbouwers uit de hele provin
cie. De nadruk ligt op ruilverka-
velingsgebieden waarover recent
is gestemd of waarover nog ge
stemd moet worden, met name in
Zeeuws-Vlaanderen.
Na het afstemmen van Biervliet
en vooral Aardenburg is een fun
damentele discussie ontstaan
over het instrument landinrich
ting. Binnen de landbouw was er
veel kritiek op de hoeveelheid na
tuurgebieden in de ruilverkave
lingsplannen. Ook de vraag of
ruilverkaveling voldoende econo
misch rendement voor de indivi
duele boer oplevert speelde een
rol voor veel boeren om tegen te
stemmen. Veel landbouwers wa
ren niet overtuigd van dit rende
ment.
Rijkssubsidie
De commissie van de ruilverka
veling Aardenburg slaagde er nog
wel in een behoorlijke rijkssubsi
die in de wacht te slepen om de
twijfelende landbouwers over de
streep te trekken. De subsidie
was bedoeld voor het treffen van
maatregelen op het land om het
economisch rendement te verbe
teren. De boer moest wel zelf in
vesteren maar kreeg een deel van
deze investering via de subsidie
terug.
Deze regeling had echter niet het
gewenste effet. Net zoals Bier
vliet werd ook de ruilverkaveling
Aardenburg vorig jaar afge
stemd. LTO Zeeland wil nu pre
cies weten wat de oorzaken zijn
geweest. „Er is veel weerstand te
gen het opnemen van het Natuur
beleidsplan in landinrichtings
projecten, maar of dat de door
slag heeft gegeven is niet bekend.
Misschien is het een complex van
factoren, die per streek of per
sector verschillen. Dat weten we
niet. We hopen dat het onderzoek
hier duidelijkheid in brengt, zo
dat landinrichtingsprojecten mo
gelijk wel op de praktij kwensen
kunnen worden toegespitst," al
dus secretaris B. Feijtel van LTO-
raad Zeeland.
Hengstdijk - Een 41-jarige man
uit Hengstdijk is gisteren in zijn
woonplaats aangehouden vanwe
ge bedreiging met de dood en
zware mishandeling in de relatie-
Den Haag/Arnemuiden (ANP) - De RPF-fractie in de
Tweede Kamer wil een strengere controle op drugssmokkel
via kleine vliegvelden. De Tweede Kamerleden Stelling
werf en Rouvoet van de RPF willen van de ministers van
Justitie en Verkeer en Waterstaat weten of kleine, veelal af
gelegen vliegveldjes niet zeer goed bruikbaar zijn voor in
ternationale drugstransporten.
De RPF-fractieleden wijzen in schriftelijke vragen op twee recen
te drugsvangsten op de vliegveldjes van Lelystad en Midden-Zee
land. De douane op vliegveld Lelystad onderschepte in december
voor de eerste maal 34 kilo hasj in de bagage van de bemanning
van een eenmotorig vliegtuigje. De drugs waren bestemd voor En
geland. De Engelse bemanningsleden zijn aangehouden.
In dezelfde maand ontdekte de politie op vliegveld Midden-Zee
land in Arnemuiden tien kilo marihuana, veertig kilo amfetamine
en ruim 25.000 xtc-tabletten. Deze partij drugs met een straat
waarde van een miljoen gulden bevond zich eveneens in een vlieg
tuig met bestemming Engeland.
De RPF vraagt zich af hoe het douanetoezicht op kleine lucht
vaartterreinen is geregeld en hoe intensief de controle is op drugs
transporten. Ook willen de Kamerleden weten of er sprake is van
een verschuiving van drugstransporten van de nationale en regio
nale luchthavens in de richting van de kleine luchtvaartterreinen.
H. EVERSDIJK, de nieuwe dijkgraaf van waterschap De
Drie Ambachten, houdt zich de komende twee jaar vooral
bezig met de fusie tussen de drie Zeeuws-Vlaamse water
schappen. Deze fusie moet op 1 januari 1999 een feit zijn.
Hij stelt alles in het werk deze datum te halen. Zonder de
belangen van 'zijn' waterschap uit het oog te verliezen ziet
hij mede als voorzitter van de commissie waterschaps
structuur het succesvol afronden van het fusieproces als
zijn opdracht.
Onder grote belangstelling werd zaterdag het schip 'Prins Johan Friso' gedoopt in Vlissingen. De boot gaat in april varen tussen Vlis
singen en Breskens. foto jaap wolterbeek
Van onze correspondent
Vlissingen - Het was natuurlijk te ver
wachten. Een fles champagne van nege
nennegentig guldens sla je niet zomaar
stuk op de boeg van een nieuwe veerboot.
En zo was het ook zaterdag bij de doop
van de veerboot 'Prins Johan Friso' bij de
Schelde in Vlissingen waar minister A.
Jorritsma de doop zou verrichten.
Het 'ik wens u en uw bemanning -en wat
zachter- en de passagiers natuurlijk ook een
behouden vaart', ging haar prima af. Het kap
pen van het lijntje waarmee de fles zou los
schieten ging eveneens voortreffelijk, maar de
fles werkte tegen en dus klonk er alleen maar
een knal van een harde fles tegen een harde
scheepswand.
Jorritsma nam direct maatregelen. In plaats
van gelaten af te wachten sprak ze ferm:
„Hier moeten andere maatregelen worden ge
nomen," en „Kom op," stapte ze op de veer
boot en deed een tweede poging om de fles
aan gruzelementen te gooien. Uiteindelijk
was er een derde, maar dan geslaagde actie
voor nodig om het prijzige vocht te doen
schuimen. Niettemin: Jorritsma had de groot
ste pret. De nieuwe Prins Johan Friso, dient
ter vervanging van de enkeldeksveerboot
'Prinses Margriet' en zal samen met de dub
beldekker 'Koningin Beatrix' de verbinding
tussen Vlissingen en Breskens gaan onder
houden.
De nieuwe boot is 113,60 meter lang en krijgt
een vervoerscapaciteit van 210 personen
auto's dan wel 106 personenwagens en 30
vrachtwagens. Het aantal passagiers dat mee
kan varen bedraagt duizend. De kiel van de
boot werd gelegd midden juni 1996 en het
schip is 25 april gereed om in dienst te wor
den gesteld.
Door Frank van Cooten
„KIJK, het apparaat van De Drie
Ambachten is honderd procent
geolied. Het is daarom niet nodig
ieder uur van de dag op kantoor
te zijn. Daarnaast heb ik bij wa
terschap De Zeeuwse Eilanden
3,5 jaar aan de fusie gewerkt.
Heb daar dus ervaring mee. Ik
ben nu 63 jaar. Als de fusie in
Zeeuws-Vlaanderen lukt zie ik
dat als een mooie afsluiting."
Hoofdingeland A. van Pagee
sprak tijdens de laatste algemene
vergadering van dijkgraaf W.
Gosselaar nog zijn twijfels uit
over de volledige inzet van de
nieuwe dijkgraaf Eversdijk. Dit
gezien zijn vele andere functies
zoals lid van de Eerste Kamer.
„Of de nieuwe dijkgraaf dezelfde
tijd zal besteden als Gosselaar
betwijfelen sommige leden van
de algemene vergadering. Gosse
laar was immers altijd aanwezig
op het kantoor," sprak Van Pagee
toen.
Eversdijk maakt duidelijk dat hij
probeert, met uitzondering van
de dinsdag, de vaste vergaderdag
Bij een huiszoeking in zijn wo
ning trof de politie zes geweren,
een alarmrevolver en een aan
zienlijke hoeveelheid munitie
aan.
De Hengstdijkenaar is voor nader
onderzoek ingesloten en in verze
kering gesteld.
Van onze correspondent
Axel- De Turkse Culturele Vereniging en de Islamitische orga
nisatie in Axel hielden zaterdag een open huis in de moskee.
Belangstellenden konden een gebedsdienst bijwonen. Slechts
drie personen maakten van de uitnodiging gebruik.
Enkele jaren al zijn Nederlandse
en Turkse Axelaars bezig om toe
nadering tot elkaar te zoeken.
Meer begrip en respect kunnen
ook ontstaan door meer te weten
te komen over eikaars geloofsbe
leving, vandaar dit initiatief.
Ali Yurtkap secretaris van de
Turkse Culturele vereniging ver
welkomt de bezoekers hartelijk.
„Deze maand is de ramadan, voor
de moslims een heilige maand. De
mannen en vrouwen gaan dan ge
scheiden bidden in de moskee
aan de Walstraat. Ze mogen van
dageraad tot zonsondergang niet
eten en niet drinken, niet roken
en geen seksuele omgang."
Ali kijkt op de islamitische ka
lender, wanneer hij moet bidden
en wanneer hij mag eten. Een Ne
derlandse mevrouw uit Klooster-
zande, haar dochter en vriend
zijn de enigste bezoekers. Haar
dochter heeft verkering met een
moslim, vandaar dat zij meer wil
weten over de islam.
„Zijn er in Zeeuws-Vlaanderen
Nederlandse vrouwen bekeerd
tot de islam en komen er gemeng
de huwelijken voor?", vraagt ze.
Ali weet dat één vrouw zich be
keerd heeft.-Gemengde huwelij
ken komen alleen voor bij Turkse
mannen met een Nederlandse
vrouw. Dan roept de imam op tot
gebed. Drieëndertig keer knielen
de gelovigen met het gezicht naar
Mekka, terwijl zij de naam van
Allah prijzen.
Van onze verslaggever
Vogelwaarde - De provinciale
weg bij Vogelwaarde nodigt
klaarblijkelijk uit tot hard rijden.
Tijdens een snelheidscontrole
van de politie eind vorige week
bleek immers dat een op de zes
automoblisten harder reed dan
de maximaal toegestane snelheid
van 80 kilometer per uur.
Van de in totaal 696 geregis
treerde voertuigen reden er 108 te
hard. De hoogst gemeten snelheid
bedroeg 126 kilometer per uur.
Vermoedelijk vanwege dit resul
taat hield de politie vrijdag op
nieuw een snelheidscontrole op
de provinciale weg bij Vogel
waarde. Van de 696 geregis
treerde voertuigen reden er tach
tig te hard.
Door Jeanette Vergouwen
Kloosterzande - De grens van
de eeuw overschrijden is een
prestatie. Marie de Waal-van
Damme vierde gisteren haar
honderdste verjaardag, maar
de krasse eeuwlinge vond het
helemaal geen prestatie. Ze
kletst graag en neemt geen
blad voor de mond.
„Ik kan nog alles zelf en ik hoor
hier nog bij de fieven (=fhnk). Ik
ben tevree, ik ben gezond, maar zo
stijf als een bok. Op den dool gaan
kan hier niet meer."
Zij zit lekker in haar grote stoel in
een ruime kamer van verzorgings
huis Sint Anthonius in Groenen
dijk. Op tafel een grote vaas met
honderd rode rozen. „Schoon hé,
spijtig dat die straks verwelken."
In de kamer zit een groot deel van
de familie en worden herinnerin
gen aan vroeger opgehaald. Marie
van Damme werd geboren in
Walsoorden. Zij had drie broers
en een zus en toen ze zeven jaar
was stierf haar moeder. „Ik heb
altijd veel moeten werken, met
mijn veertien zat ik al onder de
koeien en moest ik gaan werken
bij de mensen. Ik heb zeven jaar
geploeterd in hotel Rotterdam in
Terneuzen, daar heb ik van alles
moeten doen."
Haar echtgenoot, Alfons de Waal,
leerde ze kennen aan de toog in
het café. „Hij was van Eeck en een
stukske ouder dan ik. In het café
zeiden ze; meiske die durf jij geen
toot te geven. Nou ik gaf hem er
wel een, gemeend en voor honderd
procent. We zijn in 1923 getrouwd
en we kregen drie zonen."
Vrienden
De eeuwlinge bezit drie kinderen,
zes kleinkinderen en negen ach
terkleinkinderen. „En heel veel
vrienden, want ik had graag men
sen over de vloer. Ze komen ook
hier nog steeds, alleen zijn er al
veel weggevallen. Dat is triest,
Marie de Waal-van Damme vierde gisteren in het verzorgingshuis Sint Anthonius in Groenendijk haar honderdste verjaardag.
foto wim kooyman
maar vandaag zullen we maar wat
lachen er is al genoeg chagrijn in
de wereld." „Mijn man was stoker
en later conducteur op de provin
ciale boot, veel ambachten en veel
ongelukken en we hebben echt ar
moe gekend, maar we waren ge
zond en dus steenrijk."
Op de vraag wat ze het liefst deed,
antwoordt ze gevat 'centen tellen
als ik ze had'. Haar felle ogen glin
steren als ze vertelt over de kermis
van Walsoorden. „Altijd op twee
de kerstdag en dan een harmonika
en een walsje. Heerlijk vond ik
dat. We waren altijd bij mekaar en
tegenwoordig gaan ze alleen maar
uit mekaar."
Marie de Waal van Damme laat de
kaas niet van haar brood eten en
verklaart als het middageten
komt dat ze geen honger heeft,
maar dorst. „Ik hoop dat er van
avond een goed glas is bij het di
ner. Het liefste eet ik snert met een
kluif, maar het zal vanavond wel
iets anders worden."
Vakantie
Ze heeft twee watersnoden mee
gemaakt en toch veel en vaak leut
gehad. „Ik was graag thuis, va
kantie hoefde niet van mij. Een
keer zijn we naar Amsterdam ge
weest en toen sloeg de bliksem in
in ons huis. Toekomstplannen
maak ik niet. gewoon blijven le
ven en er nog tien bij doen."
De gebruikelijke telegrammen
van de koningin en de Commissa
ris der Koningin waren zondag al
binnen. Burgemeester Th. Steen
kamp kwam de eeuwlinge tijdens
de receptie feliciteren en met hem
een heleboel kennissen. In Sint
Anthonius vierde de 36-koppige
familie de gebeurtenis met een
feestelijke maaltijd.
van de Eerste Kamer, iedere dag
wel een paar uur op het kantoor
van het waterschap aanwezig te
zijn. „Ik ben echter geen man van
achter het bureau. Het water
schap beschikt daarnaast over
een goed ambtelijk apparaat
waar ik vertrouwen in heb. Daar
naast ga ik niet alles nakijken
wat de ambtenaren doen. Ik heb
wel een aantal nevenfuncties op
een lager pitje moeten zetten.
Ook ben ik lid van de Raad van
Europa maar dat is simpel. Daar
mag iedereen iedereen vervan
gen. Ik ben wel bij het water
schap De Zeeuwse Eilanden ge
wend geweest te werken met zo'n
450 mensen. De Drie Ambachten
is wel kleiner maar loopt zeker
niet minder."
Eversdijk noemt zich een man
van netwerken. Het aanboren
van zijn contacten ten voordele
van waterschap De Drie Am
bachten en van de fusie. „De fu
sie in Noord-Zeeland is op een
nette manier afgerond. Nu heb
ben mij mensen de vraag gesteld
of ik eigenlijk wel gek ben om op
63-jarige leeftijd een dergelijke
klus in Zeeuws-Vlaanderen aan
te pakken. Maar ik vind het ei
genlijk wel leuk om nog zoiets te
mogen doen. En het is natuurlijk
helemaal prachtig als het fusie
proces tussen de drie Zeeuws-
Vlaamse waterschappen succes
vol wordt afgerond."
Eversdijk wil meteen het verhaal
de wereld uithelpen dat de opvol
ging van Gosselaar 'geregeld' is.
Er is immers geen formele sollici
tatieprocedure gevoerd. Twee za
ken liggen hieraan volgens hem
ten grondslag. Eversdijk heeft
veel ervaring binnen de water
schapswereld en met het fusie
proces. Daarnaast blijft De Drie
Ambachten nog maar twee jaar
zelfstandig.
„Kijk, je had ook iemand binnen
de eigen organisatie tot dijkgraaf
kunnen benoemen en mij tot al
leen voorzitter van de commissie
waterschapsstructuur. Maar deze
variant is veel duurder. Dus vond
het waterschap deze oplossing
praktischer."
Eversdijk lacht over de manier
waarop hij voor de functie was
benaderd. Hij slaat van pret met
de vuist op tafel. „Op 13 septem
ber was Wim Gosselaar aanwezig
bij de algemene vergadering van
De Zeeuwse Eilanden omdat hij
op de voordracht stond voor
nieuw dijkgraaf. Ik vroeg aan
Wim een boterhammetje mee te
eten. Wim vroeg mij aan tafel of
ik trek had in Zeeuws-Vlaande
ren omdat daar een vacature was.
Zo is het balletje zonder 'geregel'
van mijn kant gaan rollen. Het
gaat er nu om het fusieproces
succesvol te laten verlopen. Zon
der uiteraard de belangen van De
Drie Ambachten uit het oog te
verliezen. Dat staat buiten kijf."
Eversdijk heeft deze maand al in
formele gesprekken gevoerd met
collega-waterschappen en ge
meentebesturen. „Daar heb ik al
veel van opgestoken. Zo werd mij
tijdens het bezoek aan de ge
meente Axel het belang van het
fietspad aan de Buthstraat op het
hart gedrukt. Het viel mij op dat
dit fietspad vaak op de agenda
van het waterschap staat. Wat
mij betreft kan dit fietspad wor
den aangelegd."
