'Nederlander wil toch Iweer meer échte boter' 'Staallusic tussen Krupp en Thyssen' Bulgaarse centrale bank waarschuwt voor crisis The Greenery wil in toekomst soort verkeerstoren zijn 'Demotie' kan alleen in combinatie met middelloon-pensioen 'Fietstrein' beste idee voor haveninnovatie EBS komt met laatste bod voor sociaal plan pESTEM ECONOMIE A7 m/v durft" I Divisiedirecteur Boter weg bij Campina Melkunie Twee bergers verliezen geding tegen KNRM STER bezorgt Loeki-taarten op verjaardag Structuur van nieuwe veilingorganisatie bijna rond Archeon te koop aangeboden X 6t ZATERDAG 25 JANUARI 1997 1 is als actiefin de rde woning- de nadruk klantgerichte rs gaan tie op zoek oor de Uomatiserings vraagbaak watuur en ties voor de belast met ttomatiserings- r oplossen van I en TCP/IP I'ken digheden iwel bereid nctie? Richt dan %ri a.s. aan ostbus 8, ie wordt u graag foonnummer kan deel Goes NS A 9 1 0 0 1 6 Ijk. Ic- 19 ïfeer. ilaat- el- |mmer o- tegio- la. ken [poor Paul Verlinden Oosterhout - Toen Roel Hart- suiker in de jaren vijftig bij Zuivel Export en Verwer- kende Vereniging ZEV in eda begon, waren er in Brabant en Zeeland 55 boter- fabriekjes die samen 5000 ton per jaar produceerden. „En in Limburg waren er zeker zoveel," schat Hartsuiker. Nu is er voor heel Zuid-Neder land nog maar één boterfa- briek, in Den Bosch, die goed is voor 70.000 ton. Hartsuiker (63), woonachtig in Oosterhout, nam begin deze maand afscheid als divisiedirec- I teur Boter bij Campina Melk unie. In zijn 38-jarige zuivelca- riére maakte hij de ene fusie/re organisatie na de andere mee. I ZEV kwam in het lange fusietra- I ject onder meer het Roermondse CZNZ, DMV uit Veghel en Cam- I pina tegen. De laatste grote samensmelting I volgde in 1989 toen de gigant I Campina Melkunie ontstond. Wat boter betreft is deze coöpe ratie goed voor ruim de helft van I de totale Nederlandse productie I (126,000 ton). Hartsuiker begon zijn loopbaan in de melkpoeder, maar stapte al snel over op roomboter. Dat bleef zo. Hij werd in 1973 divi siedirecteur Boter en stond die I stoel, die al die jaren in Breda bleef staan, tot aan zijn vut niet meer af. Zijn jarenlange erva ring, commerciële gevoel, en het feit dat Campina Melkunie een van de grotere spelers op inter nationale botermarkt is, zorgden ervoor dat hij in zuivelkringen wel 'Europa's boterkenner' wordt genoemd. Met de vele fusies in de zuivel- wereld had Hartsuiker nooit zo veel te maken, omdat het daarbij niet alleen om boter ging maar ook om onder meer kaas, ijs en dagverse melkproducten. „Mijn taak was vooral de organisatie van het verzamelen van de boter en verkoop ervan." Bij de boterverkoop koos Hart suiker altijd voor de commercië le insteek. „In de tijd dat er gro te overschotten waren, was er een interventiesysteem waarbij de boter die niet op de markt verkocht kon worden aan de overheid geleverd kon worden tegen een vaste prijs. Wij pro beerden echter altijd zoveel mo gelijk op de markt te zetten. Daar slaagden we ook voor een groot deel in." De boteroverschotten leidden met name in de jaren tachtig tot de vorming van de bekende bo terbergen. Pas toen de boeren melkquota werden opgelegd, smolt de berg. Gevolg was wel dat er een groot overschot aan capaciteit was en diverse fabrie ken gesloten werden in Neder land, zodat Campina Melkunie nu alleen nog de Bossche boter- fabriek heeft. Door de invoering van de melk quota nam de totale boterpro- ductie in de EU af van 2,4 mil joen ton naar 1,7 miljoen ton. „En dat terwijl het aantal lan den is toegenomen." Verdere da ling van de boterproductie, is volgens Hartsuiker niet te ver wachten. „De markt is behoor lijk in evenwicht." Tweederde van de 70.000 ton bo ter die Campina Melkunie jaar lijks produceert, is bestemd voor de export. De coöperatie is altijd erg actief is geweest in het bui tenland, maar wat ook speelt is dat Nederland niet bepaalt een 'boterland' is. „De Nederlander eet gemiddeld 3,4 kilo roomboter per jaar. In landen als Duitsland en Frankrijk is dat het dubbele. Nederland is traditioneel een margarine-land, wat ondere an dere te maken heeft met de prijs. Maar de laatste tijd bespeur ik een toenemende interesse in éch te boter. Mensen willen weer smaak. De tendens is terug naar natuurproducten. Campina Melkunie levert 25 procent van de roomboter in kleinverpakkingen aan de con sument, de rest gaat naar indus triële afnemers, zoals (grote) bakkerijen. De prijs van de boter wordt bepaald op de internatio nale markt. Hartsuiker neemt afscheid op een moment dat de prijs weer wat aantrekt. „Begin 1996 zag je dat de vraag uit niet-EU-landen wat afzwak te. Daardoor werd er meer ge maakt dan verkocht. De koeien houden immers geen rekening met de markt. Een lichte versto ring van het evenwicht, kan gro te prijsschommelingen opleve ren. Zo zag je vorig jaar de prijs snel dalen van 7,20 naar 6,60 gulden per kilo. Maar de belang stelling uit de derde landen is in middels weer toegenomen, zodat de prijs weer op 6,90 gulden zit. De markt is nu weer vast." Essen (dpa) - De Duitse concerns Krupp en Thyssen overwegen hun staalproductie samen te voegen, meldt het Duitse dagblad Stuttgarter Zeitung in zijn uitgave vandaag. De directies van de Fried. Krupp AG Hoesch-Krupp en Thyssen Stahl hebben eerste gesprekken daarover gevoerd, aldus de krant. De twee concerns bundelden eer der hun productie van edelstaal. Als ook de productie van massa- staal onder één bedrijf komt te vallen, neemt die onderneming ongeveer driekwart van de Duit se staalfabricage voor haar reke ning. Voor de Krupp-vestiging in Dort mund zou de bundeling een ver lies van vijfduizend arbeidsplaat sen betekenen, aldus de Stuttgar ter Zeitung. Juist gisteren praat ten ongeveer duizend vertegen woordigers van het personeel van Krupp Hoesch over de toekomst strategie van het concern waar over de raad van commissarissen begin februari vergadert. Die vergadering verliep zeer emotioneel. De strategie werd verworpen, omdat 'de toekomst van de onderneming niet alleen op vermindering van arbeids plaatsen mag berusten'. Volgens de bonden wil Krupp jaarlijks 176 miljoen mark besparen door 2200 banen te schrappen. MINDER verdienen in de herfst van je loopbaan. De dis cussie over demotie is terug, maar juist de werkgevers la ten het afweten. En dat terwijl de vergrijzing in Limburg veel sneller om zich heen grijpt dan elders. Hartsuiker: 'Botermarkt is nu in evenwicht' foto de stem/johan van gurp Sofia (krf/rtr/dpa) - De cen trale bank van Bulgarije vreest dat de economische si tuatie verder verergert als met snel een oplossing wordt gevonden voor de politieke crisis die het land al weken in zijn greep houdt. De bank dringt aan op een spoedig be gin van structurele hervor mingen en monetaire stabili- sering, alsmede op een ak- ord met internationale fi- I nanciële instellingen. De waarschuwing heeft de cen- trale bank gisteren in vier lan delijke dagbladen laten afdruk- i Zij onderstreept dat haast is geboden. „Elk volgend opont houd in politieke besluitvormin gen zal een enorme last leggen op het hele land en verdere so- I ciale en economische tegen- )ed zal onvermijdelijk zijn. De bank waarschuwt vooral te- een verdere waardevermin dering van de nationale munt eenheid, de lev, omdat zij de middelen ontbeert om die te voorkomen. De valutareserves waren in december gekrompen tot 518 miljoen dollar en zullen deze maand verder slinken aan gezien een buitenlandse schuld van 135 miljoen dollar dient te worden afgelost. De bank wil de deviezenvoorraad sparen voor vitale importgoederen, waaron der brandstoffen en graan. Ook vreest de bank dat de infla tie nog verder zal oplopen. Het afgelopen jaar werden de Bulga ren geconfronteerd met prijs stijgingen van 311 procent en in de eerste helft van januari zijn de goederen gemiddeld ruim 30 procent duurder geworden, zo blijkt uit cijfers van het Natio naal Statistisch Instituut. Hype rinflatie ligt op de loer, aldus het instituut. Kernpunt Een anti-crisisprogramma moet volgens de bank het kernpunt vormen bij de oplossing van de politieke impasse. Dat moet niet alleen leiden tot een versnelling van de structurele economische hervormingen, maar ook hervat ting van de onderhandelingen met buitenlandse instellingen mogelijk maken. Het Internationaal Monetair Fonds (IMF) heeft vorig jaar de Bulgaarse regering al laten we ten dat het land onder speciaal toezicht moet worden geplaatst. Dan zou zowel de waardever mindering van de lev als de op lopende inflatie stevig kunnen worden aangepakt. Maar daar bij dient zowel de centrale bank als de regering tal van bevoegd heden op monetair terrein af te staan. Resultaten Intussen is het eerste overleg van de nieuwe president, Petar Stoyanov, met de anti-commu nistische oppositie en de rege rende socialisten zonder resul taat gebleven. Beide partijen zien het voorstel van het IMF als mogelijke oplossing; maar ver schillen van mening over welke regering het toezicht moet hou den. De oppositiepartij eist ver vroegde verkiezingen, terwijl de regering alleen bereid is tot de vorming van een nieuw kabinet met een groter draagvlak. Haarlem (anp) - De Koninklij ke Nederlandse Redding Maatschappij (KNRM) maakt zich niet schuldig aan oneerlij ke concurrentie. Dat bepaalde de president van de rechtbank in Haarlem, mr. J. Matthijsse, gisteren in het kort geding dat twee bergingsmaatschappijen tegen de KNRM hadden aan gespannen. De bergings- en sleepbedrij ven Theunisse en M.W. Okker, die in de omgeving van het Haringvliet en het Hollands Diep opereren, eisten dat de hulporganisatie zou stoppen met het slepen en bergen in 'hun' binnenwateren. De KN RM zou de bergingsbedrijven kapot concurreren. Mr. Matthijsse wees de be zwaren van de bergers van de hand. Volgens hem handelt de KNRM overeenkomstig de af spraken die de organisatie met de kustwacht heeft ge maakt. Verwijten als zou de reddingsmaatschappij haar boekje geregeld te buiten gaan, zijn door de bergingsbe drijven niet hard gemaakt, vindt de rechter. Rotterdam (anp) - Oplossingen voor het dichtslibbende wegennet doen het altijd goed. Ook in de Rotterdamse haven, waar een ge deelte vamde files wordt veroorzaakt door werknemers die met de auto naar het werk komen. Een idee voor een 'fietstrein' heeft dan ook de Rotterdamse Haveninnovatieprijs 1997 gewonnen. De prijs, ingesteld door het Rotter damse havenbedrijf, Ahoy' en het vakblad Land Water, werd gis- t termiddag uitgereikt. I?e .volgens de jury 'verfrissende en originele' fietstrein is eén ver voerssysteem waarbij faciliteiten op station en trein het de forens gemakkelijker maken de fiets in de trein mee te nemen. Zelfs werkne mers die op 60 kilometer afstand van hun werkplek wonen, kunnen dan met de fiets komen, zo ver wacht de jury. De tweede prijs ging naar een veel meer haven-gericht idee: een On derwater Stortgoed Terminal waarin zoals gezegd onder water steenkool en ertsen opgeslagen kunnen worden. De derde prijs was voor een idee om ondergronds afval en grondstoffen in buizen ge vuld met water te transporteren. Het idee van de winnaar van de Haveninnovatieprijs 1996, een to taalconcept voor binnenlands transport van containers, is inmid dels technisch onderzocht. De haalbaarheid is aangetoond maar rijkswaterstaat en het Rotterdam se gemeentelijk havenbedrijf we ten nog'niet of het wordt inge voerd. i&j Hilversum (anp) - Asjemenou, 25 jaar Loeki. Met deze tekst en een afbeelding van de bekende recla meleeuw heeft de Stichting Etherreclame (STER) gisteren twaalf Loeki-taarten bezorgd bij de publieke omroepen en verdere relaties. De werknemers van de STER merkten verder weinig van Loeki's verjaardag. Wel belden enkele kijkers op om te felicite ren. In de reclameblokken bij de publieke omroep worden voor de gelegenheid speciale feestelijke animaties uitgezonden. Door Wido Smeets Elke loopbaan heeft een begin- en een eindpunt. Maar pas vlak voor de finish, in de herfst van onze carrières, verdienen we ons hoogste salaris. Da's vreemd, want de beste jaren liggen dan al weer ver achter ons. In een ver verleden waren het de werkgevers die deze scheefgroei wilden aanpakken. Ze kregen steevast een veto van de vakbon den. Nu zijn het de bonden die er over beginnen. Vorig jaar de VHP (voor hoger personeel) en de In dustriebond CNV. Deze week presenteerde De Unie een notitie over het onderwerp. De Unie is voorstander van de motie: oudere werknemers die in salaris teruggaan. Na promotie volgt demotie. Zoals je bij betere prestaties méér gaat verdienen, lopen de verdiensten terug wan neer je de top van de heuvel ach ter je hebt gelaten. Het lijkt simpeler dan het is. De motie hoeft niet alleen voor oude ren te gelden. Teruggaan naar een kortere werkweek, bijfrSbr- beeld vanwege deMnderen, is ■mak-eemvorm van-demotie. Lang niet alle werkgevèls'zïjn daar blij mee; bij sommige bazen vergooi je er voorgoed je carrièrekansen mee. Veel oudere werknemers zien best wel de voordelen in van de motie. Wanneer de kinderen uit huis en de hypotheeklasten een stuk lagerzijn, wil je in ruil voor minder uren best wat salaris inle veren. Probleem is echter dat de meeste pensioenvoorzieningen zijn gebaseerd op het laatstver diende loon. Tegen dat perspec tief laat je het wel uit je hoofd om vanaf je 58e twee dagen minder te gaan werken. Toch wil De Unie de discussie met haar leden voeren, zo blijkt uit de nota Bewust ouderenbeleid en pensioen in de 21e eeuw. Voor zitter C. Michielse: „Op een gege- geven moment ben je over je hoogtepunt heen. Dat moet je je realiseren en dan moet je een stap terug durven doen. Bedrijven kunnen niet voor alle oudere werknemers een mentorachtige baan in de luwte creëren, zeker niet met behoud van het oude in komen." Om de kwaliteit van het pensioen niet aan te tasten, pleit De Unie voor de mogelijkheid van een middelloon-regeling. Oftewel een pensioen dat niet gebaseerd is op het laatste loon, maar op het ge middelde loon van de totale loop baan. In Nederland is Philips een van de eerste bedrijven die met zo'n middelloonpensioen bezig zijn. Een van de weinige bedrijven ook. Demotie mag dan volop in de schijnwerpers staan, concreet zijn de meeste werkgevers er nog niet mee bezig. Grote industriële ondernemingen als DSM en Océ hebben geen uitgesproken demo- tiebeleid en werken ook niet aan een middelloon-pensioen. Bij de 'pensioenfabriek' ABP in Heerlen is er wel zoiets als een Teeftijdgericht' beleid. „Als werknemers dat willen, kunnen ze een verzoek indienen voor een functie met een minder zware be lasting," zegt een woordvoerder. „En in principe gaan ze dan ook minder verdienen." iding wordt LANG EN veel is er ge praat over de vorming van een nieuwe Neder landse veilingorganisatie. De contouren van het be kijf, The Greenery Inter national, worden steeds duidelijker. Met de vesti ging van het hoofdkan toor in Den Bosch begint Let échte werk. Door Woi uter ter Haar Dar weinig - of het moeten twee llna verschrompelde pompoe nen zijn - doet er bij de receptie "an The Greenery International aan denken binnen te zijn bij een "sus agrarisch bedrijf. De werk nemers en de buren in het moder ne kantorenpand doen evenmin aan tomaten, kroppen sla, sprui- champignons of bloemkolen "enken. Maar schijn bedriegt. Nu "og in Utrecht en vanaf volgende lfeek in Den Bosch wordt er in "POracht van zeker twaalfdui- ffld Nederlandse tuinders ge handeld in datgene wat zij telen willen verkopen, we Greenery International is een edrijf dat krap een half jaartje nestaat, maar zich inmiddels al verzekerd weet van een tota- le omzet van 2,814 miljard gul- en. Het is ook een bedrijf waar- an de contouren langzamerhand jftoehjker worden, maar dat nu procent van het Nederland- e aanbod van groente en fruit mntroleert. he Greenery is afgelopen zomer De veilinghal in Breda die in de toekomst een collectiepunt moet worden en vanwaar de producten rechtsreeks naar de afnemers gaan. foto johan van gurp ontstaan als sluitstuk van een fu sie van negen groente-, fruit- en paddestoelenveilingen. Het is de bedoeling om klantgerichter en efficiënter te werken. The Gree nery gaat de productstromen vanuit één centraal punt coördi neren en niet - zoals dat vroeger gebeurde - via de verschillende veilingen. Volgens directeur J. Goeijenbier van The Greenery was het hard nodig dat de nieuwe organisatie ontstond: „Alleen al omdat de tuinbouw de laatste jaren zeker een miljard omzet in heeft moe ten leveren." Concurrentie Volgens Goeijenbier kampten de Nederlandse tuinders met hevige concurrentie vanuit het goedko pere zuiden én met het onvermo gen om de producten op tijd in de schappen van de supermarkt te krijgen. „Nu moeten de geoogste bloemkolen binnen achttien uur in de winkel zijn." Daarnaast raakten de zeventien veilingen de laatste jaren in een hevige concurrentieslag verwik keld en werd er niet bepaald effi ciënt gewerkt: „Het kwam voor dat een krop sla vier keer op nieuw werd ingepakt en dat een vrachtwagen met paprika dertig uur stond te wachten." In de tuinbouw weten ze van wroeten, wieden, oogsten en kweken. Maar een hele bedrijfs tak radicaal op de schop nemen is nog wel even wat anders. Dat de fusie en het opzetten van een nieuwe onderneming niet zonder slag of stoot gaat, blijkt wel het verdwijnen van zeker 350 banen. Door de fusie sluiten de veilingen in Nieuw-Amsterdam en De Lier en worden de veilingen in Breda, Veldhoven, Utrecht, IJsselmui- den, Bemmel en Kapelle zoge naamde collectiepunten, van waar de producten regelrecht naar de afnemers gaan. De veilingen in Bleiswijk, De Lier en Barendrecht worden of blijven de grote veilingen en wor den omgebouwd tot agrarisch lo gistieke centra. De veilingen in onder andere Zaltbommel, Geldermalsen, Zwaagdijk en Grubbenvorst doen niet mee aan de fusie. Sociale gezicht De vakbonden hadden aanvan kelijk grote moeite met het ba nenverlies. Zij vreesden dat er zeker 500 banen zouden ver dwijnen. „We hebben lang moe ten wachten tot The Greenery haar sociale gezicht liet zien," aldus CNV-bestuurder R. Le Loux. Inmiddels is er een so ciaal plan dat de arbeidsbemid deling regelt en mensen alsnog een baan garandeert mocht die bemiddeling geen succes heb ben. FNV-bestuurder A.J. de Graaf toont zich eveneens inge nomen met het sociaal plan. Net als Le Loux ziet hij de noodzaak van The Greenery: „Als het be drijf er niet zou zijn, dan waren de klappen nog veel harder aan gekomen. Er móest iets gebeu ren." Het hoofdkantoor van The Greenery is nu nog gevestigd in een modern kantorenpand op een bedrijventerrein in Utrecht. Vanaf begin volgende maand worden de belangen van de twaalfduizend aangesloten te lers behartigd vanuit Den Bosch. „Al wordt het echte werk natuurlijk op de locaties ge daan," aldus Goeijenbier. The Greenery heeft voor de Bra bantse hoofdstad gekozen van wege de goede bereikbaarheid, de goede arbeidsmarkt en de goede ligging ten opzichte van de afzetmarkt. Ook Europa - vooral Duitsland, België en ook Scandinavië - is goed bereik baar. Hoewel de contouren steeds be ter zichtbaar worden, moet er nog veel gebeuren bij The Gree nery. Goeijenbier: „We zijn be zig met een systeem voor een be tere prijsafstemming. We willen voorkomen dat een bloemkool de ene dag ƒ2,69 en de volgende dag ƒ1,43 kost. We willen week- prijzen zodat er afspraken ge maakt kunnen worden met vaste afnemers." De veilingklok verdwijnt voor lopig niet, zoals zoveel tuinders vrezen. „Die kun je na honderd jaar niet in eens op slot zetten". Ook is The Greenery bezig met een informatiesysteem: „We willen eigenlijk een verkeersto ren worden waar alle gegevens van tuinders en afnemers gere- gisteerd worden. Op die manier kunnen we een scherp venster op de markt houden." Alphen (anp) - Terwijl curator Bouma nog volop bezig is met zijn werkzaamheden rond het faillissement van het Archeologische the mapark Archeon, heeft ABN Amro Projectontwikkeling het park al te koop aangeboden. Dat wordt duidelijk in de advertentie die gisteren in een aantal dag bladen van de Perscombinatie is verschenen. Te koop staan zeven hectare grond met bestemming themapark en de bij het park behorende onroerende goederen zoals het klooster en de middeleeuwse huizen. ABN Amro, financier van het park en eigenaar van de grond, heeft een Haags makelaarskantoor ingeschakeld. Met die makelaar wil ABN Amro drie opties bespreken: een doorstart van het themapark, een verkoop in gedeelten of de mogelijkheid biedingen te doen op de opstallen zonder de grond. ABN Amro wil in ieder geval zo snel mogelijk huizen bouwen op de oorspronkelijke 60 hectare van Archeon. Om snel duidelijkheid te krijgen over de resterende zéven hectare heeft ABN Amro een adver tentie gezet. „We hebben vernomen dat er voor dit gedeelte belang stelling bestaat om een doorstart van Archeon mogelijk te maken. Hier hebben wij op zich geèn bezwaar tegen, maar aan de andere kant willen we er ook geen schade door lijden," aldus woordvoerder H. Po- vee van ABN Amro Projectontwikkeling. Volgens Povee hebben de eerste geïnteresseerden zich inmiddels ge meld. ABN Amro wil op korte termijn beslissingen nemen. Met de ad vertentie hoopt ABN Amro druk op de ketel te zetten. Belangstellenden hebben tot 21 februari de kans te reageren. Rotterdam (anp) - Bij het Rotterdamse overslagbedrijf EBS (European Bulk Services) zijn bonden en directie het in grote lijnen eens over een sociaal plan voor het schrappen van 276 van de in totaal 650 banen. Vandaag informeren de bonden hun leden over het eindbod van EBS. EBS wil 19 miljoen gulden spen deren aan het sociaal plan. Gedu rende drie jaar zouden de overtol lige werknemers in dienst treden van een stichting. Vanuit deze stichting worden de werknemers door uitzendbureau Start begeleid naar ander werk, zonodig na om scholing, Bovendien biedt EBS al het personeel een vertrekregeling aan. De Vervoersbond CNV vindt de voorgestelde vertrekregeling wat mager. Ook zou de stichting vol gens de bond pas moeten worden opgeheven, als de laatste werkne mer elders onderdak heeft gevon den. De FNV wil nog geen advies verbinden aan het onderhande lingsresultaat dat na maanden overleg werd bereikt. „Het past niet binnen het mandaat dat we van onze leden hebben gekregen," zegt een woordvoerder. Hoeveel banen uiteindelijk wor den geschrapt, is nog niet duide lijk. De ondernemingsraad gaat hooguit akkoord met maximaal 225 ontslagen, de bonden sluiten zich hierbij aan. De OR heeft bij de ondernemingskamer beroep aan getekend tegen het besluit van de directie om 276 man te ontslaan. De OR overweegt dit beroep in te trekken, nu de driekoppige direc tie wordt vervangen door één nieuwe directeur van buiten het bedrijf.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1997 | | pagina 9