Weekend
Het
Slangenmens
van
Oudenbosch
is op het rechte
pad beland
Vrouw
DE STEM
Peter R. de Vries,
Misdaadversierder
De meeste gevangenissen kent
hij op zijn duimpje. Vier jeugd
jaren heeft de beruchtste crimi
neel van Oudenbosch daar door
gebracht. De kranten stonden
eind jaren tachtig vol van zijn
spectaculaire insluipingen die
hem de bijnaam 'het Slangen
mens' bezorgden. Wat voor rech
ters en politie destijds een illusie
leek, maakte Mohammed L. toch
waar. Hij is op het rechte pad
beland en inmiddels keurig
getrouwd.
ar
ZATERDAG 25 JANUARI 1997
Peter R. de Vries schijnt een hele goeie te zijn.
Hij opent systemen die voor anderen gesloten
blijven. Hij weet alles over de criminaliteit, het
zit in zijn computer, zijn huis van bewaring. Hij
kan zich zo overtuigend presenteren dat Jan
Scholtens a! gedemoraliseerd uit Opsporing Ver
zocht gestapt is. Er blijft niets meer over voor
hem en Nelleke van der Krogt, die nu eenmaal
gebruik maken van conventionele opsporings
methoden.
Peter R. de Vries is een grote, omdat Nederland
zo klein is. Als je hier iets tegen je buurman
zegt, staat het nog diezelfde avond ergens op
een schijfje. De dag daarop zit het in een centra
le computer en in de loop van de nacht vind je
alles terug op internet. Voor de week om is, ligt
de informatie bij Peter R. de Vries, Misdaadver-
En die I
krijgt van RTL4 onmiddellijk
extra zendtijd.
Schijfjes met UITERMATE GEVOELIG MATERI
AAL liggen opeens zomaar bij hem in de brie
venbus. Tipgevers, geheimhouders, recher
cheurs en kroongetuigen hebben al hun gehei
men toevertrouwd aan zo'n klein plaatje dat
evenveel tekst bevat als een boek en toch in een
achterzak past. Het lijkt er soms op dat de Mis
daadverslaggever even getapt is bij het bende
wezen als de Vakantieman bij de tour-opera
tors.
Peter R. de Vries zendt het allemaal uit. Onthul
lende beweringen worden bloedstollend in
beeld gebracht en ze worden bovendien onheil
spellend voorgelezen. Alsof er vreselijk onthut
sende zaken in de huiskamers worden gedepo
neerd. Dit is zo ongeveer de toon:
'Jansen verklaarde wel vaker de vuilniszakken
buiten de zetten ZONDER ZIJN JAS AAN TE
TREKKEN. Dat maakte hem ENIGSZINS VER
DACHT.'
'Die bewuste woensdag bracht Van Dalen maar
liefst TWEE MAAL een bezoek aan DE PIN-AU-
TOMAAT en ging hij vervolgens UITGEBREID
eten in snackbar De Lekkerbek. Dat trok natuur
lijk DE AANDACHT.'
Ik moet bekennen dat ik zeer onder de indruk
ben van de UITERST NOBELE EN ONBAATZUCH
TIGE wijze waarop Peter R. het recht in Neder
land probeert te redden. Hij heeft mij wakker
geschud en geïnspireerd. Er is zóveel te doen.
De wet is als een zeef en officieren van justitie
komen al te vaak tot de ontdekking dat op weg
naar de rechtbank alle sluitende bewijzen uit
hun tassen zijn gestolen en ze staan dus op het
grote moment met LEGE HANDEN.
En zie, ik was nog maar net aan de slag gegaan
in de Misdaadverslaggeving of de eerste disket
tes rolden al bij mij thuis in de gang. Het mate
riaal LIEGT ER NIET OM. Het doet mij veel jour
nalistiek genoegen als eerste te mogen onthul
len wat die geheimzinnige R betekent in de
naam Peter R. de Vries, Misdaadverslaggever.
Er zit een verhaal achter. Peter mocht vroeger
nooit meedoen met de grote jongens uit de
buurt. De kinderspelletjes, de vieze spelletjes en
de boeverige spelletjes gingen altijd aan zijn
neus voorbij. Ze vertrouwden Peter niet, hij klik
te namelijk, hij gaf alles door aan zijn moeder en
dan wist de hele buurt wat ze uitgespookt had
den.
Peter zou eigenlijk heel graag ook een boef wil
len zijn. Een soort Hakkelaar. Een grote organi
satie opbouwen, directeurtje spelen. Gepakt
worden en dan aan tafel gaan zitten met
Spong, Dc
die je dan
Doedens en vaderen zoon Moszkowicz,
I makketijk kunt betalen.
Dat ging niet en nu is hij f4 isdaad vers! a g gever
Peter R. de Vries, Misdaadversierder, kun je ook
zeggen, want hij maakt alles nog veel mooier
dan het is. Misdaadvereerder misschien zelfs
wel, Vroeger werden sommen geld verduisterd,
nu wordt de onderwereld zelf verduisterd. Troe
bele zaken worden verdonkeremaand. In dit
spelletje speelt Peter een van de hoofdrollen.
De R van Peter R. de Vries, Misdaadverslagge
ver, is niet van Recht en ook niet van Rottigheid.
Het is de R van Revanche. Hij wil wraak op de
jongens uit de straat die hem vroeger overal bui
ten hielden. Een slag in de lucht, een wilde be
schuldiging die niet hard te maken is? Ik vrees
van niet. Sinds Peter R. de Vries, Misdaadver
slaggever, aan het werk is, is iedereen is ver
dacht tot hij of zij zijn of haar onschuld op de tv
heeft bewezen.
„Ik dacht bij mezelf: of die kat is zo dik, of ik ben zo dun.
FOTO DE STEMDICK DE BOER
'Inbreken werd op het
laatst gewoon een ziekte'
Door Robert te Veele
Het is een donkere regenachtige
avond in Oudenbosch. In een
schaars ingericht huis zit ik
recht tegenover hem aan tafel. Op de achter
grond is het geluid te horen van een televisie
met 'Goede tijden, slechte tijden'.
Het postuur van een 'Slangenmens' heeft de
25-jarige Marokkaan Mohammed L. niet
meer. Hij vertelt over zijn jeugd, hoe hij cri
mineel werd en uiteindelijk op het rechte pad
terecht kwam.
Mohammed zat nog op basisschool de Klin-
kert in Oudenbosch toen hij voor het eerst in
aanraking kwammet de politie. Hij kopieerde
de zakjes van de Vastenactie en hield het
langs de deur opgehaalde geld voor zichzelf.
Werd hij 's middags nog van school opge
haald ook om op het bureau tweeduizend
keer de regel: 'Ik ben een dief' te schrijven.
Het grote werk begon uit verveling toen hij op
de lagere technische school in Etten-Leur zat.
„Als je op school zit, heb je toch geen tijd om
je te vervelen?Bij mij was dat heel anders. Ik
ging na school niet gelijk naar huis voor huis
werk of hobby's. Samen met m'n neefje fiets
ten we naar het oude veilinggebouw, daar
had je caravans waarin we inbraken. In die
tijd kwamen in Roosendaal de eerste coffees
hops en begon ik met hasj roken. Zakgeld
kreeg ik thuis niet, dus ging ik stelen voor
geld. Video's enzo, verkocht ik aan mensen.
Mensen die ik ken. Marokkanen, Nederlan
ders, Turken, maak niet uit."
Je staat in de regio bekend als het Slangen
mens, hoe kom je aan die naam
„De naam Slangenmens heb ik gekregen, na
dat ik via een kattenluikje een winkel binnen
wasgekropen. Dat was bij een slijterij. Het
was rond drie uur 's nachts. Ik deed m'n jas
uit, anders kon ik niet naar binnen en dacht
bij mezelf: of die kat is zo dik, of ik ben zo
dun. Boven de zaak sliepen mensen, dat wist
ik. Als die wakker zouden worden, zou ik
toch veel sneller zijn. Met zo'n 750 gulden uit
de kassa, best veel geld voor die tijd, liep ik
naar de woonkamer. Plotseling riep die vent
van de winkel: 'Godverdomme, wat doe je in
m'n huis!Het leek wel een man van twee me
ter, dus ik wilde snel langs de voordeur naar
buiten rennen, maar die was op slot. Ik richt
te mijn ogen op het raam aan de kant van de
achtertuin en dacht: dan spring ik dwars door
het raam heen. Ik nam een aanloop, sprong,
maar klapte terug. Het glas was te sterk. Ge
lukkig kon ik via de achterdeur het pand ver
laten, anders had die vent me waarschijnlijk
gewurgd."
Een geslaagde inbraak?
„Nou, nee. De volgende ochtend bezorgde de
politie m'n jas thuis die ik in de tuin had la-
tenliggen. Mijn moeder kon natuurlijk niet
ontkennen dat die van mij was."
Ben je wel eens bang geweest 's nachts in an
dermans huis?
„Daar was eigenlijk geen reden voor. Ik wist
dat het Slangenmens toch sneller zou zijn dan
wie dan ook. Die snelheid heb ik trouwens op
school gekregen tijdens de gymlessen. We
speelden vaak apekooi, een spel waar je zo
snel mogelijk een parkoers af moest leggen
over rekken en andere sporttoestellen. Ook
ging ik nogal selectief te werk. 's Avonds liep
ik eerst door een wijk om te kijken in welke
woning geen licht brandde. Belde vervolgens
het informatienummer van de PTT om het te
lefoonnummer van het betreffende huis op te
vragen. Met nog een extra telefoontje wist ik
dus of de bewoners thuis waren en m'n slag
wel of niet kon slaan. Op deze manier heb ik
zo'n vijftig keer een bezoek gebracht aan
voetbalclubs, woningen en bedrijven."
De eerste keer datje in hechtenis werd geno
men, wanneer was dat?
„Ik geloof in 1986,15 jaar was ik. Samen met
een vriend moest ik zeven dagen zitten voor
eenaantal simpele inbraken in de wijk Alba-
no. Voor die vriend was het de eerste en met
een ook de laatste keer. Ik bleef gewoon door
gaan. Zelf ben ik nooit voor alle inbraken ge
pakt. Ik bekende er een paar en de rest ver
zweeg ik. Je werd er gepakt voor eentje, dan
ga je niet een hele waslijst opnoemen."
Hoezo simpele inbraken?
„Nou, al die woningen hadden schuiframen,
dus effe schuiven en je was binnen."
Wat is de langste tijd geweest datje hebt vast
gezeten?
„Door mijn eigen schuld heb ik een keer 16
maanden moeten zitten voor drie inbraken.
Ikgebruikte toen geen handschoenen, want ik
dacht: uit 15 miljard mensen op deze aarde
kunnen ze toch nooit m'n vingerafdruk her
kennen... dus wel. Eigenlijk wilde ik gewoon
niet bekennen. Het zat me tot hier!"
Je was toen 18 jaar, had je nog niet het idee
om te stoppen met inbraken?
„Ik wilde wel stoppen, want op den duur zou
ik TBS kunnen krijgen of terug gestuurd wor
den naarmijn land van herkomst, daar gingen
toen geruchten over. Maar ik had geld nodig
voor hasj en later begon ik ook met cocaïne en
heroïne. De rechter zei elke keer weer tegen
mij: jou blijfik hier altijd zien komen. Met jou
komt het nooit meer goed. M'n raadsman
vond dat het Slangenmens alleen met zijn
ouders naar Marokko op vakantie mocht
gaan als hij daar zou blijven."
Hoeveel tijd heb je totaal in de gevangenis
doorgebracht?
„Toch zeker een jaar of vier."
Vind je dat nu geen weggegooide tijd van je
leven?
„Ja, maar je denkt bij je zelf: je hebt geen di
ploma en als je uit de bak komt moet je aan-
kloppenbij de sociale dienst. Ik zat gewoon in
een moeilijke situatie. Ik was nog jong en wist
niet wat verantwoordelijkheid was. Het kon
me weinig schelen. In de jeugdgevangenis in
Zutphen had ik het zelfs zo goed, dat ik me al
zorgen maakte om erweer uit te gaan. Elke
dag kon je daar als een koning eten. Als je in
de keuken de maaltijden klaar mocht maken,
kreeg je nog goed betaald ook: wel 90 gulden
per week. Je kon dan ook nog heel gemakke
lijk een kipfiletje achteroverdrukken, zodat
je weer iets te ruilen had tegen een stukje hasj
dat je medegevangenen naar binnen smokkel
den. Hoewel het daar verboden was om te
blowen, zeiden de bewakers er niets van. In
de inrichting in Vught was dat wel anders.
Daar waren ze pas echt streng."
Hoe was het contact met je ouders tijdens
jouw strafperiode?
„Tot mijn verbazing bleef het contact goed. Ik
ging de bajes in en kon gewoon weer bij zeter-
echt. Mijn ouders hadden wel het plan om de
deur voor me dicht te houden, maar wisten
dat dit ook niet zou helpen. Ze schaamden
zich natuurlijk wel heel erg. Het is een schan
de als de politie bijna elke dag aan de deur
staat om je zoon mee te nemen."
Had je weieens schuldgevoelens?
„Soms wel. Als ik iemand op straat tegen
kwam van wie ik wist dat het een slachtoffer
was van mijn daden, dan ging er door me
heen: het is gebeurd, je kunt het niet meer te
rug draaien, ik heb het ook niet zelf gewild.
Het zat gewoon in m'n kop. Op het laatst
werd het gewoon een ziekte om in te breken.
In de Koran en Bijbel staat het zo niet. Je mag
niet stelen. Als je in de bak zit denk je ook wel
eens: als ik een miljoen win, dan betaal ik al
die mensen terug, maar je weet dat dat een
droom blijft."
Wanneer drong het tot je door datje beter kon
stoppen met de criminaliteit?
„Sinds anderhalf jaar weet ik dat ik oud ge
noeg was om geaccepteerd te worden door
hetarbeidsbureau. Ik heb nooit echt gewerkt.
Alleen bij een boer op een aardbeienveld,
maar daar kreeg ik zo'n pijn van in m'n
knieën en rug, dat hasj nodig was om door te
kunnen werken. Het was trouwens ook niet
zo moeilijk voor mij om een baan te vinden.
De technische school heb ik nooit afgemaakt,
maar in de jeugdgevangenis in Zutphen werd
mij de kans geboden om in zes maanden tijd
een getuigschrift bouwtimmeren te behalen.
Daar stond overigens niet in dat de opleiding
in de gevangenis was gevolgd."
Je was nog verslaafd aan de heroïne, hoe ben
je daar dan van afgekickt?
„Normaal moet een verslaafde voor afkicken
eerst naar een kliniek. Daar had ik totaalgeen
zin in. Ik wilde het helemaal zelf doen en deed
het ook helemaal zelf. Het begon allemaal op
weg naar een isolatiefabriek in Etten-Leur,
daar had ik m'n eerste baan toen ik uit de ge
vangenis kwam. Elke ochtend fietste ik daar
naar toe en keek naar het landschap, ik was-
nog onder invloed hè. Ik zag jongeren net zo
als jij en ik. En begon te beseffen dat die het
veelbeter hadden dan ik, die door drugge
bruik op een zombie leek. Ook bedacht ik me
welke vrouw nu een junkie als vriend wilde
hebben, ik had nog geen vriendin. Ik wilde
stoppen. Niet alleen omdat het te duur werd,
maar ik zag m'n leven ook helemaal naar de
kloten gaan. Voor 25 gulden ben ik heroïne
gaan halen, rookte een paar trekjes daarvan
en vervolgens een weekje niet. Hartstikke
ziek werd ik wel, maar ik kon zo niet langer
doorgaan met het gebruik. Voor m'n ouders
vond ik het ook heel erg. Je kunt beter gaan
stelen, sorry, dat ik het zeg, dan heroïne gaan
gebruiken. Het is gewoon GIF! Na een paar
maanden was ik van die troep af."
Ben je er toen ook helemaal van af gebleven?
„Nou, toen ik die jongens allemaal heroïne
zag verkopen, dacht ik: als zij het kunnen dan
kan ik het ook wel. Ik ben in Rotterdam
beetje van dat spul gaan halen en in
aal gaan verkopen. Daar had je meer j
dan in Oudenbosch en het CAD, ha, ha....
Mijn klanten rookten het spul voor m'n neus
op. Ik kon het niet weerstaan om een trekje te
nemen. Opnieuw werd ik ziek. Thuis
komen wilde ik heroïne gaan roken, maar een
stem vertelde me: liever doodvallen dan ro
ken. Ik weet niet hoe ik er bij kwam, maar ik
had mezelf in de hand. Sinds begin
bruik ik het spul ook niet meer, wel heb ik
nog vier maanden verkocht, toen ben ik gaan
trouwen. Ik rook zelfs al vier maanden geen
hasj meer."
Wat zou jij er van vinden als straks jouw kin
deren het criminele pad op gaan?
„Dat doen ze niet! Daar zal ik zeker voorzor
gen. Van mijn fouten heb ik veel
Oudersmoeten zich interesseren in wat er
zich in en rond een kind afspeelt, anders komt
er misschien niets van terecht. Je moet je kind
niet te veel verwennen, maar ook niet slaan.
Is er iets wat er vroeger bij jou thuis
dat er misschien aan hete bijgedragen dofje
crimineel bent geworden?
„Mijn ouders begrepen niets van de
landse taal, terwijl m'n vader hier al dertig
jaar woont. Meestal stuurden de school of
ouders buitenlanders naar een technische
school, of zo. Ik bedoel: dump maar opee
LTS en het komt wel goed. Als ik met tajs-
werk kwam, konden m'n ouders mij ook niet
helpen. Daarbij komt dan nog dat ik niet eer-
van de makkelijkste was, ze moesten mij alles
twee of drie keer uitleggen."
Als je in Marokko had gewoond, had je <h*
ook misdrijven gepleegd?
„Nee! Daar ben je echt bang voor de pol®
Als het hier zo streng was als in Marokko
dankwam het niet eens in je op. Steel je
Marokko bijvoorbeeld een kip, dan krijg!'
een paar jaar gevangenisstraf of in een M*
geval word je met knuppels in elkaar geramd
Tenzij je de politie daar om kan kopen,"
corrupt zijn ze daar wel."
Denk je dat je ooit nog terug valt in het en1111'
nele circuit?
„Nou, inbreken of diefstal lijkt me niets meer
Nu ben ik getrouwd, heb een goede baan
ervaring opgedaan in werken. De kans is®
zeer klein dat ik weer in de criminele we®
beland."
Wat vind je van het Nederlandse
teem?
„Het rechtssysteem vind ik perfect
land waar je zo goed behandeld word als
ditland."
Ondertussen is het al zo laat geworden dattj
televisie het late journaal begint. Met eg-
glimlach kijkt hij naar een bericht over
Hakkelaar en zegt: „Kijk, waar hij nu zit"'
ik ook weieens voor een tijdje geweest."
Lichaam en geest zijn een, maar samen g;
dat is wat anders. Van de aantrekkelijke blo
schoonheid achter de kassa bij de drogist,
wacht geen klant dat ze zonder gebruikmal
van de vingers aan haar dagelijks gemanicui
handjes tot tien kan tellen. En een bibliothi
resse die naast belezen ook nog oogstrelent
geldt volgens het vooroordeel evenzeer al
strijd met de wet.
Uiterlijk en intelligentie staan op gespan
voet, zegt het volksgeloof. Blond is dom, zv
ondoorgrondelijk en rood vurig. Gevuld s
voor wulps en vel over been voor seksueel or
voelig. Slim heeft geen vorm. Voor een vrc
die het van verstand en doorzettingsvermo
wil hebben, bestaat geen stereotiep beeld,
dame die schranderheid benadrukken m<
kent geen voorbeeld.
Vandaar dat Wendy van Dijk, de SBS6-presei
trice die met snelheid en gevatheid scoren
met rondingen de bushokjes bevolkt. Een pr
te kont, een geaccentueerde borst en een lel
bekkie dienen de kijkcijfers op te stuwen. A
het om hormonen gaat in plaats van een wa
bloedig 'Broodje Aap'.
Mooi en onbezonnen zijn een klassieke cor
natie. De Grieken dachten er al zo over. De
din van de liefde, de opperste schoonheid
de Olympus, heette Aphrodite, onbezonr
heid, dwaas, zonder verstand in rond Nei
En zo werd uiterlijke aantrekkelijk!
ook gezien. Helena, de Griekse prinses die
door de Trojaanse vorstenzoon Paris uit het s
telijke bed liet schaken en om wie een tienja
oorlog uitgevochten is, wierp alle schuld en
antwoordelijkheid verre van zich. Zij kon
niet helpen dat haar nieuwe stad met de gri
gelijk gemaakt werd, het koningshuis waa
ingetrouwd was uitgeroeid en duizenden
harentwille bioed gestort. Zij kon er toch n
aan doen dat zij zo mooi was?
Haar lekkere toet had de belegering doorstt
Dat al haar schoonzusters uitgemergeld lie
te rouwen, omdat ze verweduwd waren en
nen te betreuren hadden, was natuurlijk betr
renswaardig, maar daar kon haar verleidel
glimlach niet aansprakelijk voor gesteld wore
Dat is het verweer van de schone Helena in
jaanse Vrouwen', de nieuwe, gemengd ontv
gen productie van f^t Zuidelijk Toneel-
Vrouwen zijn niet uitsluitend mooi in Euripic
tragedie. Veel eerder sterk. Of ze nu als sli
hun zelf gekozen maagdelijkheid moeten o
ren aan een Griekse overwinnaar, of ze nu
grootmoeder alle volgende generaties moe
begraven of als echtgenoot hun laatste kind i
liezen, ze overleven. Op modepopje Helena
blijven alle vrouwen recht overeind. Wene
rouwend en klagend, maar zonder verlies
kracht.
Vrouwen staan voor het leven bij Euripides,
een lichtzinnige uitzondering na met oerkrai
En dat klopt, leert de actualiteit. Vrouwen zit
als kloeken op hun kroost, verzorgen de voi
generaties en nemen beslissingen. Zelfs al:
geen uitweg lijkt.
Vrouwen die hun eigen kinderen offeren,
staan, leert dezelfde actualiteit, maar zijn gr
uitzonderingen. Mannen die het water over
schoenen loopt, zijn eerder geneigd het ho
in de schoot te leggen. Zij geloven dat hun
deren in uitzichtsloze situaties geen toeko
hebben. Vrouwen vechten voor een laa
kans. Of ze nu mooi zijn of niet.
Euripides is actueel. Wie naar Johan Simons'
wat bizarre enscenering kijkt, ontkomt er i
aan parallellen met nu te trekken. Het Hoe
dorpse drama speelt meteen door de hoofc
Niet omdat de oude Griekse dramaschrijve
de eigentijdse regisseur daarop zinspeelt, rr
omdat het stuk gaat over het leven dat kom
de generaties te wachten staat. Daaraan d
ken vrouwen - moeders, vertelt Euripic
steeds. Hoe wanhopig slecht de vooruitzich
ook zijn, ze geven niet op.
Aantrekkelijkheid, hoe vreemd het ook in d
tijd klinken mag, is de les van dit toneelstuk,
paalt niet het wezen van de vrouw; dat
kracht en sterkte. Schoonheid verwelkt. Een
standige meid is op haar toekomst voorber
een man die slim is, begrijpt dat en kiest dus
v»or uiterlijk vertoon. Dat is extra. Eenvouc
vrouwelijkheid is genoeg. Want die garandf
karakter.
