DE STEM Colonel maakte en brak de King Salinger komt na 34 jaar met nieuw boek Bredanaar Dries van Kuijk werd meedogenloze manager in Amerika Vayne en schoolband: 'gigantisch' en 'historisch' Pia Douwes gaat spelen in toneelstuk Jane Eyre pESTEM Uitgever houdt oplage geheim Marco Borsato Charlie Louvin Danté Fox Genuwine Duitsland 2 Gids Thomas Parker op zijn oude dag, geestelijk nog altijd even scherp. Door Dirk Vellenga Las Vegas - Colonel Thomas Par ker overleefde zijn wereldver maarde cliënt Elvis Presley met bijna twintig jaar. Hij stierf op 87-jarige leeftijd in Las Vegas waar hij in betrekkelijke anoni miteit, maar wel in de buurt van zijn geliefde gokautomaten, zijn oude dag beleefde. Parker was twaalf jaar geleden uit het Pre- sley-imperium gestoten, omdat de rechter oordeelde dat hij een onevenredig groot deel van de verdiensten van Elvis had opge streken en vooral zijn eigen be lang gediend had. Parker probeerde vanuit zijn hotelkamer in Las Vegas af en toe nog een graantje mee te pikken van de nooit aflatende King-gekte. De Colonel probeerde zijn oude commerciële geintjes opnieuw toe te passen, via tentoonstellingen en de verkoop van T-shirts. Lichamelijk was hij behoorlijk versleten, hij was slecht ter been en had al heel lang last van zijn hart, maar geestelijk was hij nog even sluw als in zijn jonge jaren. Die onbeschaamde sluwheid en die over donderende brutaliteit hebben hem des tijds naar de top gebracht. Die laatste ja ren in stilte moet hij als een vernedering gevoeld hebben. Hij heeft het wereldwij de Elvis-imperium immers eigenhandig opgebouwd. Hij heeft zich opgetrokken uit het niets. Tenminste zo wilde hij het doen voorkomen. Nooit wenste Parker toe te geven dat hij een Nederlander was, een jongen uit Breda, die in 1929 berooid in Amerika aankwam. Tot er na de dood van Presley in 1977 een juridisch steekspel ontstond dat hem min of meer dwong aan te geven dat hij een vreemdeling was in Amerika en eigenlijk Andreas Cornelis van Kuijk heette, op 26 juni geboren in Breda, Hol land. Paspoort Dat blijft het merkwaardigste van het lange leven van Parker. Hij liet Neder land en zijn familie achter zich, verbrak alle banden en kwam nooit meer terug in Breda. Hij leefde in Amerika zonder pas poort en kon het land dus nooit verlaten. Het gevolg was dat Elvis Presley ook nooit op tournee ging over de wereld, ook al werden hem miljoenen geboden. Presley bracht zijn militaire diensttijd door in West-Duitsland, maar optredens in de grote steden van Europa was er niet bij zijn eerste twintig levensjaren heette hij Dries van Kuijk, hij was een van de acht kinderen van Adam van Kuijk, die stal- baas was van Van Gend en Loos aan de Vlaszak in Breda. Hij was een onrustige jongen, die wegbleef van school om naar de kermis te gaan of naar de schepen te kijken. Hij werkte korte tijd op de bin nenvaart, maar hij wilde weg, hij wilde de wereld in. Een eerste poging om als verstekeling naar Amerika te gaan lukte half. Hij kon er niet blijven en keerde te rug naar het kleine, provinciale Breda. Maar in het voorjaar van 1929 was het wel raak. Dries was weg en bleef weg. Zijn familie bleef in grote verwarring achter. Uit een paar onduidelijke brie ven en foto's konden ze opmaken dat hij in het Amerikaanse leger zat en op Ha waii vertoefde. En hij noemde zich voor taan Thomas Parker. Later zou daar Andrew aan toegevoegd worden, een stille knipoog naar zijn echte naam And reas. Moeder Van Kuijk en de broers en zus ters wisten niet dat Dries in Amerika met een nieuwe identiteit langzaam een carrière opbouwde. In Florida sloot hij zich aan bij een kermis-gezelschap dat in de zomermaanden door grote delen van Amerika toerde. In deze kringen kon je gemakkelijk onderduiken en vroeg nie mand naar je papieren en je achtergron den. Tom Parker leerde in die jaren hoe je sullige klanten moest afbekken en geld kon verdienen met weinig meer dan niets. Die kennis paste hij toe toen hij kort na de Tweede Oorlog in Tampa de arties tenwereld betrad. Country-zangers wa ren zijn eerste klanten. Hij zorgde voor schreeuwende campagnes met affiches op telegraafpalen, stukken in de krant en zendtijd op de radio. De goedmoedige Eddie Arnold en de wat naïeve Hank Snow profiteerden van zijn dadendrang en Tom Parker leerde ondertussen hoe je contracten moest opstellen in de show wereld. Rustiger Toen kwam Elvis Presley, een jongen uit een hele andere wereld, een knaap die de jeugd vermaakte met wild gezang en ob scene gebaren, en bovendien 26 jaar jon ger dan Parker. Tom Parker, die toen de niets betekenende eretitel Colonel van de gouverneur van Louisiana had gekregen en die vol trots gebruikte, zag de finan- NEDERLAND 1 WOENSDAG 22 JANUARI 1997 D1 Door Frans Pasma Na 34 jaar komt een eind aan de publicatiestop van de als kluizenaar levende Amerikaanse schrijver J.D. Salinger. Begin maart verschijnt de novelle Hapworth 16, 1924bij de kleine academische uitgeverij Orchises Press in het Alexandria, Virginia. Uitgever Roger Lathbury heeft dat in een e-mail aan de ze krant bevestigd. Lathbury die Orchises Press runt naast zijn werk als hoogleraar En gels aan de George Mason uni versiteit, wil niet kwijt hoe hij Salinger en diens literaire agent Phyliss Westberg tot pu blicatie van Hapworth 16, 1924 heeft weten te verleiden. Zelfs de oplage van het boek wenst hij geheim te houden. Veel Salinger-liefhebbers ken nen Hapworth 16, 1924 omdat de tekst op 19 juni 1965 een groot deel van het tijdschrift The New Yorker vulde en dus relatief gemakkelijk in biblio theken terug te vinden is. Op diverse plekken op Internet zijn overigens lijsten te vinden met uitgebreide gegevens over alle niet in boekvorm versche nen Salinger-verhalen. Dit tot ongenoegen van de 78- jarige schrijver die zeer terug getrokken leeft op het platte land van New Hampshire en verwoede pogingen heeft on dernomen om zijn brieven en niet-gebundelde verhalen uit het publieke domein te laten verdwijnen. Onlangs schakel de hij zelfs de rechter in om een Internet-site met citaten uit zijn werk aan te pakken. Dat maakt het des te raadsel achtiger dat hij nu klaarblij kelijk wel heeft ingestemd met een nieuwe publicatie. Hapworth 16, 1924 bestaat uit een lange brief die de zevenja rige Seymour Glass vanuit zo merkamp schrijft aan zijn fa milie. De geniale Seymour en de Glass-familie spelen een be langrijke rol in de enige drie boeken die Salinger na het we reldberoemde The Catcher in the Rye nog publiceerde. Ver schillende Salinger-vorsers hebben geopperd dat de reden voor zijn langdurige zwijgen ergens in de tekst van Hap worth 16, 1924 verscholen moet liggen. Dries van Kuijk, kort voor zijn verdwijning uit Breda. FOTO ARCHIEF DE STEM ciële waarde van de jongen Elvis en ge bruikte alle middelen die hij kende om hem in de palmen. Vanaf 1955 trokken ze samen op, de King en de Colonel. Ze kregen het hele land plat en vervolgens de wereld. Par ker oordeelde dat de ruige act van zijn jongen niet lang geld op zou brengen en stuurde hem naar rustiger wegen. Elvis ging braaf in dienst en trad daarna jaar in jaar uit op in muziek-films, die vol gens een vaste formule werden gemaakt. Pas aan het eind van de jaren vijftig ont dekte de familie Van Kuijk dat de myste rieuze Colonel hun eigen Dries was. Broer Ad schakelde het blad Rosita in en waagde zich zelfs te vertonen in het kan toor van zijn broer, de grote manager, in Los Angeles. Het leverde niets op, Parker bleef zijn familie in Nederland volledig negeren. Wie een brief stuurde, kreeg een Elvis-souvenirtje terug. Colonel Parker uitte zijn gevoelens bijna nooit. Een verering van moeders in het algemeen en een voorkeur voor de naam Marie, zoals zijn moeder heette, zijn de enige tekenen die in de richting van emo ties wijzen. Verder zal hij de geschiede nis ingaan als een meedogenloze mana ger, die Elvis Presley groot maakte en ook weer kapot maakte. Beide muzikanten stonden dins dagochtend moe maar voldaan de luisteraars van Radio 1 te woord. „Een gigantische ervaring", al™, dus Vayne. De vingervlugge pia nist trad eerst op voor een kleine elite van grootindustriëlen in de Shakespeare Library en daarna 'savonds in de enorme Triangle Bowl in Washington. In beide gevallen moest hij met zijn spel het publiek voor zich zien te winnen, want weinigen kenden de Musician from Zwolle. Vayne had vooral geïmprovi seerd, zich laten leiden door het uiteenlopende publiek in beide zalen. Het concert in de intieme ruimte van de historische Libra ry had weer anders geklonken dan in de massale Bowl. „Maar het was overweldigend. De hele IN DE marketing hebben ze er een mooie term voor: ze noemen het upgrading en ze passen het toe om bepaalde merken meer aanzien te verschaffen. Via een uitgekiende strategie en cam pagne wordt potentiële kopers wijsgemaakt dat het betreffende merk beter is geworden, terwijl er aan het produkt, afgezien wel licht van de verpakking, niets veranderd is. Op soortgelijke wijze is ook het produkt Marco Borsato hoger in de markt gezet. Aan kwaliteit heeft hij niet gewonnen, maar door het uitgekiend bewerken van de media en het platenko pend publiek is het nu net alsof Marco plots een serieus artiest geworden is met een heus artis tiek niveau. Zelfs het toch zich zelf zo respecterende muziek blad Oor liet zich in dergelijke bewoordingen uit. De cd De Waarheid, die inmid dels met honderdduizenden richting platenzaken is ver scheept, is niet de plaat die die hooggespannen verwachtingen inlost. Het ergste is wel dat de spontaniteit ontbreekt. In hun drang hun broodheer van toch vooral nummers met diepgang te voorzien hebben de componisten en tekstschrijvers op deze plaat gekozen voor veilige, veelal inge togen muziek die veel te weinig recht doet aan de zanger Marco Borsato. Tekst en muziek vor men nauwelijks een onlosmake lijke eenheid en in compositori sche zin is er op deze heel weinig te beleven. De enige keer dat de plaat spannend is, is in het titel nummer en nadien is het kruit op deze cd meteen verschoten. De keren dat er vlotter werk aan bod komt, is Leo Driessen, naar wij dachten, ingehuurd om de teksten wat op te leuken, maar dat pakt niet zo best uit. Zo is Zucchero's X colpa di chi?, dat in het Italiaans een heerlijke onzin- tekst heeft, verworden tot een protestsong die met al zijn quasi geëngageerde zinnetjes de dave rende muziek van het origineel niet bij kan benen. De kracht van Marco Borsato school volgens mij in zijn vermo gen om zonder artistieke preten ties zo overtuigend te zingen dat er van zijn vorige twee cd's tel kens dik 400.000 exemplaren verkocht werden. Het was aan stekelijke muziek en de sponta niteit van de artiest deed de rest. Nu er zo de nadruk op gelegd wordt, blijkt dat de muziek van Marco Borsato in woord en ge luid ver achterblijft bij de echte Nederlandstalige popmuziek van Boudewijn de Groot, Doe Maar, Frank Boeijen en zelfs bij die van Rob de Nijs. (Polydor) WIM VAN LEEST HET IS het soort erkenning dat het grote publiek snel vergeet, maar zelf hebben de Beatles én de Stones meermaals toegegeven dat ze zonder de Everly Brothers hun revolutionaire sound nooit hadden kunnen ontwikkelen. Nu zijn de Everly's zelf ook wereld wijd bekend; hün grote inspira tors daarentegen zijn tot relatie ve obscuriteit veroordeeld. Alleen kenners van C W en blanke gospel weten waar Don en Phil hun specifieke zangstijl vandaan hadden, die messcher pe, afgeknepen close harmony vocalen met die karakteristieke bended notes. Het patent daarop berust bij the Louvin Brothers, eveneens twee broers die op zeer jeugdige leeftijd aan een profes sionele bühne- en radiocarrière begonnen. Destijds in 1940 was Charlie, de jongste, krap 13 jaar. Samen met zijn oudere, in 1965 verongelukte broer Ira trok hij rond door de zuidelijke staten van de VS. Om hun gehoor al zingend en predikend tot de al- lersteilste vorm van zwarte-kou- sen-christendom op te wekken. Staphorst zouden ze nog voor Sodom en Gomorra uitgemaakt hebben, zó steil. Maar zo stuitend als het leeu wendeel van him doorgaans zelf geschreven evangeliesatietek- sten was, zo meeslepend was hun vertolking. Met wat moeite zijn wel enkele import-albums ver krijgbaar, die bewijzen dat Charlie (gitaar) en Ira (mandoli ne) konden swingden als de pest. Behalve de Everly's was daarvan ook de zingende theologiestu dent en jonggestorven country- rock-pionier Gram Parsons op de hoogte. Door zijn toedoen brachten bv. The Byrds Christi an Life) en Emmylou Harris (If I Could Only Win Your Love; When I Stop Dreamin) alsnog de Louvin-songs naar het grote poppubliek. De nu 69-jarige Charlie houdt met zijn optredens nog altijd de herinnering aan die magistrale sound levend. Nog immer ge vierd in Nashville, doet hij dat echter noodgedwongen in de slagschaduw van zijn eigen le gende. Zijn magnifieke bariton is in bibberig gelispel veranderd, zoals ook zijn gloednieuwe cd The Longest Train laat horen. Geflankeerd door jongere colle ga's als Katy Moffat, Rosie Flo- res, the Burns Sisters en John Lauderdale, en geproduceerd door Julian Dawson, zingt hij 12 nummers uit eigen en andermans repertoire. Vernieuwend - zoals recentelijk Johnny Cash - is het allemaal niet, en het superieure fifties-re- pertoire verdient veruit de voor keur, maar overbodig is deze sfeervolle plaat toch evenmin. Met Charlie's (toonvaste) stem galmt onmiskenbaar de geschie denis van een hele muziekgene- ratie mee. En daarbij is de - ook al jongge storven folkrock-koningin - Sandy Denny maar zelden zo treffend vertolkt als door de be jaarde 'broeder' Louvin, die zijn gebarsten stem leent aan haar eeuwig fascinerende Who knows Where The Time Goes. In alle eenvoud en beperking klinkt-ie onsterfelijk mooi. (Waterme lon/Munich). LEO NIERSE PRIMA DEBUUT maakt Danté Fox met Under Suspicion. Dit nieuwe bandje uit Birmingham produceert hele smakelijke hardrock. Licht verteerbaar, dat wel. Hier en daar zelfs een beetje gelikt, maar toch... De grote kracht van het vierkop pige gezelschap schuilt in zange res Sue Williams. Wat kan die een keel opzetten. Je zult er maar naast wonen. Toch tilt deze da me in haar eentje Danté Fox naar een hoger plan. Haar stem heeft wel iets weg van het geluid van Cher en Celine Dion, maar behoudt gelukkig wel iets 'ei gens'. Williams heeft met haar gitarist Tim Manford alle nummers ge schreven. En daarmee is ook het belangrijkste tweetal van de band genoemd, want Manford is een prima gitarist, die supersnel le solo's uit zijn gitaar tovert maar ook de gevoelige snaar weet te raken. Niet alle nummers op Under Suspicion zijn even sterk. Zo valt het meeslepend bedoelde Lonely uit de toon. Te traag. De snellere nummers zijn van betere kwaliteit. Danté Fox is geen een dagsvlieg, geloof me. (Now Then) PETER VIERENHALM WIE ELGIN Lumpkin heet en een carrière in de Amerikaanse hedendaagse zwaart muziek am bieert, die meet zich rap een flit sende artiestennaam aan. Zo doende heet Elgin Lumpkin in platenland voortaan Genuwine, een wat fonetische weergave van Genuine, wat zeg maar levens echt betekent. Genuwine... the bachelor is de cd waarmee deze 22-jarige, ui' Washington DC afkomstige zan ger debuteert en dat is best een aardige plaat geworden. Dat komt vooral omdat Genuwine eên draaglijk midden heeft ge vonden tussen hip-hop en zwoele hedendaagse soul. Qua instru mentale aanpak zit hij soms wel in de buurt van hip-hopacts, maar zijn vocale uitwerking is veel rijker dan bij de meeste ar tiesten in dat genre. Het meest doet hij nog een soort bedachtza me Prince denken en het zal dan ook wel geen toeval zijn dat diens When doves cry op deze plaat gecovered wordt. Die cover mag er zijn, omdat Genuwine er op de een of andere manier in ge slaagd is om de vertwijfeling van Prince in het origineel op zijn ei gen manier te verklanken. Genuwine zelf laat als mede componist sterke dingen horen in het op single uitgebrachte Po ny, Hello en het funky Genuwine 4 Ur Mind. Genuwine... the ba chelor is net iets te eenvormig van sound om van een uitstekend debuut te kunnen spreken, maar de plaat laat wel horen dat Ge nuwine een artiest met volop po tentie is. (550/Epic, Sony Music) WVt 0700 07.05 07.29 09.00 09.05 10.21 10.58 14.59 15.47 17.07 18.03 18.31 18,59 19.30 20.00 20.24 20.57 21.02 21.53 22.21 23.20 Journaal Roseanne Ontbijt-TV Journaal Get the Picture (her 'n Goeiedag met (herh) Rondom Tien De late ochtend (to Aso Show (herh) 'n Goeiedag met Jo dagmagazine Cosby Show, comed Alles kits, kinderm Robbedoes; 17.31 Ber Kleine verhalen, Lars beer, La la liedje en 17.55 Alles kits kwis Roseanne, comedy Get the Picture, quiz Bedevaarten in Eur< ge-serie: Kalwaria Zr Polen Weg van de snelwet rie: Zwitserland Journaal Netwerk, actualiteite Weeroverzicht Vendetta, serie Yoy, reportage-serie: damse dose-harmony- haSoul Close-up,documentai, Scholte, schilder TeeVee Studio. Gast: cam (tot 23.56) NEDERLAND 2 Den Haag (anp) - Een bijzonder spektakel, die inauguratie van Bill Clinton als president van de Verenigde Staten. Daar waren de Zwolse pianist Jan Vayne en Richard Freeburg, begeleider van de Wassenaar- se schoolband, het over eens. Zowel de schoolband als Vayne had de eer op te treden tijdens de feesten in de Amerikaanse hoofdstad Was hington. omgeving, al die feesten." De leerlingen van de schoolband van de American School of The Hague lagen te slapen. Ze waren doodop. Ze hadden twee sets van ieder drie kwartier gespeeld waar de vonken vanaf vlogen. Het was voor hen, volgens bege leider Richard Freeburg, een on gelooflijke ervaring. „Heel gezellig, veel publiek." Voor de jonge Amerikanen was het bovendien 'een historische gebeurtenis' om te mogen optre den tijdens de inauguratiefees ten. Ze hadden president Clinton, vi ce-president Al Gore noch de respectieve families gezien. Maar dat mocht de pret niet drukken. „Want alles was prachtig", aldus Freeburg. Den Haag (anp) - Musical-ster Pia Douwes, in ons land vooral be kend als Evita, maakt komend seizoen haar Nederlandse toneelde buut als Jane Eyre, in een door Willis Hall geschreven kostuumstuk naar de gelijknamige roman van Charlotte Brontë. Douwes speelde in Nederland verder in de musicals Les Misérables, Cats en West Side Story. Ook in het buitenland stond ze in grote mu sicals, zoals in Elisabeth (over keizerin Sissi) in Wenen. In Praag speelde ze al toneel in Other People's Money. Jane Eyre wordt op de planken gebracht door Michel Boersma Thea terproducties uit Den Haag. De première is op 10 december in Haarlem. De regie is in handen van Brigitte Odett. Coot van Doesburgh houdt zich bezig met de verta ling van het stuk van Willis Hall. 09.00 09.30 10.00 12.30 13.00 13.27 14.02 14.27 15.00 15.55 16.00 16.07 17.03 17.29 18.59 19.28 19.56 20.30 21.55 22.29 23.15 Koekeloere (tot 09.1 Ik Mik Loreland (tot Wat een vondst (tot Strip en cartoonteki Ik weet het beter (hi Otto op zoek (herh) Jeugddromen (herh) De verandering (herl Open Australische pioenschappen, same PP: Uitzending D66 Journaal Open Australische pioenschappen, samei De dierenspoedklinii ge-serie 2Vandaag, actualiteit) 17.30 en 18.00 Jouri Sportjournaal en vaj Hoofdpunten uit het volgd door het weer Licht op groen, mi!ieu| Ik weet het beter, spi Kwintessens Studio Sport Tijdsein, actualiteiten Peter in de bushalte Studio NOS (tot 23.55) NEDERLAND 3 12.00 Journaal 12.07 MiddagEditie 13.00 Journaal 13.08 B (W) (herh) 13.35 Lingo (herh) 13.58 Villa Achterwerk 16.00 Journaal 16.07 Oppassen (herh) 16.35 Kassa! (herh) 17.05 Who's the Boss, comec 17.30 The Ocean Girl, jeugdsc BELGIË FRANS 1 12.50 Nieuws 13.15 Du bout des dagmagazine 13.45 Mogok.la rubis, documentaire 14.45 Tél magazine voor tv en film 15.30 herbe, spelletje 16.05 Journal de cumentaire 16.40 The Waltons, s> The Fall Guy, misdaadserie 18.3 soir 18.50 Cartes sur table, maga: Lequotidien des sports 19.30 Nie Autovision spécial -Salon de Paut. ee 21.15 Depardieu-cydus: La fi cêté, Franse speelfilm uit 1981 2. film, magazine 23.30 Laatste n BELGIË FRANS 2 14-00 EK kunstrijden te Parijs, voor heren 17.00 La pensée et Ie "■35 Cheval passion 18.00 lei Kindermagazine 19.00 Du bout magazine 19.30 Nieuws 20.00 El en te Parijs, vrije kür voor par 'euws 22.40 Spécial Top motos DUITSLAND 1 Morgenmagazin, ontbi. n Sportschau live/tennis: t uPen 13.00 Tagesschau 13.05 Mi 9azin 13.45 Wirtschafts-Telegrarr Tagesschau 14.03 Abenteuer 2c mentaTe-serieU. 50 Cartoons im 3 "films 15,oo Tagesschau 15.03 Elf' amusement 16.00 Tagessch; d f9e' talkshow 17.00 Tagessch; Kant, boulevardmagazine 17.55 i»«n serie 18.25 Marienh j„:^er Tabnder, serie 20.00 TaJ u.15 Kopfjagd, tv-film 21.40 Spor fanstrijden op de schaats: EK, OlhT 0 Ta9esthemen 23.0P «VPeeifiim 00.45 Nachtl 0n' sPortschau live/tennis: Pen, halve finales (tot 07.00) 09 nn t Mor9enrnagazin. Ontbijl 09«??esschau<ra.O3 Dallas.M Tan», ale-Gym. Ochtendgymnastiil e9eHS c ^"-MGottinderCity. 11 On t Tips und Trends. neriiint sschau 1104 M V 1241 n93"9, Duitse speelfilm i Taó«c j;m u "-55 Pressescha &-305 Mittagsmagazi Blyton ah med'Sch ma9azine 14 Seburtrt jeugdserie 14.3 serie 8 14,35 Achterbahn red j v. L°9°. jeugdjournaal 15 'I soélkt tekenfi|mserie 15.35 C 17.00 M 16,00 Heute 16'05 Am eu'e 17.15 Abendmagazi

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1997 | | pagina 18