L BZWwÜ Delta oppeppen m Grundig kan niet zonder partner Jan Schipper wil meer dan een populair verhaal Iraw Duitse ondernemingen bijzonder kooplustig op Nederlandse markt eur iek PESTEM ECONOMIE rhaftsführer |OL SANT Eigen visie regio vereist' Felle verwijten topman Van der Wal aan adres van Philips Si1!!gulden' Biina de helft De nieuwe verslaafden 1111 t tekenwerk m.b.v. AutoCad ITS-opleidfng kennis van we eigenschappen en weet rtogenboscb. ouwen, tl beeft een ent, kunt u reageren. gen, bekabelingssystemen v. AutoCad. U heeft een aring ais Tekenaar AutoCad, dienstverband. I mee. De functie is voor I verzoeken u dan ook z.s.m. gering van burgers en s communicatieve vaardig- Brabant. BeuwJcwad» IndufltrtM» AutoïQAtfaartng W*pW*üj(&ouwkuntte hrenden Herstellern von Au- jen europaweit mehr als 600 hrer Qualitat und Zuverlas- ellstmöglichen Eintritt den •eizig. Als Basis bringen Sie ihrung im Umgang mit gelingt es Ihnen ein dynami- Mass an Verantwortungs- an uns auf Ihre vollstandigen sse). irist AG tschanlagen alabteilung oh 1254 fZ Memmingen 3/8331/857-0 Hogeschool West-Brabant met briheid om voor slechts 435,- ng met dit fantastische teken erken. ling |Dhr. H.J, Renders, coördinator lol West-Brabant, Sector ]rijs, Dr. J. Ingenhouszplein 2, >-5217882. ;au dat bedrijven en anele ondersteuning biedt bij of in house. men. Onze procestechnologen ntwikkelen en in bedrijf :he, petrochemishe, farma- genotmiddelenindustrie en iking. Randstad Holding nv, een ondernemingen in zakelijke rrde de groep in 1995 een o-) chemie en energieopwekking uit onder de verantwoordelijkhei'' rerktuigbouwkunde met kennis eer. act voor de duur van een project dstad Polytechniek, ïleiding en ervaring. Randstad cerheid en veelzijdigheid aan. ndstad Polytechniek, t.a.v. de hee 2 DB Terneuzen. Voor telefonisch t te solliciteren, I. yan onze verslaggever Oudenbosch - Industrie en politiek in de Rijn-Schelde-Delta kunnen snel de handen ineen slaan om de economische ontwik- i van deze Eurregio daadwerkelijk op te pakken. De voorzitter van de kring West- Brabant van de Brabants- Zeeuwse Werkgevers (BZW), jts. J. Schipper, ondersteunde «teren in zijn jaarrede volmon- het pleidooi van de vijf bur gemeesters van de grootste ge meenten in dit gewest om het economisch beleid nauw op el- haar af te stemmen. Hij vindt dat reda een leidende rol moet krij- en in dat proces. jj pleit ervoor dat de Rijn- Schelde-Delta als één samen- nde economische regio verder gestalte krijgt. Deze regio maakt allereerst deel uit van een noord-zuid-corridor, met de A4- «nidor in het midden en de ver teede A16 en de tunnel onder de fcterschelde aan de flanken. Ferbanden moeten in dat per spectief worden aangegaan, zei Schipper. De BZW legt daarom contacten in de richting Rotter- en Vlaanderen. In het Rijn- Schelde-Delta-overleg werken ie Kamers van Koophandel van ïerneuzen, Middelburg, Breda, Dordrecht en Rotterdam al sa- Schipper onderstreepte dat S-Brabant snel een eigen vi sie moet ontwikkelen op de ont- wikkeling van de regio. Waar «eten industrieterreinen ko men, is daarbij de centrale j. Als het gebied niet één gezamenlijk standpunt uit te zal de provincie in Den .de eigen gang gaan, waar schuwde Schipper tijdens de bij eenkomst in Oudenbosch. En Den Bosch redeneert meer in oost-west-samenhangen. West-Brabant moet daarom na drukkelijk een eigen rol spelen. De vele studies die zijn en wor den uitgevoerd naar bedrijven terreinen, infrastructuur en in vesteringsklimaat (Buck, NEI, PLI), mogen niet leiden tot ver traging. „De consultants strui kelen inmiddels over eikaars voeten, zo veel wordt er gestu deerd," zei Schipper. Alleen als er voldoende bedrijfsterreinen zijn, kunnen bedrijven nieuwe werkgelegenheid creëren, aldus Schipper. De werkgeversvoorman zei dat de BZW of het Ondernemers platform wel als katalysator wil dienen om weer vaart te krijgen in het politiek proces. Dat deden de ondernemers eind jaren tach tig al eens eerder, toen burge meesters en topondernemers uit West-Brabant elkaar tijdens een besloten bijeenkomst diep in de ogen keken. Schipper sprak zijn ernstige zorg uit over de ontwikkelingen in het beroepsonderwijs. „Het duurt niet lang meer of het be roepsonderwijs is niet langer in staat geschikte vaklieden af te leveren." Hij onderkende dat harde bezuinigingen het onder wijs hebben getroffen, maar was tegen belastingverhoging om fi nanciële ruimte te scheppen. Wel vond Schipper dat bedrijven fi nanciële bijdragen moeten dur ven leveren om scholen in de re gio overeind te houden. Amsterdam (anp) - Buitenlandse ondernemingen hebben vorig jaar naar hartelust Nederlandse bedrijven overgenomen. Het ital aangekochte bedrijven steeg nauwelijks, van 136 tot maar met de overnames in Nederland was meer geld ge weid dan ooit. Kochten buitenlanders in 1995 oog voor 4,4 miljard gulden Ne- tóandse bedrijven op, vorig jaar was dat bedrag gestegen tot te recordbedrag van 6,1 miljard gulden. 'ooral Duitsers zijn kooplustig, Wijkt uit de cijfers. Duitse on tnemingen kochten voor 2,4 tejard gulden aan Nederlandse bedrijven. Grote klapper was de overname van het biotech-be- ®jf Plant Genetic. Daarvoor lelde Agrevo (een samenwerking ®i Hoechst en Schering) omge vend liefst 960 miljoen gulden !cn?UitSerS waren in 1994 en ™5 nauwelijks actief in Neder- i maar hebben zich nu in één aan kop van de top-tien ge- 'u Uit eerder onderzoek is i dat Duitse bedrijven zijn op Nederland wegens de Me transportkanalen, de rela te lage lonen en de goedkope lar tot negentien miljard dollar. Aegon was de grootste koper met de overname van de Amerikaan se verzekeraar Providian voor een bedrag van 3,5 miljard dollar. Staatssecretaris Van Dok van Economische zaken maakte don derdag al bekend dat buiten landse ondernemingen vorig jaar voor twee miljard gulden nieuwe activiteiten zijn begonnen in Ne derland. Daardoor ontstonden bijna 3800 nieuwe arbeidsplaat sen. 1 H elf''' U m - f - 1531 2 :y v ,-0 1 Is*"" a j, jamt»,* COP~4/2K Code 16 Grundig heeft een partner niet alleen nodig vanwege de schaalgrootte, maar ook vanwege 'de toegang tot technologie en innova tie'. FOTOVNU Door Gijs Moes Fürth - Grundig moet snel een nieuwe partner vinden. Zonder steun van een sterk concern kan de verstoten Duitse Philips-dochter niet verder. De redding kan overal vandaan komen, behalve uit Eindhoven. Dat maakte Grundig-topman P. van der Wal gisteren in Fürth duide lijk. Het Duitse bedrijf heeft inmid dels de zajtpnbank Credit Suisse First Boston in de arm genomen om een geschikte partner te zoe ken. Philips maakte afgelopen woensdag bekend voortaan nog slechts passief minderheidsaan deelhouder van Grundig te wil len zijn. Van der Wal maakte Philips gisteren verwijten over die onverwachte aankondiging. „Ik had dit niet verwacht. We waren in gesprek over een geza menlijke oplossing. Er waren vergevorderde plannen voor na dere samenwerking, die tot ver betering van de efficiëney had moeten leiden." Maar in de week voor Kerstmis werd Van der Wal ontboden in Eindhoven. Daar kreeg hij van Philips-top- man Cor Boonstra te horen dat Grundig er voortaan alleen voor staat. Van der Wai heeft zich gestoord aan het 'tijdverlies' door de ge sprekken met Philips tot dat moment. „Iedere verandering is positief en negatief," probeerde hij er wel de moed in te houden. „We hebben nu de mogelijkheid om alleen in het belang van Grundig te handelen." Grundig heeft volgens Van der Wal een partner 'absoluut no dig'. „Zelfstandig overleven is alleen mogelijk als je groot ge noeg bent, of als niche-speler. Met een omzet van rond de drie miljard mark zijn we geen ni che-speler, maar ook te klein om wereldwijd mee te doen." Grun dig heeft een partner niet alleen nodig vanwege de schaalgrootte, maar ook vanwege de 'toegang tot technologie en innvovatie'. 'Huwelijksmakelaar' Toen Van der Wal eenmaal de boodschap uit Eindhoven had vernomen, ondernam hij direct actie. De dag na Kerstmis voer de hij het eerste gesprek met Grundigs 'huwelijksmakelaar', de zakenbank Credit Suisse First Boston (CSFB). „We moe ten het zoeken van een partner overlaten aan professionals en ik ben blij dat we zo'n gerenom meerde bank hebben gevon den." Van der Wal wil CSFB 'geen be perkingen opleggen'. „Het hoeft niet per se te gaan om een be drijf dat actief is in de consu mentenelektronica. Ook pc-pro- ducenten of telecom-bedrijven kunnen interessant zijn." Het verkooppraatje had Van der Wal goed voorbereid. Grundig staat er volgens hem 'heel goed' voor. „We hebben veel te bieden: een sterke positie in Europa, marktleider in Duitsland met een aandeel van achttien pro cent op het gebied van tv's." Grundig concentreert zich op de kernactiviteit consumenten elektronica en stoot de profes sionele elektronica af. Op financieel gebied kan Van der Wal eventuele kandidaten niet veel bieden. „We hebben geen schulden," benadrukt hij wel. Maar voor 1997 verwacht hij een negatieve kasstroom van circa zeventig miljoen mark. In 1998 moet Grundig weer een po sitief resultaat kunnen behalen. Voor die tijd moet de sterke partner zich wel hebben aange diend. Het elektronicaconcern Siemens, het bedrijvenconglo- meraat Viag en het Koreaanse Daewoo zijn inmiddels genoemd als mogelijke kandidaten. Van der Wal benadrukte dat er nog met niemand gesproken wordt. Roofbouw G. Löbodda, commissaris bij Grundig namens de vakbopd IG iS/tetall,' vindt dat' <!e Beierse overheid moet 'instappen' bij Grundig. Philips verwijt hij 'roofbouw' te hebben gepleegd. „Die hebben vanuit Eindhoven totaal geen industriepolitiek ge voerd en hun slechtste managers hierheen gestuurd." Ook de bot te aankondiging van Philips, waarin onder meer stond dat de merknaam Grundig geen belang meer heeft voor het concern, heeft in Fürth kwaad bloed ge zet. „Dat had toch wel iets sub tieler gekund," meent Lobodda. Opvallend is dat niemand iets lijkt te verwachten van de Max Grundig Stichting, die namens de erfgenamen van de oprichter 68,4 procent van de aandelen beheert. Een plaatselijke krant riep Grundigs weduwe, die jaar lijks van Philips vijftig miljoen mark gegarandeerd dividend opstrijkt, wel op nu iets voor het bedrijf te doen, maar erg realis tisch lijkt dat niet. Het is nog onduidelijk hoe Phi lips van de verplichtingen ten opzichte van de stichting af kan komen. Toen Philips in 1984 een controlerend belang in Grundig verwierf, is met de stichting overeengekomen dat in 2004 de resterende aandelen voor 540 miljoen mark gekocht zullen worden. Philips zet daarvoor sinds 1994 per kwartaal tien miljoen mark opzij. Lobodda van de IG Metall ge looft niet dat Philips onder zijn verplichtingen uit kan komen. Dat het concern zichzelf nu als minderheidsaandeelhouder be titelt, noemt hij 'dom en bela chelijk'. De vakbond wil gerech telijke étappen ondernemen te gen het Eindhovense concern. Of Van der Wai bij Grundig blijft, is nog niet zeker. De vak bonden hebben niet veel ver trouwen in de man die in twee jaar het bedrijf gaat halveren, als er al iets van overblijft. Toen Van der Wal een jaar geleden aantrad, had Grundig nog 11.500 werknemers, nu zijn dat er 8500 en aan het einde van dit jaar moeten er volgens planning slechts 6100 over zijn. In 'Stan- dort Fürth', waar ooit 7000 man werkten, is vrijwel geen produc tie meer over. De van Philips af komstige manager heeft hier door in de regio, waar de'werk- loosheid tot boven de twaalf procent is gestegen, de bijnaam killer-Wal gekregen. „Ik wil blijven," zei Van der Wal zelf. „Ik wil afmaken waar ik aan ben begonnen. Daarvoor heb ik wel het vertrouwen van de raad van commissarissen no dig. Als ik dat niet krijg, zal ik gaan." Over de vraag wat hij dan gaat doen, wilde hij niet speculeren. Maar één ding wilde hij wel zeggen: „Ik ga liever niet terug naar Eindhoven." ^lerikanen Amerikaanse ondernemers 'en zich weer op Nederland stort. Nadat ze in 1995 weinig lo kt hadden laten horen, Men ze vorig jaar voor 19 dat bedrag komt voor reke- ij „an de vrachtwagenfabri- »oorq«Can dat DAF overnam I or 933 miljoen gulden. iji m de wereld waren Ame- th>anSir ^edrÜven minder koop- yj:det aantal aankopen door te> h ud de herenigde Sta- D «*P terug van 1621 tot 1440. kirlri e van die overgenomen <%TaVnminderde van 65>5 dollar tot 63 miljard ven Jf0te Amerikaanse bedrij- Mdiauereü al, Seruirne hjd op «■emlri j al. Zij hebben hun SS»6 marktaandeel al KPMr nIS de verldaring van Corporate Finance. 4egon felanaf W>.as tioidGijk dat Ne- iaar ook hledri^en afSel°Pen "toonder kooplustig Madeaf651' ®00r een aantal C als verdubbelden de Ne- b«itenl3nVnVesteringen in het van 8,3 miljard dol- Door Willem Reijn DE voorzitter van de kring West-Brabant van de Brabants-Zeeuwse Werkgevers moet laveren. Hij wil getuigen van de bij zondere maatschappelijke verantwoorde lijkheid die ondernemers dragen. Tegelij kertijd beseft hij dat hij niet te ver voor de troepen uit mag lopen. De achterban zou zich niet meer herkennen. De kleine ondernemer zou gaan klagen over het grootbedrijf, dat niet denkt aan de noden van de gewone man. Jan Schipper is voorzitter van de kring West-Brabant. Hij is ook topman van si- garettenproducent Philip Morris in Ber gen op Zoom. Omdat de eerste man van het grootste bedrijf in West-Brabant, GE Plastics, een Duitser is, valt Schipper de eer ten deel de rol van de belangrijkste captain of industry van de regio te mogen spelen. Schipper is ook voorzitter van het Ondernemersplatform, waarin tien grote ondernemers in goede restaurants de koppen bij elkaar steken om te filosofe ren over de toekomst van West-Brabant. Op het eerste gezicht lijkt Schipper dan ook de man die het roer krachtig in han den zou kunnen nemen om ondernemend West-Brabant naar de 21e eeuw te leiden. Maar Jan Schipper is zich zeer wei be wust van de delicate positie die hij be kleedt. Gisteren hield hij zijn jaarrede tot de achterban, waarbij hij zich in de be langstelling wist van vooraanstaande po litieke bestuurders uit de regio. En die re de getuigde van veel dilemma's. Een voorman van de werkgevers dient in elk geval de overheid te bekritiseren. Dat doet Schipper dan ook. De overheid gaat wel erg diep met haar bemoeienis, zegt hij. De milieulasten worden wel erg hoog. Jan Schipper. En gemeenten hebben het nog steeds moeilijk om niet alleen handelbare mi lieuvergunningen af te geven, maar die ook nog eens eenduidig te interpreteren en controleren. De achterban herkent zich in deze voor spelbare klaagzangen. Maar Schipper wil meer. „Ik wil ook een boodschap over brengen aan de collega-ondernemers. Vaak nog zeggen zij: ik heb een bedrijf, ik moet winst maken - en dat is waar. Maar hij mag zich niet opsluiten in zijn bedrijf. We moeten meepraten in de maatschap- FOTO DE STEM/BEN STEFFEN pij. We hebben een maatschappelijke ver antwoordelijkheid. En dat stellen niet alle ondernemers op prijs. Vooral op milieugebied is er een la tent schisma tussen grote en kleine on dernemers. 'Die groten met al hun geld kunnen dat wel willen, maar wij kunnen ons al die investeringen niet veroorloven', klagen die aan de borreltafel. Schipper heeft begrip voor hun zorgen. „Maar soms moet je dan toch zeggen: wij kunnen als BZW niet altijd voor alle ondernemers het populaire verhaal vertellen." Schipper vertelt dat minder populaire verhaal omzichtig. Een andere ondernemersvoorman, oud directeur Shell Moerdijk en oud-voorzit ter van de Kamer van Koophandel Piet Theunissen, verloor al snel krediet bij de ondernemers, omdat hij vasthoudend getuigde van zijn geloof in duurzame, milieuvriendelijke groei en daarbij zwaaide met het rapport van de Noorse premier Brundtland. Theunissen was - met recht - bezorgd over het milieu. De ondernemers waren bezorgder over het winstklimaat. „Maatschappelijke betrokkenheid van ondernemingen is naar mijn mening een zaak van welbegrepen zelfbelang," stelt Schipper in een dubbelslag. Dat geldt bij voorbeeld voor onderwijs. Schipper wil dat het bedrijfsleven het regionale onder wijs meer ondersteunt, vindt ook dat be drijven daarvoor de portemonnee moeten trekken. Dat zorgt voor beter opgeleide mensen en voor werkgelegenheid (maat schappelijke belang) en de ondernemers kunnen betere werknemers in dienst ne men (eigenbelang). De dubbelslag is begrijpelijk. De delicate missie die hij zich stelt, vereist tact. De fijnproever kon in zijn rede elementen van een nieuw ondernemerschap horen. De poging van Schipper voor een bredere visie is verdienstelijk, maar in de nuance ring kan een boodschap verloren gaan. Volgend jaar eens horen wat de leden van de Brabants-Zeeuwse Werkgevers heb ben gedaan met de opdracht van Schip per voor 1997: „Ik daag u uit om het lid maatschap te beleven door een bijdrage aan de oplossing van maatschappelijke vraagstukken te leveren. Een bevriend huisarts at tendeerde me op het verschijnsel. Een nieu we verslaving steekt de kop op. Naast drank-, drugs- en gokverslaafden duiken er in zijn praktijk steeds meer pa tiënten op die alles doen voor geld. Vermogende Nederlan ders met de symptomen die ook andere verslaafden ken merken, zoals moeten scoren, zwerfgedrag, onbetrouwbaar heid, egoïsme, sociaal isole ment en het verlies van nor men en waarden. Vooral de fiscale trek van rijke Nederlanders naar België baart hem zorgen. Illegale pa tiënten - want de fiscus con troleert nauwgezet of geëmi greerde verslaafden zich bij hun huisarts laten uitschrijven - keren dagelijks terug naar hun oude woonplaats om stie kem en doelloos rond te zwer ven. Tegen de buitenwacht houden ze vol dat het hen be valt in de fiscale reservaten, maar hun huisarts constateert dat ze verteerd worden door heimwee. De nieuwe verslaving ontstaat vooral door het ongeremd doortrekken naar de privé- sfeer waarin ze hun hele zake lijke leven goed waren: het ge nereren van hoge inkomsten bij zo laag mogelijke uitgaven. Na verloop van tijd zuigen ze vanuit een soort van vernauwd bewustzijn ook vrouw en kin deren mee in dat streven. De geldjunk doet daarmee zijn intrede. De Tilburgse hoogle raar internationaal belasting recht Juch heeft deze versla vingsproblematiek onlangs op alarmerende wijze in kaart ge bracht. Hij schatte dat er in 1996 zo'n 2500 Nederlandse gezinnen naar België vertrok ken zijn, met een gezamenlijk vermogen van circa vijftig mil jard gulden. Dat zijn vijf maal zo veel gezinnen dan in de voorgaande jaren. Geld om de verslaving te bestrijden, is er niet. Want door de jongste ka- pitaalvlucht derft de schatkist opnieuw naar schatting één miljard gulden per jaar. Met als gevolg minder hulpmidde len voor behandeling, zoals verlaging van de vermogens belasting, bij een zwaardere verslavingsproblematiek. Zo slaan steeds nieuwe be roepsgroepen aan het zwer ven. Onlangs werden enkele zwerfnotarissen gesignaleerd. Jarenlang heeft de overheid deze beroepsgroep het mono polie gegeven om tegen hoge tarieven bepaalde wettelijke handelingen te verrichten. On danks deze bescherming bren gen ze de revenuen nu toch naar het buitenland. Een me taalfabrikant in Brabant maakte het nog bonter. Van de lokale autoriteiten streek hij anderhalf miljoen gulden op, nadat de gemeente een ter rein, grenzend aan zijn fabriek en waar hij een optie op had, per ongeluk aan een ander had verkocht. Niet dat hij van plan was het terrein te kopen, maar de gemeente had maar niet zo stom moeten zijn, vertrouwde hij de omgeving toe alvorens hij met de noorderzon vertrok. Aan de verslaving om rück sichtslos de gemeenschap, die ooit de helpende hand bood om vermogend te worden, de rug toe te keren, lijkt weinig te doen. De beste therapie lijkt nog het wijzen op de verdien sten die de samenleving voor het individu heeft gehad. Een aanpak waar een belangrijk therapeut als de president van de Nederlandse Bank, Willem Duisenberg, succes mee had. In het blad Opzij verhaalde hij van een bankier die ook naar België wilde. „Dat ergerde me in hoge mate en dat heb ik ook gezegd. Hij profiteert wel in Nederland van alle voorzie ningen: hij rijdt over de wegen, hoopt dat de politie zijn gepar keerde auto tegen diefstal be schermt, hij gaat overdag op zijn werk naar de wc, dus hij profiteert van de riolering, ga zo maar door. Die man zei uit eindelijk: je hebt gelijk, ik blijf hier." Deze succesjes laten onverlet dat een landelijke campagne dringend nodig is. De roep van sommigen om het zwerfgedrag te bestrijden door afschaffing van de vermogensbelasting, verlaging van het hoogste ta rief bij de inkomstenbelasting of versoepeling van het succes sie- of schenkingsrecht, lijkt niet voldoende. Een drankver- slaafde is ook niet gebaat met een prijsverlaging van jenever. Eerst moet het morele besef van de verslaafde hersteld worden. Alle Nederlanders die het land uit geldbejag de rug toekeren, zijn misschien wel het beste geholpen met de waarschuwing: 'Geld maakt meer kapot dan je lief is'.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1997 | | pagina 9