►TA Leven onder loofbomen Sommer Hutspot uit de Auvergne ►NWAGON Volgens kenner Ronald Ferket mag de Nederlandse borrel eigenlijk geen naam hebben EET WIJZER Hl X sidESTEM SURPLUS E2 iLEX V.D. VELDE Waterleiding bevroren? Ambassadeur Twee soorten Gezond Rioolontsttp. VERSTOPPINGEN VRIJDAG 10 JANUARI 1996 -A \s ivo, xtra hoge inruil iait welk model u een van de andere oeilijk mogelijk te ïnlijk heel makke dat u bij ons nooit Mariastraat 3 ZUIDZANDE 1.0117 - 452232 K.D. weet er raad mee Tel. 076-587796^ België is het jeneverland Ten onrechte denken veel Nederlanders dat jenever stoken uitsluitend een iangelegenheid is van Schiedammers of Frie zen. Onze zuiderburen tonnen er ook wat van. In dat land van bier en chocola zijn zo'n 70 jene ver- en likeurstokers ac tief. Meer dan in Neder- maar omdat de be kijven meestal klein zijn produceren zij gezamen lijk nog geen vierde deel van wat Bols, Bokma en consorten in Nederland op de fles doen, ongeveer 8 miljoen liter ten op zichte van 35 miljoen liter. Door Jace van de Ven fceen druppel Oude Baelegem- Ae Graanjenever uitwrijft op ójn handpalm en er dan aan milt, ruikt brood. Deze drank van maar liefst 47 procent alco- is gestookt van puur graan, om daar in Nederland maar ®is om," zegt Ronald Ferket, uitbater van herberg, restaurant ffl slijterij 'De Vagant' in Ant- werpen. zaak is gespecialiseerd in Jische jenevers en aanver- tante gedistilleerde dranken van Belgische makelij. Het assorti- ïeiit overstijgt de 200 verschil- ®ue soorten. •Als er op jenevergebied een Ap- Wation Controlée zou bestaan, ®ugeen enkele Nederlandse je- 'Wdaaraan kunnen voldoen," Wvolgt Ferket zijn uitleg. Hij tot dat de omschrijving voor «mto de naam jenever ver mag worden volgens de -se wetgeving veel te ruim »ta feite valt daar alle alcohol landbouworigine onder met wondering van wijnen. Aan het «'vaardigen van bekende Mffllandse jenevers komt nau- 'Jks graan te pas. Die wordt wrnamelijk gestookt uit melas- jWtet raakt in zijn herberg of 7j®], Reijndersstraat 21-25, in werpen nogal eens in discus- 1,? !ilenever> speciaal met Ne- andse toeristen. „Die komen M °^veranderlijk aanzetten ïpisch I MaarKetelI schil te proeven tussen de ver dunde alcohol en Ketel I. Dat is er nauwelijks." „Nee, goeie jenevers die uit Ne derland komen zijn er bijna niet," peinst Ronald Ferket, „Van Wees misschien, of Rutten, De IJsvogel of Notaris, die kun nen ermee door, maar van de gro te distilleerders zou ik niet één merk kunnen noemen." Ronald Ferket heeft min of meer toevallig jenever als specialiteit genomen, maar eenmaal de keuze gemaakt heeft hij zich er terdege in verdiept. Hij mag met gerust hart de ambassadeur van de Bel gische, traditioneel gestookte graanjenever genoemd worden. De hint om voor jenever als spe cialiteit te kiezen, kwam van een stamgast. Toen Ferket het café- pand aan de Reijndersstraat overnam (1985) was juist de Wet Vandervelde (1984) afgeschaft. Deze wet uit 1919 verbood het schenken van gedistilleerd in openbare drankgelegenheden. Ronald maakte een jeneverkaart met een vijftiental verschillende soorten, Nederlandse, Belgische en Franse. Zoals gezegd verkoopt hij nu alleen nog Belgische jene vers. „Mijn interesse voor die je nevers groeide tegelijk met mijn verwondering om de hoeveelheid soorten die er bleken te bestaan. En de kwaliteit ervan bleek on verwacht hoog. De Wet Vander velde heeft achteraf een onver wacht voordeel gehad: door die wet hebben de Belgische stokers alleen op kwaliteit kunnen over leven en niet op kwantiteit. Oude methodes zijn nooit ingeruild voor nieuwere waarmee men ge makkelijker kon produceren, maar die de karakteristieke smaak geweld aandeden." Om zijn woorden te onderstre pen, schenkt Ferket twee jene vers van 38 procent alcohol naast elkaar. De eerste 'Doppel Wacholder' komt uit de provincie Luik en draagt de zuivere geur en smaak van jeneverbessen bij zich. In de tweede, Oude Braeck- man uit Oost-Vlaanderen, proeft men het graan van de moutwijn. „Dit zijn typische voorbeelden van de twee soorten Belgische je never die er zijn", legt Ferket uit. „De Vlaamse, oude jenever zon der jeneverbes, want die groeide niet op rijke grond en de Lim burgse en Luikse oude jenever met jeneverbes." Ook in Nederland bestaan twee typen jenever, jonge en oude. Jonge is eigen lijk geen jene ver, volgens Ferket. Het ba- isproduct is rieestal suiker- oiet, waaruit zuivere alcohol gestookt wordt iie later ver dund wordt tot een alco- lolpercentage van 35 pro cent. Daaraan worden geen ■cruiden toege voegd. Het procédé bestaat pas sinds de Tweede Wereldoorlog, vandaar Je bena ming 'jong'. Bij oude jenever, die helemaal niet oud in jaren hoeft te zijn, voegt men na de eerste distil latie wel kruiden toe, maar ook aan het maken van die soort komt in Ne derland vaak geen graan te pas, aldus Ferket. Sinds pen gaar jaar heeft Ronald Ferket zijn slijterij er café uitgebreid met een res taurant waar tegen redelijke prijzen gerechten vervaar digd met jenever te bestel len zijn Jenever moet je op kamertemperatuur drinken, vindt Ronald Ferket. Op die manier geniet je veel meer van de verschillende aroma's. foto de stem dick de boer Heel zijn zaak hangt vol met vooroorlogs reclamemateriaal van jeneverstokers die hun pro ducten niet alleen als lekker maar vooral ook als gezond aan prijzen. Over de medicinale wer king laat Ferket zich niet uit, wel weet hij dat jenever vroeger voorgeschreven werd bij men- struatieklachten. „De oudste vermelding van iets wat op het maken van jenever lijkt in de Lage Landen is een vermelding van hier in Antwer pen in 1541", besluit hij. „In 1585^ i}a de scheiding van de Ne derlanden, zijn verschillende je neverstokers, onder wie de fami lie Bols, uitgeweken van Zuid naar Noord, maar onze jenever cultuur is nooit verdwenen." In ieder geval leeft die cultuur in De Vagant in Antwerpen. Daar hebben ze om precies te zijn 231 verschillende jenevers. Toch is De Vagant geen proeflokaal. De klanten drinken er voor zestig procent jenevers en voor veertig procent koffie, fris, bier of ande re dranken. Ferket: „Wij drinken de jenever hier altijd op kamertemperatuur. Op die manier geniet je veel meer van de verschillende aroma's. De bedoeling is ook om het glaasje niet in één keer naar binnen te kappen, maar van de smaak te genieten." een voorbeeld van een OONINCX. 076-58786 Wij zijn al onderweg: liet- f """luceu (J,,-I n nauwelijks graanpro- ft zeg altijd tegen die klan- l f naar de apotheek, haal eno ÜS)e ^r'nkbare alcohol, iJL i 'nhond daarvan met »aw eenzelfde hoeveelheid en probeer daarna het ver- ►NFORMATffi SURPLUS irtikêu-6 i,^ormatie wil omtrent tijfcd® bijlage, kan o?6-5iim?°iUren bellen naar 0 5312344 of 076-5312272. HSliik;ea9arenkano°k. adres daarvoor is: Surplus, Eindrert Breda. factie: Wim van Leest. Door Romke van de Kaa Nergens staan planten, bomen en struiken zo dicht op elkaar als in de tuin. Daar heerst dan ook een moordende concurren tie. Vaste planten proberen el kaar te overwoekeren; klim planten nemen alles wat ze te- gen-frkomen in wurg- of houd greep, en woest en vitaal on kruid heeft de zwakkere kweekprodukten in een omme zien overwoekerd. De eigenaar van de tuin ziet toe, of grijpt in waar hij dat nodig vindt. Gewapend met schoffel en snoeischaar probeert hij een labiel evenwicht in stand te houden. De echte tuinier weet - als een goed-leidende scheids rechter- met vaste hand in te grijpen, waar de leek radeloos aan de zijlijn staat en hulpeloos toeziet hoe zijn planten elkaar om zeep helpen. Bomen hebben ieder hun speci fieke manier om al het beschik bare water en voedsel voor zichzelf op te eisen. Een beuk heeft zijn takken en zijn blad zo geplaatst, dat praktisch al het regenwater langs zijn eigen stam wordt afgevoerd en een plas water vormt bovenop zijn wortels. Een berk en een Japan se kers wortelen zo uitgebreid en zo dicht aan de oppervlakte, dat bijna geen plant het onder deze bomen uithoudt. Een kas tanje creëert met zijn geblader te een zo diepe duisternis, dat niets eronder wil groeien. Aan droogte valt nog wel wat te doen: je kunt ieder jaar onder een berk een dikke laag com post of bladaarde aanbrengen, waarin dan - met frequente hulp van een sproeier - nog wel te tuinieren valt. Aan duisternis doe je niets; ja, je kunt de boom omhakken, maar dat is niet al tijd praktisch, laat staan ge wenst. Ook kunstlicht is geen optie. Naar de minimale hoe veelheid licht waarbij planten nog kunnen groeien is vrij veel onderzoek gedaan en hieruit is naar voren gekomen dat klaver zuring, Oxalis acetosella, de plant is die met de minste hoe veelheid licht toe kan. Een gidsplant, zou je klaverzu ring kunnen noemen. Het is een leuke, lichtgroene bodembe dekker met tere witte bloem pjes. Doet klaverzuring het on der een boom, dan zou je met andere planten, zoals varens, kunnen experimenteren; doet klaverzuring het niet, dan kun je het tuinieren op die plek ver der wel vergeten. Ook dat is geen ramp. Om te beginnen is kale grond -net als een kaal hoofd - niet iets waarvoor je je hoeft te schamen en ten tweede zit blad maar zes maanden van het jaar aan een boom. Dat betekent dat we zes herfst- en wintermaanden hebben waarin er wel degelijk te tuinie ren valt. En gelukkig zijn er planten met een omgekeerde groeicyclus: wanneer het blad van de bomen valt en alle ande re planten afsterven, komen zij juist boven de grond en tegen het einde van het voorjaar ster ven ze weer af om de zomer maanden in rust onder de grond door te brengen. Vaak zijn het planten uit Zuid-Europa, waar de zomers droog zijn en de win ters nat, maar ook de inheemse eikvaren, Polypodium vulgare, De Italiaanse aronskelk, Arum italicum. foto romke van de kaa heeft zich op deze listige manier aan het leven onder loofbomen aangepast. De tuincyclamen, Cyclamen he- derifolium (oude naam: Cycla men neapolitanum), staat de hele winter lang te pronken met blad dat door een kunstenaar met zilvërverf gedecoreerd lijkt. En hoeveel je er ook plant, geen twee hebben er hetzelfde patroon. Na de eerste najaars regens begint Cyclamen hederi- folium te bloeien met roze, lila of witte bloemen; na de bloei volgt in de herfst het blad. Onder berken, pal aan de voet van een boom, onder een over hangend dak of balkon, op alle plaatsen waar normaal gespro ken niets wil groeien heeft de cyclamen het naar zijn zin. Een plantgat is niet nodig, want in een uitholling van twee centi meter diep kun je al een cycla menknol kwijt. De schijfvormi ge knollen moeten oppervlakkig worden geplant, met de boven kant van de knol juist (of juist niet) onder de grond. Voor wie geen boven of onder kan onder scheiden: de meest bolle kant is de onderkant - de bovenkant is vaak plat of hol. Ook de Italiaanse aronskelk, Arum italicum, verschijnt in oktober, bloeit vroeg in het voorjaar, en verdwijnt daar na weer onder de grond. Soms geeft hij in de herfst nog knal oranje bessen. De bloem is eerder curieus dan mooi, maar ook hier ligt de schoonheid in het blad, dat crème-wit geaderd is. Dit blad blijft lang goed op wa ter en is ideaal om er de naakte stelen van een bos sneeuwklok jes mee te camoufleren. Romke van de Kaa is kweker. Energiezuinig en kostenbespa rend drogen, het kan. Een hete zomer, een vorstige winter, een ruime tuin en het komt dik voor de bakker, zou je denken. Maar met ons weerbarstig kli maat kan er op allerlei manie ren roet in het eten komen. Re gen is nog wel het minste. Al lerlei ondefinieerbaars drijft er tegenwoordig in de lucht. En daarmee bedoel ik geen wolken. Half Nederland krijgt jeukende bultjes van de eerste zonnestralen. Dan ineens zit ten je ramen vol met stuifzand uit de Sahara of plakt je auto van de luizendruip uit eikenbo men. Om nog maar niet te spre ken van de kleine presentjes die onze gevederde vrienden achterlaten of de roet-uitstoot van de open haard van de bu ren. Het voelt dan ook een beetje als de goden verzoeken om daar je maagdelijk schone witte goed aan bloot te stellen. Een beetje huisvrouw doet dat niet. En het hoeft ook niet want Miele in troduceert tijdelijk de 'Som- merwind' A 1499,-) en C 1899,-). Twee luxe droogauto- maten. Wat zou model B voor iets geweest zijn, vraag ik me af. De naam is in ieder geval veel belovend, niet? Sommerwind. Schone zomerse buitenlucht maar dan binnen. Niet alleen zijn deze 'winden' laag geprijsd maar de jongens en meisjes van Miele hebben ze ook nog eens voorzien van intelligente elek tronica. Je koopt als het ware een droger die met je mee denkt. Stel je dat eens voor, zo op de maandagochtend in de bijkeu ken. Wat vind jij, Sommer? Gaan wij vandaag nog drogen of komt morgen beter uit. Kan mijn wasgoed door de beugel of gaat je klep daar niet voor open? Het ingebouwde Sensiti- ve-systeem van de Sommer wind schijnt een nieuwe vin ding te zijn. Het stelt de Som merwind in staat om de droog tegraad van het wasgoed pre cies te meten. Je mag dus niet meer zelf aan je wasgoed voe len, dat doet deze intelligente droger voortaan voor je. Als blijkt dat er schommelingen zitten in de hardheid of kwali teit van het water, past de Sommerwind zich daarop aan. En ik maar denken dat droog droog was. Alleen het niet uitgebrachte model B blijft me dwarszitten. Waarom wél A en C, maar niet B. Droogde die te goed, of juist niet? Kan-ie meer - strijken, vouwen en in de kast leggen misschien? - maar is de Neder landse markt daar nog niet aan toe? Wat? Miele Nederland, Postbus 166, 4130 EDVianen, telefoon 0347-378887 Met de Sommerwind koop je als het ware een droger die met je meedenkt. Door Marijke Prins In ieder gebied in Frankrijk waar je op vakantie bent, kun je briefkaarten kopen met regionale recepten. De Auvergne, waar rondom de Puy de Dome de auto's vorige week voorzichtig hun weg zochten vanwege de hevige sneeuwval, prijst zijn keuken aan met smakelijke potten met veel kool en varkensvlees. Die sluiten prima aan bij het ook in Nederland heftige winterweer. 'De recepten van onze grootmoeders' heet de serie waar ik dit re cept aan ontleen. Omdat de kooktijd ook des grootmoeders is (hoe smaken kool en wortel na bijna drie uur stoven?) ben ik zo vrij ge weest die aan te passen. Het principe van de Potee Auvergnate is dat je varkensvlees eerst gaar kookt en daar de groentes bij doet. Je kunt het soort varkensvlees nemen dat je wil: krabbetjes, ham schijf, maar ook saucijzen en gerookte worst. Reken per persoon niet te weinig: 200-250 gram wanneer er ook bot in het vlees zit. En wat er over is, kan na het schaatsen opgewarmd worden. Het staat niet in het recept, maar ik denk dat het de schotel geen kwaad doet wanneer je een flinke scheut witte wijn aan het kook water van het vlees toevoegt. Voor zes personen voorbereidingstijd: 20 minuten kooktijd: 3 uur 1500-2000 gram varkensvlees naar keuze (in ieder geval ook vlees met bot) 1 kilo groene of witte kool 500 gram winterpeen 8 aardappelen 1 ui bestoken met 2 kruidnagelen bouquet garni (3 laurierbladeren, 2 theelepels thijm, 1/2 bosje peterselie) extra: V% bosje peterselie naar keuze: scheut witte wijn zout en peper naar smaak Zet het varkensvlees met twee liter koud water, de kruiden en zout en peper op, schuim het vlees af als het aan de kook is geko men en laat het V/% uur rustig trekken (voeg desgewenst een scheut witte wijn toe). Maak alvast de groentes schoon. Snij de kool in grove stukken, alsook de wortelen. Schil de aardappen en laat die heel als ze niet te groot zijn. Na V/% uur worden de groentes, behalve de aardappelen, in de hutspot gedaan. Na een half uur is het de tijd aan de aardappelen. De Potee Aubergnate is klaar wanneer de aardappelen gaar zijn (ongeveer een half uur). Proef of de kruiderij naar smaak is en voeg eventueel nog wat peper en zout toe. Snij de rest van de pe terselie fijn en bestrooi de pot met het kruid. Opdienen met bruin brood.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1997 | | pagina 21