DE STEM
'Je laadt je op en barst los'
Hilversum haalt bezem door radiostations
RANDY CRAWFORD
Dekker
Philip Freriks moest in begintijd wennen aan werkdruk bij het Journaal
Gehavende
gered door dirigent
Nieuwe talenten om
naar uit te kijken
tijldansen
Publieke omroepen gaan concurrentie te lijf met vernieuwde programmering
Henny Vrienten
in jury van Poëzieprijs
hooi
aat 39
eert
28 jan.
1 febr.
ezwaar.
anmelden:
Jonge vluchtelingen
wachten op vrede
Onlosmakelijk
D1
Nationale Reisopera in Breda
Laureatenconcert van Nationaal Concours
IN CONCERT
U kunt
OPVALLEND
adverteren in
de rubriek "Reizen
en Recreatie"
Elke zaterdag in
deze krant! Meer
informatie:
Postbus 430 5201 Ak
Den Bosch.
Tel: 073-6125225.
Fax: 073-6157283.
ZIE RAGAZZI OP ACHTERPAGINA - D5
Gids
Voor de een is Journaal-
presentator Philip Fre
riks een ware verade
ming na zoveel jaar Joop
van Zijl. Een ander rij
zen de haren te berge als
de voormalige Franse
correspondent in beeld
verschijnt. Iedereen
heeft wel een mening
over hem. Philip Freriks,
een jaar Acht Uur Jour
naal.
Ooor Marcel Frost
„De bak van Brokx", lacht Phi
lip Freriks, als hij het over de
Concertzaal Tilburg heeft. In een
reportage over de opening van
het gebouw noemde hij Tilburg
een stad 'die alleen in noodge
vallen te bezoeken is'. Ontspan
nen leunt hij achterover in het
grime-kamertje van het Jour
naal. Boven de wasbak staat col
lega Harmen Siezen zijn tanden
,Ach, dat was eigenlijk niet
meer dan een grapje. Ik had het
van te voren zelfs nog doorge
sproken met verslaggeefster Bet
ty Lamers. Tilburgers zeggen
toch altijd dat je in hun stad al
leen op bezoek komt 'in noodge
vallen'. Het was niet onze bedoe
ling om mensen tegen het hoofd
te stoten; we hebben het positief
willen omkeren. Dankzij de bak
van Brokx is er weer een goede
reden om naar Tilburg te gaan.
Een grapje kan dus in het Jour
naal? „In dit geval wel." Toch
valt het op dat Philip Freriks het
nieuws minder objectief brengt.
„Met de woorden 'minder objec
tief heb ik moeite; ik zou het
'minder onpersoonlijk' willen
noemen. Laten we even bij dit
voorbeeld blijven. De opening
vaneen concertzaal is natuurlijk
geen hard nieuws, daar mag je
iets persoonlijks aan toe voegen.
Overigens werd in Tilburg ge
roepen dat Betty Lamers er dus
niets van begrepen had. Nou! Ik
zou willen dat elke stad bij een
opening zo'n mooie reportage
kreeg, want het was echt een
mooi verslag, dat met heel veel
liefde en bewondering was ge
maakt. Dat je dat vervolgens een
beetje relativeert zoals wij, dat
moet kunnen."
Kwinkslagen
„Ik zal er voor waken om kwink
slagen te maken bij het harde
nieuws, de zaken des levens om
het zo maar te zeggen. Harmen
Siezen doet het wel eens. We
hadden laatst een item over adel,
waarin een vrouw beweert dat
het voordeel van de adel was, dat
die tenminste tafelmanieren
had. Daarna kwam een stukje
over verzekeraars. Harmen zegt:
Polishouders die met mes en
vrk eten...' en ging gewoon
door. Hij doet dat zonder een
spier te vertrekken, bij mij zal
wat meer sprake zijn van
lichaamstaal." Hij glimlacht
fijntjes.
Philip Freriks: „Ik ben blij dat ik nu wat meer 'onder de mensen ben', hier op de redactie. Nee, ik mis Frankrijk niet, daarvoor kom ik er te vaak.
FOTO DIJKSTRA
De teksten van Freriks worden
ruw aangeleverd, daarna maakt
hij ze zelf bekkend. De nieuwsle
zer kan in de loop van de dag
ideeën aandragen, maar uitein
delijk bepaalt de dagchef wat de
uitzending haalt.
„Veel zaken worden 's morgens
al uitgezet, daar ben ik niet eens
bij. Of ik me nu meer journalist
of presentator voel? Beiden, het
één is onlosmakelijk verbonden
met het ander. Ik kan me niet
goed voorstellen dat je daar als
een acteur zit die alleen maar
een tekst leest. Het gaat hier
door tot de laatste minuut voor
de uitzending. Het komt vaak
genoeg voor dat je rennend naar
de studio gaat. Soms veranderen
nog dingen gaandeweg de uit
zending. Die druk is hoog, maar
is een deel van het werk. Het is
iedere keer weer een hardloop
wedstrijd. Je laadt je op en barst
los. Het moet gewoon, want het
is live. En dat is het leuke van
het vak."
„In het begin is dat wel wennen
geweest." Freriks kreeg in zijn
eerste weken veel kritiek, met
name omdat hij moeilijk uit zijn
woorden kwam. „Dat hoort er
bij, dat weet je als je eraan be
gint. Het is niet leuk, hoor. Denk
niet dat ik mijn schouders op
haalde en dacht 'het zal wel'.
Wat ik wel vind, is dat je een
kans moet krijgen. Na drie da
gen wist iedereen het al met mij.
Ik had zelf meer een half jaar in
gedachten als proeftijd."
Je zit bijna in iedere huiskamer,
vind je het gek dat dan iedereen
een mening klaar heeft? „Oh nee,
maar dat mag ook wel, ik zit zelf
niet anders in elkaar. Hoewel, ik
ben nu iets milder geworden",
lacht hij. „Hier binnen bij de
NOS ben ik overigens altijd heel
fair en loyaal behandeld. Dat
compenseert die onzekerheid die
van buiten komt. Mijn stelling is
nu dat ik tot aan de zomer moei
te heb gehad, ik heb mijn weg
moeten vinden om balans in dit
nieuwe werk te brengen. Het be
langrijkste is dat je daar lekker
zit en het gevoel hebt dat je de
zaken in de hand hebt. Ik heb
ook altijd geleerd dat je niet an
ders moet doen dan je bent, want
dan val je door de mand. Dus ik
doe mijn best." Hij lacht
opnieuw.
Trauma
Het RTL Nieuws ziet hij alleen
in zijn vrije tijd, tijdens het werk
is er simpelweg geen tijd voor.
„Wij houden het hier wel nauw
lettend in de gaten, het is een
volwaardige concurrent en zo
kijken we ook. Ik ben blij dat zij
er zijn, dat houd je scherp. En zij
doen het goed. Hart van Neder
land zien we bijvoorbeeld niet
als een concurrent, dat is toch
een té andere soort rubriek, te
regionaal. Toen zij om acht voor
acht begonnen, wisten wij al dat
we daar niet op hoefden te let
ten. Wel is het zo dat gezien het
succes van het Hart van Neder
land wij er nu niet meer aan ont
komen om onderwerpen als
moord en rechtbank te brengen,
maar dat is ook een trend die al
langer geleden is ingezet."
Het grote verschil met het RTL
Nieuws is de dubbelpresentatie.
„Uit den boze, dat is onbe
spreekbaar hier. Ze hebben het
ooit geprobeerd en dat is een
grote mislukking geworden. Vol
gens mij hebben ze er een trau
ma aan over gehouden. Ik weet
het niet, maar misschien heeft
RTL alleen maar voor die dub
belpresentatie gekozen, omdat
wij het niet doen. Er is voor bei
de opties evenveel vóór als tégen
te zeggen. We praten hier over
alles en nog wat, maar dit is
nooit onderwerp van discussie."
Met begintune en decor pakt het
NOS Journaal meer uit dan de
commerciële collega. „Dat moet
ook, iedereen moet weten dat we
er zijn. Het Journaal is een insti
tuut dat staat", zegt Freriks.
Waan
Hij vertelt dat hij nu minder af
hankelijk is van de waan van de
dag. Tijdens zijn correspondent
schap voor het Journaal in
Frankrijk was dat anders. „Je
mocht geen nieuwsbulletin mis
sen, zowel op de halve als de he
le uren luisterde je. Hetgeen niet
wegneemt dat het correspondent
zijn hartstikke leuk is. Het heeft
alle ingrediënten die de journa
listiek zo romantisch maken.
Van busongelukken tot inter
views met presidenten. Je gaat
naar gewichtige conferenties,
maar ook naar overstromingen.
Overal sta je met je snufferd
vooraan. Het is iets fantastisch."
„Nadeel is wel dat je alles in je
eentje moet doen, het is soms een
eenzaam bestaan. Ik ben blij dat
ik nu wat meer 'onder de mensen
ben', hier op de redactie. Nee, ik
mis Frankrijk niet, daarvoor
kom ik er te vaak. Ik heb daar
ook nog mijn huis en mijn vrouw
werkt er. We pendelen veel. Wat
het nieuws betreft, heb ik nog
geen moment gehad dat ik dacht:
goh, daar was ik graag bij ge
weest. Soms, als ik de krant lees
en ik zie een mooi groot verhaal,
dan denk ik: dat wil ik ook wel.
En daar komt vast nog wel gele
genheid voor."
Vaneen redacteur
°ï(üo 2,3,4 en 5 grijpen het nieuwe
)aar aan om hun huidige program-
Jas te herzien en hun imago te ver
steen. Radio 2 lanceert een nieu-
avondprogrammering en Radio 3
®ut stoerder. Radio 4 zet een stap
teder naar een 24 uursaanbod. En
actio 5 profileert zich nog duidelij-
er als opiniezender.
jjfffldag haalt Radio 2 een gemiddelde
aiT j dichtheid van 9 procent. In de
kom t n duikelt dat naar bijna de
Hoe komt dat? De NOS geeft niet
sch Th comrnemiële concurrentie de
hpil zendercoördinatoren zijn er
i J>van overtuigd dat een herkenbare,
raaraltak' Programmering de luiste
er vasthouden. Die moet precies
5 en waaraan hij toe is, net als overdag.
Kim het idee voor De Avond van
■e, ast vanaf maandag de lucht in-
ttw/ii i Sfoednieuw, drie uur durend
«om- Programma met veel aandacht
dn-i» j out*er werk en het 'betere' Ne-
toegankeF j|u'ster'ied- Herkenbaar en
3sre avond staat in het teken van een
a- s Maandags het opmerkelijke
----- en op dinsdag zet Ra-
een bijzonder persoon in het zon
netje. Muzikale herinneringen op woens
dag, consumentenzaken op donderdag
en tot slot de verjaardag van een beken
de Nederlander op vrijdag.
De komst van De Avond van Twee heeft
gevolgen voor de country-, gospel- en
kleinkunstprogramma's. Deze genres
komen deels terug in de nieuwe formule,
een ander gedeelte verschuift naar het
weekeinde. Het vaste team van presenta
toren bestaat uit Ruud Hermans en Ste
fan Stasse (KRO, maandag), Tom Her
laar (EO, dinsdag), Wim Pols (EO,
woensdag), Joska Zinkweg (Tros, don
derdag) en Hans Schiffers (Avro, vrij
dag). Om het marktaandeel van Radio 3
- dat het afgelopen jaar zakte van 23
naar 15 procent - op te vijzelen, gaat
Radio 3 voortaan flitsender te werk.
Daarom neemt Radio 3 een 'music di
rector' en twee muzieksamenstellers in
dienst, die de toon zetten van 6.00 uur 's
ochtends tot 20.00 uur 's avonds. Ze zul
len meer letten op muziekgenres, die ho
ren bij het tijdstip van uitzending.
Radio 4 breidt de zendtijd uit. Het klas
sieke radiostation begint elke dag een
uur eerder, al om 6.00 uur, met uitzonde
ring van zondag.
Daarmee zet de zender een verdere stap
in de richting van een 24-uurs program
mering, die al lang op het verlanglijstje
staat. Er is wellicht een mogelijkheid om
de tijd tussen 01.00 en 06.00 uur te over
bruggen in samenwerking met andere
Europese publieke omroepen onder de
titel Euroradio Notturno. Daarop wordt
druk gestudeerd.
Nieuw in het schema is Het Oor van Vier,
iedere vrijdagavond live van 19.00 tot
22.30 uur, onder gezamenlijke verant
woordelijkheid van de acht omroepen
die op 'vier' uitzenden. Wekelijks wordt
een concert op een Nederlands podium
rechtstreeks uitgezonden. Vooraf aan
dacht voor actuele gebeurtenissen in de
klassieke muziekwereld.
Tenslotte Radio 5, die volledig geresty-
led begint. Ook hier wordt de program
mering voor een belangrijk deel 'gehori-
zontaliseerd' met als belangrijkste doel
de herkenbaarheid te vergroten. Want
waar zit 'vijf' eigenlijk? Het nieuwe logo
van de Opiniezender bevat daarom de
uitzendfrequentie: 1008 AM. „We zullen
harder moeten roepen waar we te vinden
zijn", aldus programmamaker Michel
van Bergen Henegouwen.
Ook 'vijf' heeft een nieuwe pijl op zijn
boog. Wereldnet heet het nieuwe, we
ZATERDAG 4 JANUARI 1997
Breda - Chassé Theater (grote
zaal). Nationale Reisopera met
'Un Ballo in Maschera' van
Giuseppe Verdi. Dirigent La
wrence Renes. Gehoord op 2
januari.
Door Dré van Dongen
Wie gemeend had donderdag
avond een oprecht Verdiaanse
uitvoering van Un Ballo in
Maschera te kunnen zien en
horen, is bedrogen uitgeko
men, althans wat het zien
betreft.
Deze Ballo behoort niet tot de
meeneurie-opera's vsn Verdi.
Juist omdat het alleen voor de
opera-routinier een feest van
herkenning kan zijn, moet er op
en onder de bühne wat geboden
worden om de doorsnee toe
schouwer te boeien. Zeker dege
nen die voor het eerst met dit
prachtige werk in aanraking
kwamen, beleefden een uitvoe
ring die dan wel qua partituur -
hoe lang nog voordat men ook
hier aan gaat sleutelen? - onge
wijzigd was, maar wat het sceni
sche deel betreft weinig of geen
verband hield met het scenario,
dat voor een groot deel van de
componist zelf stamt. Met voor
bijgaan aan de oorspronkelijke
opzet, speelde dit dik-romanti-
sche verhaal zich drie bedrijven
lang af op een op het toneel nage
bouwd toneel.
Visueel kwam men dus veel te
kort, temeer daar de costumering
eveneens een aanfluiting was.
Welk een fraai beeld had een
werkelijk ten tonele gevoerd bal
masqué kunnen opleveren! De
bedenker van dit alles was de re
gisseur Pierre Constant, die hele
maal uit Frankrijk gekomen was
om het operabeeld onherkenbaar
te maken. Juist deze onherken
baarheid bracht verwarring, het
geen tot gevolg had dat het ge
deelte voor de pauze niet kon
boeien.
Vocaal viel er niet al te veel te be
leven. De Riccardo-rbl was toe
bedeeld. aan Robert Woroniecki
die alle noten zong, maar daarbi
om zijn status als heldentenor t<
accentueren, heel wat bijgeluider
meende te moeten produceren
Toch wist hij velen te imponeren
Henk Poort had de rol van Rena
to voor zijn rekening genomen
Ondanks dat deze rol niet echt bi
zijn stemtype aansluit, deed hi
dit op fraaie wijze. Evenals zijl
tegenspeelster acteerde hij voor
treffelijk. Deze Ellen van Haare)
liet ons heel wat keren van haa
prachtige sopraanstem genieten.
De ster van de avond was voo
mij de jonge dirigent Lawrenc
Renes, die van de eerste tot d
laatste maat furore maakte. Hi
had hiervoor het Gelders Orkes
meegebracht, dat er alles aa.
deed om de puur Verdiaanse op
vatting van de dirigent te realise -
ren. Zo werd deze gehavend
Ballo toch nog het beluisteren
waard.
Breda - Chassé Theater. Lau
reatenconcert van het Natio
naal Concours van de Stich
ting Jong Muziektalent Neder
land. Gehoord op 2 januari.
Door Joep Moonen
Een elftal prijswinnaars van
het tiende Nationaal Con
cours van de Stichting Jong
Muziektalent Nederland dat
de afgelopen dagen in Breda
plaats vond, zorgde voor een
imponerende afsluiting van
het festijn.
De onderhoudende presentator
Jacques Maassen wees erop dat
de winnaars afkomstig zijn van
alle Nederlandse conservatoria,
zowel van de voor- als de vakop
leiding. Zo'n gegeven logenstraft
het randstaddenken van staatsse
cretaris Nuis over deze materie.
Björn van Pruijssen speelde heel
genuanceerd trombone. Breed
ademend, puntig en sonoor, niet
bang voor klankuitbarstingen.
Hij werd schitterend begeleid
door Peter Soeters. Pianist Chris-
tiaan Kuyvenhoven, een van de
jongsten, had een goede klank
voorstelling die hij ook wist te
controleren. Schilderde de Vlin
der van Grieg en durfde de bas
sen van de prachtige Fazioli te la
ten spreken.Erik Groenestein
speelde mooi sfeervol op de klei
ne harp. Lekker doorstromend
ritme. Hij realiseerde een knappe
balans tussen de melodielijn en
de beleidende akkoorden. Op fa
got een virtuoos, haast laconiek
hoogstandje van Helma van den
Brink. Arjan Woudenberg boeide
met drie bagatellen voor klari
netsolo van Meizl. Hij speelde
meeslepend, vertelde een verhaa
wist spanning op te bouwen e:
vast te houden. Mooi, verleide
lijk, sfeervol, heel rijp en prach
tig van adem klonk Night Solilc -
quy van Kennan door Jacquelin
van der Zwan op fluit, met An
Avramova fraai kleurend op d 1
vleugel.
Izhar Elias toonde veel affinitei
met het vroegromantische gitaar
repertoire van Mertz. Echt ont
roerend, de zaal ademloos. As
was saying uit The Rake's Pro
gress van Stravinski werd heer
lijk theatraal, kwebbelend ge
zongen door Tania Kross. Bege
leider Hans Erik Dijkstra blee
behalve een voortreffelijk pianis
ook een begenadigd zanger en ac
teur.
Lavinia Meijer liet de pedaalhar;
in volle glorie horen. Óntroerenc
engelachtig, ongetwijfeld ee:
groot talent. Meeslepend, specta
culair en spetterend klonk he
eerste deel van het Celloconcer
van Sjostakovitsj. Eddy Janning
die voortreffelijk de orkestparti
vertolkte, en Saskia Plagge na
men je mee in de obsederend
motoriek van dit stuk.
Tot slot van het programm,
klonk een monument uit de pia
noliteratuur, Pieter-Jelle de Boe
met de Handel-variaties vai
Brahms. Uitgewogen en bedacht
zaam. Hij speelde met diepgang
Muzikale epiek van hoge orde. D-
mogelijkheden van de Fazioli
vleugel werden optimaal ge
bruikt. Je hoorde de variaties al
het ware ontstaan.
Na deze avond weet je zeker da
v?e een aantal van deze music
vhker op het podium zullen ont
moeten. Ik kijk ernaar uit.
reldwijde rechtstreekse praatprogram
ma op Radio 5. Dit bijzondere samen
werkingsproject tussen VPRO, Wereld
omroep en NPS, speelt in op het toene
mende aantal Nederlanders in het bui
tenland. Zakenreizigers, vakantiegan
gers en diplomaten brengen vijf ochten
den verslag uit van hun standplaats.
Omgekeerd krijgen zij informatie uit het
vaderland. Ofwel: uitwisseling van lo
kaal nieuws overal ter wereld. Luiste
raars kunnen de zender in heel Europa
op de korte golf ontvangen en via de As-
tra-satelliet zelfs wereldwijd.
Den Haag (anp) - Henny Vrienten (ex-Doe Maar), tegenwoordig com
ponist en poëzieliefhebber, is benoemd als jurylid van de VSB Poëzie
prijs 1997. Mede-juryleden zijn voorzitter Herman de Coninck (Nieuw
Wereldtijdschrift), Tom van Deel (dichter, criticus, docent), Gilli:
Dorleijn (hoogleraar) en Esther Jansma (dichteres).
De VSB-prijs, groot 50.000 gulden, wordt op 10 juni voor de vierd<
keer uitgereikt. In 1996 ging de prijs naar Leo Vroman (Psalmen er
andere gedichten). De nominaties worden bekendgemaakt op 6 maart
(ADVERTENTIE)
MOJO CONCERTS i.s.m. IMPRESARIAAT JACQUES SENF
presenteert-
DONDERDAG 9 JANUARI - 20.00 UUR
CHASSÉ THEATER - BREDA
Reserveren: 076-5303132
De Nationale Theaterkassa "EI 0900-9203
7 dagen per week, 8.00 - 22.00 uur
5
