0 udjMrs-bijlage
Zeeuws-Vlaams project
Duurzaam Veilig Verkeer vraagt veel sociale pijn
ijt^l997
line
n
115-472425
ienden en
u weer van
uitge-
ie bollen,
de hele
or het be
ll operatie
trie-Louise
graag van
5BSTEM
Tevergeefs
E6
Slagader
Kantelweg
Ziekte
Ny"
Ie afgelopen 50 jaar zijn 100.000 mensen
Nederland in het verkeer omgekomen,
in getal dat overeenkomt met de com-
ilete bevolking van Zeeuws-Vlaanderen.
[omenteel eist het Nederlandse verkeer
Ike week gemiddeld 25 doden en 1000
wonden. Aantallen die voor elk wel-
lenkend mens niet te accepteren zijn.
lenvan de meest verkeersonveilige ge-
ileden in Nederland - West-Zeeuws-
laanderen - is door de minister van Ver
teeren Waterstaat aangewezen als de-
ïonstratieprojeet Duurzaam Veilig Ver
teer. Het gebied gaat volledig op de
chop om een zo veilig mogelijk wegennet
erealiseren. Het project, waarvoor meer
!an 200 miljoen gulden beschikbaar is,
noet als voorbeeld dienen voor de rest
tan het land.
Door Rein van der Helm
De proeftuin voor
de automobilist
eptember 1993. Gedeputeerde
Jaap Hennekeij zit de verga
dering van het Regionaal Or
gaan Verkeersveiligheid Zee
land (ROVZ) voor. Een or
gaan dat is opgericht om on
der meer het project '-25
procent verkeersslachtoffer'
jintensief te begeleiden. Hennekeij is somber,
lat jaar is het aantal dodelijke verkeers
slachtoffers in Zeeland weer gestegen ten op-
ichte van het jaar daarvoor en vooral West-
Vlaanderen springt daarbij ongun
stig uit.
Weliswaar is er inmiddels een mini-rotonde
|ophet beruchte kruispunt Potjes en heeft het
kruispunt Roofack bij Breskens verkeerslich
ten, toch blijft het dodental in die regio vér
loven het landelijk gemiddelde van 8 doden
iper 100.000 inwoners. Teruggerekend naar de
iregio vallen er hier 30 doden per 100.000 in
woners.
;„West-Zeeuws-Vlaanderen is de meest ver-
keersgevaarlijke plek van West-Europa, die
zelfs Portugal achter zich laat," zegt Henne-
iDe sterke groei van het verkeer en het niet
laanpassen van de wegen in dit gebied leidden
(afgelopen decennia tot een onaanvaardbaar
i verkeersonveiligheid. Het aanpakken
lean bepaalde gevaarlijke wegvakken en
[kruispunten, extra-politiecontroles en uitge-
I breide voorlichtingscampagnes - allemaal in
Ihet kader van de actie - 25 procent - leverde
locvoldoende resultaat op. Bovendien bete-
I kende een kwart minder verkeersslachtoffers,
I als dat al gehaald zou worden, nog altijd dat
I de achterstand ten opzichte van de verkeers-
I veiligheid elders in het land zou blijven. De
I op de langere termijn - het jaar 2010 - beoog-
I (ielandelijke teruggang tot 50 procent minder
I doden en 40 procent minder gewonden lag in
1dt visie van de deskundigen helemaal buiten
I bereik.
Jarenlang werd in Den Haag tevergeefs op de
deur geklopt om geld vrij te maken voor ver
keersveiligheid in West-Zeeuws-Vlaanderen.
Een veiligheid die alleen maar bereikt kon
worden door het wegennet drastisch aan te
passen. Zoals Aart Lodder van het ROVZ het
eens verwoordde: Bij ongevallen zijn er drie
factoren in he'. spel; de mens, het voertuig en
de weg. „De gemiddelde Zeeuw wijkt niet af
van de rest van de Nederlanders, de voertui
gen ook niet. Blijit over: de weg."
be Stichting Wetenschappelijk Onderzoek
Verkeersveiligheid (SWOV) had afgelopen ja
ren het plan Duurzaam Veilig Verkeer ont
wikkeld. Globaal komt dat neer op een sa
menhangende aanpak van de wegen en het
beïnvloeden van het gedrag van de wegge
bruiker. De aanpak van het wegennet moet er
voor zorgen dat verschillende verkeersstro
men elkaar niet in de weg zitten, elkaar zo
weinig mogelijk kruisen en wegen zodanig
geconstrueerd dat een veiliger verkeers
gedrag wordt afgedwongen.
De gemeenten in West-Zeeuws-Vlaanderen,
waterschap en provincie sloegen de handen
'neen om Duurzaam Veilig West-Zeeuws-
Vlaanderen gestalte te kunnen geven. En dit
jaar sprak minister Jorritsma van Verkeer en
"'aterstaat het verlossende woord. Op rijks
niveau was voor de periode 1996-2000 in to-
'aal 93 miljoen gulden beschikbaar voor de-
monstratiepojecten Duurzaam Veilig. Hier-
'an schoof zij 83 miljoen gulden naar het on-
veilige West-Zeeuws-Vlaanderen. De streek
provincie bleven niet achter en maakten in
totaal 38 miljoen gulden vrij. Al bij al 121
miljoen gulden, waarbij het rijkswegennet
biijten beschouwing blijft. Dat wordt op
mjkskosten (ruim 80 miljoen) aangepast, zoals
de aanleg van parallelwegen en rotondes op
weg Schoondijke-Breskens en de aanpas-
müg van het traject Hoek-Schoondijke.
a de geldtoezegging schoot het project uit de
s«rtblokken. Er moet binnen vijf jaar dan
eek het nodige gebeuren. In feite gaat het he-
gebied op de schop.
"tr is hier een hele tijd niets gebeurd, maar
nu gaat er veel geld in, in relatief korte tijd,"
DINSDAG 31 DECEMBER 1996
Verkeersmaatregelen zoals hier in Oostburg werken pas echt als ze gedragen worden door de bevolking.
FOTO'S WIM KOOIJMAN
Een van de vele zware ongelukken op de Zeeuws-Vlaamse wegen.
zegt project-coördinator van Duurzaam Vei
lig, mr. A. de Jong.
Slagader voor het verkeer naar en van West-
Zeeuws-Vlaanderen is de weg Schoondijke-
Hoek die in 2002 aansluiting geeft op de Zee
landtunnel. Een weg waarop maximaal 100
kilometer per uur mag worden gereden en die
in principe ongelijkvloerse kruisingen heeft.
De rijksweg van Breskens, via Schoondijke en
Oostburg naar Sluis wordt een gebiedsont-
sluitingsweg met in totaal vijf rotondes.
Tweebaans met op bepaalde plaatsen moge
lijkheden om in te halen. „Logisch", zegt De
Jong. „Als automobilist achter een vrachtwa
gen blijven zitten, werkt irriterend. Er moet
gelegenheid zijn om bijvoorbeeld na een ro
tonde even een vrachtwagen te passeren."
Ook de wegen Breskens-Nieuwvliet-Sluis en
Oostburg-Cadzand worden gebiedsontslui-
tingswegen met daarop de nodige rotondes.
De gebiedsontsluitingswegen geven weer uit
op erftoegangswegen, zeg maar de huidige
polderwegen en toegangswegen naar kleine
dorpen en kavels. „Bedoeling is het verkeer
zoveel mogelijk te concentreren op wegen die
daarvoor geschikt zijn. Beschouw het systeem
maar als een soort stofzuiger," aldus De Jong.
Daarnaast worden 18 bebouwde kommen in
het gebied aangepast en in veel gevallen voor
zien van 30-kilometer zones.
Opmerkelijk in het plan is het voornemen om
de provinciale wegen Breskens-Hoofdplaat-
Biervliet en Oostburg-Waterlandkerkje-IJ-
zendijke erftoegangsweg te maken. Daarop
mag maximaal zestig kilometer per uur gere
den worden.
Om de gewenste snelheden op de diverse we
gen te bereiken zijn maatregelen nodig. „Het
is onmogelijk de naleving daarvan met poli
tiecontrole af te dwingen. Dan heb je voor het
hele gebied honderden agenten nodig. Daar
om dat de wegen het zelf afdwingen," zegt De
Jong. En dus wordt de regio bezaaid met ver
keersdrempels en wegversmallingen. Komt er
hier en daar een 'knip' in de weg, zodat door
gaand verkeer er geen gebruik van kan ma
ken. Het nieuwste van het nieuwste is de kan
telweg. De as van zo'n weg blijft op gelijke
hoogte, maar de wegkanten variëren in hoog
te, een soort rupsbaan. Binnenkort start daar
mee een proef in Nieuwvliet.
Duurzaam Veilig is op zich een enorme in
greep in de regio, die niet een-twee-drie uit
gevoerd wordt. Het kan pas slagen als het ook
door de bevolking wordt gedragen. Een be
volking die bij allerlei inspraak-procedures
de gelegenheid krijgt zijn zegje te doen, zon
der aan het uitgangspunt Duurzaam Veilig
afbreuk te doen. En die tot nu toe al op diver
se plaatsen van zich heeft laten horen. Na
tuurbeschermers zien rondwegen als extra
aantastingen van het landschap, landbouwers
zien zich gedwongen om om te rijden om bij
een aan de andere kant van de weg liggende
kavel te komen, ongelijkvloerse kruisingen
nodigen niet uit tot bezoek aan een dorp en de
automobilist die om de 70 meter een verkeers
drempel tegenkomt, wordt daar ook niet vro
lijker van. Het bedrijfsleven vreest voor zijn
af- en aanvoer.
Volgens De Jong doet zich hierbij ook het zo
genaamde NIMBY-verschijnsel voor. „Not in
my backyardelke verkeersmaatregel is goed,
ais ik er maar geen last van heb," licht hij toe.
Tot nu toe kan het project nog niet rekenen op
een breed draagvlak, zo bleek uit een aantal
informatie-avonden die zijn gehouden.
Toch is een breed draagvlak onontbeerlijk,
zegt ook prof. ir. J. de Kroes, oud-hoogleraar
transportkunde en voorzitter van de landelij
ke Vereniging Verkeersslachtffers (WS).
„Een ingreep zoals die nu in West-Zeeuws-
Vlaanderen en straks misschien in heel Ne
derland voor de deur staat, vraagt vrij veel
sociale pijn. Niet iedereen wil een stroomweg
voor zijn deur of obstakels op zijn weg. Maar
denk dan aan de vele duizenden verkeersdo
den en de honderdduizenden die door een
verkeersongeval voor hun leven verminkt
zijn."
Verkeersonveiligheid is een ziekte, die in de
leeftijdscategorie 20 tot 50 jaar doodsoorzaak
nummer één is.
Tijdens de herdenkingsdag slachtoffers ver
keer op zondag 24 november in Arnhem, wees
De Kroes erop dat de auto in principe het
meest veilige vervoermiddel is dat we hebben.
„Wij kunnen een auto onder controle houden.
Een vliegtuig kan niet remmen. Maar er zijn
wel maatregelen nodig. En aanpassing van
het wegennet is er daar een van. Daarmee kan
men nu in West-Zeeuws-Vlaanderen ervarin
gen opdoen."
Wel waarschuwde De Kroes ervoor bij het ne
men van verkeersremmende maatregelen niet
te ver door te schieten. „In feite zorg je voor
obstakels op de weg en er zijn altijd wel figu
ren die willen laten zien hoe hard ze deson
danks toch over zo'n weg kunnen rijden.
Daarom ook dat werken aan een mentaliteits
verandering en begrip bij de weggebruikers
zo belangrijk is."
