DE STEM
4De muziek zit in ie lichaam'
Tekenen als vorm van hardop nadenken
Tilburg heeft weer
etalage vol
improvisatiemuziek
Ellen van Haaren zingt rol van Amelia in 'Un ballo in maschera'
DB STEM
Lucebert-expositie afscheidscadeau voor kunstverzamelaar De Quay
Festival Stranger Than Para...noia
Gids
Door Ido Broersma
Een operadiva als de ge
vierde Cristine Deutekom
is Ellen van Haaren nog
niet. Maar ze werkt er wel
aan. Het postuur voor een
diva heeft ze en haar ster is
rijzende. Sterallures heeft
ze niet. Bij amateurkoren
in de regio is ze ontzettend
populair. De dirigenten, zo
wel van orkesten als koren,
werken graag met haar. De
sopraan zingt de komende
weken de rol van Amelia in
de opera Un ballo in ma-
schera van Giuseppe Verdi,
een productie van de Na
tionale Reisopera. Het Gel
ders Orkest begeleidt de
opera. Lawrence Renes is
de dirigent en de regie is
van de Belgische theater
maker Pierre Constant.
De rol van Amelia kent Ellen van
Haaren op haar duimpje. Drie
keer heeft ze haar in verschillen
de uitvoeringen vertolkt. Als con
certante uitvoering bij het Rotter
dams Philharmonisch Orkest, in
198Y bij Opera Forum, waar ze
haar eerste grote operarollen
zong, en als haar debuut bij de
Nederlandse Opera. Het persona
ge dat ze nu bij de Nationale Reis
opera neerzet is haar vierde crea
tie van Amelia.
De invulling van het personage is
voor haar geen routine. Dat is met
die muziek onmogelijk. „Je moet
iedere keer weer zo'n partij vero
veren, zeg ik altijd. Het is eigen
lijk heel moeilijk. Je moet het op
je laten inwerken en een even
wicht zien te vinden met de diri
gent en de regisseur. En je moet
zorgen dat je als zangeres niet on
dergesneeuwd wordt", zegt ze
spontaan.
Ellen van Haarens liefde voor het
dramatische operarepertoire
heeft ze van huis uit meegekre
gen. In Amsterdam, waar ze is ge
boren en getogen, werd ze door
haar moeder en haar oma meege
sleept naar concerten, wat ze toen
niet altijd zo leuk vond. Er wer
den thuis grammofoonplaten met
opera's gedraaid. Ze bezocht het
conservatorium in Utrecht, waar
het nog lang niet vast stond dat ze
bij de opera terecht zou komen.
Ellen van Haaren als Amelia en Robert Woroniecki als Riccardo in Verdi's opera 'Un ballo in maschera'.
FOTO HERMANN BAUS
Ze vervolgde haar studie onder
meer bij Cristine Deutekom en
aan het Mozartium in Salzburg.
Discipline
Lange tijd zong ze in operettes en
musicals en nog vindt ze het ei
genlijk niet verkeerd dat een ope
razangeres ook dat genre af en toe
zingt. Evenmin als bariton Henk
Poort, als Renato één van haar te
genspelers in Un ballo in masche
ra, en Ernst Daniël Smid haalt ze
haar neus er voor op. Twee jaar
geleden sprong ze in bij Léhars
Die lustige Witwe van de Hoofd
stad Operette. „Dat was terug
naar m'n roots." Ze vindt het
jammer dat mensen uit de opera
wereld feitelijk op operettes neer
kijken. „De discipline die je op
het toneel nodig hebt, krijg je
daar. Het is een onderdeel van het
vak van zanger. Operazangers
zingen in Duitsland ook veel ope
rette", stelt ze.
Op een gegeven moment vroeg
een operetteregisseur Ellen van
Haaren of ze een operapartij wil
de zingen. Ze ging er op in en zo
belandde ze in de operawereld. Ze
zong in Smetana's Die verkaufte
Braut, in Webers Der Freischütz,
in Dvoraks Rusalka, in Verdi's La
forza del Destino en in opera's
van Wagener, Puccini, Cilea, ver
schillende Strauss-en, Mozart en
Offenbach. Ellen van Haaren is
vooral een liefhebster van Verdi's
opera's. „Verdi past heel goed bij
me. Zijn werk en het Italiaanse
repertoire zijn heel geschikt voor
m'n stem." Ze wil echter niet in
een bepaald hokje worden inge
deeld, want uitstapjes naar ander
repertoire maakt ze ook.
Emotie
„Verdi lijkt heel heftig, maar het
is meer onder de oppervlakte. De
emotie is minder uitgesproken
dan bij Puccini. Un ballo in ma
schera is heel dramatisch. Er ge
beurt veel in", zegt ze. Centraal
thema in de opera is de vriend
schap tussen mannen, die wordt
verstoord door de liefde voor de
zelfde vrouw en eindigt met
moord.
Verdi ontleende het gegeven voor
zijn levendige meesterwerk, met
ingrediënten als plezier,, dood,
liefde en vriendschap, aan een to
neelstuk van Augustin Scribe
over de moord op de Zweedse kol
ning Riccardo. Het stuk begint als
een meeslepende operette en ont
aardt in een onontkoombare cata
strofe. Misverstanden over de ge
voelens van Riccardo voor de
vrouw van zijn beste vriend
Renato leiden ertoe dat graaf An-
karström zich aansluit bij een
groep samenzweerders. Op het
hoogtepunt van een gemaskerd
bal un ballo in maschera) ver
wondt hij de koning dodelijk. Die
sterft in Amelia's schoot.
Aan een personage wordt vooral,
maar ook op aanwijzing van de
regisseur en de dirigent, inhoud
gegeven door de solist zelf. La
wrence Renes ziet Amelia als een
hartstochtelijk personage, zegt
Ellen van Haaren met voldoening.
Dat personage voert ze met pas
sie, hartstocht en kracht uit. „Het
is niet echt een krachttoer, maar
je moet wel gefocust blijven zin
gen. Als je daar breed gaat zingen
dan verlies je aan kracht." Vol
gens haar is Un ballo in maschera
de mooiste opera die Verdi ooit
heeft geschreven. Vooral het lief
desduet Teco Io Sto, dat ze met
tenor Robert Woroniecki als Ric
cardo zingt, vindt ze sterk. „Het is
een bekentenis van iets wat toch
niet kan zijn". Er zit behalve lief
de en hartstocht ook weemoed in.
Het duet is een keerpunt in de
opera, waarna het noodlot zijn
loop neemt.
Lawrence Renes, de jonge diri
gent die vorig jaar bij Het Gelders
Orkest en voor de Nationale Reis
opera Mozarts Le Nozze di Figa
ro, zijn operadebuut, dirigeerde
kan volgens Ellen van Haaren
goed met Un ballo in maschera uit
de voeten. „Hij vindt het heerlijk
om te doen en houdt duidelijk van
de muziek van Verdi. Hij is heel
enthousiast. Hij heeft het orkest
goed in de hand en dirigeert sterk.
De combinatie van het orkest en
de dirigent is heel goed", vindt ze.
Ook de combinatie tussen Renes
en regisseur Constant is prima. Er
is veel overleg.
Opera's van Italiaanse componis
ten worden in het Italiaans ge
zongen. Ellen van Haaren heeft
met de taal en expressie daarvan
geen moeite, want 'je moet in een
vreemde taal goed aan de gang
gaan. Het is heel belangrijk om
dat te doen', meent ze.
Mengeling
Ze kan niet zeggen dat ze ooit bij
haar weten in een opera een fout
heeft gemaakt.
„Soms verschuift er wel eens iets.
Als er een fout gemaakt wordt
dan is er dat één in de regie. Niet
in de muziek, want die zit zo in je
lichaam. Je bent veel meer met de
regie bezig. De muziek komt er
als vanzelf uit. Als je gaat denken
wat je moet doen dan krijg je
gauw een black-out, of er gaat
iets fout", merkt ze op. Op de con
servatoria leer je als zanger wel
acteren, maar volgens Ellen van
Haaren leer je het beter in de
praktijk. „Zingen kan acteren wel
moeilijk maken, maar het acteren
kan ook een extra dimensie ge
ven. Het is een afwegen van be
langen: kies je voor het toneelma
tige of voor het zingen. Soms kun
je daarin een mengeling vinden en
dan gaat het goed", stelt ze.
Placido Domingo verkiest ze als
.tenor boven Luciano Pavarotti.
„Domingo heeft persoonlijkheid
in het totaal en een grandioze
stem." Ellen van Haaren zou
graag nog eens 'hele mooie din
gen' willen zingen, zoals in Tosca
van Puccini, Aïda van Verdi en
Adriana Lecouvreur van Cilea.
„Ik zou ze graag zingen, maar ja,
dat is toekomstmuziek. II Travo-
tore van Verdi ook. Er is nog zo
veel te zingen."
'Un ballo in maschera' door de Na
tionale Reisopera met begeleiding
van Het Gelders Orkest is op 2 ja
nuari in het Chassé Theater in
Breda.
In het Noordbrabants Museum
in Den Bosch is een expositie
te zien met honderd tekenin
gen van Lucebert. Ze komen
uit de collectie van F. van Lan-
schot Bankiers. De tentoon
stelling is een cadeau voor mr.
drs. Cas de Quay, onlangs afge
treden als lid van de Raad van
Bestuur van de bank. Zonder
De Quay, een persoonlijke
vriend van Lucebert, zou Van
Lanschot vermoedelijk meer
werk van andere kunstenaars
hebben gekocht.
Door Gerrit van den Hoven
Bij de opening in 1979 van een vesti
ging van Van Lanschot Bankiers in
Amsterdam wilde het in 1991 overle
den directielid Jan Cees van Lan
schot een expositie van 'een typisch
Amsterdamse kunstenaar'. Het werd
Lubertus Jacobus Swaanswijk, beter
bekend als Lucebert. Die keuze was
niet toevallig. Lucebert was een per
soonlijke vriend van Cas de Quay,
tussen 1976 en 1996 lid van de Raad
van Bestuur van de in Den Bosch ge
vestigde bank.
Als afscheidscadeau voor de onlangs af
getreden De Quay is in het Noordbra
bants Museum een expositie ingericht
met honderd tekeningen van Lucebert
(1924-1994). Tekeningen die Van Lan
schot mede op aanraden van kunstlief
hebber De Quay verwierf. Na de ten
toonstelling in de Amsterdamse bank
kocht Van Lanschot direct 34 tekeningen
met als thema 'dieren en beesten'. Later
volgde nog een aantal. Toen de bank zo'n
zestig, zeventig tekeningen in bezit had,
werd met behulp van Lucebert-deskun-
digen de verzameling tot 100 uitgebreid
zodat elke periode vertegenwoordigd is.
Cas de Quay tussen tekeningen van Lucebert in het Noordbrabants Museum in Den Bosch.
FOTO FELIX JANSSENS
In het Noordbrabants Museum is de ver
zameling chronologisch geordend. De te
keningen worden afgewisseld met enkele
gedichten, want Lucebert had een op
merkelijk dubbeltalent, of eigenlijk drie-
dubbeltalent: tekenen, schilderen en
dichten.
Fotograaf
De Quay ontmoette Lucebert op een au-
gustusavond in 1956 op de kamer van
een vriend in Nijmegen, waar hij rechten
studeerde. „Lucebert reisde als fotograaf
mee met een circus dat toen in Nijmegen
was. Hij correspondeerde destijds met
een vriend van mij en daar heb ik hem
toen ontmoet." Lucebert had toen al eni
ge naam als dichter, maar was als beel
dend kunstenaar nauwelijks bekend. De
Nijmeegse ontmoeting zou het begin van
een lange vriendschap worden. De Quay
en Lucebert deelden een belangstelling
voor jazz, maar praatten eigenlijk over
van alles.
Dat de 'rebelse' en vrijgevochten Luce
bert overweg kon met de rechtenstudent,
was volgens De Quay niet zo vreemd.
„Lucebert was iemand die zich niet wil
de vereenzelvigen met een bepaalde be
weging. Hij stond voor iedereen open."
Toen De Quay in 1976 bij Van Lanschot
ging werken, hadden de echtparen De
Quay en Swaanswijk al intensief con
tact. Soms gingen ze samen op vakantie.
De Quay kocht ook tekeningen en schil
derijen van de toen in Bergen wonende
en werkende kunstenaar.
Fantasiewezens
Lucebert maakte zijn tekeningen aan de
lopende band. Altijd was hij in de weer
met pen en inkt, met houtskool of ge
woon met potlood. Duizenden schetsen
moet hij zo hebben gemaakt. Steevast
getekend op een schrijfblok, voorzien
van een precieze datum of een maand en
vaak bevolkt met de vreemde stoet van
fantasiewezens die op ook zijn schilde
rijen zijn terug te vinden. De tekeningen
laten een grote mate van spontaniteit
zien. Tekenen noemde Lucebert ooit de
meest directe uitingswijze, een methode
om verrassingen op te roepen.
De verzameling tekeningen van Van
Lanschot toont aan dat voor Lucebert
tekenen een vorm van hardop nadenken
moet zijn geweest. De stijl wisselt vrij
wel per tekening. Soms lijkt het een
vluchtige schets ontstaan uit een toeval
lig opgezette beweging met de hand of
zelfs uit een moedwillig gemaakte vlek.
Daartegenover staan nauwkeurig, rea
listisch uitgewerkte tekeningen zoals
bijvoorbeeld enkele schetsen van een
kat. De vreemde, nachtmerrie-achtige
koppen met ogen en oren op de verkeer
de plaatsen, zo kenmerkend voor Luce
bert, duiken pas aan het einde van de ja
ren zestig op.
Toegankelijk
Zijn de gedichten en schilderijen van de
ze associatief werkende kunstenaar vaak
ondoorgrondelijk, de tekeningen zijn re
delijk toegankelijk. Zo is Watching the
bird uit 1959 bijvoorbeeld een simpele
duiding van een grimmig loerende kater.
Maar simpel zijn Luceberts tekeningen
nu ook weer niet. De mysterieuze aan
trekkingskracht van zijn gedichten en
schilderijen is ook in zijn tekeningen
aanwezig. Tot genoegen van Lucebert
zelf waarschijnlijk. De Quay: „Hij hield
absoluut niet van al die mensen die zijn
werk psychologisch, sociologisch of hoe
dan ook wilden interpreteren. Ook ik
kreeg geen handvaten. Als ik ergens naar
vroeg, gaf hij ontwijkende antwoorden."
Lucebert: Honderd tekeningen uit de col
lectie van F. van Lanschot Bankiers.
Noordbrabants Museum, Verwersstraat
41 Den Bosch, t/m 9 maart. Geopend: di
t/mvrij 10-17 uur, za, zo en feestdagen 12-
17 uur. 25-12 en 1-1 gesloten.
MAANDAG 23 DECEMBER 1996 A7
Door Rinus van der Heijden
Soms wordt Paul van Kemenade er moedeloos van. Om
continu te moeten opboksen tegen de landelijke media, die
'zijn' festival Stranger Than Para...noia maar niet aan de
provinciale vergetelheid willen ontrukken. Die wel eens
zouden willen afreizen naar het zuiden, maar alleen als er
grote namen worden geprogrammeerd. „Daarmee tonen ze
dat ze er geen bal van begrijpen", vindt musicus en organi
sator Paul van Kemenade.
Gitarist Philip Catherine
„Stranger Than Para...noia
onderscheidt zich juist van an
dere evenementen, omdat wij
interessante musici uitzoeken
die in vreemdsoortige combi
naties de concertavonden vul
len. Grote namen... Ik kan er
één uitnodigen en dan is ons
budget op. Dat vind ik een ar
rogante manier van program
meren. Ik haal liever achttien
groepen, drie verschillende
per avond."
Stranger Than Para...noia
wordt tussen kerstmis en
nieuwjaar voor de vierde keer
georganiseerd in muziekpo-
dium Paradox aan de Willem
Il-straat 24 in Tilburg. Het ei
genzinnige festival presenteert
daar improvisatiemuziek in de
meest brede zin van het
woord. Door elke avond drie
uiteenlopende muziekvormen
achter elkaar te plaatsen
wordt een unieke opzet be
reikt. Hoe uniek bleek de afge
lopen jaren: het festival kende
veel uitverkochte avonden en
een bijzonder gemêleerd pu
bliek.
„Mensen van alle leeftijden
bezoeken het festival", blikt
Paul van Kemenade terug
naar voorgaande jaren. „Een
man in driedelig pak staat
naast een jongen met een Jimi
Hendrix-t-shirt en een joint in
zijn hoofd. Muziek die mensen
als moeilijk ervaren, kapselen
wij in ontvankelijkere optre
dens in. Zet je namelijk aller
lei extreme dingen achter el
kaar, wat gebeurt op festivals
die zogenaamde 'nieuwe mu
ziek' propageren, dan krijg je
dat mensen zeggen: 'Jazz, daar
heb ik niks mee'. Wij willen
binden. Want dat is óók onze
doelstelling: nieuw publiek
creëren."
Toppers
Met het programma voor dit
jaar in de hand wil Paul van
Kemenade niet over toppers
praten.
„Elke avond heeft iets", is al
les wat hij kwijt wil. De Til-
burgse altsaxofonist opent
traditiegetrouw zelf op kersta
vond het festival. Met zijn
kwintet, dat die avond samen
speelt met de Tilburgse pop
groep The Wrong. Een vreem
de keus? Helemaal niet, vindt
Van Kemenade.
„Mijn kwintet wil niet alleen
een jazzgroep zijn, maar open
staan voor allerlei invloeden:
klassiek, pop, funk, modern
geïmproviseerd, Spaans, noem
maar op. Afgelopen zomer
speelden wij met een harmonie
op de Boulevard in Den Bosch.
Zo'n aanpak kan een nieuw en
groter publiek scheppen onder
het motto: muziek is er voor
iedereen. Het is broodnodig
dat alle hokjes gaan verdwij
nen, vooral nu van het jazzcir-
cuit niets dreigt over te blij
ven."
Hoe de (voorlopig eenmalige)
samenwerking met The Wrong
uitpakt, maakt Paul van Ke
menade niets uit. „We zien de
ze avond wel of het werkt.
Eerst spelen wij, dan The
Wrong en daarna stappen we
samen op het podium. The
Wrong heeft voor deze combi
natie drie nieuwe stukken ge
maakt, onze bassist Eric van
der Westen en ikzelf ieder
één."
De eerste festivalavond krijgt
ook nog een officieel tintje,
omdat het Paul van Kemenade
Quintet dan zijn nieuwste cd
Live except Just For The Oc
casion presenteert, met daarop
onder meer stukken van
Stranger Than Para...noia '95
plus twee nieuwe composities.
Elke avond worden de optre
dens aan elkaar gepraat door
spreekstalmeesters. De Zwoe
le Troelies, het klassieke zang
duo Doré van Dijk/Lizet van
Beek en dichter Ko de Laat
doen dat via een act, de ande
ren - onder wie burgemeester
G. Brokx - naar verwacht ge
woon met rappe tong.
Geld
Stranger Than Para...noli
kreeg drie weken geleden en
kele forse financiële klappen.
Verder toch alles goed met het
geld?
„Wij danken de Stichting Jazz
en Geïmproviseerde Muziek in
Nederland en wij danken de
Stichting Brabantse podia",
zegt Paul van Kemenade sar
castisch. „Als het aan de ad
viescommissie van de 'Bra
bantse podia' had gelegen (met
daarin musicus Raoul van der
Weide en jazzcriticus Frank
van Herk, die respectievelijk
nooit en ooit één korte avond
naar Tilburg afreisden, RvdH),
hadden wij nul komma nul ge
had."
Stranger Than Para...noia gaat
dinsdag 24 december van start
en wordt voortgezet van 2b
t/m 30 december, in Paradox,
Willem li-straat 24 in Tilburg.
Programma: 24-12: Paul van
Kemenade Quintet en The
Wrong. 26-12: Matthias Nadol-
ny/Gunnar Plümer (tenor
sax/contrabas), Dilan (Turkse
fusion), Barry White Project.
27-12: Pianoduo Guus Jans
sen/Rob van den Broeck, Cso-
kolpm (feestmuziek Transsyl-
vanië), Erwin Vann Trio Pe,e
McCann (gitaar). 28-12: Gitaar
duo Derek Bailey/Philip Ca
therine, Samba Batucada Me"
dicamento, Jan Wirken Kwin
tet. 29-12: Ed de Vos solo-con
trabas, Juan Tajes/Piet Capelip
(tango), The Ekra Troupe (ei
gentijdse jazz). 30-12: Fons
Mommers speelt György Kur-
tag, Bo's Art Trio (surprise-aal
Fukkeduk (funkende fanfarel
NEDERLAND 1
07,00 Journaal
0707 Tekenfilmfestival
07.29 Ontbijt-TV
09.00 Journaal
09.05 Get the Picture (herh)
09,32 Ook dat nog (herh)
10,18 Estafette (herh)
10,54 De late ochtend (tot 11.40)
15.09 Passie voor wijnen: Zuid-Frank
rijk: De Hollandse erfenis (herh)
15.21 Kookgek
15.37 'n Goeiedag met Jos Brink, mid
dagmagazine
16.30 Cosby Show, comedy
16.59 Alles kits, kindermagazine met
Bamboo Bears; 17.24 Quatro; 17.47
Video kits
17.54 Roseanne, comedy
18.23 Get the Picture, quiz
18,53 Willem Wever
19,23 Waku waku, spelletje
20.00 Journaal
20.25 Netwerk, actualiteitenrubriek
20.56 Weeroverzicht
21.03 Taxi
22.00 Paradijsvogels, reportage-serie
over uitzonderlijke mensen
22.30 Een koninklijk gezelschap, do
cumentaire-serie
23.12 Miniatuur
23.21 Murder One, rechtbankserie (tot
00.05)
NEDERLAND 2
12.30 Pique-nique (Frans voor begin
ners)
12.55 Engeland vandaag
13.00 Ajax-PSV (herh)
13.45 Studio Sport (herh)
15.42 Let's make music (herh)
15.55 PP: Uitzending D66
16.00 Journaal
16.08 De ark van Stekeltje
16.36 The Waltons, serie
17.23 Gospeldip
17.29 2Vandaag, actualiteiten met om
17.30 en 18.00 Journaal; 18.43
Sportjournaal en 18.51 Hoofdpun
ten uit het nieuws gevolgd door
het weer
18.59 Het pakhuis, serie over verzame
laars
19.29 Nieuwe natuur, reportage over
de Millingerwaard
20.13 America's Funniest Home Vi
deo's
20.38 Gaos, talkshow
21.30 Danny - een leven dat te snel
voorbijgaat, documentaire
22.00 Tasten in het duister, serie
22.37 Oslo Gospel Choir, muziek
23.08 Journaal (tot 23.13)
NEDERLAND 3
12.00 Journaal
12.08 MiddagEditie
13.00 Journaal
13.09 Wintermiddag op 3: Robin of
Sherwood, serie; 14.00 The Gift,
serie; 14.30 De wens voor Kerstmis,
animatiefilm; 14.59 Dieren cen
traal, reportage-serie over dieren
tuinen; 15.18 Koko Flanel, speel
film
17.02 Heartbreak High, jeugdserie
17.52 PP: Uitzending SP
18.00 Villa Achterwerk, kindermagazi
ne met 18.00 Ik dans; 18.05 Bertje;
18.07 De hondenshow
BELGIË FRANS 1
11.10 Odyssée en Arctique 12.05 Autant
savoir, consumentenmagazine 12.30 Gour-
mandises. Aansl.: Nieuwsoverzicht 12.45
Nieuws 13.15 Du bout des ailes, magazine
13.40 Schwarzwaldklinik, serie 14.25 Ma-
guy, serie 14.55 Documentaire 15.15 Spel
lbinder, jeugdserie 16.30 Chroniques de
l'Afrique sauvage (h) 17.30 The Fall Guy,
misdaadserie 18.30 Régions soir 18.50 Car
tes sur table, magazine 19.10 Le quotidien
des sports 19.30 Nieuws 20.10 La reine
Margot, Franse speelfilm uit 1993 22.50
Les arts en liberté 23.35 Nieuws 24.00 Ja-
vas (h) 00.15 La pensée et les hommes
BELGIË FRANS 2
14.05 Jeux Olympiques '96 Rétro: judo
16-05 lei Bla bla 17.05 Veldlopen IAAF
World Challenge Cross Cup Brussel 17.35
Foot mondial (h) 18.00 lei Bla bla 19.00 Du
bout des ailes 19.30 Nieuws 20.00 La musi-
que habite au 21: Tip tap show; 20.30 Con
cert de Noël au Palais Royal 21.45 Teken
film 22.00 Nieuws 22.20 Javas (h) 22.30
L'bebdo, weekmagazine 23.05 Personal
Upgrade (tot 23.35)
DUITSLAND 1
95.30 Morgenmagazin 09.00 Tagesschau
99.03 Blauvogel, jeugdserie 09.30 (ZW)
Brüderchen und Schwesterchen, sprookjes-
mm 10.35 Ein Weihnachtsmarchen 11.00
fagesschau. Met beursberichten 11.04
Onnsorg-Theater: Der Oleanderpapagei,
b'ijspel 12.50 Höhepunkte aus Lieder so
schön wie der Norden 13.00 Tagesschau
«3.05 Mittagsmagazin 13.45 Tom Sawyer,
speelfilm 15.30 Tagesschau 15.33 Neve-
rending Story II, speelfilm 16.55 Cartoons
'm Graten 17.00 Tagesschau 17.10 Brisant,
magazine 17.40 Regionale informatie
'■50 Tagesschau-Telegramm 17.55 Ver-
botene Liebe, serie 18.25 (S) Marienhof,
!®ne 18.49 Tagesschau-Telegramm 18.54
b) Gegen den Wind, serie 20.00 Ta-
9Kschau 20.15 Ach du Fröhliche, kerst
ent 21,4o Zwei Manner und die Frauen,
sane 22.30 Tagesthemen 23.00 Tatort (h)
j 10 Nachtmagazin 00.50 (ZW) Le salaire
ae la Peur, speelfilm 02.55 Three Godfa-
ners, speelfilm 04.25 The Garden of Allah,
speelfilm
DUITSLAND 2
04 n? ^or9enmagazin 09.00 Tagesschau
■93 Tierportrat: padden 09.20 Tommy
Hm ant' stamP Traveller. jeugdfilm
■00 Tagesschau 11.04 Nesthakchen (h)
Fm' u P'PP' Lan9strumpf (h) 12.45 Flip der
Hp 1 W'e Weihnachten auf die Er-
kam 13.00 Tagesschau 13.05 Mittags-
gazin 13,45 (ZW) Das doppelte Lott-
