Ger
Ad
bel
Eis van
Vonnis
Feyenc
Wetenschap krijgt vliegles
4
Ouderwetse
bij Tinello
HET WEER
Oostenwind maakt het koud
2 Van der
DE STEM
DE BINNENKRANT
-DE STEM
BEL
LEZERSCONTACT
076-5 312 312
Zon en maan
Hoogwater
Zestig unieke
i i i i i
Dramatische herinnerin
gen zijn op te halen
door kinderen, bij wie
'toevallig' een week voor
Ke~tmis het lievelingskonijn
uit zijn hok ontsnapte. Al lang
volwassen kunnen zij nog
steeds geen hap door de keel
krijgen van welk vlezig kerst
boutje ook. En dan de mensen
bij wie zo veel jaren na de oor
log nog opeens een lichtje op
gaat wanneer ze lezen dat in
de hongerwinter wel katten
werden geslacht. Was hun
rooie kater niet opeens wegge
lopen? En was dat niet precies
die dag, dat ze van de buren
zomaar een gevild konijn kado
kregen? Die snuggeren wor
den dus alsnog (kerst)-vegeta-
riër.
Dit gruwelijks onderstreept
dat feest niet voorstelbaar is
zonder lekker eten. Schrale -
of vette? - troost voor huis
vrouwen en huismannen, die
de kerstnacht ingaan met een
opgejaagd gevoel: dit moet
nog gekookt en dat moet nog
gebraden. De geschiedenis
door gaan feesten gepaard met
drukte in de keuken, universe
le bedrijvigheid die met recht
cultuur heet. Lees 'De Bot'
van Günther Grass, deze dik
ke smeuïg-smakelijke brok
leesvoer is helemaal gecompo
neerd rond een reeks kook-
vrouwen. Zoiets vergoedt veel
keukenleed. En elk land en
volk kent traditionele feesten
met speciale gerechten. Dan
ligt het normale werk zoveel
mogelijk stil, families zoeken
elkaar op, er wordt samen lek
ker gegeten.
Zo simpel en vredig loopt het
niet altijd. Zelfs met een kal
koen in de oven kan het nog
misgaan. Paul en Jamie Buch-
man uit de tv-serie 'Mad about
you' weten ervan. Kennelijk is
hun budget royaal genoeg om
een mislukt beest vliegensvlug
te vervangen door een nieuw-
gekocht exemplaar. En nog
een keer. En - ja ze zijn klun
zen van de eerste orde - nóg
eens. Dat kunststukje kan een
bijstandsmoeder niet opvoe
ren met kerst. Noem het nieu
we armoe of Muskens-armoe:
wonderbare kalkoen-verme
nigvuldiging is er niet bij.
Maar hopelijk hebben ze toch
allemaal één feestbout op het
kerstmenu staan. Het mag ook
kogelbiefstuk, zalmmoot of
principiële getruffelde linzen-
paté zijn, als het maar als sum
mum van zaligheid geldt
Kerstpakketten dan? Heikel
onderwerp, zo bedélerig, zo
van hoog naar laag. Sint Marti-
nus, die deed het goed, deelde
z'n mantel precies in tweeën,
zodat-ie de bedelaar recht in
de ogen kon kijken: allebei ge
lijkwaardig immers want alle
bei hetzelfde gekleed. Even
schamel of even weelderig,
hoe je het maar bekijkt. Denk
dat eens verder. Die twee stui
ten ieder wéér op een blote
wandelaar, dus hup - het
zwaard door de halve lappen.
Bij de volgende ontmoeting
hetzelfde, en wéér, en nog
eens... De vergelijking met het
Droste-effect gaat niet op, die
verpleegster met dienblad
blijft tot in het oneindige even
zedig gekleed. Terwijl in dat
winterse woud op het laatst
mensen lopen met minimale
reepjes stof om de lendenen.
Maar wèl allemaal gelijk!
Feest: eten
In elk huis een écht kerstmaal
dus? 'Waar dóen ze 't van!'
'Nou zég, moeten zij zo'n dure
lamsbout eten?' 'Ze leren het
ook nooit, met kerst de rijke
stinkerd uithangen en de rest
van het jaar in de schuld zitten
zeker'. Zó, deze stompzinnige
opmerkingen staan nu zwart-
op-wit, dus niemand hoeft er
meer mee aan te komen. Slik
ze maar in, tegelijk met de
wildpaté of kwarteleitjes.
Kerstmis is feest, dat lukt niet
op een houtje of met soep van
bordpapier. Annie Schmidt
liet het pater Zwierelier pro
beren, hij roerde en roerde
maar het werd niks: 'bordpa
pier met liefde, niemand die
het bliefde'. En Oprah Winf
rey kon in haar show alleen
maar gierend van het lachen
opscheppen over hoe ze vroe
ger soep van niks - écht van
niks - kreeg te eten, omdat zij
nu een vette kalkoen in de
oven kan zetten. Elke dag zelfs
als zij zou willen. Die zeker
heid geeft een vredig gevoel,
noem het kerstgevoel.
WlL QE i£.TP VOOR. pApp^ do£M
ZE-Oi t-V&Kf TE(?EM AA/H MM/» DHT
N/EX ML-EPO/U WOO& KAN KOM£H
Londen/Den Haag (rtr/anp) - Het raadsel hoe insec
ten vliegen, is opgelost. Luchtvaartontwerpers zul
len versteld staan. De diertjes creëren namelijk met
hun vleugels een complex patroon van luchtwerve
lingen. Dit is gemeld in het Britse blad Nature door
Charles Ellington, die het patroon voor het eerst
heeft weten vast te leggen.
Elke werveling blijkt het insect op te stuwen. El
lington en collega's gebruikten voor het onderzoek
een grote nachtvlinder, die een betrekkelijk langza
me vleugelslag heeft. Daardoor waren de bewegin
gen, die kenmerkend zijn voor alle insecten, gemak
kelijker waar te nemen.
De vlinder werd aan draadjes opgehangen in een
Uitgave van Uitgeversmaatschappij Zuidwest-Nederland B.V.
Directie:
D.H. Ahles en A.A.M. Verrest.
Hoofdredactie:
A. Verplancke - hoofdredacteur.
C. Hamans en H. Vermeulen - adjunct-hoofdredacteuren.
Hoofdkantoor:
Spinveld 55, Breda.
Postadres: Postbus 3229,4800 MB Breda.
S 076-5312311 /Telefax 076-5312355.
Telefax redactie 076-5312512.
Telefax lezerscontact 076-5312330.
Rayonkantoren:
In Hulst, Terneuzen, Goes, Bergen op Zoom, Roosendaal,
Etten-Leur en Oosterhout. Zie voor meer informatie het
colofon in het editie-deel van deze krant.
Abonnementsprijzen via automatische incasso:
(tussen haakjes de prijs via acceptgiro)
maand 32,50 n.v.t.
kwartaal 93,50 97,50)
halfjaar 185,00 190,00)
jaar 367,00 377,00)
Voor posttoezending geldt een toeslag.
Fotoservice:
S 076-5312312.
Advertenties:
(tijdens kantooruren 8.30 -17.00 uur):
Rubrieksadvertenties:
S 076-5312313, telefax 076-5312340.
Grote advertenties:
uitsluitend S 076-5312300, telefax 076-5312310.
Geboorte- en overlijdensadvertenties:
maandag t/m vrijdag tot 16.00 uur
0 076-5312300, telefax 076-5312310.
zondag van 18.30 tot 20.30 uur
S 076-5312242 5312311telefax 076-5312310.
Alle advertentie-opdrachten worden uitgevoerd onder
toepassing van de Algemene Voorwaarden van
Uitgeversmaatschappij Zuidwest-Nederland B.V.
alsmede de Regelen voor het Advertentiewezen.
Bankrelaties:
Postgiro 1114111 - ABN/AMRO rek. 520538447
De Stem op band:
Centrum voor gesproken lektuur 8 0486-482345.
De Stem op internet:
http://www.dse.nl/stem
Copyright 1996 Uitgeversmaatschappij Zuidwest-Nederland B.V. Breda
BEZORGKLACHTEN
LEZERSSERVICE
ABONNEMENTENADMINISTRATIE
MA. T/M VRIJ. 8.00 - 17.00 UUR
ZAT. 8.00 - 12.00 UUR
Beëindiging abonnementen:
uitsluitend schriftelijk, 1 maand vóór het einde
van de betaalperiode, bij voorkeur
met vermelding van reden beëindiging.
Anders automatische verlenging
met de voor u geldende betaalperiode)
SUSKE EN WISKE; VOLLE MAAN
kleine windtunnel. Daardoor werd rook geblazen.
Op foto's waren de luchtbewegingen langs de vleu
gels te zien. Vervolgens werd een mechanisch model
van de vlinder gemaakt, dat veel groter was en
langzamere vleugelslagen maakte. Toen was een in
gewikkeld systeem van wervelingen vanaf de vleu
gels te zien. Bij het uitsterven van zo'n loop, waar
door de vlinder (of het vliegtuig) eigenlijk in een
vrije val moet komen, nam een andere werveling het
over om het vlieglichaam te stabiliseren. Dit is een
vondst die van belang kan zijn voor vliegtuigont
werpen, maar vooral voor het ontwerpen van heli
kopters, die immers ook werveling gebruiken om
hefvermogen te krijgen.
/I Ij ji
T.O.£-At /Ar //-O.p.e.D-ë O-A-TH-U
Z-/-C-P A/A-D A-A-M-a-ë-M-ë-l-P
P-A-C-A/- T AAA B-/J /A-£-2-£-i.-F: P-/-ë
P-ë'T PA-S-T O-MS A-l-ë-M-A-A-l
ZATERDAG 21 DECEMBER 1996 A2 pE STEM
Het weer oogt
vandaag vrien
delijk. De zon
speelt een grote
rol en het blijft
droog. De tem
peratuur is een
heel ander ver
haal: het kwik
komt niet boven
nul en een venij
nige oostenwind
zorgt ervoor dat
het buiten on
aangenaam
koud aanvoelt.
Vandaag begint
de astronomi
sche winter en
de atmosfeer
past zich be
hoorlijk aan.
Gisteren al
maakte de kou
de lucht zich
meester van ons
land. In het noorden en oosten ging dit gepaard met sneeuw. Van
nacht klaarde het op en ging de temperatuur nog verder onderuit;
plaatselijk vroor het matig. De temperatuur loopt maar iets op, van
middag is het ongeveer min 3 graden. Het koude weer zet de komen
de dagen door. Tot de Kerstdagen vriest het overdag licht en 's
nachts komt het tot matige vorst. Helaas zijn we het heldere weer na
vandaag kwijt. Morgen speelt de zon nog wel een bescheiden rol,
maar na het weekeinde krijgt bewolking de overhand. Dan neemt
ook de kans op een sneeuwbui toe; of dat een witte Kerst oplevert is
nog erg onzeker. Opvallend blijft de komende dagen de oostenwind.
In samenspel met de lage temperatuur is hij er de oorzaak van dat
het buiten niet prettig toeven is.
Weersvooruitzichten van het KNMI, gemiddeld over Nederland:
voor
zonneschijn
in proc.:
neerslagkans:
minimumtemp..
middagtemp.:
wind:
(Windrichting en windsnelheid gelden voor overdag boven open gebieden)
Weerrapporten 20 december 19 uur
zaterdag
zondag
maandag
dinsdag
woensdag
60
30
10
20
20
10
20
50
30
30
-5
-3
-7
-7
-3
-2
-2
-3
-3
04
04
04
NO 4
NO 3
Amsterdam
licht bew
1 gr
Luxemburg
8q
De Bilt
onbewolkt
1 gr
Madrid
regen
...11 q
Deelen
zwaar bew
Ogr
Malaga
16 g
Eelde
onbewolkt
Ogr
Mallorca
licht bew
18 g
Eindhoven
zwaar bew
2 gr
Malta
licht bew
19 g
Den Helder
Ogr
Moskou
-8 g
Rotterdam
2 gr
München
6g
Twente
-1 gr
Nice
13 g
Vlissingen
4 gr
Oslo
■■-10 g
Maastricht
zwaar bew
4 gr
Parijs
12 Q
Aberdeen
zwaar bew
4 gr
Praag
-2 q
Athene
half bew
...16 gr
Rome
18 g
Barcelona
...15 gr
Split
regen
14 g
Berlijn
onbewolkt
-2 gr
Stockholm
onbewolkt
-8 g
Boedapest
regen
4 gr
Warschau
licht bew
-5 g
Bordeaux
onbewolkt
...11 gr
Wenen
sneeuw
3 q
Brussel
zwaar bew
8 gr
Zürich
regen
6 q
Cyprus
onbewolkt
19 gr
Bangkok
half bew
...33 g
Dublin
zwaar bew
6 gr
Buenos Aires
onbewolkt
24 g
Frankfurt
Casablanca
20 g
Genève
6 gr
Johannesburg
22 q
Helsinki
-8 gr
Los Angeles
16 g
Innsbruck
4 gr
New Orleans
7 q
Istanbul
onbewolkt
15 gr
New York
-1 q
Klagenfurt
regen
4 gr
Tel Aviv
...21 q
Kopenhagen
-4 gr
Tokyo
onbewolkt
11 q
Las Palmas
...25 gr
Toronto
licht bew
-4 g
20 g
Locarno
6 gr
Vancouver
3 g
Londen
regen
9 gr
•O'Q ",h .v/ ?.ei
vt'hr
VANDAAG/ Zon op: 08.46. Zon onder: 16.30. Maan op: 14.41 Maan onder:
04.49. MORGEN/ Zon op: 08.46. Zon onder: 16.30. Maan op: 16.18. Maan
onder: 05.55. MAANDAG/ Zon op: 08.47. Zon onder: 16.31. Maan op:
16.01. Maan onder: 6.57
VANDA/ro/ Bath: 00.02-12.28. Dordrecht: 01.24-13.54. Hansweert: 12.02.
Hoek van Holland: 11.43. Terneuzen: 11.36. Vlissingen: 11.15-23.49. MOR
GEN/ Bath:01.06-13.26. Dordrecht: 02.50-15.37. Hansweert: 00.39-12.58.
Hoek van Holland: 00.25-12.40. Terneuzen: 00.09-12.27. Vlissingen: 12.08.
MAANDAG/ Bath: 01.59-14.20. Dordrecht: 03.57-16.34. Hansweert: 01.35-
13.50. Hoek van Holland: 01.10-13.30. Terneuzen: 01.01-13.17. Vlissingen:
00.41-12.58
Groot-Brittannië en Ierland-
Flink wat zon en een venijnige
oostenwind. Langs de Noord
zeekust enkele winterse buien
Zondag in het zuiden wat meer
bewolking. Middagtempera-
tuur rond 3 graden, in Ierland
enkele graden hoger.
België en Luxemburg: Opkla
ringen en droog. Een stevige
oostenwind. Zondag in de Ar
dennen kans op een sneeuwbui.
Middagtemperatuur dicht bij
het vriespunt.
Noord- en Midden-Frankrijk:
Wolkenvelden en vooral zon
dag wat regen. Zaterdag kans
op mist. Toenemende wind.
Maxima tussen 5 en 8 graden
in Picardië iets boven nul.
Zuid-Frankrijk: Bewolkt en nu
en dan regen. Zondag in de
Provence veel regen en aan de
voet van de Pyreneeën waar
schijnlijk droog. Hoog in de Al
pen sneeuw. Veel wind. Maxi
ma van 9 graden rond Lyon tot
17 bij Biarritz, zondag op veel
plaatsen wat hoger.
Portugal: Bewolkt en enkele
buien, mogelijk met onweer.
Middagtemperatuur aan de
kust rond 14 graden.
Spanje: Bewolkt en vooral in
het zuiden veel regen, mogelijk
ook onweer. Langs de Golf van
Biskaje droger en ook geregeld
zon. Aan de Costa's veel wind.
Middagtemperatuur landin
waarts rond 8 graden, aan zee
tussen 13 en 18 graden.
Canarische Eilanden: Op beide
dagen enkele regen- of on
weersbuien. Erg winderig.
Middagtemperatuur rond 23
graden.
Mallorca en Ibiza: Half tot
zwaar bewolkt en kans op een
regen- of onweersbui. Veel
wind. Maxima ongeveer 17
graden.
Italië: Perioden met zon. In het
noorden en in Toscane meer
bewolking en van tijd tot tijd
regen. Boven 1500 meter
sneeuw. Middagtemperatuur
ongeveer 15 graden. In het
noorden rond 6 en op Sicilië te
gen de 20 graden.
Griekenland en Kreta: Perio
den met zon, maar zaterdag in
het westen enkele buien. Op
Kreta zonnig. Maxima onge
veer 17 graden, in het noord
oosten rond 13.
Duitsland: Flinke opklaringen.
In het zuiden nog bewolkt en
kleine kans op wat regen, hoog
in de bergen sneeuw. Middag
temperatuur uiteenlopend van
min 3 graden in het noorden tot
plus 3 in het zuiden. Vooral in
het midden een stevige wind.
Zwitserland: Veel bewolking
en met name in het zuiden en
westen af en toe regen, boven
1500 meter sneeuw. In het
noorden waarschijnlijk droog
en geleidelijk opklaringen.
Maxima in de dalen rond 6 gra
den.
Oostenrijk: Veel bewolking en
af en toe regen, sneeuwgrens
rond 1400 meter. In Vorarlberg
en Tirol droger en enkele op
klaringen. Middagtemperatuur
rond het vriespunt.
EVEN PIEKEREN
llwsiaa
HORIZONTAAL:
4. Zij is voorbij (8); 6. Een landei
genaar heeft een reden (10); 7.
Het dessert komt bij justitie niet
voor (9); 10. Genees maar in z'n
totaliteit! (4); 11. Gemene woede
uit hartstocht (10); 12. Plant waar
een gentleman indruk mee maakt
(11); 14. De hond van een kleine
jongen (9); 17. Zijn mond spre
kend laten passeren (12); 19.
Gebak voor vrekken? (11).
VERTIKAAL:
1. Momentopname van een dub
belganger (9); 2. Nakomelingen
die met een vraagstuk zitten? (16);
3. Passagier die zich zorgen maakt
(10); 5. Vogels die bij een haan
horen (7); 8. Dat knolletje is zo
bevroren (5); 9. Geld betalen om
de plaats van de wacht in te
nemen (8); 13. Een bon die indruk
maakt (5); 15. Geld voor de file in
de groei (6); 16. In de plaats van
een stelsel (5); 18. Her en der
reeds tegen de vlakte (4).
©JFS
Oplossingen
van gisteren:
Telefoontje:
We belden met
Monique van de Ven
Anagram:
roek-koren-Kornet
raam-drama-Armada
ante-tante-Attent
raat-rasta-Straat
last-salet-Stapel
mare-harem-Charme
deel-deler-Helder
Etna-haten-Athene
race-trace-Achter
nest-steun-Funest kaasschaaf
jaous 'siqoaj uappjui 'jous 'jsjoq do doou>| 'japuos^uii 'BueBmoiBi 'uappjw uaBjaq 'ua/ioq smw 'sjqoaj sjeef#
Arnhem (anp) - Officii
üir. M. Pomper heeft g
rechtbank in Arnhem
celstraf geëist tegen
Amsterdammer J.V. Hi;
drie hoofdverdachten
0p een Geldnet-filiaal
september 1995.
Bij de overval zou V. same
vener M.O. met een busje 1
Door Jan Maarten Frequir
Den Bosch - Gerrit v
justitie. Ook zijn zoc
zich niet voor de reet
Justitie en de advocaten
Van der Valk-concern
zich in stilzwijgen. De 1
oud-topman denkt dat
schadeclaim gaat indiene
staat van circa driehondi
joen gulden.
Vooronderzoek
Tegen Gerrit van der Val
gen zijn zoon Ad liep e«
gerechtelijk vooronderzo
dat zij financiële belang
ben in het buitenland,
week werd Gerrit (68) ge
verdachte nummer één
ruchtmakende justitiële
gen negen leden van de
Van der Valk.
Vanuit zijn vakantie-ai
Curaqao verklaarde eer
luchte Gerrit: „Ze heb
vrijgesproken bij gebrek
wijs. Maar ze hebben g
wijs. Het mooiste is dat,
me hier drie jaar geleder
strand oppakten ik dacht
'Banana Split' was. En d
.dus ook. Maar ik voel me
Gepensioneerd
„Je bent gepensioneerd
liggen ze je in totaal drii
treiteren. Schandalig,
nooit begrepen wat ze
aan het doen waren. Met i
Rotterdam (anp) - De
vijftien voetbalsupport
rellen rond de wedstriji
verdachten werden vri
der werd aangehouden
De zwaarste straf ging i
30-jarige Feyenoord-f
Maastricht: tien weken c
van zes weken onvoorw:
(of tachtig uur dienstvi
en een verbod om acht i
den van Feyenoord of he
lands elftal bij te wonen,
had een vuurwerkbom na
supporters gegooid. Het
hel ontplofte bij een poli
Andere voetbalvandalen
van Tinello in
de
de b
keuken
handgema;
tijd ei
a Ie
(kersl
koffie
de o\
Lekk
De
bezoekers
Kaatsheuvel vanen in
kerstweek met hun neus in
een uitstapje naar de
*et maar liefst dertig nanoi
Keukens uit grootmoeders
hypermoderne Italiaans
°reegt u besl/st in hogere
de Engelse pub staat de kt
warme kerststol komt zo uit
"ostalgisch fornuis.
^erstmis en kokkerellen.
en in dg keuken rommelen.
ds een hapje van vaders culin<
,eren dekken de kersttafel of
Qpnhf|Versienn9en aan. Tijdens
'jkt weer eens dat de woon
oud !20ll,9eplek,nhu,s inneemt]
Keukeninterieur misschien
anging toe is. Of bijna niet ki
acce met nostal9lsche
kn SSo,res' waardoor de uits
T,,rf„ ,of Professioneler wordt
bér cT Kerstsh°w van 211
17 nnUs °°k tweede Kerstdag
paa d UU^' Staan maar 'ie^st
voor JeS te Pron^en Gedurfdt
vew °U(^e 0n n'euwe huizen, ar
stijl Qrdl9d of in Oudhollandse
De l p naar een modernere
'st niet-alledaagse Italic
van Scavolini staan er k
t/m
(va
zes
/S-A-L-1.-0 /-Ar &S-/S
0-O'AC O-£..p-A-A'T
£-/V, T A-trS
A 'L/-(5-C/'S-T'C/-£
A/Ot/ DA/V &A
OOC /*AA&
