Europa blijft tabaksboeren toch steunen Nederland werkt rond de feestdagen slechts op halve kracht P Prominent trekt in bij Euretco Wonen Coca Cola in China Wordt Boeing een condor aan het politieke firmament? ECONOMIE 'Twee miljard is verantwoord' Europa onderzoekt mega-fusie Wij er s legt tarief kabel aan banden Pomphouders boos over hoge kosten van pinnen KOP MUNT W. Reijn, miljonair! DE STEM DONDERDAG 19 DECEMBER 1996 A7 peil Haag (anp) - De econo mische bedrijvigheid komt de laatste anderhalve week van jit jaar op een laag pitje te staan. alleen sectoren die verdienen aan de vrije tijd van anderen, zo als horeca en detailhandel, pro beren nog even een flinke laatste slag te slaan. De rest sukkelt in een korte win terslaap het jaar uit. In veel be drijven en instellingen is sprake van collectieve sluiting. En waar dat niet het geval is, nemen werknemers massaal vrije dagen op. Vooral op vrijdag 27 december zijn bedrijven en instellingen ge sloten. Op de overige dagen is het beeld wisselend. Diverse overheidsdiensten sluiten ook op 2 en 3 januari. Anderen kiezen juist voor het stilleggen van de werkzaamheden in de week van Kerstmis. De bouw gaat het verst van alle maal. Twee weken lang, van 23 december tot en met 3 januari, ligt de bouw plat. De collectieve sluiting is afgesproken in de bouw-CAO. Bepaalde bedrijven kunnen ontheffing krijgen, maar alleen onder stricte voorwaar den. Bij veel bouwbedrijven moet het kantoorpersoneel rond de feest dagen wel aan de slag. Het oude jaar moet administratief worden afgesloten en het nieuwe voorbe reid.. De Metaalunie, de branche-or ganisatie voor de kleine metaal bedrijven, heeft de sterke indruk dat veel bedrijven tussen Kerst en nieuwjaar dicht gaan. Voor de dagen voor Kerst en na nieuw jaar is er sprake van een beperk te bedrijvigheid. De installatiebedrijven voor elektrische apparatuur zijn de komende twee weken veelal dicht, zegt een woordvoerster van de branche-organisatie Uneto. „Maar voor noodgevallen zijn ze altijd bereikbaar." Bij de rijksoverheid is het beeld uiteenlopend. De ministeries van Binnenlandse Zaken en van Eco nomische Zaken zijn op 27 de cember en op 2 en 3 januari ge sloten. „Dat moet wel om alle ATV-dagen op te maken," zegt een ambtenaar. „Naarmate het jaar ten einde loopt zie je de de partementen steeds leger wor den." Het departement van minister Jorritsma van Verkeer en Water staat is alleen op 27 december dicht. „Er is op de andere dagen wel een aangepaste bezetting, maar we blijven aan het werk. Wij zijn immers een echt doe-de- partement," verzekert de voor lichter. De Vereniging van Ne derlandse Gemeenten heeft de indruk dat bij veel gemeenten de werkzaamheden tussen Kerst mis en nieuwjaar helemaal stil liggen. Van de situatie bij de ge meente Amsterdam is echter geen duidelijk beeld te verkrij gen. Centraal is er geen overzicht om dat de diensten het zelf regelen en ook de deelgemeenten in hoge mate autonoom zijn. Wel weet de woordvoerster te vertellen dat de afdeling burgerzaken op het stadhuis op 27 december dicht is en dat op 24 en 31 december het loket een uurtje eerder sluit. In Rotterdam is het gemeente huis op 27 december en 2 en 3 ja nuari dicht. Wie op die dagen een geboorte of overlijden wil melden, kan wel terecht op de afdeling burgerzaken. De Limburgse autofabriek Ned- Car sluit in elk geval wel van 27 tot en met 31 december. Bij Hoogovens is in de week van Kerstmis alleen het kantoorper soneel de hele week vrij. De pro ductie gaat door, zij het met een aangepaste bezetting. Bij Shell zijn de kantoren op 27 december veelal dicht. De conti nubedrijven van de oliegigant draaien door. „En we blijven ook gewoon benzine verkopen," grapt de woordvoerder. Brussel - De Europese Commissie in Brussel wil de miljarden- steun aan tabaksboeren in Zuid-Europa overeind houden. Te gelijkertijd acht de commissie het nodig de EU-burgers beter te informeren over de gevaren van het roken voor de gezondheid. In haar wekelijkse vergadering de Europese Commissie zich gisteren geplaatst voor een waar Salomonsoordeel. Is het nog lan- te verdedigen jaarlijks twee miljard gulden subsidie te geven aan de Europese tabaksteelt, ter wijl tegelijkertijd een half mil joen EU-burgers overlijden aan de gevolgen van het roken? Dertien van de twintig commis sarissen oordeelden dat de steun aan de tabaksboeren overeind moet blijven. Twee pleitten voor afbouw van de steun. Drie ont hielden zich van stemming, ter wijl twee commissarissen wijse lijk afwezig waren. De kwestie leidde tot een diep- md meningsverschil tussen EU-commissaris Fischler (Land bouw) en zijn collega Flynn, ver antwoordelijk voor Volksgezond heid. Volgens Fischler zijn 150.000 Europese gezinnen af hankelijk van de tabaksteelt. „De teelt vindt plaats in economisch achtergebleven regio's waar bui ten de landbouw nauwelijks werk te vinden is. Het omschake len op alternatieve teelten is niet mogelijk zonder andere markten in gevaar te brengen. Dat is de bittere realiteit. Wat rest is stop pen, hetgeen tot leegloop van de regio's leidt." Flynn vindt het echter niet te ver- digen dat de Europese Unie de tabaksteelt ondersteunt. „Hoe kan men nu een product subsi diëren waarvan het zo duidelijk is dat het jaarlijks een half mil joen mensen doodt? Dat is toch tegenstrijdig?" Hij had liever gezien dat de com missie de miljardensteun lang zaam afbouwt. Het geld moet worden aangewend om de telers te laten omschakelen op andere bronnen van inkomsten, meent hij. „Op die manier zijn de tabak stelers voorbereid op de dag dat hun product niet langer gewenst is. Ik ben er zeker van dat die dag komt." Concreet stelt de Europese Com missie de lidstaten nu voor de steun aan de tabaksboeren intact te laten. Wel moet de kwaliteit van de tabak verbeteren. Momen teel is de kwaliteit zo slecht, dat het alleen tegen dumpprijzen kan worden verkocht. Daarnaast moet er een opkoopregeling ko men om tabaksboeren die willen stoppen uit te kopen. Tegelijkertijd wil, de commissie een Europa-wijd debat over de gevaren van het roken. Daar zou den maatregelen uit voort moeten komen om het roken van vooral jongeren te ontmoedigen. Met na me een reclameverbod is het overwegen waard, meent Flynn. Fischler heeft daar zijn vraagte kens bij. „Je stopt niet alleen met roken door toedoen van een re clamespotje. Daar komen meer argumenten bij kijken. Ik kan het weten, want ik ben zelf ook ge stopt met roken." De EU-ministers van Landbouw moeten zich nog uitspreken over de steun aan de tabakstelers. Een vrouw uit Shanghai maakt een reclame-bord. van Coca Cola schoon. De Chinese markt wordt steeds toegankelijker voor buitenlandse merken en producten. foto reuter Door Bert Ummelen Washington - Daags nadat bekend werd dat McDonnell Douglas de competitie rond de bouw van een nieuwe ge neratie jachtvliegtuigen had verloren, bevatte de plaatse lijke krant van St. Louis een kloeke personeelsadvertentie van concurrent Lockheed Martin Corporation. 'Aan ons is de toekomst!', aldus de triomfantelijke boodschap. Dat uitgerekend dc 'St. Louis Post-Dispatch' was uitgekozen om dit heuglijke nieuws te ver spreiden, kan niet verbazen: de aan de Mississippi gelegen stad in Missouri is de zetel van Mc Donnell. De gebeurtenis geeft de kracht aan van de wind die door de Amerikaanse wapenindustrie waait. Achter het net vissen kan niet meer. Wie het in de competi tie aflegt, loopt een gerede kans als bij toverslag zijn beste men sen te verliezen. Deze week liet Boeing, de derde gegadigde voor demega-order, weten McDonnell te willen overnemen. Pech voor Lockheed, want daarmee blijft de gewenste stroom overlopers waarschijnlijk uit. Met de overname van McDonnell lijkt het eindspel ingezet van wat deskundigen een van de snelste en meest ingrijpende make-overs m de moderne industriële ge schiedenis noemen. De afgelopen vier jaar is de Amerikaanse wa penindustrie het toneel geweest van fusies met een gezamenlijke waarde van 40 miljard dollar, en de weinige overgebleven spelers zoeken koortsachtig naar ge schikte partners. In beurskring in New York worden op korte ter mijn nieuwe fusies verwacht. Ge noemd worden onder andere "Ughes Electronics, de electroni- ea-divisie van General Motors, de militaire takken van Texas Instruments, Raytheon Corpora- on en Northrop Grumman Cor poration. Opmerkelijk is de on- ém-jmè Kif®®®«NSE-a Illli Brussel (anp) - De Europese Commissie gaat de invloed van de fusie van de Ameri kaanse vliegtuigbouwers Boeing en McDonnell op de Europese markt onderzoe ken. Mocht ze tot de conclusie komen dat de gigant een te grote machtspositie gaat be kleden, dan zal ze stappen Dit heeft euro- Van Miert giste- Hij wilde niet vooruitlopen op de stap pen die de Europese Commis sie eventueel zal nemen als blijkt dat het nieuwe concern een te monopolistische positie inneemt in de unie. stuitbare schaalvergroting in de Amerikaanse defensie-industrie om nog een andere reden. Die is in feite minder het resultaat van marktwetten dan van overheids beleid. Een beetje gechargeerd gezegd: van het besluit van de re- gering-Clinton dat die wetten ook gelden voor wapenproducen ten. Zo lang de Koude Oorlog duurde, was dat maar in beperk te mate het geval. De eerste op dracht van de Amerikaanse wa penindustrie was het superieure wapens voort te brengen. Daar om werd onderlinge competitie juist aangemoedigd, ook al bracht die gigantische kosten, met name in de sfeer van re search en ontwikkeling, met zich mee. Maar de vijand is niet langer het communisme, de vijand is de veelkoppige buitenlandse con currentie in een geglobaliseerde economie. President Clinton trad in 1992 aan met het vaste voorne men de nationale economie con- currerender te maken - inclusief de wapenindustrie. Wat hij wilde was dat het accent werd verlegd van de kwaliteit van het product naar de commerciële kansen er van bij een groeiende internatio nale wedijver. Op de binnenlandse markt dwongen krimpende budgetten de industrie haar kostenniveau drastisch te verlagen. Massa-ont slagen vormden de schaduwzijde van het zogenaamde vredesdivi- dend. Werkten in 1987 nog zo'n 3,9 miljoen Amerikanen in de de fensie-industrie, nu zijn dat er 2,6 miljoen. Intussen versterkte de regering-Clinton de tendens om verweer in krachtenbunde ling te zoeken door de anti- trastregels voor de wapenindus trie te versoepelen. De strategie was duidelijk het veld van bie ders op contracten van het Pen tagon, het ministerie van Defen sie, uit te dunnen tot een paar kostenefficiënte ondernemingen. Beurskenners merken op dat de overspannen koersen op Wall Street een extra aanmoediging tot fusies en overnames vormen. Bedrijven- zien de kans schoon om te incasseren en hun aandeel houders te tracteren. Maar Boeings overname van McDon nell Douglas, geven ze toe, mar keert toch in de eerste plaats een successtory op het gebied van de economische politiek. Boeing is niet alleen een nog for midabeler concurrent op de in ternationale markt voor civiele vliegtuigen geworden (ten nadele vooral van het Europese Airbus consortium), maar bovendien, naast Lockheed Martin, een tweede reus in de Amerikaanse wapenindustrie. Als een rollende sneeuwbal heeft het concentra tieproces steeds meer kracht en vaart gekregen, en het is wel ze ker dat Boeings aankoop voor een nieuwe acceleratie zal zor gen. Bij een algemene tevreden heid in de financiële wereld over de gang van zaken voegen zich een paar kritische stemmen. Boeing, zeggen die, was al een van de invloedrijkste onderne mingen als het om de Ameri kaanse buitenlandse politiek gaat. Het bedrijf is Amerika's grootste exporteur en zijn belan gen hebben in de afgelopen jaren onmiskenbaar een rol gespeeld in zowel de relatie met China als die met Europa. In het geval van de Chinezen gaat het vooral om de vraag in hoever re de VS moeten toegeven aan de eis dat contracten toegang tot ge avanceerde, militair gevoelige, technologie moeten insluiten. Met Europa woedt een beurte lings heimelijke en openlijke oor log over overheidssteun. De voor de hand liggende conclusie dat Amerika nu ook zijn nationale vliegtuigbouwer heeft, kan vol gens insiders gemakkelijk olie op het vuur betekenen. Kortom: zal de nieuwe gevleugel de gigant zich niet ontwikkelen tot een soort condor aan het poli tieke firmament? 'Is wat goed is voor General Motors ook goed voor Amerika?', luidde in een vo rig hoofdstuk van Amerika's eco nomische geschiedenis de indrin gende vraag. De kwestie is op nieuw aan de orde, met een nieu we hoofdrolspeler. Den Haag (anp) - Minister Wij- ers van Economische Zaken heeft gisteren in een drietal be schikkingen de tarieven van ka belexploitanten aan banden ge legd. Zij mogen omroepen geen woekertarieven vragen voor doorgifte van tv-programma's. Bovendien mogen zij alleen bij hoge uitzondering van de ene partij meer geld vragen dan van de andere. En tenslotte mogen zij niet bedingen dat de tv-zen- der zijn programma exclusief verkoopt aan een kabelexploi tant, zodat de concurrent niet aan bod komt. In Hilversum worden de be schikkingen gezien als extra be scherming van de tv-kijkende consument tegen mogelijk mo nopolistisch gedrag van de ka belexploitanten. De minister is een stuk opgeschoven in de rich ting van de consument en de aanbieders van tv-programma's, die in een verspreidingsgebied vaak moeten opboksen tegen slechts één kabelexploitant die het laatste woord heeft. Wijers is afgegaan op de Com missie Economische Mededin ging- Rotterdam (anp) - De Belan genvereniging Tankstations (Beta) is ontevreden over de te hoge transactiekosten bij het gebruik van chipknip en pin pas. Beta overweegt een klacht in te dienen bij het ministerie van Economische Zaken wegens de weigering van de banken om in zicht te geven in de opbouw van de pin-transactiekosten. Daarnaast krijgen de leden het advies niet mee te doen aan de introductie van de chipknip. De kosten voor het 'chippen' vindt de vereniging te hoog. Dit heeft Beta-secretaris E. Schuitema gisteren gezegd. Beta is de grootste vereniging van Neder landse pomphouders met 1100 leden op een totaal van 3000 tankstations. „De banken zijn gezamenlijk met een product op de markt ge komen dat begeleid wordt door een gezamenlijke tariefstruc tuur. Er is sprake van een mono poliesituatie, Onderhandelen, ho maar", aldus Schuitema. Al di verse keren heeft zijn organisa tie gesproken met de banken om inzicht te krijgen in het kosten plaatje bij het pinnen. „De ban ken stellen zich halsstarrig op en weigeren inzicht te geven. Het is zo een ongrijpbare materie voor ons." Gemiddeld kost een pintransac- tie veertig cent. Volgens de se cretaris is dat een veel te hoog bedrag, gezien het feit dat een pomphouder slechts een bruto marge kent van een dubbeltje per liter. „Stel er wordt vijftig liter verkocht. Dat levert de pomphouder een brutowinst van vijf gulden op. Daar moet hij per handeling ook nog eens veertig cent betalen aan de banken. Dat is wel erg veel", zegt hij. De nieuwe chipknip kent vol gens Schuitema een tarief van ruim 11 cent per handeling. Ook dat bedrag is te hoog. Volgens de secretaris wordt de elektroni sche portefeuille vooral gebruikt voor de aankoop van kleine goe deren. „Wij voorzien dat er kleine aan kopen mee worden gedaan. Bij de betaling van ruim 11 cent ver dwijnt de marge", denkt hij. Pomphouders zijn per jaar ge middeld tienduizenden guldens kwijt aan kosten voor het beta lingsverkeer. De banken spreken de hoge kos ten tegen. „De transactiekosten van betalingen met de chipknip zijn maximaal goedkoop," aldus een woordvoerder. Bovendien vergeten klagers volgens hem nog al eens dat ze via elektro nisch betalen besparen op ande re uitgaveposten, zoals beveili ging. „Als je die meeweegt vallen de tarieven helemaal weg." Valt in uw postcode 4819 HC. W. Reijn de Post code-Kanjer van 9,7 miljoen? Die u en uw buren miljonair maakt?' Zo dat is weer een lekkere bin nenkomer. Een rampenletter is uit de loodbak gehaald om mijn attentie te grijpen. Ik word niet gevraagd, neen ik word opgeëist. Wilt u in het volgende stuk in elk citaat vier woorden vet, drie keer een extra groot korps, vijf zinnen vet onderstreept en een enkel stukkie rode inkt fantaseren? Mooi, dan heeft u de sfeer pri ma te pakken. 'Geachte heer of mevrouw Re ijn, Ja, ook u kunt een van de winnaars zijn van Postcode- Kanjer, de grootste Straatprijs aller tijden. Op 4 januari kunt u op televisie zien of Henny Huisman in uw straat 9,7 mil joen gulden komt uitdelen.' Hoe meer loten ik koop, hoe meer ik win, moet ik begrijpen. 'W. REIJN, MILJONAIR! Dat klinkt wei goed, vindt u niet? In uw straat zijn al deel nemers aan de Postcode Lote rij. Samen met hen bent u met de Postcode-Kanjer vrijwel ze ker miljonair. Stelt u zich eens voor: plotseling woont u in een schatrijk deel van de straat. Om u heen wonen miljonairs. U bent het zelf ook. Als u ten minste meespeelt in de Postco de Loterij. Speelt u niet mee, dan moet de notaris helaas uw deur overslaan. Dat zouden wij vreselijk vinden.' Dan mis ik niet alleen de Post code -Kanjer maar ook de Gouden Bingo van 800.000 gulden en vierde extra straat- prijs van 1 miljoen gulden. En ook de Mega Jackpot van 2 tot 7 miljoen is al weer flink aan het oplopen, zo moet ik begrij pen. Aan het eind van de voorpagi na van dit krantje lees ik dan twee of drie zinnetjes over 'ze ven goede doelen voor mens en natuur' die ik dien met mijn deelname. Voor nadere info is op de voorpagina geen ruimte meer. Daarvoor moet je de achterkant van de brief maar lezen. Op de achterkant wenst Simon Jelsma who the hell is hel) mij veel geluk. Maar, schrijft hij dreigend, dit is wel uw laatste kans, meneer of mevrouw Re ijn. Vervolgens vertelt me vrouw Bea Hoogerhuis-Post (who the heil over de vip behandeling die mij na winst te wachten staat. 'Denkt u dat u gelukkig bent als Postcode Door Willem Reijn Miljonair? Reken maar!', roept ze me toe. Wie brengen mij de prijzen? Henny Huisman, Caroline Tensen, Martijn Krabbé en Reinout Oerlemans. Terwijl ik in zo'n nette straat kom te wo nen! De Postcode Loterij appelleert aan hebzucht, pure hebzucht. En niet de hebzucht in het al gemeen, neen, aan die van mij heel persoonlijk. Dat is eigen lijk best wel behoorlijk eh, on beschoft en onbeschaamd. Voor het goeie doel kun je toch best beschaafd blijven? Ik dien hierbij een verzoek in bij PTT Post om mijn postcode onmiddellijk op te heffen. Ik wens allereerst verschoond te blijven van dit soort onbetame lijke en zeer ongewenste inti miteiten en ik wil überhaupt Henny Huisman niet in mijn straat. Ik ben dus niet de enige. Zes op de tien Nederlanders erge ren zich aan de manier waarop charitatieve instellingen fond sen werven, zo blijkt uit een onderzoek van Mediadad. Dit bureau stelde een Irritatie Top 10 op. De agressiviteit in de brieven staat bovenaan. Dat herken ik wel ja. Andere aardi ge irritaties: de frequentie waarmee de bedelbrieven bin nenvallen, de emotionele ver halen en de dwingelandij. Ja, in menig schrijven is het de schuld van de lezer dat het on dervoede kindje sterft, dat haar moeder aan aids overlijdt, dat vader had kunnen worden gered als het cardio-onderzoek maar door mij was gesponsord, dat kanker allang was uitge storven met mijn bijdrage, dat de pandabeer uitsterft zonder mijn bijdrage. Ja, zonder stevig aperitief krijg ik zo met Kerstmis geen hap door mijn keel! Proost, dus. E CONORS ICÖiT Werkloosheid weinig veranderd Voorburg - Het laatste half jaar is er in de geregistreerde werkloos heid weinig veranderd. In de maanden september-november telde het Centraal Bureau voor de Statistiek 431.000 werklozen. Dat zijn er 7000 minder dan in de periode augustus-oktober. Miljardenclaim NAM voor arbitragehof Den Haag - De NAM stapt naar het internationale arbitragehof in Parijs om ruim zes miljard gulden los te krijgen bij haar Duitse col lega Brigitta. Het lukte de partijen eerder niet, een oplossing te vin den over de waarde van het te veel door Nederland geleverde gas. Groei regio Rotterdam blijft achter Rotterdam - De economische groei in het Rijnmond-gebied blijft achter ten opzichte van de rest van Nederland. Het relatieve aan deel van de economie in de regio in de Nederlandse economie is dit jaar verder afgenomen. 190 banen geschrapt bij Philips-fabriek Eindhoven - De vakbonden hebben gisteren teleurgesteld gerea geerd op het besluit van Philips om zijn lcd-activiteiten in Eindho ven in te krimpen en 190 van de 540 banen te schrappen. Ander zijds was er ook sprake van opluchting dat de productie van lcd- schermen doorgaat. Stopzetting ervan zou de afgelopen maanden serieus zijn overwogen. Cao-overleg metaalnijverheid opgeschort Rijswijk - Er zit voorlopig nog weinig schot in de onderhandelingen voor een nieuwe cao voor de driehonderdduizend werknemers in de metaalnijverheid. Na een moeizame vierde ronde zijn de onderhan delingen op voorstel van de bonden verdaagd tot 20 januari. De bonden vinden het loonbod van de werkgevers (tweemaal 2 procent in een tweejarige cao) beneden de maat. Van onze verslaggever Breda - Prominent, een samenwerkingsverband van negen gro te ondernemers in woninginrichting, maakt vanaf 1 januari deel uit van de Bredase organisatie Euretco Wonen. Volgens directeur C. Fakkeldij is Euretco Wonen met deze acqui sitie uitgegroeid tot de absolute marktleider in de Nederlandse woonmarkt. De negen onderne mers, goed voor een omzet van 150 miljoen gulden, hebben aan sluiting gezocht om beter te kun nen concurreren met grootwin kel - en ketenbedrijven, zo heet het in een gisteren verspreid persbericht. De bedrijven heb ben behoefte aan meer onder steuning op het gebied van mar keting en verkoop. Euretco stelt dat de adoptie van Prominent past in haar groeibe- leid. Euretco wil zich daarbij na drukkelijker manifesteren als re- tailorganisatie en minder als in koopvereniging. Euretco her bergt nu naast een eigen in- en verkooporganisatie drie samen werkingsverbanden: de Interna tionale MeubelGroep (IMG), Topform en Prominent. Door de ze toetredingen is het personeels bestand bij Euretco uitgegroeid van twintig naar ruim vijftig me dewerkers. Volgens Fakkeldij volgt Nederland hiermee de trend van de Duitse wonen branche. Daar is inmiddels zestig procent van de zelfstandige de taillisten actief in een samenwer kingsverband. De identiteit van de drie allianties zal bij Euretco gewaarborgd zijn, zo heeft de Bredase organisatie gegaran deerd. Fakkeldij stelt dat de aansluiting van de drie samenwerkingsver banden met Euretco verschillen de voordelen biedt. Zo kunnen zij synergie bereiken door de krachtenbundeling, terwijl door goed overleg op directieniveau onderlinge concurrentie kan worden voorkomen. Dat is goed voor het rendement, dat als ge volg van een veranderd con sumptiegedrag onder druk staat.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1996 | | pagina 7