Op zoek naar een identiteit
I
Installatie van Christian Boltanski in De Pont in Tilburg
o
ui
Haags Gemeentemuseum
tijdelijk in Kunsthal
2
Z
D
DE STEM
KUNS
D6
enen
rie
rstraat 47, Breda
UURT ZIJN DAT:
Energiek
Gevaarlijk
Muskieten
Geen schilderijen
'ID': negen jonge kunstenaars in Van Abbemuseum
Namen
Levensverhaal
Li!
J
LU
LU
Buitenstaander
X 55
DONDERDAG 19 DECEMBER 1996
VOOR MEER INFORMATIE
BEL (076) 5 312 550
VOOR HET OPGEVEN
VAN EEN KLEINTJE
(076) 5 312 313
Een
Kleintje
plaatsen:
resultaten boeken.
VIARKT van 9 tot 17 uur
r076-5140892
-
EEDBEELDTV
ron breedbeeldbuis.m
ioskoopgeluid.
ening. Kompleet
Expert René van Loon,
>n Dries, Molendijk 10.
idaal, Expert van Vliet,
psplein 6-7.
Monument voor
overleden textielarbeiders
Door Gerrit van den Hoven
De catalogus is een krantje
zonder tekst dat bij 100.000
huishoudens in Tilburg in de
werd gestopt. De Franse
hunstenaar Christian Boltans-
ii (1944) gebruikt geen woor
den. De beelden moeten voor
zich spreken, ook bij de instal
latie die hij maakte voor De
Pont in Tilburg.
Christian Boltanski, Passie/Pas
sim, De Pont' staat op de wikkel.
In De Pont glimlacht de bedenker
hoven zijn kopje espresso. „Ne
gentig procent van de mensen zal
het zo weggooien, maar de rest
zal zich afvragen: Wat is dit? En
dat is goed. Het is de taak van de
kunstenaar mensen vragen te la-
sen stellen."
Passie/Passion is een installatie
waarbij Boltanski zich heeft la
ten inspireren door Christus'
gang naar Golgotha. Voor de
wolhokken van De Pont trok Bol
tanski met 3500 roestige blikken
dozen een gigantische, 60 meter
lange en 3'A meter hoge muur op.
Op elk blik staat de naam ver
meld van een overleden Tilburgse
textielarbeider.
Aan de buitenzijde van de wol
hokken maakte hij monumenten
voor de dood en de herinnering
met ruim duizend opgeblazen
oude foto's van overleden mensen
zoals dode Zwitsers, criminelen
en slachtoffers, verdwenen joden
en glimlachende nazi's. Gezich
ten uit zijn immense archief die
hij in eerdere installaties al vaker
gebruikte. „Hier heb ik alles door
elkaar gehangen zodat je niet
meer kunt weten wie nu goed en
«ie fout is", zegt Boltanski. „Het
zijn gewoon een hoop verdwenen
mensen."
De installaties in de wolhokken
verwijzen naar de veertien sta
ties, de plaatsen waar men stil
houdt om het lijden van Christus
te overdenken. Achteraan, in het
laatste wolhok, is met behulp van
speciale lampen de ruimte zo fel
Christian Boltanski bij zijn blikken-muur in De Pont in Tilburg.
verlicht dat betreden niet moge
lijk is.
Licht speelt bij de installaties
van Boltanski altijd een grote rol.
In De Pont zijn ook enkele al eer
der gepresenteerde danses maca-
bres te zien, waarbij met behulp
van een kaars kleine figuurtjes
grillige schaduwen werpen op de
wanden. „Licht is als het leven.
Het kan elke seconde stoppen",
verklaart hij en trekt snel een lijn
naar de recente bomaanslag in
Parijs begin december. „Daar
kwamen een Canadees meisje en
twee Marokkanen om. Onschul
dige mensen. Waarom zij en niet
anderen? Het zijn vragen waar
geen antwoord op is."
Hij is klein en gedrongen en
maakt een energieke indruk.
Voortdurend klikt zijn aansteker
omdat zijn pijp dreigt uit te gaan.
Christian Boltanski is een con
ceptueel kunstenaar, al zal hij
zichzelf niet zo noemen. Voor zijn
tentoonstellingen gebruikt hij
liever het woord 'show'.
Voor de half joods, half katholiek
opgevoede Boltanski is kunst niet
iets moeilijks. Hij wil grote groe
pen mensen bereiken en aanspre
ken en begeeft zich bij voorkeur
buiten de muren van het mu
seum. „Het is voor iemand als ik
vreemd om te zeggen, maar kunst
in een museum laat me koud. Het
is geïsoleerd. Ik wil kunst een
plaats geven in het leven. Het
gaat niet om mij; ik wil mensen
raken en ze vragen laten stellen
door middel van mijn beelden."
Hij bekent jaloers te zijn op Be-
netton, de firma die vele mensen
schokte met verwarrende recla
me-uitingen op billboards. „Ze
hebben een compleet nieuw con
cept ontwikkeld voor reclame dat
miljoenen mensen raakt en aan
het denken zet. Op een andere
manier zou ik dat ook wel wil
len."
Hij komt met een voorbeeld uit
het Spaanse Santiago de Com-
postela, waar hij een grote instal
latie in een kerk maakte. „Dat
was daar nog groter dan hier. Er
kwam een oude vrouw op me af.
Wat is dat allemaal hier, vroeg ze.
Ik vertelde haar dat het een feest
was ter herdenking van dode
Zwitsers. Dat vond ze prima, ze
begreep het. Als ik had gezegd
dat ik een conceptueel kunste
naar was, dat een museum ge
vraagd had een installatie te ma
ken, dan had ze zeker doorge-
mopperd. Waarom moet dat in de
kerk?"
Het voorbeeld kan volgens hem
doorgetrokken wórden naar Til
burg. „Dit is een oude textielfa
briek. Hier hebben arbeiders ge
zwoegd aan de machines. Nu is
het een museum en komen er
geen arbeiders meer, maar rijke
kunstliefhebbers uit Amsterdam.
Ik wil het gebouw teruggeven aan
de stad. Als Tilburgers hier de
FOTO JANY ARTZ
naam van hun grootvader tegen
komen, begrijpen ze het direct.
Oh, dat is een tombe, dat een her
inneringsmuur. Iedereen kan het
begrijpen."
Om die reden speelt hij in zijn
'shows' ook graag met christelij
ke thematiek. „Daarmee spreek
je veel mensen aan. Als kleine
jongen of meisje ga je naar de
tempel, de kerk. In feite is dat de
eerste ervaring met kunst. De
priester verricht symbolische
handelingen. Kunst is ook sym
boliek."
Niet dat Boltanski religieus is.
„Ik heb geen antwoorden", zegt
hij. „Het is ook gevaarlijk om
antwoorden te hebben. Teveel ge
loof in iets kan gevaarlijk zijn.
Kijk naar het nazisme. Geloof in
vooruitgang is het probleem van
mijn generatie." Als hij antwoor
den presenteert, dan is dat wel
licht de wetenschap dat de men
sen van het ene moment op het
andere kunnen vervallen tot
beestachtig gedrag. Daarom
toont hij foto's van nazi's die spe
len met hun kinderen. „Het is te
simpel om te denken dat nazi's
anders waren dan wij. De demo
nen zitten in ons allemaal."
Boltanski bedenkt graag iets
waar mensen wat aan hebben. Zo
legde hij ooit een museumvloer
vol met kleren die mensen later
mee konden nemen, tien franc
voor een plastic zak. Op Central
Station in New York maakte hij
een expositie met voorwerpen die
gevonden waren. „Ik doe niets
universeels. Iedereen kan zoiets
bedenken. Als morgen iemand
mijn idee met gevonden voorwer
pen uitvoert in Tokyo is dat pri
ma."
Boltanski noemt de huidige sa
menleving 'post-humaan'. „Neem
de films van Tarantino, die ik
overigens bewonder. Er is geen
God en geen moraal. Ik dood jou,
jij doodt mij. Aan de andere kant
staan films als Breaking the wa
ves en de films van Kieslowski.
Als je kijkt naar Blue, dan is
Juliet Binoche iemand die tegen
zichzelf vecht. Ze zoekt iets en
wil dat vinden. Bij Tarantino
vecht niemand. Het verschrikke
lijke is dat Tarantino gelijk heeft
als hij zegt dat er geen moraal
meer is. We zijn muskieten rond
het licht. Er is geen reden voor.
Deze eeuw is het einde, er is geen
utopie meer, niets meer om voor
te sterven."
Hoe dan? „Het enige wat we kun
nen is onze eigen kleine utopie
maken", zegt Boltanski, „help je
buurman, help de buurt, het is
beter dan niets. In mijn werk zijn
altijd een hoop mensen voor mij
belangrijk en iedereen is uniek en
verschillend. 2000 doden in een
oorlog. Dat is niet veel, zeggen de
politici dan. Maar het zijn 2000
individuen. Dat je ze een naam
geeft, betekent dat ze uniek zijn.
Dat ze hebben bestaan."
Door Paul Kokke
.Dit type tentoonstelling
wordt nog weinig gemaakt",
zegt Jan Debbaut, directeur
van het Van Abbemuseum.
.Meestal is een thema-ten
toonstelling geforceerd en
wordt de kunst gebruikt als
een illustratie bij het idee en
de tekst van de tentoonstel
lingsmaker. Dan zie je soms
door de bomen het bos niet
meer."
Desondanks heeft het Van Abbe
museum voor het eerst sinds tij
den weer een tentoonstelling met
een soort van centraal thema: ID,
'en internationale verkenning
Mor het begrip identiteit in de
hedendaagse kunst. „Maar pas
®P", zegt Debbaut, „dat thema
Jeeft zichzelf opgeworpen in de
«edendaagse beeldende kunst,
"ij hebben niet voor dit onder
werp gekozen. Het was reeds
aanwezig in het werk van de kun
stenaars van wie het museum nu
werk laat zien. Het begrip identi
teit is een van de invalshoeken
'Waarmee jonge kunstenaars zich
mubezig houden."
die kunstenaars te kunnen
winden, hebben de stafleden van
Van Abbe de afgelopen
maanden half Europa afgereisd,
de tentoonstelling ID leidt overi-
8®s ook tot een weerzien van
twee oude bekenden die in het re-
®nte verleden elk een solo-ten-
toonstelling in het Van Abbe heb-
5® gekregen: Tony Oursler en
"ouglas Gordon. Een andere be
ttende is de Nederlandse kunste
jaar Aernout Mik. De overige
unstenaars Eija-Liisa Ahtila,
,anessa Beecroft, Willie Doher-
T Sam Samore, Georgina Starr
Gillian Wearing maken hun
Jouut in het Eindhovense
museum.
's de tweede tentoonstelling
aarmee het Van Abbe het zes-
8-jarig bestaan wil onderstre
pen. De eerste, Alleen schilde-
Ien-, was een visuele beschrij-
,ng van de imponerende schilde-
Wcollectie die het museum de
i p'°Pen zes decennia wist op te
wuwen. Met ID slaat het Van
ito na Alleen schilderijen...
I ei de weg in waar het steeds
Vanessa Beecroft: performan
ce (1996).
het best in is geweest: het tonen
van de kunstontwikkelingen van
dit moment. Debbaut: „Dit mu
seum heeft altijd jonge kunst ge
bracht. Kunst van een nieuwe ge
neratie met een nieuwe articula
tie." Het Van Abbe weer terug bij
zijn roots.
Maar het begrip identiteit in de
hedendaagse kunst blijkt even
ondefinieerbaar als de gemorste
druppel melk die op het tafelblad
uiteenspat. We weten dat het
melk is, wat we knoeien, en dat
het een druppel is. Voor de rest
houdt het op. Het beeld van de
uiteenspattende druppel is vrij
wel niet waar te nemen. Met de
identiteit in de hedendaagse
kunst is het net zo. Het begrip is
daar, maar de definitie ont
breekt.
Het is een soort virtuele valkuil
waar de bezoeker van deze ten
toonstelling in lijkt te stappen.
Het zoeken naar identiteit in de
hedendaagse kunst veronderstelt
dat er een vorm van gemeen
schappelijke definitie is. Dat er
gemeenschappelijke punten zijn
waaraan het werk van de jonge
kunstenaars op deze tentoonstel
ling te herkennen is. Maar de
identiteit waar we nu over spre
ken is een strikt individuele.
Hooguit vertonen de gebruikte
media (zoals video, fotografie,
tekst) overeenkomsten.
Om een paar voorbeelden te noe
men. De namen van mensen die
Douglas Gordon (Glasgow, 1966)
op de grijze wanden van het mu
seum heeft aangebracht, staan
voor de personen die een rol spe
len of hebben gespeeld in zijn le
ven. Ze appelleren aan het ver
schijnsel geheugen en bewust
zijn; de genoemde personen be
horen tot de leefwereld van de
kunstenaar en dragen dus bij aan
zijn identiteit. Het is een onaf
project, omdat de kunstenaar de
rest van zijn leven waarschijnlijk
nieuwe mensen zal blijven ont
moeten die eenzelfde plaats in
zijn leven gaan innemen. Het
werk relateert in die zin aan de
strikte individualiteit van dc
kunstenaar zelf. Want hij bepaalt
wie hij wel en niet toelaat.
Vanessa Beecroft (Genua, 1969)
daarentegen exposeert een aantal
uitvergrote polaroid-opnames en
video-registraties van verschil
lende performances die zij heeft
laten uitvoeren. Daarvoor ge
bruikte zij een groep jonge meis
jes die, vrijwel identiek gekleed
en voorzien van dezelfde pruiken,
zich langzaam door een ruimte
bewogen. Hier zien we juist het
opgaan van het individu (en dus
van de identiteit) in de gelijkvor
migheid en daardoor toenemende
anonimiteit. Beecrofts werk is in
die zin aanmerkelijk minder per
soonlijk dan dat van Douglas
Gordon.
De bollen van Tony Oursler (New
York, 1957), waarop ogen zijn ge
projecteerd, zijn op hun beurt re
gistraties van de wijze waarop
het oog, en dus de mens, waar
neemt; in dit geval televisiebeel
den. De kunstenaar is aanwezig
door de specifieke vorm van zijn
installatie, maar neemt tegelij
kertijd afstand als observator die
geen directe invloed heeft op de
gebeurtenissen.
Gillian Wearing (Birmingham,
1963) laat voor de video-camera
gemaskerde personen de meest
intieme zaken uit hun leven op
biechten. Het zijn gebeurtenissen
waarvoor de meeste mensen zich
zouden schamen. Zoals de man
die zich realiseert dat hij ho-
mosexueel is, de andere die naar
de hoeren gaat, of de vrouw die
verhaalt over haar wraakexpedi-
tie toen ze ontdekte dat haar man
hetzelfde deed.
De identiteit in de hedendaagse
kunst, als je dat al vermag te be
oordelen aan de hand van het
werk van negen kunstenaars, is
hooguit gekoppeld aan de wijze
0
h
LA
0
2
11!
0
waarop elke kunstenaar met dat
begrip omgaat. Het is typerend
voor waar de kunst nu staat. Er
zijn geen stijlen meer, geen scho
len waar kunstenaars zich met
een gelijkvormige thematiek be
zighouden. Kunst is een strikt in
dividuele vraagstelling gewor
den, omgeven met talloze ele
menten, vormen en concepten die
in eerste instantie ongrijpbaar
schijnen.
Om onszelf te kunnen zijn,
schrijft de befaamde neuroloog
en psychiater Oliver Sacks in de
bij deze tentoonstelling versche
nen catalogus, moeten we onszelf
bezitten - over ons levensverhaal
kunnen beschikken, of eventueel
herbeschikken. We moeten ons
zelf voor de geest halen, het in
nerlijke drama, het verhalende
van onszelf herinneren. Een mens
heeft dat verhalende nodig, het
continue innerlijk verhalende,
om zijn identiteit, zijn zelf te
bewaren.
Sacks verklaart daarmee het di
lemma van deze tentoonstelling.
Een dilemma dat geen afbreuk
doet aan ID, integendeel. Het is
de opdracht van een museum dit
soort dilemma's in de kunst te to
nen wanneer ze de inhoud én de
verschijningsvorm van die kunst
bepalen. Maar wat Sacks met zo
veel woorden zegt, is dat het ant
woord op de vraagstelling van de
kunst en kunstenaars, slechts in
die twee elementen kan worden
gevonden. De rest van de mens
heid is buitenstaander en kan
niet worden betrokken in het
proces dat zich afspeelt.
Maar de buitenstaander kan iets
anders. Hij kan op basis van de
zelfde vraagstelling zijn eigen
vermeende identiteit, zijn Selbst-
darstellung proberen te herdefi
niëren. Wie zich realiseert dat
kunst meer is dan een wereld van
mooie plaatjes, weet dat kunst
een wond is die pijn doet en dat
vooral moet blijven doen. Voor
die persoon wordt kunst, ook op
deze tentoonstelling, de ladder
die hem helpt afdalen naar de
krochten van zijn wezen.
'ID - Een internationale verken
ning naar het begrip identiteit in
de hedendaagse kunst' in het Van
Abbemuseum, Vonderweg 1,
Eindhoven. Tot 10 februari. Di-zo
11-17 uur.
AMSTELVEEN
Cobra Museum voor Moderne Kunst - overzichtstentoonstelling
van Carl-Henning Pedersen - 200 kunstwerken - periode 1936-1996
(t/m 19 jan 1997)
AMSTERDAM
Rijksmuseum Stadhouderskade 42 - Jan Steen, schilder en verteller -
ma t/m zo 10.00-19.00 uur (t/m 12 jan 1997)
ANTWERPEN
Museum voor Schone Kunsten - 'Het volk ten voeten uit' - Natura
lisme in België en Europa 1875 - 1915 -di t/m zo - 10.00-17.00 uur (tot
16 feb 1997)
Museum voor Fotografie - 'Working it out' - fotografie van Jerome
de Perlinghi - dagelijks (behalve ma)(tot 2 feb 1997) - Pioniers in beeld
- Belgische fotografen 1839-1905 - dagelijks (behalve ma) -10.00-16.45
uur (tot 16 feb 1997)
BAARLE NASSAU
De verbeelding Klokkenstraat 12 - Henk Eikenaar/schilderijen en Pe
tra Boshart/beelden uit steen - do t/m zo 13.00-17.00 uur (t/m 5 jan
1997)
BERGEN OP ZOOM
Kunstgalerie De Mollegangen Molstraat 12-14 - expostitie 'de
vrouw, het meisje en de beer' - Marlou Pluymakers/olieverg - Gerard
Engels/bronzen beelden en keramisch werk - vr 10.00-21.00 uur - za
10.00-17.00 uur (t/m 18 jan 1997)
Kunstkader, kunst vormgeving - Antwerpsestraat 27 - 'Dubbel
Zien' - ruimtelijk en grafieken - werken van ruim 40 kunstenaars - tij
dens kantooruren op afspraak - vr 13.00-17.00 uur (tot 13 jan 1997)
Het Markiezenhof Steenbergsestraat 8 - Reinder Homan/grafiek - di
t/m zo 14.00-17.00 uur (t/m 19 jan 1997) - 'Beelden in Bergen' - i.s.m.
GT Bergen op Zoom aan de Gertrudesboulevard - verdeeld over beide
lokaties 27 hedendaagse beelden - door Emile Cornelis, Ruurd Halle-
ma, Bart van Hoek, Nic Jonk, Jack Poell en Paulus Reinhard - diversiteit
aan thema's en technieken (t/m 5 jan 1997)- Reindert Homan/grafiek
(t/m 19 jan 1997)
BREDA
Lokaal 01 Kloosterlaan 138 - Project A Cumulus - Kunstenaars van Lo
kaal zijn openbaar curator (t/m 12 jan 1997) - werken van Reinaart
Vanhoe en Dagmar de Pooter (t/m 12 jan 1997)
Vorm Vast Liesboslaan 291 - Terry Allen Rubin/abstracte olieverfschil
derijen (tot medio feb 1997)
NBKS Nieuwe Brabantse Kunst Stichting Reigerstraat 16 - Paul
Haentjes/beelden en tekeningen - Frits Peeters/schilderijen en teke
ningen-- Manita Kieft/keramische werken (t/m 5 jan 1997)
Galerie Artiestencafé Claudius Prinsenlaan 8 - Jeroen Krielaart/schil-
derijen - Alexandra Rouppe van der Voort/levensbelever - za 16.00-
18.00 uur (t/m 16 jan)
Chassé Galerie Claudius Prinsenlaan 8 - Ton Zwerver/fotowerken -
'Sculpturen voor het moment' - ma t/m za 13.00-18.00 uur (t/m 7 jan
1997)
De Beijerd Boschstraat 22 - 'De vorm van Ahrend 1896-1996' -100
jaar productontwikkeling van Nederlands grootste kantoor-inrichter
(t/m 19 jan 1997)-'50 beste boeken'- i.s.m. Stedelijk museum Amster
dam en de Stichting CPNB - collectieve propaganda voor het Neder
lands boek (t/m 19 jan 1997) - '25 x Sal Meijer' - de privecollectie Vecht
(t/m 19 jan 1997)
Galerie Segeren Raadhuisstraat 10- 'Waar ik ben daar wil ik schilde
ren' - Arja Hop/schilderijen - di t/m vr 10.00-18.00 uur - za 10.00-17.00
uur-do tot 21.00 uur (t/m 25 jan 1997)
Galerie Molenaars Ginnekenweg 79 - Salon d'Hiver - terugblik en
vooruitkijken - diverse kunstenaars (t/m 31 jan 1997)
BRUGGE
Mey's Art Gallery - werk van Rik Slabbinck - ma t/m za 9.00-12.00
uur en 13.30-18.30 (t/m 15 feb 1997)
DEN HAAG
Het Haags Gemeentemuseum - overzichtstentoonstelling periode
1971-1996 Haarlemse kunstenaar Douwe Jan Bakker (1943) - (bewerk
te) foto's, schilderijen, tekeningen en (beschilderde) objecten (t/m 31
dec)
EINDHOVEN
Van Abbemuseum Vonderweg 1 - ID - Een internationale verken
ning naar het begrip identiteit in de hedendaagse kunst - diverse in
ternationale kunstenaars- di t/m zo 11.00-17.00 uur (t/m 9 feb 1997)
GENT
Museum van Hedendaagse Kunst - 'De Rode Poort' - kunst van 40
internationale 20e eeuwse kunstenaars - dagelijks behalve ma - 09.30-
17.00 uur (tot 3 feb 1997)
HULST
Galerie Van Geyt - Wintertentoonstelling - werken van Berserik,
Horman, Szikra, Verwey, Wouters e.a. - ma, wo t/m vr 09.00-12.00 en
14.00-18.00 uur, za 09.00-17.00 uur, zo 14.00-18.00 uur (tot 26 jan
1997)
OTTERLO
Kröller-Müller Museum - Franz West Proforma - sculpturen, instal
laties en collages (t/m 19 jan 1997)
ROTTERDAM
Kunsthal Rotterdam - 'Snelweg' - fotografieproject van Theo Baart
en Cary Markerink - alle aspecten van de Nederlandse snelweg (t/m 5
jan 1997)
Nederlands Foto Instituut - tentoonstelling i.k.v. derde World Press
Photo Joop Swart Masterclass (t/m 31 dec)
Museum Boijmans Van Beuningen, Mattheneserlaan 18: keramiek
van Martin Smith uit de periode 1976-1996 (t/m 12 jan); 'De andere
Van Dongen', vroege en fauvistische tekeningen 1895-1912 (t/m 6
jan).
TILBURG
De Pont - Wilhelminapark 1 - Passie-Passion - installatie van Christian
Boltanski (t/m 14 april) - fotowerken van Esko Mannikö (t/m 13 jan)
ULVENHOUT
Galerie De Pekhoeve Dorpstraat 92 - groepstentoonstelling FINALE
'96 - werken van 8 kunstenaars - do t/m za 11.00-18.00 uur - zo 13.00-
17.00 uur (t/m 29 dec)
UTRECHT
Centraal Museum, Agnietenstraat 1: 'Geluk', beelden, installaties en
instrumenten van Carsten Holler (t/m 13 jan).
Het Haags Gemeentemuseum
krijgt tijdelijk één verdieping van
de Kunsthal in Rotterdam. Het
museum gaat anderhalf jaar
.dicht voor renovatie en huist van
maart 1997 tot januari 1998 in de
Kunsthal.
Andere delen van de collectie zijn
te zien in Londen, Tokio, Nagasa
ki, Amsterdam en elders in Den
Haag. Het Paleis aan het Lange
Voorhout dat onderdeel vormt
van het museum, put tijdens de
sluiting uit de collectie voor ten
toonstellingen van Suze Ro
bertson, Dandyisme en Den Haag
rond 1900.
De heropeningstentoonstelling
van het Gemeentemuseum valt
samen met de viering van 750
jaar Den Haag en haakt daarop
in. Later volgt onder meer een
tentoonstelling met werken van
Kandinsky uit verzamelingen in
Moskou en Sint-Petersburg.
Al eerder werd bekend dat de
Kunsthal in het voorjaar een ten
toonstelling maakt met 250 wer
ken van Mondriaan uit de Haagse
collectie. Die gaat op 8 maart
open en loopt tot en met 22 juni.
Vier dagen daarna opent een ex
positie met de hoogtepunten uit
de 19e en 20e eeuw, die tot en met
5 oktober loopt. De Haagse
School is van 11 oktober tot en
met 4 januari 1998 aan de beurt.
Delen van de moderne kunstcol
lectie zijn tijdens de sluiting te
zien in Pulchri Studio in Den
Haag. De jaarlijkse tentoonstel
ling met de Stadscollectie heeft
in 1997 plaats in Arti et Amici-
tiae in Amsterdam. Vanaf maart
volgend jaar maakt de muziekaf
deling van het museum in het
Haags Historisch Museum een
tentoonstelling over Brahms. Ook
werkt de muziekafdeling mee aan
een tentoonstelling in de Beurs
van Berlage in Amsterdam tij
dens het jubileum van Donemus.
