Tweede golf vluchtelingen naar Rwanda Ashrawi vreest uitbarsting Palestijns verzet Protest tegen Loekasjenko 'Aanklachten Tadic eenzijdig' Algerije via grondwetswijziging op weg naar vrede? ONTDEK LONDEN MET AIR UK VOOR MAAR 400 AIR MILES* Omvangrijke Aziatische maffia-bende opgerold Amerikanen ziek van eigen lelijkheid BUITENLAND A5 Inzet troepen onwaarschijnlijk Claes heeft Agusta-dir e ctie wél ontmoet Mandaat Identiteit Verkiezingen BUITENLAND KORT DE STEM I I I WOENSDAG 27 NOVEMBER 1996 Schiphol (anp) - „Het vredes proces loopt groot gevaar. De Jele regio staat op de rand van ie afgrond." fla'nan Ashrawi, de Palestijnse minister van Hoger Onderwijs, Lett geen goed woord over voor e houding van de Israëlische re aring in de vastgelopen onder- handelingen over Hebron. De re- ering-Netanyahu ligt volgens aar met opzet dwars. De Israëlische regering houdt de "jhijn van onderhandelingen op. Ze probeert te manipuleren en tot een andere of helemaal geen overeenkomst te komen. In feite hoeven wij niet eens te onderhan delen. Er ligt al een overeen komst, die moet alleen nog wor den uitgevoerd", zegt Ashrawi. Zo zei Netanyahu gisteren bij voorbeeld nog dat hij de joodse nederzettingen op de Gazastrook en de Westelijke Jordaanoever zal uitbreiden, ondanks de druk die op Israël wordt uitgeoefend om de nieuwbouw stop te zetten. Netanyahu deed zijn uitspraken tijdens een bezoek aan Ariel, met 15.000 inwoners de op een na grootste van de 144 nederzettin gen. De huidige verslechtering van de Israëlisch/Palestijnse verhoudin gen roept bij de hoogleraar En gelse literatuur herinneringen op aan de eveneens kritieke situatie tijdens de Israëlische bezetting en de Intifadah, de Palestijnse opstand. Ashrawi houdt een nieuwe uitbarsting van verzet door de Palestijnen voor moge lijk. „Israël onteigent in snel tem po Palestijns grondgebied en breidt nederzettingen uit. Als Is raël doorgaat zich als bezetter te gedragen, verzetten wij ons na tuurlijk", zegt zij. Ashrawi, die als woordvoerster en lid van de Palestijnse onder handelingsdelegatie de Ameri kaanse ministers van Buiten landse Zaken Baker en Christop her veelvuldig ontmoette, koes tert geen enkele illusie over het succes van bemiddeling door de VS. „De VS probeerden Israël op geen enkele manier te corrigeren. Herhaaldelijk bleek dat de Ame rikanen onze kant niet wilden zien, zeker niet gedurende de ver kiezingsperiode van afgelopen november. Maar dat is altijd zo geweest." De Palestijnse minister wil daar om haar driedaags bezoek aan Nederland benutten om de Ne derlandse rol in het vredesproces te versterken, mede met het oog op het komende Nederlandse voorzitterschap van de Europese Unie. Ashrawi spreekt daarover met onder anderen de ministers Pronk (Ontwikkelingssamenwer king) en Van Mierlo (Buitenland se Zaken). Zij somt schamper de resultaten op van Netanyahu's korte regeer periode. „Niet alleen heeft hij een gevaarlijke situatie met de Pales tijnen gecreëerd, hij verkeert ook in een crisis met de Arabische landen. Er is een kloof ontstaan tussen Israël en de Europese Unie en zelfs de verhouding tussen Is raël en de VS is ongemakkelijk geworden. Ook is de Israëlische economie door zijn toedoen ver slechterd." Goma/Gisenyi (rtr/anp/dpa) - Ruim een week na de terugkeer van meer dan een half miljoen Rwandese vluchtelingen uit kampen rond de Zaïrese stad Goma is een tweede golf ont heemde Hutu's op de terugweg naar hun vaderland. Ze arrive ren met grote tussenpozen in kleine groepjes bij de grens. De inzet van een internationale troepenmacht in Zaïre of Rwan da lijkt ondertussen steeds on waarschijnlijker te worden. De Canadese minister van Defensie, Douglas Young, heeft gisteren na leg met zijn Amerikaanse :ga William Perry gezegd dat het sturen van troepen onder aus piciën van de Verenigde Naties misschien niet meer nodig is. Volgens Young zijn er al aanzien lijkeresultaten geboekt bij de op lossing van het vluchtelingenpro bleem 'zonder dat er een schot gevallen is'. Europees commissa ris voor humantaire hulp Emma Bonino daarentegen heeft de in ternationale gemeenschap opge roepen snel een militaire verken ningsmissie naar Oost-Zaïre te sturen om vast te stellen hoeveel vluchtelingen zich waar en onder welke omstandigheden nog in de ze regio ophouden. En als dat niet vreedzaam kan, dan moet het maar met geweld, aldus Bonino. Hoeveel vluchtelingen nog in Zaïre zijn, is een raadsel. Maar een woordvoerder van de VN- vluchtelingenorganiatie UNHCR 'de gisteravond mee dat in de omgeving van Goma 40.000 Rwandese vluchtelingen zijn ge vonden, van wie al weken niets was vernomen. Ontberingen In tegenstelling tot de eerste groep vluchtelingen is deze twee de groep er over het algemeen zeer slecht aan toe. Ze brengen verhalen mee van hevige ontbe ringen, angst en honger. Zij ko men ook met de eerste meldingen van vele doden en berichten dat soldaten - mogelijk van beide zij den - zich schuldig hebben ge maakt aan afschuwelijke wreed- heden. De vluchtelingen die nu tevoor schijn komen, strompelen meer dan ze lopen omdat ze uitgehon- gerd en uitgedroogd zijn. Velen zijn ziek. Ze hebben zich sinds ht uitbreken van de gevechten tussen Zaïrese Tutsi-rebellen en de Hutu-milities schuilgehouden in het oerwoud ten noordwesten van Goma, verstoken van de mo gelijkheid om aan voedsel te ko men en afgesneden van medische hulp. Sommigen vertellen dat ze eindeloos rondgedwaald hebben °P zoek naar de weg naar huis, anderen zeggen dat ze door sol daten gevangen zijn gehouden. Ze hebben geprobeerd zich in le ven te houden met wortels van planten en regenwater dat ze in stukken plastic poogden op te vangen. Wat zich precies heeft afgespeeld en zich nog afspeelt in het Zaïre se oerwoud is nog steeds een mys terie. Zaïre beweert dat er geen 'gewone' vluchtelingen meer bin nen zijn grenzen zijn, alleen nog leden van Hutu-milities en hun vrouwen, en dat het dus niet no dig is dat er hulpverleners naar het gebied komen. Maar uit satel lietfoto's en uit wat de vluchte lingen vertellen, valt op te maken dat er nog vele duizenden Rwan dese Hutu's in kommervolle om standigheden proberen naar huis terug te komen. De meesten lij ken uit de richting van Saké en Masisi te komen, maar er komen ook mensen uit de omgeving van Bukavu, ten zuiden van het Kivu- meer. Brussel (ap) - Na jarenlang te hebben ontkend, heeft de Bel gische oud-secretaris-generaal van de Navo Willy Claes gisteren toegegeven dat hij de directeur van de Italiaanse helikopterfa- briek Agusta, Rafaello Teti, heeft ontmoet. Een schandaal rondom smeergelden die Agusta zou heb ben betaald aan Claes' Socialis tische Partij leidde ertoe dat Claes in oktober 1995 kort na zijn benoeming moest opstappen als politiek leider van de Navo. Claes kwam terug op zijn eerdere ont kenning nadat het weekblad Hu- mo een bandopname uit 1989 vrijgaf waarop hij tegenover Bel gische zakenlieden zegt dat hij met Teti heeft gesproken over een bestelling van 46 helikopters bij Agusta door de Belgische rege ring. Hij gaf toe dat Teti deel kan hebben uitgemaakt van de dele gatie van Agusta die hij had ont moet na de ondertekening van het contract, waarmee zo'n 560 miljoen gulden gemoeid was. Claes wordt beschuldigd van het aannemen van steekpenningen, valsheid in geschrifte en machts misbruik. Een vrouw veegt de sneeuw uit haar gezicht tijdens een bijeenkomst in Minsk gisteren, een protestbijeenkomst gericht tegen de Wit-Russi- sche president Loekasjenko. Die verwierf zon dag door een referendum vergaande bevoegd heden. Hij slaagde er gisteren meteen al in een wig te drijven in de oppositie die al maanden lang in een machtsstrijd met de president is verwikkeld. De oppositie in het parlement van Wit-Rusland had Loekasjenko er van beschul digd de grondwet te schenden door het referen dum. Volgens haar meet de president zich dictatoria le bevoegdheden aan. foto reuter Den Haag (anp) - De aan klacht tegen Dusko Tadic is gebaseerd op een onvolledig, eenzijdig en rammelend on derzoek. De aanklager was er niet op uit de volledige waar heid te achterhalen. Dit betoogde advocaat M. Wladi- miroff gistermiddag in zijn slot- pleidooi in het proces tegen de van oorlogsmisdaden verdachte Bosnische Serviër Tadic. „Vooroordelen vormen één van de grootste risico's in de zaak- Tadic", zei de Haagse strafplei ter. Aanklager B. Hollis herhaal de echter dat zij de verdachte schuldig acht aan moord, marte ling, verkrachting en onmenselijk gedrag. „Hij was een fanatieke Serviër die de moslims uit zijn ei gen dorp vervolgde en opsloot in kampen." Ze ging opnieuw in op de gruwelijke scène in Omarska, waarbij een gevangene de testi kels van een medegevangene moest afbijten. Maar toen rechter G. McDonald vroeg hoeveel ge tuigen daadwerkelijk hebben ge zien dat Tadic direct betrokken was bij de misdaad, bleef Hollis het antwoord schuldig. De verdediging heeft tot morgen nodig om haar pleidooi af te ron den. Daarna moeten de rechters een besluit nemen over de schuldvraag. Als Tadic schuldig wordt bevonden, dan volgt een hoorzitting over de strafmaat waarbij aanklager en verdedi ging hun eisen op tafel leggen. Door Thomas Verfuss (anp) Den Haag - Meer dan 16 miljoen Al gerijnen stemmen morgen over enkele wijzigingen in de grondwet. Die moe ien volgens president Liamine Zéroual de weg effenen voor vrede en democratie in het Noord-Afrikaanse land, waar politiek geweld sinds 1992 al zeker 50.000 levens heeft gekost. Do grondwetswijziging voorziet in de vergroting van de macht van de presi dent. Die krijgt onder meer de bevoegd heid eenderde van de leden te benoemen van de 'Raad van de Natie'. Dat is een nog °P te richten Eerste Kamer van het parle ment die de rechtstreeks gekozen kamer moet controleren. Verscheidene oppositiepartijen zien dit f eeri poging tot 'oprichting van een dic tatuur'. Daarnaast moet de bevolking zich uit breken over beperkingen bij de toelating van politieke partijen. In een maanden- ange periode van overleg met diverse Partijen en belangrijke personen heeft eroual geprobeerd lering te trekken uit ae fouten die in 1988/89 bij de afschaffing van de socialistische één-partij-staat zijn gemaakt. Dientallen nieuwe partijen schoten toen Paddestoelen uit de grond, met deels izarre programmapunten zoals de bouw an een brug naar Frankrijk. Een van die euwe partijen, het fundamentalistische 'amitische Reddingsfront (FIS), bracht I»t n 6emeenteraden onder zijn contro- e- toen het FIS begin 1992 ook een meer- President Zéroual foto anp derheid in het parlement dreigde te vero veren, werd de tweede ronde van de ver kiezingen onder druk van het leger afge last. Woedende gewapende moslims ont ketenden daarop een golf van geweld. In november vorig jaar werd de eerste stap gezet voor een tweede poging tot de mocratisering van het Noord-Afrikaanse land. Voor de eerste keer konden de Alge rijnen een president kiezen uit meer dan één kandidaat. De begin 1994 door het le ger ingezette president Liamine Zéroual kreeg met ruim 61 procent van de stem men bij een opkomst van bijna 75 procent een overtuigend mandaat van de kiezers. De nieuwe grondwet garandeert het recht op oprichting van politieke partijen. De partijen moeten echter elke vorm van ge weld als politiek middel van de hand wij zen. Ook verbiedt de ontwerp-constitutie partijen op religieuze, regionale of taal kundige basis op te richten. Een partij als het FIS, dat de islam als wapen in de po litieke strijd gebruikt, zou dus illegaal blijven. De islam blijft echter staatsgodsdienst. En bij de presidentverkiezingen vorig jaar mocht een gematigd fundamentalis tische kandidaat, Mahfoud Nahnah van de Hamas-partij, aan de verkiezingen deelnemen. Hij kreeg ruim een kwart van de stemmen. Voor het referendum van morgen heeft Harnas geen stemadvies ge geven, wat de onzekerheid over de uitslag verhoogt. 'Islamiteit, arabiteit en berberiteit' wor den genoemd als fundamentele elementen van de nationale identiteit die geen partij voor zichzelf kan opeisen. De Berbers zijn de oorspronkelijke bevolking van Alge rije, uit de tijd voor de Arabische verove ring. Hun cultuur wordt als eerste in de grond wet genoemd, maar het Arabisch blijft de enige ambtelijke taal. Veel Berbers zijn er verbolgen over dat hun taal Tamazight die status niet krijgt. Hoewel er steeds meer onderwijs en tv- uitzendingen in die taal zijn, vrezen veel Berbers dat er in de toekomst van hun culturele ambities weinig terechtkomt van een alliantie van Arabisch-nationa- listische krachten binnen de voormalige eenheidspartij FLN met gematigde mos lims. Het FLN is verdeeld over het stemadvies. Het Front van Socialistische Krachten (FFS), dat onder de Berbers veel aanhan gers telt, heeft zijn aanhangers opgeroe pen 'nee' te stemmen bij het referendum. De Berber-partij RCD heeft opgeroepen tot een boycot. RCD-voorzitter Saïd Sadi, die vorig jaar bij de presidentsverkiezin gen bijna 10 procent van de stemmen kreeg, blijft echter de hoop houden dat er, over de partijgrenzen heen, in Algerije een meerderheid is voor een vrijheid en democratie naar Westers model. President Zéroual heeft parlementsver kiezingen beloofd voor de eerste helft van 1997, als de grondwetswijzing wordt aan genomen. De Algerijnen hopen ondertussen dat de volksstemming vreedzaam verloopt. Meer dan 100.000 soldaten, agenten en vrijwil ligers van milities zijn opgetrommeld om de gang naar de stembus te beveiligen. De campagne die eraan voorafging, ging im mers gepaard met een golf van geweld, in de Algerijnse pers wel eens de 'Maand der Verschrikkingen' genoemd. München (anp/ap) - In een ge coördineerde actie hebben zo'n tweeduizend politieagen ten uit Duitsland, Frankrijk, België en Italië gisteren een Aziatische computerbende een zware slag toegebracht. Volgens de Duitse hoofdofficier van jusitite Hubert Vollmann, die het drieënhalf jaar durende on derzoek met de codenaam 'Goud vis' leidde, werden gelijktijdig zo'n 400 plaatsen in negen Euro pese landen (Duitsland, België, Nederland, Denemarken, Frank rijk, Groot-Brittannië, Italië, Zwitserland, Spanje) en de Baha ma's doorzocht. Er werden elf personen aangehouden. Volgens Vollmann wordt de ben de er van verdacht goedkope, in ferieure computeronderdelen van Azië naar Europa te hebben ge smokkeld, waar het uiterlijk van de onderdelen werden veranderd om ze als dure merkartikelen te kunnen verkopen. De bende zou talrijke mantelbedrijven hebben opgericht om belastingen te ont duiken en zwart geld te 'witten'. Vollmann schatte de schade op meer dan honderdmiljoen mark. Acht hoofdverdachten konden gisteren in Duitsland gearres teerd worden. In Nederland deed de politie in zeven panden van vier verschillende firma's huis zoeking. Die zoektochten, onder leiding van de Fiscale Inlichtin gen en Opsporingsdient (Fiod), gebeurden vooral in de grensstre ken. Om welke bedrijven het gaat, werd niet bekend gemaakt. Aan het begin van de avond wa ren de belangrijkste bendeleden opgepakt. Het zou gaan om elf Aziatische zakenmensen, die tus sen de 24 en 57 jaar oud zijn. De genen die zijn gearresteerd - on der hen drie vrouwen tussen de 32 en 37 jaar - wbrden verdacht van oprichting van een criminele organisatie, geldwasserij, heling, vervalsing en belastingoplich- ting. Naar dertien anderen zoekt de politie nog. Processoren De bende heeft volgens woord voerder Peter Schall van de Münchense politie in Europa ge produceerde 133-megaHerz-pro- cessoren naar het Verre Oosten geëxporteerd en ze daar zo ver anderd dat ze op 166-megaHerz- processoren leken. De vervalste processoren smokkelden ze weer naar Europa terug om ze daar te verkopen. Of er Europese compu terfabrikanten bij de zaak be trokken zijn, is niet bekend. Volgens de Duitse justitie heeft de streng hiërarchisch georgani seerde bende talrijke schijnfir- ma's opgericht, vooral met het doel de belastingen op te lichten. Bij de export van de onderdelen naar onder andere Hongkong en Taiwan maakte de bende gebruik van de mogelijkheid de omzetbe lasting terug te vorderen Laotiaan Het onderzoek naar de bende kwam in april 1993 aan het rollen na een roofoverval op een Laoti aan die een computerbedrijf leid de in München. Tijdens het on derzoek kwam aan het licht dat het bedrijf betrokken was bij 'on logische en raadselachtige geld transacties', aldus de politie. Washington (belga) - Een paar miljoen Amerikanen zien groteske monsters wanneer ze zichzelf in de spiegel zien, ook al gaat het in werkelijkheid om gewone of zelfs aan trekkelijke individuen. Deze ongelukkigen lijden aan een nog weinig bekende psychische aandoening die specialisten omschrijven als body dysmorphic disorder (BDD) of de ziekte van ingebeelde lelijkheid. BDD-patiënten zijn geobse deerd door een bepaald aspect van hun uiterlijk - een grote neus, een kalend hoofd, een puistje hier of een moedervlek je daar - en dichten deze 'afwij king' zo'n monsterlijke afme ting toe, dat ze nauwelijks nog de deur uitdurven en zeggen er niet meer mee te kunnen leven. Een op vier BDD-patiënten on derneemt een of meerdere zelf moordpogingen. De aandoening kan levensbe dreigend zijn, aldus psychiater E. Hollander van de faculteit geneeskunde in New York City. De meeste patiënten bezoeken verschillende keren een plas tisch chirurg, maar ze zijn vrij wel nooit tevreden over het re sultaat. In sommige gevallen moesten plastische chirurgen deze ontevredenheid zelfs met hun leven bekopen, zegt Hol lander. Experts schatten dat ongeveer één procent van de Amerikaan se bevolking aan de psychische aandoening lijdt en dat twee derde van hen het huis niet meer uitdurft. Onderzoekers menen dat de ziekte zowel vrouwen als man nen treft, maar volgens Hollan der lopen momenteel vooral mannen het risico. De arbeids markt vraagt immers steeds meer mannen die er naast hun intellectuele capaciteiten ook nog goed uitzien. „Ik krijg vaak patiënten die zeggen eruit te zien als The Elephant Man of de bruid van Frankenstein", aldus BDD- specialist K. Phillips. Zij is au teur van The Broken Minor (De gebroken spiegel), een boek volledig gewijd aan de psychi sche aandoening BDD. Volgens haar bestond de ziekte honderd jaar geleden al, maar werd ze pas de laatste tien jaar door de moderne psychiatrie erkend. Artsen pogen de patiënten te helpen met een combinatie van geneesmiddelen en gedragsthe rapie, waarbij vooral de over dreven voorliefde voor spiegels wordt aangepakt. Havel moet longoperatie ondergaan Praag - President Vaclav Havel van Tsjechië ondergaat volgende week een operatie aan zijn longen. De artsen in het Praagse zie kenhuis waarin hij maandag werd opgenomen, spreken van een 'redelijk ernstige' operatie om vast te stellen waaraan de presi dent lijdt. Havel (60) is een straffe roker, maar de artsen hebben tot dusver de longkwaal niet daarmee in verband gebracht. Hartonderzoek Moeder Teresa Calcutta - Moeder Teresa, in het ziekenhuis van Calcutta wegens hartklachten, heeft gisteren ingestemd met een speciale vervolg- behandeling. „Aan de hand van röntgenonderzoek gaan we bekij ken of een slagader in haar hart is geblokkeerd en of een operatie uitkomst biedt", aldus dr. Sen. De 86-jarige armenzuster verhuist waarschijnlijk morgen van het Woodlands Nursing Home naar een hartkliniek in Calcutta. Eer der hadden artsen die haar behandelen gezegd dat Moeder Teresa vervolgonderzoek weigerde en medicijnen had gevraagd om te sterven. Britse begroting: flinke groei economie Londen - De Conservatieve regering in Groot-Brittannië heeft gisteren bij de presentatie van haar laatste begroting voor de ver kiezingen een zonnig beeld geschilderd van de economie. De groei van het bruto binnenlands product (bbp) zal volgens minister Clarke van Financiën toenemen van 2,5 procent dit jaar tot 3,5 procent in 1997. Het Britse boulevardblad Daily Mirror was eerder al in het bezit gekomen van uitgelekte begrotingsplannen van minister Clarke. Maar de krant ging niet over tot publicatie om chaos op de han delsmarkten te voorkomen. Maffia wilde toren van Pisa opblazen Florence - De maffia was in 1995 van plan de toren van Pisa op te blazen. Dit werd gisteren duidelijk tijdens de behandeling van de zaak tegen een aantal maffiabazen voor de rechtbank in Florence. De maffiosi worden verdacht van een reeks moordaanslagen in 1993. Tijdens het proces moeten 28 leden van de maffia verschij nen, onder wie de hoogste baas, Toto Riina. De rechtbank zal 760 getuigen horen, onder wie ongeveer veertig spijtoptanten van de maffia. ETA-leider gearresteerd in Frankrijk Bayonne - Juan Luis Aguirre Lete alias Isuntza, een van de ver moedelijke leiders van de Baskische afscheidingsbeweging ETA, is gisteren in de Zuidwest-Franse stad Bayonne gearresteerd. Spanje verdenkt Aguirre ervan in augustus vorig jaar in Palma de Mallorca een aanslag op koning Juan Carlos te hebben willen ple gen. De politie kon de beramers van de moord toen kort voor de aanslag arresteren. Aguirre was bij een tolhuisje op een Franse snelweg doorgereden toen hij werd gesnapt. (ADVERTENTIE) Vlieg vanuit Amsterdam of Rotterdam naar Londen, met intro duktiekorting, voor maar 400 Air Miles in plaats van 500. Of naar Manchester voor 700 Air Miles, naar Glasgow of Edinburgh voor 900 Air Miles. Voor meer informatie over deze aanbiedingen belt u met Air Miles Klantenservice (023)5699111.A^AirlK dient min. 7 dagen voer vertrekdatum an max. 56 dagen voor retourdatum te boeken. Meun- en terugreis dienen tussen e Januari en 2B februari '57 plaats te rieden. Aanbiedingen galden zolang da voorraad strekt. Op alle aanbiedingen zl/n da Algemene Voorwaarden en specifieke boeklngsvoorwaardon van toepassing. I It e h est t 11 i ti I i N. J

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1996 | | pagina 7