DE STEM
Films Seelen op tv en festival
Drie uur bevrijdingsmuziekvan The Artist
brecht
y niveau
I
I
Ontdekte aquarel van
Mondriaan wordt geveild
HBO begeleidt Deutekom
op Concertgebouw-gala
Jammerdal' en 4De stad was van ons'
Beeld Freddie
[Mercury
in Montreux
Jaren '70,
ïerleven
op Radio 2
A7
Jubileum van top-manager Alferink
EMBER 1996 A6
The Cable Guy
Naar de klote
Chain Reaction
E
Complex
Tin Cup
Mission Impossible
The Glimmerman
Rasputin
op
00,20.00 en 22.30 uur Ca-
.00,20.00 en 22.30 uur Tin
7.00, 20.00 en 22.30 uur
linnesota
.00,20.00 en 22.30 uur The
e
.00, 20.00 en 22.30 uur Es-
i L.A.
7.00, 20.00 en 22.30 uur
.00, 20.00 en 22.30 uur A
(ill
.00 en 22.45 uur The Glim-
7.00 en 20.00 uur Dra-
22.30 uur Crash
7.00, 20.00 en 22.30 uur
Impossible
r Breaking the Waves
7.00, 20.00 en 22.30 uur In-
;nce Day
17.00 uur The Nutty Pro-
Trainspotting
ÜKE
Screens
>r Tin Cup
Cable Guy
Escape from L.A.
jr A Time to Kill
gebroken. De melding
rond 04.00 uur bij de po
nnen. Toen die ter plaat-
kwam waren de daders
wenen, evenals de nodi-
puterapparatuur.
nog in aanbouw zijnde
aan de Noordstraat in
sine verdween een ver-
ngsketel. Voor de be-
n aannemer, die de dief-
iterdagmorgen ontdekte,
hadepost van 3800 gul-
"werk
izen - Vrijdagnacht werd
rurwerk een brievenbus
m supermarkt aan de
straat opgeblazen. Post-
n lagen her en der op
en werden door de poli-
liggesteld. Zaterdagmor-
erden die afgeleverd bij
cteercentrum van PTT.
lagmiddag om 17.10 uur
dat ook een brievenbus
hoek van Azaleastraat-
iumstraat was opgebla-
le door de politie verza-
post gaat vandaag rich-
TT. Het is niet bekend of
beide zaken poststukken
rdwenen.
jsen, eerste zijvogel: M. Ser-
eede zijvogel: C. Wijne, der-
vierde zijvogel: A. Mortier,
eerste hoge vogel: W. Onge-
weede hoge vogel: G. Co-
eerste zijvogel: I. van Dam-
■eede zijvogel: A. Hoogstrae-
rde zijvogel: D. de Vrieze,
zijvogel: H. Merckx.
datje
'Als je wat ouder bent, besef je
je eigenlijk best zonder roem kunt'
TAFKAP (The Artist Formerly
Known As Prince)
uitgevoerd. Beide musici
:n een grote affiniteit met de
barokmuziek. De kleine
is werden vakkundig opge-
jn en dit muzikale duo mu
tt als een eenheid,
old ook voor de werken van
iterre (Suite in c) en Philidor
in d). Verstrooiende mu-
minder ingewikkeld van
tuur ondanks de grote inter-
bij Philidor en de soms erg
oze dansen.
en speelde op een kopie van
8e eeuws Frans instrument
itukken in g voor clavecim-
>lo van Rameau. Dit zijn de
gen 14,15 en 16 uit 'Nouvei-
uites des pièces de clavecin
■28. Les Sauvages is een ron-
en vurige dans die Kameau
ebruikt voor een koor in Le
Galants. L'Enharmonique
i nogal theoretisch stuk mu-
met een melancholisch ka-
(r, dat zijn naam dankt aa
^harmonische modulatie va
aar des. l'Egyptienne is ee
briljant en virtuoos we
in de techniek van de ui
Ier ten volle uitkomt,
geheel was bij Kohnen
handen. Virtuoos da
nodig met stijlvolle acce
j's en verzorgd en sfeervo
middendeel. Dat gol"
de clavecimbelsolo Sixie
van Couperin: zes kaf3
me stukken die door n
;lan, souplesse en nogal
loverschillen werden v
concert van hoge
ontspannen sfeer. J3m
aok deze keer weer de
half vol was.
yan onze filmredactie
Bredase filmers, allemaal re
cent of langer geleden opge
leid aan de filmafdeling van
kunstacademie Sint Joost,
doen steeds vaker van zich
spreken. Dankzij samenwer
king met de televisie en goed
opgezette productiebedrijfjes
(die ook nog met elkaar sa
menwerken) neemt televisie
kijkend Nederland regelmatig
kennis van hun veelal korte
films en documentaires.
Ook de naam van de cineast Joost
Seelen en zijn Zuidenwind Film
producties, bekend van o.a. de
geruchtmakende documentaire
/aar 1, Alan Reeve na 30 jaar op
sluiting, verschijnt steeds vaker
op tv en en op festivals. Op 28 no
vember zendt de Vara-televisie
diens documentaire Jammerdal
uit. Tevens verschijnt op het aan
staande International Documen
tary Filmfestival Amsterdam
Seelens nieuwste documentaire
in competitie: De stad was van
ons, een film over de Amsterdam
se kraakbeweging.
Snelweg
jammerdal, geproduceerd door
de Vara en Zuidenwind Filmpro
ducties, gaat over een bejaarde
milieu-activist die zich indertijd
I wanhopig verzette tegen de aan-
I tasting van het Limburgse na
tuurgebied Jammerdal door de
aanleg van de snelweg tussen
I Maasbracht en Venlo.
I Be man groeide op aan de rand
I van dit natuurgebied en was er
I diep geworteld. Na vele schrifte-
I lijke protesten tegen de afgraving
I van het Jammerdal besloot hij op
I een andere manier actie te gaan
I ondernemen.
I Tot zeventien keer toe stak hij
I onopgemerkt in de omgeving
I transportbanden en graafmachi-
Joost Seelen is een van de meest productieve documentairefilmers uit het aan filmmakers rijke Breda. Volgende week verschijnen weer
twee nieuwe films die hij heeft geregisseerd. foto marcel bekken
nes in brand. Nadat hij door een
verborgen camera was gefilmd en
de opnamen bij Opsporing Ver
zocht werden getoond, werd hij
opgepakt en veroordeeld.
Woede, machteloosheid en ten
slotte aanvaarding kenmerken de
actievoerder wiens motieven uit
de doeken worden gedaan in deze
43 minuten durende kleurenfilm,
evenals de reacties van diens
omgeving.
Een terugkerend thema in het
werk van Joost Seelen is de op
standige eenling of groep die zich
verzet tegen de gevestigde maat
schappelijke verhoudingen. In De
stad was van ons wordt middels
onthullende interviews met de
direct betrokkenen de verborgen
gebleven dramatische geschiede
nis achter de Amsterdamse
kraakbeweging (1975-1988)
blootgelegd.
Verraad, gewelddadige afreke
ningen en onderling wantrouwen
slopen in de loop van de jaren
tachtig de beweging binnen. Een
kleine groep van veelal oudere
krakers, voor wie het 'wonen'
minder belangrijk was dan het
openbaar protest tegen het gezag,
(anp) - In de Zwitserse
stad Montreux wordt vandaag
standbeeld onthuld van
Mdie Mercury, zanger van de
Queen. Mercury over
fed op 24 november 1991 kort na
zijn.45e verjaardag aan aids.
De overige leden van Queen,
's familie en vrienden
en opdracht voor het beeld,
is gemaakt door de Tsjechi
sche kunstenares Irena Sedlecka.
Het beeld staat aan het Meer van
Genève, waar Freddie vanuit zijn
nabijgelegen huis graag van het
uitzicht genoot. In Montreux nam
het laatste album met
op-
ton onze rtv-redactie
popmuzikanten uit de jaren
zijn nog steeds populair. Re-
fa voor Radio 2 om De Week
w» de Jaren '70 op poten te zet-
'ffl- Zo worden bijzondere ar-
chiefopnamen van live-concerten
!%zonden: onder anderen Ran-
Jy Newman en Cliff Richard.
Vanaf vandaag tot en met zondag
™an niet alleen de artiesten cen
tal uit dat tijdperk. Alle pro-
Sramma's van Radio 2, variërend
Maat in de Middag tot Spij-
tos, mct Koppen besteden er
aandacht aan. Historische frag-
™nten, politici van toen en op-
«aerkelijke sportprestaties wor-
nader beschouwd. De week
ordt afgesloten met een heuse
inn j van iaren samenge-
3 "oor luisteraars. Ferry Maat
fi,Jnteert ^eze unieke hitlijst.
adio 2 richt zich grofweg op
ii^fPlussers," verklaart zen-
"aoördinator Kees Toering.
groep mensen die van-
laren '70 naar de radio ging
«eren en ongetwijfeld veel
Tttneringen heeft aan de mu-
j, ®e toen uitkwam.- Het past
uitstekend bij Radio 2."
"ve de muziek willen we de
'Chappelijke ontwikkelin-
"it ^die tijd tegen het licht
desa,zegt Toering. „Internet
°nd nog niet, de commerciële
,.„oeP evenmin. De files waren
Sin met 20 lang als ze nu
i«aar dan wel tegenover
dat we met een bonnetje
-me moesten kopen vanwege
jspf.'eensis. Achteruitkijken
Hit 1 weer een verfrissende
WlkoP het heden."
Door Frans Pasma
De aftiteling oogt vertrouwd.
'Produced, composed and ar
ranged by' staat op de kit
scherige hoes van Emancipa
tion, de overvolle drie-cd-set
waarmee de-artiest-met-de-
vele-namen-en-bijnamen
zijn artistieke en zakelijke
onafhankelijkheid viert.
Echt aansprekende platen heeft
de man die zijn naam Prince Ro
gers Nelson op zijn 35e verjaar
dag inruilde voor een wonderlijk
symbool, al jaren niet meer ge
maakt. Slechte ook niet, daar
voor lijkt hij simpelweg te geta
lenteerd. Feit is dat de naams
verandering en de daarop vol
gende bittere confrontatie met
platenmaatschappij Warner
aanzienlijk meer opzien baarden
dan zijn muzikale verrichtingen
op Come, The Gold Experience
en Chaos and Disorder.
Verwacht, ook nu hij niet meer
met het woord 'slave' op zijn
wang in het openbaar verschijnt,
geen conventioneel gedrag van
de man die ons Parade, Sign of
the Times en Lovesexy gaf. Zo
laat hij zich in een interview met
Rolling Stone ontvallen dat
Emancipation gebaseerd is op
zijn studie van de complexe re
latie tussen de piramides in
Egypte, de stand van de sterren
en het begin van de beschaving
(ofwel the dawn). Op het per
soonlijke vlak staat the dawn,
een begrip dat vanaf Purple
Rain regelmatig in het Princelijk
universum opduikt, voor geeste
lijk ontwaken, bewustwording,
bevrijding.
Emancipation markeert in
meerdere opzichten een nieuw
begin. Het contract met Warner
is uitgediend, voortaan heeft
The Artist (zijn nieuwe en be
hoorlijk megalomane roepnaam)
volledige controle over zijn car
rière. Via zijn NPG-label kan hij
uitbrengen wat hij wil, zonder
rekening te hoeven houden met
de marketing-wetten van de pla
tenindustrie. EMI distribueert
en promoot Emancipation, maar
heeft verder niets te zeggen.
Nu het om zijn eigen toko gaat,
The Artist, vroeger Prince geheten, en zijn vrouw Mayte.
praat The Artist opeens ook
weer met de pers. In het zaken
blad Forbes meldde hij onlangs
dat hij de markt wil overspoelen
met zijn muziek. „Ik wil het
grootste vak in de platenzaak,
met de meeste titels. Ik besef dat
mijn albums niet allemaal even
goed zullen verkopen, maar er
zijn genoeg mensen die er min
stens een zullen aanschaffen."
Emancipation is de eerste cd
sinds zijn huwelijk met NPG-
danseres Mayte, een gebeurtenis
die de artiest kennelijk veel ge
luk en innerlijke rust heeft opge
leverd. Nummers als Let's Have
A Baby, Friend, Lover, Sister
Mother, Wife en Sex in The Sum
mer (waarin de hartslag van de
ongeboren vrucht is verwerkt)
staan bol van het huwelijkse ge
luk en het aanstaande vader
schap.
Emancipation betekent ook het
afscheid van The New Power
foto reuters
Generation. De cd-set is vrijwel
volledig door The Artist zelve
ingespeeld, een enkele gastbij-
drage van mensen als Wendy en
Lisa, Eric Leeds of Kate Bush
(My Computer) daargelaten.
Het moet gezegd: Emancipation
is een geïnspireerd en indruk
wekkend werkstuk, vooral door
de veelheid en veelkleurigheid
van het nieuwe materiaal. Nieu
we gezichtspunten biedt de set
echter nauwelijks. In de 36 num
mers, keurig verdeeld over drie
cd's van precies een uur, laat de
artiest nog maar eens horen hoe
veel muziekstijlen hij in de vin
gers heeft. Natuurlijk is er vette
feestfunk, vooral op de schijven
één en drie. Die laatste verraadt
ook techno-invloeden en bevat
bovendien een gekwelde cover
van Joan Osborne's One Of Us.
Verder is er jaren-zeventig-soul,
met een honingzoete versie van
Betcha By Golly Wow! van The
Stylistics als opvallendste expo
nent, en een overvloed aan senti
mental stuff, ballads in alle soor
ten en maten. Schijf twee is net
iets maffer en experimenteier
dan de andere twee en ook daar
om het aardigst. Emale, een ge
niaal gearrangeerd ritmisch
popliedje in de trant van Star
fish And Coffee, en The Holy Ri
ver, een soort kruising tussen
Purple Rain en The Cross, zijn
hier de uitschieters.
Emancipation is geen meester
werk, daarvoor had de artiest
veel strenger moeten selecteren
en dat wil hij nu juist niet meer.
Als hij zijn ambitieuze plannen
doorzet, kunnen we rekenen op
een constante stroom rijk gevul
de cd's. In dit verband is het op
vallend hoezeer Prince op Frank
Zappa begint te lijken, ook een
virtuoos en eigenzinnig compo
nist en muzikant, ook een uit
zonderlijk gitarist en ook een
man die na frustrerende partij
tjes vrij worstelen met de pla
tenindustrie zelf de zakelijke
touwtjes van zijn carrière in
handen nam. De vergelijking
gaat nog verder. Zappa's princi
pe van 'conceptuele conti
nuïteit', het idee dat al zijn artis
tieke uitingen onderdeel zijn van
een en hetzelfde totaal-kunst-
werk, is ook van toepassing op
het nu al monumentale oeuvre
van The Artist.
Net als bij Zappa vormen al zijn
platen (èn films, videoclips èn
Internetpagina's), één univer
sum vol onderlinge verwijzin
gen, een soort Tandeloze Tijd
(romancyclus van A.F.Th. Van
Der Heijden) in muziek. Eman
cipation is daarbinnen een be
langrijke, maar niet onmisbare
schakel.
MAANDAG 25 NOVEMBER 1996
drukte met haar gewelddadige
acties een negatief stempel op de
beweging.
De stad was van ons laat zien hoe
voor deze 'harde kern' het doel
vrijwel alle middelen heiligde.
Sommige krakers, ontevreden
over de geweldsspiraal waarin de
beweging terecht was gekomen,
verlieten de beweging. Anderen
werden steeds mondiger en be
gonnen zich openlijk af te zetten
tegen de methoden van de 'harde
kern'. De film stelt de vraag hoe
het mogelijk was dat aanvanke
lijk zo bevlogen en gedreven ac
tievoerders als vijanden tegen
over hun voormalige strijdmak
kers kwamen te staan.
Deze film van Zuidenwind Film
producties is een coproductie met
de NPS en kwam tot stand met
medewerking van een keur aan
Bredase filmmensen, met Anne-
miek van der Zanden als uitvoe
rend producent, de vaste mede
werkster van Seelens productie
bedrijfje.
Concurreren
De stad was van ons zal tijdens
het International Documentary
Filmfestival (28 november-5 de
cember) moeten concurreren met
circa 25 internationale films,
waaronder Me my Matchmaker
van Mark Wexler, Dem Deut-
schen Volke van Wolfram Jörg
Daniel Hissen en Amor Natural
van Heddy Honigmann.
In dit competitieprogramma
draait het om de Joris Ivens
Award van 25.000 gulden en de
Zilveren Wolf, die wordt uitge
reikt door de Nederlandse Pro
gramma Stichting (NPS). Nieuw
zijn daarnaast een publieksprijs
10.000) en de Fipresci-prijs
van de internationale filmjourna-
listiek. De vertoningen vinden
plaats in De Balie, Alfa, Calypso,
Nederlands Filmmuseum en
Paradiso.
Amsterdam (anp) - Een in mei dit jaar ontdekte aquarel van Piet
Mondriaan (1871-1944) wordt op 10 december geveild bij Christie's in
Amsterdam.
Het kunstwerk, getiteld Blauwe Chrysant, moet tussen de 80.000 en
120.000 gulden opbrengen. De verkoop van de aquarel is onderdeel
van de december-veiling van moderne en hedendaagse kunst bij
Christie's.
De Blauwe Chrysant is eigendom van een inwoonster van Amersfoort
die tot de ontdekking in mei niet wist dat zij een werk van de beroem
de kunstenaar in huis had. Een deskundige van het Mondriaanhuis
concludeerde na onderzoek dat het een echte Mondriaan betrof.
Het werk wordt bestempeld als 'gelegenheidswerk' dat Mondriaan,
die later wereldberoemd werd met zijn abstracte vlakken in primaire
kleuren, destijds voor ongeveer vijftig gulden aan de man bracht.
Tijdens de decemberveiling, die achthonderd kavels kent, komt ook de
collectie van de eerder dit jaar overleden Amsterdamse tandarts Kees
Groenendijk onder de hamer. Deze verzamelaar kan worden gezien
als kunstenaarstandarts: beroemde artiesten als Karei Appel, Ed van
der Elsken, Johan van der Keuken, Gerrit Kouwenaar, Lucebert en Eli
Content lieten hun gebit door Groenendijk onderhouden.
Het spreekt voor zich dat de collectie van Groenendijk, die vlak na de
Tweede Wereldoorlog begon met verzamelen, voor een deel bestaat uit
werken van zijn patiënten. Ter veiling komt dan ook kunst van onder
anderen Appel en Lucebert. De collectie telt in totaal tweehonderd
werken.
foto anp
Christina Deutekom tijdens een masterclass.
Ze heeft zelf altijd een achterdeurtje opengehouden. Zelfs na
haar tweede hartoperatie in '94. Ze zei: „Zingen geeft levens
vreugde, zingen is eten en drinken. Zingen kan ik niet laten."
En op 27 november zal La Deutekom nog éénmaal de trappen
van het Concertgebouw afdalen, voor deze speciale gelegenheid
begeleid door Het Brabants Orkest.
Cristina Deutekom treedt op in
een gala, georganiseerd door ar
tiestenmanager Pieter G. Alfe
rink. Zijn bureau bestaat 25 jaar
en dat wordt gevierd met het ge
noemde gala: een avond vol
aria's, waarvan de opbrengst
naar de Stichting CliniClowns
gaat.
Daarnaast presenteert Alferink
nog drie evenementen om zijn ju
bileum luister bij te zetten, waar
onder een cyclus van drie concer
ten in de grote zaal van het Con
certgebouw rond Thomas Quast
hoff. De bas-bariton kampt met
ernstige gezondheidsproblemen
en is maar zelden live te beluiste
ren. Als organisator van de aller
eerste openbare masterclass - in
'83 met Schwarzkopf - onder
handelt Alferink momenteel ook
met pedagogen die een meester-
cursus op zullen zetten voor de
solopartijen in de Johannes Pas
sion en de Messiah, die in augus
tus worden opgevoerd.
Het derde evenement 'vocale de
licatessen' omvat zes zangmidda
gen in de Amsterdamse Amstel-
kerk. De eerste is voor de laure
aat van het Bossche IVC; op an
dere middagen treden Marisca
Mulder, Reinhild Mees, Annegeer
Stumphius, Michael Kampmeier,
Hans Blochwitz, Alison Browner,
Andrzej Dobber, Jeanne Piland
en Alex Winterson aan. Zelfs
Cornelia Froboess staat op de
lijst, de kleine Conny van vroe
ger.
Hartsvriendin
Het lijkt een wel erg uitgebreide
viering, maar Alferink Manage
ment is dan ook niet het eerste
het beste artiestenbureau. Zijn
kantoor en woning aan de Am
sterdamse Apollolaan wordt een
van de brandpunten van de Ne
derlandse muziekbeleving ge
noemd. Driekwart van alles wat
in Nederland musiceert staat bij
hem onder contract; daarnaast is
hij Nederlands vertegenwoordi
ger voor driekwart van de bui
tenlanders. Maar dan wel de bo
venste driekwart: in zijn adres-
senboekje staan namen als Car-
reras en Domingo.
En die van Deutekom, zoals zove
le diva's een hartsvriendin. La
Deutekom mag de beroemdste
zangeres van Nederland genoemd
worden. Haar triomfen vierde ze
overal. Tot in '85 haar hart haar
een halt toeriep. Van haar artsen
moest ze onmiddelijk stoppen,
zelf nam ze dat besluit pas twee
jaar later. En hield het nog geen
drie jaar vol. Toen verscheen ze
weer op podia, maar nu in een
andere rol: die van pedagoge van
toptalent. „Ik doe het niet uit
verveling," wees ze journalisten
terecht, „Maar omdat ik me
schuldig voel als ik mijn best niet
doe om te delen wat ik weet en
wat ik heb verworven aan erva
ring. Ik wil helpen. En ik kan niet
stilzitten, niet stil zijn. Zanger
zijn is geen beroep, het is een ge
drevenheid en je moet niet anders
kunnen en willen."
Docente
In 1991 gaf ze een masterclass in
het kader van een internationale
conferentie over uitzonderlijk ge
talenteerde kinderen. In '92 nam
ze een betrekking aan als vaste
gastdocente van het Koninklijk
Conservatorium Den Haag.
Daarnaast is ze ook veelgevraagd
jurylid, onder andere uiteraard
van het grote Cristina Deutekom
Concours.
Liever geeft ze les. Ze is streng.
„Ik heb geen tijd voor gezeur. En
scholing is niet mijn vak, ik doe
dit uit gedrevenheid. Ik ben las
tig, ik roep telkens: 'dat staat er
niet'. Maar ze hoeven zich ook
niet te verontschuldigen, want ik
weet als geen ander hoe moeilijk
het is." Ze vindt de jongeren vaak
te gemakzuchtig. „Ze denken: 'Ik
heb een mooie stem en daar moet
de wereld maar voor door de
knieën', maar zo werkt het niet."
Ze wijst leerlingen op het belang
van het totaalbeeld. „Alles moet
kloppen, ook het acteren, het sa
menspel, de kleding. Ook al zing
je de prachtigste liederen, als je
dat met je handen in je zakken
doet, komt het echt niet over."
Op de 27e zal ze zelf ongetwijfeld
overkomen. Ze zingt dan de Bole
ro uit I Vespri Siciliani van Verdi.
Maar Deutekom is slechts een pa
rel van het liederencollier. „Het
wordt een kerstboom van aria's,"
aldus een enthousiaste Alferink,
die ook Nelly Miricioiu contract
eerde, evenals Jeanne Altmeyer,
Birgit Remmert, Hubert Delam-
boye, Hans-Peter Blochwitz en
uiteraard Charlotte Margiono,
net als La Deutekom een van de
oogappels van Alferink. Zij zal
Canzone del Salze en Ave Maria
zingen uit Otello, en samen, met
Miricioiu het duet Mira, o Norma
van Bellini. Het orkest van de
avond is Het HBO, onder leiding
van Mare Soustrot die, jawel, on
der persoonlijk contract staat bij
Alferink.
Gala-avorid Concertgebouw op
27 november, met o.a. Het Brabants
Orkest en Christina Deutekom.
Kaartjes zijn nog te reserveren via
020-6718345.
