SM ziet
etto-winst
tijgen
V t
Acties bij NS duren hooguit enkele dagen
V
Bonden tegen uitbesteden KLM-onderdelen
Boss Hoss
Dienstverlening en vrijspraak zaak Vie d'Or
Nederlander vaker
naar het buitenland
n-E1
YOUNG INTERNATIONAL
)ESTEM
ECONOMIE
A6
)mzetgroei door overnames
ïrussel wil
)6-nummers
oor Europa
Ander nummer
voor bellen bij
concurrent
Benzineprijzen
met cent omlaag
ECONOMIE KORT
Danilith Delmulle wint Gouden Klomp
Handelstekort VS toegenomen
Productie industrie twee procent hoger
Nederlanders in race stadion Schalke
Europarlement tegen nep-chocolade
Het meesterlijke comfort van echt vakmanschap
11
DONDERDAG 21 NOVEMBER 1996
Jaar moet je geen
niets extra voor
iken op üw voor
rekent, ervaart u
itapt...
f37.990,-.
876,- p.m.»
iBistelveen (anp) - De vak-
bnden bij KLM zijn absolute
Teenstanders van het verzelf
standigen van onderdelen van
KLM of het uitbesteden van
werkzaamheden aan der-
(tn. De bonden zijn daarin
ianiem, aldus Aarts en be-
Juurster J. Smeets van de
Irvoersbond FNV.
Dat bleek gisteren tijdens overleg
JLen de KLM-directie en de
Xkbonden over het draconische
ïzuinigingsplan dat president-
ïrecteur P. Bouw op 5 november
aankondigde. De KLM-directie
wil de kosten over een periode
van drie jaar met een miljard gul
den omlaag brengen en de inkom
sten met een half miljard verho
gen. De indruk van de aanwezige
vakbonden is overigens dat de
KLM-directie zijn afstotings
plannen gisteren sterk heeft ge
nuanceerd.
Tijdens het overleg is duidelijk
geworden dat KLM opnieuw de
aanval opent op de kosten van de
piloten. Die kosten moeten met
twintig procent omlaag. Dat zal
vooral in de sfeer van de salaris
sen gevonden moeten worden
door besparingen op de kosten
van de eigen KLM-piloten of door
vluchten te gaan uitbesteden aan
goedkoper opererende partners.
Vorig jaar leidde een salariscon
flict tussen vliegers en KLM tot
een aantal werkonderbrekingen.
Voorzitter B. Baksteen van de
Vereniging van Nederlandse Ver
keersvliegers reageerde verbaasd
op de benadering van de KLM-di
rectie. „Als er nog een beetje effi-
ciency-winst is te realiseren wil
len wij daar best aan meewerken.
Maar uit een onderzoek vorig jaar
is gebleken dat de KLM-vliegers
niet duurder zijn dan bij de con
current. Ik ben benieuwd naar de
onderbouwing van deze gedach
te."
Het cabinepersoneel moet vijftien
procent goedkoper worden. De
Vakbond van Nederlands Cabine
personeel vindt verhoging van de
werkdruk of het aantasten van de
arbeidsvoorwaarden niet aan
vaardbaar. Wel valt te denken
aan minder personeel 'op vluchten
met een lager serviceniveau.
De opdrachten voor de diverse
bedrijfsonderdelen zien er als
volgt uit. De passagedivisie moet
een aandeel leveren van achthon
derd miljoen, voor de helft door
extra inkomsten en de andere
helft door kostenbesparing. KLM
Cargo moet driehonderd miljoen
gulden leveren, waarvan 85 pro
cent uit extra inkomsten moet be
staan. De technische dienst moet
een bijdrage leveren van ongeveer
twintig miljoen gulden.
Tijdens het overleg heeft KLM
bevestigd dat de vermindering
van arbeidsplaatsen vooral zal
plaatsvinden bij staf en manage
ment. In die sector zijn gedwon
gen ontslagen zeker mogelijk.
Meer concreet zullen de plannen
voor kostenbesparing en extra in
komsten pas in januari op tafel
liggen.
an onze verslaggever
Jiemen - Het voedingsmiddelenconcern CSM heeft in het
oekjaar 1995/1996 de netto-winst met 8,1 procent zien stijgen
;n opzichte van vorig jaar. De winst bedroeg in het op 30 sep-
:mber afgesloten boekjaar 201,6 miljoen gulden, tegen 186,5
liljoenin 1994/95.
iit heeft CSM gisteren bekend-
I maakt. CSM is onder meer ei-
maar van Honig, Red Band
enco, HAK, Koninklijke De
aijter en Suikerfabriek Wittou-
i sin Breda.
Imzetgroei
e omzet van het concern was
iet ruim drie miljard gulden 11,2
rocent hoger dan vorig boek-
ar. Het bedrijfsresultaat steeg
iet 8,6 procent tot 293 miljoen
lilden.
ehoogste omzetgroei (plus 32,4
rocent) werd bereikt door de in-
rediëntendivisie, voornamelijk
iS gevolg van overnames in de
S, Deze divisie, die enkele jaren
deden nog de kleinste van de
tie CSM-onderdelen was, komt
p een omzet van 1,15 miljard
lilden.
e ingrediënten-sector komt in
e buurt van de levensmiddelen-
ik die afgelopen boekjaar een
nissel (anp) - Europees eommis-
iris voor Industrie en Telecom-
iunicatie Bangemann pleit voor
e invoering een systeem van Eu-
jpese 06- en gratis telefoonnum-
lers. Daarvoor moet na het jaar
000 een specifiek Europees net-
ummer komen.
'angemann denkt dat bedrijfsle-
ffl en consument door Europese
ifonummers in de toekomst beter
linnen profiteren van de concur-
mtie op de telecommunicatie-
arkt. Met dergelijke nummers
unnen klanten uit verschillende
inden één Europees belcentrum
an een groot bedrijf bellen,
'aarbij hoeven zij geen buiten-
mdse codenummers te draaien,
erder blijven dure internationale
asprekskosten achterwege,
angemann wil abonnees ook hun
ammer laten behouden, wanneer
'j wisselen van telefoonmaat-
'nappij. De Duitse eurocommis-
"hs heeft gisteren voorstellen
1 lari°e neergelegd In een zogehe-
1 n groenboek, dat specifiek in-
'at op het probleem van de on-
talinge uitwisselbaarheid van
i letoonnummers.
omzet maakte van 1,28 miljard
(plus 3,6 procent). De suikerdivi
sie zag de omzet licht dalen tot
604 miljoen gulden.
De stijging van het bedrijfsresul
taat komt grotendeels voor reke
ning van de ingrediëntendivisie.
De resultaten van de suiker- en
levensmiddelentak stegen licht.
Het eigen vermogen van CSM
nam licht toe tot 948 miljoen gul
den en bedroeg daarmee per 30
september 51,9 procent van het
balanstotaal. Directievoorzitter
G. van Loon, die per 1 april af
treedt, zei eerder dit jaar dat de
solvabiliteit terug mag naar 40
procent en in 'gunstige gevallen'
zelfs naar 35 procent.
Overname
Van Loon gaf daarmee aan dat
CSM voldoende ruimte had om
op het overnamepad gegaan. Het
concern deed afgelopen boekjaar
dan ook een aantal acquisities.
Zo werd in januari het Ameri
kaanse bedrijf Ph. North Co.
(bakkerij-ingrediënten) met een
omzet 120 miljoen gulden overge
nomen. Een ander grote overna
me is het Scandinavische Malaco
(suikerwerk) met een omzet van
215 miljoen.
CSM zal op 2 januari 1997 een
voorstel doen over de hoogte van
het dividend.
Motorfanaten namen gisteren alvast een voorproefje op de Essen Motor Show die vanaf 29 no
vember in Duitsland gehouden wordt. De twintig-jarige Kirsten zit op een zogeheten 409 HP-
strong Boss Hoss motorfiets. De reuze-motor met een Chevrolet V8 engine is een van de eye
catchers op de beurs. Op die beurs tonen zestien landen hun nieuwes snufjes laten zien op motor-
gebied. foto anp
Door Peter Scholtes
Den Bosch - De Bossche rechtbank heeft
gisteren 160 uur dienstverlening en vier
maanden voorwaardelijke gevangenis
straf opgelegd aan een voormalige tus
senpersoon van Vie d'Or. Twee andere
tussenpersonen zijn vrijgesproken.
De officier van justitie had in eerste geval ne
gen maanden en in de twee andere zaken zes
maanden cel geëist.
De drie, allen directeuren van assurantiekan
toren die polissen van de in 1993 omgevallen
Eindhovense levensverzekeraar hadden ver
kocht, stonden twee weken geleden terecht
op verdenking van strafbare feiten in ver
band met het niet goed voor de Nederlandse
fiscus verantwoorden van op Curagao ont
vangen provisies.
In de kwestie van de veroordeelde tussenper
soon gaat het om het in de ogen van Justitie
niet tijdig corrigeren van een aangifte voor
vennootschapsbelasting. Volgens het Open
baar Ministerie wijzigde de tussenpersoon
zijn aangifte pas, nadat hij na perspublicaties
over Vie d'Or had vermoed dat de Fiod in de
zaak zou duiken. De rechtbank zegt bij zijn
oordeel te hebben 'laten meewegen dat de
verdachte heeft toegegeven schuldig te zijn'.
Bij het bepalen van de strafmaat heeft de
rechtbank rekening gehouden met het feit dat
de tussenpersoon niet eerder voor een derge
lijk feit is veroordeeld.
In de zaak van twee tussenpersonen die een
aftrekpost hebben opgevoerd voor kosten die
zouden zijn gemaakt om provisiegelden bin
nen te krijgen, acht de rechtbank het bewijs
niet geleverd. De officier van justitie plaatste
twee weken geleden op de zitting grote
vraagtekens bij de verklaring van de tussen
personen dat ze drie ton hadden betaald aan
een onbekend gebleven persoon die met Vie
d'Or regelde dat ze een 'superbonus' van 1,6
miljoen gulden na lang dralen toch zouden
krijgen uitbetaald.
Volgens de raadsman mr. P. van der Spek van
de tussenpersonen houden de vrijgesproken
verdachten houden volgens hem nadrukke
lijk de mogelijkheid open om een procedure
voor schadevergoeding in te stellen tegen de
Staat.
Naar verluidt heeft een andere tussenpersoon
die door het openbaar ministerie in eerste in
stantie ook als verdachte is bestempeld een
fikse schadevergoeding van Justitie gekre
gen, zonder dat daarvoor een procedure op
gang is gebracht.
Vooralsnog rest het openbaar ministerie in de
zaak Vie d'Or alleen nog de zaak van een oud
directeur die twee weken geleden is aange
houden tot een nader te bepalen datum. Te
gen de beslissing van de pfficier van justitie
om de kwesties van Vie d'Or-topman Maes en
een tweede directeur met een schikking af te
doen en die van een andere tussenpersoon te
seponeren, loopt een beklagprocedure bij het
Bossche hof die is ingèsteld door de Stichting
Vie d'Or.
Utrecht (anp) - De afgelopen
'len jaar hebben de vakbon
den het treinverkeer vele ma-
en Platgelegd. De arbeids
verhoudingen bij de NS be
doren tot de slechtste van Ne
derland. Voor de treinreiziger
er een troost: de acties van
de afgelopen jaren duurden
a°°it langer dan enkele
dagen.
1985 en 1986 waren er werk-
Merbrekingen in verband met
e nieuwe dienstroosters van
achinisten en conducteurs. Zij
™esden versimpeling van het
wh rondies om de kerk') en
!?et treinverkeer korte
land 'n ^oor<d" en Zuid-Hol-
FNV r? voerc'e de Vervoersbond
1 bovendien actie voor meer
trof' dagen lang lag het
Dl»t n ervoor een vijfde deel
j rl, faking werd op last van
Vior e rechter verboden.
later schreef de spoor
vakbond FSV een staking uit
2!jn looneis kracht bij te zet
ten. Na een etmaal vergeefs ac
tievoeren sloot deze vakbond
aan bij het ioonbod van 3 pro
cent, dat de NS en de vervoers-
bonden van FNV en CNV eerder
waren overeengekomen.
Het jaar 1991 is een zwarte blad
zij in de geschiedenis van de NS.
In Harlingen stak een zwartrij
der een conducteur neer. Voor
het woedende personeel was de
dood van de conducteur aanlei
ding actie te voeren voor meer
veiligheid. De aanvankelijk 'wil
de' acties werden later overge
nomen door de vakbonden. De
NS zegden onder meer toe meer
personeel in dienst te nemen ter
verhoging van de veiligheid. Ook
kregen conducteurs de beschik
king over portofoons.
Ook in 1991 legden enkele tien
tallen NS'ers in Rotterdam het
werk neer, uit onvrede met de
hoge werkdruk. Nog geen jaar
later liepen de gemoederen weer
hoog op. Na mislukte cao-onder
handelingen legden de werkne
mers voorjaar 1992 massaal voor
tweeëneenhalve dag het werk
neer. Uiteindelijk bereikten de
»Juni 1994: de langste staking uit de geschiedenis van de NS.
Bijna drie dagen ging het spoor plat. foto de stem/johan van gurp
NS met de FSV en de CNV-bond
een akkoord; de FNV-bond ver
wierp het resultaat als een
'poencontract'.
Sinds het aantreden van topman
R. den Besten in juni 1992 was
het enkele jaren relatief stil bij
het spoor. De leiding voorkwam
tijdig enkele binnenbrandjes
(onrustige spoorwegpolitie en
boze machinisten te Amster
dam), maar wist tot juni 1994 de
gemoederen redelijk in bedwang
te houden. Dit ondanks het feit
dat het verlies van 4800 van de
toen nog 28.000 banen werd aan
gekondigd.
In juni 1994 volgde de langste
staking uit de geschiedenis van
de NS. Bijna drie dagen ging het
spoor plat, nadat een week eer
der al een volle dag 'wild' was
gestaakt. Inzet waren de 'over-
compleetverklaringen'.
In oktober 1995 heerste opnieuw
grote onrust. De spoorwegpolitie
staakte en sommige lokettisten
legden het werk neer. FNV-on-
derhandelaar Wim Korteweg
vreesde voor massale acties en
kreeg de NS-top zo ver dat er in
alle stilte, 'op de hei', een totaal
overeenkomst werd afgesloten.
Het 'heide-akkoord' bepaalt dat
de werkweek wordt verkort naar
36 uur, er tot de eeuwwisseling
niemand wordt ontslagen en nog
tal van andere zaken. Tevens
bleek op de hei dat het aantal te
schrappen banen veel hoger zou
uitkomen dan eerst aangekon
digd: 6500 in plaats van 4800.
Het heide-akkoord moest een
jaar geleden een begin zijn van
'normalere' arbeidsverhoudin
gen bij NS. Ironisch genoeg is
het juist de nadere uitwerking
van dat akkoord dat leidt tot de
huidige stakingsdreiging.
Den Haag (anp) - Telfort en
EnerTel hebben gisteren van
minister Jorritsma van Ver
keer een vergunning voor een
kabelnetwerk voor telecom
municatie ontvangen.
Daarmee is de liberalisering in de
telecommunicatie op vaste net
werken en dus de concurrentie
met PTT-Telecom een feit.
Telfort, een samenwerkingsver
band van NS en British Telecom
(BT) en EnerTel (landelijke ener
giebedrijven en Nortel) mogen
naast het aanbieden van diensten
op het gebied van telecommuni
catie, zoals huurlijnen, dataver-
bindingen en teleshoppen, vanaf
1 juli volgend jaar, landelijke te
lefoondiensten aanbieden.
Concurrentie
De concurrentie moet zorgen
voor lage prijzen en betere
dienstverlening. Bovendien wor
den de in Nederland aanwezige
kabelnetten beter gebruikt.
Pas over twee jaar kunnen klan
ten die PTT de rug toekeren hun
oude nummer meenemen naar de
concurrent. Deze zogeheten num-
merportabiliteit is volgens de
nieuwe operators voorwaarde
voor concurrentie op de telefo
niemarkt. Lange tijd was num-
merportabiliteit echter punt van
geschil omdat zowel PTT-Tele-
com als de nieuwe concurrenten
niet voor de kosten wilden op
draaien. Die komen nu bijna ge
heel voor rekening van Telfort en
EnerTel.
Naast de vergunningen voor de
vaste infrastructuur verleent het
ministerie van Verkeer en Water
staat volgend jaar zomer de DCS
1800-vergunning, een vorm van
mobiele telecommunicatie waar
door de operators de nodige ver
bindingen naar woningen en be
drijven kunnen realiseren. Jor
ritsma wil de schaarse frequen
ties veilen, de GSM-operators
uitsluiten van de procedure en
die laatsten bovendien een
schaarstevergoeding laten beta
len voor hun frequenties.
Regionaal
Jorritsma verleende op 7 oktober
van dit jaar al de eerste regionale
vergunning aan Edon/CasTel in
Groningen. Van de 1300 kabelte
levisie- en bedrijfsnetten die een
vergunning aanvroegen, kregen
130 operators een licentie. De ko
mende twee maanden zal de mi
nister over de andere aanvragen
beslissen.
'Rotterdam - Shell verlaagt
de benzineprijzen met in
gang van morgen met een
cent. De prijswijziging is het
gevolg van de ontwikkelin
gen op de internationale
oliemarkt. Super met lood-
vervanger komt op 2,13 gul
den per liter, super loodvrij
op 2,07 gulden, euro loodvrij
op 2,02 gulden. De prijs van
diesel blijft ongewijzigd
(1,49 gulden per liter).
Voorburg (anp) - Het aantal buitenlandse vakanties groeit
licht na een sterke terugval in 1995. Afgelopen voorjaar en
zomer hebben Nederlanders 7,2 miljoen vakanties doorge
bracht in het buitenland, een groei van 4 procent. Het aan
tal binnenlandse vakanties is in 1996 met 1 procent afgeno
men tot 4,7 miljoen.
Dat blijkt uit cijfers van het Continu Vakantie Onderzoek (CVO),
een gezamelijk project van het Nederlands Bureau voor Toerisme
(NBT), het Nederlands Research Instituut voor Recreatie en Toeris
me (NRIT) en het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). De ge
gevens wijken af van recente bevindingen van brancheorganisatie
ANVR. Maar die laatste onderzocht alleen het aantal bij reisorga
nisaties geboekte vakanties.
Vakantiegangers zochten het in de zomerperiode van 1996 wat
dichter bij huis dan een jaar eerder. Frankrijk bleef met een markt
aandeel van 21 procent favoriet. Toch lijkt dit land over zijn hoog
tepunt heen te zijn. De toeristenstroom naar Frankijk nam opnieuw
iets af.
Ondanks een gering verlies bleef Spanje vakantieland nummer
twee. Met een aandeel van 11 procent bleef het Duitsland voor. Dit
buurland raakte tot enkele jaren terug steeds meer uit de gratie,
maar boekte dit jaar een opmerkelijke winst van 20 procent. Grote
verliezer van dit jaar was Griekenland. Ten opzichte van 1995 nam
het aantal vakanties naar deze zonbestemming met bijna een kwart
af.
Mede door het slechte weer is het aantal vakanties in de Neder
landse watersportgebieden afgelopen zomderperiode met ruim een
kwart gedaald. De badplaatsen en Waddeneilanden trokken even
veel bezoekers als vorig jaar, net als de Veluwe en andere bosrijke
gebieden.
Nederlanders hebben gezamelijk 11 miljard gulden aan hun vakan
ties besteed, een fractie meer dan vorig jaar. Het aantal vakanties
nam met 2 procent toe, terwijl de gemiddelde uitgave afnam.
Etten-Leur - Het Belgische bouwbedrijf Danilith Delmulle, dat
vanuit Etten-Leur de Nederlandse markt bewerkt, heeft deze
week in Brussel de Gouden Klomp ontvangen.
De export-prijs wordt jaarlijks uitgereikt aan een Belgische of
Luxemburgse onderneming die succesvol is op de Nederlandse
markt. De Gouden Klomp is een initiatief van de Belgisch-
Luxemburgse Kamer van Koophandel voor Nederland (Belu-
ned). Danilith Delmulle bestaat 75 jaar en is gespecialiseerd in
prefab-bouwsystemen. Sinds 1988 is het bedrijf in Nederland
vertegenwoordigd
Washington - Het tekort op de handelsbalans van de Verenigde
Staten is toegenomen van 10,3 miljard dollar in augustus tot
11,3 miljard dollar in september. Dat heeft het Amerikaanse mi
nisterie van handel gisteren bekendgemaakt. Het bedrag voor
oktober viel een stuk hoger uit dan de in doorsnee door analis
ten verwachte 9,5 miljard dollar.
De stijging van het tekort is vooral toe te schrijven aan een ver
mindering van de export van vliegtuigen en een stijging van de
prijs van geïmporteerde olie. De Amerikaanse handel in goede
ren vertoonde in oktober een tekort van 17,7 miljard dollar.
Daar stond een overschot in het dienstenverkeer tegenover van
6,4 miljard dollar.
Voorburg - De productie in de industrie is de eerste negen
maanden van dit jaar gemiddeld 2 procent hoger geweest dan in
dezelfde periode van '95. Het eerste kwartaal '96 gaf een stijging
te zien met 1,3 procent, het tweede met 2,7 en het afgelopen
kwartaal met 2 procent. Dit meldt het CBS.
De metaalindustrie zorgde met 3,6 procent voor de grootste pro
ductiestijging, maar bij een onderdeel daarvan - de basismetaal
- liep de bedrijvigheid met 4,2 procent sterk terug. De voedings-
en genotmiddelen en de papier- en grafische industrie presteer
den met 2,4 procent bovengemiddeld.
De productie in de rubber- en kunststofverwerkende industrie
nam met 2,8 procent af, die van de chemische industrie met 1,9
procent.
Amstelveen - Een combinatie van Ballast Nedam en HBG-doch-
ter HBM is in de race voor de bouw van een superstadion voor
voetbalclub Schalke 04 in Hamburg. Een woordvoerster van
Ballast Nedam heeft dat gisteren bevestigd.
Schalke 04 heeft plannen liggen voor de bouw van een luxueus
stadion dat ongeveer 330 miljoen gulden gaat kosten. Net als bij
de ArenA van Aiax in Amsterdam moet het dak kunnen bewe
gen.
Wie er verder belangstelling hebben, wist de woordvoerster niet.
Ballast Nedam bouwde samen met BAM Holding uit Bunnik de
ArenA.
Brussel - Het Europees Parlement (EP) verwerpt voorstellen om
chocolade voor 5 procent te laten vervangen door goedkopere
plantaardige vetten.
De EP-commissie voor ontwikkelingssamenwerking volgde gis
teren unaniem het oordeel van CDA-europarlementariër Maij-
Weggen en haar Waalse collega Lannoye (groene fractie) dat een
dergelijke regeling moeilijk te controleren is. Het tweetal treedt
op als rapporteur namens het parlement.
Daarnaast vreest de parlementscommissie dat cacaoproduce-
rende Afrikaanse landen sterk zullen lijden onder het voorstel
van de Europese Commissie. De jaarlijkse productie van cacao
zou daardoor met 125.000 ton teruglopen.
(ADVERTENTIE)
Zeeland heeft meer dan... Zeeland heeft Paauwe in Goes!
Het klinkt jong en grensverleggend,
dat past ook goed bij de ontwerpen van
internationale allure. Het zijn stuk voor
stuk kunstwerken. Die staan in je kamer.
De Young International meubelen zijn
echter meer. Ze zijn namelijk oerdegelijk
met de hand vervaardigd. Als je in zo'n
bank, fauteuil of stoel gaat zitten,
dan ben je meteen verkocht aan
liet comfort. Want het zit meesterlijk
in dit Nederlandse vakmanschap.
lan Schoonheid en de?-e^
a Paauwe/
12000m2 showroom
Marconistraat 15, Goes
Tel. 0113 - 220840, Donderdag koopavond
lINTERiVIEUBEL
1
