IStrijd om inkomsten uit uitvaart-hit
JLERS
.LEN
IDUKT
►PEN.
HELLEN
EE
EREN.
POSTCODE
DE STEM
Zeeuws Museum:
Mesdag weg voor
een Goedaert
De warmte van 'n
'heer van stand'
Tekstschrijver Karei Hille krijgt geen cent voor Waarheen, waarvoor
Blije supporters op
reisje langs de Rijn
masmmm wm
JOEN-BON
D1
IEID
heren 020-4309116.
W RETAILERS.
vRANT.
rkans-
NATIONALE
L O T E R N j
I rechter is het wel en niet
net hem eens.
Bijzondere ruil duidt op groeiende invloed van kunsthandel
Drie Baritons krijgen Breda plat
x 59
3IE!
5 jaar 4,70
IT AFGELOPEN 6 MAAND
IMA-VR:
SLOPEND VAN 9.00 -17.30 U.
RDAGMORGEN: 9.00 -12.30 U.
i grens, 2e afrit
X
aand december wordt
ogtepunt van het jaar
de leden van de Post-
„oterij. Dan heeft u niet
kans op de derde
n Bingo en de vierde
Straatprijs van één mil-
maar ook op de Post-
Kanjer. Dat is de groot-
traatprijs die ooit in
land is uitgereikt. Stelt
eens voor: een bedrag
,7 miljoen te verdelen
de deelnemers in de
nde postcode. Dan bent
en met uw buren miljo-
kans wil maken op alle
n van de Postcode Lo-
inclusief de extra prij-
vul dan snel de bon op
pagina in en stuur hem
in u weet: met méér lo-
eeft u méér kans op méér
Ie Postcode Loterij
Dt en de Postcode-Kanjer,
eenmaal per maand de
Virijven.
vullen in blokletters.
reglement, op aanvraag
20,- (twee lotnummers)
10,- (één lotnummer)
dhr. mevr.
knummer:
llli -!i
131-96.11
Mt
Geluk is het moment in het klein
Van onsterfelijkheid. De kunst is erop
uit die momenten te vergroten."
Nicolaas Matsier, schrijver
daarheen? Naar de Hoge
Baad. Waarvoor? Om
•echt te krijgen. Zo zou
|een nieuwe versie van
daarheen, waarvoor
kunnen luiden. Tekst-
Ischrijver Karei Hille is de
lauteur van deze klassie
ker van zangeres Mieke
Telkamp, een lied dat al
Isinds vele jaren de abso
lute hit is op uitvaarten.
■Karei Hille krijgt daar
lechter geen cent voor,
want de auteursrechten
een enkele uitzondering. Het me
rendeel is openbaar. En de rech
ter zegt dat nu dus ook."
Drie miljoen
Verontwaardigd zegt hij: „Het is
een beetje wrang, dat meen ik
heel echt, als ik zie wat voor een
autoritaire en hooghartige hou
ding Buma/Stemra aanneemt. Ik
vind het heel onrechtvaardig wat
er gebeurt. Het gaat me absoluut
niet in eerste instantie om het
geld. Ik heb een afspraak ge
maakt met Buma/Stemra dat zij
mijn belangen behartigen. Je
kunt trouwens met niemand an-
Irsanïsatie Buma/Stemra ders een afspraak maken. Ze doen
;v,novi T\c het maar ten dele.
'eigert dl Over welk bedrag gaat het? Karei
IcoorTom Smeets
J eli jaar lang is Karei Hille aan
let procederen. Z'n tegenpartij is
je auteursrechtenorganisatie Bu-
L/Stemra. Die weigert de rech
tten te innen bij uitvaarten. En
luist daar is Karei Hille de abso
lute nummer één. Tot z'n grote
[hits behoren nummers van Robert
long, Vera Lynn en Reinhard
Key Als de dag van toen). Maar
hij schreef ook Waarheen, waar-
W, het lied waarmee Mieke
ielkamp een plaats in het ge
schiedenisboek veroverde. Geen
tweede lied
mrdt zo vaak
jedraaid op uit
tarten.
iet belangrijk
ste argument
ran Bu-
ia/Stemra om
te innen is
lat uitvaarten
«sloten zouden
ijn. Karei Hille
leeft dat altijd
«streden. Het
[erechtshof in
.sterdam gaf
lem recent ge-
ijk, naar be-
laalde tegelij-
lertijd dat Bu-
ua/Stemra het
echt heeft uit-
ngen te
taken. Karei
Me kreeg dus
[elijk, maar niet
:'n zin.
toen hij aan z'n
uridische strijd begon was het
irgument van Buma/Stemra dat
net werd geïnd uit piëteitsover-
regingen. Karei Hille: „We heb-
ien toen duidelijk aangetoond
lat er een zakelijke kant is aan
ffl uitvaart. Je kunt een kist krij-
van waaibomenhout, maar
»k van zwaar eikenhout, met ko-
»en of met gouden handvaten,
toffie met gebak, een broodmaal-
'jd na afloop, een glaasje wijn er-
p; Uroept maar, alles kan."
iij wijst naar een uitvaartbeurs
ie een paar weken geleden in
«da is gehouden. „Je kunt een
utvaart op maat krijgen, naar
otiw beurs. Een uitvaart kost tus-
en de vijf- en tienduizend gui
les. Ik denk dat het geen enkel
sobleem zal zijn als in het pak-
°°k de muziek is inbegrepen.
Muziek is voor mij een onderdeel
'en het pakket. Je krijgt bloemen,
'e kist, de koffie en de muziek. En
[et ®ige dat niet wordt betaald is
0 muziek. Dat vind ik onrecht-
Mieke Telkamp: "Waarheen,
waarvoor', een succes sinds
1971 FOTO ARCHIEF DE STEM
Openbaar
luina/Stemra was overtuigd en
Soest toegeven dat piëteit inder-
»ad niet zo'n rol speelde. Toen
erd het argument: het is een be
tten bijeenkomst. Het gerechts-
Amsterdam is nu met de
Praak gekomen dat een uit-
art openbaar is. Hoera dus. Nee
S j, Hille: „In het vonnis
wat ook verwezen naar een
van Buma/Stemra aan mij
19 januari 1985. Daarin stond
Buma/Stemra om haar move-
ue redenen kan weigeren geld
J®» voor het ten gehore bren-
'n io»-nven !iec'' 0verigens was
°o het lied al veertien jaar
taan meest S^aaid op uit-
i- en' Dus over die eerste veer-
ïroken'"WOr^t ^e'emaa^ n'et Se~
aapleiding van die brief
„,1 mi indertijd aan Bu-
temra wat hun redenen wa
nt ate^ Hille: „Hun belang
de argument was: omdat het
lipt aar is' Natuurlijk is dat
W j maar naar de overlij-
«advertenties in de krant.
nml at ^at iedereen welkom
bii' a 6 cond°loren. Of er staat
leeft 6 cre,maüe of de uitvaart
llastc? d,els in besloten kring
I 1 -stonden Maar dat betifft
Hille: „Tijdens een van de bespre
kingen liet een van de bestuursle
den zich ontvallen: waar praat je
eigenlijk over? Je praat hooguit
over een paar dubbeltjes. Zij heb
ben het over achtergrondmuziek.
In dat geval zou ik hooguit 49
cent per keer krijgen. Ik weet dat
Waarheen, waarvoor overal zeker
twee keer per dag wordt ge
draaid. Wij komen aan een bere
kening van ongeveer dertigdui
zend keer per jaar dat het lied
wordt gedraaid. En dat al twintig
jaar lang, is 600.000 keer. Dat
maal 49 cent is 300.000."
Hij heeft nog een andere bereke
ning achter de hand. „Drie ton
alleen op als- het achter
grondmuziek
zou zijn. Nee,
zegt mijn ad
vocaat, het is
helemaal geen
achtergrond
muziek. Het
moment waar
op Waarheen,
waarvoor
wordt ge
draaid, is een
heel bewust
moment. Ie
dereen luistert
naar die tekst.
Eigenlijk zou
den de nabe
staanden daar
het liefst Mie
ke Telkamp
hebben, maar
dat kan niet.
Dat wordt te
duur. Dus
draaien ze die
plaat. Het is
dus een optre
den en daarvoor staat 16,75.
Laten we in het midden gaan zit
ten, vijf gulden per keer. Dan pra
ten we over drie miljoen."
Glazen wijn
Toch gaat het hem niet alleen om
die drie miljoen, zegt hij met na
druk. „Nee, echt niet. Ik doe het
voor de eer, al klinkt dat mis
schien een beetje raar. Ik vind dat
me geen recht wordt gedaan. Ik
vind dat me onrecht wordt aange
daan. Daar vecht ik voor. Dus ga
ik nu door naar de Hoge Raad en
als het moet naar het Europese
Hof."
Heeft hij bij voorbaat geen ver
trouwen in de Hoge Raad? „Ik
hoef je niets te vertellen als je
kijkt naar de Van der Valk-zaken
en noem maar op. Gelijk hebben
en gelijk krijgen is een wereld van
verschil. Maar in dit geval is wel
sprake van rechtsongelijkheid.
Daarom heb ik ook met m'n advo
caten afgesproken dat mocht de
Hoge Raad onder een hoedje spe
len met het gerechtshof, dan gaan
we naar het Europese Hof."
Hij heeft al een brief uit Duits
land waarin de Duitse Bu
ma/Stemra bevestigt dat ze sinds
jaar en dag wel int bij uitvaarten.
Karei Hille: „Er is dus sprake van
rechtsongelijkheid in Europese
landen. We zijn er van overtuigd
dat we uiteindelijk ons gelijk voor
het Europese Hof zullen krijgen.
Karei Hille schreef Waarheen,
waarvoor in 1971. Overigens niet
bewust voor Mieke Telkamp. „Ie
mand gaf me, vlak voordat ik op
vakantie ging, een melodietje met
het verzoek er een tekst bij te
schrijven. Ik heb dat bandje mee
genomen. Ik liep over het strand,
had een paar glazen wijn op en
zag het absoluut niet meer zitten.
Waar ben ik mee bezig? Wat zijn
we allemaal aan het doen? Toen
ik terug was op m'n hotelkamer
had ik in tien minuten Waarheen,
waarvoor geschreven."
Mieke Telkamp
Z'n opdrachtgever vond het ei
genlijk iets voor Vera Lynn. Sa
men zochten ze naar de Neder
landse Vera Lynn en dachten aan
Mieke Telkamp. Het nummer
kwam op single uit, maar trok
nauwelijks de aandacht. Nadat
Mieke het had vertolkt in De
Vuist van Willem Duys was_het
binnen drie dagen uitverkocht.
Inmiddels zijn er meer dan een
half miljoen exemplaren ver
kocht.
Zijn juridische strijd is overigens
geen gemeenschappelijke. Karei
Hille: „Mieke Telkamp steekt niet
onder stoelen of banken dat ze
absoluut niet achter mijn actie
staat. Ze ziet het zelfs als een
vorm van lijkenpikkerij. Dat vind
ik heel hypocriet. Zij heeft van
elk verkocht exemplaar keurig
afgerekend gekregen en ik denk
niet dat ze een stuiver daarvan
aan een goed doel heeft gegeven.
Maar dat maakt niet uit. Ik ga
niet in haar portemonnee, maar
ze moet ook niet aan mijn porte
monnee komen."
Een van de tegenargumenten van
Buma/Stemra is ook geweest dat
er op uitvaarten alleen maar klas
sieke muziek zou worden ge
draaid. Karei Hille: „Dat is ook
zo. Maar er is één uitzondering,
Waarheen, waarvoor. Het week
blad Nieuwe Revu heeft daar ooit
een onderzoek naar gedaan en
daar bleek dat ook uit. Ze hadden
ook de directeur van het uitvaart
centrum in Enschede gebeld.
Daar komt Mieke Telkamp oor
spronkelijk vandaan. Die man
zei: 'Mieke Telkamp is hier niet
weg te branden'."
Verzaakt
Buma/Stemra heeft z'n taak ver
zaakt, verkondigt Karei Hille
nogmaals. „Je moet eens probe
ren een kroeg te openen of een
schoolfeest te geven. Buma/Stem
ra is er, als een soort verlengstuk
van de belastingdienst. Ze komen
binnen, leggen beslag, schakelen
de politie in, noem maar op. Niets
laten ze na om je te grazen te ne
men. Alleen aan uitvaarten had
den ze niet gedacht. Maar ze heb
ben nog nooit een zaak verloren
en er is hun veel aan gelegen om
dat imago staande te houden.
Hier hebben ze een steek laten
vallen, maar dat weigeren ze toe
te geven."
Loopt het dan toch goed voor hem
af?
Karei Hille, zelfverzekerd: „Het
recht zal zegevieren. Ik weet hon
derd procent zeker dat het goed
komt. Ik ga er mee door totdat er
recht is gesproken."
Karei Hille: „Mieke Telkamp steekt niet onder stoelen of banken dat ze absoluut niet achter mijn
actie staat. Ze ziet het zelfs als een vorm van lijkenpikkerii. Dat vind ik heel hypocriet.
FOTO RICHARD MOUW
Van onze kunstredactie
Middelburg/Breda - Het
Zeeuws Museum in Middel
burg heeft een schilderij van
Mesdag verkocht om voor het
geld een ander schilderij te
kunnen kopen. Er was vol
gens het museum geen ande
re manier om aan geld te
komen.
Het felbegeerde doek, Boeket
met rozen in een glazen vaas van
de 17e-eeuwse Middelburger Jo
hannes Goedaert, kostte 350.000
gulden. Terwijl het aankoop
budget van het Zeeuws Museum
55.000 gulden per jaar is.
Het gewenste schilderij van
Goedaert was in bezit van een
kunsthandelaar. „Er moest snel
geld komen, anders waren we te
laat," aldus een woordvoerder
van het museum. „Het duurde te
lang om subsidie aan te vragen
bij de Vereniging Rembrandt en
andere fondsen. Ze zijn wel door
ons benaderd, maar het moest
gewoon sneller."
Het Zeeuws Museum wilde het
schilderij van Goedaert perti
nent hebben. „Het is voor Zee
land uniek. We hadden het nog
niet in de Zeeland-collectie."
Daarom werd besloten om Kal
me Zee van Mesdag van de hand
te doen. Daarvan zijn er in Ne
derland genoeg. „We zijn met
een Goedaert veel blijer dan met
een Mesdag."
De Mesdag is volgens volgens
het museum evenveel waard als
het Boeket van Goedaert. Ze
zien het als een ruil Kalme Zee
is onlangs voor 500.000 ver
kocht, red.).
Het Zeeuws Museum geeft toe
dat deze wijze van verwerving
niet veel wordt gedaan. „Het is
niet te hopen dat het vaker ge
beurt", aldus de woordvoerder.
Overigens maakt het nieuw ver
worven schilderij deel uit van
een kleine Goedaert-tentoon-
stelling. Recent heeft het mu
seum trouwens nóg een Goedae
rt verworven, in permanente
bruikleen.
Boeket rozen in een glazen vaas, olieverf van Johannes Goedaert
Om commentaar gevraagd, zegt
museumdirecteur Jeroen Gro-
sfeld (Breda's Museum) het alle
maal wel wat vreemd te vinden
vreemd. „Het bevreemdt mij
ze?r dat ze in Middelburg deze
noodsprong maken voor 3,5 ton.
Het is weliswaar een heel be
drag, maar er is wel aan te ko
men. Het is geen vijf miljoen
gulden. Met enige moeite kan
een museum best 3,5 ton bij el
kaar brengen. Maar waarschijn
lijk zijn ze door die kunsthandel
erg onder druk gezet om haast te
maken. Die schermt dan bij
voorbeeld met belangstelling uit
het buitenland."
Op zich noemt Grosfeld 350.000
gulden niet te veel voor een 17e-
eeuws stilleven. „Ik kan me
meer manieren om aan geld te
komen voorstellen dan het ver
kopen van een waardevol doek
uit je collectie. Particuliere
sponsoring. En er zijn meer
fondsen, al ze niet zo openbaar.
En je kunt ook denken aan ge
spreide betaling."
„De vraag of je zomaar een Mes
dag uit je collectie mag verko
pen is een morele vraag. Het
hangt ervan af op welke wijze je
aan een schilderij bent geko
men. Als het een schenking of
legaat is geweest, dan kun je dit
niet doen.Bij het Zeeuws Mu
seum was niet te achterhalen op
welke wijze de Mesdag was ver
kregen.
Jeroen Grosfeld wijst in de rich
ting van de kunsthandel. „De
kunsthandel stimuleert dit soort
praktijken. Die roepen voortdu
rend in onze richting: breng het
toch in de handel. Door de tus
senkomst van de handel zijn de
prijzen doorgeschoten. Het is
een ware tantaluskwelling om
tegenwoordig over een kunst
beurs te lopen. Als ik een ton te
besteden heb is het veel. Wie die
prijzen wél kunnen betalen?
Buitenlandse musea, particulie
ren, verzekeringsbedrijven."
De oplossing?
„Eigenlijk zouden de Neder
landse musea via ruilverkeer tot
een balans in de collecties moe
ten komen, zonder bemoeienis
van de kunsthandel. Je altijd
moet oppassen voor verstoring
in de opbouw en verwervingsge
schiedenis van je collectie. Er
zou een anonieme pooi moeten
zijn, een transitopunt voor de
collectie-Nederland. Je brengt
een Mesdag in, maar niemand
weet dat hij afkomstig is van het
Zeeuws Museum."
De Goedaert-tentoonstelling in het
Zeeuws Museum, Abdij Middelburg,
tot en met 5 januari 1997.
DINSDAG 12 NOVEMBER 1996
Door Mare de Koninck
Nijmegen - Haye Thomas (60), die gisteren in Hilversum
aan een hartaanval is overleden, was de populairste corres
pondent van het NOS-journaal en daarmee misschien wel
de meest geliefde journalist van Nederland.
Haye Thomas
Zijn talrijke per
soonlijke vrien
den kenden hem
als een letterlijk
en figuurlijk
groot man, die
intens leefde en
niet te stuiten
was in het onaf
gebroken trakte
ren van zijn dier
baren op atten
ties en op on
voorwaardelijke
trouw. Zo krach
tig was de uit
straling van zijn
gulle persoon
lijkheid, dat die
dwars door de
beeldbuis heen
brak en ook het
grote publiek
wist te verwar
men.
Velen die hem
van nabij kenden
maakten zich al
lang zorgen over
Haye Thomas, ook al waren er
geen directe aanwijzingen voor
een medisch probleem. In feite
had hij al sedert 1979 twee ba
nen tegelijk, de ene voor het
NOS-journaal en de andere als
schrijvend journalist voor de
Haagsche Courant. Met onge
loof zagen zijn collega's hem
dag en nacht met zijn grote en
te zware lichaam in de weer,
beide bazen dienend met tome
loze energie.
En zijn schaarse vrije uren
bracht hij liever aangenaam
door met vrienden en vakgeno
ten dan rustend. Dat hij nu
dood is, is voor velen net zo
wonderlijk als dat hij de afge
lopen jaren nog leefde.
Als televisie-journalist had
Haye Thomas ook iets onbehol
pens. En zijn teksten voor de
camera waren niet altijd even
doorzichtig. Maar met zijn
unieke stijl wist hij als corres
pondent in achtereenvolgens
de VS, Engeland en België de
kijkers in Nederland nauw te
betrekken bij de gebeurtenis
sen in die landen. Als schrij
vend journalist viel hij op door
een ouderwetse zwierige pen,
waaruit dezelfde schilerachtige
beeldspraken stoomden als
waarmee hij zijn persoonlijke
conversaties lardeerde.
Haye Thomas begon zijn jour
nalistieke carrière in 1967 als
correspondent in Londen voor
het toenmalige dagblad De Tijd
en voor de radio. In 1979 ging
hij voor de NOS en de Haag
sche Courant naar Washington.
In 1986 keerde hij voor die
twee media terug naar Londen
en in 1990 werd het Brussel,
waar hij met name de ontwik
kelingen binnen de Europese
Unie versloeg.
Thomas schreef ook enkele his
torische boeken over scheep
vaart. Alles wat met boten en
water te maken had, had zijn
hart. Hij werd geboren als zoon
van een journalist in een
katholiek gezin aan een Am
sterdamse gracht. Ondanks
zijn verblijf van bijna dertig
jaar in het buitenland, is hij al
tijd een trotse Hollander geble
ven.
Hoewel Amsterdam hem in het
bloed zat, werd de hoofdstad
hem de laatste jaren te druk en
te vreemd. Hij ging tijdens zijn
meestal in Nederland doorge
brachte vakanties liever naar
Volendam of naar zijn huisje in
Friesland, waar het ook altijd
een komen en gaan van vrien
den was.
Haye Thomas stond nog maar
luttele maanden voor zijn VUT.
Hij was met zijn echtgenote
nog zoekende naar waar hij na
Brussel zou gaan wonen. Of hij
het ooit rustiger aan zou zijn
gaan doen, blijft de vraag. De
laatste tijd werd hij al steeds
vaker gevraagd om zijn popu
laire persoonlijkheid te lenen
voor het leiden van congressen
en andere bijeenkomsten. Ook
waren er plannen voor een ei
gen televisie-programma.
Behalve zijn vrouw laat hij
twee dochters na, van wie
Nouchka Thomas ook tv-jour-
naliste, bij de NCRV, is gewor
den. Ook zij weten dat ze met
hun vader, zoals plaatsvervan
gend hoofdredacteur Jan Ro
denburg van het NOS-journaal
het gisteren zei, 'een monu
ment, een heer van stand', en
een onvervangbare vriend zijn
verloren.
■rU)ll
Breda - Chassé Theater. Ge
hoord op ÏO november. De Drie
Baritons, Marco Bakker, Ernst
Daniël Smid en Henk Poort.
Met orkest The New Sympho
nies.
Door Jan de Breet
De Drie Baritons kwamen zagen
en overwonnen zondagavond in
het Chassé Theater in Breda. De
locatie van de vriendelijke strijd
was, meer precies, de Venco-zaal,
met haar snoepwaren-imago een
prima plek, want het lekkers bleef
je om de oren vliegen.
De drie heren deden ook niet voor
elkaar onder. Marco Bakker,
Henk Poort en Ernst Daniel Smid
berijden ieder hun eigen stok
paardje en kunnen zoals ook nu
gemakkelijk een grote zaal vullen
met hun gezamenlijke supporters.
Ze beschikken alle drie over een
stem die er wezen mag en zijn ge
pokt en gemazeld in het theater.
Ze weten natuurlijk heel goed
waar het publiek voor komt en
vullen met gretigheid de bood-
schappenmandjes. Op de cadeau
verpakking staat nu eens The
Phantom, dan weer Verdi of
Strauss. Ook Lloyd Webber, Le-
har en Aznavour horen bij de sur
prises.
De formule van deze avonden is
bekend. Het blijft neerkomen op
S*
een soort reisje langs de Rijn. De
baritons fungeren als de hulp
vaardige stewards, die met quasi-
vrolijke tussentekstjes de boel aan
elkaar praten, waarbij ze hun ij-
delheid nauwelijks weten af te
dekken. Maar toch weten ze elke
keer weer trefzeker de harten van
de tevreden reizigers te vinden
met zoetgevooisd of markant
stemgeluid.
Voor velen was het een avond met
grote hoogtepunten. Anderen zul
len misschien de momenten ge
mist hebben van grote spanning,
momenten om de adem bij in te
houden. Bij deze muzikale reis
was invaller-dirigent Ivo van
Leeuwen de handige bestuurder,
die zijn The New Symphonies
zonder grote ongelukken over het
traject stuurde. De orkestarrange
menten staken soms wat vreemd
in elkaar, maar het orkest heeft
genoeg in huis om lekkere goed
klinkende ondersteuning te geven.
Gelikt was het allemaal wel een
beetje. De Drie Baritons kregen in
diverse toppers zoals Weiber-
marsch en Carmen de meeklap-
pers en deiners stevig op hun
hand. Met hun theater-routine
wisten zij het niet eens zo dave
rende slotapplaus om te zetten in
bijval die moest uitmonden in een
paar toegiften en dat gebeurde
dan ook.