'ESCA
Vakantie reizen
nn
Skiën op 'Olympisch'
drielandenpunt
ezorger
Mooie verbinding van onbekend La Rosière met Italiaans La Thuile
Geen spoor
van Hannibal
I
l
1
BEWERKER
s - sanitair
ORDIGERS
DE STEM
E4
Waar Alpenland en Adria elkaar
ontmoeten kan de liefhebber
vari avonturen op de lange
latten zowel Karinthische als
Italiaanse als Sloveense
^Hingen bedwingen.
Vanuit dezelfde standplaats en
°P één skipas.
I
H
Gast bepaalt zelf hotelprijs
Goedmakertje Cityzap
Kamperen kostte 3,6 miljard
Zakenreizen niet duur
ANWB-gidsen Mexico en India
Dolomiti op Internet
Ide horecawereld. Met
I en hoge service be-
karonder zich klein ho-
bevinden.
n zijn wij op zoek
:en voor de functie
ek naar een nieuwe
[ijnfunctie in de ho
en uw schriftelijke
18, 4940 AA
van
'bewijs
rsdiploma
ndelijk
baar
werktijd
stendig
25 jaar
innen een week
dertseweg 14a,
t voor uitbreiding:
Holland.
Wij vragen:
-dynamische mensen
-leeftijd 21-50 jaar
-in bezit eigen auto
-onmiddellijk beschikbaar
dag tussen
ZATERDAG 9 NOVEMBER 1996
Het muurbloempje van Savoie
Fransen hebben nauwelijks oog
voor het dorp. Als ze het al
kennen. Enkele honderden
mensen hebben er een huis of
een appartement, maar wie gaat
skiën in de Savoie, denkt geen
moment aan La Rosière. Ook al
staat er heel dapper '1850'
achter de naam van het dorpje.
Skiën doe je in Val d'Isère, in
Les Arcs 1600,1800 of 2000
naar keuze, in Tignes of in
La Plagne, maar niet in het
kleine La Rosière.
Door Peter Daalder
oen Jean-ClaudeKilly op zoek ging
naar geschikte plaatsen voor de
jfc. Olympische Spelen van Albertville,
werd La Rosière niet eens bekeken. Vanuit
het dorp, hoog boven het dal van de Isère,
waar de zon in januari al acht uur per dag
schijnt, zijn de top-stations waarnaar Killy
het Olympische circus dirigeerde, allemaal te
zien. Als troost en niet zonder gevoel voor hu
mor noemt La Rosière zich sindsdien 'Le bal-
con des Jeux Olympiques' en 'Balcon des tou-
tes les jeux', het balkon van alle spelen.
Zoals Tignes zich richt op de jongeren, doet
La Rosière dat op families. Er is beperkt ver
maak, er zijn een paar winkels, enkele bars en
restaurants, een bioscoop en dan heb je het
wel gehad. Voor veel jongeren is het te saai, te
rustig, te veel dorp. Vele ouders van die jon
geren zijn niet op zoek naar het uitgaansle
ven.
Zij treffen in La Rosière niet alleen de rust
maar ook een prachtig ski-oord, waar de zon
in het dorp per jaar evenveel uren schijnt als
in Carcassonne in zuid-Frankrijk.
En toch is dat prachtige roosje, vernoemd
naar het Alpenroosje dat er volop groeit, voor
de Fransen niet meer dan een muurbloempje.
La Rosière is een beseheiden plaatsje. Het
heeft maar enkele vaste inwoners, sinds de
boeren hun huizen verkocht hebben aan ver
mogende burgers, 's Zomers komen de boeren
terug met hun kudden schapen, die voor een
perfect onderhoud van de hoge bergweiden
zorgen. Op veel plaatsen in de Alpen waar het
vee niet meer zijn nuttige werk doet, is de ve
getatie verdwenen en is het dunne vruchtbare
laagje bodem weg. Er rest daar niets dan rot
sen, die in de winter weer voor problemen
zorgen voor de skiërs.
La Rosière bestaat voor het overgrote deel uit
vakantiewoningen en appartementen, waar
van jaarlijks ook enkele honderden Neder
landers gebruik maken sinds enkele toerope-
rators La Rosière in hun programma opgeno
men hebben. Velen kennen het dorp onge
twijfeld van de route over de Kleine Sint
Bernhard. Duizenden motorrijders die 's zo
mers de Alpen 'doen' en wielrenners die zo
weer een 'col' aan hun prestatielijst toevoe
gen, passeren het plaatsje. De fietsers treden
in het spoor van Louison Bobet die in 1959
een etappe van de Tour de France over de col
reed. Toen stond er nog maar één bouwsel,
dat nu nog steeds de naam 'Le Relais du Petit
Saint Bernard' draagt.
Een jaar later werd de eerste skilift aange
legd. Pas de laatste twintig jaar is het dorp
echt voor de wintersport ontwikkeld. Er zijn
nu 7500 bedden. Toch lijkt het in niets op de
moderne ski-stations, zoals de Fransen die
wij massaal gebouwd hebben in de jaren zes
tig, zeventig en tachtig.
La Rosière is niet blijven stilzitten en heeft
een heel aardig skigebied ontwikkeld. De pis-
'es bieden voor alle skiërs voldoende uitda
ag- Er zijn volop pistes voor beginners, voor
gevorderden en voor mensen die alleen aan
zwarte' pistes een genoegen beleven.
Langlaufers hebben een perfecte mogelijk-
ueid om nu eens niet in het dal te schuifelen.
Tijdens de skitocht de grens over.
De Romeinen gebruikten de col van de
Kleine Sint Bernard als verbindingsweg
tussen Rome en Lyon. Jaarlijks trokken
er zovelen over de col dat voor de reizi
gers en pelgrims het Hospice gebouwd
werd, waar zij geestelijk en lichamelijk
konden bijtanken van de vermoeienis
sen van het reizen.
Er is lange tijd gedacht dat Hannibal bij
zijn oversteek over de Alpen gebruik ge
maakt heeft van de col van de Kleine
Sint Bernard. Hij zou op de oevers van
het meertje van Verney bovenop de col
zijn tenten opgeslagen hebben. Om
daarvan sporen te vinden is het hele
meer met sondes afgezocht, maar er is
niets gevonden dat er op wijst dat Han
nibal ooit de col gebruikt heeft.
Ook op de Kleine Sint Bernard geen sint-bernardshonden meer, maar herders als reddingshonden.
FOTO'S PETER DAALDER
Er is een bijzonder fraaie loipe midden in het
skigebied die vanuit het dorp ruim 200 hoog
temeters stijgt tot iets boven de 2.000 meter.
Langlaufers kunnen daar volop genieten van
de schitterende entourage van vele tientallen
bergtoppen. De snowboarders die wel met pa
en ma mee zijn, kunnen werkelijk alle kanten
uit. Alleen bij lawinegevaar is er en verbod
om buiten de pistes te skiën en te boarden.
La Rosière heeft iets waar andere skigebieden
jaloers naar kijken. Het is de enige plaats in
het gebied die een verbinding heeft met Italië.
Die verbinding met het eveneens kleine La
Thuile bezorgt La Rosière niet alleen een ski
gebied met in totaal 135 kilometer aan pistes,
maar geeft ook de mogelijkheid voor het ma
ken van een alleraardigste skitocht van min
stens enkele uren zonder ook maar één keer
dezelfde piste te skiën.
Vanuit La Rosière kan flink ge-jo-jood wor
den voordat de Col de la Traversette (2418
meter) bereikt is. De tocht vergt sowieso wat
tijd, want de liften en de pistes zijn aan de
lange kant. Op de col, bij de overblijfselen
van een fort, kijken de skiërs neer op het Hos
pice Saint Bernard, dat aan de (zomerse) au
toweg ligt. 's Winters is het daar te gevaarlijk
in verband met lawines. De skipistes blijven
veel hoger op de berg.
Het komt nogal eens voor dat de sneeuwsi-
tuatie aan de Franse en de Italiaanse kant be
hoorlijk verschillen. Vooral de harde wind
houdt vaak huis aan de Italiaanse kant. Itali
anen met een skipas voor La Thuile (ook gel
dig in La Rosière en omgekeerd), komen dan
graag in Frankrijk skiën. In april, tegen het
eind van het seizoen, is de Italiaanse kant po
pulair, omdat daar, aan de noordzijde van de
berg, vaak nog voldoende sneeuw ligt.
Het passeren van de grens gaat niet helemaal
ongemerkt. Er staan grote borden met de
sterren van de Europese Gemeenschap. En op
de heenweg wijzen de overblijfsels van een
fort op de minder vriendschappelijke betrek
kingen tussen beide landen in het verleden. In
het gebied van de Kleine Sint Bernard is hard
gevochten in de Tweede Wereldoorlog.
Omdat La Rosière zich vooral richt op fami-
Door Jan Smets
De datum 3 februari 2006 ligt in
de verre toekomst. Maar op de
tj„ grens van Alpen en Adria zijn
In °lensen er al dagelijks mee bezig.
Clan ^a3j '■Ewee(tu^zendZes' moet er, als de
schrp01 Saan tenminste, historie ge-
Wint^11 forc|en 'n de sneeuw. Olympische
eerrW en *n 'tri® landen tegelijk, nooit
vertoond. Recreatief skiën in drie lan-
den tegelijk is trouwens ook knap zeldzaam.
Toch kan dat nu al op het drielandenpunt
Oostenrijk/Italië/Slovenië, met als aardige
bijkomstigheid dat men bezig is met een
Olympische 'try out'.
Het idee om de Spelen naar dit historisch zo
nauw verbonden deel van Europa te halen is
niet nieuw. Er bestaat een foto van de drie
slalomwinnaars van de Lillehammer-spelen
uit 1994: de Sloveen Kosir, de Oostenrijker
Stangassinger en de fameuze Italiaan Tomba.
De drie grote namen trokken de kar voor de
eerste aanvraag namens hun landen om sa
men de Winter-OS van 2002 te mogen organi
seren. De 'Dreieck' sneuvelde in de voorron
den, uiteindelijk zouden de Spelen worden
toegewezen aan Salt Lake City in de Verenig
de Staten. Maar 'Alpe-Adria' gaat nu een
nieuwe poging doen, naar verluidt zelfs op
verzoek van het IOC dat het idee van grens
overschrijdende Spelen interessant blijft vin
den. De lobby is opnieuw begonnen.
Olympische Spelen dragen de naam van een
stad, dat hoort zo. Daarom trekt de stad Tar-
visio de kar. De bergstad in de Italiaanse re
gio Friuli-Venezia Giulia wordt de 'hoofd
stad' van de drielanden-Spelen. In de beide
buurlanden gaat de actie vooral naar Jesenice
en Kranjska Gora in Slovenië en Arnoldstein
en Hermagor in de Oostenrijkse deelstaat Ka-
rinthië.
De kansen dat de hernieuwde sollicitatie
slaagt, worden niet gering geacht. Het Itali
aanse Olympisch Comité is zo rijk (lotto en
toto) dat het geld leent aan andere Olympi
sche landen. Vertaald in verplichtingen levert
dat zo al veertig stemmen op.
Toekomstig Olympisch terrein, dat moet inte
ressante skipistes opleveren, zou je denken.
Waar de landen elkaar ontmoeten, aan weers
zijden van de beroemde Wurzenpas, daar valt
het wat tegen op het gebied van alpine ski.
Voor langlaufers is het beter terrein, hun
'Tour 3' gaat zonder tussenpozen door fraaie
natuur in drie landen. Alpine skiërs moeten
voor het Italiaanse deel even de auto of de bus
nemen.
Het bekendste van de Sloveense wintersport
oorden, Kransjka Gora, is in twintig jaar niet
veranderd. Een klein skigebied met ouder
wetse liften. Wel een groot complex van ho
tels en restaurants, nog steeds best gezellig en
Sloveens goedkoop. De pistes van Tarvisio
(Sella Nevea) zijn heel bescheiden. Dit is een
gezocht langlaufterrein. Het meest logische
Oostenrijkse ski-oord voor 'drielandenski' is
Arnoldstein met een directe verbinding over
de sneeuw naar Kransjka Gora. Maar ook dit
dorp is slechts een klein eigen skigebied rijk.
Echt grote en mooie skigebieden vind je in
fL i
li
ga
19
■I
lies die gezamenlijk een skivakantie houden,
is de opvang van kleine kinderen belangrijk.
Het dorp heeft een apart 'Village des En-
fants', een prachtig kinderdorp, waar de
kleintjes tussen 3 en 10 jaar kunnen spelen,
spelend leren skiën, skiles krijgen (alleen de
oudere kinderen) en eventueel tussen de mid
dag kunnen eten.
Een ochtend of een middag (tot half zes) kost
bijna 30 gulden, met eten erbij bijna 50. Vijf
ochtenden/middagen kosten 125 gulden, een
hele week plus eten bijna 300 gulden.
De keuze van een appartement kan nog wel
eens tegenvallen omdat de Fransen erg opti
mistische gedachten hebben over de moge
lijkheid met velen in een kleine ruimte te wo
nen. Ook voorzieningen binnenshuis zijn in
veel appartementen aan de zuinige kant. Een
achtpersoons appartement met één kleine
badkamer is vragen om problemen. Na drie
mensen is het warme water echt op.
informatie: Maison de la France, Prinsengracht
670, 1017 KX Amsterdam, speciale informatie
lijn over wintersport, maandag t/m vrijdag van
10-16 uur: 020 - 6381991, of rechtstreeks bij
het Office du Tourisme, 73700 La Rosière-
Montvalezan, telefoon 00 33 479 06 80 51.
Karinthië in Hermagor en Heiligenblutt. Wie
nu al een spoor wil trekken voor de opvolgers
van Alfredo Tomba moet daar heen, daar zijn
voor 2006 ook de grote wedstrijden gepland.
Maar Hermagor ligt een uur rijden van het
drielandenpunt en Heiligenblutt nog verder.
Villach, een kwartier rijden van het drielan
denpunt is dan misschien een betere keus.
De stad zelf kent vooral klassiek Kurort-toe-
risme, maar in vier skigebieden rondom is
meer actie. Met name Gerlitzen maakt een
goede indruk met twintig kilometer mooie,
lange en gemakkelijke skipistes en interes
sante vormen van onderdak waarbij een van
de 'hoteldorpen' van TUI, populair bij gezin
nen.
De drie landen (Karinthië is als 'land' her
kenbaar anders dan de andere Oostenrijkse
deelstaten) leven al jaren in harmonie. Itali
aans is de tweede voertaal in Karinthië, Duits
en Italiaans spreekt half Slovenië. De menu
kaart van menig restaurant langs de grens
trakteert zowel op 'Kasenockerln' als op 'Ce-
vapnici' en 'Spaghetti Carbonara'.
Zowel Kransjka Gora in Slovenië als Hermagor
en Gerlitzen in Karinthië komen voor in de
programma's van diverse reisorganisatoren.
Meer informatie over grensoverschrijdend ski
ën vanuit Karinthië bij het Oostenrijks Toeris-
tenburo, Stadhouderskade 2, 1054 ES Amster
dam. Tel. 020-6129682.
tip;
p!
Lekker geslapen, mooi hotelletje, heer
lijk ontbijtje. En de prijs? Die mag u zelf
bepalen. Geen grap maar binnenkort
werkelijkheid in de acht Nederlandse
hotels van de Ibis-groep (onder meer in
Tilburg). Van 17 tot en met 23 november
mogen hotelgasten zelf aangeven wat ze
bij Ibis voor een nachtje willen betalen.
De hotelketen is niet bang dat er massaal
misbruik gemaakt wordt van de stunt. In
Frankrijk, Duitsland en Portugal is de
grap al eerder uitgehaald en daar bleek
een ruime meerderheid zelfs meer te wil
len betalen dan de feitelijke kamerprijs.
Belangstellenden voor deze actie moeten
wel een reserveringsformulier bij Ibis
aanvragen.
Gedupeerde passagiers van het busbe
drijf Cityzap krijgen een goedkope aan
bieding om naar Londen te reizen. Met
bijbetaling van 69,- kunnen ze met
Stena Line overvaren van Hoek van Hol
land naar Harwich, met aansluitende
treinverbinding op Londen. Het aanbod
geldt tot en met april '97.
Cityzap opende begin dit jaar een di
recte buslijndienst tussen de hoofd
steden Amsterdam, Londen en Parijs.
Direct werden er 50.000 tickets a
69,- verkocht. In de zomer werden
de diensten echter gestopt vanwege fi
nanciële problemen. Op dat moment
hadden nog zo'n 25.000 passagiers
geen gebruik gemaakt van hun ticket
dat heel '96 geldig is. Reizigers die
niet willen bijbetalen en hun geld te
rug willen, moeten wachten op de uit
slag van de nog lopende gerechtelijke
procedure. Voor meer informatie over
het aanbod: Stena Line, tel. 0174
389 380.
Nederlanders hebben vorig jaar met
zijn allen 3,6 miljard gulden uitgege
ven aan kampeervakanties. Bijna een
derde van dat bedrag ging naar
Frankrijk. De meeste kampeervakan
ties worden in Nederland doorge
bracht. In vergelijking met verblijf in het
buitenland wordt in eigen land echter
veel minder geld uitgegeven.
Dat blijkt uit cijfers van het Centraal
Bureau voor de Statistiek (CBS) over
1995. In dat jaar gingen 1,3 miljoen Ne
derlanders kort op kampeervakantie
(weekeinde, stacaravan etc.). Een lange
re kampeervakantie werd door 5,2 mil
joen Nederlanders gemaakt. In het bui
tenland gaven die gemiddeld 925 gulden
per persoon uit. Aanzienlijk meer dan in
eigen land want daar ligt het gemiddeld
bij een lange vakantie op 354 gulden per
persoon.
Wat het buitenland betreft is Frankrijk
veruit favoriet bij de kampeerders (42
procent). Op grote afstand volgen Üuits-
land (10 procent), Italië (8 procent),
Spanje (7 procent) en België (6 procent).
In eigen land zijn vooral de campings
aan de kust, in Drenthe en op de Veluwe
in trek.
De baas zal er waarschijnlijk anders
over denken maar de Nederlandse za
kenreiziger is verhoudingsgewijs niet zo
duur uit. In vergelijking met zijn Euro
pese collega's betaalt een Nederlandse
zakenreiziger beduidend minder voor
zijn stoel. De verwachting is dat de prij
zen in 1997 fors zullen stijgen.
De gegevens komen uit een vergelijkend
onderzoek van creditcard-maatschappij
American Express. Van 51 vliegtuigver-
bindingen worden de prijzen met elkaar
vergeleken in de zogeheten Airfare In
dex. Uit die index blijkt dat de Neder
landse en Franse zakenreiziger in de
loop van dit jaar respectievelijk vier en
drie procent meer voor hun business
class-ticket zijn gaan betalen. Aanzien
lijk minder dan in de rest van Europa.
In de serie 'Insider's Guides' brengt de
ANWB weer twee nieuwe titels op de
markt. De exclusieve reisboeken gaan
over India en Mexico en zijn voor
39,50 per stuk te koop bij de ANWB-
kantoren, boekhandel en warenhuizen.
De Insider's Guides zijn van oorsprong
uitgaven van het Zwitserse Kiimmerly
Frey. De dikke reisgidsen (ruim 300
bladzijden) bieden veel prachtige foto's
en handzame kaartjes. Verder bevatten
de gidsen tips voor uitstapjes, restau
rants en overnachtingen. In deze reeks
zijn eerder boeken verschenen over on
der andere Australië, Californië, China,
Japan, Indonesië en Thailand.
Allerlei informatie over het Italiaanse
skigebied Dolomiti is sinds kort op In
ternet te vinden. Netsurfers uit de gehele
wereld kunnen op deze website gedetail
leerde informatie opvragen over de af
zonderlijke dorpen en dalen: de pisten,
liftenaanbod, skipasprijzen, kinderkor
tingen, acties en evenementen, wedstrij
den en andere toeristische aanbiedingen.
Dagelijks wordt een overzicht gegeven
van de geopende pisten en liften, onder
steund met beelden van panoramacame
ra's. Geïnteresseerden vinden op Inter
net ook de laatste stand van zaken om
trent vrije kamers in hotels, pensions en
appartementen. Indien gewenst kan via
E-mail geboekt worden. Een reisplan
ning, met de snelste routes per auto, bus
of trein, is ook op te vragen.
Het Dolomiti skigebied is het grootste
ter wereld, met 44 skicentra en twaalf
dalen. Het gebied beschikt over 1180 km
pisten met 464 bergbanen en skiliften.
Tot het gebied behoren het Duitstalige
Zuid-Tirol, Veneto en Trentino. Het In
ternetadres is: http://www.DolomitiSu-
perski.com
