Zege Clinton
valt goed in
veel landen
Amerika kiest met Clinton voor status quo
Winst
ècoat
sterkt
Kurhaus stampvol tevreden Amerikanen
Amerikanen stemmen
ook over gokken,
marihuana en suiker
PTT Teleco
de stem
Analyse
Perot blijft luis in de pel
Iets meer vrouwen maar
minder zwarten gekozen
de stem
VERKIEZINGEN VERENIGDE STATEN
Den Haag reageert verheugd
Dole-adepten laten geen traan om verlies van hun kandidaat
Voortzetting
Koerswending
1,3 miljoen
Amerikanen
stemmen
'alternatief'
Vezelsector blijft
Omzet binnen
detailhandel
stijgt 3 procent
Werkgevers in
metaal voorzien
banengroei
DONDERDAG 7 NOVEMBER 1996 f\
Washington/Tokyo/Den Haag (ap/anp) - In veel landen is de
herverkiezing van Bill Clinton als president van de Verenigde
Staten opgevat als een signaal van continuïteit in de Ameri
kaanse politiek. Bij sommige regeringen echter, met name die
van China en Taiwan, heerste onzekerheid over wat zij in de
tweede termijn van de Amerikaanse president kunnen ver
wachten.
Volgens de Nederlandse regering
komt de overwinning van Clinton
de relatie tussen de Verenigde
Staten en Europa ten goede. Vol
gens premier Kok en minister
Van Mierlo (Buitenlandse Zaken)
biedt Clintons overwinning de
VS meer mogelijkheden een lei
dende rol in de internationale po
litiek te spelen.
Israël zei te hopen dat de betrek
kingen met de Amerikaanse pre
sident er beter op zullen worden,
terwijl de PLO de hoop uitsprak
dat hij de 'obstinate' regering-
Netanyahu nu eindelijk zal aan
pakken.
Premier Netanyahu zei dat wie
verwacht dat Clinton na zijn her
verkiezing grotere druk op hem
zal uitoefenen om in het vredes
proces concessies te doen, bedro
gen zal uitkomen. Minister van
Buitenlandse Zaken Levy zei er
van uit te gaan dat de banden
zullen worden versterkt. „Bill
Clinton was in de voorgaande
termijn een vriend van Israel en
heeft onze verstandhouding op
een hoger plan gebracht."
De voorzitter van de Palestijnse
wetgevende raad, Ahmed Qurei-
ra, zei te hopen dat 'president
Clinton nu een echte rol op zich
neemt en druk uitoefent op Is
raël'. Raadslid Hanan Ashrawi
noemde de overwinning van
Clinton 'een duw vooruit' voor
het vredesproces.
Geruststellend
In veel landen werd de overwin
ning van Clinton op grond van de
opiniepeilingen als onontkoom
baar gezien. Op de financiële
markten van Tokyo ging de dol
lar met 0,53 yen omhoog naar
114,36 yen en stegen de aande
lenkoersen met 1,94 procent. Pre
mier Hashimoto noemde de ver
kiezingswinst van Clinton 'ge
weldig' en minister van Buiten
landse Zaken Yukihiko Ikeda
sprak van 'een geruststellende
gebeurtenis voor de vrede en wel
vaart van de wereld'.
De Chinese regering, die felle kri
tiek heeft op het Amerikaanse
beleid, had nog geen commen
taar. Maar Zhang Liping, Ameri-
ka-deskundige van de Chinese
Academie voor Maatschappijwe
tenschappen, verwachtte conti
nuïteit in het Amerikaanse Chi-
na-beleid, waarin botsingen over
de handel, de mensenrechten en
Taiwan voorkwamen. Een ver
wachte top tussen Clinton en pre
sident Jiang Zemin zou de lucht
kunnen klaren.
De regering van Taiwan zei de
ontwikkelingen in de Ameri-
kaans-Chinese relaties te zullen
afwachten en Washington eraan
te zullen herinneren de Taiwane
se belangen niet uit het oog te
verliezen.
Tweede Kamer
De Nederlandse Tweede Kamer
is in meerderheid tevreden over
de uitkomst van de Amerikaanse
stembusstrijd. PvdA, WD en
D66 wijzen erop dat Clinton meer
aandacht voor buitenlandse
vraagstukken heeft dan zijn Re
publikeinse tegenstrever Bob Do
le.
De partijen verwachten dat dat
vooral zijn vruchten zal afwerpen
bij internationale crises zoals
Bosnië en nu Zaïre.
„Als je op safe speelt, is het per
saldo beter dat Clinton het weer
wordt," analyseerde WD-Ka-
merlid Weisglas. Diens PvdA-
collega Van Traa ging een stapje
verder. „Met Dole en de Verenig
de Naties was het een ramp ge
worden. Dan zouden de VS zich
nog meer van dit instituut heb
ben afgewend."
Vanuit Tokyo, waar hij met Van
Mierlo op werkbezoek is, consta
teerde premier Kok dat Clintons
overwinning een goede basis
vormt voor de komende vier jaar.
Zowel voor de verhouding VS-
Nederland als voor de relatie VS-
Europa, aldus Kok.
Navo
Hij verwees naar vraagstukken
als de milieubescherming op we
reldschaal en de uitbreiding van
de Navo, waarvoor een optimale
samenwerking tussen beide con
tinenten hard nodig is. Neder
land zal er als komend voorzitter
van de Europese Unie alles aan
doen om die samenwerking te be
vorderen, aldus de premier. In
dat kader opperen VVD en D66
Clinton tijdens het Nederlandse
voorzitterschap voor een bezoek
uit te nodigen.
Van onze verslaggever
Scheveningen - Drie zijn er.
Drie grijzende dametjes met
hoedjes met rood-wit-blau-
we linten zoals een kwart
van de aanwezigen opheeft.
Alleen schreeuwen hun lin
ten de naam Dole en diens
Republikeinse partij.
Teleurgesteld? „Een beetje."
Maar ze zagen de klap al aanko
men. En ze feesten er niet min
der om. „Wij zijn hier het be
roemdst. Alle tv-ploegen, elke
journalist komt op ons af. En we
like that!," giechelen ze.
Traditiegetrouw trakteerde de
Amerikaanse ambassade gister
ochtend in alle vroegte de Ame
rikaanse gemeenschap in Ne
derland plus politiek en pers op
een ontbijtje in het Schevening-
se Kurhaus. Ondanks het onza
lige tijdstip - 5 uur - moest de
politie eraan te pas komen om
de zeker duizend gasten naar
behoren hun auto uit en het ho
tel in te geleiden.
Rookverbod
Binnen was van dat vroege uur
al snel niets meer te merken, zij
het dat de buffetten bogen onder
Amerikaanse ontbijtgerechten
als scrambled eggs, hashbrowns
en uiteraard bagels en donuts.
De koffie was voor deze gele
genheid een standje slapper ge
zet.
Alleen mevrouw Jorritsma bleef
continu en stoïcijns het rookver
bod doorbreken. Verder was het
al Amerikawat de Kurhaus-
klok sloeg, met veel rood-wit-
blauwe slingers en tierelantij
nen, de vlaggen van de 50 staten,
de jazzband en het meisjeskoor
van de Haags-Amerikaanse
middelbare school plus een gi
gantisch tv-scherm met live-
beelden uit de States, die door
een gigantische schotelantenne
op het strand van een satelliet
werden geplukt. Naast statie
portretten van de beide kandi
daten hingen er zelfs foto's van
het houten geboortehuisje van
Clinton, in Hope, Arkansas.
Maar de mooiste aankleding van
de zaal waren de gasten zelf.
Amerikanen kunnen bijna alles,
behalve zich kleden. En naast de
strakke carrièrepakken van Ka
merleden en zakentycoons vie
len de echte Amerikanen onmid
dellijk op door hun ruitjesbroe
ken, verkeerde jasjes, foute das
sen, stars and stripes-overhem
den, belachelijke hoedjes en
buttons van soepbordformaat.
Plakboeken
Spannend was het natuurlijk al
lang niet meer. En zelfs de drie
Dole-adepten lieten geen traan
toen hun favoriet zijn nederlaag
erkende.
De meest enthousiaste reacties
kwamen niet van Amerikaanse
zijde, maar van Bosschenaar
Erik Stolzenbach, die vijf van
zijn twintig plakboeken met
Clinton-knipsels had meege-
Een typisch Amerikaans ontbijt in het Scheveningse Kurhaus.
zeuld. Gastheer ambassadeur
Terry Dornbusch III kwam tijd
te kort om alle handen te schud
den en kon de schrijvende pers
alleen te woord staan als hij
voor de zoveelste maal de zaal
doorkruiste naar alweer een an
dere hoek waar alweer een an
dere tv-ploeg zijn reactie vroeg.
Uiteraard was ook hij tevreden,
alhoewel zijn eigen staat, Geor
gia, een van de weinige Republi
keinse bolwerken bleek. Maar:
„De verhouding tussen het Wit
te Huis en de Haagse ambassade
is voortreffelijk en ik verheug
me op vier volgende jaren van
prettige samenwerking."
Even druk bezet was de voor
Amerikanen in Nederland meest
beroemde Amerikaan van Ne
derland: ambassadeportier Ollie
Wright, die ook nu in smetteloos
uniform en een linkerborst vol
medailles elke gast bij naam en
met een vriendelijk woord ont
ving. Ook hij is tevreden met de
uitslag. Liever gezegd: hij is al
tijd tevreden. „Mijn land staat
voor mij voorop, .en de president
is mijn president, wie hij ook
is." Vaderlijk drukt hij Neder
landers op het hart vooral trots
te blijven op ons kikkerlandje,
„De grootte is niet belangrijk;
waar het om gaat is de eer en
foto anp
waardigheid die je vertegen
woordigt.
Er werd luidruchtig maar alco
holvrij gefeest. Pas toen gejuich
van de Bossche Erik aangaf dat
Clinton zijn speech begon, werd
het even stil. De beloftes en
voorspellingen van William Jef
ferson Clinton werden met ge
past applaus beloond, waarna
een hernieuwde aanval op het
buffet begon.
De pianist, overgevlogen uit
Ohio, stond kauwend op een
blueberry-muffin terzijde. Zijn
commentaar? „Ik vond de
speech van Independence Day
beter."
Washington - Vier jaar gele
den bracht een sukkelende
economie de Amerikaanse
kiezers ertoe tegen president
Bush en voor zijn uitdager
Clinton te stemmen. Dinsdag
bracht een opgeleefde econo
mie hen ertoe voor president
Clinton en tegen zijn uitdager
Dole te stemmen.
In de beleving van de meeste
Amerikanen gaat het lang niet
slecht, en dus hebben ze voor de
status quo gekozen. Niet alleen
de president, ook de zittende le
den van Huis van Afgevaardig
den en Senaat hebben geprofi
teerd van een gevoel van redelijk
welbevinden onder de bevolking.
Opmerkelijk weinig zetels zijn
door uitdagers weggekaapt. In de
slag om de controle over het Con
gres (parlement) speelden de zo
genaamde open zetels, niet ver
dedigd door een zittende afge
vaardigde of senator, zo een
extra prominente rol. En zowel
in de Senaat als in het Huis had
den de Democraten dit keer meer
open zetels te verdedigen dan de
Republikeinen.
Er zijn allerlei verklaringen te
bedenken waarom de Ameri
kaanse kiezers voor het eerst in
de geschiedenis voor de combi
natie van een Democratische
president en een Republikeins
Congres hebben gekozen. Maar
daaronder lijkt de prozaïsche
omstandigheid dat de Democra
ten meer risico liepen dan him ri
valen niet de minst solide.
President Clinton zal in elk geval
de eerste helft van zijn tweede
ambtstermijn met een oppositio
neel Congres moeten regeren. De
Republikeinen wisten hun meer
derheid in de Senaat nog iets te
vergroten, terwijl die in het Huis
wat is geslonken. Het resultaat is
in elk geval voortzetting van een
samenwerking die de afgelopen
Vice-president Al Gore, president Clinton met dochter Chelsea en echtgenote Hillary gisteren tij
dens hun triomftocht door Little Rock in Arkansas. foto epa
twee jaar ongemakkelijk en een
poos ronduit destructief is geble
ken.
Al meteen in zijn overwinnings
toespraak in Little Rock reikte
Clinton de Republikeinen de
hand. „De uitdagingen waarvoor
we staan, zijn niet Democratisch
of Republikeins," zei hij. En:
„Het wordt tijd het belang van
Amerika boven dat van de par
tijen te stellen."
Ook de herkozen meerderheids
leiders in Huis en Senaat, Newt
Gingrich en Trent Lott, beloof
den er het beste van te maken.
Maar zij klonken toch minder
enthousiast en in elk geval min
der boven de politiek verheven
dan Clinton. „Als de daden van
de president net zo Republikeins
zijn als zijn woorden van de af
gelopen tijd, dan kunnen we sa
menwerken," sprak Lott.
Niet zonder belang is dat Clinton
het soortelijk gewicht van zijn
presidentschap heeft weten te
verhogen. Precies de helft van de
uitgebrachte stemmen heeft hij
op zijn naam gebracht, zeven
procent meer dan vier jaar gele
den.
Van een 'mandaat', zoals hij dat
nastreefde, kan evenwel moeilijk
worden gesproken. Nog los van
de kwestie waarvoor de kiezers,
Door Bert Ummelen
in het geval hij een absolute
meerderheid van de stemmen
had gewonnen, nu precies een
mandaat zouden hebben ver
leend. Clintons 'brug naar de
21ste eeuw' is vooralsnog een ta
melijk vage constructie, meer een
luchtbrug dan iets met pijlers en
een wegdek.
Tegelijk valt uit de resultaten
van de Congresverkiezingen on
mogelijk af te leiden dat de kie
zers een dam hebben willen op
werpen tegen het radicale con
servatisme van het 104de Con
gres. Met royale hulp van de vak
beweging hebben de Democraten
er alles aan gedaan om van deze
verkiezingen een referendum te
maken over de 'extreme' politie
ke agenda van Newt Gingrich.
Maar als ze daarin zijn geslaagd,
dan is de uitkomst op z'n minst
dubieus: van de zevenenveertig
freshmen (nieuwkomers) in het
Huis die het trouwst waren aan
die agenda ('Contract met Ame
rika') zijn er achtendertig herko
zen. En wat de Senaat betreft,
geldt dat de Republikeinse
nieuwkomers veelal een scherper
conservatief profiel hebben dan
hun vertrekkende partijgenoten.
Wat de Republikeinen intussen
wel hebben opgestoken, is dat
deze president een meester is in
public relations. De voorspelling
lijkt dan ook veilig dat zij het po
litieke spel in elk geval voorzich
tiger en subtieler zullen spelen
dan in de afgelopen twee jaar.
Omgekeerd heeft ook Clinton
zijn les geleerd. Toen hij een acti
vistische Democratische presi
dent was, steunend op een meer
derheid van partijgenoten in het
Congres, liet het volk hem vallen.
En toen hij zich daarop her
schiep als 'man van het midden',
die zijn best deed constructief
samen te werken met een opposi
tioneel Congres, werd hij door
het electoraat weer in de armen
gesloten.
De hamvraag is hoe Clinton zich
zijn tweede termijn, en daarmee
zijn rol in de geschiedenis, voor
stelt. Anders dan in de afgelopen
vier jaar hoeft hij zich geen zor
gen meer te maken over wat hij
zelf wel zijn 'politieke levensvat
baarheid' heeft genoemd. Dit
was, zals hij in Little Rock zei, de
laatste campagne uit zijn leven.
Met zijn typische talent om van
de nood niet zomaar een deugd
maar de grootste deugd op aarde
te maken, is hij zijn beperkte po
litieke speelveld gaan bewiero
ken als heilige common ground,
een consensus die alle redelijke
Amerikanen kunnen delen.
De eendrachtige belofte om het
begrotingstekort weg te werken
en de noodzaak de gevolgen van
de vergrijzing in de sfeer van so
ciale en gezondheidszorg op te
vangen, leggen de binnenlandse
politieke agenda voor een heel
eind vast. En in beide partijen
worden kansen gezien op in elk
geval een tijdelijke legislatieve
honeymoon tussen president en
Congres. Politiek pointillisme,
kleinschalige initiatieven, ge
richt op de noden van groepen
burgers: daarin heeft Clinton
zich gespecialiseerd, en sociaal
besef en financiële discipline
sluiten elkaar per slot van reke
ning niet uit. Maar de sfeer tus
sen beide bolwerken aan Penn
sylvania Avenue, het Capitool en
het Witte Huis, zal niet alleen
door politiek loven en bieden
worden bepaald. De verkiezings
uitslag betekent ook dat de Clin
tons achtervolgd blijven worden
door vragen naar hun financiële
handel en wandel en hun ethi
sche standaarden.
Whitewater, FBI-dossiers, du
bieuze campagnefinanciering -
ze vormen een soort hooibroei
die elk moment tot een uitslaan
de brand kan leiden.
Vrees voor een nieuwe koerswen
ding van de president in het ge
val van een geestverwant Con-
greé, een algemeen gevoel voor
checks and balances, het ontbre
ken van een aantrekkelijke Re
publikeinse kandidaat: het kan
dinsdag allemaal een rol hebben
gespeeld. Maar vooral is het een
stemming van redelijke tevre
denheid en toekomstvertrouwen,
in combinatie met de wijsheid
dat je winnende spelers niet moet
wisselen, die de VS een voortge
zette periode van machtsdeling
heeft opgeleverd.
Tegelijk klinken in de stem van
de Amerikaanse kiezer ook lelij
ke tonen mee. Van elke tien Clin-
ton-stemmers, zo blijkt uit exit
polls, geloven er zes niet dat hij
zijn programma van gerichte be
lastingreducties en gelijktijdige
terugdringing van het begro
tingstekort kan uitvoeren. Een
zelfde aantal heeft er überhaupt
moeite mee geloof te hechten aan
wat hij belooft.
Clinton heeft, vergeleken met
vier jaar geleden, zijn electorale
draagvlak uitgebreid. Maar hij
heeft dat gedaan door zijn poli
tieke boodsqhap in te krimpen.
En intussen duimen zijn kiezers
voor de goede afloop. Het oogt
alles bij elkaar niet als een basis
voor een historisch president
schap, laat staan als een pijler
van een brug naar de toekomst.
Dallas (ap) - De als derde bij de Amerikaanse presidentsverkiezing
geëindigde Texaanse miljardair Ross Perot heeft beloofd dat hijzelf
de door hem opgerichte Hervormingspartij zullen terugkeren in
politieke strijdperk.
„Neem even pauze en dan zullen we weer in de ring klimmen
Perot gistermorgen vroeg in een toespraak tot een menigte aanhal»
waarin hij erkende dat hij een van de verliezers van de verkiezing,
was. Perot, die geen enkele kiesman achter zich kreeg en met zijnpj
tij geen enkele zetel in het Congres veroverde, beloofde zijn aart®
dat hij de Democraten en Republikeinen die wel naar Washington s,
gen gaan, in de gaten zal houden. „We moeten bij de poort staan eni
druk hoog houden, en dat zullen we doen," aldus de oliebaron.
Perot heeft zich tijdens zijn elf weken durende campagne vooralti*
gelegd op het begrotingstekort, de nationale schuld, de handelstek,
ten en de schenkingen door bedrijven aan de Republikeinen en De®
craten. Perot wist deze keer slechts 8 procent van kiezers achter zj,
te krijgen, aanzienlijk minder dan de 19 procent van 1992. Toen de,
hij nog zonder zijn Hervormingspartij mee als onafhankelijk kant
daat.
New York (ap) - In veel Amerikaanse staten is dinsdag nieti
leen gestemd over de president, maar ook over maatregels
waarover de kiezers zich direct mochten uitspreken.
In Arizona en Californië ging de
bevolking akkoord met de legali
sering van marihuana voor me
disch gebruik, ondanks een te-
genoproep van de voormalige
presidenten Gerald Ford, Jimmy
Carter en George Bush.
De Californische kiezers aan
vaardden volgens de eerste uit
slagen met overweldigende meer
derheid ook het omstreden voor
stel, dat de meeste maatregelen
voor 'positieve discriminatie' (het
geven van extra kansen aan leden
van achterstandsgroepen) moet
beëindigen. Volgens voorstanders
van het voorstel was afschaffing
van positieve discriminatie nodig
om gelijke kansen te scheppen en
een 'kleurenblinde' samenleving
in het leven te roepen. Tegenstan
ders van afschaffing hadden het
voorstel een kleinzielige aanval
genoemd op programma's die nog
steeds broodnodig zijn.
In Arizona werd het gokken in
indianenreservaten uitgebreid en
zullen tieners vanaf 15 jaar voor
taan als volwassenen worden be
recht bij moord, verkrachting of
gewapende roof. De inwoners
van Ohio stemden tegen het lega
liseren van gokken.
In Florida heeft de controversiële
verhoging van de suikerprijs,
waarmee de staat de bestrijding
van de milieuvervuiling in de
Everglades, veroorzaakt door de
bemesting van de suikerplanta
ges, wilde bekostigen, het niet ge
haald. Dit wordt gezien als een
overwinning van de suikerprodu
centen.
Slachtoffers van misdrijven krij
gen in de staten Indiana, Connec
ticut, South Carolina, Virginia en
Oklahoma een grotere rol in pro
cessen, zo beslisten de inwoners
dinsdag. In Minnesota krijgen ve
teranen uit de Golfoorlog een
eenmalige uitkering tussen de
300 en 600 dollar.
In Colorado lijkt een voorstel dat
ouders alle macht zou geven over
'opvoeding, onderwijs, waarden
en normen en discpline van hun
kinderen' het niet te hebben ge
haald. In Kentucky wordt einde
lijk de clausule uit de wet ge
schrapt waarin staat dat er apar
te scholen voor blanke en ge
kleurde kinderen moeten zijn.
In Maine heeft de papierindustrie
het voorlopig gewonnen. Hier
moesten de kiezers stemmen over
een houtkapverbod in een groot
gebied.
De papierindustrie had 5 miljoe
dollar gepompt in een cai
tegen dit voorstel, en dit h
fect gehad. Er is een compioii
voorstel aangenomen. Over to
maanden moet er nog een
gestemd worden omdat dit vw
stel geen absolute meerderhei
heeft gekregen.
Washington (ap) - Nieti
le Amerikanen die dins
dag hun stem hebben uit
gebracht, hebben gekozen
tussen Bill Clinton,
Dole en Ross Perot. Ruim
1,3 miljoen kiezers gaven
de voorkeur aan de negen
tien alternatieve kandida
ten.
De succesvolste van
overige kandidaten was Har
ry Browne van de Libertijnse
Partij. Hij werd gevolgd dooi
consumentenactivist B
Nader van de Groene P
De derde was Howard
lips, de kandidaat van de Be
lastingbetalerspartij. Geza
menlijk hebben ze 2 procent
van de stemmen behaald.
Toen Perot in 1992 het idee
van een onafhankelijke kan
didatuur onder de aandacht
bracht, sleepte hij 19 pre
van de stemmen in de wacht
Ditmaal heeft hij het
verder dan 8 procent
bracht.
Browne concludeerde dat de
uitslag aantoont dat de Ame
rikanen op zoek zijn naar al
ternatieven voor het twee
partijenstelsel. Hij zei d:
onafhankelijke kandidate!
nog beter zouden hebben ge
scoord als de media meer
aandacht aan hen hadden
besteed.
De bekendste van de drie on-
afhankelijken is Nader. Zijn
campagne heeft welgeteld
5000 dollar gekost.
Washington (ap) - Bij de verkiezingen voor het Amerikaanse Congre
en enkele gouverneursposten hebben vrouwen een lichte voori#
geboekt. Het aantal gekozen zwarten loopt echter, voor het eerst
twaalf jaar, iets terug.
In de staten Maine en Louisiana werden vrouwen als afgevaar
in de Senaat gekozen. In New Hampshire werd een vrouw gouvenW-
de tweede van Amerika. De nieuwe Senaat zal negen vrouwen (op'
honderd afgevaardigden) tellen, even veel als de vorige. De nu zet
nenveertigleden tellende vrouwelijke afvaardiging in het Huis van i
gevaardigden wordt met enkele zetels uitgebreid. Het Huis van Af
vaardigden telde achtendertig zwarten en daarvan vallen er nu ffl®
len af. De nieuwe Senaat telt slechts één zwarte.
De einduitslag van de verkiezingen voor het Amerikaanse Congres1
nog enige tijd op zich laten wachten, al zal die niet van invloed zijn'
de uiteindelijke krachtsverhoudingen in de Amerikaanse volksved
genwoordiging.
Van onze redactie economie
Den Haag - PTT Telecom stapt a
kenen per tik. Vanaf volgend jaa
voor het bellen via de gewone tel
ting betalen per seconde. Daard
als bij de mobiele telefoon, allee
de tijd dat er werkelijk getelefon
Het telefoonbedrijf wil hiermee niet
currentie voor blijven, maar ook de d
lerhande nieuwe diensten verlagen,
bijvoorbeeld gaan om het telefonisch
een bioscoopkaartje of het betalen
met een elektronische portemonnee a
Of en in hoeverre de klant goedkope
niet te zeggen. PTT Telecom wil n~
kwijt over de nieuwe wijze van beri
Van onze redactie economie
Arnhem - Sterk winstherstel in
scheiden voortgaande winstgroei
Nobel in het derde kwartaal in h
De nettowinst steeg ten opzichte
van dezelfde periode in 1995 met
vier miljoen gulden tot ƒ328 mil
joen. Op grond van die prestatie
blijft 'de concerntop erin geloven
dat de nettowinst dit jaar in de
zelfde orde van grootte blijft als
vorig jaar, circa ƒ1,3 miljard.
Verven en lakken coatingsen
farmacie (Organon, Internet, Dio-
synth) waren samen in het derde
kwartaal goed voor ruim de helft
van de 5,5 miljard concernom-
Voorburg (anp) - De omzet in
de detailhandel is in het derde
kwartaal van 1996 met 3,3
procent gestegen ten opzichte
van dezelfde periode vorig
jaar.
Omdat de prijzen in deze periode
daalden met 0,2 procent, ligt de
stijging van de feitelijke verko
pen nog hoger, namelijk op 3,6
procent. Dat blijkt uit gegevens
die het Centraal Bureau voor de
Statistiek gisteren bekend heeft
gemaakt.
Volgens het Centraal Bureau
voor de Statistiek steeg de omzet
in de sector non-food met 4,8
procent. De stijging in de non
food is te danken aan de omzet
groei van 10,9 procent in de meu
belbranche en aan 4,3 procent
groei in de modewinkels. De
branche behaalde deze groei pas
na een prijsdaling van 1,1 pro
cent. Het volume van de verko
pen nam dan ook sterker toé, met
5,8 procent.
Ook drogisterijen, schoenwin
kels, juweliers en computerwin
kels deden goede zaken. De om
zet van de textielsupermarkten
en de fotospeciaalzaken daalde
echter met 2,6 en 3,2 procent.
In de sector voeding bleef de om
zetstijging beperkt tot 1,4 pro
cent. Omdat de prijzen daalden
met 0,5 procent, werd er feitelijk
in deze sector 1,9 procent meer
verkocht. De omzet van de super
markten steeg het meest, maar
lieftst 2,1 procent, bij een prijs
daling van 0,7 procent. De slagers
leden in het derde kwartaal van
1996 minder omzetverlies dan in
de voorgaande drie kwartalen.
De omzet daalde met 1,4 procent.
Utrecht (anp) - De ondernemers
m de metaal- en elektrotechni
sche industrie denken dat de
werkgelegenheid in hun sector dit
laar met 2,5 procent toeneemt.
Het is voor het eerst sinds jaren
dat het aantal banen in de metaal
stijgt. Dat blijkt uit een enquête
2)® de werkgeversvereniging
FME-CWM onder de leden heeft
gehouden. De resultaten zijn gis
teren gepresenteerd tijdens een
algemene ledenvergadering. In de
sector werken zo'n 260.000 men
sen. FME-CWM wijst erop dat de
ondergang van Fokker niet in de
eijters is opgenomen.
e helft van de ondernemers ver
wacht dit jaar een beter rende-
ent te boeken dan een jaar eer
der, 24 procent voorziet een da-
mg en 26 procent denkt dat het
ement 8ehjk zal zijn aan dat
over 1995.
P® PHjzen die de producenten
or hun producten kunnen vra-
f„n' 8aan ondanks de mooie cij-
rs niet omhoog. Dit jaar dalen
gemiddeld 1 procent. Volgend
Lu WOrdt een stijging met een
1 procent voorzien.