DE STEM
kamers
Michael Jepkes maakte tekeningen via omtrekkende bewegingen in Breda
ÜVr'
n
debitel'
Kamers aangeb
Kamers gevr.
el:
GSIïïT
en gratis bellen.
IMOKIA
699,-
D1
Spiralend
Boek
Obsessie
Bovenleidingen
Stervenskoud
th
EE R
IVI U
IC
IVI
KUN
boeke
6
X 63
U
Daar moet je geen
niets extra voor
zaken op üw voor-
ibetekent, ervaart u
nstapt...
Te Roosendaal
met eigen kookgelegenheid
en studio's 0165-569134.
Vitale HEER 70+ zoekt
kosthuis buiten de stad, in
!een straal van 25km van
Roosendaal. Tel. 0165-
'382840.
VROUW (m. huisdieren) zkt
woonruimte in E-L of omg.
Tel. 076-5033391
ZAKTELEFOON
VOOR HET GSM NET
Type 1610.
LCD Display met 12 karak
ters. Gewicht 250 gr. met
standaard batterij. 199
jeheugenplaatsen. S.M.S.
Short Message Service)
mogelijkheid.
12 Maanden garantie.
normaal
in combinatie met 2 jarig
PTT Eurospace #IQO m
abonnement»
In combinatie met een
2 jarig REGIO 50
abonnement op het Mobiele
GSM netwerk van Libertel>
iqirïtjinoTOU
spanten juli»
iBltbMorgd—
XDAAL Boulevard 118
BERGEN Doelstraat 8
IBOSCH Fenkelstraat 39-41
-LEUR Anna van Berctiemlaan 1
Holbrugslraat 3-5*
EN MET SUPERCLUB
•RH0UT Markt 10
WIJK Grotestraat 243
RG Emmapassage 23*
IT0GENB0SCH OrthenSBWeg Sb
mm at#n. Wn* <MV
(oopavond Informeer.raar devoorwaaroen na»
Michael Jepkes (Amsterdam, 1938) stu
deerde schilderen en grafiek op de ate-
iers van Joseph Verheijen, Maarten
Krabbé en Henk Koekkoek in Amster
dam, aan het Instituut Hendriks in
Haarlem en aan de Academie voor Beel
dende Kunst in Tilburg.
Hij exposeerde in binnen- en buiten
land, verzorgde in eigen beheer biblio
fiele grafiek-uitgaven, verkreeg op
drachten voor portret, ex-libris en gele
genheidsgrafiek, en voor wandschilde
ringen (zoals in de Sacramentskerk Bre
da, 1993)- In 1991 was hij winnaar van
detv-quiz 'De Connaissseur'.
Grote Gids
DONDERDAG 7 NOVEMBER 1996
KAMER te huur in Roosen
daal, 450,- p.m. Tel.
0165-552268.
Voor net MEISJE t.h. tijd.
gemeub. kamer bij station
Breda, tel. 076- 5205714.
Michael Jepkes op het dak van de Tolbrug-ga-
rage in Breda: „Je wordt je heel bewust van die
stad en hoe die is ingericht. Er is in de negen ja
ren dat ik bezig ben geweest weinig veranderd.
Breda heeft nog steeds iets landelijks.
FOTO DE STEM JOHAN VAN GURP
De Toren als middelpunt van de cirkel
Door Hans Rooseboom
tafel stalt Michael Jepkes
zeventig pentekeningen
één voor één uit. Zeventig
maal de Toren van Breda van
uit een andere gezichtshoek.
Het zijn de originelen voor het
schetsboek De Grote of Onze-
Utve-Vrouwenkerk.
Door het tuimelraam van zijn
'zolder-atelier is het voorwerp
van Michael Jepkes' jarenlan
ge fascinatie te zien. Het boek
wordt op donderdag 14 no
vember aangeboden aan de
wethouders (nu nog) van Bre-
Prinsenbeek, Teteringen
en Nieuw Ginneken.
Over het grondgebied van die
vier gemeenten heeft Michael
'epkes negen jaar rondgezwor
ven, als een roofdier dat zijn
prooi besluipt, de ogen onafge
broken op het slachtoffer gericht.
Ej heeft de Toren gezien van
achter Prinsenbeek, Bavel en UI-
'cnhout, vanaf bruggen en taluds
ffl de nabijheid van Breda, turend
schetsend in tuinen van bui-
'fflwijken, op daken in de bin-
nenstad, steeds dichter het doel
Raderend.
eer en wind, in zomer en
niter, in regen en vrieskou, on
er inktzwarte zwerken en strak-
auwe uitspansels heeft Michael
epkes zijn object benaderd. Uit-
lijk Heeft hij een keuze ge-
aakt van 70 locaties.
Op zeventig plaatsen heeft de te-
..naa(. Instaan, met pen en pa-
r. Via een omtrekkende bewe-
beschreef hij zijn cirkels,
spiralend om dat ene middelpunt.
Tot hij uiteindelijk in de kerk be
landde. Dat was steeds zijn doel
geweest.
Michael Jepkes: „Maar eenmaal
in de kerk, was ik nog niet tevre
den. Ik miste iets. Opeens wist ik
het: om het hele project af te slui
ten moest ik het landschap waar
ik had gebivakkeerd van bovenaf
vereeuwigen."
Een getekend panarama vanaf de
top van de Toren moest de waar
dige afsluiting worden van een
onderneming die alles te maken
heeft met de cirkel. Michael Jep
kes wordt levenslang achtervolgd
door het idee en de verschijnings
vormen van de cirkel.
Hij is bezig een boek over te cir
kel te schrijven. Letterlijk te
schrijven, met de hand, verfraaid
en verduidelijkt met talloze teke
ningen, plattegronden, schema's,
allemaal over de cirkel. Over de
cirkel vóór de renaissance en na
de renaissance, over de cirkel in
de natuur, de cirkel in de archi
tectuur, en tenslotte over de bol.
„Ik merkte dat ik met cirkels
werkte, en ik wilde weten waar
om. Hoe zat dat bij andere teke
naars en in het verleden? Een
standaardwerk over de cirkel
zocht ik tevergeefs. Het bleek
niet te bestaan. Daarom ben ik
mijn eigen boek over de cirkel
gaan schrijven."
Als consequentie van zijn onder
zoek naar de cirkel wilde Jepkes
iets maken gebaseerd op een
groot concept. „Ik was bezig met
cirkel en middelpunt. Als ik hier
uit het raam keek dan dacht ik:
die slanke Gotische toren is hier
het middelpunt, het monumenta-
De Grote Kerk van Breda, gezien en getekend
vanaf het dak van het Gerechtsgebouw.
Ie middelpunt van de hele streek.
Ik ben begonnen met tekenen uit
mijn raam, en daarna ben ik fiet
send en rondrijdend gaan speu
ren naar locaties."
Zo begon Jepkes' verslag met pen
en inkt van het landschap ten op
zichte van zijn middelpunt. „Een
spirale cirkelgang voerde mij
naar wegen en bermen buiten de
stad. Ik heb voor de tekeningen
niet alleen op de begane grond
gestaan. Ook in de watertoren, op
het dak van de Suikerunie en bo
ven op het Gerechtsgebouw. Die
laatste locatie hebben we uitge
kozen voor het omslag van het
boek."
De ambitie sloeg om in een obses
sie om alles in kaart te willen
brengen. „Soms was er teleur
stelling dat de oude torendreven
nog wel op de plattegrond naar
F
mist j
de toren wijzen, maar door be
bouwing en beplanting in hun vi
suele ontsluiting worden geblok
keerd."
Door het cirkel-idee heeft het ge
hele project een richting gekre
gen. „Het zijn niet zo maar ze
ventig tekeningetjes van Breda.
Als je ze zo zou zien, dan haal je
het fundament eruit. Dat funda
ment is dat je een object verkent,
van alle kanten."
In de loop der jaren is de teke
naar zowel tegen de toren als te
gen de stad anders gaan aankij
ken. „Je wordt je heel bewust van
die stad en hoe die is ingericht. Er
is in de negen jaren dat ik bezig
ben geweest weinig veranderd.
Breda heeft nog steeds iets lande
lijks. Het silhouet is nog hetzelf
de, hoewel dat zou kunnen veran
deren met de bouw van De Baro
nes midden in het centrum en van
een aantal torens op het Chassé-
terrein."
Een geweldige uitdaging voor een
tekenaar en graficus. Alle stem
mingen en weersgesteldheden
komen voor. Sneeuw, mist, mot
regen. „Ik heb een hoop dingen
voor het eerst van mijn leven
moeten tekenen. Treinen, boven
leidingen, koeien, auto's, de sui
kerfabriek, fabrieksrook uit de
schoorsteen. Ik teken eigenlijk
nooit naar het leven. Ik verzin
dingen."
Hoezeer de reeks ook samen
hangt, toch zijn de tekeningen af
zonderlijk te koop. De gemeente
lijke Archiefdienst Breda heeft er
al 12 gekocht. De rest is te koop
op de tentoonstelling in de Grote
Kerk.
Het boek is niet alleen een ode
aan de Toren, het is ook een por
tret van de omgeving van de stad.
Een vereeuwiging van al die
plekjes rond de stad vanwaar je
die vertrouwde witte vinger zit.
„Hoewel, hij wordt nu weer wit,
maar hij was in de tijd dat ik hem
tekende grijsgroen van de algen."
Treffend zijn de tekeningen die
Jepkes maakte van het interieur
van de kerk. Details van vensters,
koorbanken, de preekstoel, de
voordeur, alles even fraai gete
kend.
Het absolute huzarenstukje is het
panorama vanaf de Toren. Het is
Michael Jepkes' 'Panorama Mes
dag'. „Ik heb daarboven gestaan,
met een potlood. Stervenskoud
was het, het was in de winter,
omdat je dan meer ziet. Zo heb ik
gestaan, in zeven richtingen.
Soms heb ik twee of drie dagen
over één tekening gedaan. Ik ben
soms ook twee maal op één dag
naar boven gegaan."
„De stad van bovenaf tekenen
was een vreemde ervaring na al
die tekeningen die van de toren
had gemaakt. Want nu moest ik
de hele stad tekenen zónder to
ren."
Op alle tekeningen heeft Michael
Jepkes de locatie en de datum
van tekenen vermeld. In het boek
is ook een plattegrond van stad
en ommeland opgenomen, met
cijfertjes die verwijzen naar de
plaatsen waar de kunstenaar
heeft gestaan. Uit die cijfertjes
kun je de omtrekkende maar on
stuitbare cirkelgang van Michael
Jepkes mooi aflezen.
Af en toe moest hij trouwens in
grijpen in de werkelijkheid. En
als tekenaar kan dat ook. „Ik heb
tenslotte geen foto's gemaakt. Ik
heb dus wel eens een boom ver
plaatst omdat hij het uitzicht be
lemmerde."
Het is een grote klus geweest.
„Want je kunt het wel bedenken,
maar je moet 't ook maken," ver
zucht Michael Jepkes. „Maar nu
kan ik zeggen: het is gedaan!
'De Grote of Onze-Lieve-Vrou-
wenkerk, een schetsboek'. Gete
kend door Michael Jepkes. Uitg.
Gianotten, prijs 34,90
Onder dezelfde naam als het
boek is een expositie van de orgi-
nele tekeningen te zien in de Gro
te Kerk Breda. Openingstijden ma
/tm vr 10.00-17.00 uur. (15 nov.
t/m 12 dec.)
Michael Jepkes signeert zijn boek
op zaterdag 16 november van
12.00-16.00 uur on boekhandel
Gianotten, Veemarkstraat 70,
Breda.
Zo tekende Michael Jepkes de toren vanaf de
hoek van de Molenstraat en de Oude Vest.
Tine Ruysschaert
fluisterende
woordkunstenares
PAGINA D2
Opera uit
1625 met
dansend paard
Ontroerende
mongool in
'Huitième jour'
PAGINA 03
PAGINA D4
Jan en Antoon
Kruysen
krijgen
een museum
PAGINA D6
Hella Haasse
en haar
18e eeuw
PAGINA D7
