Alcolholtest
via de pc
ont.
'De kastelein maakt het café'
PËSTEM
I 11
HaWynlKS
Een ritje in de 'alcoholsimulator' van VVN
isaf
volkomen
ingeburgerd
Een glossy
over kroegen
SURPLUS
E2
tfzijn
jests
DRIJF A.S.V.O. B.V.,
/ERS B.V.,
UURON
Ook achter de bar kom je alle denkbare mensentypen tegen
Bedryfsruimte^
2 kantoorruimtes I
t
^formatie surplus I
x 51
VRIJDAG 25 OKTOBER 1996
gg
IP?"
Su^
Netscape: Uolksuiagen, Conditie
a
11
TJJ uB
O
mi
V:'-vni
Home Reload Images
Open
Print
Find
Sf.s>£
fotfit*- IM f v^ft:sv»?»n r.1 /3CQNQ»T .Mrft
Door deze de allereerste keer
nachter' te doen, bepaal je
jouv nuchtere standaard.
Vervolgens kan je doorgaan
of 'virtueel order invloed
Met die laatste kan je zelf het
aantal virtuele consumpties
#De site van Volkswagen en Veilig Verkeer Nederland.
Volkswagen en Veilig Verkeer Nederland hebben de handen ineen ge
slagen en samen een alcoholtest op het Internet gelanceerd. Met veel
interactie, bewegende beelden en geluid, een multimediaspektakel
dus.
De site - adres: http://alcoholtest.volkswagen.nl - bevat veel infor
matie over de invloed van alcohol op het lichaam en op het rijgedrag.
Bovendien kan men, al dan niet na het nuttigen van een of meer gla
zen alcohol, enkele tests uitvoeren vanachter het beeldscherm.
Met Cyberbeetle is het zaak een VW Kever gedurende 1 minuut met de
muis over het scherm te sturen en de goede koers vast te houden zon
der obstakels te raken. Syncro meet het reactievermogen doordat men
met de muis moet klikken als een object (dat eerst in een achteruit
kijkspiegel wordt getoond) over het scherm flitst. Flywheel test het
beoordelingsvermogen: kies het wiel dat qua formaat en merk bij de
getoonde auto oppast en zet het in de lege wielkasten; de auto rijdt
weg als hij twee wielen heeft gekregen.
Vereist is een pc met Netscape 2.02 en de plug-in Shockwave 5. Op de
eerste pagina van de site staan hyperlinks om deze programma's zo
nodig op te vragen.
rdoor u al
dan is nu
afiifwv
n in onze
'm daarna
nschappen.
MITSUBISHI
MOTORS
rijklaar maken, af Sassenheim.
er informatie: 06-0383.
58.
Dronken achter het stuur
.1
Zijn
de
kleine
dingen
die
Mitsubishi
groot
tnoken.
I Veilig Verkeer Nederland ver-
I zorgt al jaren demonstraties
I met een 'alcoholsimulator',
een elektronisch toestel dat
laat zien hoe een dronken
I chauffeur zich achter het
1 stuur gedraagt. We reden een
keertje mee.
Door Nico Koolsbergen
De auto - op het stuurwiel staat
de handtekening van Henry Ford
ploetert door de sneeuw. Over
leen tweebaans buitenweg, met
enkele kruisingen, bochtig en
I Ms en rechts wat bomen. Dat
I kennen we nog van afgelopen
I winter. Maar er is iets vreemds
aan de hand. De auto gedraagt
I zich niet zoals het hoort. De wa-
I gen lijkt vertraagd op het stuur te
I reageren en als je er een ruk aan
ft, draait het voertuig weer te
I snel. Het zicht is slecht, hoewel
het klaarlichte dag is. En staat
dat verkeerslicht nu op rood of
I niet?
I Aan de auto mankeert niks. De
I bestuurder is het probleem. Hij
I heeft 0,8 promille alcohol in het
[bloed. Dronken volgens de wet.
I De pineut als de politie hem zou
onderscheppen.
j Zonder die politie trouwens ook,
ij want op een ritje van maar een
paar kilometer raakt de auto van
veg, botst op een oversteken-
de ree en knalt op tegenliggers. In
I de echte wereld zou de bestuur
der minstens zwaar gewond in
het ziekenhuis belanden, zo niet
erger De 'alcoholsimulator' van
Veilig Verkeer Nederland wordt
gedemonstreerd bij scholen, bra
derieën, bedrijven, sportkanti
nes, cafés, instellingen. Om te la
ten zien wat er gebeurt als je on
der invloed van drank achter het
stuur plaats neemt. Met één druk
op de knop belandt de 'auto' in
een ander landschap of ander
weer en zowel nuchtere als aan
geschoten bestuurders zijn elek
tronisch in te stellen. De resulta
ten van de rit worden netjes uit
geprint. Echte drank komt er niet
aan te pas, vertelt Theo Hulsman
die samen met Joost de Zeeuw
met de simulator het hele land
door trekt. „Er is vreselijk veel
onderzoek gedaan; het is precies
bekend hoe een chauffeur onder
invloed zich gedraagt." Veilig
Verkeer is ook om andere rede
nen tegen demonstraties met ech
te alcohol: „Stel je voor dat ie
mand het er toevallig goed van af
brengt en begint te denken dat hij
met drank op wel veilig kan rij
den."
De simulator is heel 'echt'. De be
stuurder moet de motor starten
en zijn gordel omdoen. Vergeet de
verlichting en de ruitenwisser
niet. En de richtingaanwijzer, er
is nog ander verkeer zoals die
eenzame fietser. Lastig, een fiets
inhalen als je beschonken bent.
De voorruit van de auto bestaat
uit een groot beeldscherm. Twee
andere grote monitoren tonen het
zelfde beeld aan het publiek dat
daardoor kan meegenieten
Genieten, want de alcoholsimu
lator is ook een leuk stuk speel
goed. Aan alleen maar opvoed
kundige verhalen heb je niets,
denken Hulsman en De Zeeuw.
Er mag best een spelelement in
zitten, dan blijft de informatie
beter hangen.
Joost de Zeeuw vertelt dat het
met het aantal ongelukken onder
invloed de verkeerde kant op
gaat. Van 940 in 1992, naar 981 in
1993 en 1009 in het jaar daarna.
Vaak met scholieren, want die
geven gemiddeld een derde van
hun inkomen uit aan alcohol.
Nog even over de dronkemansrit.
Dat het zicht zo slecht was, komt
door het 'tunneleffect'. Alleen het.
midden van het gezichtsveld is
scherp. Zo stonden we al tiental
len meters voor het rode stoplight
stil, omdat de afstand moeilijk te
schatten was. Ook de ree zagen
we te laat. Het beest kennen we al
tientallen jaren van verkeersbor
den en kinderboerderijen maar
nu was het er dan voor het eerst
'echt'.
Een demonstratie met de alcohol
simulator kost 1450. Voor dat
bedrag wordt het apparaat ge
bracht naar elke gewenste plaats
in Nederland, geïnstalleerd en
vier uur gedemonstreerd, waarbij
geïnteresseerden het zelf kunnen
ervaren. Inlichtingen bij de Klan
tenservice van WN: tel 035-524
88 00.
Huur
t.h. AUTOBOX aan de
str. B.o.Z. 0164-233223^
3 HEREN zkn ruim onderti
men in Breda eo, hr L?J
max.p.m 5221519/5219596
f
naast elkaar gelegen,
mtr. m.g.v. keuken. in<
Vijf Eiken, Souvereinstra<>
Oosterhout. Tel.
458880.
3. Koop
g, Bedaulxstraat 42
met voortuin en diepe, moei
ze in 1976 gebouwde woni
nd. Uitstekende ligging-
en open keuken op begl®
adkamer op 1 e etage, exi
rijs: 255.000,- k.k.
elaardij o/g, Markt 33,
erg, 0162-51 49 35.
Te koop of te hout 9®
GARAGE omg.station
0164-258257.
De kastelein maakt de kroeg.
Sjn (of haar) persoon bepaalt
of een gelegenheid gezellig,
lawaaiig, rustig, zakelijk is.
Df er gepraat of vooral ge
zonken wordt. De inrichting
is belangrijk, de muziek,
eventuele extra's als een bil
jart of een jukebox, maar uit
eindelijk moeten vooral gas
te en kastelein het met el-
°aar kunnen vinden. Achter
e bar vinden we alle denkba-
ra mensentypen en daardoor
alleen al is geen café gelijk
aan het andere. Rinus Basters
I™) is een van die duizenden
Nederlandse kasteleins. Hij en
ain vrouw Toos willen graag
Zaten over hun leven in het
dorstig Hert in Tilburg.
'oor Nico
Koolsbergen
n keer per jaar gaan Rinus en
°s Basters met vakantie. Dan
hun dochter de verant
woordelijkheid voor het Dorstig
L?i 0V8r' ^aar verder speelt
'even zich al vijftien jaar af
Een
Kleintje
plaatsen:
resultaten boeke
nadere informatie wil omtrent
Welen in deze bijlage, kan
kantooruren bellen naar
"'6-5312344 of 076-5312272,
•jdiriftelijk reageren kan ook.
e'adres daarvoor is:
"!em' redactie Surplus,
5 3229,48°° MB Breda,
"odredactie: Wim van Leest.
binnen de muren van hun café.
Zes dagen per week. Alleen op
zondag hebben ze tijd voor zich
zelf, al openen ze soms ook die
dag hun deuren voor een speciale
party. In de loop van de middag
verschijnen de eerste bezoekers.
De sluitingstijd staat niet vast.
„Dat hangt ervan af," zegt Rinus.
Het kan één uur worden. Of vier
uur. Met altijd verse koffie.
„Daar zijn we trots op," zegt
Toos. „Nooit ouder dan tien mi
nuten." Zelf gaan ze nooit uit.
Toos: „We komen nooit in een
café." Drinken is er ook al niet
bij. Rinus zal nooit voor elven 's
avonds een bescheiden biertje
pakken. „Drinken kan je als kas
telein niet maken."
Een hard bestaan? Rinus en Toos
denken er anders over. Het Dor
stig Hert is hun trots. Rinus zit
sinds 1953 in de horeca. Hij heeft,
als 'chef de rang', bij de Holland
Amerika Lijn tot 1972 de hele
aardbol over gevaren. In een
hoekje van het Dorstig Hert
hangt een oude wereldkaart. Met
talloze spelden op de plekken
waar hij is geweest. Nooit in Au
stralië, terwijl de kaart verder vol
hangt? „Ook in Australië", zegt
Rinus Basters. „Er verdwijnen
wel eens spelden."
Zijn horeca-opleiding volgde hij
bij de Holland Amerika Lijn. „De
beste die er is," weet hij. „Ieder
een wil die mensen hebben." On
langs was er een reünie van ze
venhonderd oud-gedienden; vijf
honderd van hen hebben een ei
gen zaak. Ook bedrijfsleiders of
eigenaren van beroemde gelegen
heden - bijvoorbeeld het Waldorf
Astoria in New York - zijn bij de
Rinus Basters: „Met dronken mensen moet je diplomatisch om
gaan. Vooral rustig blijven, ze niet aan de mouw trekken of zo. Dan
luisteren ze wel, als je maar kalm blijft.foto peter stigter
HAL begonnen. Wat Rinus Bas
ters toen leerde, brengt hij nog
dagelijks in praktijk. Hij voer op
alle legendarische schepen. De
Grote Beer, de Maasdam, de Sta
tendam, de Nieuw Amsterdam,
de Willem Ruis. Met emigranten
naar Halifax in Canada. Met rij
ke toeristen op cruises naar de
Cariben, Amerika of zelfs de hele
wereld rond. Hij bediende de ka
pitein, en is daar nog trots op. Hij
leerde zich discreet terug te trek
ken als er over zaken werd ge
praat door de groten der aarde.
„Ik heb Eisenhower nog bediend.
Maar die was toen geen president
meer." Hij heeft oneindig veel
cafés over de hele wereld gezien.
En één ding geleerd: „De kaste
lein maakt het café." Sommige
kroegen zijn populair omdat de
kastelein met iedereen meekletst
en zich zelfs ongevraagd met de
gesprekken van zijn klanten be
moeit. We kennen ze, en blijven
er alleen daarom al weg. Maar
avond aan avond zitten ze toch
vol klanten die dol zijn op die jo
viale kletskous achter de bar. In
andere cafés dreunt de muziek zo
hard dat niemand elkaar nog kan
verstaan. Kastelein en klanten
moeten schreeuwen om zich ver
staanbaar te maken. Reden ge
noeg om weg te blijven? Niet voor
de mens die anoniem troost denkt
te vinden in de alcohol. En niet
voor jongelui die uit de bol willen
op muziek. Johnny Jordaan of
Nirvana, Rob de Nijs of de Rol
ling Stones, ook de muzikale
smaak van de kastelein bepaalt
mede welke bezoekers er komen.
Het Dorstig Hert is een rustig
café, waar mensen met elkaar
kunnen praten. „De muziek staat
nooit harder dan op twee," meldt
Toos Basters en ze laat even ho
ren hoe dat klinkt: heerlijk rus
tig. Het komt zelfs voor, ver
trouwt ze ons toe, dat de muziek
helemaal uit blijft als de gasten
dat prettig vinden. Al gaat ze ook
De simulator is heel 'echt: De bestuurder moet de motor starten en zijn gordel omdoen.
foto wiebe kiestra
een enkele keer even iets harder,
als de bezoekers dat vragen.
„Maar dit is een echt praatcafé."
In 1972 kwam Rinus Basters naar
de wal. „Ik was getrouwd, je wilt
toch meer thuis zijn en je moet er
nu eenmaal een keer mee stop
pen." Zijn ervaring kwam hem
van pas. In Amstelveen werd hij
bedrijfsleider van liefst vier ho-
reca-gelegenheden tegelijk.
„Daar kwamen veel KLM-men-
sen en werden vaak belangrijke
besprekingen gehouden, zoals
over landingsrechten. Dan ging
ik uit de bar."
'Nette' gelegenheden domineer
den zijn Teven in de horeca. Dus is
ook het Dorstig Hert een be
schaafd café. Hier komen hoogle
raren van de nabijgelegen Katho
lieke Universiteit Brabant en art
sen, hier houden studenten afstu-
deerfeesten, hier doen zakenlie
den zaken. Soms komt zelfs de
politie in het Dorstig Hert een
bokbiertje drinken. Het is daar
voor de tijd van het jaar en het
café staat erom bekend. Proble
men met dronken mensen komen
zelden voor. En als dat wel ge
beurt, wat dan? „Diplomatisch
met mensen omgaan," zegt Rinus
Basters. „Vooral rustig blijven, ze
niet aan de mouw trekken of zo.
Dan luisteren ze wel, als je maar
kalm blijft." Toos: „We hebben
niet zo'n zattelappenkroeg."
Cafés als in Nederland vind je
nergens anders ter wereld. Het
komt door de mensen, weet Ri
nus. „De mensen hier zijn meer
op hun eigen. In het buitenland
zijn ze vaak wat gemoedelijker,
Nederlanders zijn meer terug
houdend.
I»
11
Door Onno H. Kleyn
Toch maar weer eens gedaan, gisteravond: even wat gegeten in
een eetcafé. Griekse salade, 'huisgemaakte' paté, koolrolletjes
met kalfsgehakt en gebakken lever met spek en uien. Lekker.
Het was weer een hele tijd geleden dat we achter de ruggen van
de pilsdrinkers een maaltijd hadden verorberd.
Het eetcafé is vandaag de dag volkomen ingeburgerd. Zozeer
dat er creatieve breinen zijn die de term nieuw leven proberen
in te blazen. Snaaitapperij, dinercafé of zelfs al 'drinkrestau-
rant' hebben we gesignaleerd. Wat de betekenis en uitstraling
aangaat, is het eetcafé de regelrechte erfgenaam van de stads
en dorpsherberg uit voorbije eeuwen. Alleen de kamers ontbre
ken.
Je kunt er terecht voor een fatsoenlijke hap, zonder veel fratsen.
Precies wat de Nederlander aanspreekt. De krakers zijn sinds
jaar en dag de spare-ribs, de gebakken schol en de - liefst 'on
beperkte' - mosselen. Ook de bereiding sluit helemaal aan bij
wat de Nederlander het liefste heeft, zoals koks het noemen
'hoog op smaak'. Sateetje? Plak ananas erbij. En ondanks de
saus bij het vlees kunnen de begeleidende frieten niet zonder
een schaal mayonaise. Net als thuis.
Verder horen de porties ruim te zijn, erg ruim. Onze paté gister
avond was een hoofdmaaltijd op zich, met een riante berg sala
de ernaast. Dezelfde salade die het hoofdgerecht garneert. Ook
dat mag.
Het eetcafé is door de heersende losse sfeer een ideale plek om
culinaire nieuwigheden uit te proberen. Voor de kok dan. Ach,
soms slaat iets niet aan, maar wat geeft dat? Dikwijls echter
lukken de experimenten juist wel. De cafébezoekers zijn im
mers dikwijls jonger, hebben gereisd en zijn wel in voor een af
wijkend smaakje.
Vandaar dat je juist hier een exotische mix van gastronomica
vindt: Spaans/Argentijnse empanadas, Indonesische gado gado,
Bourgondische slakken, Amerikaanse cajun soep en Pro-
ven?aalse salade nigoise... Daarnaast doen ouderwetse Hol
landse klassiekers het ook goed, raasdonders met uitgebreid
garnituur, stoofvlees, sliptongetjes en de verschillende stamp
potten. En kenmerkend voor de stedelijke eetcafés is dat er al
tijd, en vaak zonder speciale aanduiding, meerdere vegetari
sche gerechten zijn. Logisch, als je veel jongeren onder je klan
ten hebt. Al eens gebakken camembert gegeten? Hier kan het.
Net als linzenpuree en notenburgers. In het eetcafé heeft de
maaltijd de plaats die hij bij de meeste mensen thuis ook heeft:
het moet wel lekker zijn, maar geen doel op zichzelf. Eten in het
eetcafé is niet dineren. En als de avond uitloopt, komt dat niet
door een te lang bezig zijn met het savoureren van subtiele sma
ken, maar doordat we aan de klets raken met tafelgenoten of
andere bezoekers, waarna de tap verder de achtergrondmuziek
mag verzorgen.
M a
■Hnanni
-
- 1
-ug
ÉPïl
WmOmÊÊi
Door Nico Koolsbergen
Het is een tien keer per jaar verschijnend 'sponsored magazine'.
Wat wil zeggen dat er een bedrijf achter zit dat graag op vrien
delijke wijze in de schijnwerpers wordt gezet. We lezen het al
jaren want, gesponsord of niet, er staan interessante dingen in.
De geldgever is Heineken en het tijdschrift heet 'Het Bierblad'.
Over bier dus, horeca, drank, tappen, en nog veel meer. Met de
nadruk op Heineken en Amstel.
Het Bierblad begon zeven jaar geleden als een uitgave waarvan
vooral het grote formaat opviel. Later kreeg het het A4-formaat
van een eigentijds magazine. Een concurrent is er niet, Missets
Horeca is vooral een nieuwsblad en Het Bierblad is meer ver
want met de glossy.
Je pikt er veel wetenswaardigs uit op. Over muziek in cafés bij
voorbeeld. De jukebox is terug. Nu met cd's in plaats van die
zwarte 17 cm-plaatjes, maar wel in grote kasten die er net zo
uiutzien als in de jaren vijftig. De naam erop kennen we ook
nog uit die tijd: Wurlitzer..
Elke maand is er een interview. De onvermijdelijke Jan des
Bouvrie werd in het septembernummer aan de tand gevoeld
over de inrichting van cafés. En wat vond hij ervan? Tedere gast
moet het optimaal naar z'n zin hebben'.
In het interview van oktober komt de Utrechtse socioloog prof.
dr. Gerrit Jansen aan het woord. Hij weet alles over de bruine
kroegen van de Domstad. Jansen is er lyrisch over: 'Café en kas
telein verdienen respect'. Zijn eerste onderzoek na zijn afstude
ren in 1956 bracht hem al in talloze Haarlemse cafés en zijn
liefde - en vakmatige belangstelling - voor de kroeg is nooit
overgegaan: 'Het café is een belangrijk knooppunt in het sociaal
verkeer'.
Eerste hoofredacteur van 'Het Bierblad' was Arthur van der
Linden; hij schrijft nog iedere maand het interview. De huidige
hoofdredacteur is Mare Peters. Die vertelt dat de oplage 26.000
exemplaren bedraagt en dat het blad primair bestemd is voor
horecamensen in Nederland die Amstel of Heineken aan de man
brengen. Maar anderen kunnen een los abonnement nemen
39,80 per jaar). Horecabedrijven die andere biermerken tappen
doen dat nogal eens. „We zijn een vakblad," zegt Mare Peters
trots.
In elke aflevering worden bijzondere cafés en kasteleins in het
zonnetje gezet. Het 'drankenjournaal' bevat aanbiedingen en
prijzen van alle denkbare cafédrankjes. Die gelden helaas niet
voor de gewone consument, maar idioot veel verdient de kaste
lein er ook niet aan. Het blad heeft verder elke maand een pagi
na met regionale nieuwtjes en daarvoor verschijnt het zelfs in
vier edities.
