Breda's Mannenkoor start Night of the Proms
'Nooit eerder gedaan, niet in
Nederland en niet in deze tijd'
Julie Scott met Mizpah doorgestoten naar het grote werk
'alletten
ïitparade
Top Nederlandse jazz
opnieuw in Zevenbergen
Vier series kamermuziek
gaan van start in Breda
ESTEM
MUZIEK
D3
Glasgow
Moeilijke periode
Twee premières van Manneke rond jubileum van Cappella Breda
Toelatingseisen
Onverwachte
Kenmerkend
Nieuwe werken
AG
24 OKTOBER 1996 D2
ISTERDAM
vanenmeer - versie van Rudi van Dam
.er, Amsterdam - 4 en 5 nov in Lucent
k nov in Rotterdamse Schouwburg
TWERPEN
Euripides - door KNS - Bourlaschouw
(tot 27 okt)
doni - door Raamtheater - Raamtheaw
ur (tot 17 nov)
BREDA
s - Chassé Theater - 20.45 uur (vr en za)
age - muziektheater met 35 dansers en
ater (za 20.00 uur - zo 14.30 uur)
musical 'Sacco en Vanzetti' - chassé
EN HAAG
bouw (t/m 22 dec en 25 t/m 30 dec)
Duinstraat 6 - 20.30 uur (t/m 26 okt)
er - Duinstraat 6 -19.30 uur (wo en do)
NDHOVEN
reprise - Stadsschouwburg - 20.15 uur
NDERDAG
BREDA
Stilte - voor de jeugd - Chassé Theater
ter - 20.00 uur
OSTERHOUT
familie-dansvoorstelling - CC. De Bus-
TILBURG
Sur Place - bewegingstheater - 20.15
VRIJDAG
ERNEUZEN
arepa de torenbouwer - Zuidlandtheater
TILBURG
jheid' - cabaret - 20.30 uur - Schouwburg
ATERDAG
5EN OP ZOOM
ch Vegas' - Stadsschouwburg De Maagd -
BREDA
nee en nog eens nee' - Chassé Theater -
OOSENDAAL
chouwburg De Kring - 20.15 uur
ZONDAG
BREDA
eugdtheater (6+) - Chassé Theater -15.00
DINSDAG
TILBURG
ontrol - met 'The Solo Project' - dans- en
Schouwburg
'Wat zou ik graag zijn...' - toneel - 20.30
DONDERDAG 24 OKTOBER 1996
'Als ik geen liedjes kan
schrijven, word ik gek'
oor Rob Cobben
tn paar jaar geleden nog voor
aderhalve man en een paar-
tnkop in rokerige achteraf-
ialtjes, nu concerten voor
>use mensenmassa's op me-
ifestivals; het kan snel gaan,
it hebben de zes mannen en
■ouwen van de Gelderse for-
atie Mizpah inmiddels
idervonden.
is de maandag na de zondag
de Uitmarkt en Lowlands,
ree concerten voor meer dan
mensen. Julie Scott, lead-
ngeres van Mizpah, is bekaf,
ivert een vermoeid lacht je op
igezicht en inhaleert langzaam
prook van een sigaret. Ze heeft
lige moeite haar gedachten ge
lend onder woorden te bren-
iet gaat ook allemaal zo snel",
gt ze. „Een tijdje geleden had
g niemand van ons gehoord en
ïmoet ik al cd's signeren op een
festival." De keuze van de
oepsnaam - mizpah is He-
eeuws en betekent zoiets als
aar je ook moge zijn, moge het
eed gaan' - lijkt in ieder geval
schot in de roos. De concert-
enda van de groep is voor de
st van dit jaar gevuld en de al-
aardigste debuut-cd I'm here
lusic Words) ligt sindskort in
winkel.
izpah bestaat sinds 1992. In dat
ir ontmoet de uit het Schotse
asgow afkomstige Julie Scott
Arnhemse gitarist Paul van
Julie Scott, de leadzangezres van Mizpah
den Heuvel. „Het was niet de op
zet om een band te beginnen. Op
mijn elfde heb ik een tijdje gi
taarles gehad, maar ik heb dat ei
genlijk nooit serieus genomen.
Eigenlijk wilde ik schilder wor
den. Ik ging naar de kunstacade-
mie, maar vond er geen bevredi
ging. Toen kwam ik Paul tegen.
Hij schreef liedjes, terwijl ik dat
ook net aan het proberen was.
Het klikte meteen tussen ons."
Mizpah was geboren. Met het
aantrekken van een tweede gita
rist en zangeres (die overigens in
middels weer is opgestapt) en een
bassist, violiste en drummer is de
groep in 1993 compleet. Het re
pertoire van Mizpah is eigenzin
nig. Het is een niet-alledaagse
cocktail van folk-, heavy- en psy
chedelische rock, afgewisseld
door luistermuziek. Popjourna
listen noemen Mizpah in een
adem met The Walkabouts en
The Levellers, maar wie goed
luistert hoort ook iets terug van
FOTO NIEKANTHONISE
Fairport Convention.
Die vergelijkingen snijden vol
gens Scott nauwelijks hout. „Na
tuurlijk ben ik gestreeld als men
ons vergelijkt met The Levellers.
Maar onze muziek is toch heel
anders. We stoppen er veel meer
invloeden in. Bovendien maken
de Britten echte feestmuziek, ter
wijl die van ons af en toe best
neerslachtig klinkt."
Dat laatste komt, zegt Scott, om
dat ze zelf alle teksten schrijft en
dat haar het makkelijkst afgaat
als ze een moeilijke periode ach
ter de rug heeft. „Van mij hoef je
geen nummers te verwachten
over wereldleed. Ik schrijf over
wat ik zelf ervaar en voel. Liedjes
over verloren gegane vriend
schappen of onmogelijke ver
liefdheden, bijvoorbeeld. Onze
muziek is voor mij een soort dag
boek. Ik schrijf mijn problemen
als het ware van me af. En dat is
een prima therapie. Want als ik
geen liedjes meer zou kunnen
schrijven, zou ik gek worden.
Kunnen ze me opsluiten in een
gesticht."
Het klankgeluid van Mizpah is
rijk, maar de folkrock-invloeden
hebben de overhand. Scott heeft
daar geen verklaring voor. Eigen
lijk heeft niemand van de band
iets met folk. Onze gitaristen
hebben een rock-achtergrond, de
violiste is klassiek geschool en ik
zelf kom meer uit de punkhoek.
Ik ben dus absoluut geen folkfan.
Maar wellicht heeft het - onbe
wust - toch iets te maken met
mijn Schotse achtegrond. „Vorig
jaar toerden we met de band en
een stel vrienden door de Schot
land. Toen we door de Hooglan
den reden, had ik het gevoel dat
opeens alles wel op zijn plaats
viel."
I Mizpah treedt vrijdagavond 25
oktober op in Para in Breda
AMSTERDAM
Herman van Veen - Carré - t/m 30 nov
De Neus - Dmitri Sjostakovitsj - door Nederlandse Opera - Het Mu
ziektheater (24 en 27 okt)
BRUGGE
20th Century Blues - theaterconcert Marianne Faithfull - Sint Gillis-
kerk - 20.00 uur - do en vr
GENT
II Trittico - opera van Puccini - Vlaamse Opera - vr 19.30 uur - zo 15.00
uur
DONDERDAG
AMSTERDAM
Joe Cocker - Paradiso
BREDA
Nationaal Jeugd Orkest - Sjostakovitsj en Tsjaikovsky - Chassé Thea
ter-20.30 uur
DEN HAAG
Best of Tom Parker - Nederlands Congresgebouw
TILBURG
Ten Sharp - en support act. - Noorderligt - Veldhovenring - 20.30 uur
ROOSENDAAL
Jan Akkerman - theaterconcert 'Focus ip Time' - Schouwburg De
Kring-20.15 uur
VRIJDAG
ANTWERPEN
Filharmonisch Orkest van Vlaanderen - met Cheryl Studer (so
praan) - Elisabethzaal - 20.00 uur
Strijksextetten - Arditti Kwartet en 2 ieden Alban Berg kwartet -
Blauwe zaal Singel - 20.00 uur
BERGEN OP ZOOM
Stef Bos - concert 'Schaduw in de Nacht' - Stadsschouwburg De
Maagd - 20.15 uur
BREDA
Paolo Conté - in concert - Chassé Theater - 20.00 uur
Night of the Proms Breda - door het Breda's Mannenkoor - m.m.v.
de Nationale Opera van Chisinau - Chassé Theater - 20.30 uur
Dubbelconcert - Mizpah en Bloem - PARA - van Coothpiein - 21.30
uur
OOSTERHOUT
Orchestra Sinfonica Sanremo - o.a. Tschaikowsky en Beethoven -
CC De Bussel - Torenplein 12-20.15 uur
ZATERDAG
BERGEN OP ZOOM
The Easy Aloha's - Easy listening - Poppodium De Botte Hommel -
Blokstallen 3 - 22.00 uur
EINDHOVEN
Nacht van de Klavieren - 20.00-02.00 uur - muziekcentrum Frits Phi
lips
ROOSENDAAL
I Lombardi - opera door Roosendaals Gemengd Koor - Schouwburg
De Kring - Kerkstraat 1 - 20.15 uur
TERNEUZEN
Der Bettelstudent - operette - door Muziektheater van Warschau -
Zuidlandtheater - 20.00 uur
TILBURG
Ohio Players - Noorderligt
TERNEUZEN
Peter Faber - 20.00 uur - Zuidlandtheater
OENSDAG
ETTEN-LEUR
door Het Filiaal - De Nobelaer -15.00 uur
TILBURG
met 'Het Mens' - toneel - 20.15 uur
met 'Ay Carmela - toneel - 20.30 uur -
en Fabrice Mazliah van Nederlands
éja Vu' van Hans van Manen, uit het
FOTO JORIS JAN BOS
2 (de groep met aankomend dans
er in Breda aan een korte toernee
it het programma Hitparade. Vie'
lis louter hoogtepunten gelden ui
het moedergezelschap, NDT1.
et verture La Gazza Ladra tot het
uiterste.
Mellantid (Zweeds voor 'tusjea]
de tijd') is het debuutwerk van da
an ser Johan Inger; een momentop
he name van het leven tussen a
i- lescentie en volwassenheid. A
n moment waarop de toekomst n 8
:- open ligt en vol belofte is. Ba
,jn van Manen was er buitengewo
lot lovend over: 'Johan Inger bij
k- niet alleen buitengewoon mu
al kaal te zijn en over een pr®".
io- dansvocabulaire te beschik
hij geeft ook te kennen verstan
van dramaturgie te hebben.
Belichting, decors en kostuun
iet bij deze danswerken zijn van
iè- Joop Caboort en Keso Dek
de grote namen bij het Nederl
la- Dans Theater.
•VO 'Hitparade' door het Nedejjajj f
Dans Theater 2 is op maan„ven-
november te zien in de arci jn
°P co-zaal van het Chasse The
(u- Breda.
o
•Dirigent Marcel Verhoeff
Door Hans Rooseboom
Het is de bedoeling dat het een jaar
lijks terugkerend evenement gaat
worden: de Night of the Proms Bre
da in het Chassé Theater. Dirigent
Marcel Verhoeff heeft voor deze eer
ste keer het orkest van de Nationale
Opera van Moldavië ingeschakeld.
De Night of the Proms is een initiatief
van Breda's Mannenkoor. „Wij dachten:
een nieuw theater, een nieuw evene
ment," aldus vaste dirigent Marcel Ver
hoeff.
Hoe komt Breda's Mannenkoor in con
tact met een orkest uit het verre Molda
vië, dat achter Roemenië in de voorma
lige Sovjet-Unie ligt. Verhoeff: „Ik
kwam in het Chassé Theater een be
vriende impresario tegen en ik vroeg
hem of hij misschien iets wist. Hij kwam
met het orkest en solisten van de Natio
nale Opera van Moldavië op de prop
pen. Zulke gezelschappen zijn nog be
taalbaar."
Vorige week heeft Marcel Verhoeff (40)
intensief in de Moldavische hoofdstad
Chisinau met het opera-orkest gewerkt.
„Er is daar een echte operacultuur, een
mooi operahuis met goede akoestiek,
een goed ballet. Ik heb veel in het oost-
blok gewerkt, maar dit was een positie
ve verrassing. De organisatie van de
opera zit als schakeltjes in elkaar. Ze
pakken dit concert zeer serieus aan. Ik
heb daar zowel met discipline als met
humor gewerkt."
Marcel Verhoeff, zelf opgeleid als zan
ger, koor- en orkestdirigent, is geen
vreemde daar in het oosten. Hij is name
lijk ook dirigent van het Don Kozakken
Koor in Moskou en van de Male Voices
of Bulgaria in Sofia. Zijn leven bestaat
voor een groot deel uit reizen. „Voor de
repetitie van Breda's Mannenkoor kom
ik wel eens rechtstreeks van Schiphol
om na afloop direct weer te vertrek
ken."
„We komen met Breda's Mannenkoor
steeds een stap verder. Mijn eerste con
cert was een kerstconcert met Lenny
Kuhr en pianobeleiding. Daarna heb
ben we de Soldatenmis van Martinu ge
daan, met orkest. En nu dan een groot
opera-programma met orkest en solis
ten."
Het wordt vrijdag een avond vol pu
bliekslievelingen. Begonnen wordt met
de Altrhapsodie van Johannes Brahms,
gezongen door de alt-mezzo Jacomijn
Wallis - de enige niet-Roemeense zang
solist. De rest van de avond bestaat uit
complete scènes uit beroemde opera's.
Denk daarbij aan Die Zauberflöte van
Mozart („met een prachtige Sarastro,"
zegt Marcel Verhoeff), Fidelio (Beetho
ven), Don Carlo, Rigoletto en La Forza
del Destino van Verdi, en Tannhauser
van Wagner.
„Het is jammer genoeg slechts één con
cert," aldus de dirigent. Om het feeste
lijke concert in stijl af te sluiten heeft
Marcel Verhoeff gekozen voor de mars
Pomp and Circumstance nr. 1 van
Edward Elgar, beter bekend als Land of
Hope and Glory. „Het gaat hier tenslot
te om een Night of the Proms."
I Night of the Proms Breda. Breda's Man
nenkoor, Orkest van de Nationale Opera
van Moldavië, tien vocale solisten. Diri
gent Marcel Verhoeff. Chassé Theater
Breda, vrijdag 25 oktober, 20.30 uur.
ZONDAG
BREDA
Wurttembergische Philharmonie - Chassé Theater -15.00 uur
OOSTERHOUT
Concert Oosterhoutse Nachtegalen - De Bussel - Torenplein 12 -
20.15 uur
MAANDAG
UTRECHT
Paolo Conté - 20.15 uur - Vredenburg
WOENSDAG
EINDHOVEN
Staatsopera Tatarstan - La Traviata -19.15 uur - Stadsschouwburg
TILBURG
Dog Eat Dog - Noorderligt - Veldhovenring
or Hans Rooseboom
fet mijn eigen koor moet ik
s'uk twee keer in elkaar
®i" zegt Daan Manneke.
ieder ander koor heb ik
'liet." Manneke bedoelt de
'Ppella Breda. De componist
schikt over de luxe van een
'fflkoor voor eigen werk.
'luxe kent Daan Manneke in-
ls al twintig jaar: in 1976
nd de Cappella in zijn ei-
"Wskamer in Breda. „Eigen-
rkÏÏejk zelf graag zingen."
apt de componist over de
J®ti)d van het koor.
jonnen met acht mensen,
®r pretenties. Maar ik kwam
t h dat dirigeren van-
koor niet gaat, althans
mij. Meezingend kan ik
8 andere stemmen horen,
ben ik er vóór gaan
lanS dnbbelkwartet ge-
iT0 Cappella sine Nomine
8 geleidelijk het huidige
e toelatingseisen zijn ove-
jx mals. Een degelijke
Hold achtergrond en een ge-
8 stem zijn voorwaarden.
tuitT .den beschikken zon-
jNering uit zichzelf over
e betrokkenheid en en
thousiasme.
Daan Manneke: „Ik druk het al
tijd zo uit: wij willen met de Cap
pella de dingen anders doen óf
andere dingen doen. Bachs Jo
hannes Passion bijvoorbeeld zul
len wij niet uitvoeren, hoewel we
daar bij uitstek een geschikt koor
voor zijn. Maar dat werk wordt al
zo veel uitgevoerd."
Liever kiest de Cappella Breda al
twintig jaar voor het onverwach
te, het verrassende, het oorspron
kelijke. Natuurlijk blijkt dat oor
spronkelijke allereerst uit pre
mières van stukken van de diri
gent zelf. Maar ook in het verle
den kan genoeg nieuws opgedo
ken worden.
„Wij doen graag dingen die nog
nooit eerder zijn gedaan, althans
niet in Nederland en niet in deze
tijd." Een voorbeeld van een
grensverleggend en bijzonder
project van de Cappella Breda
was Salmi van Ludovico Viadana
- een stuk uit het begin van de
17e eeuw. „Dat was letterlijk een
ongehoord stuk," aldus Daan
Manneke. Salmi werd vastgelegd
op cd, evenals muziek van de
Bredase componist Herman Hol
landers (die daarmee aan de ver
getelheid werd ontrukt) en een cd
met met composities van Part,
Stravinsky, Rachmaninov en
Bruckner.
Nog een opmerkelijk wapenfeit
uit twintig jaar Cappella Breda
was Atrium van Daan Manneke,
een opdracht van de gemeente
Breda ter gelegenheid van de 50e
herdenking van de bevrijding.
De activiteiten van het koor ne
men nog steeds toe. Er zijn jaar
lijks tien concerten, van Brussel
tot Groningen, en in toenemende
mate ook opnamen voor de radio.
De KRO, NCRV en de EO hebben
de Cappella Breda nu definitief
ontdekt. „Ze pikken ons er uit,
niet omdat we aan de beurt zijn
of iets dergelijks, maar puur van
wege onze programma's. Wij stel
len iets voor, we zijn geen door
snee-koor."
Wat onderscheidt de Cappelle
Breda van andere vocaal ensem
bles? „Wat kenmerkend voor ons
is?", zegt Daan Manneke. „Behal
ve de repertoirekeuze is dat de
klank. We hebben bijvoorbeeld
een buitengewoon sonore lage
mannenklank, die je normaal
heel ver in het oosten moet zoe
ken. Verder is onze mise en scène
typerend. Wij zingen doorgaans
in een ruimtelijke opstelling, in
groepen."
Toch schijnt een 'eigen' koor, bij
alle voordelen, ook een nadeel te
hebben. „Met de Cappella Breda
moet ik een stuk twee keer in el
kaar zetten. Eén keer als ik het
schrijf, en de tweede keer als ik
het met koor instudeer. Juist om
dat ik ze zo goed ken is dat een
probleem. Dat probleem doet
zich niet voor als ik met een an
der koor werk."
Samen met het koor Markant uit
's-Hertogenbosch zingt de Cap
pella op zaterdag 26 oktober in
de NH kerk te Den Bosch (20.15
uur) en op 27 oktober in de Mar-
tinuskerk in Breda-Princenhage
(15.30 uur).
Beiaardier Jacques Maassen
speelt voorafgaand aan beide
concerten.
Tijdens deze twee concerten zal
de Cappella Breda twee nieuwe
werken van Daan Manneke uit
voeren; Mundus en Notturno, dat
laatste geschreven in opdracht
van het koor ter gelegenheid van
het 20-jarig bestaan.
Mundus, voor gemengd koor, elf
koperblazers en orgel, bestaat uit
drie grote delen. De compositie
neemt veel tijd. De ondertitel
luidt: Over zaken die voorbij zul
len gaan en die eeuwig zijn.
Notturno; adagio, dolce e lontano
is geschreven voor kamerkoor (3
Het tweede seizoen van Jazz Ze
venbergen gaat van start op zon
dag 27 oktober met een concert
door de vocaliste Fleurine. Net
als vorig jaar vinden de concerten
plaats in Hotel Van der Hooft aan
de Zevenbergse Markt.
Vorig jaar lukte het Jazz Zeven
bergen tijdens het eerste seizoen
om een aantal Nederlandse jazz-
grootheden te contracteren. De
concerten trokken vanaf het be
gin veel publiek, ook van buiten
de regio.
Het eerste jazz-concert in het
nieuwe seizoen brengt dus zange
res Fleurine (Verloop), die on
langs in New York een cd opnam.
Instrumentaal wordt zij bijge
staan door een gezelschap van
'all stars': John Engels (drums),
Jesse van Ruller (gitaar), Stefan
Schmid (piano), Ben van den
Dungen (saxofoon), Johan Plomp
(bas) en Angelo Verploegen
(trompet, bugel).
Het volgende concert valt op op
24 november, dan komen de
Beets Brothers naar het voorma
lige suikerstadje aan de Mark. Op
13 december ontvangt Jazz Ze
venbergen met trots de Engelse
jazz-zangeres Elaine Delmar. La
ter in het seizoen volgen nog twee
concerten.
De aanvang van de concerten op
de zondagmiddag is 15.00 uur.
Toegang 20 per concert. Een
abonnenement voor vijf concer
ten kost 75.
Daan Manneke
sopranen, 3 alten, 2 tenoren, 2
bassen) en harmonium (of accor
deon). De kooropstelling is zo
ruimtelijk mogelijk: de vier stem
groepen zijn op grote afstand van
FOTO ARCHIEF DE STEM
elkaar geplaatst. Vanaf ongeveer
de helft van het stuk komen de
vier groepen langzaam naar el
kaar toe. Het hele stuk wordt p
tot pp uitgevoerd.
Een goed gevuld kamermuziek-
seizoen in Breda begint vrijdag in
de concertzaal van De Nieuwe
Veste. De spits wordt afgebeten
door de violist Radoslav Szulc en
de pianiste Mary Drews.
In De Nieuwe Veste en het Chas
sé Theater zullen in totaal negen
tien concerten plaatsvinden, ver
deeld over vier series.
Serie A bestaat uit vijf concerten
op vrijdagvond, serie B uit vijf
concerten op zondagmiddag, se
rie C (Chassé) uit vijf concerten
op dinsdagavond en de Serie De
Nederlanden uit vier concerten
op vrijdagavond.
De concerten in deze laatste serie
worden t.z.t. uitgezonden op Ra
dio 4.
Informatie en bestelformulieren
zijn verkrijgbaar in De Nieuwe
Veste en het Chassé Theater. En-
uit de vefa...
o Jansen, Ma
rt, Aurelia
kele hoogtepunten uit de vefa..
schillende series: Ivo
rien van Staalen, Ds|
Trombone Consort?"
Saxofoon Kwartet, Loeki Star
dust Kwartet, Camerata Trajecti-
na, Wibi Soerjadi, Godelieve
Schrama, Pieter Wispelwey, Cy-
prien Katsaris.
Speciaal aanbod: wie een abon
nement op een van de series
koopt, ontvangt een gratis toe
gangskaart voor de première van
de barokopera La Liberazione di
Ruggiero dall'Isola d'Alcina van
de 16e-eeuwse Italiaanse compo
niste Francesca Caccini, op 12
november in het Chassé Theater.
De kassa van De Nieuwe Veste,
Molenstraat 6, is geopend van
maandag t/m vrijdag van 09.00-
22,00 uur, op zaterdag van 10.00-
16.00 uur.