'Vlie
gevol
fout
G
tesr-
Levenslai
4Acti
ra»
HET WEER
Venetië centrum zelfmoordtoerisme
-DE STEM-
Zeer wisselvallig
Correctie Here
DE STEM
DE BINNENKRANT
Discriminatie
Dakota
Psychiaters constateren elk jaar vijftig gevallen
BEL
LEZERSCONTACT
076-5 312 312
Zon en maan
Hoogwater
/J PESTEM
5
Schildpadeieren
f 250 per stuk
11
DINSDAG 1 OKTOBER 1996
Ik ben 55 jaar, woon 52 jaar in
Nederland en aan mijn uiter
lijk is niet te zien dat ik geen
Nederlander ben. Ik ben volle
dig geïntegreerd in de Neder
landse samenleving. Ik spreek
en schrijf de Nederlandse taal
vlekkeloos, ik gedraag mij vol
gens de Nederlandse wet, ik
heb een eigen huis en ook bloe
metjes in de tuin en vraag mij
ook wel eens af waarom al die
buitenlanders niet naar hun ei
gen land terug gaan. Een door
snee Nederlander dus. Alleen:
ik ben in Duitsland geboren en
ben dus Duitser oftewel vreem
deling zoals men het zo graag
noemt.
In mijn jongste jaren heb ik
nog eventjes in een 'gesloten
opvangcentrum voor vreemde
lingen' gezeten en na een aan
tal jaren 'stage' te hebben gelo
pen om mij aan te passen aan
de Nederlandse gastvrijheid
heb ik de proef van jarenlange
discriminatie kennelijk goed
doorstaan want ik kreeg een
vestigingsvergunning. Ik
mocht mij dus, net als een Ne
derlander, vrij bewegen, ik
mocht hier werken en wonen.
Zodoende heb ik mijn steentje
bijgedragen aan de groeiende
welvaart in Nederland. Toen
kwam de EEG en we werden
allemaal burgers van de EEG.
De grenzen verdwenen en ook
de 'muur' verdween. Maar de
vreemdelingenhaat neemt toe.
De muur is van de dam, om
maar eens een oud spreek
woord aan te passen aan de
moderne tijd. Van vreemdelin
gen wordt verwacht dat ze zich
aanpassen aan de Nederlandse
samenleving en zij die zich
aangepast hebben, blijven
vreemdeling en moeten een
vreemdelingendocument in de
vorm van een bankpasje heb
ben.
Vandaag praten we nog over
asielzoekers, illegale vreemde
lingen en vreemdelingen, maar
het zijn allemaal vreemdelin
gen. De goede oude tijd komt
steeds dichterbij. Meer en snel
ler asielzoekers weer buiten, il
legalen in gesloten opvang
kampen en voor hen geen recht
op collectieve voorzienin
gen...eigen volk eerst
Het roept bij mij vragen op.
Waarom moet ik mij door mid
del van een document in de
vorm van een bankpasje onder
scheiden van een andere EEG-
burger Bestaat de kans dat ik
er weer uitvlieg als de invloed
van de CP via een groeiende
VVD groter wordt Mag ik, als
het zo ver is, weer een fiets
meenemen Mag ik dan ook
mijn bijdragen aan de sociale
'n te korten en te
bewerken
automat,schdat^n,et
I I ehet"ietuw
I ^ndpunt eens is.
voorzieningen meenemen of
moet ik vertrekken zoals ik ge
komen ben: met een koffertje
en een versleten kinderwagen
Is mijn document in de vorm
van een bankpasje bedoeld om
mijn rechten te waarborgen of
om die te beperken Moet ik
dat pasje ergens zichtbaar dra
gen (op de linker borst van
mijn jas) of mag het nog in mijn
binnenzak blijven? Ik heb een
geldig paspoort, een sofi-num-
mer en sta ingeschreven in
mijn woonplaats. Is dat niet
genoeg En waarom dan niet?
Krijg ik met dat pasje korting
als mijn haar eraf moet Wor
den er binnen of buiten de EEG
plannen ontwikkeld om
douchelokalen te bouwen waar
ongewenste personen verplicht
een bad kunnen nemen
Westdorpe,
H.J.O. Gericke
Mijn luchtdoop heb ik onder
gaan in een DC 3 Dakota. Dat
was in 1948 in Zuid-Sumatra
van Palembang naar Tandjung
Karang. Een bijzondere erva
ring. We moesten daar o.a. het
vliegveld, gewoon een lan
dingsbaan, bewaken. Een week
later zag ik zo'n vliegtuig op
één motor vliegen: het vliegtuig
hing schuin, met de kapotte
motorkant wat omlaag. We
waren benieuwd hoe dat afliep.
De ervaren piloot zette het toe
stel flink gedraaid op de baan
neer. Wanneer er een vliegtuig
op komst was, als er gebeld
werd, dan moesten we een
vuurtje stoken van klapperbas-
ten. De naderende piloot kon
dan aan de rook zien aan welke
kant van de baan hij moest lan
den, dus tegen de wind in.
Het is dus mogelijk om met
zo'n oude DC 3 op één motor te
landen. Het is tragisch dat dat
niet mocht lukken boven de
Waddenzee. Er zal wel meer
aan de hand zijn geweest.
Breda,
Harrie Wildhagen.
Een sprong van de klokketoren van de San Marco betekent een val van negentig meter. foto upi
Door Aart Heering
Rome - Een stijlvol einde te
midden van de resten van een
groots verleden, terwijl in me
lancholieke verlatenheid de
nevels over de lagune hangen.
Dat is het romantisch en ma
caber verlangen dat elk jaar
zo'n vijftig toeristen ertoe
drijft om hun eigen Dood in
Venetië te zoeken.
In de eerste plaats gaat het daar
bij om Duitsers die zich laten
meeslepen door de decadente be
schrijvingen van Thomas Mann.
Maar ook Nederlanders en Scan-
dinaviërs laten zich niet onbe
tuigd, zoals blijkt uit de statistie
ken die de Venetiaanse psychia
ters jaarlijkse bijhouden van het
zelfmoordtoerisme in hun stad.
„Venetië is voor deze mensen let
terlijk en figuurlijk een eindpunt,
al was het maar omdat de trein
tot hier gaat en niet verder", zegt
een van hen, Fabrizio Ramacciot-
ti, in een interview met La Stam
pa. Volgens de psychiater laten
de suïcidaal gestemden zich
daarbij leiden door een 'ansicht
kaart-beeld' van de stad dat vol
strekt niet met de werkelijkheid
overeen komt. (Tenslotte is de
studentenstad Venetië ook in de
kille wintermaanden nog leven
dig genoeg.) In de meeste geval
len gaat het om paren met Welt
schmerz - zoals de twee Duitse
homoseksuelen die onlangs sa
men een einde aan hun leven
maakten -slachtoffers van on
gelukkige liefdes of lijders aan
ongeneeslijke ziekten.
De stad zelf inspireert de wijze
waarop men zijn leven beëindigt.
Op de eerste plaats komt het wa
ter: langzaam loopt de zelfmoor
denaar de lagune in, totdat zijn
hoofd onder het oppervlak ver
dwijnt. Deze methode is het
meest populair onder schizofre-
nen, die 'hun existentie zo zién
oplossen', legt Ramacciotti uit.
Op de tweede plaats komt de al
oude mix van slaapmiddelen en
alcohol. In dit geval brengt de
suïcidale toerist eerst een paar
dagen op grootse wijze in de stad
door, om zich vervolgens in zijn
hotelkamer van kant te maken.
Betrekkelijk weinigen storten
zich van het dakterras van hun
hotel, ook omdat de meeste Vene
tiaanse hotels niet meer dan drie
of vier verdiepingen tellen.
Ritueel
Een enkeling laat niets aan het
toeval over en springt daarom
van de klokketoren van de San
Marco. Ten minste twee Noor-
deuropese toeristen maakten zo
in de afgelopen jaren een val van
negentig meter. De meeste pogin
gen mislukken trouwens. Zo
bleek de Duitse vrouw die zich
eerder deze week in een kanaal
van het Lido gooide, datzelfde ri
tueel al in zes andere Europese
steden te hebben herhaald. In de-
,ze gevallen biedt het psychia
trisch ziekenhuis van Venetië de
eerste bijstand, waarna het con
sulaat een arts in Venetië moet
zoeken. Als dat niet lukt, wordt
de patiënt gerepatriëerd.
Uitgave van Uitgeversmaatschappij Zuidwest-Nederland B.V.
Directie:
D.H. Ahies en A.A.M. Verrest.
Hoofdredactie:
A. Verplancke - hoofdredacteur.
C. Hamans en H. Vermeulen - adjunct-hoofdredacteuren.
Hoofdkantoor:
Spinveld 55, Breda.
Postadres: Postbus 3229,4800 MB Breda.
S 076-5312311 /Telefax 076-5312355.
Telefax redactie 076-5312512.
Telefax lezerscontact 076-5312330.
Rayonkantoren:
In Hulst, Terneuzen, Goes, Bergen op Zoom, Roosendaal,
Etten-Leur en Oosterhout. Zie voor meer informatie het
colofon in het editie-deel van deze krant.
Abonnementsprijzen via automatische incasso:
(tussen haakjes de prijs via acceptgiro)
maand 31,15 n.v.t.
kwartaal 91,25 93,75)
halfjaar 181,00 186,00)
jaar 358,00 369,00)
Voor posttoezending geldt een toeslag.
Fotoservice:
S 076-5312573.
Advertenties:
(tijdens kantooruren 8.30 -17.00 uur):
Rubrieksadvertenties:
a 076-5312313, telefax 076-5312340.
Grote advertenties:
uitsluitend a 076-5312300, telefax 076-5312310.
Geboorte- en overlijdensadvertenties:
maandag t/m vrijdag tot 16.00 uur
a 076-5312300, telefax 076-5312310.
zondag van 18.30 tot 20.30 uur
a 076-5312242 5312311, telefax 076-5312310.
Alle advertentie-opdrachten worden uitgevoerd onder
toepassing van de Algemene Voorwaarden van
Uitgeversmaatschappij Zuidwest-Nederland B.V.
alsmede de Regelen voor het Advertentiewezen.
Bankrelaties:
Postgiro 1114111 - ABN/AMRO rek. 520538447
De Stem op band:
Centrum voor gesproken lektuur a 0486-482345.
De Stem op internet:
http://www.dse.nl/stem
Copyright 01996 Uitgeversmaatschappij Zuidwest-Nederland B.V. Breda
BEZORGKLACHTEN
LEZERSSERVICE
ABONNEMENTENADMINISTRATIE
MA. T/M VRIJ. 8.00 -17.00 UUR
ZAT. 8.00 -12.00 UUR
Beëindiging abonnementen:
uitsluitend schriftelijk, 1 maand vóór het einde
van de betaalperiode, bij voorkeur
met vermelding van reden beëindiging.
(Anders automatische verlenging
met de voor u geldende betaalperiode)
SUSKE EN WISKE: DE VERRADERLIJKE VINSON
Uilke riMinf mod tk nu uitjun Stomme
Mis Unrom kon hp nu met inde tent
Jlijm Pliu jutten ue illebei óoodvriem !1
[JOB//)5A. TOB/A. .A.. AAA. J
Oo°0 00 C
1 Pu 4 Uiskeéered1 Ik bid V
- J ^~ty/2r hoop dl oneven
5CJo
Ik zou ie eitenluk ten pak rammel p
\moeten $em 7 Uit doejp hier ?j)c
HEINZ
TELEWS/E' /S" EOT EN KEAN-
TEN ZJJN EOT EAT AUTO'£"ZUN
EOT EATTTETZEVEATTSEOT.
Na een nacht
met op veel
plaatsen al
leen maar re
gen, begint het
vanochtend
vanuit het
westen gelei
delijk droger
te worden. Dit
betekent ech
ter niet dat de
nattigheid
voorbij is. Al
snel beginnen
er namelijk
buien te val
len, die soms
met onweer
vergezeld
gaan. De zon
heeft het erg
moeilijk, maar
kan in de mid
daguren mis
schien even
doorbreken. De middagtemperatuur ligt een stuk lager dan gisteren.
Toen werd het hier en daar 18 graden, vandaag kan het kwik amper
boven de 14 graden uitkomen. Ondanks dit herfstachtige weerbeeld
valt het met de wind erg mee. Er staat een westen- tot noordwesten
wind die boven land meest matig is. Langs de kust en op het IJssel-
meer neemt de wind in de loop van de dag toe tot vrij krachtig,
windkracht 5. Morgen en donderdag komt er wat meer ruimte voor
de zon. De stapelwolken zijn echter dusdanig groot dat er nog steeds
buien blijven vallen. Pas donderdag wordt het droger en kan de
temperatuur weer een paar graden winst boeken.
Weerrapporten 30 september 20 uur
Amsterdam regen 17 gr Londen
De Bilt regen18 gr Luxemburg
Deelen zwaar bew..19 gr Madrid
Eelde regen18 gr Malaga
Eindhoven regen17 gr Mallorca
Den Helder regen16 gr Malta
Rotterdam regen17 gr Moskou
Twente motregen20 gr München
Vlissingen regen16 gr Nice
Maastricht zwaar bew18 gr Oslo
Aberdeen half bew16 gr Parijs
Athene licht bew21 gr Praag
Barcelona zwaar bew23 gr Rome
Berlijn zwaar bew20 gr Split
Boedapest onbewolkt20 gr Stockholm
Bordeaux onbewolkt26 gr Warschau
Brussel zwaar bew16 gr Wenen
Cyprus onbewolkt27 gr Zurich
Dublin licht bew15 gr Bangkok
Frankfurt half bew22 gr Buenos Aires
Genève onbewolkt24 gr Casablanca
Helsinki half bew10 gr Johannesburg
Innsbruck licht bew23 gr Los Angeles
Istanbul half bew19 gr New Orleans
Klagenfurt onbewolkt21 gr New York
Kopenhagen half bew16 gr TelAviv
Las Palmas zwaar bewgr Tokyo
Lissabon zwaar bew27 gr Toronto
Locarno onbewolkt20 gr Tunis
regen19 gr
licht bew20 gr
licht bew31 gr
licht bew24 gr
licht bew25 gr
onbewolkt24 gr
half bew7 gr
licht bew25 gr
half bew22 gr
licht bew15 gr
licht bew21 gr
licht bew22 gr
onbewolkt23 gr
onbewolktgr
licht bew15 gr
zwaar bew17 gr
licht bew21 gr
half bew19 gr
half bew33 gr
onbewolkt18 gr
zwaar bew25 gr
onbewolkt31 gr
half bew22 gr
licht bew25 gr
onbewolkt21 gr
onbewolkt31 gr
regen17 gr
licht bew14 gr
onbewolkt27 gr
Weersvooruitzichten van het KNMI, gemiddeld over Nederland:
voor
dinsdag
woensdag donderdag
vrijdag
zaterdag
zonneschijn
in proc.:
10
30 40
20
20
neerslagkans:
80
60 30
70
60
minimumtemp.:
7 6
10
8
middagtemp.:
14
14 16
15
14
wind:
W 4
W4 ZW5
W 5
Z4
(Windrichting en windsnelheid gelden voor overdag boven open gebieden)
VANDAAG/ Zon op; 07.41. Zon onder: 19.16. Maan op: 21.54. Maan onder:
12.36. MORGEN/ Zon op: 07.42. Zon onder: 19.14. Maan op: 22.38. Maan
onder: 13.35.
VANDAAG/ Bath: 06.39-18.56. Dordrecht: 07.41-20.06. Hansweert: 06.10-
18.25. Hoek van Holland: 05.46-18.06. Terneuzen: 05.36-17.56. Vlissingen:
05.16-17.35. MORGEN/ Bath: 07.21-19.36. Dordrecht: 08.35-20.49.-Hans-
weert: 06.55-19.09. Hoek van Holland: 06.30-18.47. Terneuzen: 06.19-18.37.
Vlissingen: 06.01-18.19.
Groot-Brittannië en Ierlant
Dinsdag wisselvallig met jti
Ierland, Wales en west-Schot,
land veel buien en weinig zon
Elders meer zon en slechts «J
enkele bui. Woensdag oven
geregeld zon en op de meet
plaatsen droog. Middagtempe.|
ratuur meest tussen 12 en
graden.
België en Luxemburg: Dinsdai,
eerst nog bewolkt en enige tijj
regen. Verder enkele opklarin.
gen, afgewisseld door buien
Middagtemperatuur rond i(
graden.
Noord- en Midden-Frankrijk
Naar het oosten wegtrekkend)1
regen, gevolgd door a
lend opklaringen en buien j
Woensdag later op de dag af»!
mend buiig. Maxima rond 1(
graden, woensdag in het zuid-
westen enkele graden hoger.
Zuid-Frankrijk: Afwisselend
zon en stapelwolken en enkele
buien, mogelijk met onweer.
Woensdag steekt de mistral
en is het in het zuidoosten
droog en tamelijk zonnig.
Maxima uiteenlopend van lf
graden nabij Clermont-Fer
rand tot rond 22 langs de Mid
dellandse Zee.
Portugal: Droog, vrij zonnig en
maxima van 22 graden in hel;
noorden tot 27 in het zuidei
Dinsdag in het noorden ook en
kele wolkenvelden, kans op eet
bui en iets lagere temperatu
ren.
Spanje: Flinke perioden mei
zon. In het noorden ook wol-;
kenvelden en af en toe regen
Woensdag vooral aan de Cos
ta's in het zuidoosten kans op
enkele regen- of onweersbuien'
Canarische Eilanden: Vrij zon
nig, maar aan de noordzijde!
ook wolkenvelden. Maxirrn!
rond 28 graden.
Mallorca en Ibiza: Flinke pe
rioden met zon en woensdag
kans op enkele regen- of on
weersbuien. Middagtempera
tuur rond 26 graden. Woensdag i
enkele graden lager.
Italië: Perioden met zon. In de
noordelijke helft, woensdag!
ook elders, toenemende
op enkele buien. Woensdag ii!
ook onweer mogelijk. Middag
temperatuur rond 24 graden. It
het noorden blijft het met
graad of 17 beduidend koeler.
Griekenland en Kreta: Na:
zon ook stapelwolken. Dinsdag!
met name langs de Griekse
oostkust en op de eilanden
de Egeische Zee nog enkele ste-|
vige regen- en onweersbuiei.
Middagtemperatuur meest tus
sen 20 en 24 graden. Woensdaj
iets warmer.
Duitsland: Bewolkt en perio
den met regen of motregen
Dinsdag later op de dag in
westen en noorden enkele op
klaringen, maar ook nu en dar]
een bui.
Zwitserland: Dinsdag bewolkl
en perioden met regen of mot
regen. Plaatselijk is veel neer
slag mogelijk. Woensdag mei.
name in het zuidwesten enkeli!
opklaringen. Middagtempera
tuur rond 14 graden, dinsdag
aan de zuidflank van de Alpeaj
enkele graden hoger.
EVEN PIEKEREN
1
2
3
4
6
7
8
9
M
10
Horizontaal:
1. Eigenzinnig dier (6); 4. Hij is minder bezet (5); 5.
Een opschepper schiet ermee (4); 7. De drift van dit
spook werkt aanstekelijk (5); 8. Voor een sluitend
openbaar vervoer (3); 9. Weer een noot voor een
sportevenement (6); 10. In deze plaats staan thans
palen (6).
Vertikaal:
1. Kleine jager te water (9), 2. Net een heilige die ze
bruin bakt (5); 3. Scheepsborrel (4); 4. Verwarde grie
ven die van kracht zijn (7), 6. Geld voor de grasteelt
(3); 8. Men zal met borden de weg wel vinden (4).
ONTDEK DE VERSCHILLEN
BOES
*72Z<&
Rotterdam (anp) - Wegens d
moord op zijn drie jonge kin
deren heeft officier van justil
tie mr. P. Notenboom gisterei
voor de rechtbank in Rotter
dam levenslange gevangenis'
straf geëist tegen de 43-jarig|
A.S. uit Krimpen aan de IJs,
sel.
pat komt neer op twintig jaar ce|
zonder verdere psychiatrischl
behandeling.
Het Openbaar Ministerie acht bei
wezen dat de verdachte in zijl
Door Nicole van Hout en Hans Ma|
Eindhoven - Een menselijke
vliegramp met de Belgische
ven. De gezagvoerder slaagdd
juiste manier voor de landings
uit het rapport over de ramp.
Een ingewijde, die ook gehoord is j
door de onderzoekscommissie,
zegt dat aan het feit of er meerl
mensen gered hadden kunnen
worden in het rapport wordt
voorbijgegaan.
Er staan alleen cruciale, techni
sche feiten in. Het rapport specu
leert niet over de redding van
meer mensenlevens bij een snel
lere hulpverlening.
Onderzoekers weigerden gisteren
te reageren op het bericht in Het
Parool over het ongeluk op 15 juli j
waarbij 34 militairen omkwa
men. Het ministerie van Defensie
maakt donderdag de onderzoeks
resultaten bekend. Defensie en de
Belgische luchtmacht wilden het
bericht bevestigen noch ontken
nen.
Doorstart
Uit het onderzoek van de com
missie zou blijken dat de C-130
een voor de landingsbaan inge
zette bocht te lang aanhield,
waardoor het toestel verkeerd
uitkwam. Omdat er bij deze ma-
noeuvre vliegvermogen verloren
ging, slaagde de piloot er niet
meer in de koers te corrigeren.
Een doorstart mocht niet meer
baten. Getuigen hebben ver
klaard dat het vliegtuig bij het
als correctie ingezette opstijgen
boven de baan een scherpe bocht
naar links maakte, toen met een
vleugel de grond raakte en links
LETTERRAADSEL
Welk woord is in dit
letterraadsel verborgen?
Oplossing van gisteren:
Horizontaal:
1. Spons; 5. pap; 8. zeelt; 12. los; 13. opaline; 16. sir; 17.1
18. klos; 19. kast; 21. ge; 22. geel; 24. lever; 26. Adam;'
sik; 30. net; 31. aai; 32. nippel; 35. kanaal; 37. na; 38.1'
taar; 39. mr; 40. bordes; 42. totaal; 45. tal; 46. gek; 48. nt
49. stom; 51. melee; 53. stam; 55. te; 56. plat; 58. kers;
zo; 61een; 63. etagere; 65. die; 66. kruit; 67. lor; 68. eigi
Vertikaal:
1. Slogan; 2. pope; 3. os; 4. sol; 5. pasen; 6. al; 7. piket!
zes; 9. es; 10. liga; 11. tremel; 14. pol; 15. nar; 18. klip;T
taan; 23. esparto; 25. ventiel; 27. diamant; 29. ketel;J
Aaron; 33. Ino; 34. las; 35. kat; 36. ara; 40. bestek; 41. darrj
43. toss; 44. limoen; 46. getal; 47. keker; 50. teer; 51."
52. eer; 54. Azie; 57. let; 59. ree; 62. nu; 64. go; 65. dg.
Amsterdam (anp) - Een Ne
derlander die gisteren 40
schildpadeieren door de
douane op Schiphol wilde
smokkelen, moet zijn daad
duur bekopen. Justitie bood
hem een schikking aan van
10.000 gulden. De eitjes kos
ten hem daardoor 250 gulden
Per stuk.
De man kwam met een vlieg
tuig uit Indonesië. Hij had de
eieren tussen zijn handbaga
ge verstopt in tupperware-
doosjes. De broedsels zijn
wettelijk beschermd.
■pjoq do 'sjgoaJj
-pjiu 'soojieui ue/\ jeep 'ssjuji /wnpepos '|eedjaaui 'uaajsjooips 'sjnui uee jup 'dsa6 's|a6o/\ 'jooq uba aphzja]^
-i
Door Hélène Schenk
Gilze-Rijen - De bereidheid o
We te ondernemen voor de vr
Momenteel 'buitengewoon laaj
Wist de vredesbeweging begin
«chtig nog honderdduizenden fi
re mobiliseren tegen kruisrakette
genwoordig zijn er volgens het L
hjk Beraad Vredesorganisaties (I
n°g maar enkele honderden Ned
ders die bereid zijn voor de vre
stfaat op te gaan'.
u't ondervond ook Bredanaar W.
wans. Samen met Hagenaar G. v<
kemade van de Werkgroep Paa
Plaatste hij een advertentie in
want, waarin mensen werden op;
Pen deel te nemen aan een vreec
Pr°test tegen de komst van dertig
eJhelikopters naar de vliegbasi
e-Rijen. Na vijf dagen had ziel
geen enkele deelnemer gemeld.
e Nederlanders hebben het go
it moment, we doen het econo:
6 goed en de Nederlander ko
Prettige manier van leven. H
iliever nergens mee bemoeien,
r®art secretaris Mient-Jan Fabe
net Interkerkelijk Vredesberaad (I
ziet dat ook op andere gebiede
n onderzoek is gebleken dat d
