DE STEM
'Ik leg de lat heel hoog'
*+S%
tW.
A«Mtf
sRSnd op het po-
Officier van justitie
praat over Martha U.
Documentaires stellen
nieuw kunsttalent voor
Filmregisseur
Paula van der Oest
debuteert tweemaal
als nieuwe moeder
lUeer aandacht voor Nederlandse producties op Film Festival
Chinese filmster
Bai Yang overleden
(013) 539 02 90
J
iINTJES
De la Haye
opvolgster
van Eksteen
]R MATRAS!
GARANTIE
ontspannen slaap-
uding is belangrijk
ir uw gezondheid!
let kussen
p TV gezien?
'iscovery channel
Beyond 2000"
TL 4 "Gezond Wel
BELLEN
Jules Verneweg 114
5015 BM Tilburg
<unt deze bon kosteloos
nden aan:
-C COMFORT B.V.
twoordnummer 2304
10 VB EDE
kunt ons natuurlijk ook
llen: 0318-625577
i een Kleintje tot
an is de plaatsing
atis. Doe dit wel
itjeskrant en stuur
Kleintjes, postbus
;en). 8
ticulieren. s
Het Nederlands filmcir
cuit kent een opmerkelijk
groot aantal vrouwelijke
regisseurs. Oscarwinna
res Marleen Gorris mag
dan dankzij Antonia het
boegbeeld zijn, Nouchka
Brakel (o.a. Van de
koele meren des doods),
Kgna Sinke (Belle van
Zuylen)Mijke de Jong
(Hartverscheurend), Ma
ria Peters (De Tasjesdief),
nilleke van Ammelrooij
(De vlinder tilt de kat op)
Esmeé Lammers (Leve
de koningin) timmeren
evenzeer aan de weg met
eigenzinnige films.
Dn dan is daar ook nog
Paula van der Oest (31).
Haar eerste lange speel
film, De nieuwe moeder,
epent woensdag het zes-
Jende Nederlands Film
Festival in Utrecht.
Door Wil Kester
meer dan een reden heeft de
p], oktober het in zich voor
Jt van der Oest een zeer bij-
re, zeg maar spannende dag
worden. Zo eentje die je mis-
et! maar een keer in je leven
tteemaakt.
uïeerst hoopt zij op deze dag
(tre, te schenken aan haar
0„ e kindje. Wat ze natuurlijk
L lca al een geweldige gebeur-
vuudt. En dan is 5 oktober
teWS 'ahe/ay after the night
Van. de dag na de uitreiking
lp v, j 9°uden Kalf voor de bes-
Waa k6 andse speeifiim.
ïiin a 1 !;et eens zou kunnen
slnta ^au'a van Her Oest op die
FilmV<r? van Het Nederlands
CnStival (n utrecht voor
l„._Ue nieuwe moeder de
Nederlandse filmonder-
r.'ü®''* mag ne"
Wnt !f natuurlijk, dat ze
SPJ. „en dan °°k nog eens in haar
d is het misschien wat voor-
A BUSSI 'M. 06-899 88 38
'Ach, we maken popmuziek. Punt. En
met popmuziek genees je geen kanker.
In het beste geval red je een mislukte
relatie of een saaie autorit.'
Tom Barman (dEUS)
Gids
MAANDAG 23 SEPTEMBER 1996 A7
•71
Van onze rtv-redactie
In het radio-programma Het voordeel van de twijfel praat van
daag de Groningse officier van justitie mr. Brouwer openhartig
over de zaak Martha U.
Deze Delfzijlse ziekenverzorgster
bekende een aantal bewoners van
het verzorgingshuis Vliethoven
een dodelijke hoeveelheid insuli
ne te hebben ingespoten, volgens
haar op uitdrukkelijk verzoek
van de betrokkenen.
Brouwer eiste in april dit jaar te
gen de verzorgster negen jaar cel
en tbs met dwangverpleging we
gens viervoudige moord. De
rechtbank veroordeelde haar
conform de eis. Morgen dient het
hoger beroep in de zaak. Brouwer
zegt nog steeds de overtuiging te
hebben dat Martha U. niet uit
mededogen heeft gehandeld.
„Maar er is een onderscheid tus
sen een overtuiging en honderd
procent zekerheid. Als u mij
vraagt of ik mij vergist kan heb
ben dan zeg ik: dat lijkt mij moei
lijk voorstelbaar. Maar om te
zeggen: wat ik heb gedaan dat is
honderd procent feilloos, nee, dat
zou hautain zijn."
Brouwer beaamt dat de kwestie
mededogen ook niet van cruciaal
belang is geweest in zijn afwe
ging. „Als deze vrouw werkelijk
uit mededogen had gehandeld,
praat je over een hele andere si
tuatie, dan is het euthanasie met
fouten. Een hele andere strafzaak
met een heel andere straf."
Al sinds begin jaren negentig wa
ren op Vliethoven verdachte
sterfgevallen. De artsen besloten
dit destijds stil te houden. Brou
wer erkent dat er een recht
streeks verband is tussen het
niet-ingrijpen van artsen en het
aantal door Martha gemaakte
slachtoffers.
„Zij kon lang haar gang gaan en
heeft verschillende mensen kun
nen vermoorden, omdat haar
handelen niet werd gemeld bij
justitie. De gevallen zijn geregis
treerd als natuurlijk overlijden."
Volgens Brouwer is besloten de
betrokken artsen niet juridisch te
vervolgen omdat dat 'niet haal
baar' zou zijn geweest.
(Radio 5,13.08 uur)
Van onze rtv-redactie
Mylène de la Haye volgt Maya Ek
steen op als presentatrice van Lief
en leed. Eksteen besloot dit voor
jaar al om te stoppen met het RT-
L 4-discussieprogramma.De la
Haye is begin 1997 voor het eerst
te zien in de nieuwe reeks, waar
van vooralsnog acht afleveringen
zijn gepland.
De nieuwbakken presentatrice
werkte in het verleden als journa
liste voor Aktueel, Avant Garde
en Viva. Ook was zij verslaggeef
ster bij de tv-programma's Hol
lywood Boulevard en Showtime
en schreef zij teksten voor Liefde,
lusten en lasten en Love Life.
Shanghai (ap) - De Chinese filmactrice Bai Yang, wier carrière ruim
zes decennia omspande - van de stomme film tot en met televisiedra
ma - is in Shanghai overleden. Zij was 76 jaar. Het officiële Chinese
persbureau Xinhua heeft dit vrijdag bekendgemaakt. Bai begon haar
loopbaan als actrice al op 11-jarige leeftijd. Grote bekendheid kreeg
zij met haar rollen in films als Op het kruispunt, De rivier stroomt
oostwaarts en Het offer van Nieuwjaar.
barig om op die prijsuitreiking te
preluderen, het blijft natuurlijk
een mooie symboliek, dat aan
staande moederschap en de titel
van haar laatste film. Is het eerste
zonder meer een primeur, het
Gouden Kalf kent geen geheimen
voor' Paula van der Oest. Want
twee jaar geleden al mocht zij de
ze onderscheiding in ontvangst
nemen voor haar televisiefilm Co
ma.
Die toenmalige heuglijke gebeur
tenis in Utrecht beschouwt ze min
of meer als haar doorbraak. Al
kreeg ze vorig jaar op het Neder
lands Film Festival nog de Avro-
prijs De Belofte voor jonge veel
belovende kunstenaars. Dat Pau
la van der Oest over filmtalent
beschikt had ze echter al eerder
laten zien. In Zinderend bijvoor
beeld, haar eindexamenfilm voor
de Nederlandse Film- en Televi
sieacademie in Amsterdam. Ze
kreeg er een Cannon-Award voor.
Het was eigenlijk helemaal niet
haar bedoeling in het film- en/of
televisievak terecht te komen. Als
klein kind wilde ze het liefst eta-
leuse worden. Met film had ze
nauwelijks iets. „Ik zat op mijn
tiende echt niet elke week in de
bioscoop." Nu was dat ook niet zo
eenvoudig, want ze woonde in
Laag-Soeren op de Veluwe. „De
dichtstbijzijnde bioscoop was in
Arnhem en daar kwam ik niet zo
vaak."
Scenario
Ze noemt zichzelf ook geen bevlo
gen cinefiel, zo iemand die ineens
het licht ziet en zich voorneemt:
en nu word ik filmer. Wel las ze
veel. En ze hield al vroeg een dag
boek bij. Op haar twaalfde
schreef ze daarin haar eerste sce
nario: het verslag van een partij
tje waarvoor ze niet was uitgeno
digd, in de derde persoon ge
schreven en met andere namen
voor haar vriendjes en vriendin
netjes.
„Op de middelbare school wist ik
nog altijd niet wat ik wilde wor
den. Iets creatiefs moest het wel
zijn, zoveel was me duidelijk.
Maar mijn creativiteit was nog zo
ongericht. Totdat mijn tekenle
raar mij het advies gaf naar de
filmacademie te gaan." Met haar
zeventien jaar was ze na haar
eindexamen daarvoor nog te jong,
en het Zebrapad. Maar het thema
- het zoeken naar het waarom van
het bestaan - werd door Paula
van der Oest behandeld met een
verve, die je niet direct achter een
debutante zou zoeken.
Weliswaar had ze na haar eind
examenfilm Zinderend (1988) de
nodige ervaring opgedaan als re
gieassistente (o.a. bij Mijn vader
woont in Rio van Ben Sombo-
gaart, De Kassière van Ben Ver-
bong, Beek, De Gesloten Kamer
van Jacob Bijl en 1000 Rozen van
Theu Boermans), maar haar zelf
standige regieactiviteiten gingen
nog niet verder dan een aflevering
in de tv-serie Recht voor zijn
Raab, de korte documentaire
(Platonov) en de twaalf minuten
durende speelfilm Het verlorene
zal ik zoeken.
Roadmovie
Een van de redenen, die Coma en
in mindere mate Achilles en het
Zebrapad (over een een brommer
koerier in Amsterdam) ondanks
het zware thema verteerbaar
maakt is Van der Oests subtiele
gebruik van humor.
Die ontbreekt ook niet in haar
eerste lange speelfilm De nieuwe
moeder.
In het kort gaat de film - een soort
roadmovie - over een tienjarig
jongetje uit Letland. Door een
traumatische gebeurtenis weigert
Elvis, zoals zijn ouders hem naar
hun westerse held hebben ge
noemd, nog een mond open te
doen.
Zijn wanhopige vader Juris ont
voert hem uit een ziekenhuis in
Riga en gaat samen met Elvis op
zoek naar een nieuwe moeder. Die
Juris naïef genoeg hoopt te vin
den in Marie, een Nederlands
penvriendinnetje van zo'n twintig
jaar geleden. Vader en zoon trek
ken per auto naar het welvarende
Nederland waar Juris Elvis een
onbezorgde toekomst denkt te
kunnen bieden.
Paula van der Oest kreeg het eer
ste idee voor haar film, toen zij
vijf jaar geleden in Letland was
om de documentaire Platonov op
te nemen, een registratie van de
opvoering van Tsjechovs gelijk
namige stuk door het toneelgezel
schap De Trüst in Letland en Est
land.
Naast het idee voor De nieuwe
■>FC«Tempur.
neer dan 3.500 praktijken
'ijnde adviseur.
over DFOTempur 01
dus bezocht ze als tussendoortje
een jaar de Vrije Academie.
Op de filmacademie ontdekte
Paula van der Oest al snel de be
hoefte om datgene wat ze als sce
nario schreef ook zelf te willen re
gisseren, een auteursregisseur te
zijn. Ook vond - en vindt - ze dat
films ergens over moeten gaan,
een thema moeten hebben. „En
dat hoeft helemaal niet zo heel
hoog gegrepen te zijn. In gewone,
alledaagse dingen kun je net zo
goed wezenlijke vraagstukken
ver-pakken."
Coma
Haar voor LolaMoviola van de
VPRO gemaakte en met een Gou
den Kalf bekroonde televisiefilm
Coma is een mooi voorbeeld van
die filosofie. De film gaat over een
veertiger, die levensmoe is. Hij
springt van het dak van zijn flat,
maar overleeft de sprong. In het
ziekenhuis ontwaakt hij lang
zaam uit een coma, zijn herinne
ringen komen langzaam terug.
Hij wil hij weer leven. Totdat de
man aan het slot van de film tot
een verpletterend inzicht komt en
als door het noodlot gedreven op
nieuw de dood tegemoet gaat.
Geen al te vrolijke kost, die terug
keerde in haar daaropvolgende
LolaMoviolaproductie Achilles
De Letse acteur Janis Reinis en Geert de Jong in 'De nieuwe
moeder'.
moeder hield Paula van der Oest
aan die trip naar de Baltische sta
ten ook Brigit Hillenius over,
sindsdien haar vaste camera
vrouw. Ze hecht trouwens heel
erg aan het werken met een vast
team. „Dat geeft vertrouwen. En
het is heel prettig om met vrien
den een film te maken."
Subsidie
Voor De nieuwe moederhaar
eerste lange speelfilm, kreeg Pau
la van der Oest voor het eerst in
haar cineastenbestaan subsidie.
Wat na no-budget Het verlorene
zal ik zoeken) en low-budget Co
ma en Achilles) films een behoor
lijke verruiming van haar moge
lijkheden betekende. „Al vind ik
dat er voor de gesubsidieerde film
idioot weinig geld beschikbaar is
wanneer je dat bijvoorbeeld ver
gelijkt met de opera. Voor de hele
filmindustrie is het geloof ik vijf
tien miljoen gulden." Wat dat be
treft waardeert ze het, dat produ
centen van commerciële films
voor subsidiëring van hun pro
duct tegenwoordig aankloppen
bij economische zaken. „Kunst
die zichzelf niet kan bedruipen
moet beschermd worden."
Zelf wil ze zich zoveel mogelijk
bemoeien met de begroting en be
stedingen van en voor haar film.
„Dat is eigenlijk nog een taboe.
Wordt als iets voor de producent
beschouwd, niet voor de regis
seur. Maar het gaat wel om het
kind van de regisseur. Ik kan mijn
artistieke doeleinden alleen maar
realiseren wanneer de voorwaar
den kloppen. En dan nog gaat het
niet altijd goed. Zelf ben ik ge
wend de lat heel hoog te leggen.
Maar toch zijn er bij wijze van
spreken altijd nog honderddui
zend dingen op het resultaat aan
te merken."
Misschien ligt het wel aan deze
gezonde dosis zelfkritiek, dat
Paula van der Oest als een komeet
aan het filmfirmament omhoog is
geschoten. „Dat wordt van me ge
zegd, ja. Zelf hou ik me daar niet
zo mee bezig, ik denk niet in car
rièretermen. Ik ben gewoon een
zelfgekozen weg ingeslagen. Het
is echt niet zo maar komen aan
waaien, dat weet ik wel."
En wat ze bovendien zeker weet
is, dat ze ook na 5 oktober films
zal blijven maken. Als moeder.
In Jaargang '94 aandacht voor hen die afvielen tijdens de selectie
voor de Amsterdamse Toneelschool.
Van onze rtv-redactie
De NPS-avond op Nederland 3 staat vandaag in het teken van
jong talent in de kunstwereld. Drie documentaires, te weten
Jaargang '94, Jonge dirigenten aan het werk en Saudade stellen
een nieuwe generatie musici, dirigenten en acteurs voor.
In Jaargang '94 luidt het onder
werp Nobele onbeschaamdheid.
De documentaire volgt geduren
de vijf jaar een aantal jonge men
sen die in 1994 auditeerden voor
een studieplaats aan de Amster
damse Toneelschool. Aan de afle
vering van heden ging al de
Schifting vooraf en Impulsen
waarin het toelatingsjaar en de
propedeuse werden belicht. Van
daag aandacht voor hen die tij
dens de selectie afvielen en hun
eigen weg gingen.
In Jonge dirigenten aan het werk
zien we de Kondrashin Meester-
klas, een intensief programma
met directie-trainingen, work
shops, lezingen, excursies en dis
cussies. De prestigieuze Meester-
klas telt dit jaar 26 kandidaten,
die zijn gekozen uit 130 aanmel
dingen uit 36 verschillende lan
den. Onder hen vier Nederlan
ders. Slot van de klas vormt het
concert van 13 september in het
Amsterdamse Concertgebouw.
In Saudade tenslotte laat film
maker Leendert Pot met liefde
voor detail zien wat de essentie is
van musiceren. Plaats van hande
ling is de afdeling Wereldmuziek
van het Rotterdamse Conservato
rium, waar studenten en docen
ten van heinde en verre elkaar
vinden in hun liefde voor de mu
ziek.
(Nederland 3, 19.29, 20.28 en
23.22 uur)
Door onze filmredactie
Utrecht - Om de afzonderlij
ke Nederlandse filmmaker
wat meer in het zonnetje te
kunnen zetten zullen op elke
avond van het Nederlands
Film Festival Gouden Kalve
ren worden uitgereikt. In de
voorgaande vijftien afleve
ringen van het evenement ge
beurde dat alleen op de ope
nings- en slotavond.
En dat betekende toch een
soort filevorming in de prijsuit
reiking, terwijl tussen de eerste
en laatste avond natuurlijk ook
sprake is van een festival", licht
festivaldirecteur Jacques van
Heijningen toe.
Tijdens het zestiende Neder
lands Film Festival, dat van
woensdag 25 september tot en
met 4 oktober in Utrecht wordt
gehouden, zullen in totaal in
twaalf categorieën Gouden Kal
veren worden uitgereikt. Het
competitieprogramma omvat
niet minder dan 131 titels, va
riërend van lange speelfilms tot
korte documentaires. In totaal
staan 300 films geprogrammee-
red. Vertoond worden niet al
leen alle Nederlandse producten
van het afgelopen jaar, in
Utrecht beleven 74 films hun
première. Daaronder zijn De
Nieuwe Moeder van Paula van
der Oest, waarmee het festival
wordt geopend en de slotfilm
van het festival Crimetime van
George Sluizer.
In deze laatste film, een thriller
waarin het in reconstructies van
misdaden gespecialiseerde tv-
programma Crimetime een
werkloze acteur inhuurt voor de
rol van moordenaar, worden de
hoofdrollen ondermeer gespeeld
door Stephen Baldwin, Pete
Postlethwaite, Geraldine Chap
lin en Karen Black.
De jury, die de Kalveren gaat
verdelen bestaat uit Ronnie
Gerschtanowitz (kleinzoon van
een van de oprichters van het 75
jaar bestaande Tuschinski-thea-
ter), filmproducent Frank Bak,
distributeur Krijn Meerburg,
acteur Cas Enklaar, actrice
Lous Wouterson en de regis
seurs Maria Peters en Frouke
Fokkema.
Traditioneel wordt ook een
Gouden. Kalf Vakprijs uitge
reikt. Die gaat dit jaar naar een
componist van filmmuziek. Ge
nomineerd zijn Hennie Vrien-
ten, Theo Nijland en Vincent
van Warmerdam. Nicola Pio-
vani, vaste componist van de ge
broeders Taviani die ook de mu
ziek schreef voor De Vliegende
Hollander van Jos Stelling, zal
het Kalf uitreiken.
Centrale gast op het festival is
de schrijver Jan de Hartog, van
wie een aantal romans is ver
filmd of als tv-serie uitgezonden
(Hollands Glorie). Een andere
belangrijke invité is de Ameri
kaanse filmregisseur Alan J. Pa-
kula, van o.a. Sophie's Choice en
Paula van der Oest (rechts) bij de opnamen van 'De nieuwe moeder': „Ik denk niet in carrièretermen."
All the President's Men. Hij
houdt de gebruikelijke Cinema
Militans-lezing.
Van Heijningen is enigszins be
zorgd over de financiën. Het fes
tival moest noodgedwongen het
beoogde budget terugbrengen
van 2,2 miljoen gulden naar 1,95
miljoen. Het afhaken van twee
grote sponsors (Filmnet en Phi
lips) was daar debet aan. Een
bliksemactie in en rond Utrecht
bracht soulaas. Het nog reste
rende gat van 150.000 gulden in
de begroting heeft volgens Van
Heijningen geen gevolgen voor
het festival.
FOTO'S SHOOTING STAR
