Nederlandse
toeristen
naar Irak
Nominaties AKO Literatuurprijs 1996 bekendgemaakt
Skeletten middeleeuwers opgegraven
e^elHd
DE STEM
Brand in Rotterdamse school
Mogelijk onderzoek
vrachtpapieren El Al
Bossche ex-wethouder
ook uit gemeenteraad
bestem
Morgen zijn IKEA Delft, Eindhoven,
Sliedrecht en Utrecht geopend.
BINNENLAND
A3
Ondanks reële kans op oorlog
Verkoop van
huurwoningen
verdubbeld
0p zoek naar werk
heeft vandaag ruim
320 vacatures.
Maak er werk van
Monument voor
militairen die
vredesmissie
niet overleefden
Beveiliging van
Koninklijk Huis
test pepergas
Bouwvakkers in Apeldoorn stuiten dagelijks op tientallen botten
Onderzoek naar
mishandeling
op basisschool
Aanhouding in
moordzaak
Sabrina Pelizzon
ZATERDAG 14 SEPTEMBER 1996
tannië en Ierland.
on, maar vooral in
er ook wolkenveld
egend droog. Mid.
atuur rond 18 gra
otland en langs dè
st enkele graden
Luxemburg: In ai
et weekeinde droger
weer en meer zon
peratuur wat 0p^
r 17 graden op zon_
Midden-Frankrijk-
rdoosten eerst nog
bui. Verder droog
zon. Maxima van
in het noordwesten
0 in de Vende'e.
nkrijk: Droog en pe.
t zon, maar in de Py.
st ook bewolking
veel plaatsen iets
0 graden.
Flink wat zon en
d droog. Middag-
ur tussen 21 en 26
aterdag even iets
rm.
eleidelijk meer zon,
t ook nog een enkele
bui. Middagtempe-
1 het noordwesten
aden, aan de costa's
van 24 graden rond
tot 28 nabij Malaga,
sie wordt het onge-
aden.
e Eilanden: Perio-
on, maar ook kleine
en enkele bui. Mid-
"atuur tussen de 25
en.
en Ibiza: Flink wat
ook kans op een en-
weers)bui. Maxima
aden.
Geleidelijk minder
meer zon. Maxima
aden in het noorden
het zuiden,
and en Kreta: Met na-
westen van Grieken-
eers)buien. Naar het
e, en zondag ook el-
rwegend droog weer
wat zon. Middagtem-
van 24 graden in het
tot 30 nabij Larisa.
'ets lagere maxima.
J: Zaterdag wisselend
en enkele buien, soms
eer. In de Alpen valt
'uw. Zondag minder
meer zon. Maxima
naar een graad of 17.
nd: Vrij veel bewol-
egeld buiige tegen, in
n ook sneeuw. In de
het weekeinde meer
al aan. de.-noordzijde
een bui. Iets hoger
zondag rond 16 in het
in de omgeving van
net boven 20 graden,
ijk: Veel bewolking en
vooral aan de noord-
n de Alpen nog buien,
gen ook sneeuw. Zon-
zon, minder buien en
de wind. Maxima
ssen de 12 en 18 gra-
-cirkel
-onkies
-misere
-panter
-londen
-idylle
-magiër
-esprit
-nestor
-tevens
COMPLIMENT
I iflsterdam (anp)-H Vonhoff, oud-
mi«aris van de koningin van
rCingen en voorzitter van de AKO
Trteratuurprijs 1996, heeft gisteren
Amsterdam de zes nominaties
r je literaire prijs van 100.000
gulden bekendgemaakt.
nomineerde boeken zijn Terug naar
i m Pan Erkoms (Rudy Kousbroek),
wrdeiam (Charlotte Mutsaers), Maer-
|P t wereld (Frits van Oostrom), Bol-
i„u Een biografie (Willem Otterspeer),
I Begeerte (Manon Uphoff) en Zionoco
(Leon de Winter). Vorig jaar won Connie
Palmen met haar roman De vriendschap.
De prijs wordt dit jaar voor de tiende
keer toegekend.
De prijsuitreiking vindt plaats op 19 ok
tober tijdens een rechtstreekse televisie
uitzending van Sonja Barend vanuit de
Beurs van Berlage in Amsterdam. De ju
ry koos de zes titels uit 270 Nederlands
talige boeken, zowel fictie als non-fictie,
die het afgelopen jaar verschenen. De
keuze was unaniem, aldus Vonhoff.
Hij noemde de literaire oogst van het af
gelopen jaar van 'voldoende kwaliteit en
variatie'.
Opvallend was het grote aantal biogra
fieën. Twee maanden geleden maakte de
jury een eerste keuze van 28 titels be
kend. Daarop prijkten er drie. De bio
grafie over Herman Heijermans van
Hans Goedkoop ontbreekt op de lijst van
de zes nominaties. Het boek werd vol
gens Vonhoff na ampel beraad niet opge
nomen. De biografieën van Van Oostrom
en Otterspeer haalden wel een nomina
tie.
De jury was lovend over de zes titels.
Kousbroeks boek werd een 'hoogtepunt
uit zijn oeuvre' genoemd. Ottespeer
schreef 'met groot stijlgevoel en humor'
een 'magistrale' biografie. De verhalen
bundel van Uphoff noemde Vonhoff een
'belangwekkend debuut'.
Met de keuze voor de zes boeken ging de
jury voorbij aan Huldigingen, waarvoor
Alfred Kossmann in mei de Libris Lite
ratuur Prijs 1996 kreeg. Die concurre
rende literaire onderscheiding levert
eveneens 100.000 gulden op. Het boek
stond wel op de lijst van 28 gegadigden.
Daarop stond ook Paarden zijn ook var
kens, van de Vlaamse schrijver Guido
van Heulendonk. Dat boek won eerder
dit jaar de Gouden Uil van ongeveer
40.000 gulden. De Uil is volgens de ini
tiatiefnemers de enige echt overschrij
dende boekenprijs van Nederland en
Vlaanderen. Voor de AKO Literatuur
prijs 1996 zijn geen Vlaamse schrijvers
genomineerd.
De jury ging ook voorbij aan Gerard Re-
ve (Het Boek van violet en dood), Her
man Koch (Eindelijk oorlog) en Gerrit
Komrij (Een zakenlunch in Sintra). De
jury bestaat verder uit de literatuurcriti
ci Ed van Eeden (Utrechts Nieuwsblad),
Janet Luis (NRC Handelsblad), Marcel
van Nieuwenborgh (De Standaard),
Henk Pröpper (de Volkskrant) en Frans
Roggen (De Morgen).
I J; burgeroorlog tussen de Koer-
Idm en de oorlogshandelingen
n Irak en de Verenigde Staten
i lijn voigens het organiserende
geen reden tot uit- of
qoaj >||om 'uadou>|
uia[W30>Q
„Als ik vanuit Irak ook maar enig
bericht zou krijgen dat het niet
veilig is, of zelf dat gevoel zou
hebben, dan had ik de reis on
middellijk afgezegd," aldus P.
Harthoorn, eigenaar van het Nij-
jse reisbureau Middle East
Travel dat de tour heeft georga-
Oorlogsvloot
de Verenigde Staten haar
oorlogsvloot rond Irak weer op
volle sterkte brengt, zegt Hart
hoorn niet zoveel. „Ach, zoals
Saddam Hussein eerder moest la
ten merken dat hij nog steeds de
absolute macht heeft, zo moet
Amerika nu voor het oog van de
wereld een vuist maken. Maar als
ze al iets beschieten zijn dat toch
I Door Jan Ligthart
Eindhoven - Terwijl de spanningen in en rond Irak per dag ho-
r oplopen, vertrekt vandaag een groep van vijftien Neder-
Isten vanaf Schiphol voor een rondreis door dit land.
militaire doelwitten in de woes
tijn. Tot op heden heb ik daarom
geen reden gezien om de reis
plannen af te breken."
Het wordt voor Harthoorn, een
ex-antiekhandelaar, de eerste
maal dat hij een reis naar Irak or
ganiseert. De trip, waarbij op
Amman wordt gevlogen en met
een bus over het Jordaanse vaste
land naar Bagdad wordt gereisd,
telt elf dagen in Irak en vijf in
Jordanië. Het Koerdische gebied
in Noordoost-Irak wordt niet be
zocht. Wel worden plaatsen aan
gedaan die zich in de no-fly-zo-
nes bevinden.
De deelnemers van het tourgezel
schap hebben hun cultuurreis
naar het oude Mesopotamië al
weken geleden - lang voor de
nieuwste vijandelijkheden uit
braken - vastgelegd. Volgens
Harthoorn hebben ze de afgelo
pen week vrijwel allemaal con
tact met hem gezocht. „Iedereen
heeft het nieuws op de voet;.ge
volgd. Maar niemand heeft zijn
reis afgezegd. Voor driekwart
zijn het mensen die het Midden
oosten heel goed kennen en er al
vaker geweest zijn. Die mensen
weten ook dat in het Koerdische
gebied van Irak al jarenlang pro
blemen bestaan, maar hebben uit
het reisschema op kunnen maken
dat wij daar helemaal niet ko
men. Zij zien er zelf dan ook geen
bezwaar in om op dit moment
Irak te bezoeken."
Visa
De Iraakse autoriteiten hebben
het Nijmeegse reisbureautje tot
twee maal toe visa voor de deel
nemers toegezegd. Over de situa
tie die de afgelopen weken is ont
staan sinds de Verenigde Staten
beschietingen uitvoerde en de
Koerdische strijd met inmenging
van Irak oplaaide, heeft Hart
hoorn van de Iraakse zaakgelas
tigde in Den Haag geen commen
taar gekregen. „Maar er is een af
wijkend reisplan opgesteld zodat
we indien nodig in Irak een ande
re route kunnen volgen. En voor
het geval we morgen aan de grens
van Jordanië en Irak toch visa-
problemen krijgen, is er een al
ternatief. Dan bezoeken we niet
Irak, maar Syrië."
De Bilt (anp) - De verkoop
ran huurwoningen door wo
ningcorporaties loopt in 1996
op tot 22.000 stuks. Dat is een
verdubbeling vergeleken met
1995. Tot het jaar 2000 ver
wachten de corporaties jaar
lijks nog zo'n 17.000 huurwo
ningen te verkopen.
Dat blijkt uit een gisteren in De
Bilt gepubliceerd onderzoek in
opdracht van het NCIV, de koe
pel voor woningcorporaties.
7oor de corporaties is het voor
komen van leegstand de belang
rijkste reden om vooral de duur
te huurwoningen (boven 810
tuiden per maand) te verkopen.
Andere argumenten zijn het ver
teren van de leefbaarheid en
net voorkomen van een te grote
eenvormigheid van buurten en
wijken.
het onderzoek blijkt ook, dat
de corporaties de opbrengsten uit
verkopen gebruiken om in
nieuwe projecten te investeren,
"t leidt tot lagere huren van
w te bouwen woningen, wo
ningverbetering en verbetering
de leefbaarheid van de wij
ken, aldus NCIV.
De rijksoverheid heeft weinig
Pr lemen roet de verkoop van
uurwoningen, zo bleek in juli
jsar uit antwoorden van
aatssecretaris Tommei van
tosïïisvestinS °P vragen van
W-Kamerlid Poppe. Het past
«netoverheidsbeleid om het ei-
w°ningbezit te bevorderen,
"dus de bewindsman.
(ADVERTENTIES)
Leuke
Tip
oupfim v :r z'in DKEA Delft, Eindhoven,
17.00 n Utrecht geopend van 10.00 tot
ur. De overige 3 vestigingen zijn gesloten.
oensdag, donderdag en vrijdag hebben alle vestigingen koopavond tot 21.00 uur.
IKEA informatielijn 0184-495 555.
Een uitslaande brand in een dependance van
het Albeda College aan de Breitnerstraat in
Rotterdam heeft gisterochtend voor enkele
honderdduizenden guldens schade veroor
zaakt. Het vuur ontstond rond kwart over acht
en zette binnen enkele minuten een deel van
het dak volledig in vlam.
Volgens direceur F. Spruit ontdekte de con
ciërge het vuur, dat vermoedelijk op zolder is
ontstaan in een bergplaats voor oud meubilair.
Niemand raakte gewond. Het Albeda College
aan de Breitnerstaat verzorgt beroepsonder
wijs voor jongeren en volwassenen boven de 16
jaar, en telt 2000 leerlingen. De brandweer
sloeg groot alarm omdat het schoolgebouw in
een woonwijk staat. De scholieren en werkne
mers zijn naar huis gestuurd.
FOTO ANP
Soesterberg (anp) - Er komt
een monument voor Neder
landse militairen die niet van
hun vredesmissie zijn terug
gekeerd.
Het gedenkteken komt op het ve-
teranenlandgoed Vrijland (bij
Schaarsbergen). Het ministerie
van Defensie steunt het initiatief
van de Stichting Dienstverlening
Veteranen en de Stichting vetera-
nenlandgoed Vrijland.
Staatssecretaris Meijling heeft
dit gistermorgen in Soesterberg
gezegd tijdens de opening van de
themadag Thuisfrontzorg. Thuis-
frontzorg is de opvang van en fa
milie- en gezinsleden van uitge
zonden militairen. Op de thema
dag, een soort 'open huis', pre
senteerden zich 22 in dat veld
opererende hulpinstanties.
Volgens Meijling past 'een ge
denkteken binnen één van de
grondslagen van het veteranen
beleid: maatschappelijke erken
ning voor wat veteranen voor Ne
derland hebben betekend'.
Den Haag (anp) - De beveili
gingsdienst van de koninklij
ke familie oefent sinds kort
met spuitbusjes pepergas.
De oefeneningen zijn in de eerste
plaats bedoeld om na te gaan
'wat het kan en wat het doet' in
het geval de beveiligers met dit
wapen worden geconfronteerd.
Dat zegt woordvoerder A. Fol-
gerts van de beveiligingsdienst,
de Divisie Koninklijke en Diplo
matieke Beveiliging (DKDB).
De leden van de dienst dragen het
wapen zelf niet 'op de man'. Fol-
gerts wil zich niet uitlaten over
de vraag of leden van het konink
lijk huis in de toekomst met dit
wapen worden uitgerust om bela
gers van het lijf te houden.
Hij bevestigt dat zich onlangs bij
een oefenening een incident voor
deed. Een beveiliger van de
dienst kreeg plotseling het peper
gas in zijn gezicht gespoten. Pa
niek was het gevolg totdat ie
mand het slachtoffer met zijn
hoofd in een emmer water duw
de.
TNO onderzoekt momenteel in
opdracht van minister. Dijkstal
van Binnenlandse Zaken of een
spuitbus met pepernevel een voor
de politie bruikbaar wapen kan
zijn.
Apeldoorn (anp) - Tientallen
skeletten van mensen die in de
middeleeuwen in Apeldoorn
hebben geleefd, zijn gisteren
aan het licht gekomen bij rio
leringswerkzaamheden op het
Raadhuisplein in de stad.
De Rijksdienst voor Oudheid
kundig Bodemonderzoek (ROB)
is zeer geïnteresseerd omdat nog
nooit eerder zulke grote aantal
len skeletten in ongeschonden
staat zijn gevonden.
Volgens beleidsmedewerker mo
numentenzorg H. Ummels wist
de gemeente dat er botten gevon
den zouden worden bij de graaf
werkzaamheden. Op het huidige
Raadhuisplein heeft namelijk
van de twaalfde eeuw tot 1842 de
Oude Kerk gestaan. Rondom de
kerk was een begraafplaats. In de
kerk zijn de vermogende burgers
van destijds begraven. De grote
hoeveelheid skeletten heeft de
gemeente echter wel verrast.
Sinds donderdagmiddag komen
bij elke schep van de graafmachi
ne schedels en botten mee naar
boven. In eerste instantie besloot
de gemeente de botten te verza
melen in kisten. De kisten wor
den herbegraven op de gemeente
lijke begraafplaats aan de Soe-
renseweg. Gistermorgen bleken
er in de diepste lagen onder het
Raadhuisplein ook volledig onge
schonden skeletten te liggen. Ge
meentewerkers hebben boven
dien eeuwenoude familiegraven
gevonden.
Na overleg is besloten deze licha
men elk in een aparte zak te ver
pakken, zodat de Rijksdienst de
skeletten wetenschappelijk kan
onderzoeken. Omdat het om gro
te aantallen gaat, denkt de dienst
uit de beenderstructuur af te
kunnen leiden hoe Apeldoorners
in de vroege middeleeuwen heb
ben geleefd, zegt Ummels. Vast
staat al dat zij goede voedingsge
woonten hadden, want vrijwel
elk skelet heeft een gaaf gebit.
Ais de rioleringswerkzaamheden
aan de zuidkant van het plein
klaar zijn gaat de gemeente aan
de noordkant verder. Ummels
verwacht dat daar opnieuw veel
skeletten zullen worden opgegra
ven.
In de tweede helft van september
1
V5
De huishoudens hebben in de afgelopen jaren relatief
veel elektrische apparaten aangeschaft. Magnetrons en
wasdrogers scoren hoog. In 1 op de 10 huizen staat een
zonnebank. Hele straten zien 's avonds blauw van ge
not.
Vroeger was die luxe voorbehouden aan wie het kon be
talen, maar sociale diensten overwegen nu om bijstands
gezinnen óf eens in de drie jaar geld te verschaffen voor
dure apparatuur óf een lease-systeem te bedenken dat
kopen op afbetaling vergemakkelijkt.
Zou je bij aankoop of lease daar nou ook social miles bij
krijgen of moet je straks juist die spaarpunten inleveren
om voor zoiets in aanmerking te komen?
Stel dat zo'n systeem van social miles er komt, wie houdt
er dan toezicht op de puntentelling en wie garandeert dat
er niet mee gesjoemeld wordt?
Voor zover ik het kan bekijken, komt het toch neer op
het beschikbaar stellen van je eigen spaarpotje aan het
collectief. Op het moment dat je dan eindelijk zelf eens
aan de beurt denkt te zijn, is het potje leeg.
Zit er dan echt geen les in AOW-, VUT- en pensioen-fias
co st
MERIJN
Den Haag (anp) - Minister Jorritsma (Verkeer en Waterstaat)
wil snel helderheid verschaffen over de nieuwe verwarring
rond de lading van de El Al-Boeing die in oktober 1992 neer
stortte in de Bijlmer.
De minister sluit niet uit dat 'als
daar de noodzaak voor is' er een
onafhankelijk onderzoek moet
komen. Dit zei de minister giste
ren in Den Haag.
Het tv-programma Nova toonde
donderdagavond onder meer aan
dat er verschillende versies be
staan van vrachtbrieven van de
rampvlucht. Daardoor is er op
nieuw onduidelijkheid over de
precieze inhoud van het toestel.
Verscheidene fracties in de Twee
de Kamer lieten al weten dat Jor
ritsma met nadere informatie
moet komen om zo eindelijk de
discussie over de nasleep van de
Bijlmerramp te kunnen sluiten.
Jorritsma stelde nadrukkelijk dat
ze tot dusver alles heeft gedaan
om alle gegevens op tafel te krij
gen.
Ze vindt het dan ook onterecht
Den Haag (anp) - De Haagse
politie onderzoekt of zij stap
pen moet nemen tegen een
aantal leerkrachten van de
Valentijnschool in de Vogel
wijk.
Diverse ouders van leerlingen
van de school voor speciaal on
derwijs hebben drie weken gele
den aangifte gedaan van kinder
mishandeling.
Door het geweld van de leraren
zouden ex-leerlingen van de
school een leerachterstand heb
ben opgelopen van twee jaar en
met psychische klachten kampen.
De Haagse wethouder van onder
wijs A. van Kampen heeft afgelo
pen week een interim-directeur
op de school aangesteld. Die on
derzoekt de zaak van binnenuit.
Afgelopen mei lieten de ouders in
een brief aan de wethouder weten
dat de gang van zaken op de
school niet normaal was.
De klachten varieerden van on
deskundigheid en onveiligheid
tot geestelijk en lichamelijk ge
weld van leerlingen door leraren.
De wethouder heeft vervolgens
een onderzoek toegezegd en de
politie heeft inmiddels drie scho
lieren ondervraagd.
dat enkele Kamerleden haar be
tichten van onzorgvuldigheid.
Inmiddels heeft het ministerie
van Verkeer en Waterstaat bij
Nova de bewuste vrachtdocu
menten opgevraagd. De hoofdre
dactie geeft de stukken echter
niet af omdat de bron van de
journalisten volledige bescher
ming wilde. „Naar goed journa
listiek gebruik kunnen wij deze
afspraak uiteraard niet schen
den."
De hoofdredactie zegt het boven
dien onwaarschijnlijk te vinden
dat het Bureau Vooronderzoek
Luchtvaartongevallen niet in
staat is om die papieren te be
machtigen.
De Israëlische luchtvaartmaat
schappij El Al vindt de jongste
commotie over de verschillende
vrachtdocumenten merkwaardig.
De suggestie dat er is gesjoemeld
met de papieren wijst El Al van
de hand. Ook uit de meerdere of
ficiële onderzoeken naar de gang
van zaken rond de ramp is niets
van dien aard gebleken, zegt een
woordvoeder.
El AI benadrukt dat de maat
schappij al sinds het ongeluk alle
medewerking geeft aan instanties
en personen die officiële onder
zoeken naar de ramp instelden.
Van onze verslaggever
Spijkenisse - De politie heeft
gisteren een negentienjarige
inwoonster van Spijkenisse
gearresteerd in verband met
betrokkenheid bij de verdwij
ning en gewelddadige dood
van de achttienjarige Sabrina
Pelizzon.
Het lichaam van Sabrina werd 18
augustus gevonden op de schor
ren bij Viane in de buurt van Ou-
werkerk op Schouwen-Duive-
land. Het meisje was vermoord.
De aangehouden vrouw wordt
momenteel verhoord.
Politie en justitie doen volgens
woordvoerder J. van Mourick van
de Zeeuwse politie geen medede
lingen of er meerdere aanhoudin
gen in deze zaak worden ver
wacht.
Den Bosch (anp) - De onlangs onder druk van de gemeenteraad
opgestapte Bossche wethouder drs. P. Kagie (PvdA) legt ook
zijn raadslidmaatschap neer.
Een bouwvakker legt de op het Raadhuisplein in Apeldoorn opgegraven botten en schedels in een
kist, foto anp
onderzoekt de ROB de binnen
kant van de gevonden funderin
gen van de kerk. Ook daar is nog
een grote hoeveelheid ongeschon
den graven aanwezig. Mogelijk
vinden de onderzoekers nog veel
oudere skeletten, want Apel
doorn wordt al in geschriften uit
792 genoemd.
Dat verklaarde hij gisteren voor
Omroep Brabant naar aanleiding
van nieuwe commotie die is ont
staan omdat hij zijn gemeentelij
ke creditcard heeft gebruikt voor
privé-uitgaven. Bij de burge
meester is echter nog geen ont
slagbrief binnengekomen, aldus
een woordvoerder van de ge
meente. De oud-wethouder was
vrijdag niet bereikbaar voor
commentaar.
Kagie kwam afgelopen zomer in
opspraak toen hij een voormalig
bestuurslid van de lokale omroep
een vuistslag toediende. Dat was
voor een meerderheid in de raad
aanleiding om met een motie van
wantrouwen te dreigen, temeer
daar er nog veel meer kritiek op
zijn optreden was. Kagie hield de
eer aan zichzelf en stapte op als
wethouder.
Deze week lekte uit dat hij danig
misbruik heeft gemaakt van de
creditcard die hem door de ge
meente ter beschikking is gesteld.
Hij betaalde daar ook allerlei
persoonlijke rekeningen mee.
Ambtenaren en de burgemeester
hebben hem in verband daarmee
al voordat hij opstapte op het
matje geroepen.
Kagie heeft het geld inmiddels
terug betaald met de mededeling
dat er slechts sprake was van een
slordigheidje.
De gemeente heeft besloten geen
aangifte te doen omdat Kagie
niet de bedoeling zou hebben ge
had zichzelf te verrijken. Voor de
PvdA was de nieuwe rel echter
aanleiding om aan te kondigen
dat voor de ex-wethouder geen
plaats meer is in de fractie.
Kagie oogstte tijdens de jongste
gemeenteraadsverkiezing alom
lof. Het zou vooral aan hem te
danken zijn dat extreem-rechts
uit de Bossche raad is verdwenen.
