Zilveren Introdans komt met wereldpremières
Addo
en Maaike
de nieuwe
Tony en Maria
Musical 'West Side Story' gaat na Carré het hele land door
Goede Tijden Slechte
Tijden-duo speelt
'De Minnaar' van Pinter
K >1-
D2
DË STEM
Geluk
Sprankelend
Verlegen
Kort haar
Dubbelleven
Droomrol
Conservatorium
Romeo en Julia
DONDERDAG 12 SEPTEMBER 1996
AMSTERDAM
West Side Story - Carré (t/m 29 sept)
ANTWERPEN
Cats (musical) - Stadsschouwburg - di t/m za 20,00 uur - zo 15.00 en
20.00 uur (t/m 21 sept)
Eerste Liefde - van Samuel Beckett - door KVS - Bourlaschouwburg -
20.00 uur (do t/m za)
ROTTERDAM
Evita (musical) - Luxor Theater - di t/m zo 20.15 uur - 70/60/50 (t/m
29 sept)
UTRECHT
Wie vermoordde Mary Rogers door Orkater - Stadsschouwburg -
za en zo 20.00 uur
DONDERDAG
EINDHOVEN
Lang halen, gauw thuis (cabaret) door Lebbis en Jansen - Stads
schouwburg (grote zaal) - 20.15 uur 26)
ETTEN-LEUR
Met een Breierdeck (cabaret) door Hans Teeuwen - De Nobelaer -
20.15 uur (ƒ30)
ROTTERDAM
Design for living - door Het Nationaal Toneel - Stadsschouwburg
(grote zaal) - 20.15 uur 30/24/19)
TILBURG
De Reis 4 (dans) door RAZ - Stadsschouwburg (grote zaal) - 20.15 uur
27,50/22,50)
VRIJDAG
BREDA
Purper 11 - door Purper - Chassé Theater (VSB-zaal) - 20.30 uur
32,50/30)
EINDHOVEN
Geen spatader veranderd (cabaret) door Herman Finkers - Stads
schouwburg (grote zaal) - 20.15 uur 35/32/28)
ROTTERDAM
Design for living - door Het Nationaal Toneel - Stadsschouwburg
(grote zaal) - 20.15 uur 30/24/19)
ZATERDAG
BREDA
De Minnaar - door Rick Engelkes Isa Hoes - Chassé Theater (Venco-
zaal) - 20.30 uur 30/25)
EINDHOVEN
Geen spatader veranderd - door Herman Finkers (cabaret) - Stads
schouwburg (grote zaal) - 20.15 uur 35/32/28)
DINSDAG
BRUGGE
Eerste Liefde - van Samuel Beckett - door KVS - stadsschouwburg -
20.30 uur
EINDHOVEN
What the body does not remember - door Wim Vandekeybus/ Ul
tima Vez (dans) - Stadsschouwburg (grote zaal) - 20.15 uur 35/32/28)
OOSTERHOUT
Musical Carlie (try-out) - De Bussel -17 en 18 sept. - 20.15 uur
WOENSDAG
EINDHOVEN
Met een Breierdeck - door Hans Teeuwen (cabaret) - Stadsschouw
burg (grote zaal) - 20.15 uur 29/27/24)
-- I
wssm
FOTO FRANS SCHELtEKENS
Door Ido Broersma
Introdans bestaat 25 jaar. Dit
Arnhemse balletgezelschap,
dat van een marginaal dans-
groepje uitgroeide tot één van
de belangrijkste balletgezel
schappen van ons land, wil het
weten ook.
Met vier wereldpremières voor
het jubileumprogramma Zilver,
dat op 14 september in Schouw
burg Arnhem voor het eerst
wordt uitgevoerd, bazuint Intro
dans dit rond.
Op 18 september wordt de voor
stelling in de Arnhemse schouw
burg bijgewoond door prinses
Margriet en Pieter van Vollenho-
ven.
Het bestaat uit romantisch-klas-
sieke balletten van Jean-Chris-
tophe Maillot, Ton Wiggers, Nils
Christe en Renato Zanella. Het
Gelders Orkest onder leiding van
Jurjen Hempel begeleidt de voor
stellingen en mezzosopraan Joke
de Vin neemt de zangpartijen
voor haar rekening.
Hoewel haar collega Jard van
Nes betrokken was bij de keuze
voor de muziek in het jubileum
programma zal ze zelf niet in het
programma zingen. Ze is ziek ge
worden. In overleg met de cho
reografen en Ton Wiggers, artis
tiek directeur van Introdans,
werd voor muziek van Richard
Wagner en Alphons Diepenbrock
gekozen. Ze konden er wel wat
mee. De zangpartijen in Wagners
Wesendonklieder en Vorspiel und
Liebestod en Diepenbrocks Hym
ne an die Nacht Nr. 2 worden
overgenomen door mezzosopraan
Joke de Vin, die de stukken toch
al op haar repertoire had.
Nils Christe, die in het verleden
als choreograaf een aantal ballet
ten bij Introdans instudeerde,
creëerde het nieuwe ballet met
een aantal pas de deux en een so
lo op de romantisch-dramatische
muziek van de Wesendonklieder,
die Wagner voor zijn liefde Ma-
thilde Wesendonk schreef. Rena
to Zanella - hij maakte voor In
trodans eerder Pieces of earth -
zette Wagners Vorspiel und Lie
bestod, een deel uit Tristan und
Isolde, om in danstaal voor een
romantische pas de deux.
Hymne an die Nacht Nr. 2 (Muss
immer der Morgen wiederkom
men?) is eigenlijk een symfonisch
gedicht met zangstem. Het orkest
onderbreekt de tekst herhaalde
malen. Diepenbrock maakte het
op teksten van de romantische
dichter Novalis. De tijdelijkheid
van de dag, het aardse leven,
wordt er gesteld tegenover de
tijdloze en ruimteloze heerschap
pij van de nacht, die geluk be
looft.
Ton Wiggers maakte er de cho
reografie Hymne op. Hij bedacht
Mirjam Diedrich, die jarenlang
als danseres mede het gezicht van
Introdans bepaalde, er vanwege
haar afscheid een bijzondere rol
in toe.
De Introdans-dansers hebben
voordat de zomervakantie begon
in Frankrijk het nieuwe ballet
Concert d'anges van Jean-Chris-
tophe Maillot, artistiek directeur
van Les Ballets de Monte Carlo
ingestudeerd. Maillot, die eerder
voor Introdans choreografeerde,
baseerde het op het Vierde piano
concert in A van Bach.
Het Introdans-repertoire voor
het nieuwe seizoen is nogal zwaar
waar het om de romantisch-klas-
sieke balletten gaat. Kennelijk
om dat overwicht aan zwaar ma
teriaal wat te ontlasten is Conny
Janssen opnieuw aangetrokken
om een eigentijdse choreografie
voor het programma Surprise,
dat 21 december in Arnhem in
première gaat, te maken.
In haar eerdere Introdans-ballet
/an onze kunstredactie
Addo Kruizinga vertolkt de
mannelijke hoofdrol in de
nieuwe musical van Joop van
jenEnde, West Side Story, die
in Carré in Amsterdam in pre
mière is gegaan. Kruizinga
[30) speelt Tony. De rol van
Maria, zijn tegenspeelster,
wordt vertolkt door Maaike
Widdershoven. Zij speelde van
1994'tot een paar weken gele
ien de hoofdrol van Christine
in The Phantom of the Opera.
Voor zijn rol van Tony kreeg
Eindhovenaar Addo Kruizinga
elke logopedie-training. „Een
van de lastigste dingen om te
doen," zegt Kruizinga in onver
valst Brabants. „Ze raden me aan
om ook buiten de repetities ABN
te spreken, zodat ik het eerder
onder de knie krijg. Maar als ik in
het gezelschap van Brabanders
hen, of bijvoorbeeld mijn familie
opzoek, doe ik dat niet. Ik zou het
idee hebben dat ik iemand anders
was."
De hoofdrolspeler in West Side
Story wordt geacht zijn afkomst
te verloochenen, althans wat be
treft zijn accent. „Een Brabants
accent op het podium kan niet,
zeggen ze hier. Dat leidt teveel af,
dan val je op." Kruizinga is het
niet helemaal eens met die stel-
lingname, maar heeft er verder
ook niet tegen geprotesteerd. „De
show-bizz wordt nu eenmaal
door het westen beheerst en wes
ters praten is de norm. Dus als ik
iets wil bereiken..."
Dat lukt al aardig, overigens:
West Side Story is de vierde mu
sical, waarin Addo een hoofdrol
vertolkt. Vanuit het niets, in fei
te. De Eindhovenaar studeerde in
1990 af aan de Katholieke Uni
versiteit Brabant in de richting
economische psychologie, een
vak waarin hij zich bezighield
met consumentengedrag en de
werking van de reclame. Hij
werkte na zijn afstuderen enkele
jaren onder meer bij de Consu
mentenbond. „Ik had deze stu
dierichting gekozen omdat de
kans op een baan groot was.
Maar echt gelukkig was ik niet in
dit werk."
h zijn vrije tijd legde Kruizinga
zijn hele ziel en zaligheid in di
verse rockbands, waarin hij de
lead-zanger was. Met een van die
bands, Rubicon, nam hij de cd
Land of Dreams op. „Maar die cd
liep niet goed. En net in die tijd
kon je auditie doen voor een rol
In de musical Jesus Christ Super
star van het Koninklijk Ballet
van Vlaanderen."
Tot zijn grote verrassing kreeg hij
meteen een van de hoofdrollen,
die van Judas. „Ik kon niet dan
sen, ik kon niet acteren, ik kon
niks, alleen maar zingen. Ze
zochten een rockzanger en ze
zochten iemand met het voorko
men dat ik toevallig heb."
En zo stond Addo het hele sei
zoen 1994 op het podium, in de
rol van Judas. „Ik, die tot mijn
twintigste te verlegen was om
ook maar naar een podium te kij
ken. Ik heb niet, zoals andere ar
tiesten, al van jongsaf aan tussen
de schuifdeuren opgetreden, ik
was een heel verlegen puber. Ik
had maar één passie: hardrock.
En ik wilde gitarist worden, maar
dat ging niet snel genoeg, Daar
om werd het zingen. Ik merkte op
een dag dat ik heel goed mee kon
zingen met al die hardrock-pla-
ten. Zo ben ik in een bandje te
rechtgekomen.
Na Jesus Christ Superstar vroeg
het Koninklijk Ballet van Vlaan
deren Addo voor de rol van Fred
dy Trumper in de musical Chess.
En in die rol werd hij ontdekt
door de Oostenrijkse show-busi
ness: hij werd gevraagd voor een
hoofdrol in de musicalproduktie
'Elisabeth', een rol die hij tot mei
jongstleden speelde.
Een succesvolle carrière, tot nog
toe, beaamt Kruizinga. „En dat
zonder opleiding. Ik krijg alleen
zanglessen, het dansen en acteren
leer ik spelenderwijs." Dat succes
- hij hoefde niet eens in een bijrol
te beginnen, zoals menig ander -
heeft hij aan zijn stem te danken,
zegt hij. „Mijn stem is nogal
apart, ik kan heel hoog, heel laag,
heel krachtig zingen. Ik durf heel
veel met mijn stem, ik doe er din
gen mee, waar zangleraren bang
van worden."
In West Side Story mag Addo zijn
'rockstem' niet gebruiken. „Het
moet allemaal meer geciviliseerd
in deze musical. Ik heb een veel
lyrischer rol dan voorheen, het
mag niet meer zo ruig en rauw als
voorheen. Ik moet geschoolder
zingen. Dat was heel lastig, in het
begin." Hij zou ook nooit uit
zichzelf auditie gedaan hebben
voor de Tony-rol, denkt hij. „Ik
werd er voor gevraagd en toen
pas begon ik het een interessante
musical te vinden."
Met enige spijt heeft hij afscheid
genomen van zijn lange, tot ver
over de schouders hangende ha
ren. „Aanvankelijk zou deze West
Side Story een moderne uitvoe
ring worden, gesitueerd in de ne
gentiger jaren. Mijn lange haren
waren dan geen probleem. Maar
de producenten hebben het toch
niet aangedurfd: het blijft een
verhaal uit de vijftiger jaren."
Met Addo als een keurig kortge-
kapte Tony in de hoofdrol. „Het
is geen kopie van de originele
musical, trouwens. We zingen en
acteren anders dan destijds, meer
van deze tijd. Het is allemaal wat
realistischer, wat minder zoet
sappig."
Terwijl op 4 augustus jongstleden
na de slotvoorstelling van The
Phantom of the opera veel men
sen uit die produktie ineens zon
der engagement op straat ston
den, haalde Maaike van Widders
hoven opgelucht adem. Zij was
nu immers af van van het artis
tiek dubbelleven dat zij in de we
ken daarvoor had moeten onder
gaan.
Want 's avonds stond ze die laat
ste periode op het toneel in Sche-
veningen Christine te zijn. Maar
overdag moest ze zich gaan inle
ven in nieuwe rol van Maria.
Maaike wist immers al dat haar
toekomst voor een jaar verzekerd
was. Haar was de hoofdrol in
West Side Story toebedeeld. Als
alter ego zou zij nu alleen met
Maria kunnen volstaan.
Maria en Christine hebben overi
gens wel overeenkomsten. Maai
ke: „Ze zijn beiden jong. En alle
twee zij ze op een bepaalde ma
nier naïef. Onvoorstelbaar naïef
zelfs."
Zelf maakt ze met haar 26 jaren
niet de indruk naïef te zijn. Maar
kan zij eigenschappen noemen,
die het haar makkelijk maken om
zich met Maria te identificeren?
Maaike van Widdershoven: „Wat
ik leuk vind, is dat ze ondanks
haar onschuld erg ondeugend
kan zijn. Dat ondeugende gecom
bineerd met een portie eigenwijs
heid, dat voel ik goed aan. Maar
verder lopen eigenschappen toch
vooral uiteen. Soms reageert Ma
ria op een manier, waarvan ik
denk: dat zou ik anders doen."
Maaike van Widdershoven staat
nog aan het begin van haar car
rière. Des te opmerkelijker is het
dus dat zij nu al aan een tweede
zware hoofdrol toe is. Toch nog
maar even de vraag gesteld, die
elke jonge zangeres of actrice wel
Addo Kruizinga en Maaike Widdershoven in de nieuwste versie van 'West Side Story'.
eens te beantwoorden krijgt: wel
ke rol wil je later in je loopbaan
in ieder geval te spelen krijgen?
Maaike begint nu breeduit te la
chen en zegt: „Die vraag komt al
te laat. Mijn droomrol van al heel
lang v/as die van Maria uit West
Side Story." En vervolgens met
uitgesproken plezier reagerend
op de reactie van zichtbaar onge
loof: „Heus, ik meen het."
Ze voert nu ook de bewijzen aan
voor deze bewering. „Voor mijn
toelating tot het conservatorium
moest ik net als iedereen een zelf
gekozen nummer voorzingen. Ik
heb toen I feel pretty gedaan. Uit
West Side Story dus. En voor
mijn eindexamen koos ik ook een
nummer uit de musical: A boy li
ke that. Wanneer ik op de sch-
nabbeltoer ben, zing ik ook altijd
nummers uit de musical."
Bewijs voldoende geleverd. Maar
haar achtergrond blijft verbazing
opleveren. Want: hoe krijg je het
als klassiek zangeres in opleiding
voor elkaar om in een musical te
spelen én ook nog eens door te
studeren. Want dat was ook het
geval.
Maaike van Widdershoven:
„Toen ik als studente de gelegen
heid kreeg om de rol van Christi
ne in The Phantom te zingen,
hoefde ik niet lang na te denken.
Ik heb meteen ja gezegd. Op
school was er eerst wel lichte te
genstand. Ze zeiden: 'je bent nog
jong en je moet je nog ontwikke
len'. Dat vond ik ook. Wat heb ik
dus gedaan? Ik heb in de Phan-
fom-periode keihard aan mezelf
gewerkt."
Ze heeft het conservatorium (in
Utrecht) gedaan. Vindt ze dat een
geschikte opleiding voor de musi
calpraktijk?
Maaike van Widdershoven: „Nee.
Op het conservatorium hebben ze
ook het liefst dat je bij de opera
belandt. Maar ik merk intussen
wel dat in die kringen de voor
oordelen tegen de wereld van de
musical afnemen.
Mijn probleem is dat ik alleen
maar heb leren zingen. In een
musical moet je ook kunnen dan
sen en acteren. Dat heb ik zoveel
mogelijk proberen op te pikken
tijdens repetities. Ik zuig werke
lijk alles in me op, wat ik maar
hoor. Van nature beweeg ik hele
maal niet goed, Ik ben gewoon
veel te enthousiast. Maar ik kan
intussen zeggen: ik heb al veel
bijgeleerd. Ja, ik heb het gevoel
dat ik al heel wat eleganter be
weeg dan toen ik begon.
„Evengoed mag ik wel zeggen dat
ik een gevarieerde podiumerva
ring heb. Als kind was ik al op
pad. Met een vriendinnetje ston
den we liedjes van Annie M.G.
Schmidt en uit het Kinderen voor
Kinderenrepertoire te zingen.
Later zong ik in bandjes en
schreef voor alle festival in, die er
in Oss, mijn woonplaats, en om
geving georganiseerd werden.
„Op school werd er al gesproken
over mijn 'podiumdrang'. Die heb
ik, ja. Er werd gezegd: 'Als jij hier
op de les staat te zingen, sta je bij
wijze van spreken voor je pu
bliek'. Anderen doen dat rustiger
aan. Die bouwen het op. Ik niet,
ik ben meteen hélemaal bezig.
Dat is me altijd goed bevallen."
Voor wie het verhaal nog niet
kent: West Side Story is geba
seerd op het klassieke liefdesver
haal van Shakespeare's Romeo en
Julia. Tony probeert afstand te
bewaren van de straatbende de
Jets, waar hij ooit de leider van
was. Als hij verliefd wordt op
Maria, de zus van de leider van de
Puertoricaanse bende de Sharks,
wordt hij ongewild weer betrok
ken bij de strijd tussen de twee
bendes. Op het moment dat hij
een gevecht tussen de Sharks en
de Jets wil onderbreken, doodt
Bernardo, de broer van Maria, de
beste vriend van Tony. Vervuld
van verdriet en woede grijpt To
ny een mes en vermoordt Bernar
do. De oorlog begint opnieuw en
het besef dat strijd alleen ver
driet oplevert, komt te laat: Tony
sterft in de armen van Maria.
De musicalklassieker van Rob-
bins, Laurents en Bernstein ging
in wereldpremière in 1957 op
Broadway, won twee Tony
Awards en beleefde 732 voorstel
lingen.
A/Vest Side Story', t/m 29 septem
ber in Carré in Amsterdam, van 8
t/m 11 oktober in Breda, 26 en 27
nov. in Bergen op Zoom en 4, 5 en
6 februari in Roosendaal
A silent place to rest liet ze zien
dat ze sprankelend danstheater
neer kan zetten. Ted Brandsen,
een beetje klassieker georiën
teerd, is er dan ook weer. Zijn
werk toont verwantschap met dat
van Balanchine, Van Manen en
Forsythe.
Niet zo vreemd, want Brandsen
danste bij Het Nationale Ballet,
waar dat drietal de klassieke bal
lettechniek vernieuwde. Ton
Wiggers' uitbundige en dynami
sche muziekballet Gilles, ge
maakt op Requiem van de zeven-
tiende-eeuwse componist Jean
Gilles, complementeert het pro
gramma.
Op 7 maart gaat in Zwolle het
nieuwe, avondvullende program
ma Barok in première. Dit be
staat uit een choreografie van
Kirsten Debrock, oud-danseres
bij het Nederlands Dans Theater
en het Scapino Baliet, en enkele
seizoenen terug de maakster van
het dynamische Introdans-ballet
Aumelas Steps, en Ton Wiggers
samen.
Ze laten zich inspireren door het
thema Het laatste avondmaal.
Alle dansers werken er aan mee.
De muziek is vooral barok en
wordt live uitgevoerd door een
ensemble onder leiding van coun
ter-tenor Sytse Buwalda.
Rick Engelkes en Isa Hoes spelen 'De Minnaar' van Harold Pin
ter. FOTO JOHAN VIGEVENO
Van onze kunstredactie
„Ik houd van uitspattingen, heftige emoties, gecombineerd met
beschaving, humor en elegantie", aldus Rick Engelkes, ex-telev-
isie-acteur uit Goede Tijden Slechte Tijden. „Toen ik stuitte op
De Minnaar wist ik dat ik het juiste stuk te pakken had."
Sinds het vorige seizoen speelt hij samen met collega Isa Hoes (ook
Vrouwenvleugel) toneel en nog wel het geraffineerde stuk De Minnaar
van Harold Pinter. Het gaat over een jong getrouwd stel van goeden
huize welks huwelijks is vastgelopen in een dodelijke sleur en een
stroom verwijten. Om te ontsnappen aan die sleur spelen zij een per
vers en gevaarlijk spel van verzonnen en gespeelde minnaars.
Via die verzonnen personages winden zij elkaar op met hun seksuele
fantasieën en hopen zo de gevaren van de boze buitenwereld te ontlo
pen. Richard gaat naar zijn werk om 's middags terug te keren als
Max, de ruwe minnaar van zijn vrouw. Sara ontvangt hem als een or
dinaire hoer. Zo blijven zij toch monogaam en creëren een nieuw ge
voel van veiligheid.
's Avonds vertellen zij elkaar over hun opwindende ervaringen. Wan
neer Richard genoeg heeft van het decadente spel, blijkt dat zij er bei
den al teveel in verstrikt zijn en nauwelijks nog werkelijkheid en
schijn van elkaar weten te onderscheiden.
Het stuk is zonder veel verbeeldingskracht geregisseerd door de Belg
Jules Noyons. Alles wordt wel heel erg rechtstreeks en duidelijk uitge
beeld. Tussen trieste werkelijkheid en geraffineerde, opwindende
schijn bestaat maar weinig verschil in het acteren van deze twee jon
ge televisievieacteurs.
'De Minnaar' van Harold Pinter met Rick Engelkes en Isa Hoes is op zater
dag 14 september in het Chassé Theater in Breda, 7 november De Maagd
in Bergen op Zoom, 28 november De Bussel in Oosterhout.
'Choreograaf Nils Christe
