Explosieve en
snelle groei
uitzendwerk
DE STEM
Verzet Heemkundige Vereniging tegen ombouw watertoren
Violen er op los, het Festival is
Groei havens zorgt
voor werkgelegenheid
Pater Moeskroen publiekstrekker in Clinge
Eigentijdse versie van
epos Reynaert de Vos
Duizend gulden voor
tasjesroof Terneuzen
Arbeidsvoorziening
'wint' journalistenprijs
Buurthuis Hoekse Rakkers
na renovatie dorpshuis
Rapport Arbeidsvoorziening
A5
Terneuzen gaat
grof groen
inzamelen
SEPTEMBER 1996
n en ze misschien in de dood
en," luidt het oprechte ant
rd. De instructrice kijkt be
elijk. Hij heeft een beladen
rd gebruikt. Voorgaan is na-
lijk prachtig, maar onder»,
kten 'de dood inleiden' is een
al te realistisch taalgebruik
estigt de instructrice me'
eger schreven kadetten dat
rt zinnen aan hun vaders en
ef het binnen de familie
ar sinds CNN en Sky News
tellen ze het meteen aan de
ve wereld.
lastingbetaler
ediatraining is een belangrijk
eet van de opleiding," zegt
eraal-majoor Jack Deverell
mandant van Sandhurst!
belastingbetaler wil weten
arvoor hij bijdraagt aan het
fensiebudget".
professionele niveau van de
'tse officier is nog steeds zeer
vindt Deverell, duidelijk
man van de oude stempel,
ar helemaal gerust op de toe-
st blijkt hij niet. Nieuwe
'oriteiten en rechten in de
rgermaatschappij kunnen op
i duur gaan afgeven op de le-
discipline. „De kracht van
leger is de eenheid. En ik heb
aks een probleem als een indi-
duele soldaat of officier me
at vertellen dat hij of zij meer
"hten heeft dan de groep. De
iciency van het leger komt
n in het geding," doceert de
mendant.
ij leidt vrouwen op voor offi-
rsposten, maar van harte gaat
t toch niet. „Persoonlijk denk
dat er beperkingen moeten
jn waarin je vrouwen kunt in-
tten. Dat heeft niets te maken
et fysieke risico's of dat ze bij-
orbeeld krijgsgevangen wor-
n gemaakt. Waar ik voor
aarschuw is dat de relatie in
n groep verandert. Als je een
am van vier jonge mensen in
Treme omstandigheden brengt
er is een vrouw in de groep
an gaan er dingen spelen in de
elatie. Onder grote spanning ga
snel van een platonische naar
en seksuele relatie die risico's
~n meebrengen voor het uitvoe-
en van de taak," zegt Deverell.
at zulke uitspraken laag zullen
coren op de schaal van politieke
rrectheid weet hij ook wel.
aar daarmee win je de oorlog
iet.
e bosexercitie loopt ten einde,
a afloop van deze derde termij-
en zit het erop en gaan de
ieuwbakken tweede-luitenants
erder naar de regimenten van
un keuze. Geen kadet wil na-
uurlijk afzwaaien met de vol-
ende beoordeling: „Hij is een
astige, onberekenbare figuur
et een veel te hoge dunk van
ichzelf en een jammerlijk ge-
rek aan goede manieren die
en zo gaarne in een kadet van
andhurst ziet."
at stond op het rapport van ene
ernard Montgomery, de latere
eldmaarschalk en een van de
grootste Britse oorlogshelden uit
Je recente geschiedenis.
Zeeland
yan onze verslaggever
ftrneuzen - De Heemkundige Ver
eniging Terneuzen verzet zich tegen
het plan van een Amsterdams archi
tectenbureau om de Terneuzense
watertoren om te bouwen tot woon
toren.
pe Vereniging is bang dat het beelbepa-
lende pand, dat in 1950 door A. van Eek is
ontworpen, zijn waarde en zijn originele
karakter gaat verliezen.
De Heemkundige Vereniging schrijft dat
aan B en W van Terneuzen die een schets-
plan van het architectenbureau Van de
Oever, Zaayer, Roodbeen en Partners uit
Amsterdam hebben ontvangen. De toren
wacht volgens die plannen een ingrij
pende verbouwing. Rond de toren worden
woonlagen gebouwd.
De toren zelf speelt een centrale rol in het
nieuwe appartementencomplex. Of er ook
woningen in de toren komen is nog niet
duidelijk. De Heemkundige Vereniging
verafschuwt echter elke aantasting van
het markante gebouw. „De watertoren
staat immers op een unieke plaats aan de
Scheldeboulevard, aan het randje van het
stadscentrum. Het prachtige gebouw is
een belangrijke herkenningspunt in de
sky-line van de stad. Iedereen die het cen
trum van Terneuzen nadert ziet hem al
staan. Ook vanaf de Westerschelde valt de
watertoren op. In de 46 jaar dat de toren
nu aan de Scheldedijk prijkt is hij deel
gaan uitmaken van het gezicht van de
Scheldestad." De Vereniging snapt niet
dat Terneuzen zo met haar monumentale
panden omspringt. Terneuzen verkwan
selt zijn verleden, vindt de Heemkundige
Vereniging. „Het Terneuzense gemeente
bestuur zou nu toch eens tot de ontdek
king moeten komen dat verdere sloop, en
drastische verbouwingen van monumen
tale en beeldbepalende panden niet lan
ger kan doorgaan," verzucht voorzitter H.
Klein-Hesselink.
„De Nederlandse watertoren worden
beschouwd als waardevolle onderdelen
van het landschap. Veel watertorens zijn
inmiddels door de Nederlandse waterlei
dingbedrijven afgestoten. We weten dat
het moeilijk is om de torens een nieuwe
bestemming te geven, maar over het alge
meen lukt het de meeste gemeenten het
originele karakter van de watertoren te
behouden. We vragen ons af waarom dit
in het monumentenarme Terneuzen niet
zou kunnen."
De Terneuzense politiek krijgt donderdag
tijdens een vergadering van de commissie
volkshuisvesting en ruimtelijke ordening
een toelichting op het plan van architect
Roodbeen. De buren van de watertoren
zijn al geïnformeerd.
Van onze verslaggever
Ibmeuzen - Het uitzendwerk in Zeeland groeit explosief en
sneller dan het landelijk gemiddelde. In 1995 steeg de inzet van
uitzendpersoneel met 34 procent ten opzichte van 1994 (lande
lijk 29,8 procent).
Dit blijkt uit een rapport over
arbeidsontwikkelingen in Zee
land van Arbeidsvoorziening
Zeeland dat donderdag aan gede
puteerde D. Bruinooge (econo
mie) wordt overhandigd.
De verwachting is dat het aantal
uitzendkrachten nog verder zal
stijgen. Een extra toename wordt
in 1998 verwacht, als het verbod
op uitzendpersoneel in de bouw
niet wordt verlengd.
De groei van flexibele arbeid
doet zich vooral voor in de che
mische industrie en de metaal
sector waar de afgelopen jaren
veel vaste arbeidsplaatsen verlo
ren zijn gegaan en zijn verruild
voor contractarbeid. Ook de
gemeentelijke herindeling leidt
volgens het RBA tijdelijks tot
meer flexibele arbeid.
In Zeeland werden vorig jaar, op
en beroepsbevolking van zo'n
150.000 mensen, bijna 3000 uit
zendkrachten ingezet die langer
dan vijftien uur per week werk
ten.
In heel Nederland werkten in
1995 140.000 mensen via het uit
zendbureau. Dat is een stijging
van bijna 30 procent in vergelij
king met 1994.
Volgens het Centraal Bureau
voor de Statistiek lag het totale
aantal flexibele werknemers,
(uitzendkrachten, thuiswerkers,
oproepkracht en mensen met een
tijdelijk contract) in 1995 gemid
deld op 480.000 mensen. Dat is
56.000 meer dan in 1994, en
80.000 meer dan in 1993.
De roep om flexibele krachten is
verklaarbaar. Na de economische
dip begin jaren '90, zijn werkge
vers huiveriger dan ooit om men
sen aan te nemen. Bedrijven wer
ken steeds vaker met een vaste
kern van werknemers. Daarom
heen worden mensen buiten het
bedrijf ingehuurd. Het gaat daar
bij vaak om werknemers met de
tijdelijke (jaar)contracten en
free-lancers voor middelbare en
hogere functies. Daarnaast komt
de groep uitzend- en oproepcon-
tracten, waarvan sommigen voor
maanden en anderen voor dagen
worden ingezet worden.
Het Regionale Bureau Arbeids
voorziening noemt ook de nieuwe
Ziektewet als factor. Flexibele
werknemers zijn goedkoop, zegt
het RBA. „Weliswaar krijgen zij
vaak hetzelfde nettoloon als de
vaste werknemers, maar voor uit
zendkrachten wordt geen vut-of
pensioenpremie betaald. Daar
door is de uitzendkracht in bij
voorbeeld de metaalindustrie 20
procent goedkoper dan de vaste
werknemer."
De toename van uitzendkrachten
heeft volgens het RBA een nega
tief effect op de kwaliteit van het
werk.
Uitzendbureaus erkennen dat en
proberen daarop in te spelen door
hun personeel bij te scholen en
opleidingen te laten volgen. Vol
gens het RBA zullen werklozen,
in Zeeland zijn 14.000 mensen
zonder baan, die ontwikkeling
met gemengde gevoelens ervaren.
Van hen wordt een grote veer
kracht gevraagd. Ze zullen door
de toegenomen vraag naar uit
zendwerk sneller aan een baan
komen, maar zullen die ook snel
ler weer kwijt zijn.
0 Staatssecretaris Nuis van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen opent het Festival van Zeeuwsch-Vlaanderen. foto wim kooyman
Van onze correspondente
Oostburg - Het achtste Festi
val van Zeeuwsch-Vlaande
ren is zaterdag door staatsse
cretaris Aad Nuis van Onder
wijs, Cultuur en Weten
schappen geopend met de
woorden 'Violen er op los, het
Festival is begonnen.'
De staatssecretaris had zijn
speech bewaard voor het groot
publiek. In de uitverkochte kerk
vertelde hij de aanwezigen dat
hij hield van het Zeeuws-
Vlaamse landschap. „Ik heb
zoals in het reisboek gesugge
reerd wordt, het strand gezien
en elke knotwilg toegeknikt."
De uitspraak dat je het beste
voor het laatst moet bewaren en
dus niet direct de ballen uit de
soep moet lepelen, werd met
gelach beloond. Vooral ook
omdat hij de vergelijking door
trok en na Hulst en Aardenburg
dus Oostburg als het beste en
het laatste opdiste. „Uw festival
is al acht jaar bijzonder Zeeuws,
zo Vlaams, zo internationaal.
Het worden vele mooie avonden,
laten we er maar aan beginnen."
Bij de officiële opening voor het
concert kwamen naast directeur
Yolanda Mergler ook enkele
sponsors aan het woord. Direc
teur D. Ahles van Dagblad de
Stem meende dat het Festival en
deze krant samen horen, omdat
het succesvolle festival hoort bij
de uitstraling van de krant: cul
tuur, kwaliteit, betrouwbaar
heid en niveau.
Yolanda Mergler hield een lof
rede op Zeeuws-Vlaanderen. Zij
dichtte het een prachtig land
schap, een Bourgondische keu
ken, vele zalen en kerken met
een mooie akoestiek en een cul
turele honger, toe. Zij ziet dit als
basis voor een festival en is er
trots op dat ook dit jaar weer
gerenommeerde artiesten aan de
concerten meewerken. „Het fes
tival draagt bij aan een kwalita
tieve en kwantitatieve groei van
de kernen, het culturele niveau
zorgt voor een opwaardering
van de leefbaarheid van de
streek en de bezoekers zijn voor
een deel ook toeristen."
Volgens Y. Mergler komt dertig
procent van het publiek van
buiten Zeeuws-Vlaanderen.
Wouter Vossen van het Reinaert
Ensemble zorgde tussen de toe
spraken in dat de viool (het
Thema van het Festival)
gehoord werd. Hij vertolkte
werken van.Bach en Kreisler.
ZIE OOK ZEELAND - A6
Van onze verslaggever
Terneuzen - Do groei van werkgelegenheid in Zeeland zal
vooral van de havens in Terneuzen en Vlissingen moeten
ramen. Bij de andere beeldbepalende sectoren in Zeeland,
landbouw, de chemische industrie, toerisme en recreatie,
roetaai en energie is de rek er ver uit.
hat beeld schets Arbeidsvoorzie-
arog Zeeland in een rapport over
apeidsmarktontwikkelingen in
Zeeland. De havens maken een
sterk groei door. In 1995 steeg de
goederenoverslag in Zeeland tot
recordhoogte (boven de twintig
roiljoen ton). De stijging met
respectievelijk tien (Terneuzen) en
2es procent (Vlissingen) steekt
Sonstig af bij de ontwikkeling van
e Rotterdamse en Belgische
avens. Het toekomstperspectief
van de havens is voorbeeldig,
owel in Vlissingen als Terneuzen
j© nog een groot areaal aan natte
aavengronden. In Vlissingen den-
de havenautoriteiten de
somende acht jaar honderd hec-
are terrein uit te kunnen geven.
"at levert, volgens alle gangbare
Kongetallen en statistiek die de
onderzoekers op die ontwikkeling
«laten, 75.000 directe arbeids
plaatsen op.
Ook in Terneuzen met de ontwik
keling yan de Axelse Vlakte (500
re) en De Mosselbanken bij
«van Dow Benelux (120 hectare)
J volgens Arbeidsvoorziening
oTv j6 con<Hties voor werkgele-
De landbouwsector
wT *chteruit- 1,1 1995 is het aan-
«u bedrijven gedaald met 2,4 pro-
laühu Khmcturele factor die de
r! bouw parten speelt is het feit
men bij steeds meer producten
te maken krijgt met een verzadigde
markt. De Zeeuwse geraadpleegde
deskundigen verwachten op korte
termijn een stabilisatie van de
werkgelegenheid.
Ook in de chemisch industrie val
len er klappen. De opkomst van de
chemie in de Oost Europese chemi
sche industrie vormt een bedrei
ging. Deze landen kunnen het pak
ket van basischemie-producten (in
Zeeland is veel basischemie) goed
koper leveren. „De overplaatsing
van hooggekwalificieerd personeel
naar voormalig Oost-Duitsland is
illustratief voor dit verschijnsel."
De werkgelegenheid in de metaal
sector staat de laatste jaren onder
druk doordat grote regionale
bedrijven minder investeerden.
Ook grote bedrijven uit de meta-
lektro hebben werkgelegenheid
verloren (Philips, de Schelde), door
opverplaatsing van activiteiten
naar Oost-Europa, het wegvallen
van de marinebouw, reorganisatie
en flexibilisering van het perso
neelsbestand. Volgens de Arbeids
voorziening vormt de sluiting van
de kerncentrale van Borssele in
2003 een bedreiging voor de werk
gelegenheid. „Daarbij is het de
vraag in hoeverre dit gevolgen zal
hebben voor de werkgelegenheid
in de basismetaal (Pechiney) die
sterk afhankelijk is van goedkope
energievoorziening."
Tijdens de Stemfeesten vermaakt het publiek zich met spelletjes.
Van onze correspondent
Clinge - Vele duizenden bezoekers waren
afgelopen weekeinde aanwezig tijdens de
22e Sterrefeesten in Clinge. Vrijdagavond
was de organisatie tevreden met een
redelijke goed gevulde feesttent. De lief
hebbers konden genieten van een optre
den van het dansorkest The Sonny Boys
en Wendy van Wanten.
Zaterdagavond was het optreden van de band
Pater Moeskroen en het dansorkest The Tip-
sy's uitverkocht. Met name Pater Moeskroen
sloeg aan bij het publiek.
Zaterdagmiddag werden burgemeester A.
Kessen en directeur J. Biegstraten verwel
komd door voorzitter S. van der Hooft van de
Stichting Samenwerking Clinge/Sterre. Tra
ditiegebouw werden zij ontvangen bij de
ingang van de poort vooraan het feestterrein.
Directeur Biegstraten deelde mee dat het ook
een historische dag was. Nadat 22 jaar de
feesttent een vaste stek had op het feestter-
foto wim kooyman
rein, zal deze volgend jaar op een andere plek
staan. De bouwactiviteiten op De Sterre gaan
meer richting de kern Clinge toe, zodat ook de
feesttent moet verhuizen.
Het publiek werd op zaterdag- en zondag
middag op de vele terrasjes vermaakt met
dweilbands. De verschillende kraampjes op
de Vlaamse kermis en de exposities werden
goed bezocht.
De Sterrefeesten werden gisteravond afgeslo
ten met muzikale optredens van verschillende
dweilbands in de feesttent.
MAANDAG 9 SEPTEMBER 1996
Van onze verslaggever
Koudekerke - Arbeidsvoorziening Zeeland heeft zaterdag
in strandpaviljoen- Piet Hein in Koudekerke de Prix de
Citron 'gewonnen'.
De Prix de Citron is een prijs
van Zeeuwse journalisten die
aangesloten zijn bij de Neder
landse Vereniging van Journa
listen (NVJ).
Deze prijs wordt jaarlijks uit
gereikt aan personen of instan
ties die de pers het liefst buiten
de deur houden en openbaar
heid schuwen.
Arbeidsvoorziening sleepte
acht van de negentien stem
men binnen en nestelde zich
daarmee op de eerste plaats.
De twee andere genomineer
den, het gemeentebestuur van
Middelburg (zeven stemmen)
en de Zeeuws-Vlaamse politie
(drie stemmen) eindigden
respectievelijk tweede en
derde. Een journalist stemde
blanco. Arbeidsvoorziening
viel deze bedenkelijke eer te
beurt vanwege haar rol bij de
sluiting van de Janneke Dierx-
school. 'Voor de eigen acties
tegen bezuinigingen zoekt men
graag de publiciteit, maar bij
het opheffen van de Janneke
Dierxschool ontbrak elke
bereidheid tot het geven van
een reactie,' aldus de motivatie
van de jury.
Arbeidsvoorziening, zaterdag
net als de twee andere genomi
neerden aanwezig bij de prijs
uitreiking, volhardde ook dit
weekend in die tactiek.
Gevraagd naar een reactie op
de verkiezing onthield RBA-
voorzitter drs. T. G.A. Wester-
veld zich van elk commentaar.
Van onze correspondente
Hulst - Het middeleeuwse epos over Reynaert de Vos blijft
springlevend. Jonge mensen uit Zeeuws-Vlaanderen en het
Waasland hebben een nieuwe, eigentijdse Reynaert-musical
geschreven. Er is niet gesleuteld aan het verhaal. Wel is er een
sarcastisch sausje overgegoten.
gend en vlot. De componist
maakt gebruik van verschillende
stijlen en daardoor spreekt het
geheel jong en oud aan.
De musical is een grensover
schrijdend project. Musical
Exchange wil optredens realise
ren in het Waasland en Zeeuws-
Vlaanderen. Er zijn al afspraken
met locale toneelverenigingen
over samenwerking en voor de
hoofdrollen worden vocalisten
uit het semi-professionele circuit
gevraagd.
Initiatiefneemster is Marlène
Bauwens uit Clinge en jonge
muzikanten en vocalisten van
Musical Exchange gaan de musi
cal uitvoeren.
Gisteren zongen enkele leden een
paar liedjes uit de musical en het
totale spektakel is in het voorjaar
van 1997 op het podium te zien.
De tekst is geschreven door Els
Hoefman en de muziek door Mare
van den Broeck. Hij schrijft nu de
orkestratie uit.
Volgens Marlène Bauwens is men
nu zover dat de liedjes concertant
gebracht kunnen worden. „Het is
echter een vrij dure productie,
vanwege geluidsinstallaties,
belichting, regie, decors en
orkest. We pakken er absoluut
mee uit tijdens de Reynaertdagen
in 1998. Er zijn al contacten met
regisseurs en nu is het wachten
op de steun van de gemeenten
Hulst en Sint-Niklaas en het vin
den van sponsors."
De musical is tot stand gekomen
na een aanvraag van de Rey-
naertstichting en de gemeente
Hulst. Het zoeken naar bestaande
musicals en zangspelen was een
hele klus en het resultaat was
onbevredigend. „En toen hebben
we het maar zelf gedaan."
Els Hoefman schreef een tekst
waarin de vrouw in het verhaal
wat meer aandacht krijgt. Het
mannelijk chauvinisme in het
verhaal loopt dus een deuk op,
maar Rein blijft vol streken zit
ten.
De musical is een luchtige satire
met een brokje humor, een
vleugje romantiek en een knipoog
naar de werkelijkheid geworden
en de muziek is eigentijds, swin-
Van onze verslaggever
Terneuzen - De gemeente
Terneuzen gaat naast grof
vuil ook grof groen ophalen.
B en W denken aan twee rou
tes in het voorjaar en twee in
het najaar, In die periodes
wordt er namelijke het
meeste snoei- en tuinafval
geproduceerd. Burgers kun
nen zo vier keer per jaar op
afroep grof groen aan de
straat zetten.
Het inlassen van de grof-
groen routes betekent extra
inzet van personeel. B en W
gaan uit van 675 uren. Het
voorstel van B en W wordt
donderdag besproken tijdens
een vergadering van de com
missie Gemeentefinanciën en
Milieuzaken. Aanvang 19.30
uur.
Van onze correspondente
Terneuzen - Het slachtoffer had justitie een briefje geschreven
met de vraag of ze de dader niet wilden straffen. De 28-jarige L.
v.d. K,, die vrijdag voor de politierechter moest verschijnen in
verband met tasjesroof, toonde zich enigszins geroerd.
Op 5 februari dit jaar had hij in
zijn woonplaats het tasje van de
schouder van een 73-jarige
mevrouw gerukt. Het was de eer
ste keer dat L. zich als 'tasjesdief'
uitgaf. Het slachtoffer had vrij
snel haar tasje weer terug omdat
L. hem snel in een container
gegooid had.
„Ik pakte de tas in een opwelling,
omdat ik in die tijd met veel per
soonlijke problemen zat,"
de verdachte op de zitting uit.
Het slachtoffer beaamde in haar
brief dat ze het idee had dat L.
zelf net zoveel als haar van het
gebeuren geschrokken was.
De politierechter nam deson
danks het feit hoog op en von
niste duizend gulden boete en een
gevangenisstraf van vier maan
den voorwaardelijk.
Van onze correspondent
Hoek - Wethouder A. Stahl-Hemelsoet van Welzijn opende
zaterdag het gerenoveerde buurthuis de Hoekse Rakkers en de
nieuwe peuterspeelzaal De Rakkertjes. Hiermee was een
totaalbedrag gemoeid van f 250.000.
Hoek sluit met het opening van het dorpshuis de rij van accomodatie-
aanpassing voor het sociaal cultureel werk. Voorzitter Rob Mulder
van stichting Dorpshuis benadrukte in zijn toespraak dat het gereno
veerde buurthuis nu een volwaardig dorpshuis is geworden.
Wethouder Stahl-Hemelsoet memoreerde in haar toespraak dat de
eerste plannen in 1988 voor renovatie vastliepen omdat het kruiswerk
niet over de brug kwam. „In 1993 kreeg het dorpshuis bestuur de helft
van het oorspronkelijke bedrag om de klus, renovatie van het buurt
huis en een nieuwe peuterspeelzaal, te klaren. Dat men hierin uitste
kend is geslaagd zien we vandaag."