'Voorgaan in de dood,
dat zeg je zo niet'
Explo
snelle
uitzeil*
Officiersopleiding op prestigieus Sandhurst heeft ook mediatraining
Verzet H
Groei hav
voor werls
DE STEM
BUITENLAND
Rapport Arbe
MAANDAG 9 SEPTEMBER 1996
Door Bob van Huët
Sandhurst - Een groep ka-
detten zeult met vervelend
onhandige boomstronken
door het bos rond Surrey
Hill. Heen en weer. En
steeds moeten ze uitputten
de opdrukoefeningen doen.
„Kom op, Sir. Laat zien
wat u kan, Sir. Zet aan,
Sir," dondert een quasi be
leefde instructeur tegen
een afgepeigerde achter
blijver. „Yes, Sir," luidt de
verbeten repliek. Het lijkt
een scène uit de Ameri
kaanse film An Officer and
a Gentleman, maar dit gaat
zeer op zijn Engels.
Er staat wat op het spel
voor de bezwete kadet.
Want niet alleen zijn mili
taire ambities maar zeker
ook de civiele carrière
daarna zullen zeer zijn ge
holpen als de instructeur
tevreden is. In een natie
waarin de 'old boy'-circuits
nog veel invloed hebben is
een promotie aan de presti
gieuze Royal Military Aca
demy Sandhurst van grote
waarde.
In een natie waarin de 'old boy'-circuits nog veel invloed hebben is een promotie aan de prestigieuze Royal Military Academy Sandhurst van grote waarde.
Eigenlijk zijn er nog maar twee
domeinen waarin Britten met
recht aanspraak kunnen maken
op een superieur professionalis
me: toneelspelen en vechten.
Britse acteurs en actrices zijn
pijnlijk overtuigend vergeleken
met schmierende Hollywood-
collega's. En Britse militairen
deden van zich spreken op de
grote strijdtonelen van de recen
te geschiedenis. In de Falkland
Oorlog en de Golf Oorlog werden
ze overladen met medailles voor
moed en vakmanschap. Bij de
uitvoering van vredestaken in
het voormalige Joegoslavië en in
Noord-Ierland, in de eigen ach
tertuin, hebben Britse officieren
hun eigen, hoge, normen.
Op de trainingsbaan van Sand
hurst blijken vechtjassen ook ac
teurs. Sergeant-majoors spreken
de kadetten (feitelijk hun onder
geschikten) aan niet Sir. Omge
keerd worden ze met Sir aange
sproken door de kadetten. „Het
enige verschil is dat de een
meent wat hij zegt en de ander
niet," zegt kolonel Richard Co
ward. Een boom van een mili
tair, 27 jaar 'beroeps' en stafchef
op Sandhurst.
Beginselen
Hare Majesteits officieren in spe
wordt hier de beginselen van mi
litaire kennis en vaardigheden
ingeprent. Formeel zal het gedis
tingeerde en vanwege perma
nente IRA-dreiging streng be
waakte instituut in 1997 haar
vijftigjarig bestaan vieren. Dat
geldt dan voor het 'moderne'
Sandhurst, dat zo'n vijftig kilo
meter zuidwestelijk van Londen
ligt. De hedendaagse officiers
opleiding is een samenvoeging
van de koninklijke militaire aca
demies van Woolwich en High
Wycombe, respectievelijk ge
sticht in 1741 en 1799.
Excentrieke traditie - waarbij
de commandant te paard door de
academiegangen paradeert - is
er nog. Maar de bekakte blauw-
Moedige kadetten die het ver
schil niet weten tussen een
broodje en een Opel zijn een
zeldzamer fenomeen geworden.
De eisen van moderne oorlog
voering, politiek begrip en de in
middels bijna net zo belangrijk
geworden 'mediatraining' heb
ben de opleiding flink afgestoft.
De academie is (helaas voor de
liefhebber) niet meer de uit films
en literatuur bekende enclave
van bevoorrechte luiheid voor
jongens van stand.
Het roer ging in de jaren zestig
stevig om onder de toenmalige
stafchef luitenant-generaal Hac-
ket. Bij de landstrijdkrachten
van de Kroon was volgens hem
geen plaats voor 'mensen die de
industrie niet wil hebben, jonge
mannen die te traag zijn om voor
Shell of ICI te werken'. Een Ja
panse vice-admiraal die onlangs
een werkbezoek bracht kon even
denken dat alle bizarre verhalen
die hem over Engelsen waren
verteld dan toch waar waren
toen hij kadetten in curieuze
houdingen zag huppelen in een
scène die dichter bij Monty Phy-
ton lag dan bij wat je mag ver
wachten van een serieuze offi
cierenopleiding. Gelukkig ble
ken het Schotse kadetten die
zeer serieuze danspassen oefen
den voor een Hooglands ceremo-
niëel.
Karakter
Op de stormbaan wordt een pe
loton kadetten flink uitgekne
pen. Het is de Rowallan Compa
ny, degenen die bij de eerste se
lectie zijn afgewezen maar die in
aanmerking komen voor een
tweede kans als ze deze extra
dril doorstaan. „Zorg eerst dat
ze karakter krijgen, het militaire
leiderschap volgt dan vanzelf,"
was het devies van Lord Rowal
lan, een verlichte geest naar wie
deze herkansingsklas is ge
noemd.
De kadetten moeten zweten.
Omdat ze bij de driedaagse toe
latingstests te onzeker zijn ge
weest of juist te arrogant. Een
enkeling moet gewoon nog wat
roest uit de botten werken. Ze
zijn dankbaar voor de herkan
sing, evenals Sandhurst want
doorzetters kan men gebruiken.
Ex-Rowallan kadetten dragen
inmiddels het Sword of Honour,
de Queen's Medal of andere mili
taire onderscheidingen.
Kolonel Coward begroet elk jaar
rond de negenhonderd groentjes.
Daarvan tien procent vrouwen
en vijf procent buitenlanders. De
niet-Britten komen meestal uit
het Midden- of Verre Oosten.
Niet toevallig uit landen die re
gelmatige afnemers zijn van
Brits defensiemateriaal.
De stafchef zegt dat hij opleidt
wie het ministerie van Defensie
op zijn lijst laat zetten. Offi
ciersopleidingen voor bepaalde
Afrikanen of Arabieren hebben
volgens hem niets te maken met
miljardencontracten voor wa
pentuig. „Ik denk dat landen
hun goede redenen hebben om
hun kader naar Sandhurst te
sturen. Dat moet u maar aan de
landen vragen die hun kadetten
naar ons sturen," aldus Coward.
Rond de stormbaan glimlachen
officieren als hun de vraag
wordt gesteld. „Het kan geen
kwaad mensen te trainen met
Britse spullen," aldus een kapi
tein. Net zoals andere presti
gieuze militaire academies in de
wereld heeft ook Sandhurst een
belangrijke rol in gecompliceer
de diplomatieke en commerciële
relaties van de BV GB. De reke
ning voor de opleiding van een
buitenlandse kadet is ongeveer
50.000 gulden.
Toelating
De belangrijkste criteria voor
toelating op Sandhurst heten in
telligentie, fysieke prestaties en
vooral leiderschapskwaliteiten.
Ongeveer tachtig procent van de
kandidaten heeft reeds een of
andere universitaire graad. Hun
gemiddelde leeftijd is 23 jaar.
Het is de reputatie die Sand
hurst zo speciaal maakt. „Ik
denk dat het overtrokken is. Ik
heb een officiersopleiding in
mijn eigen land gevolgd en erg
veel verschil is er niet. Maar
zonder Sandhurst heb je thuis
veel minder aanzien," vindt een
Afrikaanse kadet.
Sandhurst ademt een sfeer van
krijgskunst in de surrealistische,
bijna artistieke zin van het
woord. De gangen van het Old
College hangen vol heroïsche
schilderijen. Bijvoorbeeld van
ene luitenant Thomas Adair
Butler die in 1858 onder zwaar
vijandelijk vuur over de rivier
Gomtee in India trok.
Het zijn herinneringen aan een
machtig wereldrijk dat Enge
land in die dagen was. Sand
hurst leverde toen officieren die
op alle continent van de wereld
vochten. Een van de laatsten uit
die lange traditie van globetrot
ters was misschien Sir Peter de
la Billière, de Britse comman
dant in de Golfoorlog. Hij knok
te in Korea, Maleisië, Jordanië,
Borneo, Egypte, Aden, Soedan,
Oman en de Falkland Eilanden.
Ondanks de reputatie van de
academie was een paar jaar gele
den een advertentiecampagne
nodig om Britse vrijwilligers te
werven. Recente bezuinigingen
bij de strijdkrachten hebben een
legercarrière minder aanlokke
lijk gemaakt. Ook het wegvallen
van de 'zekerheid' van een sta
tisch Oost-Westconflict heeft
zijn invloed gehad. „Ik denk dat
het leger nieuwe uitdagingen
biedt. Vredestaken in Bosnië en
Somalië kunnen voor jonge offi
cieren interessanter zijn dan ja
ren in Duitsland te moeten
wachten op een offensief van het
Warschau Pact," denkt Coward.
Hij gaat over de basistraining
van zeventig procent officieren
in Britse leger. Dertig procent
promoveert 'through the ranks'
en met vallen en opstaan in de
hiërarchie. Ze zijn ooit begonnen
als soldaat.
Zwaarden
Aan klinkende namen ontbreekt
het uiteraard niet. Staatshoof
den die de koninklijke academie
doorliepen waren onder anderen
koning Hussein van Jordanië en
de sultans van Oman en Brunei.
Bij wijze van dank aan de goede
tijd op Sandhurst hebben ze
schitterende zwaarden gegeven,
ingelegd met diamanten. „Dit is
wel anderhalf miljoen gulden
waard," zegt een officier. Hij
wijst naar een vitrine waarin een
souvenir glinstert van de sultan
van Brunei, de rijkste man ter
wereld.
Maar anders dan voor de oude
garde is de omgang met de media
voor een verse kadet tegenwoor
dig bijna net zo belangrijk als
het kunnen afschieten van een
kanon. Op Sandhurst krijgen de
aanstaande officieren een gelik
te mediatraining, ongeveer als
de spelers van Ajax.
„Wat leer je hier?" vraag ik een
jonge kadet die net zijn eigen vi
deo-interview met een instruc-
trice heeft teruggezien. „Je leert
verantwoordelijkheid om men
sen te leiden. Je moet ze voor
gaan en ze misschien in de do®
leiden," luidt het oprechte anl
woord. De instructrice kijkt b«
denkelijk. Hij heeft een belade
woord gebruikt. Voorgaan ism
tuurlijk prachtig, maar onder»
schikten 'de dood inleiden' is eè
wat al te realistisch taalgebruil
bevestigt de instructrice
Vroeger schreven kadetten dat
soort zinnen aan hun vaders®
bleef het binnen de familie
Maar sinds CNN en Sky fci
vertellen ze het meteen aan is
halve wereld.
Belastingbetaler
„Mediatraining is een
aspect van de opleiding,"
generaal-majoor Jack Devereï
commandant van Sandhi®
„De belastingbetaler wil wet®
waarvoor hij bijdraagt aan
defensiebudget".
Het professionele niveau van d
Britse officier is nog steeds
hoog, vindt Deverell, duidelijl
een man van de oude s
Maar helemaal gerust op
komst blijkt hij niet. Nieuw
prioriteiten en rechten in 1
burgermaatschappij kunnen o
den duur gaan afgeven opdek
gerdiscipline. „De kracht w
het leger is de eenheid. En ik he
straks een probleem als een indi
viduele soldaat of officier
gaat vertellen dat hij of zij n
rechten heeft dan de groep. D
efficiency van het leger
dan in het geding," doceert d
commendant.
Hij leidt vrouwen op voor
ciersposten, maar van
dat toch niet. „Persoonlijk denk
ik dat er beperkingen moeta
zijn waarin je vrouwen kunt in
zetten. Dat heeft niets te make:
met fysieke risico's of dat ze bij
voorbeeld krijgsgevangen woi
den gemaakt. Waar ik voot
waarschuw is dat de relatie ii
een groep verandert. Als je
team van vier jonge mensen ii
extreme omstandigheden breng,
en er is een vrouw in de groep
dan gaan er dingen spelen in d(
relatie. Onder grote spanning ga
je snel van een platonische
een seksuele relatie die ris
kan meebrengen voor het uitval'
ren van de taak," zegt Deverell.
Dat zulke uitspraken laag zullen
scoren op de schaal van politieke
correctheid weet hij ook wel
Maar daarmee win je de oorloj
niet.
De bosexercitie loopt ten
Na afloop van deze derde termij
nen zit het erop en gaan 4
nieuwbakken tweede-luitenants
verder naar de regimenten 9
hun keuze. Geen kadet wil M'
tuurlijk afzwaaien met de
gende beoordeling: „Hij is
lastige, onberekenbare fi|
met een veel te hoge dunk vu
zichzelf en een jammerlijk gi-
brek aan goede manieren
men zo gaarne in een kadet vit
Sandhurst ziet."
Dat stond op het rapport van®
Bernard Montgomery, de
veldmaarschalk en een van
grootste Britse oorlogshelden»'
de recente geschiedenis.
1 'Kom op, Sir. Laat zien wat u kan, Sir. Zet aan, Sir.'
Uitputtende opdrukoefeningen.
FOTO'S
Van onze verslaggever
Tterneuzen - De Heemkundi
enieing Terneuzen verzet zie
Lr plan van een Amsterdam;
tectenbureau om de Tern,
watertoren om te bouwen tol
toren.
Tie Vereniging is bang dat het b
jgnde pand, dat in 1950 door A. v<
ontworpen, zijn waarde en zijn
karakter gaat verliezen.
De Heemkundige Vereniging scl
Van onze verslaggever
Tterneuzen - Het uitzendwei
sneller dan het landelijk gem
uitzehdpersoneel met 34 pro
lijk 29,8 procent).
Dit blijkt uit een rapport ov-
arbeidsontwikkelingen in Zei
land van Arbeidsvoorzienii
Zeeland dat donderdag aan ged
puteerde D. Bruinooge (econ-
mie) wordt overhandigd.
De verwachting is dat het aant
uitzendkrachten nog verder z
stijgen. Een extra toename wor
in 1998 verwacht als het verb
op uitzendpersoneel in de boi
niet wordt verlengd.
De groei van flexibele arbe
doet zich vooral voor in de cl
mische industrie en de meta;
sector waar de afgelopen jar
veel vaste arbeidsplaatsen verl
ren zijn gegaan en zijn verru:
voor contractarbeid. Ook
gemeentelijke herindeling le:
volgens het RBA tijdelijks
meer flexibele arbeid.
In Zeeland werden vorig jaar,
en beroepsbevolking van z.
150.000 mensen, bijna 3000 u
zendkrachten ingezet die lanj
dan vijftien uur per week we.
ten.
In heel Nederland werkten
1995 140.000 mensen via het r
zendbureau. Dat is een stijg:
van bijna 30 procent in verge
king met 1994.
Volgens het Centraal Bure
voor de Statistiek lag het tot
aantal flexibele werknem.
(uitzendkrachten, thuiswerk,
oproepkracht en mensen met
tijdelijk contract) in 1995 gem
deld op 480.000 mensen. Dat
56.000 meer dan in 1994,
80.000 meer dan in 1993.
De roep om flexibele krachtei
verklaarbaar. Na de economis
dip begin jaren '90, zijn werk
Van onze verslaggever
Terneuzen - De groei va:
vooral van de havens in
komen. Bij de andere be
landbouw, de chemische
metaal en energie is de rek
Dat beeld schets Arbeidsvoor
mng Zeeland in een rapport
arbeidsmarktontwikkelingen
Zeeland. De havens maken
sterk groei door. In 1995 stee;
goederenoverslag in Zeeland
recordhoogte (boven de twi
miljoen ton). De stijging
respectievelijk tien (Terneuzer
zes procent (Vlissingen) st
gunstig af bij de ontwikkeling
de Rotterdamse en Belgii
havens. Het toekomstperspe
van de havens is voorbee
Zowel in Vlissingen als Temet
hgt nog een groot areaal aan
bovengronden. In Vlissingen
sen de havenautoriteiten
komende acht jaar honderd
tare terrein uit te kunnen g_
Dat levert, volgens alle gang
kengetallen en statistiek di
onderzoekers op die ontwikk
loslaten, 75.000 directe arb
plaatsen op.
Ook in Terneuzen met de ont
kelmg van de Axelse Vlakte
ectare) en De Mosselbanke
en van Dow Benelux (120 he.
zbn volgens Arbeidsvoorzi.-
gunstige condities voor werk
genheidsgroei. De landbouws
boert achteruit. In 1995 is het
tal bedrijven gedaald met 2
Wen structurele factor
landbouw parten speelt is he
at men bij steeds meer prod
,4
c
