L
Wie zonder zonde is...(
J
duim de helft van alle software in Nederland nog steeds illegaal
Als je een aap lang genoeg laat typen....
IT(en) (m/v)
fl K
[Dagblad De Stem]
INTERNET
E5
lEENSCHAP
'ellijke indiensttreding
hypotheek
visie
\OMONTEURS
WG-
IOMONTEURS
Zeg eens eerlijk: wie
van u heeft thuis een
pC die brandschoon is?
j Eentje waarop alleen
maar officiële software
draait? Nou?
INTERFACE
09
DOS passé
Virus
Escher
Op zoek naar De Geladen Dame
SCHIJF
_X sd
fHErl
ZATERDAG 7 SEPTEMBER 1996
lectrotechnisch Bureau
zNS-JANSSEN B.V.
thus 1723, 4700 BS Roosendaal
mdweg 3, 4707 CA Roosendaal
t165-555959. Fax 0165-542%^
oedige indiensttreding;
limaal 5 jaar.
|inimaal M.T.S. Elektro
duele eigenschappen
bllicitaties richten aan
Ld adres.
^-SCHOLENGEMEENSCHAP
nnasium - havo - mavo
14818 BC Breda
i (drie 4 havo-groepen,
bevoegdheid)
[2 mavo 2 havo,
bevoegdheid).
taan door lang buitengewoon verlof
uijk vervanging wegens ziekte (4
ansdag 11 september a.s. te rich-
-n de school, drs. G. van Steijn,
818 BC Breda.
'erkrijgen bij de conrector perso-
V Lans.
rtule met een solide basis en
ifhankelijke adviseurs, die
verzekeringen en beperkte
een totaaloplossing op
klant vanuit de filosofie
Visie ruim 60 vestigingen
neer dan honderdduizend
ankelijk en kosteloos advies.
Hypotheek Visie een
gebied van de
ïn, verzekeringen en
ïmerciële instelling
ïiddelen
or de franchisegever,
k op hun terrein advies
p doen op uw collega-
ij u bieden, voldoet
irt u dan uw schriftelijke
://www. dse.nl/stem
Reacties: |E-mail: L.Krijnen@uitg-zwn.nl
CHIPS BITES
inisch Installatie Bedrijf
KAN OORSCHOT B.V.
ireiding der werkzaamheden, op
|"S en/of MTS-
niek/VEV
fng
i5 jaar
I'S en/of MTS-Energietechniek
sluitend schriftelijk, voorzien van
september a.s. en gericht aan dej
rschot, postbus 12, 4840 AA Prin- j
Door Léon Krijnen
üatuurlijk staat er nog een
I stukkie shareware op waarvan
ie evaluatie-periode allang
verstreken is, en dat moet u dus
nog even laten registreren. En
I ie rest zat erop toen u dat ding
i tocht, en u mag toch aannemen
dat de leverancier geheel vol-
geus de regels gehandeld heeft
(oen hij er een paar honderd
gabyte aan software opzette.
Niet dan? Maar waar zijn de in-
i stallatie-diskettes of cd-rom's
dan? Zaten die er niet bij? Dan
bestaat de mogelijkheid dat u,
(oikomen te goeder trouw, toch
ook een klein beetje illegaal he
iig bent.
j Het raag dus eigenlijk niet, dat
besturingssysteem draaien zon-
I der de bijbehorende licenties,
maar u hoeft niet bang te zijn
dat een arrestatie-team om vijf
uur 's morgens de voordeur uit
uw huis blaast. De softwarepo-
litieiaat de kleine visjes zoals u
rustig zwemmen en probeert
j vooralsnog alleen de haaien aan
I de haak te slaan. De producen-
I ten en handelaars die in het
groot hoogwaardige software
kopiëren en verspreiden, én de
1 bedrijven die illegale program-
I ma's draaien.
j Omdat ik, net als u waarschijn-
lijk, allang gehoord had dat er
cd's in de handel zouden zijn
waarop voor tien- tot honderd-
duizenden guldens aan soft
ware staat, had ik er links en
j rechts al eens naar lopen vis-
sen. Sommige lezers lieten me
weten dat ze wel wisten waar
die dingen te krijgen zouden
rijn, en ik zou nog van ze horen.
1 Niet dus. Totdat er enkele we-
I ken later een E-mailtje binnen-
kwam waarin me twee cd'tjes
werden aangeboden.
Aan het desbetreffende katte
belletje was een zogenaamde
attachment bevestigd. Dat ge-
keurt wel vaker, maar deze in-
J trigeerde me vanwege de leng
te; een slordige 10.000 bytes, en
dan nog gecomprimeerd, zo te
zien.
Het bleek, na het uitpakken,
niet meer dan de inhoudsopga-
iïe te zijn, met een korte be
schrijving van de titels. Tien
tallen programma's, waaronder
enkele peperdure, zijn op die
twee cd's geperst.
I Die ik, zo liet de afzender van
"et desbetreffende mailtje
weten, voor vijfenzeventig piek
°P kon komen halen.
Het logo van de illegale WinZippers, én het stempel van de BSA zullen nooit samen op één doosje komen te staan..
Dat ik hem terugmailde dat ik
wel belangstelling had maar
dat ik er wel een verhaal voor
de krant over zou gaan schrij
ven vond-ie geen probleem, zo
lang ik zijn naam en E-mail
adres er maar niet inzette. Dat
moest ik wel even beloven.
Dat laatste plechtig gedaan en
drie geeltjes overhandigd waar
na ik in het bezit kwam van een
plastic doosje met twee cd's. De
achterkant van de schijfjes was
zilverkleurig en niet goudkleu
rig zoals de schijfjes die je
blanco koopt en die je zelf kan
beschrijven. Op de omslag
staat: WinZippers for Windows
95, door iemand met gevoel
voor verhoudingen een beetje
aangekleed met het officiële lo
go van Windows, y
Op de binnenkant staat de in
dex afgedrukt; van Borland
C++ 5.0 tot en met WinZippers
Tiny Tools. Als je een van die
twee schijfjes in de pc stopt en
zegt dat-ie alle directories met
alle subdirectories moet laten
zien dan staat die pc een paar
minuten lang flink te ratelen,
voordat-ie een ellenlange index
laat zien.
Het zijn niet de minste pro
gramma's die erop staan: zowat
alles van Corel, Adobe PhotoS
hop, Netscape Server, Micro
soft Office, Front Page, waar
van er enkele ongeveer tegen de
tweeduizend gulden per stuk
zouden kosten als je de officiële
licenties zou betalen. Boven
dien blijken er op de cd nog een
paar programma's te staan die
in de gauwigheid niet eens in de
index terecht gekomen blijken
te zijn.
Of je nou wilt of niet, af en toe
moet je lachen om het commen
taar dat de hackers aan de ori
ginele 'read-me's' en handlei
dingen hebben toegevoegd. 'Pf-
ff, this was a real bitch to hack',
staat er onder een read-me in
Front Page. Vervolgens wordt
uitgelegd welke kunstgrepen je
uit moet halen om het program
ma, ondanks het ontbreken van
een licentie en de daarbij beho
rende sleutel, toch aan het
draaien te krijgen.
Maar eens even de homepage
van de BSA benaderd, de Bus-
siness Software Alliance. De
software-politie, zogezegd. Op
het adres http://www.bsa.nl
draait de site van de Neder
lands-Belgische afdeling van
die club. De BSA is een samen-
werkingsverbond van een groot
aantal leidende softwarehui
zen, waaronder Adobe Systems,
Autodesk, Bentley Systems,
Lotus Development, Microsoft,
Novell, Symantec Corporation
en The Santa Cruz Operation.
Sinds de oprichting in 1988
heeft de BSA meer dan 600
■rechtszaken aangespannen te
gen vermoedelijke softwarepi-
raten over de hele wereld. Je
zou mogen verwachten dat de
website van die club tot in de
puntjes zou kloppen, maar dat
is niet helemaal zo. Zo staat er
voor Nederland een oud, nog
niet omgenummerd telefoon
nummer vermeld, waar men
voor klachten en/of informatie
terecht kan terwijl heel Neder
land al op 10 oktober vorig jaar
omgenummerd is. Geen nood,
er staat ook een gratis 06-num-
mer op de site, maar als je dat
belt krijg je eerst een bandje
waarop meegedeeld wordt dat
het niet gratis is, maar 40 cent
per minuut kost.
Journalisten, zo blijkt uit een
mededeling, kunnen zich gratis
laten registreren, maar hoe of
waar blijft een volslagen raad
sel. Mensen die weten dat er
gens illegale software gedraaid
wordt, wordt verzocht om, het
zij via dat gratis 06-nummer
dat dus 40 cent per minuut
kost, hetzij via een klachten
formulier op de site, dat te ver
klikken. Als je dat anoniem
wilt doen, kon dat altijd via een
anonymous mailer in Finland,
en op die mogelijkheid wordt
door de BSA gewezen. Toevalli
gerwijze is dinsdagmorgen, als
ik de BSA bel, die Finse server
door zijn beheerder voor onbe
paalde tijd uit de lucht gehaald,
na problemen met de Sciento
logy Church.
Aan dat laatste kan de BSA na
tuurlijk niets doen, en, het moet
gezegd, de juffrouw die de tele
foon aanneemt op dat niet-gra-
tis 06-nummer is een zeer
vriendelijke. Ze verontschul
digt zich voor de schoonheids
foutjes op de site, die al eerder
geconstateerd zijn, maar zegt
dat verbeteringen maar lang
zaam doorgevoerd worden om
dat de boel onderhouden wordt
door de Belgische afdeling van
de BSA en die is blijkbaar aan
de trage kant.
Roosendaler J. Machgeels van
Autodesk, die mij een dag later
als woordvoerder van de BSA
benadert, is van het bestaan
van WinZippers op de hoogte,
maar zegt dat er verschillende
van dergelijke titels rondzwer
ven die min of meer op elkaar
lijken. Een paar titels gehoord
hebbende schat hij dat ik op dit
moment voor 'minstens enkele
tienduizenden guldens' aan il
legale software in bezit heb.
„Hoe je het ook wendt of
keert," aldus Machgeels, „het is
een vorm van diefstal, waar
door de consument zichzelf uit
eindelijk in
de vingers
snijdt. Bo
vendien heb je
een gerede
kans dat er vi
russen op zit
ten," zegt de
woordvoerder van
de BSA, „en als er iets
fout gaat kun je nergens
terecht voor ondersteuning.
Voor een particuliere gebruiker
is het nooit zo'n ramp als er iets
fout gaat, maar er zijn ook be
drijven die illegale software
draaien en die kunnen daarmee
dus wel rampen over zichzelf
afroepen."
.Volgens Machgeels is voor 'vijf
tig tot zestig procent' van de
software in Nederland nooit
een cent betaald.
Van de thuisgebruikers, zal hij
bedoelen?
„Nee hoor, van alle soft
ware...."
Dat is dus niet mis, en hoeveel
van die 600 rechtszaken die de
BSA aangespannen heeft, zijn
er gewonnen? „Bij de meesten is
het zover nooit gekomen," al
dus Machgeels. „Ik sluit me
maar aan bij onze advocaat die
altijd zegt dat een slechte
schikking altijd nog een stuk
beter is dan een gewonnen
zaak. Negentig procent van de
door ons aangespannen rechts
zaken eindigt in een minnelijke
schikking."
Kom ik daar nu ook voor in
aanmerking?
Lachend: „Ach, als u daar op
staat. Maar als u die dingen aan
de muur spijkert is er niemand
die er een probleem van maakt.
En er zal tussen al die titels
misschien wel een share-ware-
programma staan. Als u dat
nou netjes laat registreren is
die cd in ieder geval een klein
stukje legaal."
Nog maar eens even kijken of er
iets van mijn gading bij is en na
dat gesprek met meneer Mach
geels mijn eigen pc nog maar
eens nagekeken. Ik zeg niet dat
die brandschoon is, maar ik heb
het laatste jaar bijna alles wat
ik dagelijks gebruik, netjes la
ten registreren. Al was het
maar omdat ik de herinnerin
gen eraan, die te pas en te on
pas voor mijn neus verschenen,
beu werd.
Overigens blijkt ook sommige
collega's niets menselijks
vreemd te zijn. Zou ik daartoe
bereid zijn dan kan ik een
wachtlijst aan gaan leggen voor
de willige leners, terwijl enke
len al likkebaardend gevraagd
hebben of ik voor hen ook niet
zo'n doosje.kan besteilen.
Daar begin ik dus niet aan en
intussen zit ik met een ander
probleem dat aan de aanschaf
van die twee illegale schijfjes
verbonden is: omdat ik geen
bonnetje gekregen heb kan ik
ze niet declareren of van de be
lasting aftrekken...
Ie moet tegenwoordig uitkijken met
wat je schrijft. Vraag maar aan die
»ené Diekstra, die op zijn onderduik-
«es ongetwijfeld zijn overgebleven
wen één voor één uit zit te trekken.
N|et van spijt, maar van woede op
Z|u©lf omdat-ie, in de haast om
wer een hit te scoren, zo stom ge
west is om die Amerikaanse vak
broeders in de zielezalverij bijna Iet-
Wijk te vertalen. In plaats van een
PMr hoofdstukken van verschillende
auteurs eens goed door te lezen,
™rel achterover te slaan, sigaar op
e steken - bevalt sommigen overi
gens sowieso een stuk beter dan een
«Kult bij iets wat met ps begint -
eetje te laten bezinken en er vervol-
yenseen eigen draai aan te geven,
an was er niks aan de hand ge-
Pest en daar kan iedere journalist
er «graten. Als ik 's morgens
heen kijk zijn alle collega's
„fnen in allerlei landelijke, regio-
J austerkranten, ieder leest zo-
n mogelijk publicaties uit zijn ei-
L ^Pec'3lisme en 's avonds kijken
slemaal naar het nieuws en de
mirt n- Journalistiek is een
es"wi9durende kruisbestuiving
aardoor kan het weieens voor-
+ri!n de ene publicatie ver-
J™ vee °P de andere lijkt. Nie-
znian 'u c'aar een Pr°bleem van,
ontaardt1 n'etoverschriiven
Met de komst van internet is het on
gelooflijk gemakkelijk geworden om
dingen te jatten, kopiëren, gebrui
ken, lenen, overschrijven en wat dies
meer zij. Kom je een mooi plaatje te
gen op het world wide web? Muis
erop zetten, met de rechterknop die-
ken, opslaan en het is van u. Het
staat op uw harde schijf en u kunt er
mee doen wat u wilt. Teksten? Het
zelfde verhaal. Markeren, cut and
paste, en wegschrijven in een verhaal
met uw eigen naam erboven. Een
kind kan de was doen.
Nou is het mooie van dat internet dat
het niet alleen voor de luien van
geest onder ons het leven ge
makkelijker maakt, maar ook
voor de speurders op zoek naar
wat niet door de beugel kan.
Die staat immers hetzelfde scala
aan mogelijkheden ter beschik
king als degene die er gebruik
van gemaakt heeft om iets te
pikken. Het zou mij helemaal niets
verbazen als Diekstra op die manier
door de mand gevallen is. Een pien
tere collega, een beetje jalouzie de
métier, en via internet eens even wat
teksten gaan vergelijken.
„Het Daily P/anef-gehalte van je co
lumn was vandaag wel erg hoog,"
kreeg ik op een zaterdagmorgen van
een lezer te horen toen ik een adres
getipt had dat ik inderdaad enkele
dagen eerder in de Planet gelezen
had. Als dat ook al niet meer mag....
Die jongens van de Planet hebben
het ook weer ergens anders opge
duikeld en die zetten er ook niet bij
waar. Maar ik kan me dus geen en
kele misstap veroorloven in mijn po
sitie want ik val onmiddellijk door de
mand. Dat betekent dat ik uit moet
kijken, want omdat ik een redelijk
geheugen heb sla ik soms aardige
zinnen in mijn hoofd op, die een tijd
kunnen blijven hangen.
Stel dat ik deze column met de ko
mende inleiding was begonnen - en
het is een aardige omdat ik me vaak
zo voel als ik achter de pc zit, te
geen trein is die je tegemoet komt.
Dat zou een aardige inleiding kun
nen zijn, maar ik vraag me af of ik
dan ook onmiddellijk op mijn vingers
getikt zou worden. Want mijn favo
riete columnist John C. Dvorak van
het Amerikaanse PC Magazine be
gon een paar maanden geleden zijn
wekelijks op het net verschijnende
rubriek met die variatie op een oud
Amerikaanse spreekwoord. Diekstra
zou er misschien ook nog wel iets
mee hebben kunnen doen, met dat
licht aan het eind van de tunnel.
Een columnist die niemand er ooit op
heeft kunnen betrappen iets overge-
Door léon Krijnen
wachten op een pagina die maar niet
binnen wil lopen, op post die daar
nog ergens rondzweeft terwijl er
weer een verdinding uitknalt. Mijn
column vandaag had dus zó kunnen
beginnen:
Gezeten achter die pc heb je vaak
het gevoel dat je in een stikdonkere
tunnel zit. Als je maar lang genoeg
door blijft rijden zie je op een gege
ven moment licht aan de andere
kant, en nou maar hopen dat het
schreven te hebben is Leo Derksen.
Die mocht, tot hij enkele jaren gele
den de vut in gedwongen werd, van
De Telegraaf iedere dag voor dé
stem van de zwijgende meerderheid
spelen. Niet gehinderd door enig ge
voel voor verhoudingen, relativisme
of nuaijice, schopte dat geborneerde
heertje altijd onbehouwen aan tegen
alles wat burgerlijk onbetamelijk
werd geacht.
Inmiddels heeft de man ook internet
ontdekt en is hij daar een column
gaan publiceren. Ik heb er één gele
zen en dat was weer genoeg voor de
komende tien jaar. Wie hoopt dat
met de jaren de wijsheid en verge
vingsgezindheid komen moet er ook
maar eens eentje lezen. Maar net als
vroeger blijkt de haat van alles wat
de middelmaat ontstijgt en de onbe
schaamde afkeer van alles wat in zijn
ogen vreemd is ook de internet-goe-
gemeente zó aan te spreken dat zijn
pagina binnen de kortste keren een
van de best bezochte in Nederland
werd.
Van mij mag-ie, maar het vreemde is
dat zijn provider daar helemaal
niet zo blij mee was. Sterker
nog, Planet Internet sloot de
toegang tot zijn pagina af om
dat het allemaal een beetje te
veel zou worden en de andere
klanten er last van zouden heb
ben. Je zou verwachten dat een
provider daar blij mee zou zijn, de
hardware aan zou passen en Derk
sen desnoods zou vragen of ze geen
advertentie op zijn pagina mochten
zetten, maar dat was dus niet het ge
val.
Waarop ze bij concurrent WorldOnli-
ne onmiddellijk de deur wagenwijd
openzetten voor Derksen en hem
binnenhaalden als boegbeeld en vas
te columnist. Toen was het homme
les in de tent bij Planet Internet waar
degene die Derksen de wacht had
aangezegd de mantel uitgeveegd
werd door iemand met een jas met
meer strepen. Die vervolgens ook
nog een kniebuiging maakte voor
Derksen, in de hoop hem terug te
kunnen halen, maar dat was tever
geefs. WorldOnline heeft op tijd ge
counterd en gescoord, en ook bij PI
zitten ze zich de haren uit de kop te
trekken.
Even terug tenslotte naar jatten, le
nen en kopiëren. Theoretisch bestaat
de mogelijkheid dat hele zinnen of
zelfs alinea's van een bepaald essay
of boek precies hetzelfde zijn zonder
dat de ene auteur de andere ooit ge
lezen heeft. Die opvatting wordt ver
woord in The Blind Watchmaker, dat
fantastische boek van Richard Dawk-
ins over de evolutie. Om de verschijn
selen tijd en toeval wat nader te dui
den deponeert Dawkins de volgende
stelling: Als je een aap maar lang ge
noeg op een typemachine laat ram
melen, komen er vroeg of laat de
verzamelde werken van Shakespeare
integraal uit. Ik meen dat te kunnen
begrijpen, maar hoeveel miljard jaar
zou dat duren?
Nou maar hopen dat niet hele ali
nea's van het voorgaande van de
eerste tot de laatste letter hezelfde
blijken te zijn als een eerdere publi
catie op het world wide web. Hoe
groot zou de kans daarop zijn?
Op grote harde schijven met veel kleine bestanden zit veel loze ruimte. Een
tekstbestandje van bijvoorbeeld 600 bytes neemt toch 4096 bytes in be
slag; dat zijn de kleinste brokken waar de schijfboekhouding - de FAT -
mee werkt. Een komende versie van Windows 95 gaat die ruimte terug
winnen. Microsoft noemt een voorbeeld: op een volle schijf van 1000 Mb
blijkt dan ineens nog 300 Mb beschikbaar te zijn. V/af heet deze techniek
die over enkele maanden standaard in Windows 95 zal zitten.
Er zijn ook nadelen: de harde schijf moet eerst nieuw worden geformat
teerd en DOS-programma's zijn onbruikbaar. Bij installatie van de nieuwe
Windows wordt de gebruiker hierop gewezen en hij/zij krijgt dan ook de
keuze deze nieuwe techniek niet toe te passen.
De conclusie is echter duidelijk: DOS is nu echt passé.
Het Hare-virus dat verspreid wordt via het Internet, zou actief worden op
22 augustus óf wordt dat nog op 22 september. Op geïnfecteerde machi
nes verschijnt het bericht: HD-Euthanasia by Demon Emperor: Hare Krish
na, hare, hare, hare... Waarna de volledige harde schijf wordt gewist. Op
22 augustus zijn rampen uitgebleven, maar 22 september komt er nog
aan.
Kortom, een virusscanner kan geen kwaad. Zowel tegen het Hare-virus als
het nieuwe Laroux-virus (dat zich aan werkbladen van Microsoft Excel
hecht) is een tegengif ontwikkeld door virusbestrijder McAfee. Adres:
http://www.mcafee.com of het BBS van McAfee in Vught: telefoon 073-
657 06 26. Voor Hare heeft men nodig het bestand scan-251l.zip, voor
Laroux scanxls.zip.
Kijk de kunst van Escher af, aldus CompuKids in het septembernummer.
Het blad bespreekt de cd-rom 'Escher interactief' met alles over deze gro
te graficus, De cd-rom biedt de kans om ook zelf plaatjes te maken in de
stijl van de beroemde vogels, vissen of trappen van Escher. Verder in het
blad aandacht voor Shooting Gallery, een verzameling niet-bloederige
schietspellen. Iets leuks doen met een bekend programma is een vast ele
ment in CompuKids. Deze keer: tekeningen maken en printen in Paint of
Paintbrush.
Door Peter Vierenhalm
LOS Angeles, ergens in de jaren
veertig. Buiten legt een hittegolf
het stadsleven volledig lam. In
een zweterig kantoortje zit pri-
vé-detective Scott Anger onder
uitgezakt in zijn stoel. Als on
derzoeker heeft hij de afgelopen
maanden alleen de bodem van
whiskyflessen afgespeurd. An
ger wacht op een klus, geld en
een reden om zijn saaie leven
weer inhoud te geven.
Zo begint The Dame was
Loaded, de eerste film-noir op
cd-rom. De hoofdrolspeler Scott
Anger zou zo weggelopen kun
nen zijn uit een B-film met
Humphrey Bogart in de hoofd
rol. Met dat verschil dat de stem
van privé-snuffel Anger meer
doet denken aan het gebrom van
Naked Gun-acteur en komiek
Leslie Nielsen, dan aan het lijzi
ge gebrabbel van Bogart.
Maar goed. Het duimendraaien
is snel voorbij als een klant, in
de vorm van de charmante Ca
rol Klein, het versleten kantoor
tje binnenwandelt en de hulp
van onze cd-rom-held inscha
kelt. Vanaf dat moment duikt de
speurneus gewapend met een
gleufhoed en een gezonde dosis
verstand onder in een duistere
wereld van corruptie, begeerte,
bedrog en geweld. Anger gaat
op zoek naar een vermiste per
soon, gestolen diamanten en een
uitweg uit alle ellende.
The Dame was Loaded is een in
drukwekkend spel. Het oog van
de computer tovert de meest
fantastische (en scherpe) beel
den te voorschijn. Meer dan der
tig acteurs spelen een rol in de
ze interactieve film op cd-rom.
Zo maakt onze hoofdpersoon
een praatje met Meg,
de eigenaresse van een
eettent. Meg is zo dik
als een hangbuik-
zwijn, kookt ver
schrikkelijk en is zeer
spaarzaam met het ge
ven van informatie.
Maar Anger geeft niet
op. Hij vervolgt zijn
weg langs chique ten
ten, louche kroegen en
gevaarlijke vrouwen.
Het spel is zeer gebrui
kersvriendelijk, dus
eenvoudig te spelen.
Met je muis kun je ver
schillende icoontjes
aanwijzen een aan
klikken. Alle informa
tie kan opgeslagen
worden in een inven
taris, een notitieboek
je, dat je keer op keer kunt
raadplegen als je het flinterdun
ne spoor bijster raakt. The Da
me was Loaded garandeert uren
spelplezier. Het avontuurlijke
spel werkt soepeitjes, vertoont
geen bugs en blijft boeien.
Minder sterk uit de verf komt de
cd-rom 'D', een mysterieus spel
doorspekt met gothische horror.
De hoofdrolspeelster, Laura
Harris, moet haar vader zien in
te tomen.
Bij de arme man, directeur van
een ziekenhuis in San Francis
co, zijn de stoppen doorgesla
gen. Met een pistool heeft hij
enkele patiënten en collega's
CD-ROM RECENSIES
naar het hiernamaals geschoten.
En heeft hij een onbekend aan
tal mensen gegijzeld. Laura is
de enige die mad-dad tot rede
kan brengen, maar om haar doel
te bereiken moet ze eerst door
de kille ruimten van een oud
kasteel haar weg naar een goed
einde zien te vinden. Een weg
geplaveid met (dodelijke) obsta
kels.
'D' is een traag werkend DOS-
spel, dat grafisch knap oogt.
Verder heeft het niet veel om het
lijf. Laura doolt sloom door de
gangen, onderzoekt ruimtes en
komt hier en daar wat ellendig
overleden voorgangers tegen.
De enige spanning die er is,
wordt geleverd door de factor
tijd. Een tikkend klokje laat
zien hoe lang Laura nog heeft
voordat het spel stokt.
Een herstart is dan nodig. En
dat is de echte gruwel van 'D',
want je begint van voren af aan.
Opnieuw in een trage tred door
al die - inmiddels vertrouwde -
ruimtes. Vervelend.
Systeem-eisen The Dame was
Loaded: 486DX2/33Mhz, 8MB RAM,
cd-romspeler, 6MB ruimte op harde
schijf, geluidskaart en muis (aanbe
volen). Importeur: Philips. Advies
prijs: honderd gulden.
Systeem-eisen 'D': 486DX21 66Mhz,
8MB RAM, 4MB vrije ruimte op har
de schijf, double-speed cd-romspe
ler, DOS 5.0, 1MB VESA compatible
SVGA-videokaart, geluidskaart. Im
porteur: Artware. Adviesprijs: 75
gulden.
advertentie
